HS Wrocław Sp. z o.o.

TYTUŁ: WYMAGANIA JAKOŚCIOWE DLA DOSTAWCÓW NINIEJSZY DOKUMENT JEST CHRONIONY PRAWEM AUTORSKIM ORAZ PRAWEM WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ PRZYSŁUGUJĄCYM HS WROCŁAW SP. Z O.O. (HSW). POSIADANIE, UŻYWANIE, KOPIOWANIE LUB UJAWNIANIE NINIEJSZEGO DOKUMENTU LUB JAKIEJKOLWIEK INFORMACJI W NIM ZAWARTEJ, W JAKIMKOLWIEK CELU, W TYM W SZCZEGÓLNOŚCI W CELU PROJEKTOWANIA, PRODUKCJI LUB NAPRAWY CZĘŚCI BĄDŹ W CELU UZYSKANIA ZGODY CZY ZEZWOLENIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ NA PROJEKTOWANIE, PRODUKCJĘ LUB NAPRAWĘ CZĘŚCI, BEZ WYRAŹNEJ, PISEMNEJ ZGODY HSW JEST NIEDOPUSZCZALNE. OTRZYMANIE LUB OBJĘCIE W POSIADANIE NINIEJSZEGO DOKUMENTU SAMODZIELNIE, Z JAKIEGOKOLWIEK ŹRÓDŁA, NIE BĘDZIE UZNANE ZA TAKĄ ZGODĘ. POSIADANIE, UŻYWANIE, KOPIOWANIE LUB UJAWNIANIE NINIEJSZEGO DOKUMENTU PRZEZ KOGOKOLWIEK BEZ WYRAŹNEJ, PISEMNEJ ZGODY HSW NIE BĘDZIE UZNAWANE ZA UPRAWNIONE I MOŻE SKUTKOWAĆ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ KARNĄ I/LUB CYWILNĄ. Numer załącznika 1 2 3 4 Rewizja 2 3 2 6 Ostatnie zmiany w dokumencie są zaznaczone: kolorem niebieskim oraz pionową kreską. Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 1/ 20

Spis treści Strona Strona tytułowa... Spis treści Rejestr zmian instrukcji... Użytkownicy instrukcji... 1. Cel i zakres..... 2. Odpowiedzialności...... 3. Terminy i definicje... 4. Dokumenty związane 5. System zarządzania jakością.. 6. Wykonanie wyrobu.... 7. Komunikacja z klientem.... 8. Zakupy...... 9. Produkcja i dostarczanie usług...... 10. Proces reklamacyjny reklamacje jakościowe....... 11. Załączniki. 1 2 3 4 5 5 5 7 7 9 10 11 12 18 19 Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 2 / 20

REJESTR ZMIAN Rewizja Data wydania Data obowiązywania Rodzaj zmiany Opis zmian B 05.01.2011 A Aktualizacja dokumentacji SZJ C 17.09.2013 A Aktualizacja dokumentacji SZJ Anulowano Załącznik nr 4 D 16.05.2014 16.05.2014 B Aktualizacja wymogów dotyczących dostawców oraz mniejsze zmiany w treści całego dokumentu Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 3 / 20

KLASYFIKACJA EKSPORTOWA HS Wrocław sp. z o.o. HS Wrocław sp. z o.o. EXPORT CLASSIFICATION UŻYTKOWNICY Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 4 / 20

1. Cel i zakres 1.1 Cel Celem instrukcji jest określenie wymagań stawianych Dostawcom produkcyjnym firmy HS Wrocław produkującym, dystrybuującym oraz świadczącym dla niej usługi w celu zapewnienia jak najwyższej jakości dostarczanych wyrobów. 1.2 Zakres stosowania Instrukcja ma zastosowanie w obszarze zamówień produkcyjnych ze strony HS Wrocław dotyczących produkcji wyrobów oraz określonych operacji technologicznych nazywanych w dalszej części dokumentu materiałami, wyrobami lub usługami. 2. Odpowiedzialności HS Wrocław odpowiedzialne jest za: Dostarczenie lub zapewnienie dostępu Dostawcy do instrukcji, norm i procedur własnych i swoich klientów gdy takowe są wymaganymi do zrealizowania zamówienia. Dostawca odpowiedzialny jest za: Zaopatrzenie się w normy dostępne w handlu, takie jak np. PN, BN, AMS itp. Stosowanie najnowszych rewizji norm i instrukcji przywołanych na zamówieniu oraz w rysunkach wymaganiach powiązanych w przypadku gdy powyższe nie regulują rewizji przywołanej dokumentacji. Spełnianie wymogów jakościowych określonych przez Klienta. 3. Terminy i definicje AS9102 Aerospace Standard wymagania dotyczące kontroli pierwszej sztuki ASQR-01 Aerospace Supplier Quality Requirements Wymagania jakościowe dotyczące dostawcy ASQR-20.1 Aerospace Supplier Quality Requirements statistical inspection requirements Wymagania jakościowe dotyczące kontroli statystycznej CAD Conditional Advanced Disposition dyspozycja wydawana przez Hamilton Sundstrand na drodze komunikacji z wykorzystaniem Supplier Portal mająca na celu warunkowe dopuszczenie wyrobu odchyłkowego. CofC Certificate of Compliance Świadectwo Jakości Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 5 / 20

Dostawa określona umową lub zamówieniem oraz wymaganiami jakościowymi ilość dostarczonego do HS Wrocław przez Dostawcę wyrobu. Dostawca firma zewnętrzna dostarczająca na podstawie zamówienia lub umowy wyroby przyjmowane na stan magazynowy HS Wrocław. DQR Designated Quality Representative Przedstawiciel Jakości delegowany do Klienta JD Dział Jakości Dostaw JDE elektroniczny system MRP wykorzystywany w HS Wrocław do zarządzania procesami produkcyjnymi Naprawa jest to doprowadzenie wyrobu do stanu, który jest akceptowalny, poprzez dodatkowy proces zaakceptowany przez Klienta. Odbiór jakościowy szereg aktywności wymienionych w punkcie 3.2 mający na celu określenie czy dostawa spełnia wymagania jakościowe złożonego zamówienia. Odbiór magazynowy szereg aktywności wymienionych w punkcie 3.1 mający na celu określenie czy dostawa spełnia wymagania złożonego zamówienia. PO Purchase Order zamówienie składane po stronie HS Wrocław Poprawa jest to usunięcie niezgodności w taki sposób, aby wyrób spełniał wymagania rysunku/norm. RPW Regionalne Przedstawicielstwo Wojskowe. SRI Supplier Request for Information formularz zgłoszenia zapytania do Klienta wysyłany drogą elektroniczną z wykorzystaniem Supplier Portal. Strefa odbioru wydzielona w obszarze magazynu surowców strefa w której dokonywany jest odbiór magazynowy i jakościowy dostaw. Supplier Portal Portal Dostawcy witryna internetowa służąca jako platforma komunikacji zakupowej i jakościowej pomiędzy dostawcą a klientem. Wyrób materiały hutnicze, odkuwki, wyroby przemysłu elektromaszynowego, półprodukty pochodzące z procesu odbywającego się w kooperacji z Dostawcą. Wyrób produkcyjny wyrób dla którego generowane jest zamówienie produkcyjne w systemie JDE. Wyrób nieprodukcyjny wyrób dla którego generowane jest zamówienie nieprodukcyjne w systemie JDE Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 6 / 20

Wyrób niezgodny wyrób produkcyjny lub nieprodukcyjny, dostarczony do HS Wrocław przez Dostawcę na podstawie zamówienie w systemie JDE nie spełniający wymagań HS Wrocław lub jego klienta. ZN Zgłoszenie niezgodności od Dostawcy dokument stanowiący podstawę komunikacji z HS Wrocław dotyczącej możliwości dostarczenia wyrobu / materiału niezgodnego. 4. Dokumenty związane. Dokumenty systemu jakości: ASQR-01 Wymagania jakościowe dla dostawców UTC Aerospace Systems HSM17 Wymagania jakościowe dla dostawców Hamilton Sundstrand Instrukcja Zakładowa 03-05 Ocena dostawców QSI-06-1-02 Audity zewnętrzne QSI-06-1-03 Obsługa reklamacji jakościowych do dostawców 5. System zarządzania jakością 5.1 Wymagania dotyczące Systemu Zarządzania Jakością Dostawcy Dostawca zobowiązany jest do spełniania oraz posiadania Systemu Zarządzania Jakością określonego wymaganiami zawartymi w treści zamówienia, umowy lub kontraktu - składanego po stronie HS Wrocław. Wymagania Systemu Zarządzania Jakością uzależnione są od następujących czynników: Kwalifikacja produktu / usługi Wymagań końcowych Klienta HS Wrocław, do którego zamówiony produkt / usługa dostarczony zostanie w wyrobie finalnym W zależności od rodzaju Klienta końcowego a także obszaru i zakresu wykorzystania produktów i usług Dostawca zobowiązany jest spełniać poniższe wymagania: W przypadku dostawców dedykowanych dla dostarczania produktów i usług związanych z Zakładem Lotniczym odpowiedzialnym za produkcję dla UTC Aerospace Systems oraz klientów powiązanych, podstawowym jest spełnianie wymogów procedur ASQR-01, HSM17 wraz ze wszystkimi odnośnikami a także treści zamówienia złożonego po stronie HS Wrocław lub innego oddziału UTC Aerospace Systems. Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 7 / 20

W przypadku dostawców dedykowanych dla dostarczania produktów i usług związanych z Zakładem Lotnictwa Krajowego oraz projektów przemysłowych nie objętych wymaganiami lotniczymi podstawowym jest spełnianie wymogów niniejszej instrukcji oraz treści zamówienia złożonego po stronie HS Wrocław lub innego oddziału UTC Aerospace Systems z wyłączeniem procedur ASQR-01 oraz HSM17 jeżeli dostawca nie posiada dedykowanych DQR-ów lub nie określono inaczej w wyniku auditu dostawcy przeprowadzonego przez przedstawicieli HS Wrocław. W przypadku Dostawców procesów specjalnych firma świadcząca powyższe usługi, wykorzystująca je jako jeden z elementów realizacji zamówienia lub też zlecająca je u podwykonawcy zobowiązana jest do figurowania lub doboru podwykonawcy na bazie Raportu 80/85 dostępnego w najnowszej dostępnej rewizji na witrynie Supplier Portal. W przypadku Dostawców wskazanych przez klienta końcowego akceptowalnym jest dopuszczenie realizacji zamówień pomimo nie spełniania przez nich wymogów powyższych punktów. Dostawcy wykonujący tylko procesy specjalne i/lub NDT muszą posiadać certyfikat NADCAP. Tabelaryczne zestawienie wymagań dotyczących SZJ Dostawcy zamieszczono w Załączniku nr 4. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek rozbieżności lub sprzeczności pomiędzy wymogami zawartymi w treści zamówienia (umowy lub kontraktu) a postanowieniami zawartymi w niniejszej instrukcji nadrzędną dla Dostawcy staje się treść zamówienia. W celu zapewnienia pełnego dostępu do dokumentacji oraz zapisów jakościowych obejmujących swoim zakresem zamówienia realizowane dla HS Wrocław a także przeprowadzania auditów oraz weryfikacji wyrobów i procesów firma zastrzega dla siebie oraz swojego Klienta prawo wejścia zarówno na teren firmy Dostawcy jak i firm jego poddostawców. HS Wrocław ma prawo wstrzymać status zatwierdzenia Dostawcy w przypadku: wystąpienia zastrzeżeń dotyczących jakości dostaw, terminowości dostaw, braku reakcji na zlecenia stawiane przez HS Wrocław, niezadowalających wyników okresowej oceny Dostawcy na bazie Instrukcji Zakładowej 03-05. Dostawca posiadający certyfikat Systemu Zarządzania Jakości ma obowiązek przekazania kopii certyfikatów do Kupca HS Wrocław w przypadku: Rozpoczęcia współpracy z HS Wrocław Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 8 / 20

Uzyskania nowej certyfikacji Odnowienia certyfikacji Przedłużenia certyfikacji o kolejny czasookres Dostawca zobowiązany jest do poinformowania Kupca oraz Działu Jakości Dostaw HS Wrocław w przypadku: Utraty ważności nadanych mu certyfikatów. Stwierdzeniu na drodze auditów zewnętrznych przeprowadzanych przez firmy certyfikujące lub przedstawicieli innych firm będących częścią korporacji UTC istotnych niezgodności. Istotnych zmianach w Systemie Zarządzania Jakością Dostawcy przykładowo zmiana Kierownictwa obszaru Zarządzania Jakością. Zmianach w procesach produkcyjnych mogących mieć wpływ na jakość zamawianych przez HS Wrocław wyrobów przykładowo dotyczących Części Bezpieczeństwa Lotu, przekazanie produkcji do poddostawcy itp. Wszelkich zmianach dotyczących miejsca produkcji wyrobów zamawianych przez HS Wrocław. W przypadku stwierdzenia po stronie Dostawcy braku wymaganego przez HS Wrocław Systemu Zarządzania Jakością lub też gdy przedstawione certyfikaty nie spełniają wymagań Klienta Dostawca musi przedstawić gotowość dostosowania posiadanego Systemu Zarządzania Jakością do wymagań stawianych przez HS Wrocław na bazie powyższego podejmowana jest decyzja biznesowa kierownictwa, której wynikiem może być warunkowe dopuszczenie Dostawcy. 6. Wykonanie wyrobu 6.1 Zobowiązania Dostawcy w przypadku realizacji po jego stronie nowych uruchomień W przypadku realizacji nowych uruchomień po stronie Dostawcy jest on zobowiązany do: Szczegółowego przeglądu treści zamówienia złożonego po stronie HS Wrocław. Weryfikacji kompletności oraz aktualności posiadanej dokumentacji technicznej rysunków, norm, warunków technicznych niezbędnych do realizacji zamówienia etc. Weryfikacji dokumentacji technicznej pod kątem możliwości wykonawczych. Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 9 / 20

Opracowanie technologii wykonania gdy nie jest ona oparta o technologię HS Wrocław wraz z oszacowaniem niezbędnych zasobów tj. parku maszynowego, oprzyrządowania, przyrządów kontrolnopomiarowych oraz planów kontroli produktu i zasobów niezbędnych do ich zrealizowania. Wykonania serii próbnej wraz z pełną dokumentacją przedstawiającą uzyskane wyniki oraz badania gdy jest to wymagane na drodze komunikacji z HS Wrocław. W przypadku wykonania partii próbnej warunkiem niezbędnym do uzyskania zgody na produkcję seryjną i dostarczanie wyrobów jest jej pozytywna ocena przez przedstawicieli HS Wrocław. W przypadku zamiaru wykonania przez Dostawcę zlecenia u jego poddostawcy, jest on zobowiązany do formalnego, pisemnego poinformowania o tym fakcie Kupca po stronie HS Wrocław. 7. Komunikacja z Klientem Dostawca zobowiązany jest do kontaktowania się z Kupcem firmy HS Wrocław lub dedykowanego przedstawiciela UTC Aerospace Systems w związku ze wszelkiego rodzaju zapytaniami dotyczącymi: Potencjalnych nieprawidłowości oraz interpretacji informacji zawartych na rysunkach technicznych lub w specyfikacjach kontakt drogą e-mailową poprzez przesłanie wypełnionego formularza z zapytaniem o informację Załącznik nr 1 lub Supplier Portal (SRI). Możliwości przesłania do HS Wrocław wyrobów nie spełniających w pełni wymagań stawianych przez klienta tj. wszelkiego rodzaju zamienników materiałów, półfabrykatów po dodatkowej obróbce np. przetaczanych prętów, części z niedokończonym procesem produkcyjnym oraz wszystkich pozostałych wymagań, które nie mogły być spełnione w związku przyczynami podanymi przez Dostawcę formularz Zgłoszenia Niezgodności od Dostawcy Załącznik nr 3 lub przez Supplier Portal (CAD). W przypadku dostaw materiałów nie spełniających wymagań HS Wrocław Kupiec zobowiązany jest do poinformowania Dostawcy o dyspozycji dla wymienionego rodzaju odchylenia dopuszczalnym jest brak pozwolenia na dostarczenie materiałów, przyjęcie zamówienia pod aktualnie istniejącym numerem lub stworzenie nowego numeru wyrobu wraz z dedykowanym dla niego zamówieniem. Jeżeli pomiędzy Dostawcą a HS Wrocław nie podjęte zostały żadne dodatkowe ustalenia każdy z przypadków dostarczenia materiału nie spełniającego wymagań klienta rozpatrywany jest indywidualnie. Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 10 / 20

Wymogiem wobec wszystkich dyspozycji dotyczących realizacji zamówień jest przekazywanie ich drogą pisemną w postaci oficjalnej komunikacji na przykład z wykorzystaniem korespondencji elektronicznej. 8. Zakupy Zlecenie przez Dostawcę procesów specjalnych i badań NDT u poddostawcy może być dokonane tylko w zatwierdzonym przez HS Wrocław źródle, po uprzednim uzgodnieniu z zamawiającym. HS Wrocław dokonuje okresowej oceny Dostawców firmy w celu weryfikacji i oceny ryzyka w stosunku do Dostawców Powyższa ocena oparta jest min. o poniższe Dostawy na czas (OTD) Reklamacje jakościowe i ilościowe w zależności od wolumenu dostaw wskaźnikiem są PPM lub ilości zaakceptowanych reklamacji o czym Dostawca informowany jest indywidualnie poziomy oraz metoda wyliczania wartości PPM zawarta jest w procedurze HSM17. Obsługa klienta min. kompletność dokumentacji załączanej do dostawy. Zmiana cen w okresie czasu. Narzędzia jakościowe wprowadzone po stronie Dostawcy min. posiadane certyfikacje i zatwierdzenia. Rezultaty auditów przeprowadzonych u Dostawcy min. ilości wykrytych niezgodności. 8.1 Wymagania dotyczące dokumentacji załączanej do dostawy Każda dostawa materiałów i produktów dostarczonych do HS Wrocław zawierać musi: Świadectwo kontroli pierwszej sztuki FAIR wg AS 9102 wraz z obalonowanym rysunkiem technicznym gdy wymagane, Świadectwo jakości CofC / Certificate of Conformance oraz / lub certyfikat materiałowy gdy wymagany jest przez treść zamówienia. Świadectwo jakości musi zawierać minimum informacji pozwalających na pełną identyfikację dokumentów, przesłanej dostawy oraz oznaczenia materiału w treści zamówienia. Dostawca może stosować wzór własnego CofC pod warunkiem, że zawiera ono wszystkie informacje wymagane przez HS Wrocław zamieszczone w Załączniku nr 2 stanowiącym przykład szablonu CofC, z którego Dostawca ma prawo skorzystać. Świadectwo jakości musi być potwierdzone przez przedstawicieli kontroli jakości Dostawcy oraz przez DQR-a, jeżeli Dostawca takowego posiada. Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 11 / 20

Świadectwo jakości producenta wyrobu w przypadkach gdy jest to wymagane a bezpośredni Dostawca HS Wrocław jest dystrybutorem komponentów, Świadectwo odbioru przez Regionalne Przedstawicielstwo Wojskowe gdy wymagane przez treść zamówienia Druk Nr 1 EASA - dotyczący wyrobów od Dostawców posiadających umowę zatwierdzającą z Organizacją Projektującą wg PART 21J jeżeli określono w zamówieniu, Druk Nr 1 ULC zgodnie ze stosownym poświadczeniem w ramach PART21 lub PART145 jeżeli określono w zamówieniu, Inne dokumenty wyszczególnione na zamówieniu, lub wymagane normami i przepisami dla danego wyrobu List pakowania - dostawca jest zobligowany do wysłania oryginału faktury na adres: HS Wrocław sp. z o.o. ul. Bierutowska 65-67 51-317 Wrocław Polska W przypadku posiadania po stronie Dostawcy DQR dopuszczonego zgodnie z procedurą HSM17 nie jest wymaganym dostarczanie dokumentacji jakościowej podstawą do przyjęcia dostawy na obszar HS Wrocław jest etykieta z numerem ESIR załączona do dostawy oraz elektroniczna wersja certyfikatu zamieszczona w Supplier Portal. W przypadku wystąpienia niezgodności jakościowych i umieszczenia ich jako monit Dostawca zobowiązany jest umieścić wymagane informacje w treści ESIR. 9. Produkcja i dostarczanie usług 9.1 Dokumentacja produkcyjna: Gdy dotyczy - Dostawca musi posiadać udokumentowaną procedurę zatwierdzenia procesu specjalnego. Procedura musi spełniać wymagania normy ISO9001:2008, AS9100 i musi być zaakceptowana przez HS Wrocław i/lub Klienta. Dostawca powinien zapewnić: Wymagania wyspecyfikowane w zamówieniu lub WT będą przeglądane i wdrażane przez Dostawcę, Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 12 / 20

Wszyscy pracownicy zaangażowani w planowanie i realizację procesu zatwierdzenia są świadomi czynności wykonywane przez nich, Określone są potrzebne kompetencje dla osób biorących udział w procesie zatwierdzania, oraz są zapewnione adekwatne szkolenia a odpowiednie kontrole utrzymają ciągłe przestrzeganie wymagań zatwierdzenia. 9.2 Zarządzanie zmianami procesu produkcyjnego W przypadku zmian w procesie produkcyjnym po stronie Dostawcy, jest on zobowiązany do postępowania zgodnie z poniższymi wymogami: Wprowadzenie zmian do dokumentacji konstrukcyjnej lub technologicznej każda modyfikacja powinna być ustalona według pisemnych procedur np. przy pomocy Karty Zmian. Każdorazowa propozycja zmian dotycząca procesu zatwierdzonego musi być zgłoszona do HS Wrocław i uzyskać oficjalną zgodę ze strony Klienta na jej wprowadzenie. Historia wszystkich modyfikacji we wszelkiego rodzaju dokumentacji np. Kartach Procesu musi być identyfikowana przy pomocy jednoznacznie określonego systemu rewizji, pozwalającymi na odtworzenie pełnej historii wprowadzanych w procesie zmian. Historia wszystkich modyfikacji we wszelkiego rodzaju dokumentacji np. Kartach Procesu musi być identyfikowana przy pomocy jednoznacznie określonego systemu rewizji, pozwalającymi na odtworzenie pełnej historii wprowadzanych w procesie zmian. W przypadku wprowadzenia zmian w procesie produkcyjnym Dostawca zobowiązany jest poinformować o tym fakcie swoich poddostawców oraz klientów jeżeli dotyczy. 9.3 Walidacja procesów produkcji i usług W przypadku wykonywania procesów specjalnych lub badań nieniszczących (NDT), Dostawca musi uzyskać zatwierdzenie technologii tych procesów przez HS Wrocław i/lub jego Klienta. Dostawcy, którzy posiadają zatwierdzony III Poziom w danej metodzie NDT przez HS Wrocław zatwierdzają technologie w swoim zakresie. 9.4 Identyfikacja i identyfikowalność Dostawca zobowiązany jest do zapewnienia systemu zdolnego do identyfikacji i identyfikowalności produkowanych wyrobów zapewniającego jako minimum: Jednoznaczne, indywidualne i trwałe oznaczenie każdej sztuki wyrobu oraz jego opakowania cechą pozwalającą na pełną identyfikację i połączenie wyrobu, Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 13 / 20

dokumentacji załączonej do dostawy oraz treści zamówienia składanego po stronie HS Wrocław. Oznaczenie materiału / wyrobu zgodne z przywołanymi w treści zamówienia normami lub gdy nie jest to zawarte lub postanowiono inaczej zgodnie z ustaleniami pomiędzy Dostawcą a HS Wrocław. System zapisów zapewniający pełen dostęp do informacji pozwalających na połączenie wytwarzanego materiału / wyrobów z dokumentacją do nich przypisaną. 9.5 Własność klienta W przypadku gdy jest to wymagane Dostawca zobowiązany jest do użycia powierzonego przez Klienta materiału z przeznaczeniem na realizację konkretnego zamówienia. Dostawca powinien zapewnić identyfikację oraz oznaczenie powierzonego materiału pozwalające na jego jednoznaczne odróżnienie od pozostałych wyrobów przechowywanych zarówno w procesie produkcyjnym jak i obszarach składowania. Dostawca jest zobowiązany do dokonywania i przesłania spisu materiałów na magazynie i w toku produkcji na koniec każdego kwartału. Spis należy przesłać do osoby kontaktowej (zamawiającego) drogą elektroniczną. Klient ma prawo w każdym czasie dnia roboczego skontrolować u Dostawcy materiał powierzony oraz dokonać spisu z natury potwierdzając arkusz spisowy. 9.6 Zabezpieczenie wyrobu W przypadku zabezpieczania dostarczanych do HS Wrocław wyrobów Dostawca zobowiązany jest do: Zapewnienia zabezpieczenia antykorozyjnego gdy ma zastosowanie oraz pakowania materiałów i wyrobów zgodnie z wymaganiami zawartymi w zamówieniu ze strony HS Wrocław, gdy treść zamówienia nie określa indywidualnej metody pakowania i zabezpieczenia Dostawca zobowiązany jest postępować zgodnie z wymaganiami warunków technicznych oraz zapisów w przywołanych normach znajdujących się w treści zamówienia. W przypadku braku zarówno wymagań indywidualnych jak i normatywnych Dostawca zobowiązany jest kierować się poniższymi wymaganiami: Wyrób powinien posiadać zabezpieczenie antykorozyjne na okres nie krótszy niż 12 miesięcy od daty dostawy do HS Wrocław. Data ważności dostarczonych wyrobów podana powinna być zarówno na opakowaniu jak i w treści CofC załączonego do dostawy. Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 14 / 20

Metoda pakowania wyrobów powinna zabezpieczać je przed wszelkimi uszkodzeniami wynikającymi z procesów wytwarzania, składowania i transportu zarówno po stronie Dostawcy jak i Klienta w przypadku gdy towar nie podlega przepakowywaniu po stronie HS Wrocław. Dostawca musi zapewnić aby materiały wykorzystywane w procesie pakowania i zabezpieczania nie stanowiły dodatkowego źródła zanieczyszczeń oraz uszkodzeń dostarczanych wyrobów. Dostawca musi zapewnić aby zastosowane opakowania dostosowane zostały do gabarytów oraz masy dostarczanych wyrobów. Dostawca musi zapewnić dostęp do dokumentacji opisującej technologię pakowania w przypadku konieczności odesłania wyrobów 9.7 Nadzorowanie sprzętu kontrolno pomiarowego W przypadku posiadania przez Dostawcę sprzętu kontrolno pomiarowego będącego własnością HS Wrocław jego okresowego sprawdzenie może być przeprowadzane przez Dostawcę, w oparciu o rysunki i instrukcje sprzętu dostarczone przez HS Wrocław gdy tak uzgodniono. W przypadku braku możliwości dokonania okresowego sprawdzenia po stronie Dostawcy jest on zobowiązany do bezzwłocznego zwrócenia oprzyrządowania / sprawdzianu po upływie ważności jego okresu sprawdzenia. Dostawca zobowiązany jest do nadzorowania czasookresów kolejnych sprawdzeń sprzętu kontrolno pomiarowego oraz zarządzania ich zasobem tak aby zachować ciągłą gotowość do przeprowadzania czynności kontrolno-pomiarowych w przypadku konieczności produkcji weryfikowanych przy ich pomocy wyrobów. Dostawca odpowiedzialny jest za opracowanie i wdrożenie systemu zapewniającego nadzór oraz okresowe sprawdzanie sprzętu kontrolnopomiarowego wykorzystywanego w produkcji wyrobów zamawianych przez HS Wrocław a będącego jego własnością. Po stronie dostawcy pozostaje odpowiedzialność za dobór narzędzi, czasookresów oraz metodologii stanowiącej podstawy dopuszczenia sprzętu kontrolno pomiarowego do wykorzystania w procesach produkcyjnych. 9.8 Pomiary, analiza i doskonalenie Dostawca winien przeprowadzić kontrolę wyrobu w sposób gwarantujący, że spełnia ona wymagania rysunku, warunków technicznych i norm. W przypadku gdy Dostawca wykonuje część według rysunków P&W Kalisz lub jego Klienta to seria próbna musi być poddana pełnej kontroli na zgodność z wymaganiami rysunków i warunków technicznych. Wyniki kontroli i badań muszą być udokumentowane. Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 15 / 20

9.9 Monitorowanie i pomiary 9.9.1 Monitorowanie i pomiary wyrobu W przypadku zamówień dedykowanych dla materiałów, wyrobów i usług związanych z Zakładem Lotniczym odpowiedzialnym za produkcję dla UTC Aerospace Systems oraz klientów powiązanych Dostawca powinien zastosować kontrolę wyrobów metodą statystyczną zgodnie z ASQR-01. W przypadku zamówień dedykowanych dla materiałów, wyrobów i usług związanych z Zakładem Lotnictwa Krajowego oraz projektów przemysłowych nie objętych wymaganiami lotniczymi podstawowym Dostawca powinien zastosować kontrolę wyrobów metodą statystyczną opisaną wewnętrznymi procedurami w zakresie Systemu Zarządzania Jakością, gdy Klient nie określił inaczej w treści zamówienia. 9.9.2 Dokumentacja z kontroli Dla zamówień na wyroby według rysunków HS Wrocław sp. z o.o. lub jego Klienta, Dostawca zobowiązany jest do dokumentowania wyników z kontroli i badań zwalnianych wyrobów zgodnie z planami kontroli. Jeżeli na rysunku, w warunkach technicznych lub innym dokumencie występuje cecha krytyczna lub ważna, to zmierzona / sprawdzona wartość tego wymiaru / parametru musi być udokumentowana na opracowanych przez Dostawcę metrykach wcześniej uzgodnionych z HS Wrocław sp. z o.o. (jeżeli nie ustalono inaczej). Zapisy z przeprowadzonej inspekcji parametrów krytycznych muszą być przechowywane po stronie Dostawcy przez okres minimum 40 lat. W przypadku pozostałych charakterystyk czasookres przechowywania wynosi minimum 10 lat. Przykładowe oznaczenia cech krytycznych: Przykładowe oznaczenia cech ważnych: 9.9.3 Kontrola pierwszej sztuki (FAI) Kontrola pierwszej sztuki (FAI) powinna być przeprowadzona wg normy AS 9102. Dostawca otrzymujący zamówienie od HS Wrocław jest odpowiedzialny za zapewnienie kompletnego raportu FAIR dla wszystkich charakterystyk obrobionej części wytworzonej przez podwykonawcę dostawcy. Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 16 / 20

HS Wrocław może zażądać wykonania dodatkowej kontroli FAI na własny koszt. W przypadku, gdy Dostawca prześle niekompletny lub źle wypełniony raport FAIR to zostanie on odrzucony a błędy wyszczególnione i przekazane Dostawcy. W takim przypadku Dostawca musi ponownie przesłać poprawiony raport FAIR do zatwierdzenia. 9.10 Nadzór nad wyrobem niezgodnym Jeżeli Dostawca w trakcie produkcji stwierdzi jakiekolwiek niezgodności w produkowanych wyrobach według rysunków HS Wrocław lub rysunków jego Klienta, wówczas dopuszcza się wykonanie poprawy lub w każdym z pozostałych przypadków tj. wymagających naprawy wyrobu Dostawca zobowiązany jest postępować w następujący sposób: Dostawca wypełnia elektroniczny formularz Zgłoszenia niezgodności od Dostawcy (ZN) Załącznik nr 3 - podając w jego treści opis niezgodności, zidentyfikowaną przyczynę źródłową jej powstania oraz podjęte działania korygujące i zapobiegawcze. W przypadku wykorzystywania systemu Supplier Portal dopuszczalne jest przesłanie CAD. Formularz przesyłany jest przez Dostawcę drogą e-mailową lub poprzez Supplier Portal do odpowiedniego Kupca po stronie HS Wrocław w terminie nie dłuższym niż 7 dni kalendarzowych od daty stwierdzenia niezgodności. W przypadku wystawienia ZN na wyrób lub materiał wymagający dokonania dodatkowego odbioru przez Regionalne Przedstawicielstwo Wojskowe i / lub przedstawiciela ULC Dostawca zobowiązany jest przesłać do Kupca po stronie HS Wrocław drogą e-mailową zeskanowaną kopię wypełnionego ZN zaakceptowanego przez GQAR-a i / lub przedstawiciela Klienta ULC. Po dokonaniu weryfikacji HS Wrocław odsyła do Dostawcy drogą e-mailową kopię wypełnionego formularza ZN z decyzją o dyspozycji dotyczącej materiału lub wyrobu tj. jego akceptacji, sposobie naprawy lub odrzuceniu. W przypadku CAD dyspozycja następuje poprzez Supplier Portal. W przypadku zaakceptowania przez HS Wrocław materiału lub wyrobu niezgodnego Dostawca zobowiązany jest oznakować go przywieszką, naklejką lub odpowiednio ocechować na żądanie HS Wrocław. W przypadku gdy dla dostawy materiału niezgodnego nie wygenerowany został nowy numer zamówienia Dostawca zobowiązany jest umieścić w treści CofC załączanego do dostawy następujące informacje: Dane dotyczące pierwotnego materiału / wyrobu podanego w treści zamówienia HS Wrocław. Dane dotyczące przesyłanego materiału / wyrobu niezgodnego. Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 17 / 20

Szczegółowy opis niezgodności. Numer ZN/CAD na podstawie, którego zaakceptowano materiał niezgodny po stronie HS Wrocław wraz z podaniem imienia i nazwiska osoby kontaktowej, z którą porozumienie zostało zawarte. Załączyć kopie oraz wykaz wszystkich dokumentów poświadczających komunikację z HS Wrocław na podstawie której porozumienie zostało zawarte. W przypadku zidentyfikowania po stronie Dostawcy wad materiałowych w powierzonych przez HS Wrocław surowcach oraz obciążenia go kosztami, Dostawca zobowiązany jest odesłać na pisemne żądanie złomowany materiał. Dostawca nie może zezłomować materiału, który jest własnością HS Wrocław i został zabrakowany z winy wad materiałowych do czasu zakończenia reklamacji. O zakończeniu postępowania reklamacyjnego Dostawcę informuje Kupiec HS Wrocław. 10. Proces reklamacyjny reklamacje jakościowe W przypadku wykrycia po stronie HS Wrocław niezgodności dotyczącej dostaw materiałów lub wyrobów przyjętych na stan magazynowy firmy, które nie zostały zadeklarowane zgodnie z punktem 6. HS Wrocław postępuje według następującego schematu : Przedstawiciel HS Wrocław przesyła do Dostawcy drogą e-mailową formularz reklamacyjny wygenerowany przez system STAR QN z wypełnionym arkuszem zawierającym szczegółowy opis niezgodności oraz dane dotyczące reklamowanej dostawy. Dostawca zobowiązany jest wypełnić i odesłać do nadawcy oraz osób wymienionych w treści korespondencji drogą e-mailową w przeciągu 2 dni roboczych od daty otrzymania dokumentu, formularz reklamacyjny z wypełnionym arkuszem działań natychmiastowych jeżeli jest to wymagane. HS Wrocław weryfikuje i wydaje drogą e-mailową opinię na temat przesłanego dokumentu akceptując go lub odrzucając wraz z podaniem informacji dotyczących wykrytych nieścisłości. W przypadku braku dyspozycji dotyczącej materiału niezgodnego ze strony Dostawcy HS Wrocław zapewnia sobie prawo do natychmiastowego odesłania materiału niezgodnego lub podejrzanego o niezgodność oraz obarczenia Dostawcy wszystkimi kosztami połączonymi z powyższym procesem. Za stronę kontaktową w przypadku weryfikacji i ustalenia kosztów procesu reklamacyjnego traktować należy Kupca HS Wrocław odpowiedzialnego za Dostawcę. Dostawca zobowiązany jest wypełnić i odesłać do przedstawiciela HS Wrocław drogą e-mailową formularz działań korygujących i zapobiegawczych w okresie Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 18 / 20

wymienionym treścią dokumentu reklamacyjnego. Wypełniony dokument zawierać musi między innymi: Analizę przyczyny źródłowej Działania korygujące Działania zapobiegawcze Weryfikacja działań korygujących HS Wrocław weryfikuje i wydaje drogą e-mailową opinię na temat przesłanego dokumentu akceptując go lub odrzucając wraz z podaniem informacji dotyczących wykrytych nieścisłości. Zaakceptowanie dokumentu reklamacyjnego po stronie HS Wrocław oznacza zamknięcie całego procesu reklamacyjnego oraz w przypadku zaakceptowania wyrobów niezgodnych przez Dostawcę wliczenie ich do jego wskaźników jakościowych stanowiących podstawę oceny rocznej. W przypadku gdy nie określono tego w kontrakcie / umowie, HS Wrocław zapewnia sobie prawo do rozpoczęcia procesu reklamacyjnego niezależnie od czasu przyjęcia materiałów / wyrobów na stan magazynowy. W przypadku opóźnienia z powodu Dostawcy któregokolwiek z wymienionych powyżej etapów procesu reklamacyjnego niezbędne jest przesłanie w formie pisemnej do przedstawiciela HS Wrocław odpowiedzialnego za reklamację informacji zawierającej przyczynę opóźnienia oraz planowany termin przesłania wymaganych danych. W przypadku nie uznania reklamacji przez Dostawcę każda z sytuacji rozpatrywana jest indywidualnie po stronie HS Wrocław. Pełen proces reklamacyjny obejmuje instrukcja wewnętrzna HS Wrocław QSI-06-1-03. 10.1 Polityka naliczania opłat w związku z reklamacjami jakościowymi Stroną odpowiedzialną i kontaktową dla Dostawcy w obszarze wszelkiego rodzaju obciążeń kosztowych związanych z procesem reklamacyjnym jest Kupiec HS Wrocław lub UTC Aerospace Systems przypisany do Dostawcy. Każdorazowe rozliczenie procesu reklamacyjnego jest rozwiązywane indywidualnie pomiędzy Dostawcą a przedstawicielem HS Wrocław. HS Wrocław zastrzega sobie prawo do roszczenia odszkodowania związanego z wszystkimi kosztami towarzyszącymi procesowi reklamacyjnemu. 11 Załączniki Załącznik nr 1 Szablon dokumentu Zapytanie o informację Załącznik nr 2 Szablon Świadectwa Jakości / CofC Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 19 / 20

Załącznik nr 3 Szablon dokumentu Zgłoszenie niezgodności od Dostawcy (ZN) Załącznik nr 4 Wymagania dotyczące Systemu Zarządzania Jakością Dostawcy Form.: zał. nr 7, rev.7 do QSP-02-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 20 / 20