Dotyczy: pomocy państwa nr NN 66/2010 (poprzednio N 211/2010) - Polska pomoc na zachowanie dziedzictwa kulturowego Kopalni Soli Wieliczka

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia K(2010)8924 wersja ostateczna Dotyczy: pomocy państwa nr NN 66/2010 (poprzednio N 211/2010) - Polska pomoc na zachowanie dziedzictwa kulturowego Kopalni Soli Wieliczka Szanowny Panie Ministrze! 1. PROCEDURA (1) W drodze zgłoszenia elektronicznego, zarejestrowanego w dniu 14 kwietnia 2010 r., zgodnie z art. 108 ust. 3 TFUE władze polskie zgłosiły szereg środków pomocy przeznaczonych na zachowanie byłej kopalni soli Wieliczka w Polsce. (2) Pismem z dnia 11 czerwca 2010 r. (D/7606) Komisja zwróciła się do władz polskich o udzielenie dodatkowych informacji. Władze polskie przekazały swoje odpowiedzi pismem z dnia 27 lipca 2010 r. (A/11310), które zostało zarejestrowane przez Komisję tego samego dnia. (3) Pismem z dnia 22 września 2010 r. (D/9223) Komisja zwróciła się o dostarczenie dodatkowych informacji, które władze polskie przekazały pismem z dnia 14 października 2010 r. (A/13286), zarejestrowanym tego samego dnia. (4) Pismem z dnia 3 grudnia 2010 r. (A/117378) władze polskie wycofały część zgłoszonej pomocy na kwotę 56 mln PLN ponieważ uznały, że wchodzi ona w zakres rozporządzenia de minimis 1, ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych ( wyłączenia blokowe ) 2 lub też programów pomocy już zatwierdzonych przez Komisję. 1 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis. 2 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych). Jego Ekscelencja Pan Radosław SIKORSKI Minister Spraw Zagranicznych Al. J. Ch. Szucha Warszawa POLSKA Commission européenne, B-1049 Bruxelles Belgia/Europese Commissie, B-1049 Brussel Belgia Telefon: (0)

2 2. OPIS ŚRODKÓW 2.1. Kontekst i cel środków (5) Celem środków pomocy jest sfinansowanie prac mających na celu ochronę i zabezpieczenie byłej kopalni soli Wieliczka, której działalność produkcyjna została zakończona w 1996 r. Prace te obejmują przede wszystkim wzmocnienie określonych górotworów, izolację określonych obszarów kopalni oraz wypełnienie pustych przestrzeni określonych podziemnych korytarzy, galerii i komór materiałem geologicznym (takim jak piasek, kamienie, ziemia). (6) Zasadniczym celem przedmiotowych środków jest zachowanie dziedzictwa kulturowego. Wagę tego celu potwierdza unijny porządek prawny w art. 167 TFUE oraz Konwencja w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego, której Unia jest stroną. 2.2.Podstawa prawna (7) Podstawę prawną środków pomocy stanowią następujące krajowe akty prawne: ustawy budżetowe na lata 2004 i ; rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie dotacji dla górnictwa soli, rud cynku i ołowiu z 2004 i 2005 r. 4 ; ustawa z dnia 17 lutego 2006 r. o dotacji przeznaczonej dla niektórych podmiotów 5 ; ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska 6 ; ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych Rodzaj wsparcia finansowego, budżet, okres trwania, instytucja przyznająca (8) Zgłoszone środki pomocy obejmują: (9) dotację budżetową w wysokości 691 mln PLN (około 172 mln EUR) oraz dotacje w wysokości 82 mln PLN (około 21 mln EUR) z innych państwowych funduszy, takich jak Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i 3 Ustawa budżetowa na rok 2004 z dnia 23 stycznia 2004 r. (Dz. U. Nr 17, poz. 167) oraz Ustawa budżetowa na rok 2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. (Dz. U. Nr 278, poz. 2755). 4 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 13 lutego 2004 r. w sprawie dotacji przeznaczonej dla górnictwa soli, rud cynku i ołowiu (Dz. U. Nr 31, poz. 267) oraz Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 7 lutego 2005 r. w sprawie dotacji dla górnictwa soli, rud cynku i ołowiu (Dz. U. Nr 22, poz. 183). 5 Ustawa z dnia 17 lutego 2006 r. o dotacji przeznaczonej dla niektórych podmiotów (Dz. U. Nr 64, poz. 446 ze zm.) 6 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.) 7 Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92 ze zm.). 2

3 Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW), Małopolski Urząd Wojewódzki oraz Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (zob. załącznik 1). Kwota pomocy wypłaconej w latach sięga 313,7 mln PLN (około 78,4 mln EUR), a budżet na lata wynosi 459,6 mln PLN (około 114,9 mln EUR). 2.4.Beneficjent (10) Beneficjentem przedmiotowych środków pomocy jest Kopalnia Soli Wieliczka S.A. (zwana dalej Wieliczką S.A. ). Wieliczka S.A. jest w całości własnością Skarbu Państwa. (11) Wieliczka S.A. jest wyłącznym właścicielem dwóch następujących podmiotów zależnych: Kopalnia Soli Wieliczka Trasa Turystyczna Sp. z o.o. (dalej zwana Trasą Turystyczną ), która prowadzi muzeum i świadczy usługi uzupełniające (usługi hotelowe, gastronomiczne, w zakresie organizacji imprez, usługi sanatoryjne, sprzedaż pamiątek itp.); spółka ta powstała w 1996 r.; Kopalnia Soli Wieliczka Zakład Mechaniczny Sp. z o.o. (zwana dalej Zakładem Mechanicznym ) podmiot świadczący usługi mechaniczne, transportowe oraz serwisowe na rzecz spółki dominującej oraz podmiotów trzecich. (12) Wieliczka S.A. jest właścicielem kopalni Wieliczka i Barycz. Działalności wydobywczej zaprzestano w latach 90. i Wieliczka S.A. odziedziczyła zobowiązania poprzedniego podmiotu eksploatującego kopalnię. (13) Przychody Wieliczki S.A. pochodzą z wynajmu i dzierżawy gruntów, pomieszczeń biurowych, magazynów i innych budynków jej spółkom zależnym i innym podmiotom. Wynajem tych budynków odbywa się w ramach otwartych postępowań przetargowych. Przedsiębiorstwo dzierżawi ponadto część terenów zakładu górniczego Barycz Miejskiemu Przedsiębiorstwu Oczyszczania w Krakowie. (14) Wieliczka S.A. generuje przychody z działalności likwidacyjnej oraz sprzedaży soli otrzymywanej w wyniku utylizacji zasolonych wód uzyskiwanych w trakcie prac ochronnych i zabezpieczających. Jednakże przychody ze sprzedaży tych produktów ubocznych stanowią wartość marginalną. (15) Od 2008 r. przychody z muzeum uznawane są za przychody Wieliczki S.A. (spółki dominującej), natomiast Trasa Turystyczna (spółka zależna) otrzymuje tylko zwrot ponoszonych kosztów Obiekt zabytkowy (16) Kopalnia Soli Wieliczka znajduje się na południu Polski, w miejscowości Wieliczka, należącej do aglomeracji krakowskiej. Eksploatacja złóż soli kamiennej w tym miejscu trwała nieprzerwanie od XIII do końca XX wieku. Wydobycia soli na skalę przemysłową zaprzestano w 1996 r. ze względu na 3

4 niskie ceny soli i zagrożenie wodne. Wieliczka uznana została za obiekt dziedzictwa kulturowego i w 1978 r. została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. (17) Kopalnia zlokalizowana jest na 9 poziomach i liczy 2390 komór oraz 243 km chodników. Spośród nich 218 komór oraz 190 zespołów wyrobisk wytypowano do zachowania w celu ochrony ich wartości zabytkowej ( część zabytkowa ). Jednak również w pozostałej części kopalni ( części niezabytkowej ) niezbędne są intensywne prace w celu zmniejszenia zagrożenia w części zabytkowej. Pod względem geologicznym obie części kopalni (zabytkowa i niezabytkowa) są połączone i współzależne. (18) Część udostępniona do zwiedzania obejmuje jedynie 50 komór (tj. 2 % całkowitej objętości podziemnych pustek kopalni). Skala eksploatacji kopalni jest bardzo duża korytarze, galerie i komory oraz podziemne jeziora rozciągają się na przestrzeni o długości ponad 200 km, na siedmiu poziomach znajdujących się między 57 a 198 m pod ziemią. Wieliczka kryje w swoim wnętrzu nadzwyczajne dzieła sztuki, takie jak kaplice z ołtarzami i rzeźbami wykonanymi z tego nietypowego materiału. Pierwsza trasa turystyczna otwarta została w połowie XIX wieku. Wieliczkę odwiedza corocznie około 1 mln zwiedzających. (19) Zakład górniczy Barycz zlokalizowany jest w bezpośrednim sąsiedztwie zakładu górniczego Wieliczka. Nie ma on wartości zabytkowej. W tej kopalni złoża soli były eksploatowane w XX wieku wyłącznie metodą odwiertową. Po zaprzestaniu wydobycia, pozostało tam wiele zapadlisk. Ponieważ Barycz jest połączony pod względem geologicznym z Wieliczką, istnieje ryzyko przedostania się wód z tego zakładu do kopalni Wieliczka. Aby wyeliminować to zagrożenie, między oboma zakładami zbudowany został specjalny filar graniczny, który został jednak uszkodzony. W celu ochrony zabytkowej części kopalni konieczne jest odtworzenie części górotworu między zakładem Barycz a zakładem Wieliczka Projekty objęte pomocą (20) Jak wspomniano powyżej, zasadniczym celem przedmiotowych środków pomocy jest sfinansowanie prac ochronnych i zabezpieczających w celu zachowania dziedzictwa kulturowego byłej kopalni soli Wieliczka. Wymaga to nie tylko przeprowadzenia pewnych prac w zabytkowej części kopalni Wieliczka, ale również w jej części niezabytkowej, a także w kopalni Barycz. (21) Za kwalifikowalne uznaje się następujące koszty: likwidacji wyrobisk górniczych oraz otworów eksploatacyjnych; likwidacji zbędnych instalacji, budynków oraz demontażu maszyn i urządzeń; naprawiania szkód wyrządzonych ruchem zakładu górniczego; rekultywacji terenów pogórniczych; wykonywania prac zabezpieczających oraz przedsięwzięć zapobiegających zagrożeniom; utylizacji solanki; 4

5 zabezpieczenia części zabytkowych, renowacji zabytkowych wyrobisk, maszyn i urządzeń w kopalni; opracowania projektów, dokumentacji, opinii, ekspertyz i analiz; ogólnego zarządu 8. (22) Całkowita intensywność pomocy wynosi około 95 % kosztów kwalifikowalnych. Wysokość rocznych kwalifikowalnych kosztów i roczna intensywność pomocy wskazane są w załączniku Kumulacja (23) Polskie władze potwierdziły, że przedmiotowe środki nie mogą być kumulowane z żadną inną pomocą na pokrycie tych samych kosztów kwalifikowalnych. 3. OCENA ŚRODKÓW POMOCY 3.1. Istnienie pomocy w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE 9 (24) Zgodnie z art. 107 ust. 1 TFUE wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi. (25) Wynika z tego, że, aby środek został uznany za pomoc państwa, muszą zostać łącznie spełnione poniższe warunki: pomoc musi być przyznana przedsiębiorstwu; pomoc musi być przyznana z zasobów państwowych; pomoc musi przynosić przedsiębiorstwu korzyści ekonomiczne; korzyści muszą być selektywne i zakłócać konkurencję lub grozić jej zakłóceniem; środek musi wpływać na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi Kryterium uznania za przedsiębiorstwo (26) Pierwszym kryterium uznania środka za pomoc państwa jest fakt, czy beneficjenta można uznać za przedsiębiorstwo. Z orzecznictwa wynika, że za przedsiębiorstwo uznaje się wszelki podmiot prowadzący działalność gospodarczą, niezależnie od jego formy prawnej lub sposobu finansowania Do tej kategorii kosztów zalicza się kwoty, jakie Kopalnia Soli Wieliczka zobowiązana jest na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1981 r. wypłacać swoim byłym pracownikom. 9 Ze skutkiem od dnia 1 grudnia 2009 r. art. 87 i 88 Traktatu WE stały się odpowiednio art. 107 i 108 TFUE. Treść tych dwóch grup postanowień jest zasadniczo identyczna. Do celów niniejszej decyzji odniesienia do art. 107 i 108 TFUE należy rozumieć, tam gdzie to stosowne, jako odniesienia odpowiednio do art. 87 i 88 Traktatu WE. 10 Sprawa C-41/90 Klaus Höfneri Fritz Elser przeciwko Macroton GmbH, Rec. [1991] s. I-01979, pkt 21. 5

6 Przez działalność gospodarczą rozumie się natomiast oferowanie towarów i usług na danym rynku 11. (27) Jak opisano w pkt (13)-(15) beneficjent środków, Wieliczka S.A., prowadzi działalność gospodarczą, ponieważ trudni się sprzedażą towarów i usług na różnych rynkach. Na potrzeby stosowania reguł pomocy państwa można go zatem uznać za przedsiębiorstwo Kryterium zaangażowania zasobów państwowych (28) Przedmiotowe środki pomocy przyznawane są z zasobów państwowych (zob. powyżej pkt (8)). Przeważająca część wsparcia pochodzi bezpośrednio z budżetu państwa. Pozostała część pochodzi z funduszy i urzędu zarządzanych i kontrolowanych przez polskie władze. W związku z tym polskie władze dysponują tymi zasobami i sprawują nad nimi kontrolę. (29) Wszystkie organy finansujące są organami administracji krajowej. Można zatem uznać, że finansowanie publiczne przedmiotowych środków dokonywane jest przez Polskę. (30) W związku z tym kryterium zaangażowania zasobów państwowych jest spełnione Kryterium korzyści ekonomicznej i selektywnego charakteru (31) Przedmiotowe środki przeznaczone są tylko dla jednego beneficjenta i przynoszą mu korzyść ekonomiczną, ponieważ zwalniają go z kosztów, jakie musiałby on ponieść w normalnych warunkach działalności Kryterium zakłócenia konkurencji i wpływu na handel wewnątrzunijny (32) Koszty kwalifikowalne pomocy obejmują wydatki bezpośrednio związane z pracami ochronnymi i zabezpieczającymi, jednak wsparcie państwowe pozwoli równocześnie na utrzymanie i zwiększenie możliwości komercyjnego wykorzystania obiektu, modernizację muzeum i podniesienie jego atrakcyjności w stosunku do innych podobnych obiektów o międzynarodowej reputacji, eksploatowanych komercyjnie na terenie UE. Wieliczka S.A. 12 i Trasa Turystyczna (spółka zależna), eksploatująca byłą kopalnię jako obiekt turystyczny, czerpią tym samym korzyści z modernizacji infrastruktury Wieliczki. (33) Należy w tym miejscu zauważyć, że w Unii Europejskiej, w ramach europejskiego jednolitego rynku, istnieje około 180 obiektów pogórniczych, które przekształcono w muzea, większość z nich ma charakter lokalny. Kopalnia soli w Wieliczce należy jednak do największych tego rodzaju muzeów w Europie. Znajdujące się na liście UNESCO muzeum kopalni w Hallstatt-Dachstein (Austria) gości rocznie około 400 tys. osób. Dla 11 Sprawa C-35/96 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Włoskiej, Rec. [1998] s. I-0385, pkt 36. Sprawy połączone C-180/98 do C-184/98 Pavel Pavlov i in., Rec. [2000], s. I-6451, pkt Od 2008 r. przychody z muzeum uznawane są za przychody Wieliczki S.A. (spółki dominującej), natomiast Trasa Turystyczna (spółka zależna) otrzymuje tylko zwrot ponoszonych kosztów (zob. pkt (15)). 6

7 porównania, kopalnię soli w Wieliczce odwiedziło w 2008 r. 1 mln zwiedzających. (34) Jeśli pomoc ta nie zostałaby udzielona, Wieliczka S.A. zmuszona byłaby zaprzestać działalności, ponieważ nie byłaby w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań finansowych. Kopalnia mogłaby zostać sprzedana innemu operatorowi i eksploatowana do celów komercyjnych, jeśli byłoby to rentowne. W przeciwnym przypadku kopalnia zostałaby zamknięta. W związku z tym pomoc grozi zakłóceniem konkurencji między podmiotami eksploatującymi obiekty turystyczne. (35) Ze względu na liczbę gości odwiedzających zabytkową kopalnię w Wieliczce w ciągu roku i jej położenie w południowej Polsce, blisko granicy ze Słowacją i Republiką Czeską, sprzyjające turystyce przygranicznej, fakt, że niektórzy z licznych zagranicznych turystów zwiedzających położony w pobliżu Kraków kierują się także i do kopalni soli w Wieliczce, oraz fakt, że rynek atrakcji turystycznych jest otwarty dla przedsiębiorstw z innych państw członkowskich, przedmiotowe środki mają także wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi. (36) W świetle powyższego Komisja uważa, że przedmiotowe środki stanowią pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE Zgodność pomocy Zgodność pomocy przeznaczonej na zachowanie dziedzictwa kulturowego (37) Zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. d) TFUE pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego może zostać uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji w Unii w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. (38) Ponadto art. 167 TFUE stanowi, że Unia uwzględnia aspekty kulturalne w swoim działaniu na podstawie innych postanowień Traktatów, zwłaszcza w celu poszanowania i popierania różnorodności jej kultur. (39) Dokonana przez Komisję ocena zgodności zgłoszonych środków nie wykazała większych problemów. W związku z powyższym Komisja nie ma wątpliwości, że zgłoszone środki są zgodne z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. d) TFUE Prace objęte pomocą są technicznie niezbędne dla zachowania dziedzictwa Wieliczki (40) Celem przedmiotowych środków jest zapewnienie koniecznych zasobów na realizację minimalnych prac, niezbędnych z technicznego punktu widzenia dla zachowania zabytkowej części byłej kopalni soli Wieliczka. (41) Kopalnia soli w Wieliczce jest jednym z najsłynniejszych zabytków w Polsce (zob. pkt (16)-(19)). W 1978 r. kopalnia została także wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. 7

8 (42) Istnieje nieustanne zagrożenie zawalenia się niektórych z komór i korytarzy w Wieliczce. W związku z tym konieczne jest zabezpieczenie obiektu przed aktywnością geologiczną. Konieczne jest zwłaszcza wzmocnienie niektórych górotworów, wypełnienie materiałem geologicznym pustych przestrzeni w niektórych korytarzach, galeriach i komorach, zarówno w części zabytkowej, jak i części niezabytkowej. Innym zagrożeniem dla kopalni jest przedostanie się do niej wody z sąsiednich piaskowców. Dopływająca woda spowodowałaby rozpuszczanie soli i zniszczenie dziedzictwa. Największe zagrożenie wdarcia się wody istnieje ze strony północnych piaskowców i na zachodnich granicach, gdzie znajduje się kopalnia Barycz. Dlatego właśnie konieczne jest przeprowadzenie pewnych minimalnych prac także i w kopalni soli Barycz, połączonej z Wieliczką pod względem geologicznym. (43) Ponadto zabytkowa część kopalni zlokalizowana jest pod zabytkową częścią miasta Wieliczka. Objęte pomocą prace pozwolą zatem również na zabezpieczenie zabytków miasta. (44) Należy zaznaczyć, że polskie władze przedłożyły kopię specjalnego raportu, przygotowanego przez ekspertów z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie 13, który potwierdza konieczność realizacji prac objętych pomocą w celu ochrony dziedzictwa kulturowego kopalni Wieliczka. Eksperci uważają, że ochrona i zabezpieczenie zabytkowej części kopalni Wieliczka wymaga przeprowadzenia następujących prac: likwidacji niektórych komór znajdujących się w częściach niezabytkowych przywrócenia i utrzymania stanu równowagi w górotworze Barycz wzmocnienia górotworu w zabytkowej części kopalni izolacji niektórych części kopalni zabezpieczenia niektórych komór, w których monitorowane są wypływy wód. (45) Podsumowując, polskie władze przedstawiły wystarczające dowody potwierdzające od strony technicznej konieczność przeprowadzenia prac objętych pomocą w celu ochrony dziedzictwa krajowego Przedmiotowe środki są niezbędne, wywierają efekt zachęty, a ich wysokość jest proporcjonalna i ograniczona do minimum, jakie konieczne jest do finansowania zachowania dziedzictwa (46) Beneficjent pomocy nie jest w stanie wygenerować wystarczających środków na sfinansowanie znaczących kosztów zachowania dziedzictwa kulturowego Kopalni Soli Wieliczka. Wydobycia soli na skalę przemysłową zaprzestano w latach 90. Przychody z działalności ochronnej i zabezpieczającej, pozwalającej uzyskać produkty uboczne, są niewielkie 14, szczególnie w 13 Prof. dr hab. inż. Andrzej Szczepański, Prof. dr hab. inż. Andrzej Zuber: Raport dotyczący konieczności realizacji prac zabezpieczających i likwidacyjnych w niezabytkowych częściach podziemnej kopalni Wieliczka i kopalni otworowej Barycz w aspekcie zachowania i bezpieczeństwa części zabytkowej Kopalni Soli Wieliczka ; AGH w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Kraków październik Szacuje się, że w 2010 r. koszty prac ochronnych i zabezpieczających wyniosą 113 mln PLN, podczas gdy przychód z tej działalności wyniesie 1,9 mln PLN. 8

9 porównaniu z kosztami zabezpieczenia. Ponadto przychody ogółem generowane przez muzeum i usługi uzupełniające są niewielkie, zwłaszcza w porównaniu z kosztami zabezpieczenia (zob. załącznik 3). Całość przychodów beneficjent inwestuje ponownie i przeznacza na renowację majątku muzeum, jak również na prace ochronne i zabezpieczające. (47) Bez wsparcia ze strony Skarbu Państwa przedsiębiorstwo zostałoby zatem postawione w stan upadłości, prace ochronne zostałyby wstrzymane, a dziedzictwo zostałoby nieodwracalnie zniszczone. (48) Należy w tym miejscu zauważyć, że nawet mimo tego, iż część pomocy w wysokości 313,7 mln PLN (około 78 mln EUR) została już w przeszłości wypłacona, w chwili przyznania wywarła ona pożądany efekt zachęty. Oczywiste jest, że jeśli pomoc ta nie zostałaby udzielona, żadne prace nie zostałyby podjęte ze względu na brak niezbędnych środków. (49) Środki pokryły lub pokryją 95 % kosztów związanych z pracami ochronnymi i zabezpieczającymi, stanowi to jednak niezbędne minimum ze względu na fakt, że po przyznaniu pomocy beneficjent zrówna jedynie koszty z przychodami. (50) Ogólnie rzecz biorąc Grupa Wieliczka osiąga zyski. W latach średni wskaźnik zwrotu ze sprzedaży 15 Grupy powinien wynieść 15 %. Zgodnie ze szczegółowymi planami inwestycyjnymi beneficjenta, przychód netto zostanie ponownie zainwestowany w renowację majątku przejętego od kopalni. Niektóre przejęte od kopalni aktywa (np. maszyny i urządzenia, grunty, budynki, podziemne komory) są w złym stanie i dopiero po odpowiedniej renowacji lub modernizacji mogą stać się częścią muzeum. Zysk generowany przez Grupę Wieliczka jest zatem przeznaczany na renowację tych aktywów, co jest niezbędne dla zabezpieczenia dziedzictwa kultury. (51) Warto zaznaczyć, że szacunkowe przyszłe przepływy pieniężne netto Grupy Wieliczka w skali roku, już z uwzględnieniem przedmiotowej pomocy, bliskie będą zeru (zob. załącznik 3). (52) W świetle powyższego Komisja uważa, że pomoc jest konieczna, a jej wysokość proporcjonalna Środki pomocy nie wpływają na konkurencję i warunki wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem (53) Przedmiotowe środki mają wpływ na konkurencję i handel wewnątrzunijny z przyczyn podanych powyżej w pkt 3.1.4, jednak wpływ ten jest ograniczony z powodów wyjaśnionych w punktach poniżej. (54) Po pierwsze, jak wyjaśniono powyżej, pomoc ogranicza się do finansowania kosztów kwalifikowalnych prac niezbędnych do zachowania dziedzictwa kulturowego kopalni. Pomoc pokrywa wyłącznie różnicę między kosztami prac a przychodami uzyskanymi z działalności komercyjnej kopalni. 15 Zwrot ze sprzedaży = zysk netto/przychód ze sprzedaży 9

10 (55) Jeśli chodzi o wykorzystywanie obiektu do celów turystycznych, nie ma dowodów na istnienie silnej konkurencji między Kopalnią Soli Wieliczka a podobnymi pogórniczymi obiektami, które zostały przekształcone w muzea. Ponadto mało prawdopodobne jest, aby samo muzeum w Wieliczce było w stanie przyciągnąć zagranicznych turystów. Większość zwiedzających odwiedza bowiem kopalnię przy okazji zwiedzania znajdującego się w pobliżu Krakowa. (56) W świetle powyższego Komisja stwierdza, że przedmiotowe środki nie wpływają negatywnie na warunki wymiany handlowej i konkurencję w Unii Europejskiej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. 4. WNIOSEK (57) Podsumowując, Komisja uznaje pomoc na realizację wszystkich prac ochronnych i zabezpieczających za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. d) TFUE. 5. DECYZJA (58) Komisja zdecydowała w związku z tym nie wnosić zastrzeżeń do przedmiotowych środków, przyjmując, że są one zgodne z rynkiem wewnętrznym w ramach odstępstwa dla pomocy na zachowanie dziedzictwa kulturowego na mocy art. 107 ust. 3 lit. d) TFUE. Komisja z przykrością odnotowuje, że Polska wdrożyła część przedmiotowej pomocy z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE. W przypadku gdyby niniejsze pismo zawierało informacje, które nie powinny być przekazywane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie uzasadnionego wniosku w tym względzie, uzna to za wyrażenie zgody na ujawnienie osobom trzecim i publikację pełnej treści niniejszego pisma w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej: Wniosek taki należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Rejestru pomocy państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej: European Commission Directorate-General for Competition State Aid Greffe J-70 3/232 BE Brussels Faks: Z wyrazami szacunku, W imieniu Komisji Joaquín ALMUNIA Wiceprzewodniczący 10

11 Źródło pomocy Dotacja budżetowa Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) Małopolski Urząd Wojewódzki Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Środki pomocy Cel pomocy Prace ochronne i zabezpieczające Niektóre prace ochronne, zabezpieczające i modernizacyjne w kopalni Przystosowanie muzeum do potrzeb osób niepełnosprawnych Załącznik 1 Pomoc na zachowanie dziedzictwa kulturowego [w tys. PLN] % Ogółem 89 48,500 47,487 48,049 53,500 50,989 44, , ,931 96,045 93, , ,268 5,956 3,246 5,719 2,554 1,455 7,276 15,805 17,000 17,000 78, ,630 1,455 1,125 4, ,768 53,443 51,295 59,219 53,543 45, , , , , ,335 11

12 Załącznik 2 Koszty kwalifikowalne oraz intensywność pomocy na realizację prac ochronnych i zabezpieczających [w tys. PLN] Ogółem Całkowity bezpośredni koszt prac 43,330 45,779 44,464 50,225 45,511 36, , , , , ,699 ochronnych i zabezpieczających Koszty ogólnego zarządu 9,614 10,053 9,615 12,224 10,752 10,571 12,905 11,000 11,000 11, ,733 Całkowity koszt ochrony i 52,944 55,832 54,078 62,449 56,263 46, , , , , ,432 zabezpieczenia Pomoc ogółem 50,768 53,443 51,295 59,219 53,543 45, , , , , ,335 Intensywność 96% 96% 95% 95% 95% 97% 98% 93% 95% 91% 95% 12

13 Załącznik 3 Zysk generowany przez muzeum i inną działalność oraz przepływy pieniężne Grupy Wieliczka w stosunku do prac ochronnych i zabezpieczających [w tys. PLN] Ogółem Zysk generowany przez muzeum i 4,796 13,636 16,787 19,875 19,188 9,929 11,022 13,283 12,129 12, ,499 inną działalność Grupy Wieliczka Przepływy pieniężne netto Grupy Wieliczka 3,933 2, ,8-828,7-1, ,003 3,861 Całkowite kwalifikowalne koszty 52,944 55,832 54,078 62,449 56,263 46, , , , , ,432 ochrony i zabezpieczenia 13