Pani BoŜentyna Pałka-Koruba Wojewoda Świętokrzyski

Transkrypt

1 Kielce, dnia kwietnia 2008 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA W KIELCACH Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego KIELCE tel , tel./fax lki@nik.gov.pl P/07/141 LKI Pani BoŜentyna Pałka-Koruba Wojewoda Świętokrzyski WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (DzU z 2007 r. nr 231, poz. 1701), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Kielcach przeprowadziła kontrolę w Świętokrzyskim Urzędzie Wojewódzkim w Kielcach (Urząd), w zakresie wykonania przez Wojewodę Świętokrzyskiego, jako dysponenta głównego, budŝetu państwa w 2007 r. w części 85/26 województwo świętokrzyskie. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 8 kwietnia 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Pani Wojewodzie niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie z zastrzeŝeniami ocenia wykonanie przez Wojewodę Świętokrzyskiego budŝetu państwa w 2007 r., w części 85/ NIK negatywnie ocenia niewykonanie jednego z czterech wniosków skierowanych po kontroli wykonania budŝetu państwa w 2006 r. Wojewoda nie zaprzestał przekazywania Radzie Ministrów wniosków o zamieszczenie w wykazie wydatków niewygasających z upływem roku budŝetowego środków, które w toku realizacji budŝetu zostały zwiększone za zgodą ministra finansów oraz przeznaczonych na finansowanie inwestycji i programów wieloletnich. Zakaz zamieszczania tych środków w wykazie wydatków niewygasających wynika z art. 157 ust. 5 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (DzU nr 249, poz ze zm.). W 2007 r. Wojewoda Świętokrzyski wnioskował o zamieszczenie wykazie wydatków, które nie wygasają z upływem roku budŝetowego czterech takich wydatków w łącznej kwocie 8.598,8 tys. zł, przeznaczonych na

2 2 remont szpitali w Starachowicach i SkarŜysku-Kamiennej, budowę Regionalnego Portu Lotniczego Kielce oraz poprawę standardu Domu Pomocy Społecznej w Mnichowie. 2. Wojewoda prawidłowo, zgodnie z wymogami art. 153 ustawy o finansach publicznych, sprawował nadzór i kontrolę nad realizacją budŝetu w części 85/26 województwo świętokrzyskie. Na posiedzeniach Kolegium Wojewody dokonywano kwartalnych ocen przebiegu wykonania zadań oraz realizacji dochodów i wydatków. Wnioski dotyczące realizacji budŝetu w 2007 r. zostały zaakceptowane przez Wojewodę Świętokrzyskiego. Jednostki realizujące budŝet w części 85/26 zrealizowały wnioski sformułowane w wyniku kwartalnych ocen wykonania budŝetu. W ramach sprawowanego nadzoru skontrolowano 23 spośród 27 państwowych jednostek budŝetowych (85,2%), w zakresie pobierania i gromadzenia środków publicznych, udzielania zamówień, zwrotu środków, gospodarowania mieniem oraz prowadzenia ewidencji księgowej i sporządzania sprawozdawczości. Prawidłowo nadzorowano wykorzystanie dotacji budŝetowych. W 2007 r. przeprowadzono 66 kontroli w jednostkach samorządu terytorialnego (j.s.t.) oraz dwie kontrole w podmiotach spoza sektora finansów publicznych, w zakresie prawidłowości wykorzystania dotacji celowych udzielonych z budŝetu państwa. 3. Rzetelnie i terminowo sporządzano łączne roczne sprawozdania budŝetowe. Łączne roczne sprawozdania Rb-23 o stanie środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek budŝetowych, Rb-27 z wykonania planu dochodów budŝetowych, Rb-28 z wykonania planu wydatków budŝetu państwa, Rb-N o stanie naleŝności, Rb-Z o stanie zobowiązań wg tytułów dłuŝnych oraz poręczeń i gwarancji, zostały prawidłowo sporządzone pod względem formalno-rachunkowym, na podstawie 15 sprawozdań jednostkowych z jednostek podległych i własnego sprawozdania jednostkowego Urzędu oraz przekazane do Ministerstwa Finansów przed upływem terminu określonego w załączniku nr 37 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie sprawozdawczości budŝetowej (DzU nr 115, poz. 781 ze zm.). Analiza prawidłowości przeniesienia danych ze sprawozdań jednostkowych na sprawozdanie łączne, przeprowadzona na podstawie trzech losowo wybranych sprawozdań jednostkowych Rb-27 i Rb-28 oraz wszystkich sprawozdań jednostkowych Rb-23, Rb-N, Rb-Z, nie wykazała błędów. 4. W kwocie znacznie wyŝszej niŝ prognozowano zrealizowano dochody budŝetowe. Prognozowane na 2007 r. dochody w wysokości tys. zł zostały wykonane w kwocie tys. zł (137,7%). Planując dochody na 2007 r. nie we wszystkich działach w pełni uwzględniono wykonanie w 2006 r., gdyŝ zaplanowano dochody niŝsze o 164 tys. zł (0,5%).

3 3 NajwyŜsze przekroczenia planowanych dochodów wystąpiły w dziedzinach trudnych do precyzyjnego oszacowania takich jak: dochody związane z realizacją zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego, które wykonano w 214,6%, dochody z grzywien, mandatów i innych kar pienięŝnych od osób fizycznych zrealizowane w 122,4% oraz ze sprzedaŝy i udostępniania nieruchomości Skarbu Państwa wykonane w 118,3%. Z uzyskanych wyjaśnień wynika, Ŝe głównymi przyczynami niedoszacowania planu dochodów był trudny do przewidzenia wzrost liczby wymierzonych grzywien, mandatów i kar, inny od załoŝonego w harmonogramie przebieg wymiany dowodów osobistych oraz trudny do przewidzenia duŝy wzrost cen rynkowych nieruchomości. 5. Pomimo podejmowanych przez Urząd działań, dopuszczono do wzrostu zaległości budŝetowych. Zaległe naleŝności wynoszące tys. zł na koniec 2007 r. były wyŝsze w porównaniu do stanu na koniec 2006 r. o tys. zł (79,5%). NajwyŜszy kwotowo wzrost zaległości wystąpił w działach: 852 Pomoc Społeczna o tys. zł, głównie na skutek niskiej skuteczności egzekucji przez komorników sądowych od dłuŝników zwrotu wypłaconych przez gminy zaliczek alimentacyjnych; 750 Administracja publiczna o tys. zł, ze względu na małą skuteczność egzekwowania przez komorników skarbowych grzywien, mandatów i innych kar pienięŝnych oraz 700 Gospodarka mieszkaniowa o 553 tys. zł, gdzie największe zaległości za odpłatne udostępnianie nieruchomości Skarbu Państwa dotyczą firm znajdujących się w upadłości bądź w likwidacji. Starostowie podjęli działania mające na celu ściągnięcie całej kwoty zaległości za odpłatne udostępnianie nieruchomości Skarbu Państwa wynoszącej tys. zł. 6. Wydatki budŝetowe realizowano zgodnie z planem finansowym. Planowane na 2007 r. wydatki w kwocie tys. zł zostały wykonane (łącznie z wydatkami niewygasającymi) w wysokości tys. zł (97,4%). NajwyŜsze kwotowo niewykonanie wydatków wystąpiło w działach: 010 Rolnictwo i Łowiectwo, w kwocie tys. zł, głównie w wojewódzkim i powiatowych inspektoratach weterynarii (5.223 tys. zł), z powodu zbyt późnego (15 października 2007 r.) otrzymania środków na finansowanie programu zwalczania chorób zakaźnych świń oraz w kwocie tys. zł na skutek niŝszego od oszacowanego w oparciu o powierzchnię uŝytków rolnych, zapotrzebowania gmin na dopłaty do paliwa rolniczego; 852 Pomoc społeczna, w kwocie tys. zł, głównie na skutek nadwyŝki planowanych środków w porównaniu do rzeczywistych potrzeb gmin na wypłaty świadczeń i zasiłków, zaliczek alimentacyjnych, składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i zdrowotne. Dokonane w toku realizacji budŝetu 2007 r. zmiany w planie wydatków nie spowodowały ograniczeń w realizacji zadań statutowych, jak równieŝ nie doprowadziły do powstania zobowiązań w zadaniach, na które zmniejszono plan wydatków. Z przekazanych przez Ministerstwo Finansów na wydatki 2007 r. środków w wysokości tys. zł, wykorzystano kwotę tys. zł. Zwrotu niewykorzystanych środków

4 4 w kwocie tys. zł głównie dotacji dla j.s.t. dokonano w terminie określonym w 14 ust. 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budŝetu państwa (DzU nr 116, poz. 784 ze zm.). Stanowiło to 23,8% środków przekazanych przez Ministerstwo Finansów w grudniu 2007 r. W czwartym kwartale 2007 r. Ministerstwo Finansów przekazało środki w kwocie zł, tj. wyŝszej od naleŝnej w tym okresie o tys. zł (16,3%). Na podstawie art. 154 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o finansach publicznych Wojewoda Świętokrzyski zablokował wydatki budŝetowe w łącznej kwocie tys. zł. Blokad dokonywano ze względu na opóźnienia w realizacji zadań oraz nadmiar posiadanych środków. Z zablokowanych środków Minister Finansów decyzją z 20 grudnia 2007 r. zmniejszył plan wydatków w części 85/26 o kwotę tys. zł. Stwierdzone w dwóch jednostkach budŝetu Wojewody Świętokrzyskiego przekroczenia planowanych wydatków w paragrafach klasyfikacji budŝetowej łącznie o kwotę 10,8 tys. zł, dotyczyły finansowania umów wieloletnich na zakup usług pocztowych i telekomunikacyjnych oraz dostawy energii. 7. NIK pozytywnie z zastrzeŝeniami ocenia realizację wydatków majątkowych. Planowane na 2007 r. wydatki majątkowe w wysokości tys. zł zostały wykonane w kwocie tys. zł (96,1%), w tym wydatki niewygasające tys. zł. NajwyŜsze kwotowo niewykonanie planu wydatków wystąpiło w dziale 851 Ochrona zdrowia, z powodu zwrócenia przez Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego niewykorzystanej przez Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy w Kielcach dotacji w kwocie 800 tys. zł, przeznaczonej na zakup aparatury medycznej. Największą pozycję wydatków majątkowych stanowiły inwestycje budowlane, które zaplanowane w kwocie tys. zł zostały wykonane w wysokości tys. zł (97,0%). NajwyŜsze kwotowo niewykonanie wydatków na inwestycje budowlane wystąpiło w dziale 600 Transport i łączność, poniewaŝ miasto Kielce nie wykorzystało dotacji w kwocie 510 tys. zł przeznaczonej na wykup, od właściciela mieszkającego w USA, 56 ha gruntu pod budowę Regionalnego Portu Lotniczego. Niezgodnie z wymogami 5 i 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu finansowania inwestycji z budŝetu państwa (DzU nr 120, poz. 831 ze zm.), Urząd ujął w materiałach do projektu budŝetu państwa na 2007 r., inwestycje budowlane w łącznej kwocie tys. zł, dla których inwestorzy nie przedstawili programów inwestycyjnych. Decyzje o ujęciu do finansowania tych inwestycji z budŝetu państwa w materiałach do projektu ustawy budŝetowej na 2007 r. podejmowano na podstawie wniosków przedstawionych przez inwestorów. 8. Wydatki na wynagrodzenia zrealizowano w wysokości przyznanych limitów. Planowane wydatki na wynagrodzenia w części 85/26 w kwocie tys. zł wykonano w wysokości tys. zł (99,8%). Przeciętne miesięczne wynagrodzenie (z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym) wynosiło zł i w porównaniu do 2006 r. wzrosło o 6,4%.

5 5 Zrealizowane w 2007 r. zatrudnienie w części 85/26 wynoszące 990 osób, było niŝsze o 185 osób od przyznanego limitu zatrudnienia wynoszącego osób. Największe róŝnice pomiędzy planowanym a wykonanym zatrudnieniem wystąpiły w Urzędzie 115 osób (25,9%) oraz w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Roślin i Nasiennictwa 12 osób (12,6%). Z wyjaśnień dyrektor Wydziału Organizacyjno- Administracyjnego Urzędu wynika, Ŝe ograniczenie zatrudnienia słuŝyło przeznaczeniu części funduszu płac na podwyŝki, nagrody czy dodatki specjalne niwelujące niskie płace i miało zapobiec odpływowi doświadczonych pracowników do samorządu. 9. W porównaniu do 2006 r. nastąpił niewielki, bo wynoszący 2,9% wzrost zobowiązań wymagalnych. Na koniec 2007 r. w części 85/26 zobowiązania ogółem wynoszące tys. zł były o 1,8% wyŝsze niŝ w 2006 r. W ogólnej kwocie zobowiązań, 2.770,1 tys. zł (97,8%) stanowiło dodatkowe wynagrodzenie roczne wraz z pochodnymi. Zobowiązania wymagalne wynosiły na koniec 2007 r. 10,3 tys. zł i w porównaniu do 2006 r., wzrosły o 0,3 tys. zł, tj. o 2,9 %. Zobowiązania w kwocie 10 tys. zł dotyczą przejętych przez Skarb Państwa w 1998 r. zobowiązań wobec byłych państwowych jednostek ochrony zdrowia. 10. Bez zbędnej zwłoki rozdysponowano i przekazano jednostkom realizującym budŝet środki pochodzące z rezerw budŝetowych. W 2007 r. wydatki w części 85/26 zwiększono o tys. zł, z tego z rezerwy ogólnej o 503 tys. zł, z rezerw celowych o tys. zł oraz z części 42 o 196 tys. zł. Środki zwiększające budŝet zostały przez Wojewodę Świętokrzyskiego rozdzielone zgodnie z przeznaczeniem określonym w decyzjach ministra finansów. Analiza decyzji Wojewody dotyczących rozdysponowania środków pięciu wybranych pozycji rezerw celowych wykazała, Ŝe bez zbędnej zwłoki rozpatrywano wnioski o przyznanie środków, występowano do ministra finansów o rozdysponowanie rezerw, niezwłocznie po otrzymaniu decyzji ministra wydawano decyzje wprowadzające środki z rezerw do budŝetu oraz rozdysponowujące przyznane środki dla jednostek wykonujących budŝet. Niezgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (DzU nr 107, poz. 726 ze zm.), sklasyfikowano w układzie wykonawczym budŝetu dotację z rezerwy celowej w kwocie 600 tys. zł. Dotacja w tej kwocie została przyznana przez ministra finansów na uruchomienie przez Oddział Akcji Katolickiej Diecezji Sandomierskiej w Ostrowcu Świętokrzyskim hospicjum Dom Ulgi w Cierpieniu. Urząd zakwalifikował tę dotację do paragrafu 284 Dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie ustawowo określonych zadań bieŝących realizowanych przez pozostałe jednostki sektora finansów publicznych, pomimo iŝ jednostka otrzymująca dotację nie naleŝy do sektora finansów publicznych.

6 6 11. Terminowo i w wysokościach zgodnych z harmonogramem przekazywano dotacje celowe dla j.s.t. Wojewoda Świętokrzyski poinformował j.s.t. w dniu 23 października 2006 r., tj. przed upływem terminu określonego w art. 125 ust.1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych, o kwotach dotacji na zadania z zakresu administracji rządowej, przyjętych w projekcie ustawy budŝetowej na 2007 r. Zgodnie z 3 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 24 lipca 2006 r. w sprawie planów finansowych zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami, przekazywania dotacji celowych i przekazywania pobranych dochodów związanych z realizacją tych zadań (DzU nr 135, poz. 955), Wojewoda Świętokrzyski poinformował j.s.t. w dniu 19 lutego 2007 r. o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków, a takŝe o wielkościach dotacji celowych, przewidzianych w układzie wykonawczym. Zaplanowane w ustawie budŝetowej na 2007 r. dotacje dla j.s.t. w kwocie tys. zł, zostały w trakcie roku zwiększone do wysokości ,1 tys. zł (12,8%). Udział dotacji przyjętych w ustawie budŝetowej w stosunku do kwoty ustalonej w planie po zmianach wynosił 88,7%, podczas gdy w 2006 r. wskaźnik ten wynosił 69,6%. Zdaniem NIK, zwiększenie udziału środków dotacji przyjętych w ustawie budŝetowej miało korzystny wpływ na moŝliwość realnego planowania przez j.s.t. zadań finansowanych z otrzymywanych dotacji. Zrealizowano dotacje w wysokości ,3 tys. zł (97,7%), tj. w kwocie wyŝszej niŝ w 2006 r. o ,6 tys. zł (7,2%). Wojewoda Świętokrzyski zablokował w 2007 r. dotacje w łącznej kwocie ,1 tys. zł. Decyzje w sprawie blokad wydano na podstawie art. 154 ust. 1 pkt 3 ustawy o finansach publicznych w związku z nadmiarem środków. Wojewoda Świętokrzyski prawidłowo nadzorował wykorzystanie dotacji przez j.s.t. W 2007 r. Urząd przeprowadził w j.s.t. 66 kontroli wykorzystania dotacji celowych. W wyniku tych kontroli w sześciu gminach stwierdzono dotacje pobrane w nadmiernej wysokości oraz wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem w łącznej kwocie 60,1 tys. zł. Gminy zwróciły dotacje wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem w kwocie 7,5 tys. zł, natomiast przypisana do zwrotu kwota 52,7 tys. zł została przez Wojewodę Świętokrzyskiego umorzona. 12. Urząd prawidłowo realizował zadania w zakresie wieloletniego programu Pomoc państwa w zakresie doŝywiania. Planowane na 2007 r. wydatki na dofinansowanie realizacji wieloletniego programu Pomoc państwa w zakresie doŝywiania (Program) w wysokości tys. zł zostały wykonane w 100%, z tego na koszty posiłków wydatkowano tys. zł, doposaŝenie punktów Ŝywienia tys. zł oraz na dowóz posiłków 159 tys. zł. Koszty doposaŝenia oraz dowozu posiłków stanowiły 8,3%. Wnioski na dofinansowanie złoŝyły wszystkie 102 gminy, które zakwalifikowały do pomocy osób. Urząd dokonał podziału dotacji dla gmin na dofinansowanie Programu

7 7 zgodnie z wnioskami wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, z uwzględnieniem kryteriów określonych w 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 2006 r. w sprawie realizacji programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie doŝywiania (DzU nr 25, poz. 186 ze zm.). Gminy terminowo składały do Urzędu kwartalne informacje o realizacji Programu. Urząd przekazywał do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej kwartalne informacje o realizacji Programu w terminie wyznaczonym w 11 ww. rozporządzenia Rady Ministrów. 13. Prawidłowo sprywatyzowano ostatnie czynne przedsiębiorstwo, którego organem załoŝycielskim był Wojewoda Świętokrzyski. Ogłoszenie o zamiarze prywatyzacji Okręgowego Przedsiębiorstwa Obrotu Zwierzętami Hodowlanymi w Kielcach z siedzibą w Piekoszowie w trybie art. 39 ust.1 pkt. 1 oraz art. 48 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (DzU z 2002 r. nr 171, poz ze zm.), poprzez sprzedaŝ przedsiębiorstwa w trybie rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia, zamieszczono w prasie ogólnopolskiej. Wykonawcę analizy prywatyzowanego przedsiębiorstwa wybrano w drodze pisemnego przetargu publicznego. SprzedaŜy przedsiębiorstwa dokonano za cenę ustaloną w drodze negocjacji, mieszczącą się w granicach rekomendowanej wartości przedsiębiorstwa określonej przez wykonawcę analizy. Zapłatę kwoty sprzedaŝy zabezpieczono hipoteką kaucyjną. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Ujmowanie w materiałach planistycznych do projektu ustawy budŝetowej inwestycji budowlanych na podstawie przedkładanych przez inwestorów programów inwestycji zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu finansowania inwestycji z budŝetu państwa. 2. Wyeliminowanie przypadków niezgodnego z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów (.) klasyfikowania dotacji dla podmiotów niezaliczanych do sektora finansów publicznych. 3. Zaprzestanie przekazywania Radzie Ministrów wniosków o zamieszczenie w wykazie wydatków, które nie wygasają z upływem roku budŝetowego środków, które nie mogą być ujęte w tym wykazie, stosownie do art. 157 ust. 5 ustawy o finansach publicznych. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Kielcach, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Panią Wojewodę w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Pani Wojewodzie prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NIK w Kielcach umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu.

8 8 W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. Otrzymują: 1. NIK Departament BudŜetu i Finansów, 2. Adresat, 3. a/a. Sporządzili: Andrzej Kamiński - główny specjalista kp., dnia..... Piotr Fatalski - specjalista kp., dnia... Jurkowski Zbigniew starszy inspektor kp., dnia... Uzgodniono na podstawie 46 ust. 5 zarządzenia Prezesa NIK z dnia 1 marca 1995 r. w sprawie postępowania kontrolnego (M. P. Nr 17, poz. 211) z: doradcą ekonomicznym Tadeuszem Niedźwiedziem, dnia doradcą prawnym Janem Woźniakiem, dnia..... PrzedłoŜono: Wicedyrektorowi Delegatury NIK w Kielcach Tadeuszowi Mikołajewiczowi w dniu