Wstęp i rys historyczny Marek Dąbrowski, Witold Rużyłło... XIX Rozwój kardiologii interwencyjnej w świecie... XIX Rozwój kardiologii interwencyjnej w Polsce... XXV Organizacja kardiologii interwencyjnej w ramach Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego... XXX Dokonania pierwszych polskich ośrodków w okresie powstawania i rozwoju kardiologii interwencyjnej... XXXI Piśmiennictwo... XXXIV Część I Badania diagnostyczne Marek Dąbrowski ROZDZIAŁ 1 Kwalifikacja do leczenia inwazyjnego na podstawie koronarografii Marek Dąbrowski... 3 1.1. Wprowadzenie... 3 1.2. Uwagi techniczne... 3 1.3. Kwalifikacja do koronarografii... 7 1.4. Koronarografia ilościowa... 11 1.5. Morfologia blaszki miażdżycowej... 13 1.6. Ocena przepływu w koronarografii... 14 1.7. Ograniczenia koronarografii... 15 1.8. Podsumowanie... 17 Piśmiennictwo... 18 ROZDZIAŁ 2 Ocena rezerwy wieńcowej w badaniu metodą Dopplera Andrzej Ciszewski... 21 2.1. Podstawy metody... 21 2.2. Koncepcja rezerwy wieńcowej... 23 2.3. Wpływ angioplastyki na zmiany przepływu wieńcowego... 24 2.4. Wpływ zaburzeń gospodarki węglowodanowej na rezerwę wieńcową... 25 2.5. Rezerwa wieńcowa w ostrych zespołach wieńcowych... 25 Piśmiennictwo... 26 ROZDZIAŁ 3 Ultrasonografia wewnątrznaczyniowa Józef M. Jodkowski... 29 3.1. Wprowadzenie... 29 3.2. Technika badania... 30 3.3. Ocena obrazu IVUS... 31 3.4. Ultrasonografia wewnątrznaczyniowa a zmiany graniczne... 32 3.5. Ultrasonografia wewnątrznaczyniowa a stenty... 33 3.6. Histologia wirtualna... 34 3.7. Ultrasonografia wewnątrznaczyniowa w pracowni hemodynamicznej... 35 Piśmiennictwo... 35 ROZDZIAŁ 4 Pomiar cząstkowej rezerwy przepływu Krzysztof Reczuch... 39 4.1. Wprowadzenie... 39 4.2. Ograniczenia koronarografii w ocenie zwężeń tętnic wieńcowych... 39 4.3. Pomiar cząstkowej rezerwy przepływu istota metody... 41 4.4. Sposób wykonania pomiaru cząstkowej rezerwy przepływu... 43 4.5. Uzyskanie maksymalnej hiperemii... 43 4.6. Przydatność pomiaru cząstkowej rezerwy przepływu w ocenie wskazań do rewaskularyzacji zwężeń granicznych... 44 4.7. Inne zastosowania pomiaru cząstkowej rezerwy przepływu... 46 4.8. Podsumowanie... 46 Piśmiennictwo... 46 ROZDZIAŁ 5 Wielorzędowa tomografia komputerowa w diagnostyce choroby niedokrwiennej serca Magdalena Zagrodzka... 51 5.1. Wprowadzenie... 51 5.2. Anatomiczne i fizjologiczne uwarunkowania badania kardio-tk... 51 5.3. Technika badania... 52 5.4. Analiza uzyskanych obrazów postprocesing... 53 5.5. Wskazania do wykonania badania serca za pomocą tomografii komputerowej... 55 5.6. Ocena wskaźnika uwapnienia tętnic wieńcowych... 60 5.7. Spojrzenie w przyszłość... 63 Piśmiennictwo... 66 Część II Angioplastyka wieńcowa Adam Witkowski ROZDZIAŁ 6 Wskazania i ogólne zasady wykonywania zabiegów przezskórnej angioplastyki wieńcowej Adam Witkowski... 69 6.1. Wprowadzenie... 69 6.2. Założenia rewaskularyzacji... 70 6.3. Definicje używanych pojęć... 72 6.4. Wyniki bezpośrednie i odległe zabiegów angioplastyki wieńcowej... 72 6.5. Wskazania do zabiegów angioplastyki wieńcowej... 72 6.6. Przeciwwskazania do zabiegów angioplastyki wieńcowej... 76 6.7. Opieka ambulatoryjna nad chorym po zabiegu angioplastyki wieńcowej... 77 Piśmiennictwo... 77
XII Spis treści ROZDZIAŁ 7 Angioplastyka wieńcowa u pacjentów z wielonaczyniową chorobą wieńcową Robert J. Gil, Aneta I. Gziut... 81 7.1. Wprowadzenie... 81 7.2. Wybór metody leczenia u chorych z wielonaczyniową chorobą wieńcową... 81 7.3. Wybrane sytuacje kliniczne u chorych z wielonaczyniową chorobą wieńcową poddawanych przezskórnej angioplastyce wieńcowej... 88 7.4. Wybór metody terapeutycznej u pacjentów z wielonaczyniową chorobą wieńcową... 92 7.5. Metodyka leczenia przezskórnego u chorych z wielonaczyniową chorobą wieńcową... 93 7.6. Leczenie farmakologiczne chorych z wielonaczyniową chorobą wieńcową poddanych przezskórnej angioplastyce wieńcowej... 93 7.7. Opieka kardiologiczna nad chorymi z wielonaczyniową chorobą wieńcową poddanymi przezskórnej angioplastyce wieńcowej... 93 7.8. Aspekt ekonomiczny leczenia przezskórnego chorych z wielonaczyniową chorobą wieńcową... 94 7.9. Podsumowanie... 94 Piśmiennictwo... 95 ROZDZIAŁ 8 Porównanie skuteczności zabiegów angioplastyki z leczeniem zachowawczym i chirurgicznym w chorobie wieńcowej jednonaczyniowej Jarosław Wójcik... 99 8.1. Wprowadzenie... 99 8.2. Badania z ery klasycznej angioplastyki balonowej (POBA)... 100 8.3. Badania z ery stentów... 100 Piśmiennictwo... 102 ROZDZIAŁ 9 Udrażnianie przewlekle zamkniętych tętnic wieńcowych Leszek Bryniarski... 107 9.1. Wprowadzenie... 107 9.2. Histologia przewlekle zamkniętej tętnicy wieńcowej... 107 9.3. Wskazania do udrożnienia przewlekle zamkniętych tętnic wieńcowych... 108 9.4. Zabieg udrożnienia przewlekle zamkniętej tętnicy wieńcowej... 108 9.5. Powikłania udrożnienia przewlekle zamkniętych tętnic wieńcowych... 114 9.6. Podsumowanie... 115 Piśmiennictwo... 116 ROZDZIAŁ 10 Przezskórne interwencje wieńcowe w wybranych sytuacjach anatomicznych Jacek Legutko, Dariusz Dudek... 119 10.1. Zwężenie rozwidlenia tętnicy wieńcowej... 119 10.2. Zwężenie ujścia tętnicy wieńcowej... 132 10.3. Zwężenie pnia lewej tętnicy wieńcowej... 135 Piśmiennictwo... 140 ROZDZIAŁ 11 Przezskórne interwencje u pacjentów po operacyjnym leczeniu choroby niedokrwiennej serca Maciej Lesiak, Tadeusz Przewłocki... 145 11.1. Choroba żylnych pomostów aortalno-wieńcowych 145 11.2. Leczenie interwencyjne pacjentów po CABG... 147 11.3. Rokowanie odległe... 153 Piśmiennictwo... 153 ROZDZIAŁ 12 Zabiegi przezskórnej angioplastyki wieńcowej o podwyższonym ryzyku Paweł Buszman... 157 12.1. Wprowadzenie... 157 12.2. Rozpoznanie i określenie stopnia ryzyka zabiegu... 157 12.3. Technika zabiegów przezskórnej rewaskularyzacji oraz strategia postępowania okołooperacyjnego u chorych z obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory serca (protokół REHEAT)... 159 Piśmiennictwo... 162 ROZDZIAŁ 13 Zabiegi angioplastyki wieńcowej u pacjentów po przeszczepach serca Michał Zakliczyński, Lech Poloński, Marian Zembala... 165 13.1. Choroba tętnic wieńcowych przeszczepionego serca... 165 Piśmiennictwo... 170 ROZDZIAŁ 14 Rodzaje i właściwości stentów Łukasz Rzeszutko, Grzegorz Heba, Rafał Depukat, Dariusz Dudek... 173 14.1. Wprowadzenie... 173 14.2. Rodzaje stentów... 173 14.3. Stenty metalowe... 173 14.4. Stenty samorozprężalne... 181 14.5. Wskazania do implantacji stentów... 182 14.6. Powikłania po zabiegu implantacji stentu... 183 14.7. Stenty pokrywane lekami... 185 14.8. Podsumowanie... 203 Piśmiennictwo... 204 ROZDZIAŁ 15 Aterektomia kierunkowa i rotacyjna Marek Dąbrowski... 209 15.1. Wprowadzenie... 209 15.2. Aterektomia kierunkowa... 209 15.3. Rotablacja... 218 Piśmiennictwo... 221 ROZDZIAŁ 16 Inne urządzenia stosowane w zabiegach angioplastyki wieńcowej Tadeusz Przewłocki, Anna Kabłak-Ziembicka... 223 16.1. Balon tnący... 223 16.2. Wieńcowa angioplastyka laserowa... 226 Piśmiennictwo... 230 ROZDZIAŁ 17 Zasady postępowania w okresie okołozabiegowym Krzysztof Żmudka, Wojciech Zajdel... 233 17.1. Wprowadzenie... 233 17.2. Kwalifikacja do przezskórnej rewaskularyzacji serca... 233 17.3. Przygotowanie pacjentów... 234 17.4. Przygotowanie farmakologiczne do zabiegu przezskórnego... 236
XIII 17.5. Zasady opieki bezpośrednio po zabiegu interwencyjnym... 237 17.6. Podsumowanie... 238 Piśmiennictwo... 238 ROZDZIAŁ 18 Sposoby zapobiegania powikłaniom okołozabiegowym: embolizacji obwodowej i zawałowi serca Piotr Musiałek, Piotr Pieniążek... 241 18.1. Miejsce embolizacji obwodowej wśród powikłań okołozabiegowych współczesnej angioplastyki wieńcowej... 241 18.2. Czynniki predysponujące do embolizacji obwodowej i mechanizmy okołozabiegowego uszkodzenia mięśnia sercowego. Ocena ryzyka embolizacji... 242 18.3. Obrazowanie i ocena okołozabiegowego uszkodzenia mięśnia sercowego... 245 18.4. Protekcja aktywna: wybór strategii zabiegu PCI... 246 18.5. Protekcja farmakologiczna: przygotowanie chorego do zabiegu PCI... 248 18.6. Protekcja przyrządowa: trombektomia i urządzenia zapobiegające embolizacji obwodowej... 251 18.7. Podsumowanie... 266 Piśmiennictwo... 268 Część III Interwencyjne leczenie ostrych zespołów wieńcowych Witold Rużyłło Wprowadzenie do części III Witold Rużyłło, Maciej Karcz... 273 ROZDZIAŁ 19 Interwencyjne leczenie ostrego zawału serca z uniesieniem odcinka ST Maciej Karcz, Witold Rużyłło... 277 19.1. Wprowadzenie... 277 19.2. Rys historyczny... 277 19.3. Wskazania do pierwotnej angioplastyki wieńcowej... 278 19.4. Przeciwwskazania do pierwotnej angioplastyki wieńcowej... 287 19.5. Technika pierwotnej angioplastyki wieńcowej... 289 19.6. Kryteria skuteczności zabiegu... 295 19.7. Wyniki angiograficzne i kliniczne... 297 19.8. Zabiegi uzupełniające pierwotną angioplastykę wieńcową... 298 19.9. Możliwe trudności w czasie zabiegu i powikłania pierwotnej angioplastyki wieńcowej... 299 19.10. Sytuacje szczególne... 309 19.11. Modyfikacje techniki zabiegu pierwotnej angioplastyki wieńcowej protekcja i trombektomia... 318 19.12. Rola kardiochirurga w leczeniu pacjentów ze STEMI... 320 19.13. Logistyka leczenia za pomocą pierwotnej angioplastyki wieńcowej... 323 19.14. Ułatwiona/torowana angioplastyka wieńcowa... 331 19.15. Ratunkowa angioplastyka wieńcowa... 332 19.16. Angioplastyka po leczeniu fibrynolitycznym (podejście farmakomechaniczne)... 333 19.17. Wyniki zabiegowego leczenia pacjentów ze STEMI w świetle dużych badań... 334 19.18. Wymogi stawiane pracowniom hemodynamiki mającym prowadzić 24-godzinny dyżur pierwotnej angioplastyki... 336 19.19. Obecny stan interwencyjnego leczenia STEMI w Polsce i jego perspektywy... 336 19.20. Podsumowanie... 337 Piśmiennictwo... 338 ROZDZIAŁ 20 Interwencyjne leczenie ostrych zespołów wieńcowych bez przetrwałego uniesienia odcinka ST Witold Rużyłło, Maciej Karcz... 343 20.1. Wprowadzenie... 343 20.2. Heterogenność NSTE-ACS i odrębności od STEMI... 343 20.3. Propozycje podziału pacjentów z NSTE-ACS... 345 20.4. Stratyfikacja ryzyka... 347 20.5. Wskazania do leczenia zabiegowego... 349 20.6. Przeciwwskazania do leczenia zabiegowego... 361 20.7. Technika zabiegowa ad hoc PCI w NSTE-ACS... 363 20.8. Swoiste sytuacje kliniczne... 364 20.9. Zagadnienia logistyczne... 364 20.10. Wyniki leczenia... 365 20.11. Bieżąca sytuacja w Polsce i perspektywy... 366 20.12. Podsumowanie... 366 Piśmiennictwo... 367 ROZDZIAŁ 21 Farmakoterapia towarzysząca interwencyjnemu leczeniu ostrych zespołów wieńcowych Witold Rużyłło, Maciej Karcz... 371 21.1. Wprowadzenie... 371 21.2. Doustne leki przeciwpłytkowe... 371 21.3. Leki przeciwkrzepliwe (głównie antytrombinowe)... 374 21.4. Inhibitory receptora glikoproteinowego Ilb/IIIa... 378 21.5. Leki stosowane w zespole no-reflow... 380 Piśmiennictwo... 380 Część IV Zapobieganie i leczenie restenozy Adam Witkowski ROZDZIAŁ 22 Biologiczne podstawy nawrotu zwężenia po zabiegach angioplastyki wieńcowej Monika Prochorec-Sobieszek, Stefan Grajek... 385 22.1. Restenoza i jej mechanizmy... 385 22.2. Patologia nawrotowego zwężenia tętnic... 386 22.3. Różnice w procesie restenozy po angioplastyce balonowej i stentach metalowych... 389 22.4. Molekularne mechanizmy restenozy... 389 22.5. Mechanizmy restenozy po stentach wydzielających leki... 390 22.6. Biologiczne czynniki ryzyka restenozy. Dysfunkcja śródbłonka... 390 Piśmiennictwo... 392
XIV Spis treści ROZDZIAŁ 23 Metody zmniejszania częstości nawrotu zwężenia po zabiegach angioplastyki wieńcowej Andrzej Ochała... 395 23.1. Wprowadzenie... 395 23.2. Miejscowe podawanie substancji hamujących restenozę... 396 23.3. Ogólnoustrojowe stosowanie leków... 400 23.4. Działania mechaniczne... 400 23.5. Podsumowanie... 401 Piśmiennictwo... 401 ROZDZIAŁ 24 Leczenie restenozy w stencie... 405 24.1. Leczenie restenozy w stencie za pomocą klasycznych urządzeń rewaskularyzacyjnych Robert J. Gil, Tomasz Pawłowski... 405 Piśmiennictwo... 413 24.2. Leczenie restenozy w stencie za pomocą brachyterapii Adam Witkowski... 416 Piśmiennictwo... 418 24.3. Leczenie restenozy w stencie za pomocą stentów uwalniających leki Marek Koziński, Jacek Kubica... 419 Piśmiennictwo... 429 Część V Interwencje w wadach serca i dużych naczyń u dorosłych Witold Rużyłło ROZDZIAŁ 25 Ubytek międzyprzedsionkowy typu II Marcin Demkow, Witold Rużyłło... 433 25.1. Wprowadzenie... 433 25.2. Okluder Amplatza... 433 25.3. Wskazania oraz kwalifikacja do zabiegu przeznaczyniowego zamknięcia ubytku międzyprzedsionkowego typu II... 434 25.4. Zabieg przeznaczyniowego zamknięcia ubytku międzyprzedsionkowego typu II... 435 25.5. Farmakoterapia okołozabiegowa i po zabiegu... 436 25.6. Rola echokardiografii... 438 25.7. Skuteczność zabiegu i powikłania... 439 25.8. Podsumowanie... 439 Piśmiennictwo... 439 ROZDZIAŁ 26 Drożny otwór owalny Marcin Demkow, Witold Rużyłło... 443 26.1. Drożny otwór owalny i tętniak przegrody międzyprzedsionkowej... 443 26.2. Rozpoznanie drożnego otworu owalnego... 443 26.3. Zator skrzyżowany... 445 26.4. Mózgowy udar kryptogenny... 446 26.5. Choroba dekompresyjna u nurków... 447 26.6. Migrena... 448 26.7. Przeznaczyniowe zamykanie drożnego otworu owalnego... 450 Piśmiennictwo... 451 ROZDZIAŁ 27 Pozawałowy ubytek międzykomorowy Marcin Demkow, Witold Rużyłło... 455 27.1. Wprowadzenie... 455 27.2. Ostre pozawałowe pęknięcie przegrody międzykomorowej i przewlekły pozawałowy ubytek międzykomorowy... 455 27.3. Przeznaczyniowe zamknięcie ubytku międzykomorowego... 457 27.4. Wskazania i kwalifikacja do zabiegu... 458 27.5. Podsumowanie... 459 Piśmiennictwo... 460 ROZDZIAŁ 28 Przetrwały przewód tętniczy Marcin Demkow, Witold Rużyłło... 463 28.1. Wprowadzenie... 463 28.2. Rozpoznanie przetrwałego przewodu tętniczego... 463 28.3. Wskazania i przeciwwskazania do zamknięcia przecieku przez przewód tętniczy... 463 28.4. Techniki zabiegów i okludery... 464 28.5. Typy przewodów tętniczych i kwalifikacja do zabiegów... 466 28.6. Możliwe powikłania zabiegów przeznaczyniowych... 467 28.7. Postępowanie po zabiegu... 468 Piśmiennictwo... 468 ROZDZIAŁ 29 Przeznaczyniowe wszczepianie zastawek serca Marcin Demkow, Elżbieta Katarzyna Włodarska, Witold Rużyłło... 471 29.1. Wprowadzenie... 471 29.2. Przezskórna implantacja zastawki płucnej... 471 29.3. Przezskórna implantacja zastawki aorty... 474 Piśmiennictwo... 476 ROZDZIAŁ 30 Przezskórna walwuloplastyka balonowa zastawki dwudzielnej Zbigniew Chmielak, Witold Rużyłło... 479 30.1. Wprowadzenie... 479 30.2. Techniki wykonywania przezskórnej walwuloplastyki balonowej zastawki dwudzielnej... 480 30.3. Wskazania do walwuloplastyki balonowej zastawki dwudzielnej... 481 30.4. Przeciwwskazania do walwuloplastyki balonowej zastawki dwudzielnej... 482 30.5. Kwalifikacja do zabiegu... 483 30.6. Przygotowanie chorego do zabiegu... 484 30.7. Ocena skuteczności zabiegu... 485 30.8. Wyniki bezpośrednie... 485 30.9. Powikłania... 485 30.10. Wyniki odległe... 486 Piśmiennictwo... 486 ROZDZIAŁ 31 Przezskórne metody leczenia niedomykalności zastawki dwudzielnej Tomasz Siminiak... 489 Piśmiennictwo... 492 Część VI Inne zabiegi lecznicze w obrębie serca i dużych naczyń Marek Dąbrowski ROZDZIAŁ 32 Przezskórna angioplastyka tętnic szyjnych Marek Dąbrowski... 495
XV 32.1. Wprowadzenie... 495 32.2. Przezskórna wewnątrznaczyniowa plastyka tętnic szyjnych z implantacją stentu... 496 32.3. Sposób postępowania z chorymi zakwalifikowanymi do CAS... 496 32.4. Zalecenia towarzystw naukowych dotyczące leczenia zwężeń tętnic szyjnych wewnętrznych... 504 32.5. Wnioski pochodzące z badań randomizowanych i rejestrów... 507 32.6. Leczenie chorych bez objawów zwężenia tętnic szyjnych... 509 32.7. Podsumowanie... 509 Piśmiennictwo... 509 ROZDZIAŁ 33 Angioplastyka innych tętnic łuku aorty Tadeusz Przewłocki, Anna Kabłak-Ziembicka... 513 33.1. Zwężenie pnia ramienno-głowowego i tętnic podobojczykowych... 513 33.2. Zwężenia tętnic kręgowych... 522 Piśmiennictwo... 527 ROZDZIAŁ 34 Obliteracja uszka lewego przedsionka Adam Witkowski... 531 34.1. Wprowadzenie... 531 34.2. Technika obliteracji uszka lewego przedsionka... 531 34.3. Wyniki zabiegów... 532 34.4. Podsumowanie... 533 Piśmiennictwo... 533 ROZDZIAŁ 35 Septostomia przedsionkowa Marcin Kurzyna, Adam Torbicki, Marek Dąbrowski... 535 35.1. Wprowadzenie... 535 35.2. Patofizjologia niewydolności prawej komory spowodowanej tętniczym nadciśnieniem płucnym... 535 35.3. Leczenie niewydolności prawej komory w tętniczym nadciśnieniu płucnym... 536 35.4. Podsumowanie... 540 Piśmiennictwo... 541 ROZDZIAŁ 36 Ablacja alkoholowa w leczeniu kardiomiopatii przerostowej z zawężaniem w drodze odpływu lewej komory Lidia Chojnowska, Witold Rużyłło... 543 36.1. Wprowadzenie... 543 36.2. Mechanizmy zawężania w drodze odpływu lewej komory... 544 36.3. Leczenie chorych z kardiomiopatią przerostową z zawężaniem w drodze odpływu lewej komory 545 36.4. Alkoholowa ablacja przegrody międzykomorowej... 546 36.5. Wyniki zabiegu... 553 36.6. Podsumowanie... 555 Piśmiennictwo... 555 ROZDZIAŁ 37 Filtry żylne Zbigniew Chmielak... 559 37.1. Wprowadzenie... 559 37.2. Rodzaje filtrów... 559 37.3. Wskazania do założenia filtra... 560 37.4. Technika zabiegu... 561 37.5. Powikłania po założeniu filtra... 561 37.6. Wyniki zabiegu... 562 Piśmiennictwo... 563 ROZDZIAŁ 38 Transmiokardialna rewaskularyzacja Jarosław Trębacz, Krzysztof Żmudka... 567 38.1. Oporna na leczenie dławica piersiowa... 567 38.2. Zarys historyczny rozwoju metod bezpośredniej rewaskularyzacji mięśnia sercowego... 567 38.3. Przezskórna laserowa rewaskularyzacja mięśnia sercowego... 568 38.4. Zalecenia stosowania transmiokardialnej rewaskularyzacji mięśnia sercowego... 570 Piśmiennictwo... 570 Część VII Postępowanie w powikłaniach zabiegów interwencyjnych Marek Dąbrowski ROZDZIAŁ 39 Ostre zamknięcie tętnicy wieńcowej Maciej Lesiak... 575 39.1. Wprowadzenie... 575 39.2. Ostre zamknięcie tętnicy wieńcowej w przebiegu angioplastyki balonowej... 575 39.3. Ostre zamknięcie naczynia w zabiegach PCI z użyciem stentów... 576 39.4. Ostre zamknięcie naczynia podczas interwencji na żylnych pomostach aortalno- -wieńcowych... 578 39.5. Konsekwencje kliniczne ostrego zamknięcia naczynia... 578 39.6. Postępowanie w przypadku wystąpienia ostrego zamknięcia naczynia... 579 39.7. Zapobieganie wystąpieniu ostrego zamknięcia naczynia... 580 Piśmiennictwo... 580 ROZDZIAŁ 40 Perforacja tętnicy wieńcowej Dariusz Ciećwierz... 585 40.1. Wprowadzenie... 585 40.2. Typy uszkodzenia ściany tętnicy... 585 40.3. Przyczyny uszkodzenia ściany tętnicy... 586 40.4. Objawy perforacji... 587 40.5. Leczenie perforacji... 587 Piśmiennictwo... 588 ROZDZIAŁ 41 Zapobieganie niekorzystnym reakcjom na środki cieniujące Piotr Pieniążek... 591 41.1. Wprowadzenie... 591 41.2. Właściwości fizykochemiczne środków cieniujących... 592 41.3. Niepożądane reakcje po środkach cieniujących. 593 Piśmiennictwo... 598 ROZDZIAŁ 42 Zapobieganie powikłaniom w miejscu nakłucia tętnicy oraz sposoby postępowania w razie ich wystąpienia Józef M. Jodkowski... 601 42.1. Wprowadzenie... 601 42.2. Tętnica udowa... 601
XVI Spis treści 42.3. Tętnica promieniowa... 604 Piśmiennictwo... 605 Część VIII Nowe technologie w przezskórnym leczeniu chorób serca i naczyń Marek Dąbrowski ROZDZIAŁ 43 Terapia genowa Marcin Gruchała, Andrzej Ciechanowicz, Andrzej Rynkiewicz... 609 43.1. Wprowadzenie... 609 43.2. Podstawowe założenia terapii genowej... 610 43.3. Wektory stosowane w transferze genów w układzie sercowo-naczyniowym... 611 43.4. Narzędzia transferu wektorów w układzie sercowo-naczyniowym... 613 43.5. Potencjalne możliwości wykorzystania terapii genowej w leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego... 613 43.6. Próby kliniczne... 616 43.7. Bezpieczeństwo i aspekty etyczne terapii genowej... 616 43.8. Podsumowanie... 619 Piśmiennictwo... 619 ROZDZIAŁ 44 Angiogeneza terapia genowa choroby niedokrwiennej serca Krzysztof Kukuła, Maciej Dąbrowski, Lidia Chojnowska, Witold Rużyłło... 621 44.1. Wprowadzenie... 621 44.2. Rodzaje stosowanych substancji angiogennych... 621 44.3. Technika podania czynników angiogennych do mięśnia sercowego... 621 44.4. Bezpieczeństwo terapii... 622 44.5. Doświadczenia z badań eksperymentalnych i klinicznych poświęconych terapeutycznej angiogenezie... 622 44.6. Podsumowanie... 626 Piśmiennictwo... 626 ROZDZIAŁ 45 Terapeutyczne zastosowanie komórek macierzystych Stefan Grajek... 629 45.1. Wprowadzenie... 629 45.2. Plastyczność komórek macierzystych. Założenia teoretyczne terapii regeneracyjnej mięśnia sercowego... 629 45.3. Patofizjologiczne podstawy autologicznego przeszczepu komórek macierzystych... 631 45.4. Techniki podawania komórek... 633 45.5. Wyniki badań klinicznych... 634 45.6. Powikłania... 638 Piśmiennictwo... 638 ROZDZIAŁ 46 Identyfikowanie niestabilnych blaszek miażdżycowych Grzegorz Heba, Dariusz Dudek... 641 46.1. Perspektywa kliniczna... 641 46.2. Patologia niestabilnej blaszki miażdżycowej... 641 46.3. Techniki wykrywania niestabilnej blaszki miażdżycowej... 642 46.4. Ultrasonografia wewnątrzwieńcowa... 643 46.5. Wewnątrznaczyniowa palpografia... 643 46.6. Wirtualna histologia... 644 46.7. Optyczna tomografia koherencyjna... 645 46.8. Wewnątrznaczyniowy rezonans magnetyczny... 647 46.9. Spektroskopia bliskiej podczerwieni... 648 46.10. Termografia wewnątrzwieńcowa... 648 Piśmiennictwo... 650 ROZDZIAŁ 47 Transplantacje prekursorów komórek mięśniowych w regeneracji serca Tomasz Siminiak... 653 47.1. Rodzaje komórek przeszczepianych w celu regeneracji serca... 653 47.2. Przewlekłe pozawałowe uszkodzenie serca rola mioblastów... 654 47.3. Kardiochirurgiczne przeszczepianie mioblastów... 654 47.4. Metody przezskórnego przeszczepiania mioblastów... 655 47.5. Zagadnienie arytmogenności mioblastów szkieletowych... 657 Piśmiennictwo... 659 Część IX Pediatryczna kardiologia interwencyjna Grażyna Brzezińska-Rajszys ROZDZIAŁ 48 Interwencyjne zabiegi ratujące życie noworodków z wadami wrodzonymi serca Grażyna Brzezińska-Rajszys, Joanna Książyk, Maria Zubrzycka... 663 48.1. Wprowadzenie... 663 48.2. Krytyczne zwężenie zastawki pnia płucnego... 664 48.3. Krytyczne zwężenie zastawki aorty... 668 48.4. Wrodzona koarktacja aorty... 669 48.5. Zwężenie tętnic płucnych... 670 48.6. Przełożenie wielkich pni tętniczych... 671 Piśmiennictwo... 672 ROZDZIAŁ 49 Przezskórne zamykanie przecieków wewnątrzsercowych Małgorzata Szkutnik, Jacek Białkowski... 675 49.1. Przeznaczyniowe zamykanie ubytków przegrody międzyprzedsionkowej u dzieci... 675 49.2. Przeznaczyniowe zamykanie ubytków przegrody międzykomorowej u dzieci i dorosłych... 681 Piśmiennictwo... 686 ROZDZIAŁ 50 Implantacja stentów w leczeniu zwężeń dużych naczyń u dzieci Grażyna Brzezińska-Rajszys, Joanna Książyk, Maria Zubrzycka... 689 50.1. Wprowadzenie... 689 50.2. Zwężenie tętnic płucnych... 690 50.3. Zwężenia żył systemowych... 692 50.4. Wrodzona i pooperacyjna koarktacja aorty... 692 50.5. Wyniki bezpośrednie i odległe powikłania... 696 50.6. Zespół aorty brzusznej... 696 50.7. Doświadczenia własne w leczeniu zwężeń dużych naczyń u dzieci za pomocą implantacji stentów... 696 Piśmiennictwo... 698
XVII ROZDZIAŁ 51 Przezskórne zamykanie nieprawidłowych naczyń i połączeń naczyniowych Maria Zubrzycka, Grażyna Brzezińska-Rajszys, Joanna Książyk... 701 51.1. Wprowadzenie... 701 51.2. Wskazania do leczenia interwencyjnego... 702 Piśmiennictwo... 710 ROZDZIAŁ 52 Balonowa walwuloplastyka i balonowa angioplastyka Joanna Książyk, Grażyna Brzezińska-Rajszys, Maria Zubrzycka... 713 52.1. Wprowadzenie... 713 52.2. Balonowa walwuloplastyka pnia płucnego... 713 52.3. Balonowa angioplastyka zastawki aorty... 715 52.4. Balonowa angioplastyka cieśni aorty... 716 52.5. Balonowa angioplastyka wrodzonej koarktacji aorty... 717 52.6. Balonowa angioplastyka pooperacyjnej koarktacji aorty... 718 52.7. Balonowa angioplastyka tętnic płucnych... 718 52.8. Balonowa angioplastyka zwężonych żył systemowych i płucnych... 719 52.9. Balonowa angioplastyka zwężonych połączeń systemowo-płucnych... 719 Piśmiennictwo... 720 Część X Analiza koszty efektywność zabiegów w kardiologii interwencyjnej Adam Witkowski ROZDZIAŁ 53 Zagadnienia medyczno-ekonomiczne w kardiologii interwencyjnej Jarosław J. Fedorowski... 723 53.1. Wprowadzenie... 723 53.2. Koronarografia... 723 53.3. Planowa angioplastyka wieńcowa... 724 53.4. Angioplastyka wieńcowa w ostrym zawale serca... 724 53.5. Podsumowanie... 725 Piśmiennictwo... 725 Część Xl Szkolenia w dziedzinie kardiologii interwencyjnej Adam Witkowski ROZDZIAŁ 54 System szkolenia adeptów w dziedzinie kardiologii interwencyjnej w Polsce Grażyna Brzezińska-Rajszys, Robert J. Gil, Adam Witkowski... 729 54.1. Wprowadzenie... 729 54.2. Zasady szkolenia adeptów kardiologii interwencyjnej... 729 54.3. Program szkolenia dziecięcego kardiologa inwazyjnego... 731 54.4. Zasady wpisu do rejestru pracowni kardioangiograficznych, akredytowanych przez Polskie Towarzystwo Kardiologiczne... 733 54.5. Kryteria dotyczące poszczególnych klas akredytacji Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego dla pracowni kardioangiograficznych... 735 54.6. Warunki akredytacji pediatrycznych pracowni kardiologii inwazyjnej... 736 54.7. Zalecenia dotyczące wprowadzenia 24-godzinnego dyżuru w pracowni hemodynamicznej dla interwencyjnego leczenia pacjentów z ostrymi zespołami wieńcowymi... 737 ROZDZIAŁ 55 System uzyskiwania specjalizacji w dziedzinie kardiologii interwencyjnej w krajach Unii Europejskiej i na świecie Dariusz Dudek, Adam Witkowski, Zbigniew Siudak... 739 55.1. Wprowadzenie... 739 55.2. Specjalizacja w kardiologii interwencyjnej... 739 55.3. Kursy szkoleniowe w dziedzinie kardiologii i kardiologii interwencyjnej... 741 Piśmiennictwo... 741 Dodatkowe informacje... 741 Skorowidz... 743