Podstawy Informatyki Wykład III Edytory tekstu Word cz.i 1
Wprowadzenie Narzędzia do edycji i modyfikacji tekstów - szeroko rozumianych a więc formatowanych dokumentów tekstowych z obiektami graficznymi i multimedialnymi Historia: Edytory liniowe DOS polecenie copy (z konsoli con do pliku) np. copy con plik, piszemy tekst wiersz po wierszu CTRL+Z (koniec pliku) Edytory ASCII tekst czcionką systemową, nieformatowany (brak możliwości formatowania kroju znaków) Edit edytor DOS NC edytor pe2, vi (system UNIX) Notatnik w Windows Edytory tekstu formatowanego Chiwriter, Tag, Word Perfect, Write, WordPad, Microsoft WORD (2.0, 6.0, 7.0, 97, 2000, XP) składnik superaplikacji OFFICE Profesjonalne np. VENTURA PUBLISHER, QUARK PRESS - dla składu graficznego firm wydawniczych, MICROGFAPHX 2
Cechy edytora tekstu Iterfejsy TEKSTOWE GRAFICZNE Ile dokumentów naraz? SDI Single Document Interface MDI Multiple Document Interface tekst o zmiennym kroju i rozmiarze czcionek łatwe pozycjonowanie tekstu na stronie (wcięcia, odstępy, wyrównania) WYSIWYG widzimy dokument w postaci takiej jak będzie na wydruku możliwość korekt (kopiowanie tekstu w ramach tego samego dokumentu i do innego, przeniesienie bloku tekstu w inne miejsce, usuwanie bloku tekstu) umieszczanie grafiki rysunki tabele wykresy równania matematyczne kolumny gazetowe 3
Cechy edytora tekstu kontrola ortograficzna, Thesaurus (synonimy) wyszukiwanie i zamiana łańcucha znaków dzielenie wyrazów na końcu wiersza stopki i nagłówki automatyczna generacja spisów treści tworzenie korespondencji seryjnej kontrola parametrów wydruku rozmiar strony, marginesy łatwość obsługi i przyjazność środowiska 4
Jednostki tekstu fizyczne - plik logiczne - strona, wiersz, sekcja, % objętości redakcyjne - znak, słowo, zdanie, akapit, rozdział graficzne - rysunek, tabela, ramka, wykres, równanie AKAPIT jeden lub więcej wierszy stanowiących całość logiczną, zakończony znakiem końca akapitu. ŁAMANIE WIERSZY odbywa się AUTOMATYCZNE!!! Naciśnięcie ENTER wymusza zmianę wiersza a więc jest początkiem nowego akapitu. Nie dotyczy to wszystkich edytorów niektóre nie posiadają możliwości automatycznego łamania tekstu, trzeba stawiać znak ENTER po każdym wierszu. Np. w Notatniku trzeba włączyć opcję zawijania wierszy. 5
Poruszanie się po tekście (nawigacja) paski przewijania - myszka klawisze nawigacyjne Klawisze o znak o wiersz Ruch CTRL+ CTRL+ o słowo w prawo, lewo Home End początek/koniec wiersza CTRL+ CTRL+ o akapit PgDn PgUp o ekran CTRL+PgDn CTRL+ PgUp różnie (o stronę poziomo, początek nowej strony) CRTL+Home CTRL+End początek/koniec dokumentu 6
Notatnik Prosty edytor ASCII Brak formatowania kroju czcionek Możliwe zaznaczanie wycinków i użycie schowka Edytor SDI w razie konieczności uruchamiamy drugi Notatnik Brak przycisków narzędziowych, wszystkie operacje przez Menu Proste operacje wyszukiwania ciągu znaków Brak możliwości wstawienia rysunków 7
WordPad Sukcesor edytora Write z WINDOWS 3.11 aplikacja własna Windows Możliwość formatowania czcionek Akapity automatyczne łamanie wierszy Parametry akapitu: wcięcia: z lewej pierwszego wiersza i pozostałych, z prawej całego akapitu ustawiane znacznikami na linijce lub przez menu Format Akapit... wyrównania: do lewej, do środka, do prawej Tabulatory własne. TABULATOR pozycja, do której wykonać można skok poziomy poprzez użycie klawisza tabulacji TAB, zastępuje użycie wielu spacji w WordPad tylko tabulator wyrównania do lewej Ustawienia strony marginesy, orientacja strony pozioma, pionowa Podgląd wydruku Linijka z podziałką Zestaw narzędzi i pasek formatów dla prostych operacji z użyciem myszki Możliwość wstawiania rysunków (z pliku i galerii ClipArt) 8
Microsoft Word Składnik pakietu aplikacji Microsoft Office Inne programy pakietu MS OFFICE: Excel, PowerPoint, Accesss, Front Page Visio PhotoEditor, Outlook, Binder wersje: Word 2.0, Word 6.0, Word 97, Word 2000, Word XP 9
Elementy interfejsu Word a Pasek tytułu Menu rozwijane (drop-down menu) Paski narzędzi modyfikowalne Standardowy i formatowania... inne paski narzędziowe w razie konieczności (menu Widok Paski narzędzi...) Linijki z podziałką (pionowa i pozioma) Pole robocze dokumentu Paski przewijania dodatkowe przyciski przewijania z możliwością wyboru przeglądanych elementów Pasek stanu informacje o: Nr strony (nadany przez użytkownika) Nr sekcji Nr kolejny strony/liczba stron Pozycja kursora względem górnej krawędzi strony Aktywne przyciski: Rejestracja makra, Rejestracja zmian, Sprawdzenie pisowni, Zastępowanie 10
Widoki dokumentu Normalny Układ strony skala powiększenia (% lub dopasowania) podgląd wydruku praca z wieloma dokumentami (MDI) 11
Przemieszczanie się w dokumencie (Nawigacja) standardowa obsługa pasków przewijania + kliknięcie myszką w wybranym miejscu testu klawisze nawigacyjne F5 Przejdź do.. (Menu Edycja) - do strony nr, zakładki, sekcji Przykłady: strona 4 - do strony nr 4 strona +4 - o 4 strony dalej strona 4 - cofnij 4 strony to samo wiersz Klawisz (kompozycja) CTRL+ CTRL+ - Home End CTRL+ CTRL+ PgDn, PgUp CTRL+PgDn CTRL+ PgUp CRTL+Home CTRL+End O znak Przemieszczenie O wiersz O słowo w prawo, lewo Początek/koniec wiersza O akapit O ekran Na początek nowej strony Początek/koniec dokumentu 12
Czynności edycyjne Tworzenie (pisanie) tekstu Poprawki i modyfikacje Usuwanie: Delete znak po prawej stronie kursora Backspace znak po lewej stronie kursora Zaznaczenie wycinka + Delete lub Backspace Kopiowanie i przenoszenie wycinków w inne miejsce dokumentu lub do innego dokumentu Formatowanie tekstu Umieszczanie dodatkowych elementów (grafika, tabele, wykresy, równania, zakładki, przypisy, nagłówki, stopki, numeracja stron itp.) Sprawdzenie poprawności ortograficznej 13
Zaznaczanie (blokowanie) tekstu Przy pomocy myszki przeciąganie Kliknięcie podwójne - słowo Kliknięcie pasek wyboru - wiersz kliknięcie podwójne w pasek wyboru - akapit Przy pomocy klawiatury jak nawigacja klawiaturą + dodatkowo klawisz SHIFT Metoda kombinowana CTRL + kliknięcie w pasek wyboru - cały tekst CTRL + kliknięcie w dowolne słowo - całe zdanie Kliknięcie SHIFT+ kliknięcie - zaznaczanie od... do... (rozszerzenie do całych słów) 14
Czynności po zaznaczeniu bloku tekstu formatowanie - znaku, akapitu, definicja stylu kopiowanie i przenoszenie Z użyciem schowka CTRL+C kopiowanie zaznaczonego wycinka do schowka CTRL+X wycięcie zaznaczonego wycinka do schowka CTRL+V wklejenie zaznaczonego wycinka ze schowka w miejsce kursora Przeciąganie myszką Akcja Ciągnięcie zaznaczonego wycinka w inne miejsce Ciągnięcie zaznaczonego wycinka w inne miejsce +CTRL Ciągnięcie zaznaczonego wycinka z wciśniętym prawym klawiszem Wynik Kopiowanie Przenoszenie Możliwość wyboru operacji (jak przy kopiowaniu plików) 15
Formatowanie tekstu Formatowanie strony - menu PLIK Ustawienia strony... (!!!) (okno dialogowe) marginesy (także lustrzane) (obsługa marginesów także na linijkach) rozmiar strony orientacja odległości stopek i nagłówków typy stopek i nagłówków (pierwsza strona inna, różne parzyste i nieparzyste) Formatowanie znaków - niektóre czynności na pasku formatowania, wszystkie w menu Format Czcionka (uwaga: zakładki) rozmiar w punktach, krój czcionki (UWAGA na skrypt środkowoeuropejski), styl (pogrubienie, kursywa), indeksy (podniesienie, obniżenie), podkreślenia (typy), Kapitaliki i WERSALIKI, kolor, odstępy międzyznakowe (druga zakładka) 16
Formatowanie akapitu ŁAMANIE WIERSZY odbywa się AUTOMATYCZNIE!!! Naciśnięcie ENTER wymusza zmianę wiersza a więc generuje nowy akapit. AKAPIT - jeden lub więcej wierszy stanowiących całość logiczną, zakończony znakiem kończ akapitu. WCIĘCIA - (pierwszy wiersz i reszta), odstępy przed po i między wierszami akapitu wskazanie akapitu przez postawienie kursora tekstowego zaznaczenie kilku akapitów (może być fragmentaryczne) parametry akapitu - niektóre czynności na pasku formatowania lub menu Format Akapit... 17
Parametry akapitu wcięcia (z lewej, prawej, specjalne pierwszy wiersz), odstępy (przed po akapicie, między wierszami) NIE POWINNO SIĘ ROBIĆ ODSTĘPÓW PRZEZ WSTAWIANIE PUSTYCH AKAPITÓW wyrównania (do lewej, prawej, środek, justowanie) podziały wiersza i stron (związywanie akapitów na stronie, brak dzielenia akapitu na strony itp.) druga zakładka Widok znaków końca akapitu - narzędzie Pokaż/Ukryj Możliwość usuwania i wstawiania (ENTER) znaków końca akapitu a więc łączenia dwóch akapitów w jeden i dzielenia akapitu na dwa akapity Powtarzanie ostatniej czynności CTRL+Y lub F4 18
Symbole i znaki specjalne Znaki nie drukowane (Enter, skoki tabulacji, podziały stron, twarde spacje itp.) Symbole, np. Σ itp. (Wstaw Symbol...) Znaki specjalne: Wymuszony znak końca strony CTRL + Enter lub Wstaw znak podziału - Strony Znak podziału akapitu SHIFT + Enter Znak końca sekcji - Wstaw - znak podziału Sekcji Znak podziału kolumny - Wstaw znak podziału Kolumny Spacja nie rozdzielająca (twarda) CTRL + SHIFT + ENTER wstawiania między wyrazy, nie pozwala na podział między wiersze) Łącznik nie rozdzielający CTRL+SHIFT+ -, nie pozwala na podział między wiersze (np. biało - czerwony) Łącznik opcjonalny CTRL+ - (dzielenie na sylaby na prawym marginesie, ale też Narzędzia Język Dzielenie wyrazów, Dziel wyrazy automatycznie). 19
Tabulatory Tabulator pozycja do której może nastąpić skok poziomy z użyciem klawisza TAB Wstawianie: Format Tabulatory... Kliknięcie w linijkę przesuwanie wyrzucenie z linijki Wybór typu tabulatora (po lewej stronie linijki poziomej) Typy tabulatorów: Wyrównanie do lewej Wyrównanie do prawej Wyrównanie do środka Dziesiętny (dla liczb) wyrównanie do kropki lub przecinka dziesiętnego Parametry tabulatora: Pozycja Typ wyrównania Znak wiodący ( wypełnienie przestrzeni skoku kropki, kreska...) 20
UWAGI: Łatwość zmiany pozycji poziomej tabulatora (jeśli kilka akapitów to wcześniej je zaznaczyć). Powielanie znaków tabulacji dla tworzonego kolejnego akapitu względem poprzedniego. NIE STOSOWAĆ WIELU SPACJI DLA DŁUŻSZEGO ODSTĘP 21
Kolumny gazetowe Zróżnicowanie dla sekcji. Podział dokumentu na sekcje umożliwia: Zróżnicowanie liczby kolumn. Zróżnicowanie formatowania strony. Zróżnicowanie nagłówków i stopek Podział na sekcje: Pierwszy sposób wstawianie znaków końca sekcji Drugi sposób zaznaczenie fragmentu tekstu i ustalenie liczby kolumn podział automatyczny Podział na kolumny narzędzie Kolumny lub Format Kolumny Parametry: Liczba kolumn Szerokość kolumny (można zróżnicować) Szerokość odstępu międzykolumnowego Rozdzielenie linią Szerokość kolumn i odstępu także operacje myszką na linijce poziomej przesuwanie słupka (środek, krawędzie) 22
Wyliczanie i numerowanie Obsługa - narzędzia paska formatowania lub menu Format wyliczanie i numerowanie (punktory i numeracja) Uwagi: Numerowanie kontynuuj listę lub numeruj od początku Konspekty numerowane (trzecia zakładka okna dialogowego), ustawianie poziomów numerowania w Widoku Konspektu obniżanie lub podnoszenie poziomu zaznaczonych akapitów) 23
Pisownia Menu Narzędzia Pisownia lub narzędzie Pisownia i gramatyka. Sprawdzenie ortograficzne. Także podkreślanie czerwonym wężykiem w tekście (jeśli włączone w opcjach (Narzędzia Opcje) UWAGA: podchodzić nieufnie brak w słowniku, brak analizy kontekstu THESAURUS synonimy (Narzędzia Język - Thesaurus) 24
KONIEC Wykład IV Edytory tekstu cz. II 25