Wstêp: Czêœæ pierwsza: Wprowadzenie do m¹drego wychowania dzieci w domu i w przedszkolu 19

Transkrypt

1 Wstêp: Co siê zmieni³o ostatnio w wychowaniu przedszkolnym O niepokojach rodziców i nauczycieli odnoœnie do wychowania oraz kszta³cenia ma³ych przedszkolaków Dlaczego treœci zawarte w kolejnych rozdzia³ach tej ksi¹ ki pomog¹ wspieraæ maluchy w rozwoju umys³owym i uczyæ je tego, co jest potrzebne w domu i w przedszkolu Kilka zdañ o pakiecie zabawek edukacyjnych przeznaczonych dla maluchów 9 Czêœæ pierwsza: Wprowadzenie do m¹drego wychowania dzieci w domu i w przedszkolu Ró nice indywidualne w rozwoju psychoruchowym dzieci w drugim i w trzecim roku ycia: mity i realia. O oczekiwaniach, jakim musi sprostaæ maluch przekraczaj¹cy próg przedszkola Problemy adaptacyjne maluchów przychodz¹cych do przedszkola. W jaki sposób trzeba im pomóc w przystosowaniu siê do przedszkola i zapewniæ poczucie bezpieczeñstwa Wspomaganie rozwoju umys³owego i kszta³towanie wa nych umiejêtnoœci. Charakterystyka procesu uczenia siê maluchów Dzieciêca ciekawoœæ i formy uczenia siê preferowane przez maluchy. O zaletach grup ró nowiekowych w wychowaniu przedszkolnym. Dlaczego warto i trzeba anga owaæ starsze dzieci do zajêæ z maluchami praktyczne rady Wychowanie zamierzone i niezamierzone w domu i w przedszkolu. Tak e o karach i nagrodach w wychowaniu oraz groÿnych skutkach z³ego pos³ugiwania siê nimi O konstruowaniu autorskich programów wychowania przedszkolnego. W jaki sposób treœci zawarte w ksi¹ ce pomog¹ opracowaæ taki program dla maluchów 73

2 Czêœæ druga: Wychowywanie oraz kszta³towanie umiejêtnoœci dzieci w domu i w przedszkolu Jak wspieraæ maluchy w kszta³towaniu w³asnego Ja i pomagaæ im poznaæ otoczenie 7.1. Wa niejsze ustalenia psychologiczne i pedagogiczne przydatne w kszta³towaniu w³asnego Ja oraz w poznawaniu otoczenia Jakie przedmioty s¹ potrzebne w kszta³towaniu u dzieci w³asnego Ja i w pomaganiu im w poznawaniu otoczenia Zabawy, æwiczenia oraz sytuacje zadaniowe pomagaj¹ce maluchom kszta³towaæ w³asne Ja i poznawaæ otoczenie w przedszkolu i w domu Sytuacje i zabawy sprzyjaj¹ce wdra aniu do grzecznego zwracania siê do innych oraz w³aœciwego traktowania zwierz¹t i roœlin Dzieciêca zabawa procesem intensywnego uczenia siê. O co trzeba zadbaæ, aby dzieci bawi³y siê m¹drze i d³ugo 8.1. Psychologiczne i pedagogiczne uwarunkowania dzieciêcych zabaw O zabawkach sprzyjaj¹cych rozwojowi umys³owemu maluchów Zabawy maluchów w domu i w przedszkolu: konkretne przyk³ady zajêæ z maluchami Kszta³towanie czynnoœci samoobs³ugowych z uwzglêdnieniem mo liwoœci maluchów: nak³adanie i zdejmowanie odzie y, spo ywanie posi³ków, dba³oœæ o czystoœæ osobist¹ 9.1. O dzieciach siej¹cych ba³agan. Jak mo na temu zaradziæ i czego trzeba siê wystrzegaæ, kszta³tuj¹c czynnoœci samoobs³ugowe maluchów W jaki sposób maluchy ucz¹ siê czynnoœci samoobs³ugowych i jak trzeba im w tym pomagaæ Lista wa nych umiejêtnoœci i nawyków oraz metody kszta³towania ich w przedszkolu i w domu Wspieranie dzieci w dostrzeganiu i korzystaniu z regularnoœci oraz w przewidywaniu, co bêdzie dalej Koniecznoœæ rozwijania u dzieci zdolnoœci do wychwytywania prawid³owoœci i przek³adania ich z jednej reprezentacji na drug¹ 153 5

3 10.2. O roli rytmów w porozumiewaniu siê maluchów z doros³ymi i z dzieæmi Przedmioty potrzebne do wspomagania dzieci w dostrzeganiu regularnoœci i pos³ugiwaniu siê nimi Sytuacje zadaniowe i zabawy, które pomagaj¹ maluchom dostrzec regularnoœci i korzystaæ z nich w poznawaniu i zmienianiu otoczenia Pomaganie dzieciom w ³¹czeniu przyczyny ze skutkiem i przewidywaniu, co siê mo e zdarzyæ oraz jakie mog¹ byæ skutki w³asnego dzia³ania Rozwój myœlenia przyczynowo-skutkowego, ze szczególnym uwzglêdnieniem maluchów Jak odpowiadaæ na pytania dzieci, czyli krótko o Pedagogice pytañ Przedmioty potrzebne do zadañ i zabaw wspomagaj¹cych dzieci w rozumowaniu przyczynowo-skutkowym Sytuacje zadaniowe i zabawy, w trakcie których doroœli pomagaj¹ dzieciom wi¹zaæ przyczynê ze skutkiem i przewidywaæ, co siê mo e zdarzyæ Koniecznoœæ zaspokojenia potrzeby ruchu maluchów. Dba³oœæ o ich zdrowie oraz rozwój sprawnoœci ruchowej w przedszkolu i w domu O zgubnych konsekwencjach lekcewa enia potrzeby ruchu u dzieci w wychowaniu domowym i przedszkolnym Wa niejsze prawid³owoœci i zak³ócenia rozwoju sprawnoœci ruchowej dzieci. O koniecznoœci wspó³pracy z rodzicami w zakresie wychowania zdrowotnego Rozwijanie sprawnoœci ruchowej oraz dba³oœæ o zdrowie maluchów w placówkach wychowania przedszkolnego i w wychowaniu domowym praktyczne rady i propozycje zajêæ Wspomaganie maluchów w skupianiu uwagi i w organizowaniu aktywnoœci, tak aby lepiej radzi³y sobie w sytuacjach zadaniowych i w zabawie Co wiadomo o rozwoju zdolnoœci do skupiania uwagi i organizowaniu dzia³alnoœci u maluchów, trochê starszych dzieci i doros³ych Przedmioty potrzebne do zadañ i zabaw sprzyjaj¹cych skupianiu uwagi i coraz lepszemu organizowaniu swojej dzia³alnoœci Wspomaganie dzieci w zabawach z klockami 221 6

4 13.4. Ilustrowane opowiadania sposobem rozwijania u dzieci zdolnoœci do skupiania uwagi, organizowania pola spostrze eniowego i rozpoznawania treœci obrazków Wspomaganie maluchów w kszta³towaniu umiejêtnoœci liczenia i ustalania, ile jest elementów po dodaniu lub zabraniu kilku obiektów Jak dzieci ucz¹ siê liczyæ i rachowaæ, ze szczególnym uwzglêdnieniem maluchów. Dlaczego umiejêtnoœci te s¹ wa nym wyznacznikiem rozwoju umys³owego dzieci Co jest potrzebne do kszta³towania umiejêtnoœci liczenia i rachowania Konkretne wskazówki do wspomagania dzieci w kszta³towaniu umiejêtnoœci liczenia i rachowania oraz przyk³ady sytuacji zadaniowych i zabaw dla maluchów Wspieranie maluchów w s³uchaniu muzyki i w œpiewaniu. Stymulowanie muzyk¹ aktywnoœci ruchowej dzieci Krótko o rozwoju muzycznym dzieci oraz o ich aktywnoœci ruchowej stymulowanej muzyk¹ Maluchy s³uchaj¹ muzyki w domu i w przedszkolu Zabawy ruchowe maluchów stymulowane muzyk¹, œpiewanie piosenek i muzykowanie Kszta³towanie umiejêtnoœci ruchowych i spo³ecznych maluchów poprzez zabawy rekomendowane w Metodzie Ruchu Rozwijaj¹cego Krótko o Metodzie Ruchu Rozwijaj¹cego. Dlaczego warto stosowaæ elementy tej metody na zajêciach z maluchami W jaki sposób starsze dzieci i maluchy mog¹ wspó³dzia³aæ w æwiczeniach i zabawach prowadzonych w konwencji ruchu rozwijaj¹cego przyk³ady wspólnych zajêæ Wspomaganie maluchów w sensownym ³¹czeniu i grupowaniu obiektów Co trzeba wiedzieæ o rozwoju klasyfikacji u dzieci i dlaczego trzeba je w tym wspomagaæ Przedmioty potrzebne do æwiczeñ i zabaw Zabawy i æwiczenia pomagaj¹ce maluchom coraz precyzyjniej klasyfikowaæ 274 7

5 18. Wspomaganie maluchów w realizowaniu z³o onej dzia³alnoœci Jak pomagaæ dzieciom sprawniej korzystaæ z informacji, przek³adaj¹c je z jednej reprezentacji na drug¹ Paradoksy dzieciêcej pamiêci i wa niejsze ustalenia dotycz¹ce rozwoju pamiêci u dzieci. Jak uczyæ maluchy na pamiêæ wierszyków i piosenek Wspomaganie dzieci w zakresie wypowiadania siê w rysunku: bazgroty, g³owonogi i pierwsze portrety wa nych osób Jak dzieci rozpoznaj¹ barwy i nazywaj¹ kolory? O zachowaniu rozs¹dku w tworzeniu kolorowego œrodowiska wychowawczego dzieci. Zabawy i æwiczenia sprzyjaj¹ce kszta³towaniu umiejêtnoœci rozpoznawania i nazywania kolorów O koniecznoœci wspomagania maluchów w radzeniu sobie z utrudnieniami w realizowaniu zadañ Kilka istotnych uwag na zakoñczenie Bibliografia 317