WARIANTOWE PODEJŚCIE DO SZACOWANIA KOSZTÓW ELEMENTÓW MASZYN
|
|
- Roman Kaczor
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2016 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 89 Nr kol Dorota WIĘCEK Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej Wydział Budowy Maszyn i Informatyki Katedra Inżynierii Produkcji WARIANTOWE PODEJŚCIE DO SZACOWANIA KOSZTÓW ELEMENTÓW MASZYN Streszczenie. W artykule przedstawiono jedną z metod szacowania kosztów projektowanego elementu, tzw. wariantowe podejście do szacowania kosztów. Proponowana metoda szacowania kosztów opiera się na sformalizowanym opisie informacji o cechach konstrukcyjnych, wytwarzania i organizacyjnych dotyczących projektowanego elementu, oraz modelu określania kosztów produkcji elementów maszyn na podstawie metody rachunku kosztów działań. Zaproponowane rozwiązania dostosowano do systemów produkcyjnych, funkcjonujących w warunkach produkcji jednostkowej i małoseryjnej. Słowa kluczowe: szacowanie kosztów, rachunek kosztów działań, czynniki kosztotwórcze VARIANT APPROACH TO COST ESTIMATION OF MACHINE ELEMENTS Summary. This paper presents one of the methods cost estimation of a designed element called variant cost estimation. The proposed method of cost estimation is based on a formalised description of information about constructional, manufacturing and organisational features related to the designed element and a model of production costs of machine elements based on Activity Based Costing. The proposed solutions were adapted to production systems operating in conditions of unit and small series production. Keywords: cost estimation, activity beased costing, cost drivers
2 552 D. Więcek 1. Wprowadzenie Największą niedogodnością, szczególnie w przedsiębiorstwach o produkcji jednostkowej i małoseryjnej, jest brak znajomości narzędzi do pomiaru i właściwego rozliczania kosztów nowo projektowanych wyrobów. Projektanci muszą dokonywać wyborów i kompromisów dotyczących projektowanych produktów bazując na wypaczonych, przestarzałych informacjach. Podjęte błędne decyzje z powodu braku odpowiednich narzędzi prowadzą do wysokich kosztów, które wynikają z tworzenia różnorodności i dużej złożoności wyrobów, a późniejsza ich zmiana w fazie produkcji jest trudna i kosztowna 1. Zastosowanie rachunku kosztów działań, a w ramach nich czynników kosztotwórczych, umożliwia znaczną redukcję kosztów na etapie projektowania procesów produkcyjnych, która aktywnie wpływa na planowanie kosztów w przyszłości. Pozwala na zmianę orientacji z dostarczania historycznych informacji o efektywności operacyjnej na zarządzanie kosztami i efektywnością przyszłych okresów 2. Menedżerowie chcąc wpływać na koszty wytwarzania elementów maszyn powinni sprawdzać, wykorzystując odpowiednie narzędzia, poprzednie, porównywalne projekty i ich realizacje oraz zaznajamiać się z przyczynami przekroczenia założonego poziomu kosztów, oraz powinni przewidzieć następstwa podejmowanych decyzji i ich wpływ na poprawę efektywności operacyjnej z punktu widzenia kosztów. Przeprowadzając symulację wpływu alternatywnych decyzji na etapie projektowania procesów produkcyjnych można oszacować poziom kosztów własnych, zanim decyzje te zostaną podjęte, a zasoby potrzebne do ich realizacji nabyte. Celem badań jest opracowanie metody służącej określaniu kosztów elementów maszyn w początkowych etapach projektowania procesów produkcyjnych przy niewielkim nakładzie czasu, przy wystarczającej ilości informacji wynikających z zapisu konstrukcji elementu oraz przy zastosowaniu czynników kosztotwórczych, powiązanych z rachunkiem kosztów działań. Rozwiązanie wyżej wymienionego problemu wymaga: określenia kosztów działań dla przykładowego systemu produkcyjnego, przyjętego odpowiedniego opisu projektowanych elementów na podstawie metody obiektów elementarnych, uwzględniającego cechy konstrukcyjne, wytwarzania i organizacyjne, określenia wielkości czynników kosztotwórczych na podstawie wartości przyjętego opisu cech projektowanych elementów, zaprojektowanie modelu kalkulacji kosztów uwzględniającego dostępne zbiory czynników kosztotwórczych. 1 Brinke E.: Costing support and cost control in manufacturing. PhD. Thesis, University of Twente, Enschede Kaplan R., Cooper R.: Zarządzanie kosztami i efektywnością. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2000.
3 Wariantowe podejście do szacowania Proponowana metoda określania kosztów elementów maszyn na etapie przygotowania produkcji Szacowanie kosztów produkcji jest procesem przybliżonego określania kosztów produkcji zanim wszystkie fazy cyklu życia produktu, które zostały zakończone, na podstawie informacji wytworzonych na zakończonych etapach tego cyklu 3. Pierwszym etapem szacowania kosztów produkcji projektowanych elementów jest ustalenie wartości składników kosztowych, tworzących strukturę kosztu produkcji. Podstawowymi składnikami w tej metodyce są koszty działań bezpośrednich, które są nośnikami kosztów przypisywanych produkowanym elementom, zespołom, wyrobom itp. Dla przykładowego przedsiębiorstwa o produkcji jednostkowej i małoseryjnej, na podstawie dostępnych informacji w systemach finansowo-księgowych o kosztach poniesionych w poprzednich okresach, informacji o występowaniu wyodrębnionych działań, określono koszty działań bezpośrednich i zestawiono je w tabeli 1. Mając obliczone koszty działań bezpośrednich oraz określone miary wielkości przerobu tych działań można obliczyć stawkę kosztów poszczególnych działań. Tabela 1 Koszty działań bezpośrednich fragment Nr Działanie Koszty rodzajowe działań Koszty działań pośrednich Koszt całkowity działań 1 Przyjęcie zamówienia ,93 zł ,59 zł ,53 zł 2 Przygotowanie dokumentacji wyrób typowy 3 416,04 zł 960,76 zł 4 376,80 zł 3 Opracowanie dokumentacji wyrób modyfikowany 5 607,96 zł 1 587,39 zł 7 195,34 zł 4 Opracowanie dokumentacji wyrób nowy ,59 zł 2 828,41 zł ,01 zł 19 Działania wykonywane na przecinarkach 5 922,90 zł 4 894,95 zł ,85 zł 20 Działania wykonywane na frezarkach uniwersalnych 2 269,07 zł 2 366,56 zł 4 635,63 zł 21 Działania wykonywane na frezarkach obwiedniowych 5 699,12 zł 4 740,10 zł ,22 zł 22 Działania wykonywane na wiertarkach promieniowych 3 898,12 zł 3 493,83 zł 7 391,95 zł 31 Obróbka obca (kooperacja) 1 346,65 zł 365,63 zł 1 712,27 zł 32 Magazynowanie elementów 1 451,11 zł 309,62 zł 1 760,73 zł 33 Kontrola elementów ,32 zł 6 216,49 zł ,81 zł SUMA KOSZTÓW DZIAŁAŃ ,44 zł 3 Roy R., Kerr C.: Cost engineering: Why, what and how? Decision Engineering Report Series. Cranfield University, Cranfield 2003.
4 554 D. Więcek Początkową fazą zaproponowanej metody szacowania kosztów jest przyjęcie odpowiedniego opisu cech projektowanych elementów, który pozwala ustalić wartość czynników kosztotwórczych związanych z procesem wytwarzania danego elementu. Opis ten opiera się na założeniach podanych w literaturze 4. Opis ten różni się od innych m.in. tym, że nie ogranicza się wyłącznie do określenia typowych i znormalizowanych obiektów elementarnych i oprócz informacji o cechach konstrukcyjnych został rozbudowany o zestawienie cech materiałowych, organizacyjnych oraz dotyczących procesu wytwarzania, który pozwoli na pełniejsze oszacowanie kosztów 5. Podział cech opisujących elementy przedstawiono w tabeli 2. Tabela 2 Podział cech opisujących elementy maszyn Element projektowany Konstrukcyjne obiekty elementarne w bezpośredni sposób tworzą postać konstrukcyjną (mogą być proste powierzchnie: faza, podcięcie lub złożone: gwint, wieniec zębaty) Cechy opisujące projektowane elementy Konstrukcyjne cechy opisujące projektowane elementy Cechy wytwarzania opisujące projektowane elementy Cechy organizacyjne opisujące projektowane Cechy geometryczne (określają strukturę zewnętrzną): typ kształtu (tarcze, wałki, tuleje ), kształty zewnętrzne (elementy cylindryczne, powierzchnie płaskie, stożkowe ), dodatkowe kształty zewnętrzne (rowki wpustowe, gwinty, podcięcia ), kształty wewnętrzne (otwory, nakiełki, wielowypusty ), dodatkowe kształty wewnętrzne (powierzchnie płaskie, gwinty, zęby ), Cechy materiału wyjściowego do produkcji (określają tworzywo, jego własności wewnętrzne, postać materiału wyjściowego): półfabrykat (pręty, rury, odlewy ), tworzywo (stal, żeliwo, materiały niemetalowe), obróbka cieplna i cieplno-chemiczna (wyżarzać, odpuszczać, hartować ),. wariant procesu wytwarzania (proces tarczy bez obróbki cieplnej, z ulepszaniem cieplnym, z nawęglaniem i hartowaniem ), seryjność produkcji (jednostkowa, seryjna, wielkoseryjna), organizacja procesu wytwarzania, elementy Źródło: Opracowano na podstawie: Więcek Dariusz: Sformalizowany opis elementów maszyn, [w:] Matuszek J. (red.): Metody i techniki zarządzania w inżynierii produkcji. ATH, Bielsko- Biała Więcek Dariusz: Implementation of artificial intelligence in estimating prime costs of producing machine elements. Advances in Manufacturing Science and Technology, Vol. 37, No. 1, Kuric I., Grozav S. (eds.): Mechanization and Automation Equipment for Processing. Publish House Alma Mater, Cluj Napoca 2015.
5 Wariantowe podejście do szacowania 555 Proponowaną metodę określania kosztów elementów maszyn (rys. 1) można zaliczyć do metod szacowania kosztów, ponieważ operuje na niepełnym zbiorze informacji, koniecznym do określenia kosztów rozpatrywanego elementu. Opiera się na sformalizowanym opisie informacji o cechach projektowanego elementu, uzyskanym w trakcie jego projektowania oraz na modelach określania kosztów produkcji elementów maszyn wg rachunku kosztów działań. Baza cech opisujących projektowane elementy Baza elementów wzorcowych Wektor cech opisujących projektowany element Wektor cech opisujących elementy wzorcowe Określenie macierzy podobieństwa cech Wybór elementów o największej sumie ważonej wspólnych cech Określenie par cech dla elementu projektowanego i wzorcowych Określenie par wartości parametrów dla elementu projektowanego i wzorcowych Baza procesów technologicznych systemu CAPP (operacje, stanowiska pracy, narzędzia, normy materiałowe, normy czasu pracy,.) Wyznaczenie wartości metryki Canberra dla elementu projektowanego i wzorcowych Wybór najbliższego elementu wzorcowego względem elementu projektowanego Wybór zbioru wartości parametrów procesu wytwarzania dla elementu wzorcowego Wybór zbioru wartości dla wariantowego zbioru czynników kosztotwórczych Oszacowany koszt wariantowy elementu Oszacowany koszt wariantowy skorygowany Rachunek kosztów działań Zbiór czynników kosztotwórczych dla wariantowego modelu określania kosztów Rys. 1. Model postępowania w zaproponowanej metodzie Fig. 1. General model of procedure in the proposed method Wariantowy model określania kosztów elementów maszyn opiera się na danych dotyczących czynników kosztotwórczych, wygenerowanych przy wykorzystaniu wariantowej metody określania parametrów procesu wytwarzania (tabela 3). Wytworzone dane związane są wyłącznie z wytwarzanym elementem, a nie z cechą opisującą dany element, a wartości
6 556 D. Więcek parametrów dotyczących procesów wytwarzania nie odnoszą się bezpośrednio do zmiennych wpływających na wartość poszczególnych składników kosztów produkcji. Konieczne jest ustalenie zbioru wartości czynników kosztotwórczych dla modelu wariantowego określania kosztów, czyli takich parametrów procesu wytwarzania, które jednoznacznie determinują wartość zmiennych dotyczących składników kosztów oraz sposobu ich ustalania. Tabela 3 Zbiór czynników kosztotwórczych dla wariantowego modelu rachunku kosztów Nazwa czas jednostkowy czas przygotowawczo-zakończeniowy grupa zaszeregowania pracy indeks pozycji magazynowej norma zużycia materiału nr normy półfabrykatu stanowisko produkcyjne typ dokumentacji (typowa, modyfikowana, nowa) typ produktu (wyrób gotowy, półprodukt) wielkość serii Symbol tj_op n tpz_op n gr_prac n id_mag MN nr_pol id_stan n t_dok t_prod n_ser 3. Przykład szacowania kosztów według zaproponowanej metody Zastosowanie wariantowej metody ustalania kosztów elementów maszyn pozwala w przedsiębiorstwie w miarę szybko i przy mniejszej pracochłonności oszacować koszt nowego wyrobu, co wiąże się czasami z ograniczoną dokładnością uzyskiwanych wyników. Krok pierwszy związany jest z wyodrębnieniem z bazy elementów wzorcowych tych elementów, które są najbliższe elementowi projektowanemu z punktu widzenia występowania wspólnych cech, opisujących te elementy. Przykład generowanych automatycznie w trakcie tworzenia zapisu konstrukcji zebranych informacji związanych z opisem cech projektowanego elementu o indeksie 4AR8J2 w postaci binarnego wektora FP przedstawiono w tabeli 4 (1 w zapisie oznacza występowanie danej cechy, opis cechy podano w kolumnie 4).
7 Wariantowe podejście do szacowania 557 Indeks elementu projektowanego (element obrotowy k01) 4AR8J2 Cechy opisujące projektowany element Symbol wg przyjętej klasyfikacji Cechy opisujące projektowany element Grupa cechy wg przyjętej klasyfikacji Opis cechy wg przyjętej klasyfikacji Tabela 4 Nr (wielokrotność) F02_k01 Seryjność produkcji F0 F02 seryjna 1 F10_k01 Typ kształtu F1 F10 tarcze 1 F20_k01 Półfabrykat F2 F20 pręty okrągłe 1 F30_k01 Tworzywa F3 F30 stal 1 F51_k01 Kształty zewnętrzne F5 F51 zewnętrzne elementy cylindryczne stopniowane w jednym kierunku F612_k01 F612 zewnętrzne fazowania 1 F612_k01 F612 zewnętrzne fazowania 2 Dodatkowe kształty F62_k01 F62 zewnętrzne rowki 1 zewnętrzne F6 F67 zewnętrzne zęby walcowe F67_k01 1 proste F713 wewnętrzny rowek F713_k01 Kształty 1 wpustowy wewnętrzne F7 F76_k01 F76 otwory przelotowe proste 1 F89_k01 Dodatkowe kształty F89 wewnętrzne fazowania 1 F89_k01 wewnętrzne F8 F89 wewnętrzne fazowania 2 F94_k01 Obróbka cieplna F94 nawęglanie z jednoczesnym hartowaniem i cieplno-chemiczna F9 1 Źródło: Opracowano na podstawie: Więcek Dariusz: Sformalizowany opis elementów maszyn, [w:] Matuszek J. (red.): Metody i techniki zarządzania w inżynierii produkcji. ATH, Bielsko- Biała W celu dokonania wstępnej analizy podobieństwa elementów wzorcowych i elementu projektowanego tworzone są wektory binarne wspólnych cech dla każdego ze wzorcowych elementów (tworzony jest nowy wektor ze wspólnymi cechami analizowanych elementów). Dla uproszczenia każdą wspólną cechę i, dla której pi =1 przyjęto z wagą w 1. Wartości wag mogą być określone na podstawie wpływu wartości parametrów (szerokość, długość, głębokość itp.), opisujących daną cechę, na rzeczywiste koszty produkcji. Na podstawie przyjętej miary podobieństwa m (wg poniższej formuły) z elementów wzorcowych można wyodrębnić te, które charakteryzują się największym podobieństwem z elementem projektowanym. II mm = ii=1 ww ii pp ii, gdzie pp ii = 1, jjjjżeeeeee ffff ww = ffff pp ffff ww 0 0, ww pppppppppppppppppppp wwwwwwwwwwwwww gdzie: fpw określona cecha z wartością binarną 1 w wektorze FP dla elementu wzorcowego, fpp określona cecha z wartością binarną 1 w wektorze FP dla elementu projektowanego. 1
8 558 D. Więcek Dla przykładowego elementu projektowanego znaleziono dziewięć elementów wzorcowych z największymi wartościami sum ważonych m = 11 (dla wag o wartości 1) co oznacza, że największa liczba wspólnych cech dla wzorcowych i projektowanego elementu wynosi 11. Następnie w kroku drugim dla wspólnych cech projektowanego i wzorcowego elementu należy zestawić pary cech wspólnych oraz parametry i ich wartości, opisujące podane cechy, np. dla cechy o symbolu F713_k01 powiązane z nią wartości to: szerokość rowka 18; długość L 38; głębokość 4,4; chropowatość 2,5. W podobny sposób należy ustalić zbiór wartości parametrów, opisujących poszczególne cechy dla elementu wzorcowego oraz dla elementu projektowanego. Dla prawidłowej identyfikacji konieczne jest przyjęcie założenia, że dana cecha może wystąpić wielokrotnie, np. cecha F612_k01 zewnętrzne fazowania występuje dwukrotnie. W takiej sytuacji należy określić zasady łączenia tych samych cech w pary w elementach projektowanym i wzorcowym, na podstawie których będzie określana miara podobieństwa elementów projektowanego i wzorcowego. Dla danej cechy należy określić wartość metryki Canberra wg formuły: mmmm = wwww eeee wwwwmm ww PP nnpp pp pp=1 eeee wwww nn +wwwwmm ww, pp pp gdzie: eeee wartość cechy elementu projektowanego przy n-tym wystąpieniu dla parametru p, wwww nnpp ww wwww mmpp wartość cechy elementu wzorcowego przy m-tym wystąpieniu dla parametru p. Dla elementu projektowanego, dla cechy występującej wielokrotnie przyjmujemy taką cechę z elementu wzorcowego, dla której wartość metryki mc będzie najmniejsza, co pozwoli określić ostateczne wartości parametrów cechy występującej wielokrotnie dla obu elementów. W trzecim kroku mając określone pary cech i wartości parametrów, które je opisują dla elementów projektowanego i wzorcowego, na podstawie metryki Canberra można wybrać element wzorcowy, dla którego ta odległość jest najmniejsza, co wskazuje, że jest najbliższa względem elementu projektowanego na podstawie zbioru wartości parametrów cech opisujących ten element, np. dla 4AM592 2,423 (min.); inna wartość DG258C 3,634 itd. W kolejnym kroku załóżmy, że istnieje zbiór procesu przetwarzania przechowywany w bazach systemu CAPP, który dotyczy informacji o: procesach technologicznych w różnych wariantach, półfabrykacie o jego kształcie, wymiarach, rodzaju materiału; normatywach czasu obróbki, narzędziach i przyrządach wykorzystywanych w produkcji; środkach produkcji, organizacji stanowisk pracy itd. Każdy z elementów tego zbioru ma przypisane wartości, które charakteryzują parametry procesu przetwarzania dla danego elementu wzorcowego. Na podstawie tych danych i zbioru czynników kosztotwórczych, wymaganych w wariantowym modelu rachunku kosztów, określono wariantowy zbiór wartości czynników
9 Wariantowe podejście do szacowania 559 kosztotwórczych. Tabele poniżej przedstawiają obliczone koszty dla określonych wartości czynników kosztotwórczych oraz aktualnych stawek działań i kosztów bezpośrednich, zgodnie z symbolami umieszczonymi w tabeli 3. W tabeli 5 obliczono wariantowe koszty materiałów bezpośrednich Kmb będące iloczynem wielkości normy zużycia materiału (MN) oraz ceny jednostkowej pozycji magazynowej, ustalonej na podstawie indeksu magazynowego (id_mag). Tabela 5 Wariantowe koszty materiałów bezpośrednich Id element wzorcowy id_mag nr_pol MN cena Kmb 4AR1DT H ,1301 4,5 59,0856 W następnej tabeli wyznaczono wariantowe koszty działań procesu zaopatrzenia KMAG, planowania produkcji KPL i kosztów przygotowania dokumentacji KDOK. Koszty działań procesu zaopatrzenia uzależnione są od typu półfabrykatu (tabela 6). Z powodu uwarunkowań organizacyjnych przykładowego systemu produkcyjnego, rozgraniczono działania procesu zaopatrzenia, dotyczące elementów stalowych (półfabrykaty hutnicze, odkuwki itp.) i działania procesu zaopatrzenia związane z elementami odlewanymi. Koszty działań planowania produkcji zależne są wyłącznie od wielkości serii produkcyjnej i jednostkowej stawki miary działania, która jest stała w danym okresie obrachunkowym. W przypadku kosztów działania opracowanie dokumentacji bierze się pod uwagę typ opracowywanej dokumentacji (wyrób typowy) i wielkość serii produkcyjnej. Wielkość kosztów pracy bezpośredniej Krb dla wariantowego zbioru wartości czynników kosztotwórczych wyznaczono na podstawie normy czasu pracy i aktualnej stawki płacy dla przyjętej grupy zaszeregowania pracowników, określonej dla każdej z operacji technologicznych. Łączny koszt Krb wynosi 78,23 PLN. Tabela 6 Wariantowe koszty KMAG, KPL, KDOK Id element wzorcowy składnik kosztu stawka działania czynnik kosztotwórczy symbol wartość koszt KMAG 1,6304 MN 13, ,4080 4AR1DT KPL 10,3758 n_ser 15 0,6917 KDOK 257,4589 n_ser 15 17,1639 Koszty działań procesu przetwarzania KActPrz (podobnie jak Krb) zostały wyznaczone dla każdej z operacji tabela 7. Podstawami ich ustalenia są norma czasu dla danej operacji (Norma_t) oraz aktualna stawka jednostki działania przypisanego do stanowiska produkcyjnego, zadeklarowanego dla tej operacji (StawActiv). W rzeczywistości to stanowiska są przypisane do określonych działań kosztowych.
10 560 D. Więcek Wariantowe koszty działań przetwarzania Tabela 7 Na podstawie tak określonych wartości czynników kosztotwórczych oraz aktualnych stawek działań i kosztów bezpośrednich został ustalony wariantowy koszt dla przykładowego elementu, który wynosi 295,04 PLN. Następnym etapem przybliżania szacunkowych kosztów do kosztów rzeczywistych projektowanego elementu jest skorygowanie wariantowych wielkości czynników kosztotwórczych na podstawie wartości parametrów cech, opisujących projektowany element w odniesieniu do wartości parametrów cech, które opisują element wariantowy. 4. Określenie szacunkowego kosztu elementu na podstawie skorygowanego wariantowego zbioru wartości czynników kosztotwórczych Na podstawie wartości parametrów cech opisujących projektowany element, związanych z cechami tworzywowymi, półfabrykatem, gabarytowymi, organizacyjnymi, koryguje się wartości wariantowych czynników kosztotwórczych. Kosztami, które ulegną zmianie na podstawie korekty są koszty: materiałów bezpośrednich, pracy bezpośredniej, działań procesu przetwarzania oraz inne koszty, zależne od wielkość serii produkcyjnej n_ser. Skorygowane koszty wariantowe dla przykładowego elementu przedstawiono na rys. 2.
11 Wariantowe podejście do szacowania 561 Rys. 2. Oszacowany skorygowany koszt wariantowy elementu projektowanego Fig. 2. Estimated corrected variant costs of the designed element Koszty materiałów bezpośrednich mogą ulec zmianie w wyniku przyjętego innego gatunku tworzywa, innego półfabrykatu oraz różnic gabarytów elementów projektowanego i wariantowego. Zmiany te mogą wpłynąć na wybór pozycji magazynowej, a co za tym idzie zmianę ceny jednostkowej materiału zastępuje zmiana normy zużycia materiału. Na podstawie pozycji magazynowej ustalany jest wymiar główny materiału wyjściowego i określana jest norma zużycia materiału. Skorygowana wartość kosztu Kmb ustalana jest na podstawie zmienionej normy zużycia materiału oraz odpowiedniej, aktualnej ceny jednostkowej pozycji magazynowej. Zmiana wartości kosztów Kmb i wielkości normy materiałowej spowodowała zmianę wartości kosztów działań procesu zaopatrzenia KMAG. Z powodu korekty czynników kosztotwórczych, wynikającej z różnej wielkości normy zużycia czasu, wynikającej ze zmiany parametrów skrawalnościowych zadeklarowanego tworzywa dla projektowanego elementu i tworzywa przypisanego do elementu wariantowego, zmienią się koszty Krb oraz koszty działań procesu przetwarzania. Na normę czasu będzie również miała wpływ wielkość serii produkcyjnej. Skorygowana norma zużycia czasu jest podstawą ustalenia skorygowanych kosztów Krb i kosztów działań przetwarzania. Koszty, których wartość będzie zależna od wielkości serii produkcyjnej nie ulegną zmianie, z powodu jednakowej wartości dla obu elementów. Mając opracowany proces wytwarzania dla wybranej postaci konstrukcyjnej wyrobu przechodzi się do kolejnego etapu do oszacowania łącznych kosztów produkcji będących efektem przygotowania organizacyjnego produkcji, które może przebiegać wg wielu wariantów organizacyjnych. Otrzymane rozwiązania na tym etapie różnią się zakresem kooperacji w wytwarzaniu poszczególnych elementów, wielkością partii i częstotliwością dostaw, wielkością i stanem zapasów produkcyjnych, strukturą procesu produkcyjnego
12 562 D. Więcek (metodami wytwórczymi, zastosowanymi obrabiarkami), metodami zarządzania zasobami ludzkimi i itp. Uwzględniając powyższe różnice należy dokonać wyboru wariantu według podstawowych kryteriów: kosztu, czasu produkcji, jakości i funkcjonalności produktu. 5. Podsumowanie Na etapie projektowania występuje problem dotyczący szacowania kosztów w momencie, kiedy elementy nie są ostatecznie zaprojektowane. W takiej sytuacji konieczne jest zastosowanie szybkich mniej lub bardziej precyzyjnych metod szacowania kosztów, co jest uzależnione od ilości dostępnych informacji, które pozwolą projektantowi na wybór jednego rozwiązania spośród wielu, na podstawie kryteriów ekonomicznych. Poznanie wartości kosztów działań umożliwia obniżenie kosztów produkcji przez decyzje dotyczące zastosowania mniejszej ilości materiałów, wyeliminowania bądź skrócenia czasu trwania oraz zmniejszenia zużycia zasobów działań, które nie przynoszą wartości użytkowej produktom 6 ; zwraca również uwagę na tanie działania oraz na wybór mniej kosztownych działań, a w szczególności wybór mniej kosztownych składników konstrukcji w fazie projektowania produktów. Opracowane metody szacowania kosztów produkcji (bezpośrednich i pośrednich) nowego produktu na etapie projektowania procesów produkcyjnych umożliwiają identyfikację kosztów działań, a zarazem dla każdego nowego wyrobu zapewniają pewność służb marketingowych i menadżerów przy negocjowaniu ceny i warunków dostawy. Dzięki zaproponowanym rozwiązaniom istnieje możliwość informowania projektantów o ponoszeniu wysokich kosztów materiałowych i kosztów wytwarzania, czyli kosztów zamawiania (duża liczba dostawców), utrzymywania nadmiernej ilości rozmaitych materiałów i kosztów związanych z różnorodnością procesów wytwarzania. Dokładność metod opierających się na wariantowym podejściu do tworzenia zbioru wartości czynników kosztotwórczych jest uzależniona od bliskości elementu projektowanego i tzw. elementu wariantowego, na co ma znaczący wpływ liczba elementów wariantowych, dla których dane są przechowywane w bazach systemu CAPP. 6 Farineau T., Rabenasolo B., Castelain J.M., Meyer Y., Duverlie P.: Use of Parametric Models in an Economic Evaluation Step During the Design Phase. Advanced Manufacturing Technology, London 2001.
13 Wariantowe podejście do szacowania 563 Bibliografia 1. Brinke E.: Costing support and cost control in manufacturing. PhD. Thesis, University of Twente, Enschede Farineau T., Rabenasolo B., Castelain J.M., Meyer Y., Duverlie P.: Use of Parametric Models in an Economic Evaluation Step During the Design Phase. Advanced Manufacturing Technology, London Kaplan R., Cooper R.: Zarządzanie kosztami i efektywnością. Oficyna Ekonomiczna, Kraków Kuric I., Grozav S. (eds.): Mechanization and Automation Equipment for Processing. Publish House Alma Mater, Cluj Napoca Roy R., Kerr C.: Cost engineering: Why, what and how? Decision Engineering Report Series. Cranfield University, Cranfield Więcek Dariusz: Implementation of artificial intelligence in estimating prime costs of producing machine elements. Advances in Manufacturing Science and Technology, Vol. 37, No. 1, Więcek Dariusz: Sformalizowany opis elementów maszyn, [w:] Matuszek J. (red.): Metody i techniki zarządzania w inżynierii produkcji. ATH, Bielsko-Biała Abstract Variant methods by using classification systems allow to determine the costs of designed products on the basis of similarity with already manufactured products in a given production system. With the manufacturing process of the closest element and the data about the value of cost drivers, together with a cost calculation system, it is possible to determine manufacturing costs of a designed element. The parametric description will later be used when correcting the so called cost drivers on the basis of differences between parameters of the designed element and its closest counterpart. The proposed methods require full implementation of activity based costing in an enterprise, operation of the CAPP system with an up-to-date base of technological possibilities of the production system and a base of features describing the designed elements.
WPŁYW CZYNNIKÓW KOSZTOTWÓRCZYCH NA SZACOWANIE KOSZTÓW PRODUKCJI ELEMENTÓW MASZYN
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 217 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 11 Nr kol. 1974 Dorota WIĘCEK Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej Wydział Budowy Maszyn i Informatyki Katedra
SKORYGOWANY KOSZT WARIANTOWY PRZY SZACOWANIU KOSZTÓW PRODUKTU
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 215 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 78 Nr kol. 1928 Dorota WIĘCEK Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej Wydział Budowy Maszyn i Informatyki Katedra
SZACOWANIE KOSZTÓW PROJEKTOWANYCH WYROBÓW
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 70 Nr kol. 1909 Dorota WIĘCEK Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej Wydział Budowy Maszyn i Informatyki Katedra
Systemy rachunku kosztów
Systemy rachunku kosztów Tradycyjny rachunek kalkulacyjny kosztów oparty na rozmiarach produkcji kalkulacja doliczeniowa (zleceniowa), doliczanie kosztów wydziałowych kalkulacja podziałowa (procesowa)
dzia³añ, czynniki kosztotwórcze optymalnego poziomu kosztów produkcji okreœlane jako operuj¹ na niepe³nym zbiorze informacji o projektowanym
Dorota WIÊCEK Metody szacowania kosztów na etapie projektowania i kszta³towania procesów produkcyjnych METODY SZACOWANIA KOSZTÓW NA ETAPIE PROJEKTOWANIA I KSZTA TOWANIA PROCESÓW PRODUKCYJNYCH S³owa kluczowe:
TECHNOLOGIA MASZYN. Wykład dr inż. A. Kampa
TECHNOLOGIA MASZYN Wykład dr inż. A. Kampa Technologia - nauka o procesach wytwarzania lub przetwarzania, półwyrobów i wyrobów. - technologia maszyn, obejmuje metody kształtowania materiałów, połączone
PROJEKTOWANIE PROCESU TECHNOLOGICZNEGO WAŁKA STOPNIOWEGO.
TEMAT: PROJEKTOWANIE PROCESU TECHNOLOGICZNEGO WAŁKA STOPNIOWEGO. Przebieg projektowania procesu technologicznego: 1. Analiza danych wejściowych 2. Dobór metod i sposobów obróbki 3. Ustalenie postaci i
ZASTOSOWANIE TECHNOLOGII WIRTUALNEJ RZECZYWISTOŚCI W PROJEKTOWANIU MASZYN
MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 1896-771X 37, s. 141-146, Gliwice 2009 ZASTOSOWANIE TECHNOLOGII WIRTUALNEJ RZECZYWISTOŚCI W PROJEKTOWANIU MASZYN KRZYSZTOF HERBUŚ, JERZY ŚWIDER Instytut Automatyzacji Procesów
Test kompetencji zawodowej
Test kompetencji zawodowej Test składa się z 24 pytań. Aby zaliczyć należy uzyskać co najmniej 17 pkt. Za każde rozwiązane zadanie jest 1 pkt. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Czas na rozwiązanie zadań
Przedmowa do wydania czwartego 15. Przedmowa do wydania pierwszego 15. 1. Wiadomości ogólne 17. 2. Dokumentacja technologiczna 43
Spis treści 5 Spis treści Przedmowa do wydania czwartego 15 Przedmowa do wydania pierwszego 15 1. Wiadomości ogólne 17 1.1. Proces produkcyjny i technologiczny oraz jego podział 17 1.2. Rodzaje obróbki
Moduł 2/3 Projekt procesu technologicznego obróbki przedmiotu typu bryła obrotowa
Moduł 2/3 Projekt procesu technologicznego obróbki przedmiotu typu bryła obrotowa Zajęcia nr: 2 Temat zajęć: Określenie klasy konstrukcyjno-technologicznej przedmiotu. Dobór postaci i metody wykonania
KALKULACJE KOSZTÓW. Dane wyjściowe do sporządzania kalkulacji
KALKULACJE KOSZTÓW Jednostką kalkulacyjną jest wyrażony za pomocą odpowiedniej miary produkt pracy (wyrób gotowy, wyrób nie zakończony, usługa) stanowiący przedmiot obliczania jednostkowego kosztu wytworzenia
Cechy systemu MRP II: modułowa budowa, pozwalająca na etapowe wdrażanie, funkcjonalność obejmująca swym zakresem obszary technicznoekonomiczne
Zintegrowany System Informatyczny (ZSI) jest systemem informatycznym należącym do klasy ERP, który ma na celu nadzorowanie wszystkich procesów zachodzących w działalności głównie średnich i dużych przedsiębiorstw,
PLANOWANIE PRZEZBROJEŃ LINII PRODUKCYJNYCH Z WYKORZYSTANIEM METODY MODELOWANIA I SYMULACJI
Dariusz PLINTA Sławomir KUKŁA Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej PLANOWANIE PRZEZBROJEŃ LINII PRODUKCYJNYCH Z WYKORZYSTANIEM METODY MODELOWANIA I SYMULACJI 1. Planowanie produkcji Produkcja
Przykładowe rozwiązanie zadania egzaminacyjnego z informatora
Przykładowe rozwiązanie zadania egzaminacyjnego z informatora Rozwiązanie zadania obejmuje: - opracowanie propozycji rozwiązania konstrukcyjnego dla wpustu przenoszącego napęd z wału na koło zębate w zespole
PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW
PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW Część 4. mgr Michał AMBROZIAK Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski Warszawa, 2007 Prawa autorskie zastrzeżone. Niniejszego opracowania nie wolno kopiować ani
AUTOMATYZACJA PROCESU PROJEKTOWANIA RUR GIĘTYCH W OPARCIU O PARAMETRYCZNY SYSTEM CAD
mgr inż. Przemysław Zawadzki, email: przemyslaw.zawadzki@put.poznan.pl, mgr inż. Maciej Kowalski, email: e-mail: maciejkow@poczta.fm, mgr inż. Radosław Wichniarek, email: radoslaw.wichniarek@put.poznan.pl,
Studia stacjonarne I stopnia
Studia stacjonarne I stopnia Kierunek Logistyka sem. 1 Logistyka Ćwiczenia 7 Literatura Red. M. Fertsch: Logistyka produkcji Biblioteka Logistyka ILiM Poznań 2003 M. Fertsch: Podstawy zarządzania przepływem
Odchudzanie magazynu dzięki kontroli przepływów materiałów w systemie Plan de CAMpagne
Odchudzanie magazynu dzięki kontroli przepływów materiałów w systemie Plan de CAMpagne Wstęp Jednym z powodów utraty płynności finansowej przedsiębiorstwa jest utrzymywanie zbyt wysokich poziomów zapasów,
CZAS WYKONANIA BUDOWLANYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCJI STALOWYCH OBRABIANYCH METODĄ SKRAWANIA A PARAMETRY SKRAWANIA
Budownictwo 16 Piotr Całusiński CZAS WYKONANIA BUDOWLANYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCJI STALOWYCH OBRABIANYCH METODĄ SKRAWANIA A PARAMETRY SKRAWANIA Wprowadzenie Rys. 1. Zmiana całkowitych kosztów wytworzenia
Budżetowanie elastyczne
Kontrola budżetowa prezentacja na podstawie: T. Wnuk-Pel, Rachunek kosztów standardowych [w:] I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne, Warszawa, C.H. Beck 2009, s. 223-279
Rachunek Kosztów (W1) Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Marcin Pielaszek. Rachunek kosztów. Wykład nr 1. Roboczy plan zajęć
Wykład nr 1 Marcin Pielaszek Roboczy plan zajęć Wykład 1. Wprowadzenie, sprawozdawczy rachunek 2. normalnych, rachunek standardowych 3. standardowych, koszty produkcji pomocniczej 4. Przyczyny zmian w
WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH
Scientific Bulletin of Che lm Section of Technical Sciences No. 1/2008 WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH WE WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ TECHNICE POMIAROWEJ MAREK MAGDZIAK Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji, Politechnika
Tradycyjne podejście do kosztów pośrednich
Tradycyjne podejście do kosztów pośrednich Koszty bezpośrednie odniesienie wprost na obiekt kalkulacji Koszty pośrednie alokowanie na różne obiekty kalkulacji na podstawie kluczy rozliczeniowych, charakteryzujących
Projektowanie bazy danych przykład
Projektowanie bazy danych przykład Pierwszą fazą tworzenia projektu bazy danych jest postawienie definicji celu, założeń wstępnych i określenie podstawowych funkcji aplikacji. Każda baza danych jest projektowana
Hierarchiczna analiza skupień
Hierarchiczna analiza skupień Cel analizy Analiza skupień ma na celu wykrycie w zbiorze obserwacji klastrów, czyli rozłącznych podzbiorów obserwacji, wewnątrz których obserwacje są sobie w jakimś określonym
Budżetowanie elastyczne
Kontrola budżetowa prezentacja na podstawie: T. Wnuk-Pel, Rachunek kosztów standardowych [w:] I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne, Warszawa, C.H. Beck 2009, s. 223-279
Kalkulacja kosztów O P E R A C Y J N E I S T R A T E G I C Z N E, C. H. B E C K, W A R S Z A W A 2 0 0 9
Kalkulacja kosztów N I N I E J S Z A P R E Z E N T A C J A Z A W I E R A T R E Ś C I P O C H O D Z Ą C E Z N A S T Ę P U J Ą C Y C H Ź R Ó D E Ł : 1) I. S O B A Ń S K A ( R E D. ), R A C H U N E K K O
Proces technologiczny. 1. Zastosowanie cech technologicznych w systemach CAPP
Pobożniak Janusz, Dr inż. Politechnika Krakowska, Wydział Mechaniczny e-mail: pobozniak@mech.pk.edu.pl Pozyskiwanie danych niegeometrycznych na użytek projektowania procesów technologicznych obróbki za
ZNACZENIE POWŁOKI W INŻYNIERII POWIERZCHNI
ZNACZENIE POWŁOKI W INŻYNIERII POWIERZCHNI PAWEŁ URBAŃCZYK Streszczenie: W artykule przedstawiono zalety stosowania powłok technicznych. Zdefiniowano pojęcie powłoki oraz przedstawiono jej budowę. Pokazano
Produkcja fazowa. Rodzaje produkcji fazowej: łańcuchowa, równoległa
Kalkulacja fazowa Produkcja fazowa Organizacja produkcji fazowej produkcja masowa lub wielkoseryjna, przechodząca przez szereg wyodrębnionych faz (etapów, procesów) produkcyjnych po każdej fazie produkcyjnej
OBLICZANIE NADDATKÓW NA OBRÓBKĘ SKRAWANIEM na podstawie; J.Tymowski Technologia budowy maszyn. mgr inż. Marta Bogdan-Chudy
OBLICZANIE NADDATKÓW NA OBRÓBKĘ SKRAWANIEM na podstawie; J.Tymowski Technologia budowy maszyn mgr inż. Marta Bogdan-Chudy 1 NADDATKI NA OBRÓBKĘ b a Naddatek na obróbkę jest warstwą materiału usuwaną z
Produkcja fazowa fazowej wyodrębnionych faz produkcyjnych półfabrykat każdej z faz - jednoasortymentowa lub wieloasortymentowa
Kalkulacja fazowa Produkcja fazowa Organizacja produkcji fazowej produkcja masowa lub wielkoseryjna, przechodząca przez szereg wyodrębnionych faz (etapów, procesów) produkcyjnych po każdej fazie produkcyjnej
Kalkulacja lub rachunek kosztów nośników
Kalkulacja kosztów Niniejsza prezentacja zawiera treści pochodzące z następujących źródeł: 1) I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne, C.H. Beck, Warszawa 2009 2) J. Matuszewicz,
LOGISTYKA HALI PRODUKCYJNEJ
1 LOGISTYKA HALI PRODUKCYJNEJ ZAŁOŻENIA Na potrzebę realizacji projektu przyjęto następujące założenia: Wydział produkcyjny pracuje 5 dni w tygodniu, Części wykonywane są z gotowych półfabrykatów nabywanych
Inżynieria Produkcji
Inżynieria Produkcji Literatura 1. Chlebus Edward: Techniki komputerowe CAx w inżynierii produkcji. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2000. 2. Karpiński Tadeusz: Inżynieria Produkcji. Wydawnictwo
Rachunek kosztów - przetwarzanie informacji
Rachunek kosztów - przetwarzanie informacji dokumentowanie zdarzeń gospodarczych i pomiar kosztów zdarzenia dotyczące zużycia zasobów majątkowych oraz ilościowe i wartościowe określenie zużycia zasobów
Rachunek kosztów działań sterowany czasem (Time-Driven ABC)
Rachunek kosztów działań sterowany czasem (Time-Driven ABC) Spis treści I. Rachunek kosztów działań sterowany czasem (time-driven ABC)... 2 1. Geneza time-driven ABC... 2 2. Ogólna koncepcja TD ABC....
METODA WARTOŚCIOWANIA PARAMETRÓW PROCESU PLANOWEGO OBSŁUGIWANIA TECHNICZNEGO MASZYN ROLNICZYCH
Inżynieria Rolnicza 7(125)/2010 METODA WARTOŚCIOWANIA PARAMETRÓW PROCESU PLANOWEGO OBSŁUGIWANIA TECHNICZNEGO MASZYN ROLNICZYCH Zenon Grześ Instytut Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Planowanie i organizacja produkcji Zarządzanie produkcją
Planowanie i organizacja produkcji Zarządzanie produkcją Materiały szkoleniowe. Część 2 Zagadnienia Część 1. Parametry procesu produkcyjnego niezbędne dla logistyki Część 2. Produkcja na zapas i zamówienie
Metrologia II Metrology II
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014
Zarządzanie Produkcją III
Zarządzanie Produkcją III Dr Janusz Sasak Operatywne zarządzanie produkcją pojęcia podstawowe Asortyment produkcji Program produkcji Typ produkcji ciągła dyskretna Tempo i takt produkcji Seria i partia
Rachunek kosztów Kalkulacja kosztów i jej odmiany
Kalkulacja kosztów Kalkulacja kosztów i jej odmiany Marcin Pielaszek Kalkulacja jest to proces ustalania kosztu określonego obiektu, np. kosztu wytworzenia konkretnego produktu wytworzenia poszczególnych
SZACOWANIE KOSZTÓW WYTWARZANIA ELEMENTÓW MASZYN OPARTE NA INTEGRACJI SYSTEMÓW CAD I CAPP
Józef MATUSZEK Dariusz WI CEK Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku Bia ej SZACOWANIE KOSZTÓW WYTWARZANIA ELEMENTÓW MASZYN OPARTE NA INTEGRACJI SYSTEMÓW CAD I CAPP 1. Wst p Szacowanie kosztów produkcji
WPŁYW USTALENIA I MOCOWANIA KORPUSÓW PRZEKŁADNI TECHNOLOGICZNIE PODOBNYCH NA KSZTAŁT OTWORÓW POD ŁOŻYSKA
WPŁYW USTALENIA I MOCOWANIA KORPUSÓW PRZEKŁADNI TECHNOLOGICZNIE PODOBNYCH NA KSZTAŁT OTWORÓW POD ŁOŻYSKA Ryszard WOJCIK 1, Norbert KEPCZAK 1 1. WPROWADZENIE Procesy symulacyjne pozwalają prześledzić zachowanie
METODA TWORZENIA TYPOSZEREGÓW KONSTRUKCJI MASZYN Z ZASTOSOWANIEM TEORII PODOBIEŃSTWA KONSTRUKCYJNEGO
MODELOWANIE INŻYNIERSKIE nr 47, ISSN 1896-771X METODA TWORZENIA TYPOSZEREGÓW KONSTRUKCJI MASZYN Z ZASTOSOWANIEM TEORII PODOBIEŃSTWA KONSTRUKCYJNEGO Mateusz Cielniak 1a, Piotr Gendarz 1b 1 Instytut Automatyzacji
Harmonogramowanie produkcji
Harmonogramowanie produkcji Przedmiot: Zarządzanie zasobami przedsiębiorstwa Moduł: 4/4 Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Zakład Projektowania Procesów
KOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE ROLNICZYM
Inżynieria Rolnicza 13/2006 Zenon Grześ, Ireneusz Kowalik Instytut Inżynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Poznaniu KOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE
PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 21/13
PL 219296 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 219296 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 398724 (51) Int.Cl. B23G 7/02 (2006.01) B21H 3/08 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
KOSZTY JAKOŚCI JAKO NARZĘDZIE ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ
Narzędzia jakości w doskonaleniu i zarządzaniu jakością, red. Sikora T., Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 2004, ss. 137-141 Urszula Balon Katedra Towaroznawstwa Ogólnego i Zarządzania Jakością Akademia
Harmonogramowanie produkcji
Harmonogramowanie produkcji Przedmiot: Zarządzanie produkcją Moduł: 2/3 Prowadzący: mgr inż. Paweł Wojakowski Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Zakład Projektowania Procesów Wytwarzania
Sposób kształtowania plastycznego wałków z wieńcami zębatymi
Sposób kształtowania plastycznego wałków z wieńcami zębatymi Przedmiotem wynalazku jest sposób kształtowania plastycznego wałków z wieńcami zębatymi, zwłaszcza wałków drążonych. Przez pojecie wał drążony
SYSTEM EKSPERCKI WARIANTOWANIA OPERACJI TECHNOLOGICZNYCH
KOMISJA BUDOWY MASZYN PAN ODDZIAŁ W POZNANIU Vol. 26 nr 2 Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji 2006 KRZYSZTOF ŻYWICKI *, EDWARD PAJĄK ** SYSTEM EKSPERCKI WARIANTOWANIA OPERACJI TECHNOLOGICZNYCH
Kalkulacja lub rachunek kosztów nośników
Kalkulacja kosztów Niniejsza prezentacja zawiera treści pochodzące z następujących źródeł: 1) I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne, C.H. Beck, Warszawa 2009 2) J. Matuszewicz,
Kalkulacja lub rachunek kosztów nośników
Kalkulacja kosztów Niniejsza prezentacja zawiera treści pochodzące z następujących źródeł: 1) I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne, C.H. Beck, warszawa 2009 2) J. Matuszewicz,
Spis treści Rozdział 1. Współczesne zarządzanie Rozdział 2. Rachunkowość zarządcza Rozdział 3. Podstawy rachunku kosztów i wyników
Spis treści Wstęp Rozdział 1. Współczesne zarządzanie (Jerzy Czarnecki) 1 1.1. Menedżer 1 1.2. Przedsiębiorstwo i biznes 3 1.2.1. Potrzeby klienta 3 1.2.2. Kombinacja zasobów 4 1.2.3. Wiedza i umiejętności
THE MODELLING OF CONSTRUCTIONAL ELEMENTS OF HARMONIC DRIVE
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2008 Seria: TRANSPORT z. 64 Nr kol. 1803 Piotr FOLĘGA MODELOWANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH PRZEKŁADNI FALOWYCH Streszczenie. W pracy na podstawie rzeczywistych
WYKORZYSTANIE MES DO WYZNACZANIA WPŁYWU PĘKNIĘCIA W STOPIE ZĘBA KOŁA NA ZMIANĘ SZTYWNOŚCI ZAZĘBIENIA
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2009 Seria: TRANSPORT z. 65 Nr kol. 1807 Tomasz FIGLUS, Piotr FOLĘGA, Piotr CZECH, Grzegorz WOJNAR WYKORZYSTANIE MES DO WYZNACZANIA WPŁYWU PĘKNIĘCIA W STOPIE ZĘBA
WYBRANE ASPEKTY ANALIZY MATERIAŁOWO-ENERGETYCZNEJ DLA FAZY BUDOWY AUTOBUSU
Jacek ELIASZ, Paulina DZIEDZIK, Agnieszka DOMIŃCZAK WYBRANE ASPEKTY ANALIZY MATERIAŁOWO-ENERGETYCZNEJ DLA FAZY BUDOWY AUTOBUSU Streszczenie W artykule przedstawiono wybrane aspekty materiałowo-energetycznej
POSTĘPY W KONSTRUKCJI I STEROWANIU Bydgoszcz 2004
POSTĘPY W KONSTRUKCJI I STEROWANIU Bydgoszcz 2004 METODA SYMULACJI CAM WIERCENIA OTWORÓW W TARCZY ROZDRABNIACZA WIELOTARCZOWEGO Józef Flizikowski, Kazimierz Peszyński, Wojciech Bieniaszewski, Adam Budzyński
Programowanie celowe #1
Programowanie celowe #1 Problem programowania celowego (PC) jest przykładem problemu programowania matematycznego nieliniowego, który można skutecznie zlinearyzować, tzn. zapisać (i rozwiązać) jako problem
TENDENCJE ROZWOJU W PROCESACH OKREŚLANIA KOSZTÓW WŁASNYCH PRODUKCJI WYROBÓW
TENDENCJE ROZWOJU W PROCESACH OKREŚLANIA KOSZTÓW WŁASNYCH PRODUKCJI WYROBÓW Józef MATUSZEK, Dorota WIĘCEK, Ewa KACZMAR Streszczenie: W artykule przedstawiono tendencje rozwoju w określaniu kosztów własnych
Spis treści. Wprowadzenie Rozdział 1. Organizacja jako kombinacja zasobów (Jerzy S. Czarnecki)... 15
Wprowadzenie... 11 Rozdział 1. Organizacja jako kombinacja zasobów (Jerzy S. Czarnecki).......... 15 1.1. Koszty w zarządzaniu.... 15 1.2. Profesjonalny kierownik.... 19 1.2.1. Profesjonalizm i intuicja................................................
Integracja systemu CAD/CAM Catia z bazą danych uchwytów obróbkowych MS Access za pomocą interfejsu API
Dr inż. Janusz Pobożniak, pobozniak@mech.pk.edu.pl Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji produkcji Politechnika Krakowska, Wydział Mechaniczny Integracja systemu CAD/CAM Catia z bazą danych uchwytów
KONSTRUKCJA HYBRYDOWYCH NARZĘDZI DO OBRÓBKI ELEMENTÓW OPTYCZNYCH. Grzegorz BUDZIK *, Sławomir SOŁTYS
KONSTRUKCJA HYBRYDOWYCH NARZĘDZI DO OBRÓBKI ELEMENTÓW OPTYCZNYCH Grzegorz BUDZIK *, Sławomir SOŁTYS STRESZCZENIE Artykuł przedstawia moŝliwości wykonania narzędzi na bazie granitu do obróbki precyzyjnych
1. OBRÓBKA WAŁKA NA TOKARCE KŁOWEJ
ĆWICZENIE NR 1. 1. OBRÓBKA WAŁKA NA TOKARCE KŁOWEJ 1.1. Zadanie technologiczne Dla zadanego rysunkiem wykonawczym wałka wykonać : - Plan operacyjny obróbki tokarskiej, wykonywanej na tokarce kłowej TUC
The development of the technological process in an integrated computer system CAD / CAM (SerfCAM and MTS) with emphasis on their use and purpose.
mgr inż. Marta Kordowska, dr inż. Wojciech Musiał; Politechnika Koszalińska, Wydział: Mechanika i Budowa Maszyn; marteczka.kordowska@vp.pl wmusiał@vp.pl Opracowanie przebiegu procesu technologicznego w
PROJEKTOWANIE PROCESU TECHNOLOGICZNEGO OBRÓBKI
PROJEKTOWANIE PROCESU TECHNOLOGICZNEGO OBRÓBKI Wprowadzenie do modułu 2 z przedmiotu: Projektowanie Procesów Obróbki i Montażu Opracował: Zespół ZPPW Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji
Organizacja systemów produkcyjnych / Jerzy Lewandowski, Bożena Skołud, Dariusz Plinta. Warszawa, Spis treści
Organizacja systemów produkcyjnych / Jerzy Lewandowski, Bożena Skołud, Dariusz Plinta. Warszawa, 2014 Spis treści Wstęp 11 Rozdział 1. Podstawowe pojęcia 15 1.1. Rodzaje produkcji 15 1.2. Formy organizacji
Z-ID-604 Metrologia. Podstawowy Obowiązkowy Polski Semestr VI
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Z-ID-604 Metrologia Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Metrology Obowiązuje od roku akademickiego 2015/2016 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW
Metody określania wielkości partii cz.1. Zajęcia Nr 6
Metody określania wielkości partii cz.1 Zajęcia Nr 6 Metody Metody statyczne - Wyliczane jednorazowo; - Nie ulegają zmianom w czasie; Rodzaje metod statycznych: ekonomicznej wielkości zamówienia (dostaw),
Ocena efektywności działań logistycznych
Wydział Ekonomiczno-Rolniczy - SGGW Dr Mariusz Maciejczak LOGISTYKA Ocena efektywności działań logistycznych Opracowanie na podstawie: materiałów z konferencji Zarządzanie Dystrybucją i Magazynowaniem,
METODA SYMPLEKS. Maciej Patan. Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski
METODA SYMPLEKS Maciej Patan Uniwersytet Zielonogórski WSTĘP Algorytm Sympleks najpotężniejsza metoda rozwiązywania programów liniowych Metoda generuje ciąg dopuszczalnych rozwiązań x k w taki sposób,
PORÓWNANIE KALKULACJI: - tradycyjnej - ABC
KOŁO NAUKOWE CONTROLLINGU UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI PORÓWNANIE KALKULACJI: - tradycyjnej - ABC Spis treści Wstęp... 3 Dane wejściowe... 4 Kalkulacja tradycyjna... 6 Kalkulacja ABC... 8 Porównanie wyników...
Sterowanie wewnątrzkomórkowe i zewnątrzkomórkowe, zarządzanie zdolnością produkcyjną prof. PŁ dr hab. inż. A. Szymonik
Sterowanie wewnątrzkomórkowe i zewnątrzkomórkowe, zarządzanie zdolnością produkcyjną prof. PŁ dr hab. inż. A. Szymonik www.gen-prof.pl Łódź 2017/2018 Sterowanie 2 def. Sterowanie to: 1. Proces polegający
THE ANALYSIS OF THE MANUFACTURING OF GEARS WITH SMALL MODULES BY FDM TECHNOLOGY
Prof. dr hab. inż. Tadeusz MARKOWSKI, e-mail: tmarkow@prz.edu.pl Dr hab. inż. Grzegorz BUDZIK, prof. PRz, e-mail: gbudzik@prz.edu.pl Dr inż. Bogdan KOZIK, e-mail: bogkozik@prz.edu.pl Mgr inż. Bartłomiej
Opis podstawowych modułów
Opis podstawowych modułów Ofertowanie: Moduł przeznaczony jest dla działów handlowych, pozwala na rejestrację historii wysłanych ofert i istotnych zdarzeń w kontaktach z kontrahentem. Moduł jest szczególnie
Kalkulacja podziałowa
Kalkulacja podziałowa stosowana w przedsiębiorstwach wytwarzających jednorodny i nieskomplikowany produkt polega na podzieleniu sumy kosztów danego okresu przez liczbę wyprodukowanych jednostek efektem
...Gospodarka Materiałowa
1 Gospodarka Materiałowa 3 Obsługa dokumentów magazynowych 4 Ewidencja stanów magazynowych i ich wycena 4 Inwentaryzacja 4 Definiowanie indeksów i wyrobów 5 Zaopatrzenie magazynowe 5 Kontrola jakości 5
Przemysł 4.0 Industry 4.0 Internet of Things Fabryka cyfrowa. Systemy komputerowo zintegrowanego wytwarzania CIM
Przemysł 4.0 Industry 4.0 Internet of Things Fabryka cyfrowa Systemy komputerowo zintegrowanego wytwarzania CIM Geneza i pojęcie CIM CIM (Computer Integrated Manufacturing) zintegrowane przetwarzanie informacji
Metrologia II Metrology II. Transport I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 Metrologia II Metrology II A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek
Wytwarzanie wspomagane komputerowo CAD CAM CNC. dr inż. Michał Michna
Wytwarzanie wspomagane komputerowo CAD CAM CNC dr inż. Michał Michna Wytwarzanie wspomagane komputerowo CAD CAM CNC prowadzący dr inż. Grzegorz Kostro pok. EM 313 dr inż. Michał Michna pok. EM 312 materiały
PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 14/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL
PL 221662 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221662 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 402213 (51) Int.Cl. B21B 19/06 (2006.01) B21C 37/20 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej
Metrologia II. Mechanika i Budowa Maszyn I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Metrologia II Nazwa modułu w języku angielskim Metrology II Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek
PRZECIĄGACZE.
Wzrost produktywności Poprawa jakości Bezkonkurencyjność Przepychacze Przeciągacze śrubowe Przeciągacze okrągłe Przeciągacze wielowypustowe Przeciągacze wielowypustowe o zarysie ewolwentowym Przeciągacze
EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2013 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Nazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie procesów produkcji maszyn i urządzeń Oznaczenie kwalifikacji: M.44 Numer zadania: 01 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu
PLANOWANIE I KONTROLA REALIZACJI OBIEKTU BUDOWLANEGO
PLANOWANIE I KONTROLA REALIZACJI OBIEKTU BUDOWLANEGO Celem projektu jest nauka budowy harmonogramu sieciowego małego obiektu budowlanego a następnie opanowanie umiejętności śledzenia postępów w przebiegu
Науковий журнал «ТЕХНОЛОГІЧНІ КОМПЛЕКСИ» 1 (9), 2014
УДК 658.52 Prof. dr hab. inż. Antoni Świć*, dr inż. Jarosław Zubrzycki*, prof. dr hab. inż. Marek Opielak*, Dr inż. Sadi Majdalawi** *Politechnika Lubelska, Polska **Palestyna METODA KWALIFIKACJI CZĘŚCI
Z-ZIP-0101 Metrologia. Zarządzanie i Inżynieria Produkcji I stopień Ogólnoakademicki. Kierunkowy Obowiązkowy Polski Semestr czwarty
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Z-ZIP-0101 Metrologia Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Metrology Obowiązuje od roku akademickiego 01/013 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW
I.1.1. Technik mechanik 311[20]
I.1.1. Technik mechanik 311[20] Do egzaminu zostało zgłoszonych: 14 668 Przystąpiło łącznie: 13 042 przystąpiło: 12 472 przystąpiło: ETAP PISEMNY ETAP PRAKTYCZNY zdało: 10 323 (82,8%) zdało: 3 109 (24,8%)
Rachunek kosztów normalnych
Rachunek kosztów normalnych Rachunek kosztów normalnych uzasadnionych Rachunek kosztów normalnych: zniwelowanie wpływu różnic w wykorzystaniu zdolności produkcyjnych w wyniku zmian w rozmiarach produkcji
Semestr letni Mikroekonomia, Rachunkowość Tak
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 Rachunek kosztów dla inżynierów Costs accounting for engineers A. USYTUOWANIE
KOMPUTEROWA INTEGRACJA WYTWARZANIA Z ZASTOSOWANIEM OPROGRAMOWANIA I-DEAS. S. Płaska, P. Kozak, P. Wolszczak, M. Kapuśniak
KOMPUTEROWA INTEGRACJA WYTWARZANIA Z ZASTOSOWANIEM OPROGRAMOWANIA I-DEAS S. Płaska, P. Kozak, P. Wolszczak, M. Kapuśniak Katedra Automatyzacji, Wydział Mechaniczny, Politechnika Lubelska ul. Nadbystrzycka
Podstawy zarządzania
Podstawy zarządzania mgr Magdalena Marczewska TiMO (Zakład Teorii i Metod Organizacji) Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego mmarczewska@wz.uw.edu.pl Rozwiązywanie problemów decyzyjnych Manager
Rachunek kosztów pełnych vs rachunek kosztów zmiennych, Przemysław Adamek Michał Kaliszuk
Rachunek kosztów pełnych vs rachunek kosztów zmiennych, Przemysław Adamek Michał Kaliszuk Klasyfikacja systemów rachunku kosztów Rachunek kosztów pełnych Rachunek kosztów zmiennych (częściowych) Polskie
ĆWICZENIE NR 4 4. OBRÓBKA ROWKA PROSTOKĄTNEGO NA FREZARCE POZIOMEJ
ĆWICZENIE NR 4 4. OBRÓBKA ROWKA PROSTOKĄTNEGO NA FREZARCE POZIOMEJ 4.1. Zadanie technologiczne Dla zadanego rysunkiem wykonawczym wałka wykonać : - Plan operacyjny obróbki rowka prostokątnego, wykonywanego
ANALIZA PORÓWNAWCZA ZUŻYCIA I KOSZTÓW ENERGII DLA BUDYNKU JEDNORODZINNEGO W SŁUBICACH I FRANKFURCIE NAD ODRĄ
HENRYK KWAPISZ *1 ANALIZA PORÓWNAWCZA ZUŻYCIA I KOSZTÓW ENERGII DLA BUDYNKU JEDNORODZINNEGO W SŁUBICACH I FRANKFURCIE NAD ODRĄ COMPARATIVE ANALYSIS OF ENERGY CONSUMPTION AND COSTS FOR SINGLE FAMILY HOUSE
System Zarządzania Produkcją Opis funkcjonalny
System Zarządzania Produkcją to rozwiązanie przygotowane przez Grupę Dr IT, rozwijające standardową funkcjonalność modułu enova365 Produkcja o następujące elementy: operacje wzorcowe, operacje do indywidualnego
RZECZOZNAWCA, Aleksandra Radziejowska. Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki. A1 312
RZECZOZNAWCA, operat szacunkowy wybrana metoda obliczania Aleksandra Radziejowska Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki aradziej@agh.edu.pl, A1 312 n.h.m. Operat szacunkowy DOCHODOWE MIESZANE