Szyfr powinien przypominać wszystko z wyjątkiem szyfru Stanisław Lem 1 //***/--**/-*--/**-*/*-*//
Temat: //***/--**/-*--/**-*/*-*// - czyli zajęcia o szyfrach. 2 //***/--**/-*--/**-*/*-*// Cel: Celem zajęć jest zapoznanie uczestników podobozu Anglia z ośmioma szyframi harcerskimi. Kolejnym celem zajęć jest nauczenie ich korzystania z poznanych szyfrów w życiu codziennym jak i podczas zbiórek. Zamierzenia: Po zajęciach uczestnik będzie: znał osiem szyfrów harcerskich: gaderypoluki, politykarenu, kaceminutowy, koniecmatury, morse a, czekoladkę, ułamkowy, zmianę; wiedział co to są szyfry i do czego służą; rozróżniał szyfry; potrafił rozszyfrować zaszyfrowane wiadomości wymienionymi wcześniej szyframi; potrafił zaszyfrować wiadomość wymienionymi wyżej szyframi. Odbiorcy: uczestnicy podobozu Anglia Ilość uczestników: grupa 30 osobowa Prowadzący: Magdalena Gołębiowska H.O. Czas trwania: 150 minut Materiały potrzebne do zajęć: długopisy, kartki, gwizdek, kartka z punktami kodeksu, gazeta, flagi do pokazania morse a, Bristol, pieczątka, muszelki, taśma, pisaki, miotła. Miejsce: polana Załączniki: Załącznik nr 1 Odpowiedzi na pytania o szyfrach 1szt. Załącznik nr 2 Zasady gry w Atomy. 1 szt. Załącznik nr 3 Kartki z zaszyfrowanymi wiadomościami 1 szt. Załącznik nr 4 Zasady zabawy pt. Sałatka owocowa 1 szt. Załącznik nr 5 Kartki z szyframi 1 szt. Załącznik nr 6 Wiadomości do zaszyfrowania 1 szt. Załącznik nr 7 Zasada pląsy Stary Abraham. 1 szt. Załącznik nr 8 Schemat nadawania szyfrem morsea 1 szt. Załącznik nr 9 Zasady zabawy Złap miotłę. 1 szt.
Plan Zajęć Temat Przebieg czas Uwagi Rozpoczęcie Zajęć, pada pytanie: Co to są szyfry i co czego służą? Prowadzący rozpoczyna zajęcia zabawą w Atomy, zasady gry są umieszczone w (załączniku nr 2). Dzieląc tym sposobem uczestników na sześć grup pięcioosobowych. Prowadzący na forum całości zadaje pytanie: co to są szyfry i do czego służą?(załącznik nr 1) Każdy zespół ma za zadanie zastanowić się i podać poprawną odpowiedź, zespół, który udzieli najlepszej definicji otrzymuje trzy muszelki. Tłumaczenie szyfrów typu: gaderypoluki. Ćwiczenie podstawowych czterech szyfrów. Prowadzący tłumaczy na czym polega szyfrowanie i odszyfrowanie wiadomości zaszyfrowanych szyframi takimi jak: gaderypoluki, koniecmatury, kaceminutowy, politykarenu. Każdy zespół ma za zadanie odszyfrowanie wiadomości, która jest zaszyfrowana którymś z poznanych szyfrów (nie wiedzą dokładnie którym). Karteczki z szyframi umieszczone są w załączniku nr 3. Prowadzący ocenia wykonanie zadania w ten sposób, ze zespół, który odgadł najszybciej i było to wykonane poprawnie dostaje trzy muszelki, zaś reszta, która dobrze wykonała dostaje po jednej muszelce. Kolejne ich zadanie polega na zaszyfrowaniu jednego z punktów Kodeksu rycerskiego, wybranym przez siebie szyfrem. Prowadzący ocenia poprawność wykonanego zadania w ten sposób, że jeśli nie było błędu zespól dostaje trzy muszelki, a gdy się pojawi jeden błąd to automatycznie dostaje się o jedną muszelkę mniej. 3 10 min Przygotować muszelki. 7 min 3 min Przygotować długopisy, karteczki, kodeks rycerski, muszelki. Zabawa: Sałatka Prowadzący tłumaczy zasady zabawy. Cel zabawy jak i przebieg 7 min Przygotować zwiniętą gazetę. owocowa został zamieszczony w załączniku nr 4. Wyjaśnienie Każda osoba dostaje kartkę z wypisanymi wszystkimi 2 min Przygotować kartki z szyframi,
zasad szyfru: UŁAMKOWEGO. Piosenka: Wiosenny Wyjaśnianie zasad szyfrowania szyfrem RAMOWYM. Pląs: Ojciec Abraham Co to jest szyfr morse a i na czym polega? wyjaśnianie szyframi. (załącznik nr 5) Prowadzący tłumaczy szyfr ułamkowy. Każda grupa dostaje zaszyfrowaną wiadomość. Karteczki z zaszyfrowanymi częściami jakiejś opowieści (te wiadomości będą zaszyfrowane przed zajęciami). Prowadzący ocenia szybkość odszyfrowania jak i współprace w zespole. Za najlepiej i najszybciej odszyfrowaną wiadomość 3 muszelki, reszta poprawnych odczytań jedna muszelka. Na posumowanie każda drużyna czyta część swojej opowieści, aż zostanie odczytana cała historyjka o Czarnym Rycerzu. Kolejne zadanie zespołów polega na zaszyfrowaniu wylosowanego przez szefa zespołu losu. (losy w załączniku nr 6). Prowadzący ocenia poprawność wykonanego zadania w podobny sposób co wyżej. Prowadzący prosi o otwarcie śpiewników na piosence nr 48, a następnie zaczyna ją grać na gitarze. Prowadzący tłumaczy w jaki sposób szyfruje się wiadomość szyfrem ramowym, inaczej zwanym czekoladką. Każdy uczestnik ma za zadanie zaszyfrowanie swojego imienia obozowego, a następnie poprosić prowadzącego o sprawdzenie i o umieszczenie tego na plecach danej osoby. Potem na gwizdek prowadzącego, mają za zadanie odszyfrować jak największą ilość imion średniowiecznych. Osoba która odszyfrowała ich najwięcej otrzymuje dyplom. Prowadzący tłumaczy zasady zabawy, oraz zaczyna śpiewać piosenkę, ucząc w ten sposób tekstu uczestników zajęć. Tekst oraz zasady pląsu są zamieszczone w załączniku nr 7. Prowadzący omawia genezę powstania tego szyfru. Prowadzący tłumaczy zasady szyfrowania szyfrem morse a, na przykładzie wyrazu harcerz. Każda grupa dostaje zaszyfrowaną wiadomość alfabetem 4 4 min 2 min 4 min 3 min 2 min //***/--**/-*--/**-*/*-*// długopisy, kartki, losy, woreczek na losy, muszelki. Przygotować śpiewnik, gitarę. 7 min 8 min 10min 2 min Przygotować karteczki, pisaki, taśmę, dyplom. 3 min Przygotować muszelki, karteczki z zaszyfrowanymi wiadomościami morsem, kartki, długopisy, flagi do
powstania tego szyfru oraz jego zastosowania. Piosenka: Majka Szyfr zmiana. Zabawa: Złap miotłę Podsumowanie zajęć morsea. (Materiał potrzebny został wykonany pisemnie i został odbity w odpowiedniej ilości kopii). Drużyny mogą korzystać z kartek z wyjaśnieniem szyfru. Zespół, który wykona to zadanie najszybciej i najdokładniej otrzymuje pięć muszelek. Prowadzący pokazuje w jaki sposób należy nadawać wiadomości zaszyfrowane morsem. Sposób nadawania został umieszczony w załączniku nr 8 Każdy zespół ma za zadanie zaszyfrowanie wymyślonej przez siebie nazwy zespołu, a następnie jego nadanie do innego zespołu, który tą wiadomość odszyfruje i następnie nada swoją nazwę kolejnemu. Prowadzący koryguje błędy i rozdaje muszelki zespołom wedle uznania. Prowadzący sprawdza zapamiętywanie szyfru morsa przez zespoły pytając je jaki wyraz kryje się np. pod literką k. Zespół, który nie zna odpowiedzi oddaje dwie muszelki, a pytanie przechodzi do zespołu obok. Prowadzący prosi o otwarcie śpiewników na piosence nr 27, a następnie zaczyna ją grać na gitarzę. Prowadzący tłumaczy zasadę szyfrowania i odszyfrowywania tym szyfrem, a następnie każe im w zespołach odszyfrować zdanie, które zostało napisane na Bristolu. Zespół, który wykona to ćwiczenie najszybciej otrzymuje trzy muszelki. Prowadzący tłumaczy zasady gry. Szczegóły zabawy w załączniku nr 9. Prowadzący zadaje pytanie, który z poznanych szyfrów ma być wyjaśniony ponownie. Jeżeli zajdzie potrzeba tłumaczy jeszcze raz. Razem: 10 min 2 min 12 min 10 min //***/--**/-*--/**-*/*-*// nadawania. 3 min Przynieść gitarę, śpiewnik. 10 min Przygotować czyste kartki, długopisy, muszelki. 7 min Przygotować miotłę. 4 min 150 min 5
Załącznik 1. Załącznik 2. Co to są szyfry? Szyfry są używane by zakodować wiadomość za pomocą jakiegoś klucza (schematu szyfrowania). Po co są szyfry? Szyfry umieszczone w tym programie używaja głownie harcerze do zaszyfrowania wiadomości, listów oraz różnych informacji. Atomy, atomy łączcie się Uczestnicy poruszają się swobodnie po sali (może być przy muzyce). Prowadzący podaje liczbę (np. 3) i uczestnicy jak najszybciej łączą się w trzyosobowe grupy. Zabawę można prowadzić w różnym tempie. Załącznik 3. BGEZ ZGWSZD PEEGNR BPAL, PJCZRZNKD. IMC ARZWYDZ SLKBSZWEH. BKDZ WLREUT SWTM ZKSKDPM L LDRKIPM. DKBYKE N SPYMWNCDLNWKSE KD INCSPYMWNCDLNWKSEN EHYKI. NKAER NKD BGEZ TCHPYZUKWR. BKDZ HTJUW DLK LNDZM Y PTORZCBMC. 6
Załącznik 4. SAŁATKA OWOCOWA Cele dydaktyczne: ćwiczenie pamięci, nazw poszczególnych owoców, reagowanie na sygnał. Dzieci siedzą w kole. Prowadzący rozdaje im obrazki przedstawiające owoce. Mówi, aby każde dziecko się zapoznało i zapamiętało swojego owocka. Na hasło: "Zmienią się miejscami dzieci, które są bananami - wszystkie dzieci z danej grupy owocowej zmieniają swoje miejsce. Ostatnie dziecko, które nie zdąży usiąść wymienia następną grupę owoców. Na hasło sałatka owocowa - wszystkie dzieci zmieniają swoje miejsca. Załącznik 5. SZYFRY HARCERSKIE Szyfry sylabowe. Szyfr czekoladka 7
Szyfr morse a Szyfr zmiana Szyfr ułamkowy 8
Załącznik 6. Dzisiaj tradycją jest noszenie białych sukien, jednak kiedyś stosowano fioletowy materiał! Katar w Średniowieczu leczono wkładając choremu do nosa cebule z musztarda. W Anglii istniał ponury zwyczaj testowania dzieci urodzonych w piątek - gdyż uważano, że osoba urodzona tego dnia będzie wiodła ponure życie. Życzenie "na zdrowie" po kichnięciu wzięło się z Francji Państwo młodzi przed ślubem odwiedzali łaźnię - panna młoda z 15 pannami a pan młody z 10 kawalerami. Naturalnym dla ludzi bogatych było używanie barwników intensywnych i drogich, tak jak właśnie czerwień i niebieski. Załącznik 7. Stary Abraham Śpiewamy: Stary Abraham miał siedmiu synów, siedmiu synów miał stary Abraham, a oni siedli i nic nie jedli tylko śpiewali sobie tak: Stary Abraham... Przed początkiem każdej zwrotki osoba prowadząca krzyczy: prawa ręka - wszyscy odpowiadają: prawa ręka. Śpiewamy więc piosenkę uderzając prawą ręką o kolano. Drugi raz: prawa ręka, lewa ręka. Teraz dwiema rękoma uderzamy o oba kolana i tak w kółko: prawa ręka, lewa ręka, prawa noga, lewa noga, prawe ramie, lewe ramię, głowa, prawe oko (mrugamy), lewe oko i język. Wtedy jest najśmieszniej i gdy wszyscy poruszają wszystkim i w dodatku seplenią. 9
Załącznik 8. 10
Załącznik 9. Złap miotłę 9-14 lat, zastęp, drużyna. Pomoce: miotła na długim kiju. Gracze siedzą w kręgu. Prowadzący trzyma na środku długi kij i w momencie, kiedy ją puszcza, wywołuje czyjeś imię. Wywołany powinien zerwać się błyskawicznie i chwycić ją zanim upadnie na ziemię. Kto nie zdąży daje fan 11