Ryszard Rapacki, Piotr Maszczyk, Mariusz Próchniak

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ryszard Rapacki, Piotr Maszczyk, Mariusz Próchniak"

Transkrypt

1 Struktury rynku a optymalne decyzje w przedsiębiorstwie Ryszard Rapacki, Piotr Maszczyk, Mariusz Próchniak Program MBA-SGH VI edycja

2 PORÓWNANIE STRUKTUR RYNKU Cecha Struktura rynku Konkurencja doskonała Konkurencja monopolistyczna Oligopol Monopol Liczba przedsiębiorstw Wiele Wiele Kilka Jedno Produkt Homogeniczny Homogeniczny lub Zróżnicowany (standaryzowany) zróżnicowany Zindywidualizowany Wpływ na cenę Brak Pewien Pewien Pełny Bariery wejścia Brak Brak Istnieją Pełne Program MBA-SGH VI edycja 2

3 WSKAŹNIKI KONCENTRACJI PRODUKCJI Współczynnik koncentracji (concentration ratio CR) CR y % X największych przedsiębiorstw dostarcza y % produkcji danej gałęzi. CR 3 = 90: prawdopodobnie oligopol x Wskaźnik Herfindahla-Hirschmana (Herfindahl-Hirschman Index HHI) HHI HHI (0; 10000> s i 2 i s i udział w rynku i-tej firmy. HHI 0: konkurencja doskonała HHI = = 10000: monopol Program MBA-SGH VI edycja 3

4 KONKURENCJA DOSKONAŁA Program MBA-SGH VI edycja 4

5 RÓWNOWAGA PRZEDSIĘBIORSTWA DOSKONALE KONKURENCYJNEGO Z ZYSKIEM NADZWYCZAJNYM (KRÓTKI OKRES) Cena (P) S Optymalna produkcja = 0A = 50 jednostek Optymalna cena = 0F = 6 zł Zysk nadzwyczajny = CBEF = 100 zł MC AC P*=6 zł P* = 6 zł F E d = P = AR = MR 4 zł C B D Produkcja rynku (Q) 0 50 A Produkcja przedsiębiorstwa (q) a) Cały rynek b) Pojedyncze przedsiębiorstwo Program MBA-SGH VI edycja 5

6 MAKSYMALIZACJA ZYSKU PRZEDSIĘBIORSTWA DOSKONALE KONKURENCYJNEGO Q TC P MR MC Optymalna wielkość produkcji: Q = 4 szt. Optymalny wynik ekonomiczny: zysk ( ) = 24 Program MBA-SGH VI edycja 6

7 Przykład. Produkcja ze stratą w krótkim okresie (TAK czy NIE)? Przedsiębiorstwo jest właścicielem fabryki (np. rafinerii ropy naftowej). Miesięczny koszt utrzymania zakładu wynosi 1 mln zł. Załóżmy, że mamy do czynienia z krótkim okresem, a zatem koszt utrzymania rafinerii jest kosztem stałym, który należy ponieść nawet wtedy, gdy firma nie produkuje. Koszty krańcowe wyprodukowania jednej jednostki dobra (np. 1 litra benzyny) są stałe i wynoszą 2 zł dla wolumenów produkcji od 0 do jednostek miesięcznie (co odpowiada standardowym zdolnościom wytwórczym zakładu przemysłowego). Dla wielkości produkcji z przedziału od do koszt krańcowy wynosi 3 zł za litr, zaś dla produkcji przekraczającej litrów benzyny miesięcznie MC wynosi 4 zł. Cena rynkowa benzyny wynosi 2,50 zł i z punktu widzenia przedsiębiorstwa jest stała ,5 2 MC MC MC P = MR Optymalna wielkość produkcji wynosi: q Optymalny wynik ekonomiczny (zysk/strata) wynosi: Program MBA-SGH VI edycja 7

8 DECYZJE PRODUKCYJNE KRÓTKI OKRES DŁUGI OKRES Przedsiębiorstwo produkuje, gdy: P AVC (Innymi słowy: TR VC) P AC (Innymi słowy: TR TC) Przedsiębiorstwo nie produkuje, gdy: P < AVC (Innymi słowy: TR < VC) P < AC (Innymi słowy: TR < TC) Decyzje krótkookresowe uwzględniają krótkookresowe krzywe kosztów, zaś decyzje długookresowe dotyczą długookresowych krzywych kosztów. Program MBA-SGH VI edycja 8

9 CENA ZAMKNIĘCIA ORAZ KRZYWA PODAŻY POJEDYNCZEGO PRZEDSIĘBIORSTWA W KONKURENCJI DOSKONAŁEJ MC (S) ATC LMC (S) AVC LAC P Z P Z 0 q 0 q a) Krótki okres b) Długi okres Program MBA-SGH VI edycja 9

10 RÓŻNE WARIANTY KRÓTKOOKRESOWEJ RÓWNOWAGI PRZEDSIĘBIORSTWA W KONKURENCJI DOSKONAŁEJ MC ATC P* G E F d = P = = AR = MR AVC A B 0 Q* a) Zysk nadzwyczajny q ATC MC ATC MC P* E AVC d = P = = AR = MR G P* A F E B AVC d = P = = AR = MR A B 0 Q* q 0 Q* q b) Tylko zysk normalny c) Strata Program MBA-SGH VI edycja 10

11 DŁUGOOKRESOWA RÓWNOWAGA PRZEDSIĘBIORSTWA W KONKURENCJI DOSKONAŁEJ LMC LAC P* d = P = AR = MR 0 Q* q Program MBA-SGH VI edycja 11

12 Przykład: Maksymalizacja zysku przedsiębiorstwa doskonale konkurencyjnego ujęcie matematyczne Przedsiębiorstwo działające na rynku doskonale konkurencyjnym może sprzedać dowolną wielkość produkcji po stałej cenie rynkowej równej 60 zł. Przedsiębiorstwo ponosi koszty stałe w wysokości 80 zł oraz koszty zmienne opisane funkcją 5Q 2, gdzie Q jest wielkością produkcji danej firmy. Optymalna wielkość produkcji = Maksymalny poziom zysku = Program MBA-SGH VI edycja 12

13 MONOPOL Program MBA-SGH VI edycja 13

14 RÓWNOWAGA MONOPOLU Z ZYSKIEM NADZWYCZAJNYM Optymalna produkcja = 0G = 100 jednostek Optymalna cena = 0A = 20 zł Zysk nadzwyczajny = ABCF = 500 zł 20 zł A B MC AC 15 zł F C 0 G 100 E H D = P = AR Produkcja (Q) MR Program MBA-SGH VI edycja 14

15 INNE WARIANTY RÓWNOWAGI MONOPOLU MC AC MC ATC P* P* AVC D = P = AR D = P = AR 0 Q* Q 0 Q* Q MR MR a) Tylko zysk normalny b) Strata Program MBA-SGH VI edycja 15

16 MONOPOL A KONKURENCJA DOSKONAŁA. CZYSTA STRATA SPOŁECZNA Z TYTUŁU MONOPOLU Produkcja i cena w monopolu: Q M, P M Produkcja i cena w konkurencji doskonałej: Q KD, P KD Czysta strata społeczna z tytułu monopolu = ABC A MC AC P M P KD B C D = P = AR 0 Q M Q KD Q MR Program MBA-SGH VI edycja 16

17 MONOPOL NATURALNY W niektórych przypadkach istnienie monopoli jest ekonomicznie uzasadnione. Mamy wówczas do czynienia z monopolem naturalnym. Monopol naturalny występuje wtedy, gdy duże korzyści skali uzasadniają istnienie jednego przedsiębiorstwa. W gałęziach, które są monopolami naturalnymi, konkurencja doskonała nie może istnieć. Gdyby firmy produkowały zgodnie z warunkiem P = MC, ponosiłyby stratę. Monopol jest strukturą rynku, która w takiej gałęzi przynosi zysk. Przykładem monopoli naturalnych są przedsiębiorstwa dostarczające wodę, gaz lub energię elektryczną, czy też takie firmy, jak np. porty lotnicze oraz linie kolejowe. W gałęziach tych koszt krańcowy zwiększenia produkcji (np. dostarczenia 1 kwh energii elektrycznej, obsłużenia dodatkowego pasażera na lotnisku, czy też przejazdu dodatkowego wagonu linią kolejową) jest niewielki. Dużą część kosztów stanowią koszty stałe związane z utrzymaniem infrastruktury. Przedsiębiorstwa takie, zwiększając wielkość produkcji, obniżają przeciętne koszty wytwarzania, a więc występują duże korzyści skali. Warunkiem istnienia monopolu naturalnego jest opadanie krzywej kosztu przeciętnego na całej długości linii popytu. Program MBA-SGH VI edycja 17

18 MONOPOL NATURALNY (C.D.) Równowaga monopolu: produkcja = 0A, cena = 0E, zysk nadzwyczajny = EFGH E F I typ regulacji monopolu naturalnego oparcie ceny na koszcie przeciętnym: produkcja = 0B, cena = 0J, zysk nadzwyczajny = 0 H J M S T G K R N II typ regulacji monopolu naturalnego oparcie ceny na koszcie krańcowym: produkcja = 0C, cena = 0S, strata = MNRS AC MC D = P = AR 0 A B C MR Q Program MBA-SGH VI edycja 18

19 MATEMATYCZNE ZAPISY WARUNKÓW MAKSYMALIZACJI ZYSKU MR MC 1 P 1 MC Indeks Lernera P MC 1 P MC P 1 Optymalny narzut ceny na koszty krańcowe (wyrażony jako odsetek ceny) powinien być odwrotnie proporcjonalny do elastyczności cenowej popytu. Program MBA-SGH VI edycja 19

20 MATEMATYCZNE ZAPISY WARUNKÓW MAKSYMALIZACJI ZYSKU (C.D.) Powyższe wzory dotyczą monopolisty oraz przedsiębiorstwa działającego w warunkach konkurencji monopolistycznej (w obu tych strukturach rynku firma napotyka na opadającą krzywą popytu na swój produkt). Ponieważ monopolista oraz przedsiębiorstwo w konkurencji monopolistycznej produkują na elastycznej części krzywej popytu, powyższe wzory są prawdziwe dla popytu elastycznego, tzn. gdy < 1. Jednak dla konkurencji doskonałej powyższe wzory też są w zasadzie prawdziwe. Przedsiębiorstwo doskonale konkurencyjne ma bowiem do czynienia z poziomą krzywą popytu na swój produkt, czyli popytem doskonale elastycznym ( = ). Gdy wstawimy e = do powyższych wzorów, to z warunku MR = MC uzyskamy warunek P = MC, czyli warunek maksymalizacji zysku dla konkurencji doskonałej. Program MBA-SGH VI edycja 20

21 RÓŻNICOWANIE CEN PRZEZ MONOPOL Różnicowanie cen (dyskryminacja cenowa) występuje, gdy przedsiębiorstwo sprzedaje ten sam produkt po różnych cenach, a różnice w cenach nie odzwierciedlają różnic w kosztach krańcowych produkcji. W ekonomii wyodrębniamy kilka typów różnicowania cen. Celem każdej dyskryminacji cenowej jest zwiększenie zysku przedsiębiorstwa. Program MBA-SGH VI edycja 21

22 RÓŻNICOWANIE CEN I STOPNIA (DOSKONAŁE RÓŻNICOWANIE CEN) Każda jednostka produktu jest sprzedawana po maksymalnej cenie, jaką są w stanie zapłacić konsumenci (odczytywanej z linii popytu). P 1 P 2 P 3 B MC A E D = P Q* Q Optymalna produkcja jest wyznaczana według warunku P = MC. Ponieważ monopolista stosujący dyskryminację cenową I stopnia produkuje tyle samo, co gałąź doskonale konkurencyjna, jest on optymalny (efektywny) w sensie Pareto (nie wykazuje czystej straty społecznej). Program MBA-SGH VI edycja 22

23 INNE TYPY RÓŻNICOWANIA CEN Różnicowanie cen III stopnia występuje, gdy firma sprzedaje ten sam produkt różnym grupom nabywców po różnych cenach. Powszechnym przykładem takiej dyskryminacji cenowej są bilety ulgowe dla niektórych grup klientów, np. studentów. Uzależnienie ceny jednostkowej od ilości zakupionych dóbr. Różnicowanie cen w zależności od czasu (np. godziny szczytu i okres poza szczytem ang. peak-load pricing). Program MBA-SGH VI edycja 23

24 Przykład. Maksymalizacja zysku monopolisty ujęcie matematyczne Funkcja popytu na produkt monopolisty ma postać: P = 400 0,25Q, a jego funkcja kosztu całkowitego wynosi: TC = 6Q Q Optymalna wielkość produkcji = Optymalna cena = Maksymalny poziom zysku = Program MBA-SGH VI edycja 24

25 KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA Program MBA-SGH VI edycja 25

26 KRÓTKOOKRESOWA RÓWNOWAGA PRZEDSIĘBIORSTWA W KONKURENCJI MONOPOLISTYCZNEJ MC ATC P* d = P = AR 0 Q* MR a) Zysk nadzwyczajny Produkcja (q) MC ATC MC ATC P* P* AVC d = P = AR d = P = AR 0 Q* MR b) Tylko zysk normalny q 0 Q* c) Strata MR q Program MBA-SGH VI edycja 26

27 DŁUGOOKRESOWA RÓWNOWAGA PRZEDSIĘBIORSTWA W KONKURENCJI MONOPOLISTYCZNEJ LMC LAC P* d = P = AR 0 Q* MR q Program MBA-SGH VI edycja 27

28 OLIGOPOL Program MBA-SGH VI edycja 28

29 WIELE MODELI OLIGOPOLU Oligopol bez porozumienia, Oligopol z porozumieniem. Model Cournota (jednoczesne ustalanie ilości), Model Stackelberga (przywództwo ilościowe), Model Bertranda (jednoczesne ustalanie ceny), Model przywództwa cenowego. Program MBA-SGH VI edycja 29

30 MODEL ZŁAMANEJ KRZYWEJ POPYTU Oligopol bez porozumienia. A P* H d = P = AR MR J E MC MC MC Optymalna produkcja = 0Q* Optymalna cena = 0P* Zysk nadzwyczajny = P*HJE AC F G d = P = AR 0 Q* MR B Produkcja (q) Zmiana kosztów krańcowych nie prowadzi do zmiany optymalnej wielkości produkcji i ceny!!! Program MBA-SGH VI edycja 30

31 MODEL COURNOTA I STACKELBERGA Założenia: Znajdowanie równowagi w duopolu przy stałych i takich samych kosztach krańcowych przedsiębiorstw oraz liniowym popycie Dwa przedsiębiorstwa (duopol). Popyt liniowy: P b aq ab, 0 Koszty krańcowe przedsiębiorstw: stałe i takie same: MC MC c 1 2 Szukane: Wielkość produkcji przedsiębiorstw: q1? q2? Program MBA-SGH VI edycja 31

32 Program MBA-SGH VI edycja 32 MODEL COURNOTA I STACKELBERGA [C.D.] Model Cournota: b c q q a 2 3 b c Q a Model Stackelberga: 1 2 LIDER b c q a 1 4 NAŚLADOWCA b c q a 3 4 b c Q a Kartel (jak monopol): Konkurencja doskonała: 1 2 b c Q a b c Q a Równowaga: Porównanie:

33 MODEL COURNOTA Z N FIRMAMI Założenia takie same jak dotychczas, tylko teraz zamiast 2 firm liczba firm wynosi n. q i 1 b c n b c Q n 1 a n 1 a Program MBA-SGH VI edycja 33

34 MODEL BERTRANDA (JEDNOCZESNE USTALANIE CENY) Rozwiązanie jak dla konkurencji doskonałej: P = MC Program MBA-SGH VI edycja 34

35 MODEL PRZYWÓDZTWA CENOWEGO S podaż naśladowców D popyt rynkowy MCLID P dlid popyt na produkty lidera MRLID O A B Q O C qlid d LID = D RYNK S NAŚL Cena w równowadze modelu przywództwa cenowego = OP Łączna produkcja = OB, w tym: Produkcja lidera = AB = OC Łączna produkcja naśladowców = OA Program MBA-SGH VI edycja 35

36 PROBLEMY DO ROZWIĄZANIA I STUDIA PRZYPADKU Program MBA-SGH VI edycja 36

37 7 / rozdz. 10 Program MBA-SGH VI edycja 37

38 4 / rozdz. 11 Program MBA-SGH VI edycja 38

39 5 / rozdz. 11 Program MBA-SGH VI edycja 39

40 2 / rozdz. 12 Program MBA-SGH VI edycja 40

41 4 / rozdz. 12 Program MBA-SGH VI edycja 41

42 5 / rozdz. 12 Program MBA-SGH VI edycja 42

43 Dziękuję za uwagę Program MBA-SGH VI edycja

MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ.

MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ. Wykład 4 Konkurencja doskonała i monopol 1 MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ. EFEKTYWNOŚĆ RYNKU. MONOPOL CZYSTY. KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA. 1. MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ W modelu konkurencji doskonałej

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia II Semestr Letni 2014/2015 Ćwiczenia 4, 5 & 6. Technologia

Mikroekonomia II Semestr Letni 2014/2015 Ćwiczenia 4, 5 & 6. Technologia Mikroekonomia II 050-792 Semestr Letni 204/205 Ćwiczenia 4, 5 & 6 Technologia. Izokwanta produkcji to krzywa obrazująca różne kombinacje nakładu czynników produkcji, które przynoszą taki sam zysk. P/F

Bardziej szczegółowo

5. Utarg krańcowy (MR) można zapisać jako: A)

5. Utarg krańcowy (MR) można zapisać jako: A) 1. Na rynku pewnego dobra działają dwie firmy, które zachowują się zgodnie z modelem Stackelberga. Firmy ponoszą stałe koszty krańcowe równe 24. Odwrócona linia popytu na tym rynku ma postać: P = 480-0.5Q.

Bardziej szczegółowo

4. Utarg krańcowy (MR) można zapisać jako: A)

4. Utarg krańcowy (MR) można zapisać jako: A) 1. Rozważmy rynek doskonale konkurencyjny w długim okresie. Funkcja kosztu całkowitego pojedynczej firmy jest następująca: TC = 1296q 2 + 1369 dla q > 0 oraz TC = 0 dla q = 0. Wszystkie firmy są identyczne.

Bardziej szczegółowo

12. Funkcja popytu jest liniowa. Poniższa tabela przedstawia cztery punkty na krzywej popytu:

12. Funkcja popytu jest liniowa. Poniższa tabela przedstawia cztery punkty na krzywej popytu: 1. Dla której z poniższych funkcji popytu elastyczność cenowa popytu jest równa -1 i jest stała na całej długości krzywej popytu? A) Q = -5 + 10 B) Q = 40-4 C) Q = 30000-1 D) Q = 2000-2 E) Q = 100-3 F)

Bardziej szczegółowo

5. Jeśli funkcja popytu na bilety do kina ma postać: q = 122-7P, to całkowity utarg ze sprzedaży biletów jest maksymalny, gdy cena wynosi:

5. Jeśli funkcja popytu na bilety do kina ma postać: q = 122-7P, to całkowity utarg ze sprzedaży biletów jest maksymalny, gdy cena wynosi: 1. Na oligopolistycznym rynku istnieje 8 firm, które zachowują się zgodnie z modelem Cournota (jednoczesne ustalanie ilości). Wszystkie firmy ponoszą takie same koszty krańcowe, równe 12 zł od jednostki

Bardziej szczegółowo

8. Jeśli funkcja popytu na bilety do kina ma postać: q = 356-3P, to całkowity utarg ze sprzedaży biletów jest maksymalny, gdy cena wynosi:

8. Jeśli funkcja popytu na bilety do kina ma postać: q = 356-3P, to całkowity utarg ze sprzedaży biletów jest maksymalny, gdy cena wynosi: 1. rzedsiębiorstwo posiada dwa zakłady. Funkcja popytu rynkowego dana jest równaniem: = 46080-4Q, gdzie Q - produkcja całego rynku. Funkcja kosztu całkowitego pierwszego i drugiego zakładu jest następująca:

Bardziej szczegółowo

TEST. [2] Funkcja długookresowego kosztu przeciętnego przedsiębiorstwa

TEST. [2] Funkcja długookresowego kosztu przeciętnego przedsiębiorstwa Przykładowe zadania na kolokwium: TEST [1] Zmniejszenie przeciętnych kosztów stałych zostanie spowodowane przez: a. wzrost wielkości produkcji, b. spadek wielkości produkcji, c. wzrost kosztów zmiennych,

Bardziej szczegółowo

KONKURENCJA DOSKONAŁA

KONKURENCJA DOSKONAŁA KONKURENCJA DOSKONAŁA Bez względu na rodzaj konkurencji, w jakiej uczestniczy firma, jej celem gospodarowania jest maksymalizacja zysku (minimalizacja straty) w krótkim okresie i maksymalizacja wartości

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia - Lista 11. Przygotować do zajęć: konkurencja doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol pełny, duopol

Mikroekonomia - Lista 11. Przygotować do zajęć: konkurencja doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol pełny, duopol Mikroekonomia - Lista 11 Przygotować do zajęć: konkurencja doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol pełny, duopol Konkurencja doskonała 1. Model konkurencji doskonałej opiera się na następujących

Bardziej szczegółowo

Moduł V. Konkurencja monopolistyczna i oligopol

Moduł V. Konkurencja monopolistyczna i oligopol Moduł V. Konkurencja monopolistyczna i oligopol Spis treści: Wstęp... 2 1. Istota konkurencji monopolistycznej... 2 2. Równowaga przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji monopolistycznej w okresie krótkim

Bardziej szczegółowo

1) Granica możliwości produkcyjnych Krzywa transformacji jest to zbiór punktów reprezentujących różne kombinacje ilościowe dwóch produktów, które gospodarka narodowa może wytworzyć w danym okresie przy

Bardziej szczegółowo

TEST. [4] Grzyby w lesie to przykład: a. dobra prywatnego, b. wspólnych zasobów, c. monopolu naturalnego, d. dobra publicznego.

TEST. [4] Grzyby w lesie to przykład: a. dobra prywatnego, b. wspólnych zasobów, c. monopolu naturalnego, d. dobra publicznego. Przykładowe zadania na kolokwium: TEST [1] Zmniejszenie przeciętnych kosztów stałych zostanie spowodowane przez: a. wzrost wielkości produkcji, b. spadek wielkości produkcji, c. wzrost kosztów zmiennych,

Bardziej szczegółowo

MODELE STRUKTUR RYNKOWYCH

MODELE STRUKTUR RYNKOWYCH MODELE STRUKTUR RYNKOWYCH ZADANIE. Mamy trzech konsumentów, którzy zastanawiają się nad nabyciem trzech rożnych programów komputerowych. Właściwości popytu konsumentów przedstawiono w następującej tabeli:

Bardziej szczegółowo

Adam Narkiewicz. Ćwiczenia dziewiąte, dziesiąte i jedenaste: Konkurencja doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol

Adam Narkiewicz. Ćwiczenia dziewiąte, dziesiąte i jedenaste: Konkurencja doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol Adam Narkiewicz Ćwiczenia dziewiąte, dziesiąte i jedenaste: doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol Rynek doskonale konkurencyjny to taki rynek, na którym zarówno sprzedający jak i kupujące

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Katedra Badań Operacyjnych, Finansów i Zastosowań Informatyki Wydział Informatyki i Zarządzania

Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Katedra Badań Operacyjnych, Finansów i Zastosowań Informatyki Wydział Informatyki i Zarządzania Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Katedra Badań Operacyjnych, Finansów i Zastosowań Informatyki Wydział Informatyki i Zarządzania konkurencja doskonała konkurencja monopolistyczna oligopol monopol Dlaczego

Bardziej szczegółowo

Konkurencja monopolistyczna

Konkurencja monopolistyczna Konkurencja monopolistyczna Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Prezentacja oparta na: http://www.swlearning.com/economics/mankiw/mankiw3e/powerpoint_micro.html Cechy: Wielu sprzedawców Zróżnicowane produkty

Bardziej szczegółowo

1. Które z następujących funkcji produkcji cechują się stałymi korzyściami ze skali? (1) y = 3x 1 + 7x 2 (2) y = x 1 1/4 + x 2

1. Które z następujących funkcji produkcji cechują się stałymi korzyściami ze skali? (1) y = 3x 1 + 7x 2 (2) y = x 1 1/4 + x 2 1. Które z następujących funkcji produkcji cechują się stałymi korzyściami ze skali? (1) y = 3x 1 + 7x 2 (2) y = x 1 1/4 + x 2 1/3 (3) y = min{x 1,x 2 } + min{x 3,x 4 } (4) y = x 1 1/5 x 2 4/5 a) 1 i 2

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA MENEDŻERSKA. Wykład 5 Oligopol. Strategie konkurencji a teoria gier. 1 OLIGOPOL. STRATEGIE KONKURENCJI A TEORIA GIER.

EKONOMIA MENEDŻERSKA. Wykład 5 Oligopol. Strategie konkurencji a teoria gier. 1 OLIGOPOL. STRATEGIE KONKURENCJI A TEORIA GIER. Wykład 5 Oligopol. Strategie konkurencji a teoria gier. 1 OLIGOPOL. STRATEGIE KONKURENCJI A TEORIA GIER. 1. OLIGOPOL Oligopol - rynek, na którym działa niewiele przedsiębiorstw (od do 10) Cecha charakterystyczna

Bardziej szczegółowo

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Monopol

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Monopol 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Monopol Monopol Jeden sprzedawca. Krzywa popytu jaką napotyka monopolista (opadająca) to krzywa popytu rynkowego. Monopolista może zmienić cenę rynkową produktu dostosowując

Bardziej szczegółowo

ZADANIA Z MIKROEKONOMII

ZADANIA Z MIKROEKONOMII - ZADANIA Z MIKROEKONOMII BLOK B Wybór i opracowanie: Ewa Aksman,Tomasz Kopczewski Piotr Mazurowski, Irena Topińska Poprawki: Anna Bartczak, Olga Kiuila TECHNOLOGIA 1. Czy jest możliwe, aby izokwanty:

Bardziej szczegółowo

Monopol. Założenia. Skąd biorą się monopole? Jedna firma

Monopol. Założenia. Skąd biorą się monopole? Jedna firma Założenia Jedna firma Monopol Siłą rzeczy musi ona sama ustalić cenę Cena rynkowa zależy od ilości sprzedawanej przez firmę Produkt nie posiada substytuty Dużo kupujących (krzywa popytu opadająca) Istnieją

Bardziej szczegółowo

Ekonomia menedżerska. Struktury rynku. prof. Tomasz Bernat Katedra Mikroekonomii

Ekonomia menedżerska. Struktury rynku. prof. Tomasz Bernat Katedra Mikroekonomii Ekonomia menedżerska Struktury rynku prof. Tomasz Bernat Katedra Mikroekonomii Struktura wykładu 2 1. Struktura rynku definicja 2. Podział struktur rynkowych 3. Determinanty podziału i opisu 4. Decyzje

Bardziej szczegółowo

Monopol. Założenia. Skąd biorą się monopole? Jedna firma

Monopol. Założenia. Skąd biorą się monopole? Jedna firma Założenia Jedna firma Monopol Siłą rzeczy musi ona sama ustalić cenę Cena rynkowa zależy od ilości sprzedawanej przez firmę Produkt nie posiada substytuty Dużo kupujących (krzywa popytu opadająca) Istnieją

Bardziej szczegółowo

Negatywne skutki monopolu

Negatywne skutki monopolu Negatywne skutki monopolu Strata dobrobytu społecznego z tytułu: (1) mniejszej produkcji i wyższej ceny (2) kosztów poszukiwania renty, które ponoszą firmy w celu osiągnięcia monopolistycznej pozycji na

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia II: Kolokwium, grupa II

Mikroekonomia II: Kolokwium, grupa II Mikroekonomia II: Kolokwium, grupa II Prowadząca: Martyna Kobus 2012-06-11 Piszemy 90 minut. Sprawdzian jest za 70 punktów. Jest 10 pytań testowych, każde za 2 punkty (łącznie 20 punktów za test) i 3 zadania,

Bardziej szczegółowo

Oligopol. dobra są homogeniczne Istnieją bariery wejścia na rynek (rynek zamknięty) konsumenci są cenobiorcami firmy posiadają siłę rynkową (P>MC)

Oligopol. dobra są homogeniczne Istnieją bariery wejścia na rynek (rynek zamknięty) konsumenci są cenobiorcami firmy posiadają siłę rynkową (P>MC) Oligopol Jest to rynek, na którym niewielka liczba firm zachowuje się w sposób strategiczny i działają niezależnie od siebie, ale uwzględniają istnienie pozostałych firm. Na decyzję firmy wpływają decyzje

Bardziej szczegółowo

KOSZTY I OPTIMUM PRZEDSIĘBIORSTWA

KOSZTY I OPTIMUM PRZEDSIĘBIORSTWA PODSTAWOWE POJĘCIA KOSZTY I OPTIMUM PRZEDSIĘBIORSTWA Przedsiębiorstwo - wyodrębniona jednostka gospodarcza wytwarzająca dobra lub świadcząca usługi. Cel przedsiębiorstwa - maksymalizacja zysku Nakład czynniki

Bardziej szczegółowo

3. O czym mówi nam marginalna (krańcowa) produktywność:

3. O czym mówi nam marginalna (krańcowa) produktywność: Ʊ1. 诲眤诲眤眪 眪 Zbiór produkcyjny: a) to zbiór wszystkich nakładów czynników produkcji, b) wykazuje możliwe techniki wytwarzania, c) pokazuje techniczne możliwości, d) poprawne są odpowiedzi a, c, e) poprawne

Bardziej szczegółowo

Monopol statyczny. Problem monopolisty: Π(q) = p(q)q c(q)

Monopol statyczny. Problem monopolisty: Π(q) = p(q)q c(q) Monopol Jest jedna firma Sama ustala cenę powyżej kosztu krańcowego Zyski nadzwyczajne (największe osiągalne) Stoi przed podobnymi ograniczeniami co firmy doskonale konkurencyjne: -Ograniczenia technologiczne

Bardziej szczegółowo

Wstęp. Monopol. W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania:

Wstęp. Monopol. W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania: 15 Monopol R I N C I L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W oweroint Slides by Ron Cronovich 2007 Thomson South-Western, all rights reserved W tym rozdziale szukaj

Bardziej szczegółowo

Podaż firmy. Zakładamy, że firmy maksymalizują zyski

Podaż firmy. Zakładamy, że firmy maksymalizują zyski odaż firmy Zakładamy, że firmy maksymalizują zyski Inne cele działalności firm: Maksymalizacja przychodów Maksymalizacja dywidendy Maksymalizacja zysków w krótkim okresie Maksymalizacja udziału w rynku

Bardziej szczegółowo

Ekonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 6: Struktury rynkowe i mechanizm konkurencji

Ekonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 6: Struktury rynkowe i mechanizm konkurencji Ekonomia Wykład dla studentów WPiA Wykład 6: Struktury rynkowe i mechanizm konkurencji Decyzje firmy o wielkości produkcji Firma podejmuje decyzje o wielkości produkcji na podstawie zderzenia kosztów i

Bardziej szczegółowo

Modele rynków. Niedoskonała Konkurencja. Doskonała Konkurencja. Niekooperujący. Kooperujący (Kartel, Zmowa) Model Cournota (konkurencja ilościowa)

Modele rynków. Niedoskonała Konkurencja. Doskonała Konkurencja. Niekooperujący. Kooperujący (Kartel, Zmowa) Model Cournota (konkurencja ilościowa) Modele rynków Doskonała Konkurencja Niedoskonała Konkurencja Monopolistyczna Konkurencja Monopol Oligopol Niekooperujący Kooperujący (Kartel, Zmowa) Gra jednoczesna Gra sekwencyjna Gra powtarzalna Model

Bardziej szczegółowo

Zachowanie monopolistyczne - dyskryminacja cenowa

Zachowanie monopolistyczne - dyskryminacja cenowa Zachowanie monopolistyczne - dyskryminacja cenowa Dotychczas analizowaliśmy monopolistę, który dyktował wspólną cenę dla wszystkich konsumentów Z dyskryminacją cenową mamy do czynienia wtedy, gdy różne

Bardziej szczegółowo

Model Bertranda. np. dwóch graczy (firmy), ustalają ceny (strategie) p 1 i p 2 jednocześnie

Model Bertranda. np. dwóch graczy (firmy), ustalają ceny (strategie) p 1 i p 2 jednocześnie Model Bertranda Firmy konkurują cenowo np. dwóch graczy (firmy), ustalają ceny (strategie) p 1 i p jednocześnie Jeśli produkt homogeniczny, konsumenci kupują tam gdzie taniej zawsze firmie o wyższej cenie

Bardziej szczegółowo

LEKCJA 1. Konkurencja doskonała (w całej gospodarce nie jest możliwa, lecz na wybranych rynkach):

LEKCJA 1. Konkurencja doskonała (w całej gospodarce nie jest możliwa, lecz na wybranych rynkach): Uniwersytet Warszawski Mikroekonomia zaawansowana Studia zaoczne dr Olga Kiuila LEKCJA 1 MODELE RYNKOWE Konkurencja doskonała (w całej gospodarce nie jest możliwa, lecz na wybranych rynkach): - Typowa

Bardziej szczegółowo

Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.

Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Możliwości finansowe konsumenta opisuje równanie: 2x + 4y = 1. Jeżeli dochód konsumenta

Bardziej szczegółowo

Konkurencja doskonała

Konkurencja doskonała Struktury rynku Konkurencja doskonała Konkurencja doskonała (nazywana także wolną konkurencją) jest modelem teoretycznym opisującym jedną z form konkurencji na rynku. Cechą charakterystyczną konkurencji

Bardziej szczegółowo

MIKROEKONOMIA Struktury rynku

MIKROEKONOMIA Struktury rynku MIKROEKONOMIA Struktury rynku Katedra Mikroekonomii Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Slajd nr 2 3 Struktura wykładu 1. Struktura rynku definicja 2. Podział struktur rynkowych 3. Determinanty podziału

Bardziej szczegółowo

Konkurencja monopolistyczna. W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania:

Konkurencja monopolistyczna. W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania: 17 Konkurencja monopolistyczna P R I N C I P L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E D I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W PowerPoint Slides by Ron Cronovich 2007 Thomson South-Western, all rights reserved

Bardziej szczegółowo

Oligopol. Jest to rynek, na którym niewielka liczba firm zachowuje się w sposób b strategiczny i ają niezależnie od siebie, ale uwzględniaj

Oligopol. Jest to rynek, na którym niewielka liczba firm zachowuje się w sposób b strategiczny i ają niezależnie od siebie, ale uwzględniaj Oligopol Jest to rynek, na którym niewielka liczba firm zachowuje się w sposób b strategiczny i działaj ają niezależnie od siebie, ale uwzględniaj dniają istnienie pozostałych firm. Na decyzję firmy wpływaj

Bardziej szczegółowo

Konspekt 7. Strategie postępowania oligopolu - zastosowania teorii gier.

Konspekt 7. Strategie postępowania oligopolu - zastosowania teorii gier. KRAJOWA SZKOŁA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ Ryszard Rapacki EKONOMIA MENEDŻERSKA Konspekt 7. Strategie postępowania oligopolu - zastosowania teorii gier. A. Cele zajęć. 1. Porównanie różnych struktur rynku

Bardziej szczegółowo

Modele lokalizacyjne

Modele lokalizacyjne Modele lokalizacyjne Model Hotelling a Konsumenci jednostajnie rozłożeni wzdłuż ulicy Firmy konkurują cenowo Jak powinny ulokować się firmy? N=1 N=2 N=3 Model Salop a Konsumenci jednostajnie rozłożeni

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia. Zadanie

Mikroekonomia. Zadanie Mikroekonomia Joanna Tyrowicz jtyrowicz@wne.uw.edu.pl http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz 18.11.2007r. Mikroekonomia WNE UW 1 Funkcję produkcji pewnego produktu wyznacza wzór F(K,L)=2KL 1/2. Jakim wzorem

Bardziej szczegółowo

6.4. Wieloczynnikowa funkcja podaży Podsumowanie RÓWNOWAGA RYNKOWA Równowaga rynkowa w ujęciu statycznym

6.4. Wieloczynnikowa funkcja podaży Podsumowanie RÓWNOWAGA RYNKOWA Równowaga rynkowa w ujęciu statycznym Spis treœci Przedmowa do wydania ósmego... 11 Przedmowa do wydania siódmego... 12 Przedmowa do wydania szóstego... 14 1. UWAGI WSTĘPNE... 17 1.1. Przedmiot i cel ekonomii... 17 1.2. Ekonomia pozytywna

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia. Joanna Tyrowicz POWTORZENIE ZADAN Mikroekonomia WNE UW 1

Mikroekonomia. Joanna Tyrowicz  POWTORZENIE ZADAN Mikroekonomia WNE UW 1 Mikroekonomia Joanna Tyrowicz jtyrowicz@wne.uw.edu.pl http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz POWTORZENIE ZADAN Mikroekonomia WNE UW 1 Funkcję produkcji pewnego produktu wyznacza wzór F(K,L)=2KL 1/2. Jakim

Bardziej szczegółowo

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Oligopol

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Oligopol 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Oligopol Oligopol Monopol jedna firma na rynku. Duopol dwie firmy na rynku. Oligopol kilka firm na rynku. W szczególności decyzje każdej firmy co do ceny lub ilości produktu

Bardziej szczegółowo

KONKURENCJA DOSKONAŁA. dr Krzysztof Kołodziejczyk

KONKURENCJA DOSKONAŁA. dr Krzysztof Kołodziejczyk KONKURENCJA DOSKONAŁA dr Krzysztof Kołodziejczyk Agenda 1. Popyt 2. Równowaga przedsiębiorstwa 3. Opłacalność (rentowność) produkcji 4. Podaż (powyżej poziomu zamknięcia) Konkurencja doskonała słowa kluczowe

Bardziej szczegółowo

MIKROEKO OMIA STRUKTURY RY KOWE. dr Jarosław Korpysa dr Jarosław Poteralski. Katedra Mikroekonomii W EiZ US http://mikro.univ.szczecin.

MIKROEKO OMIA STRUKTURY RY KOWE. dr Jarosław Korpysa dr Jarosław Poteralski. Katedra Mikroekonomii W EiZ US http://mikro.univ.szczecin. MIKROEKO OMIA STRUKTURY RY KOWE dr Jarosław Korpysa dr Jarosław Poteralski 1 STRUKTURY RY KOWE Brak jednoznacznej definicji w literaturze... Struktura rynkowa to pewien układ sił na konkretnym rynku, wynikający

Bardziej szczegółowo

PRODUCENT (PRZEBSIĘBIORSTWO) państwowe lokalne indywidualne zbiorowe (spółki ) 3. Jak należy rozumieć prawo zmniejszającego się przychodu?

PRODUCENT (PRZEBSIĘBIORSTWO) państwowe lokalne indywidualne zbiorowe (spółki ) 3. Jak należy rozumieć prawo zmniejszającego się przychodu? A) Pytania sprawdzające: 1. Kogo uważamy za producenta? PRODUCENT zorganizowany w formie przedsiębiorstwa. Powstał w drodze ewolucji. To podmiot sfery realnej. Aktywny uczestnik procesów rynkowych. Realizuje

Bardziej szczegółowo

Wstęp: scenariusz. Przedsiębiorstwa na rynkach konkurencyjnych. W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania:

Wstęp: scenariusz. Przedsiębiorstwa na rynkach konkurencyjnych. W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania: 14 rzedsiębiorstwa na rynkach konkurencyjnych R I N C I L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E D I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W oweroint Slides by Ron Cronovich 2007 Thomson South-Western, all

Bardziej szczegółowo

KONKURENCJA DOSKONAŁA. dr Sylwia Machowska

KONKURENCJA DOSKONAŁA. dr Sylwia Machowska KONKURENCJA DOSKONAŁA dr Sylwia Machowska Definicja Konkurencja doskonała jest modelem teoretycznym opisującym jedną z form konkurencji na rynku; cechą charakterystyczną konkurencji doskonałej w odróŝnieniu

Bardziej szczegółowo

Ekonomia menedżerska. Koszty funkcjonowania decyzje managerskie. Prof. Tomasz Bernat Katedra Mikroekonomii

Ekonomia menedżerska. Koszty funkcjonowania decyzje managerskie. Prof. Tomasz Bernat Katedra Mikroekonomii Ekonomia menedżerska Koszty funkcjonowania decyzje managerskie Prof. Tomasz Bernat Katedra Mikroekonomii Kluczowe pojęcia: v Przychody, koszty i zysk przedsiębiorstwa v Koszty księgowe i ekonomiczne v

Bardziej szczegółowo

(aby była to nauka owocna) 23 lutego, 2016

(aby była to nauka owocna) 23 lutego, 2016 (aby była to nauka owocna) Uniwersytet Warszawski 23 lutego, 2016 1 / 21 2 / 21 3 / 21 Plan zajęć - etap (1) 1. Technologia 1 (czynniki produkcji, funkcja produkcji, krótki / długi okres, produktywność

Bardziej szczegółowo

Struktury rynku - konkurencja doskonała i monopol Zadanie 1 Opisz w tabeli struktury rynku

Struktury rynku - konkurencja doskonała i monopol Zadanie 1 Opisz w tabeli struktury rynku Struktury rynku - konkurencja doskonała i monopol Zadanie 1 Opisz w tabeli struktury rynku Cecha Struktura Konkurencja doskonała Konkurencja monopolistyczna Oligopol Monopol pełny Ilość kupujących Ilość

Bardziej szczegółowo

Oligopol wieloproduktowy

Oligopol wieloproduktowy Oligopol wieloproduktowy Do tej pory zakładali adaliśmy, że e produkty sąs identyczne (homogeniczne) W rzeczywistości ci produkty sprzedawane przez firmy nie są doskonałymi substytutami. W większo kszości

Bardziej szczegółowo

13. Teoriogrowe Modele Konkurencji Gospodarczej

13. Teoriogrowe Modele Konkurencji Gospodarczej 13. Teoriogrowe Modele Konkurencji Gospodarczej Najpierw, rozważamy model monopolu. Zakładamy że monopol wybiera ile ma produkować w danym okresie. Jednostkowy koszt produkcji wynosi k. Cena wynikająca

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Warszawski Mikroekonomia zaawansowana Studia zaoczne dr Olga Kiuila LEKCJA 7

Uniwersytet Warszawski Mikroekonomia zaawansowana Studia zaoczne dr Olga Kiuila LEKCJA 7 LEKCJA 7 ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNE Inwestując w kapitał trwały zwiększamy pojemność produkcyjną (czyli maksymalną wielkość produkcji) i tym samym możemy próbować wpływać na decyzje konkurencyjnych firm. W

Bardziej szczegółowo

Czym zajmuje się Organizacja Rynku?

Czym zajmuje się Organizacja Rynku? Czym zajmuje się Organizacja Rynku? Jest to dział Ekonomii, który bada zależno ności między strukturą rynku, zachowaniem firm i ich wynikami. To ujęcie (struktura( struktura-zachowanie-wyniki) zapoczątkowano

Bardziej szczegółowo

Konspekt 5. Analiza kosztów.

Konspekt 5. Analiza kosztów. KRAJOWA SZKOŁA ADMINISTRJI PUBLICZNEJ Ryszard Rapacki EKONOMIA MENEDŻERSKA Konspekt 5. Analiza kosztów. A. Cele zajęć. 1. Wyjaśnienie istoty i rodzajów kosztów produkcji oraz związanych z nimi kategorii.

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA MENEDŻERSKA

EKONOMIA MENEDŻERSKA oraz na kierunku zarządzanie i marketing (jednolite studia magisterskie) 1 EKONOMIA MENEDŻERSKA PROGRAM WYKŁADÓW Wykład 1. Wprowadzenie do ekonomii menedŝerskiej. Podejmowanie optymalnych decyzji na podstawie

Bardziej szczegółowo

Uszereguj dla obydwu firm powyższe sytuacje od najkorzystniejszej do najgorszej. Uszereguj powyższe sytuacje z punktu widzenia konsumentów.

Uszereguj dla obydwu firm powyższe sytuacje od najkorzystniejszej do najgorszej. Uszereguj powyższe sytuacje z punktu widzenia konsumentów. Strategie konkurencji w oligopolu: modele Bertranda, Stackelberga i lidera cenowego. Wojna cenowa. Kartele i inne zachowania strategiczne zadania wraz z rozwiązaniami Zadanie 1 Na rynku działają dwie firmy.

Bardziej szczegółowo

STRUKTURY RYNKU I ICH REGULACJE. Wykład 2: Monopol. Wrocław

STRUKTURY RYNKU I ICH REGULACJE. Wykład 2: Monopol.   Wrocław STRUKTURY RYNKU I ICH REGULACJE Wykład 2: Monopol Prowadzący zajęcia: dr inŝ. Edyta Ropuszyńska Surma Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania Instytut Organizacji i Zarządzania E-mail:

Bardziej szczegółowo

I. Podstawowe pojęcia ekonomiczne. /6 godzin /

I. Podstawowe pojęcia ekonomiczne. /6 godzin / PROPOZYCJA ROZKŁADU MATERIAŁU NAUCZANIA PRZEDMIOTU PODSTAWY EKONOMII dla zawodu: technik ekonomista-23,02,/mf/1991.08.09 liceum ekonomiczne, wszystkie specjalności, klasa I, semestr pierwszy I. Podstawowe

Bardziej szczegółowo

Temat Rynek i funkcje rynku

Temat Rynek i funkcje rynku Temat Rynek i funkcje rynku 1. Rynkowa a administracyjna koordynacja działań gospodarczych 2. Popyt, podaż, cena równowagi 3. Czynniki wpływające na rozmiary popytu 4. Czynniki wpływające na rozmiary podaży

Bardziej szczegółowo

J.Brander i P.Krugman (1983): A Reciprocal Dumping Model of International Trade

J.Brander i P.Krugman (1983): A Reciprocal Dumping Model of International Trade J.Brander i P.Krugman (1983): A Reciprocal Dumping Model of International Trade Jan J. Michałek (wersja uproszczona) J.Brander i P.Krugman (1983): A Reciprocal Dumping Model of International Trade - jakie

Bardziej szczegółowo

Analiza cen duopolu Stackelbera

Analiza cen duopolu Stackelbera Na samym początku odpowiedzmy na pytanie czym jest duopol. Jest to forma rynku w której kontrolę nad nim posiadają 2 przedsiębiorstwa, które konkurują pomiędzy sobą wielkością produkcji lub ceną. Ze względu

Bardziej szczegółowo

PYTANIA Z EKONOMII NA EGZAMIN MAGISTERSKI Wersja obowiązująca w okresie styczeń - luty 2018 r.

PYTANIA Z EKONOMII NA EGZAMIN MAGISTERSKI Wersja obowiązująca w okresie styczeń - luty 2018 r. 1 S t r o n a PYTANIA Z EKONOMII NA EGZAMIN MAGISTERSKI Wersja obowiązująca w okresie styczeń - luty 2018 r. Magistrant będzie musiał udzielić pisemnie odpowiedzi na dwa pytania, w tym: 1. Pytanie z makroekonomii

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA TOM 1 WYD.2. Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS

EKONOMIA TOM 1 WYD.2. Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS EKONOMIA TOM 1 WYD.2 Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS Przedmowa CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA Rozdział 1. Podstawy ekonomii 1.1. Wprowadzenie Niedobór i efektywność: bliźniacze tematy ekonomii

Bardziej szczegółowo

MONOPOL. dr Sylwia Machowska - Okrój

MONOPOL. dr Sylwia Machowska - Okrój MONOPOL dr Sylwia Machowska - Okrój MONOPOL PEŁNY (absolutny, czysty, doskonały) to forma rynku wykluczająca wszelką konkurencję produkcja zdominowana jest przez jedno przedsiębiorstwo, a wytwarzany produkt

Bardziej szczegółowo

MONOPOL. dr Krzysztof Kołodziejczyk

MONOPOL. dr Krzysztof Kołodziejczyk MONOPOL dr Krzysztof Kołodziejczyk https://flic.kr/p/fd2sei Agenda 1. Popyt 2. Równowaga monopolu 3. Cena monopolowa 4. Opłacalność produkcji 5. Podaż 6. Dyskryminacja cenowa Monopol słowa kluczowe cenodawca

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia. Monopoli ciąg dalszy...

Mikroekonomia. Monopoli ciąg dalszy... Mikroekonomia Joanna Tyrowicz jtyrowicz@wne.uw.edu.pl http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz 20.10.2007r. Mikroekonomia WNE UW 1 Monopoli ciąg dalszy... Co się w monopolu nie podoba... monopoliście? Dyskryminacja

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia. Joanna Tyrowicz r. Mikroekonomia WNE UW 1

Mikroekonomia. Joanna Tyrowicz r. Mikroekonomia WNE UW 1 Mikroekonomia Joanna Tyrowicz jtyrowicz@wne.uw.edu.pl http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz 19.10.2008r. Mikroekonomia WNE UW 1 Monopoli ciąg dalszy... Co się w monopolu nie podoba... monopoliście? Dyskryminacja

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA. Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim rok akademicki 2017/2018

EKONOMIA. Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim rok akademicki 2017/2018 EkonomiaProgramDr2017 dr hab. Jerzy Cz. Ossowski Katedra Nauk Ekonomicznych Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska EKONOMIA Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim

Bardziej szczegółowo

Przyk ladowe Kolokwium II. Mikroekonomia II. 2. Na lożenie podatku na produkty produkowane przez monopol w wysokości 10 z l doprowadzi do

Przyk ladowe Kolokwium II. Mikroekonomia II. 2. Na lożenie podatku na produkty produkowane przez monopol w wysokości 10 z l doprowadzi do Przyk ladowe Kolokwium II Mikroekonomia II Imi e i nazwisko:...... nr albumu:... Instrukcje. Bez oszukiwania. Jeżeli masz pytanie podnieś r ek e. Cz eść I. Test wyboru. 1. W zmonopolizowanej branży cena

Bardziej szczegółowo

8. Rodzaje konkurencji

8. Rodzaje konkurencji 8. Rodzaje konkurencji Konkurencyjność dotyczy stopnia, w jakim pojedyncze firmy mają władzę nad rynkiem. Oznacza ona wpływ na cenę lub inne warunki według których sprzedawany jest produkt. Na jednym krańcu

Bardziej szczegółowo

Dyskryminacja cenowa

Dyskryminacja cenowa Dyskryminacja cenowa Ceny liniowe za każdą jednostkę dla każdego nabywcy w każdych warunkach ustala się jednakową cenę - jednolita stawka żądana jest za jednostkę produktu niezależnie od jakichkolwiek

Bardziej szczegółowo

Lista 7 i 8 Zysk księgowy i alternatywny Koszty alternatywne Koszty i utargi krańcowe Koszty produkcji w krótkim i długim okresie czasu

Lista 7 i 8 Zysk księgowy i alternatywny Koszty alternatywne Koszty i utargi krańcowe Koszty produkcji w krótkim i długim okresie czasu Zadanie 1. Pan Smith prowadzi prywatny biznes. W ubiegłym roku jego utarg wyniósł 55000, a koszty bezpośrednie 27000. Kapitał finansowy włożony w działalność zakładu wynosił przez cały rok 25000. Stopa

Bardziej szczegółowo

6. Teoria Podaży Koszty stałe i zmienne

6. Teoria Podaży Koszty stałe i zmienne 6. Teoria Podaży - 6.1 Koszty stałe i zmienne Koszty poniesione przez firmę zwykle są podzielone na dwie kategorie. 1. Koszty stałe - są niezależne od poziomu produkcji, e.g. stałe koszty energetyczne

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia. Joanna Tyrowicz jtyrowicz@wne.uw.edu.pl http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz

Mikroekonomia. Joanna Tyrowicz jtyrowicz@wne.uw.edu.pl http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz Mikroekonomia Joanna Tyrowicz jtyrowicz@wne.uw.edu.pl http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz 17.10.2009r. Mikroekonomia WNE UW 1 Co to jest monopol? Wybór monopolisty Dlaczego nie lubimy monopoli? Dlaczego

Bardziej szczegółowo

Nazwisko i Imię zł 100 zł 129 zł 260 zł 929 zł 3. Jeżeli wraz ze wzrostem dochodu, maleje popyt na dane dobro to jest to: (2 pkt)

Nazwisko i Imię zł 100 zł 129 zł 260 zł 929 zł 3. Jeżeli wraz ze wzrostem dochodu, maleje popyt na dane dobro to jest to: (2 pkt) Nazwisko i Imię... Numer albumu... A 1. Utrata wartości dobra kapitałowego w ciągu roku będąca rezultatem wykorzystania tego dobra w procesie produkcji nazywana jest: (2 pkt) ujemnym przepływem pieniężnym

Bardziej szczegółowo

WAŻNE ZAGADNIENIA NA MIKRO

WAŻNE ZAGADNIENIA NA MIKRO WAŻNE ZAGADNIENIA NA MIKRO KRZYWA MOŻLIWOŚCI PRODUKCYJNYCH (zwiększanie produkcji jednego dobra nie jest możliwe bez zmiany produkcji drugiego dobra) krzywa możliwości produkcyjnych pokazuje możliwości

Bardziej szczegółowo

Wstęp do wydania polskiego Od tłumacza Przedmowa 1. Rynek 1.1. Budowanie modelu 1.2. Optymalizacja i równowaga 1.3. Krzywa popytu 1.4.

Wstęp do wydania polskiego Od tłumacza Przedmowa 1. Rynek 1.1. Budowanie modelu 1.2. Optymalizacja i równowaga 1.3. Krzywa popytu 1.4. Wstęp do wydania polskiego Od tłumacza Przedmowa 1. Rynek 1.1. Budowanie modelu 1.2. Optymalizacja i równowaga 1.3. Krzywa popytu 1.4. Krzywa podaży 1.5. Równowaga rynkowa 1.6. Statyka porównawcza 1.7.

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE DO EKONOMII MENEDŻERSKIEJ.

WPROWADZENIE DO EKONOMII MENEDŻERSKIEJ. Wykład 1 Wprowadzenie do ekonomii menedżerskiej 1 WPROWADZENIE DO EKONOMII MENEDŻERSKIEJ. PODEJMOWANIE OPTYMALNYCH DECYZJI NA PODSTAWIE ANALIZY MARGINALNEJ. 1. EKONOMIA MENEDŻERSKA ekonomia menedżerska

Bardziej szczegółowo

Struktury rynku Plan prezentacji

Struktury rynku Plan prezentacji Struktury rynku Plan prezentacji 1. Rynek i struktura rynku 2. Wskaźniki koncentracji 3. Konkurencja doskonała 4. Konkurencja monopolistyczna 5. Bariery wejścia 6. Oligopol (Model Cournota, Oligopol współpraca)

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp. O autorach. Podziękowania. Część I Wprowadzenie

Spis treści. Wstęp. O autorach. Podziękowania. Część I Wprowadzenie Spis treści Wstęp O autorach Podziękowania Część I Wprowadzenie Rozdział 1. Dziesięć podstawowych zasad ekonomii 1.1. Co to jest ekonomia? 1.1.1. Problem ekonomiczny 1.1.2. Rzadkość zasobów i konieczność

Bardziej szczegółowo

Z-ZIP Ekonomia menedżerska Manager economics

Z-ZIP Ekonomia menedżerska Manager economics KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 Z-ZIP2-0499 Ekonomia menedżerska Manager economics A. USYTUOWANIE MODUŁU

Bardziej szczegółowo

ZRÓB TO SAM! Czy te opinie są prawdziwe, czy fałszywe? Odpowiedź uzasadnij.

ZRÓB TO SAM! Czy te opinie są prawdziwe, czy fałszywe? Odpowiedź uzasadnij. ZRÓB TO SAM! Tak czy nie? Czy te opinie są prawdziwe, czy fałszywe? Odpowiedź uzasadnij. 1. Przedsiębiorstwo wolnokonkurencyjne nigdy nie osiąga zysku ekonomicznego. 2. Pozioma linia podaży jest typowa

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia Opracowały: dr K. Nagel, dr B.Sroka

Mikroekonomia Opracowały: dr K. Nagel, dr B.Sroka Mikroekonomia Opracowały: dr K. Nagel, dr B.Sroka I. Ogólne informacje o przedmiocie: Cel przedmiotu: Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi narzędziami analizy ekonomicznej wykorzystywanymi

Bardziej szczegółowo

KOSZTY, PRZYCHODY I ZYSKI W RÓŻNYCH STRUKTURACH RYNKOWYCH. I. Koszty całkowite, przeciętne i krańcowe. Pojęcie kosztów produkcji

KOSZTY, PRZYCHODY I ZYSKI W RÓŻNYCH STRUKTURACH RYNKOWYCH. I. Koszty całkowite, przeciętne i krańcowe. Pojęcie kosztów produkcji KOSZTY, PRZYCHODY I ZYSKI W RÓŻNYCH STRUKTURACH RYNKOWYCH Opracowanie: mgr inż. Dorota Bargieł-Kurowska I. Koszty całkowite, przeciętne i krańcowe. Pojęcie kosztów produkcji Producent, podejmując decyzję:

Bardziej szczegółowo

KOSZTY, PRZYCHODY, WYNIK EKONOMICZNY. dr Sylwia Machowska

KOSZTY, PRZYCHODY, WYNIK EKONOMICZNY. dr Sylwia Machowska KOSZTY, PRZYCHODY, WYNIK EKONOMICZNY dr Sylwia Machowska 1 NIE MA DZIAŁAŃ BEZ KOSZTÓW Koszty stanowią zawsze punkt wyjścia myślenia ekonomicznego dlatego, że każde działanie podmiotów jest związane z ponoszeniem

Bardziej szczegółowo

Istota funkcjonowania przedsiębiorstwa produkcyjnego. dr inż. Andrzej KIJ

Istota funkcjonowania przedsiębiorstwa produkcyjnego. dr inż. Andrzej KIJ Istota funkcjonowania przedsiębiorstwa produkcyjnego dr inż. Andrzej KIJ 1 Popyt rynkowy agregacja krzywych popytu P p2 p1 D1 q1 D2 q2 Q 2 Popyt rynkowy agregacja krzywych popytu P p2 p1 D1 +D2 D1 D2 q1

Bardziej szczegółowo

Wykład IV. Rynki czynników produkcji podaż pracy

Wykład IV. Rynki czynników produkcji podaż pracy Wykład IV Rynki czynników produkcji podaż pracy Substytucyjny i dochodowy efekt wzrostu płac Dochód 1440 R w = 60zl 480 P C B w = 20zl A 0 8 12 16 19 24 Czas Efekt substytucyjny wolny Efekt dochodowy Q

Bardziej szczegółowo

JEDNOCZYNNIKOWA i DWUCZYNNIKOWA FUNKCJA PRODUKCJI

JEDNOCZYNNIKOWA i DWUCZYNNIKOWA FUNKCJA PRODUKCJI JEDNOCZYNNIKOWA i DWUCZYNNIKOWA FUNKCJA PRODUKCJI Zadanie 1: Uzupełnij tabelę, gdzie: TP produkt całkowity AP produkt przeciętny MP produkt marginalny L nakład czynnika produkcji, siła robocza (liczba

Bardziej szczegółowo

Ekonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 5: Firma, produkcja, koszty

Ekonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 5: Firma, produkcja, koszty Ekonomia Wykład dla studentów WPiA Wykład 5: Firma, produkcja, koszty Popyt i podaż kategorie rynkowe Popyt i podaż to dwa słowa najczęściej używane przez ekonomistów Popyt i podaż to siły, które regulują

Bardziej szczegółowo

Temat Rynek i funkcje rynku. Elementy rynku. Rynek. Popyt i podaż. Cena - pieniężny wyraz wartości. Popyt Podaż Cena

Temat Rynek i funkcje rynku. Elementy rynku. Rynek. Popyt i podaż. Cena - pieniężny wyraz wartości. Popyt Podaż Cena Temat i funkcje rynku 1. Rynkowa a administracyjna koordynacja działań gospodarczych 2. opyt, podaż, cena równowagi 3. Czynniki wpływające na rozmiary popytu 4. Czynniki wpływające na rozmiary podaży 5.

Bardziej szczegółowo

Przechwycić nadwyżkę konsumenta

Przechwycić nadwyżkę konsumenta Przechwycić nadwyżkę konsumenta Monopolista zna funkcję popytu rynku Dotychczas analizowaliśmy monopolistę, który dyktował wspólną cenę dla wszystkich konsumentów Jeśli ustala jednolitą cenę maksymalizującą

Bardziej szczegółowo

KOSZTY I OPTIMUM PRZEDSIĘBIORSTWA

KOSZTY I OPTIMUM PRZEDSIĘBIORSTWA KOSZTY I OPTIMUM PRZEDSIĘBIORSTWA PODSTAWOWE POJĘCIA Przedsiębiorstwo - wyodrębniona jednostka gospodarcza wytwarzająca dobra lub świadcząca usługi. Cel przedsiębiorstwa - maksymalizacja zysku Nakład czynniki

Bardziej szczegółowo

Historia ekonomii. Mgr Robert Mróz. Leon Walras

Historia ekonomii. Mgr Robert Mróz. Leon Walras Historia ekonomii Mgr Robert Mróz Leon Walras 06.12.2016 Leon Walras (1834 1910) Jeden z dwóch ojców neoklasycznej mikroekonomii (drugim Marshall) Nie był tak dobrym matematykiem jak niektórzy inni ekonomiści

Bardziej szczegółowo