MORSKIEGO I JEGO ZNACZENIE DLA

Transkrypt

1 PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 114 Transport 2016 MORSKIEGO I JEGO ZNACZENIE DLA : k 2016 Streszczenie: zdefiniowania sylwetki - profilu zawodowego nawigatora morskiego. Uzasadniono cel prowadzenia Dokonano dotyc poszczególnych czynników oraz. Prowadzone badania w standardowy Rozpatrzono wybrane, charakterystyczne sytuacje, gdzie w ocenie autora. Zaproponowano praktyczne wykorzystanie wyników oraz jako wytyczne do ustawienia parametrów. ania eksperckie, badania symulacyjne 1. WPROWADZENIE czego. bardzo specyficzne dla rozpatrywanego rodzaju transportu, ale pewna ich grupa jest w zdecydowa- czenia.

2 428 Rozmiary, wodnym i po- skim zaró nikowiec chemikaliowiec przewozi ton surowej ropy naftowej. padkom i i na ej- - ologicznym. ilu psychologicznego) po- - zdaniem autora - oraz powiedniej kadry 2. Obserwowane w charakterystycznych, ych za reprezentatywne sytuacjach zachowa- przeprowadzenia manewru - od bardzo zdecydowanych, czasem nawet skrajnie jakie manewrów? czy kacji do poszczególnych profili? Do charakterystycznych sytuacji poddanych analizie zaliczono manewry statków: na akwenach o mane analizy, jako ezpieczne, bez ryzyka wykonywane

3 429 jednostkami, ale nies wigacyjnych, obszar zakazany, obszar militarny); ARPA (radar z automa-, ECDIS (system obrazowania map elektronicznych i informacji dodanej); TBCR. symulacyjnych; rzec z systemów ECDIS, ARPA, AIS (system automatycznej identyfikacji statków); ankietowych. wczesnego wykrycia niebezpiecz, onanie manewru. ci korekty ma- nych zestawiono w tabeli 1.

4 430 Porównanie manewrów Tablica 1 Rodzaj transportu Czynnik Drogowy Kolejowy Lotniczy morska rednia rednia m Czas od wykrycia do manewru krótki krótki krótki redni Obszar manewrowy b.m brak redni Czas manewru krótki krótki krótki tak tak d obiektem przeciwnym nie nie tak tak tak trzech osiach nie nie tak nie nie Systemy antykolizyjne i wspomagania decyzji nie tak tak tak tak, drugiej kompetentnej osoby, dowódcy nie tak tak tak tak ecyzja o zmianie trasy W czalne chwilowe odchylenie od trasy, ale a wymogami planowania i monitorowania trasy bodnego wyboru bez zgody. NAWIGATORA nawigatorów morskich, ich decyzje manewrowe oraz sposób ich realizacji. Zachowa- przypadku determinowane jest wieloma czynnikami, które zesta-.[4,10]: cechy indywidualne; inne.. czynników na decyzje nawigacyjne i manewrowe przepro- dium Doskonalenia Kadr Oficerskich Akademii Morskiej w Szczecinie. Ankietowanymi

5 431 byli czynni zawodowo nawigatorzy morscy bez wnikania w zajmowane stanowisko. Pro- grupie nawigatorów przedstawiono na rysunku 1. 8% 60% 10% 22% cechy indywidualne inne 3.1. CECHY INDYWIDUALNE Pozytywnymi efektami wolnej konkurencji n, twa armatora i bandery statku. Charakterystycznymi cechami nawigatorów ; wem; (specyficzne cechy, p poziom zaufania do elektroniki (- kolejna generacja nawigatorów); inne. Procentowy ud badania ankietowe nawigatorów zbiorczo przedstawiono w tabeli 2.

6 432 Jest to zakres wiedzy zawodo- st [4] poziom-, renoma uczelni); posiadany dyplom morski; czynników i szybciej oceni skutki); sposób, w tym interpretacji przepisów (np. MPDM - przepisów o zapobieganiu zderzeniom na morzu); angielskiego lub lokalnego stosowanego na akwenie. na zachowanie nawigatora morskiego rodzaj akwenu (otwarty czy ograniczony); ; typ ; ; ; ; warunki hydrometeorologiczne, w tym: ; ; falowanie; morskie; ; zalodzenie akwenu; pora dnia; inne.

7 433 Tablica 2 manewru Grupa czynników centowy 54 % 23 % Cechy indywidualne przestrzeganie przepisów 13 % zaufanie do elektroniki 7 % inne 3 % Razem 100 % 59 % dyplom morski 15 % interpretacja przepisów 13 % 8 % 5 % Razem 100 % 28 % rodzaj akwenu 18 % 15 % warunki hydrometeorologiczne 13 % 10 % systemy kontroli ruchu 7 % 5 % 2 % inne 2 % Razem 100 % sytuacja na akwenie 25 % 25 % 17 % 15 % pospiech 5 % stan zdrowia 5 % 5 % inne 3 % Razem 100 % 3.4. INNE, sytuacji [3,6,7]. inne, czynniki, takie jak: aktualna sytuacja na akwenie;

8 434 odpowiedni odpoczynek; sternika / obserwatora na mostku; - naciski armatora i/lub ; stan zdrowia; narkotyków; ; inne specyficzne dla danej sytuacji. 4 W PODOBNYCH SYTUACJACH nie m, w transporcie mor-. Rys. 2. statków podczas wykonywa

9 435 w badaniach symulacyjnych autora danych, gdzie pokazano trajektorie trzydziestu statków [7,11]. trudne do interpretacji w przedstawionym rysunku 3 przedstawiono analogiczne zapisy z symulacji unieruchomiony zo-. statkowym (zamienione osie X i Y). Rys. 3. statek 5. WNIOSKI nawigacyjne i manewrowe oraz ich procentowy pozwoli na, obiektywne zdefiniowanie sylwetki zawodowej nawigatora morskiego. Taka s nawigatora dodatkowo elementy jak: zachowanie podczas wachty morskiej; kontrola i potwierdzanie alarmów; obserwacja;

10 436 (np. opracowywaniu );. towanie z ekspertami w zakresie psychologii pracy. Analiza wyników ( statków, nastaw parametrów bez- ) przedstawiona w wymiernych jednostkach ( przypis poszczególne osoby.,. Otrzymane wyniki - profile lub ; ; ; i dalszego zatrudniania na statkach o p ryzyka). ustalenie, jakich statkami oraz Bibliografia 1. Goerlandt F., Montewka J., Lammi H., Kujala P.: Analysis of near collisions in the Gulf of Finland, Advances in Safety. Reliability and Risk Management. Berenguer, Grall & Guedes Soares (Eds), Taylor & Francis Group, London, Hansen M., Jensen T., Lehn-Schiøler T., Melchild K., Rassmussen F. & Ennemark F.: Empirical ship domain based on AIS data. Journal of Navigation, nr 66, Pietrzykowski Z.: Modelling of navigators behaviour in restricted area navigation. Journal of KONBIN No 2 (2006), Warszawa, Pietrzykowski Z.: nym. Logistyka, nr 6, Pietrzykowski Z., Uriasz J.: The ship domain a criterion of navigational safety assessment in an open sea area. Journal of Navigation, nr 62, Pietrzykowski Z., Wielgosz M.: Navigation safety assessment in the restricted area with the use of ECDIS system. Safety of Sea Transportation TRANS-NAV, Gdynia Pietrzykowski Z., Wielgosz M., Siemianowicz M.: Ship domain in the restricted area-simulation research. Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej, nr 32(104), Szczecin, Rutkowski G.: Zastosowanie modelu domeny do oceny, Politechnika Warszawska, Transportu, Prace Naukowe T, Warszawa, Uriasz J.:. - Techniczna Explo-Ship, Wielgosz M.: Declarative ship domain in restricted area. 11. Wielgosz M.: Efektywna domena statku na akwenie ograniczonym i jej zastosowanie w systemach statkowych. Technika Transportu Szynowego, nr 12, 2015.

11 437 THE SAFETY PROFILE OF MARINE NAVIGATOR AND ITS SIGNIFICANCE FOR THE SAFETY OF MARITIME TRAFFIC Summary: The article presents the preliminary, partial results of the author's research and analyses relating to the definition of professional profile of the marine navigator. General purpose of such research is explained showing examples of the diversity of ships manoeuvres in encounter situations. The author conducted analysis of the factors influencing the behaviour of the person in charge of navigation and ship manoeuvring. The results of questionnaire research on the impact of individual factors and partial results of the simulation research are presented. The conducted research included also the values of commonly used in sea navigation safety parameters, which are usually input by the navigational officers on standard ship devices. The range of analysis included selected, considered as representative and characteristic situations, where according to the author, maritime accidents the most frequently occur or may occur. The practical use of the results as the initial and ongoing qualifications assessment of persons responsible for the safety of navigation is proposed as well as indications for setting the expected values of safety parameters for target ships. Keywords: safety, professional profile, expert research, simulation research