W Alior Bank Spółka Akcyjna Biuro Maklerskie Kraków ul. Miłkowskiego 3 30-349 Kraków Infolinia 9503 www.bm.aliorbank.pl 23 stycznia 2009 Tygodniowy komentarz rynkowy Sytuacja na rynkach finansowych Akcje, waluty, surowce Opracowanie: Dział Analiz Biura Maklerskiego Zbigniew Obara Analityk Giełdowy, makler papierów wartościowych Wydarzenia Royal Bank of Scotland Group podał w poniedziałek w komunikacie, że za 2008 r. może zanotować stratę 28 mld funtów (41 mld USD), największą, jaką kiedykolwiek zanotowała brytyjska firma, bo kryzys finansowy jeszcze się nasila. Informacja pogorszyła sentyment do spółek sektora finansowego. Barack Obama został we wtorek uroczyście zaprzysiężony jako 44. prezydent Stanów Zjednoczonym. Jest pierwszym ciemnoskórym przywódcą USA. Zasiada w Białym Domu po ośmiu latach rządów George'a W. Busha, za prezydentury którego Stany Zjednoczone popadły w największy kryzys gospodarczy od lat 30.-tych XX wieku. Produkcja przemysłowa w Polsce w grudniu 2008 roku spadła o 4,4 proc. rok do roku, po spadku o 9,2 proc. r/r w listopadzie 2008 roku, a w porównaniu z poprzednim miesiącem spadła o 3,7 proc. - poinformował we wtorek Główny Urząd Statystyczny. To kolejny miesiąc spadku produkcji zarówno miesiąc do miesiąca jak i rok do roku. Przedsiębiorcy skarżą się na spadający portfel zamówień z kraju i zagranicy oraz drastycznie utrudniony dostęp do kredytów bankowych. Najbardziej optymistyczne prognozy wzrostu PKB w Polsce w 2009 roku, Komisji Europejskiej, zakładają wzrost o 2% r/r. Rząd podtrzymuje zamiar przystąpienia Polski do strefy euro 1 stycznia 2012 roku. Zamierza wprowadzić złotego do systemu ERM2 w I połowie tego roku, jednak jeśli warunki na rynkach światowych będą szczególnie burzliwe, przystąpienie do ERM2 może zostać przełożone na II połowę roku, co spowoduje przesunięcie daty przyjęcia euro - poinformował dziennikarzy w czwartek w Sejmie minister finansów Jacek Rostowski. Wzrost PKB w Chinach wyniósł w IV kwartale 6,8% r/r (najmniej od 7 lat) Indeksy światowe wartość na koniec tygodnia Indeksy światowe tygodniowa zmiana (%) Londyn-FTSE 4067,7-2,4% Francja-CAC40 2859,0-5,8% Niemcy-DAX 4156,1-5,6% Rosja-RTS 498,2-12,1% USA-S&P500 822,5-2,9% USA-Nasdaq 1470,7-3,0% Chiny - Sh. Comp. 1990,6 1,9% Chiny-HangSeng 12578,6-5,1% Tokio-Nikkei 7745,2-5,9% Indeksy GPW WIG 24798,0-5,3% WIG20 1611,4-5,5% mwig40 1365,9-6,1% swig80 6519,6-4,1% Waluty EUR/USD 1,2825-3,3% EUR/PLN 4,4075 3,2% USD/PLN 3,4364 6,7% Surowce Ropa 42,4-5,3% Złoto 860,0 6,2% Miedź 3205,0-1,1% Notowania wg stanu na 23 stycznia z godz. 17:15 1
Zagraniczne giełdy akcji Wykres 1. Indeks S&P500 w układzie dziennym S&P 500 US (839.740, 839.740, 811.290, 827.500, -12.7400) Wykres 2. Indeks Nikkei w układzie dziennym Nikkei 225 Tokyo (7,988.30, 8,051.74, 7,809.89, 8,051.74, +150.100) 2008 February March April May June July August September October NovemberDecember 2009 Wykres 3. Indeks DAX w układzie dziennym Frankfurt DAX (4,313.36, 4,368.47, 4,197.02, 4,219.42, -41.7300) 1500 1450 1400 1350 1300 1250 1200 1150 1100 1050 1000 950 900 850 800 750 700 15000 14500 14000 13500 13000 12500 12000 11500 11000 10500 10000 9500 9000 8500 8000 7500 7000 6500 7500 7000 6500 6000 5500 5000 4500 4000 Tydzień rozpoczął się od złych wieści z Wielkiej Brytanii, gdzie jeden z czołowych banków, Royal Bank of Scotland, podał informacje o 41 mld USD straty za rok 2008. Rząd brytyjski natychmiast przeznaczył dalsze 100 mld funtów na pomoc dla brytyjskiego sektora finansowego. Wtorek to z kolei objęcie fotela prezydenta USA przez Baracka Obamę, ale ku zaskoczeniu, zamiast spodziewanych wzrostów głównych indeksów na Wall Street, zbiegło się to wydarzenie z dotkliwymi spadkami. Diagnozując sytuację na światowych rynkach akcji, bolączką dla inwestorów są ciągle słabe dane z realnej sfery gospodarki oraz słabe wyniki finansowe spółek. W tym tygodniu Microsoft zapowiedział masowe zwolnienia, a Sony ogłosiło rekordowa stratę w IV kwartale. Raport General Electric ( małej gospodarki USA jak bywa nazywany ten koncern z racji dużej dywersyfikacji swojej działalności ) został neutralnie przyjęty przez rynek. Mianowany na nowego sekretarza Skarbu USA, Timothy Geithner, opowiedział się za kontynuacją planu pomocy sektorowi bankowemu autorstwa swojego poprzednika Paulsona, ale w być może, zmodyfikowanej wersji (punkt ciężkości programu ma być przeniesiony z dokapitalizowania banków na udrożnienie udzielania kredytów dla konsumentów oraz małych i średnich przedsiębiorstw). Wiadomo, że z Obamą i jego administracją Amerykanie wiążą spore nadzieje na poprawę w gospodarce, ale niewykluczone, że tak jak to miało miejsce po nominacji prezydenta Roosevelta w 1933 r., optymizm na rynki akcji napłynie dopiero w kilka miesięcy po zmianie na fotelu prezydenta. Rząd USA nadal ma w ręku potencjalny instrument przywrócenia stabilności na rynku finansowym poprzez utworzenie tzw. złego banku, którego zadaniem byłoby skupowanie niechcianych instrumentów dłużnych i w ten sposób odciążenie sektora finansowego (o jego utworzenie od kilku tygodni usilnie zabiega FED). W zanadrzu jest także przyjęcie przez Kongres, wartego 825 mld USD, planu rządowych inwestycji infrastrukturalnych. 2
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie Wykres 4. Indeks WIG20 w układzie dziennym WIG20 (1,704.99, 1,705.58, 1,584.40, 1,619.92, -58.8500) Wykres 5. Indeks mwig40 w układzie dziennym mwig40 (d. MIDWIG) (1,413.74, 1,413.94, 1,362.75, 1,377.17, -23.1799) Wykres 6. Indeks WIG w układzie dziennym WIG (25,953.34, 25,953.34, 24,512.83, 24,932.01, -696.779) 3300 3250 3200 3150 3100 3050 3000 2950 2900 2850 2800 2750 2700 2650 2600 2550 2500 2450 2400 2350 2300 2250 2200 2150 2100 2050 2000 1950 1900 1850 1800 1750 1700 1650 1600 1550 1500 1450 1400 1350 3700 3600 3500 3400 3300 3200 3100 3000 2900 2800 2700 2600 2500 2400 2300 2200 2100 2000 1900 1800 1700 1600 1500 1400 1300 1200 53000 52000 51000 50000 49000 48000 47000 46000 45000 44000 43000 42000 41000 40000 39000 38000 37000 36000 35000 34000 33000 32000 31000 30000 29000 28000 27000 26000 25000 24000 23000 22000 Główny indeks Warszawskiej Giełdy, WIG20, zanotował drugi z rzędu słaby tydzień. Powodem były czynniki zewnętrzne (strata Royal Bank of Scotland, spadki na Wall Street), ale i po raz pierwszy aż w takim stopniu, wewnętrzne. Informacja BRE Banku, iż zysk za IV kwartał może wynieść jedynie 50 mln PLN (prognozy analityków zakładały 126 mln PLN zysku netto) i pochodzić będzie głównie z jednorazowego zdarzenia, a także spekulacje o wystawieniu na sprzedaż banku BZWBK przez spółkę matkę (niepotwierdzone) przyczyniły się do obniżenia sentymentu do polskiego sektora bankowego. WIG-Banki stracił w ciągu tygodnia ponad 10%. W krótkim terminie sentyment do polskiego sektora bankowego wcale nie musi się polepszyć. Problemem jest konieczność zawiązywania przez banki rezerw na pogarszający się portfel kredytowy oraz trudnościągalne należności z tytułu niezrealizowanych opcji walutowych, z których nie mogą bądź nie chcą wywiązać się przedsiębiorstwa. Przyglądając się sytuacji na GPW, to właśnie problem opcji walutowych silnie stoi za słabością kursów notowanych spółek. Konieczność wywiązania się spółek produkcyjnych czy usługowych z tytułu umów o obrane przeciwnie do ruchów na rynku walutowym opcje, destabilizuje finanse spółek. W sytuacji, gdy spółki uchylają się z płatnością bądź nawet nie są w stanie jej uiścić, a banki nie będą w stanie zaspokoić swoich roszczeń z majątku spółki, to problem opcji walutowych staje się de facto problemem banków. Postępujące osłabienie złotego powoduje wzrost zobowiązań z tytułu nierozliczonych toksycznych opcji walutowych. Analizując wykres indeksu WIG20, należy ocenić, iż od października mamy do czynienia z jego konsolidacją w szerokim przedziale 1500-1900 pkt. (próba wybicia z konsolidacji górą skończyła się na początku stycznia niepowodzeniem). W następnych tygodniach indeks WIG20 powinien poruszać się w obrębie tejże konsolidacji, a wsparcie na poziomie 1500-1550 pkt. ma fundamentalne znaczenie i nie spodziewamy się jego przebicia w dół. 3
Waluty Wykres 7. EUR/USD w układzie dziennym EURUSD (1.30650, 1.30810, 1.29120, 1.30170, -0.00450) Wykres 8. EUR/PLN w układzie dziennym EURPLN (4.28250, 4.37560, 4.28170, 4.36900, +0.04060) 1.63 1.62 1.61 1.60 1.59 1.58 1.57 1.56 1.55 1.54 1.53 1.52 1.51 1.50 1.49 1.48 1.47 1.46 1.45 1.44 1.43 1.42 1.41 1.40 1.39 1.38 1.37 1.36 1.35 1.34 1.33 1.32 1.31 1.30 1.29 1.28 1.27 1.26 1.25 1.24 1.23 1.22 1.21 4.45 4.40 4.35 4.30 4.25 4.20 4.15 4.10 4.05 4.00 3.95 3.90 3.85 3.80 3.75 3.70 3.65 3.60 3.55 3.50 3.45 3.40 3.35 3.30 3.25 3.20 3.15 3.10 W minionym tygodniu notowania eurodolara przebiegały pod wpływem dwóch głównych czynników. Pierwszym były spadki na giełdach akcji, które powodują odejście do ryzykownych walut (euro, brytyjski funt, waluty emerging markets) i przewalutowania w stronę walut bezpiecznych, takich jak japoński jen, szwajcarski frank i czy amerykański dolar właśnie. Drugim było najprawdopodobniej dyskontowanie, większej niż jeszcze niedawno oczekiwano, recesji w strefie euro (w samych tylko Niemczech - największej gospodarce Eurolandu, spadek PKB w 2009 roku szacowany jest na co najmniej 2-2,5%). Eurodolar testował zatem dzisiaj od góry poziom 1,28. Najbardziej prawdopodobny scenariusz na najbliższy tydzień to stabilizacja notowań tuż pod poziomem 1,30 EUR/USD. Umocnienie dolara na arenie międzynarodowej od kilku tygodni wspomaga proces osłabiania złotego. Mimo, iż prognozy przewidują, ze polska gospodarka będzie jedną z najbardziej odpornych w Europie na kryzys, proces osłabienia naszej waluty postępuje. Stoją za tym także, wspomniane już, nierozliczone stratne opcje walutowe w polskich przedsiębiorstwach oraz spadek Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych. Dojrzały spadkowy trend złotego może zachęcać do gry na jego kontynuację, jednak w najbliższym czasie bardzo prawdopodobna jest korekta umacniająca polską walutę. Surowce Wykres 9. Ropa crude w układzie dziennym CRUDE_FUT (44.2500, 45.0200, 40.4100, 43.2600, -0.93000) 155 150 145 140 135 130 125 120 115 110 105 100 95 90 85 80 75 70 65 60 55 50 45 40 35 30 25 Cena ropy utrzymuje się na poziomie powyżej 40 dolarów za baryłkę. Wtorkowe zejście ceny do rekordowo niskich 32,7 USD/bbl miało miejsce tylko na wygasającej właśnie w tym dniu, lutowej serii kontraktów terminowych na dostawę tego surowca (większość obrotu na rynku ropy naftowej nie kończy się fizyczną dostawą surowca tylko pieniężnym rozliczeniem; inwestorzy grający na zwyżkę ceny ropy a de facto jej niepotrzebujący, zamykali swoje pozycje - sprzedawali kontrakty na dostawę i spychali w ten sposób cenę w dół). Tak niskie ceny ropy w dostawach 4
Wykres 10. Złoto w układzie dziennym GOLD_SPOT (852.740, 862.630, 844.100, 860.320, +8.23999) Wykres 11. Miedź w układzie dziennym COPPER_FUT (146.770, 147.640, 138.700, 139.400, -3.80000) 1060 1050 1040 1030 1020 1010 1000 990 980 970 960 950 940 930 920 910 900 890 880 870 860 850 840 830 820 810 800 790 780 770 760 750 740 730 720 710 700 690 680 670 660 430 420 410 400 390 380 370 360 350 340 330 320 310 300 290 280 270 260 250 240 230 220 210 200 190 180 170 160 150 140 130 120 110 natychmiastowych i znacznie większe ceny w dostawach terminowych to wyznacznik rzeczywistego globalnego spowolnienia gospodarczego, jakie obecnie obserwujemy, ale także jednocześnie przekonanie inwestorów, że w późniejszej części roku cena surowca wzrośnie. Na razie jednak spada nie tylko popyt, ale i rosną zapasy ropy w USA największego odbiorcy surowca. Cenę ropy przed dalszymi spadkami chronią jedynie twarde zapowiedzi państw zrzeszonych w OPEC o dalszym zmniejszaniu limitów wydobycia. Dobrze w tym tygodniu radziło sobie złoto. Zwiększone wydatki budżetowe, zwiększona podaż pieniądza w głównych światowych gospodarkach, czy też spadek zaufania do sektora bankowego, przekładają się na większy popyt inwestycyjny na ten kruszec, który w psychologii inwestorów od dawna funkcjonuje jako prawdziwy miernik wartości, doskonały na czasy kryzysu. Do momentu uszczegółowienia planu inwestycji infrastrukturalnych Obamy, brak przesłanek do trwalszych niż kilkudniowe, wzrostów cen metali przemysłowych takich jak miedź, cynk, aluminium. Konkluzje Rynki akcji w znakomitej większości krajów w tym tygodniu straciły, gdyż wzrosły obawy o kondycję sektora bankowego na świecie oraz nie widać ożywienia w realnej sferze najbardziej rozwiniętych gospodarek. Zmiana na fotelu prezydenta w USA sama w sobie nie zasiała optymizmu wśród inwestorów, a czy efekt Obamy wystąpi, przyjdzie poczekać na pierwsze faktyczne działania nowej amerykańskiej administracji. Na wykresie indeksu WIG20 nadal zachowany jest długoterminowy trend wzrostowy, którego dolne ograniczenie przebiega w okolicach 1500-1550 pkt. 5
Właścicielem niniejszego opracowania jest Alior Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, Al. Jerozolimskie 94, 00-807 Warszawa, Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy, KRS: 0000305178, REGON: 141387142, NIP: 1070010731, kapitał zakładowy: 500 000 000 PLN (opłacony w całości). Opracowanie zostało przygotowane przez pracowników Biura Maklerskiego Alior Bank S.A. będącego wydzieloną organizacyjnie i finansowo jednostką w strukturach Alior Bank Spółka Akcyjna, działającą na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 5 września 2008 roku i będącą pod jej nadzorem. Niniejsze opracowanie i zawarte w nim komentarze są wyrazem wiedzy oraz poglądów autorów i nie powinny być inaczej interpretowane. Autorzy ani Biuro Maklerskie Alior Bank Spółka Akcyjna nie ponoszą odpowiedzialności za szkody poniesione w wyniku decyzji podjętych na postawie informacji i opinii zawartych w niniejszym opracowaniu. Dane zawarte w publikacji pochodzą ze źródeł uznanych przez autora opracowania za wiarygodne, jednak ani Biuro Maklerskie Alior Bank SA, ani autor publikacji nie ponoszą odpowiedzialności za kompletność i prawdziwość danych zawartych w publikacji, jak również za wszelkie szkody powstałe w wyniku wykorzystania niniejszej publikacji lub zawartych w niej informacji. Każda z opinii wyrażonych w niniejszym publikacji jest opinią własną autora opracowania i może ulec zmianie bez zapowiedzi. Niniejsza publikacja została przygotowana wyłącznie w celach informacyjnych i nie stanowi porady inwestycyjnej, rekomendacji ani oferty zakupu lub sprzedaży instrumentu finansowego. Powielanie bądź publikowanie niniejszego opracowania lub jego części bez pisemnej zgody Biura Maklerskiego Alior Bank Spółka Akcyjna jest zabronione. Wszystkie wykresy przygotowano za pomocą programu METASTOCK. Dane do wykresów dostarcza firma STATICA. GPW, BANKIER.PL. Źródłem pozostałych danych są PAP, Reuters, prasa finansowa i internetowe serwisy finansowo-ekonomiczne. 6