Czêœæ pierwsza Relacje pomiêdzy edukacj¹ domow¹, przedszkoln¹ i szkoln¹

Transkrypt

1 Wstêp 13 Kamienie milowe wyznaczaj¹ce zmiany w wychowaniu przedszkolnym ostatniego pó³ wieku Obowi¹zuj¹ce ustalenia dotycz¹ce edukacji starszych przedszkolaków, przydatnoœæ tej ksi¹ ki w dzia³alnoœci pedagogicznej przedszkola Kilka zdañ o Pakiecie zabawek edukacyjnych dla starszych przedszkolaków Czêœæ pierwsza Relacje pomiêdzy edukacj¹ domow¹, przedszkoln¹ i szkoln¹ 1. O procesie uczenia siê dzieci. Relacje pomiêdzy edukacj¹ domow¹, przedszkoln¹ i szkoln¹ Wspomaganie rozwoju, wychowanie i kszta³cenie dzieci. Co ³¹czy i dzieli te zakresy dzia³alnoœci pedagogicznej Domowa edukacja: korzyœci i niebezpieczeñstwa zamierzonego i niezamierzonego procesu uczenia siê. Skutki nak³adania, redukowania i uzupe³niania siê efektów wychowawczych w œrodowisku domowym Jak dzieci dowiaduj¹ siê, co mo na, a czego nie mo na. Najwa niejsze zalecenia Pedagogiki pytañ. Krótko o nagrodach i karach. Co zrobiæ, aby dzieci nie broni³y siê przed podejmowaniem zadañ, tak e o poczuciu sprawstwa Nowe sposoby kierowania procesem uczenia siê dzieci w przedszkolu i w domu Mo liwoœci wspomagania dzieci w skupianiu uwagi i gospodarowaniu zasobami poznawczymi Wspomaganie dzieci w skupianiu uwagi i zapamiêtywaniu na przyk³adzie metody Dzieci ucz¹ misie wierszy Domowe i przedszkolne sposoby wspomagania dzieci w rozwijaniu pamiêci wzrokowej O co trzeba zadbaæ, eby starsze przedszkolaki lepiej korzysta³y z zajêæ, w trakcie których doros³y stosuje eksperymenty przyrodnicze i demonstruje funkcjonowanie urz¹dzeñ technicznych Kszta³towanie zdolnoœci do wysi³ku intelektualnego w sytuacjach trudnych. Czyli o wspomaganiu dzieci w osi¹ganiu odpornoœci emocjonalnej i w rozumnym zachowaniu siê w sytuacjach, gdy nie wszystko przebiega zgodnie z ich oczekiwaniami Organizacja procesu uczenia siê starszych przedszkolaków w ró nych formach dzia³alnoœci przedszkola Cztery obszary prowadzenia zajêæ ze starszymi przedszkolakami Zabawy spontaniczne i dydaktyczne jako intensywny proces uczenia siê dzieci Jak czynnoœci samoobs³ugowe wp³ywaj¹ na dynamikê rozwoju umys³owego dzieci i przyczyniaj¹ siê do ich lepszego przygotowania do nauki szkolnej Czego mog¹ siê nauczyæ przedszkolaki w trakcie organizowania uroczystoœci oraz innych wa nych wydarzeñ w przedszkolu Zajêcia dydaktyczne wa nym obszarem uczenia siê przedszkolaków, fatalne skutki stosowania szkolnej metodyki w edukacji przedszkolnej 91 5

2 4. Konstruowanie autorskich programów wychowania przedszkolnego. W jaki sposób treœci zawarte w tej ksi¹ ce pomog¹ w opracowaniu programu edukacyjnego dla starszych przedszkolaków 94 Czêœæ druga Edukacja starszych przedszkolaków w domu i w przedszkolu 5. Kszta³towanie u dzieci zdolnoœci odró niania dobra od z³a, eby wybiera³y dobro i kierowa³y siê nim w codziennych sytuacjach Dlaczego w przedszkolach trzeba uczyæ dzieci odró niania dobra od z³a? Jak kszta³towaæ u dzieci zdolnoœæ do odró niania dobra od z³a. Wyniki badañ nad skutecznoœci¹ edukacyjn¹ metody Baœnie sposobem pomagania dzieciom odró niæ dobro od z³a Jak stosowaæ metodê Baœnie sposobem pomagania dzieciom odró niæ dobro od z³a w domu i w przedszkolu Jak rozwijaæ u dzieci naturaln¹ sk³onnoœæ do spe³niania dobrych uczynków i przypodobania siê doros³ym Cele i treœci kszta³cenia: pomaganie dzieciom odró niaæ dobro od z³a oraz rozwijanie naturalnej sk³onnoœci do spe³niania dobrych uczynków i oczekiwañ Wychowanie spo³eczne dzieci. Kszta³towanie empatii, yczliwego nastawienia do innych i wa nych umiejêtnoœci spo³ecznych Wychowanie spo³eczne dzieci: wa niejsze prawid³owoœci psychologiczne i pedagogiczne Nowy wymiar wychowania spo³ecznego: korzyœci wychowawcze z zajêæ prowadzonych przez ma³ych nauczycieli oraz zajêæ prowadzonych Metod¹ Ruchu Rozwijaj¹cego Cele i treœci wychowania spo³ecznego wraz z opisami zajêæ i zabaw z dzieæmi, które sprzyjaj¹ ich realizacji w domu oraz w przedszkolu Dba³oœæ o rozwój mowy. Wspomaganie dzieci w d³u szych i logicznych wypowiedziach oraz korygowanie ewentualnych zaburzeñ mowy Krótko o koniecznoœci korygowania zaburzeñ mowy u dzieci Co wynika ze zwi¹zków rozwoju mowy i myœlenia. O obowi¹zku wdra ania dzieci do formu³owania d³u szych i logicznych wypowiedzi Cele i treœci kszta³cenia oraz opisy zajêæ i zabaw z dzieæmi sprzyjaj¹ce rozwijaniu ich mowy i porozumiewania siê w domu oraz w przedszkolu Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynnoœci umys³owych, przydatnych do poznawania siebie, otoczenia i sprostania oczekiwaniom szkolnym Co sprzyja, a co przeszkadza dzieciom w kszta³towaniu czynnoœci umys³owych 152 6

3 8.2. Intensywne wspieranie dzieci w coraz precyzyjniejszym klasyfikowaniu: podstawy psychologiczne i pedagogiczne Psychologiczne i pedagogiczne podstawy intensywnego wspierania dzieci w wi¹zaniu przyczyny ze skutkiem i przewidywaniu, co siê zdarzyæ mo e Jak ³¹czenie przyczyny ze skutkiem wtapia siê w operacyjne rozumowanie o zmianach odwracalnych, nieodwracalnych i czêœciowo odwracalnych Treœci kszta³cenia oraz opisy zajêæ i zabaw wspieraj¹cych dzieci w coraz precyzyjniejszej klasyfikacji, umiejêtnoœci ³¹czenia przyczyny ze skutkiem i przewidywania, co siê zdarzyæ mo e Kszta³towanie u dzieci umiejêtnoœci samoobs³ugowych, wdra anie do dbania o higienê i ³ad w otoczeniu Czego oczekuje siê od starszych przedszkolaków. Co sprzyja, a co utrudnia nabywanie wa nych yciowo umiejêtnoœci Problemy z dzieæmi siej¹cymi ba³agan. Jak zmieniæ ich zwyczaje na lepsze Metoda sprawdzania stopnia opanowania czynnoœci samoobs³ugowych dzieci. Dlaczego starsze przedszkolaki mog¹ pomagaæ m³odszym dzieciom w opanowaniu tych czynnoœci Treœci kszta³cenia: wdra anie starszych przedszkolaków do umiejêtnoœci samoobs³ugowych, do dbania o higienê i utrzymywania ³adu w swoim otoczeniu Wychowanie zdrowotne i kszta³towanie sprawnoœci fizycznych dzieci, w tym sprawnoœci manualnej i zdolnoœci panowania nad w³asn¹ aktywnoœci¹ ruchow¹ Z³oty okres rozwijania sprawnoœci ruchowej dzieci i zgubne skutki niezaspokojenia potrzeby ruchu u starszych przedszkolaków Wa ne ustalenia dotycz¹ce rozwoju sprawnoœci ruchowej starszych przedszkolaków Koniecznoœæ lepszego dbania o zdrowie starszych przedszkolaków w domu i w przedszkolu. Normy dotycz¹ce wzrostu i wagi dzieci Nauczycielska diagnoza ustalania sprawnoœci ruchowej dzieci: krótka charakterystyka zadania diagnostycznego Tor przeszkód, interpretacje i wnioski pedagogiczne Treœci kszta³cenia i opisy zajêæ i zabaw sprzyjaj¹cych uzyskaniu lepszych efektów w wychowaniu zdrowotnym, kszta³towaniu sprawnoœci ruchowej i koordynacji wzrokowo-ruchowej starszych przedszkolaków Wdra anie starszych przedszkolaków do dba³oœci o bezpieczeñstwo swoje i innych Na jakie niebezpieczeñstwa obecnie jest nara one dziecko? Prawid³owoœci pedagogiczne i psychologiczne wdra ania dzieci do dba³oœci o bezpieczeñstwo w³asne i innych Treœci kszta³cenia oraz opisy zajêæ i zabaw pomagaj¹cych dzieciom rozwijaæ umiejêtnoœci spo³eczne, unikaæ zagro eñ i wdra aæ je do dba³oœci o bezpieczeñstwo swoje i innych Wychowanie starszych przedszkolaków przez sztukê w domu i w przedszkolu Krótko o nowych wymiarach wychowania przez sztukê Dziecko widzem i aktorem. Podstawy psychologiczne i pedagogiczne, cele i treœci kszta³cenia oraz propozycje metodyczne zajêæ z dzieæmi 241 7

4 12.3. Muzyka i œpiew, pl¹sy i taniec w edukacji dzieci. Podstawy psychologiczne i pedagogiczne, cele i treœci kszta³cenia oraz propozycje metodyczne zajêæ z dzieæmi Dzia³alnoœæ plastyczna dzieci w przedszkolu i w domu. Podstawy psychologiczne i pedagogiczne, cele i treœci kszta³cenia oraz propozycje metodyczne zajêæ z dzieæmi Edukacja techniczna starszych przedszkolaków w domu i w przedszkolu 257 opracowa³ J.A. Jelinek Krótko o rozwijaniu uzdolnieñ technicznych i o celach edukacji technicznej starszych przedszkolaków Zabawy konstrukcyjne w domu i w przedszkolu: podstawy psychologiczne i pedagogiczne, treœci kszta³cenia i opisy zajêæ z dzieæmi Majsterkowanie i kszta³towanie wiedzy technicznej w domu i w przedszkolu: podstawy psychologiczne i pedagogiczne, treœci kszta³cenia i wzorce zajêæ z dzieæmi Edukacja przyrodnicza starszych przedszkolaków w domu i w przedszkolu 276 opracowa³ J.A. Jelinek O koniecznoœci dopasowania edukacji przyrodniczej do rozumowania i uczenia siê dzieci oraz o specyfice prowadzenia zajêæ w przedszkolu i w domu W³aœciwoœci ziemi, wody i ognia: wyjaœnienia, treœci kszta³cenia i opisy zajêæ Zjawiska pogodowe: wyjaœnienia, treœci kszta³cenia i opisy zajêæ Roœliny: wyjaœnienia, treœci kszta³cenia i opisy zajêæ Zwierzêta: wyjaœnienia, treœci kszta³cenia i opisy zajêæ Cz³owiek: wyjaœnienia, treœci kszta³cenia i opisy zajêæ Ekologia: wyjaœnienia, treœci kszta³cenia i opisy zajêæ Kosmos: wyjaœnienia, treœci kszta³cenia i opisy zajêæ Wielostronne kszta³towanie gotowoœci do nauki czytania i pisania starszych przedszkolaków Kszta³towanie umiejêtnoœci czytania i pisania: co jest realizowane w przedszkolu, a co w pierwszym roku szkolnego nauczania Przybli anie dzieciom sensu kodowania informacji. Podstawy merytoryczne, cele i treœci kszta³cenia oraz propozycje metodyczne zajêæ z dzieæmi Rozbudzanie u dzieci zainteresowañ ksi¹ k¹ i g³oœnym czytaniem. Podstawy merytoryczne, cele i treœci kszta³cenia oraz propozycje metodyczne zajêæ z dzieæmi Rozwijanie pêtli fonologicznej ze szczególnym uwzglêdnieniem s³uchu fonematycznego oraz spostrzegawczoœci i pamiêci wzrokowej u przedszkolaków. Podstawy merytoryczne, cele i treœci kszta³cenia oraz propozycje metodyczne zajêæ z dzieæmi Dominacja stronna a nabywanie umiejêtnoœci czytania i pisania. Podstawy merytoryczne, cele i treœci kszta³cenia oraz propozycje metodyczne zajêæ z dzieæmi Kszta³towanie koordynacji wzrokowo-ruchowej i sprawnoœci manualnej potrzebnej do nauki pisania. Podstawy merytoryczne, cele i treœci kszta³cenia oraz propozycje metodyczne zajêæ z dzieæmi Wspó³praca z rodzicami w zakresie przygotowania dziecka do nauki czytania i pisania w szkole 342 8

5 16. Wspomaganie rozwoju umys³owego starszych przedszkolaków wraz z ich edukacj¹ matematyczn¹ Czego wymaga siê od dzieci w szkole? Jakie s¹ przyczyny niepowodzeñ w nauce matematyki? O co trzeba dbaæ w przedszkolu, aby ich unikn¹æ? Zasadnoœæ ³¹czenia edukacji matematycznej ze wspomaganiem dzieci w rozwoju umys³owym Kszta³towanie orientacji przestrzennej starszych przedszkolaków. Podstawy merytoryczne, cele i treœci kszta³cenia, zabawy, æwiczenia i sytuacje zadaniowe Kszta³towanie umiejêtnoœci liczenia i rachowania u starszych przedszkolaków. Podstawy merytoryczne, cele i treœci kszta³cenia oraz propozycje zajêæ z dzieæmi Przygotowanie dzieci do rozumienia pojêæ liczbowych kszta³towanych w szkole. Podstawy merytoryczne, cele i treœci kszta³cenia oraz propozycje metodyczne zajêæ z dzieæmi Kszta³towanie rozumienia sensu pomiaru d³ugoœci, pojemnoœci, ciê aru (masy) i czasu. Podstawy merytoryczne, cele i treœci kszta³cenia oraz propozycje metodyczne zajêæ z dzieæmi Rozwijanie u dzieci intuicji geometrycznych. Podstawy merytoryczne, cele i treœci kszta³cenia oraz propozycje metodyczne zajêæ z dzieæmi Zastosowanie umiejênoœci matematycznych w sytuacjach yciowych i wdra anie dzieci do rozwi¹zywania zadañ z treœci¹. Podstawy merytoryczne, cele i treœci kszta³cenia oraz propozycje metodyczne zajêæ z dzieæmi Wychowanie rodzinne i obywatelskie rozszerzone o zgodne wspó³ ycie w jednocz¹cej siê Europie oraz przybli anie dzieciom ma³ej, domowej ekonomii. Cele i treœci kszta³cenia oraz sposoby ich realizacji 391 Czêœæ trzecia Niektóre problemy przygotowania dzieci do podjêcia nauki w szkole 18. Dba³oœæ o pozytywny wizerunek szko³y w celu lepszego przygotowania dzieci do pe³nienia roli ucznia Rozs¹dnie i merytorycznie o obni eniu obowi¹zku rozpoczynania nauki szkolnej oraz odroczeniu obowi¹zku szkolnego niektórych dzieci Bibliografia 408 9