Roczny plan dydaktyczny przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa w zakresie podstawowym dla klasy pierwszej szkoły ponadgimnazjalnej, uwzględniający kształcone umiejętności i treści podstawy programowej Temat Liczba godzin Treści podstawy programo wej Dział I. System Obronny Rzeczypospolitej Polskiej I.1. Uwarunkowania i główne założenia Systemu Obronnego Rzeczpospolitej Polskiej I.2. Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej Cele ogólne 1 1.1, 1. Zapoznanie z celami strategicznymi obronności Rzeczypospolitej Polskiej, uwarunkowaniami polityki bezpieczeństwa i obrony. 2. Zapoznanie z systemu obronnego państwa i ich zadaniami. 3. Kształcenie świadomości uczniów w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa. 1 2.1., 2.2 1. Zapoznanie z organizacją Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Zapoznanie z rolą, zadaniami, wyposażeniem i uzbrojeniem Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych, Marynarki Wojennej, Wojsk Specjalnych, Narodowych Sił Rezerwy. 3. Rozbudzanie zainteresowania ucznia w dziedzinie polityki Kształcone umiejętności Charakteryzuje strategiczne cele obronności Rzeczypospolitej Polskiej; Przedstawia uwarunkowania Systemu Obronnego Rzeczypospolitej Polskiej; Charakteryzuje elementy Systemu Obronnego Rzeczypospolitej Polskiej; Charakteryzuje organizację Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej; Propozycje metod nauczania Wykład ilustrowany z elementam i dyskusji Pogadanka z elementam i dyskusji Propozycje środków dydaktycznych Foliogramy, rzutnik pisma Prezentacja multimedialna, rzutnik, loga różnych rodzajów wojsk Uwagi 1
I.3. Powinności obronne władz samorządowych i obywateli bezpieczeństwa i obronności kraju. 4. Kształtowanie świadomości warunków bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej 1 1.2 1. Zapoznanie z aktami prawnymi dotyczącymi wypełniania obowiązku obronny w Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Przedstawienie form spełniania obowiązku obrony w Rzeczypospolitej Polskiej. 3. Uświadomienie zadań obronnych wypełnianych przez władze samorządowe i kierownictwo innych podmiotów. 3. Rozbudzanie zainteresowania służbą zawodową i służbą wojskową kobiet. II. Zagrożenia czasu wojny współczesne środki rażenia II.1. Broń konwencjonalna 1 5.1, 5.2, 5.3, 5.5 1. Zapoznanie ze współczesnymi zagrożeniami czasu wojny. 2. Przedstawienie współczesnej broni konwencjonalnej i jej możliwości rażenia. 3. Zapoznanie ze środkami ochrony indywidualnej przed bronią konwencjonalną. Przedstawia powinności obronne władz samorządowych i instytucji; Charakteryzuje powinności obronne obywateli Rzeczypospolitej Polskiej; Rozróżnia środki rażenia; Przedstawia broń konwencjonalną i jej możliwości rażenia; Podaje sposoby ochrony przed współczesną bronią konwencjonalną; Pogadanka z elementam i dyskusji Wykład ilustrowany z elementam i dyskusji Prezentacja multimedialna, rzutnik, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, przepisy prawne, plakaty szkół oficerskich i podoficerskich Prezentacja multimedialna, rzutnik multimedialny, 2
II. 2. Broń masowego rażenia 2 5.1, 5.4 1. Zapoznanie z rodzajami i działaniem broni masowego rażenia. 2. Przedstawienie wpływu toksycznych środków przemysłowych na organizmy żywe. 3. Kształcenie umiejętności ochrony przed bronią masowego rażenia. 4. Kształtowanie postawy racjonalnego gospodarowania energią. III. Ochrona ludności i obrona cywilna III.1. Międzynarodowe prawo humanitarne 1 3.1, 1. Zapoznanie z zasadami prawa humanitarnego. 2. Przedstawienie dokumentów międzynarodowego prawa humanitarnego, przepisów dotyczących ochrony osób cywilnych podczas wojny i ofiar niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych. 3. Propagowanie działalności organizacji humanitarnych i zasad pracy w wolontariacie. 4. Budowanie wizerunku postawy prawego człowieka. 5. Kształtowanie postawy III.2. Realizacja zadań obrony wolontariusza. 1 3.1 1. Zapoznanie z prawnymi aspektami realizacji zadań Charakteryzuje broń jądrową, biologiczną, bojowe środki trujące i bojowe środki zapalające oraz toksyczne środki przemysłowe; Przedstawia oddziaływanie broni masowego rażenia na organizmy żywe i środowisko oraz sposoby ochrony przed bronią masowego rażenia i toksycznymi środkami przemysłowymi; Charakteryzuje zasady międzynarodowego prawa humanitarnego; Przedstawia akty prawa humanitarnego; Charakteryzuje działalność organizacji humanitarnych; Przedstawia instytucje Wykład ilustrowany z elementam i dyskusji problemowej Pogadanka ilustrowana z dyskusji Wykład ilustrowany Film, foliogramy, prezentacja multimedialna, rzutnik multimedialny Prezentacje multimedialne, rzutnik multimedialny, komputer, plakaty lub ulotki organizacji humanitarnych Prezentacje multimedialne W ramach pracy domowej uczniowie gromadzą informacje na temat łamania przepisów prawa humanitarnego Tematyka prezentacji 3
cywilnej III.3. Ochrona dóbr kultury III.4. Alarmowanie i ostrzeganie przed zagrożeniami obrony cywilnej w Polsce w czasie pokoju i wojny. 2. Utrwalanie wiedzy z zakresu prawa humanitarnego i obrony cywilnej. 3. Zapoznanie z zasadami i instytucjami organizacji bezpieczeństwa wewnętrznego Polski. 4. Umacnianie poczucia bezpieczeństwa mieszkańców kraju. 1 3.2 1. Zapoznanie z przepisami prawnymi dotyczącymi ochrony ruchomych i nieruchomych dóbr kultury. rozpoznawania oznakowania dóbr kultury. 3. Kształtowanie postawy współczesnego Polaka dbającego o dorobek kulturowy. 1 3.5, 1. Zapoznanie ze środkami i sposobami alarmowania i ostrzegania przed zagrożeniami. 2. Zapoznanie z rodzajami sygnałów alarmowych i procedurami postępowania po ich usłyszeniu. 3. Zapoznanie z komunikatami realizujące zadania obrony cywilnej; Charakteryzuje zadania obrony cywilnej w myśl prawa międzynarodowego i polskiego; Rozpoznaje międzynarodowe znaki ochronny zabytków; Charakteryzuje zasady ochrony dóbr kultury; Rozpoznaje sygnały alarmowe; Stosuje zasady zachowania się i obowiązki po usłyszeniu alarmu w różnych miejscach przebywania; prezentacja mi jako efekt pracy uczniów metodą projektu Metoda problemowa, praca w zespołach Metoda problemowa z sytuacyjnej uczniów, rzutnik multimedialny, komputer, karta oceny pracy grupy Przepisy prawa polskiego i międzynarodow ego, karty pracy zespołu, karty oceny pracy Dźwięki alarmów nagrane na płycie do odtworzenia na lekcji, komputer z zestawem głośników, instrukcje zachowania się poszczególnych grup musi odpowiadać omawia oma zagadnieniom i musi być podana uczniom co najmniej miesiąc wcześniej 4
III.5. Ewakuacja z budynku w trybie alarmowym III.6. Indywidualne środki ochrony ostrzegawczymi i zasadami zachowania się po ich usłyszeniu, sposobem odwołania alarmu lub uprzedzenia. 4. Kształtowanie postaw bezpiecznego zachowania się w sytuacji ostrzegania, alarmowania i po usłyszeniu komunikatów ostrzegawczych. 5. Kształtowanie postawy odpowiedzialności za siebie i innych w sytuacji zagrożeń. 1 3.6, 3.7, 5.7 1. Zapoznanie z zasadami i sposobami ewakuacji w szkole oraz obowiązkami pracowników szkoły i uczniów w czasie ewakuacji z budynku. poruszania się po drogach ewakuacyjnych. 3. Doskonalenie umiejętności czytania oznakowania dróg ewakuacyjnych. 4. Zapoznanie ze sposobami i zasadami ewakuacji z terenów zagrożonych. 5. Kształtowanie postawy odpowiedzialnego człowieka. 1 3.3, 5.4 1. Zapoznanie z indywidualnymi środkami Przedstawia zasady ewakuacji ludzi i mienia; Ewakuuje się z budynku szkoły po usłyszeniu sygnału alarmowego przestrzegając procedur ewakuacji w szkole; Posługuje się Ćwiczenia praktyczne z metody problemowej Pokaz z po usłyszeniu alarmów Plan ewakuacji szkoły, film Etatowe i zastępcze środki Część lekcji powinna odbyć się poza salą lekcyjną, na korytarzach szkoły Wcześniej poprosić uczniów 5
ludności III.7. Zbiorowe środki ochrony ludności III.8. Ochrona zwierząt 1 3.3, 5.5, 5.6, 5.3 ochrony dróg oddechowych i skóry. przygotowania zastępczych środków ochrony dróg oddechowych i skóry dla siebie i bliskich. 3. Kształcenie umiejętności racjonalnego postępowania w sytuacjach zagrożeń. 1. Zapoznanie z rodzajami budowli ochronnych, ich przeznaczeniem i wyposażeniem. 2. Przedstawienie sposobów i warunków wykorzystania budowli komunikacyjnych. 3. Kształcenie umiejętności zachowania się w zbiorowych środkach ochrony. 1 3.4 1. Zapoznanie z zasadami i sposobami ochrony i ewakuacji zwierząt. 2. Kształcenie odpowiedzialności za zwierzęta domowe w sytuacji zagrożenia. IV. Zagrożenia naturalne i spowodowane działalnością człowieka IV.1. Rodzaje zagrożeń 1 4.1, 4.3 1. Przedstawienie zagrożeń naturalnych i indywidualnymi środkami ochrony dróg oddechowych i skóry; Przygotowuje zastępcze środki ochrony dróg oddechowych i skóry przed skażeniem; Charakteryzuje zbiorowe środki ochrony i omawia ich przeznaczenie; Przedstawia zasady zachowania się ludności w budowlach ochronnych; Charakteryzuje sposoby ochrony zwierząt na wypadek zagrożenia; Stosuje procedury ochrony zwierząt w gospodarstwie na wypadek ewakuacji; Przedstawia rodzaje ćwiczeń praktycznych Prezentacja z zajęć praktycznych w schronie Praca z podręcznikie m, metoda plakatowa, elementy dyskusji Wykład ilustrowany ochrony skóry i dróg oddechowych Wyposażenie schronu Pisaki, papier plakatowy, podręcznik, Informacje przygotowane przez uczniów z różnych źródeł, karta oceny pracy grupy Prezentacje multimedialne o przyniesienie do pokazu zastępczych środków ochrony skóry i masek stosowanych do ochrony dróg oddechowych w gospodarstwie lub przemyśle Lekcja powinna być realizowana w ramach wyjścia z uczniami do schronu w najbliższej okolicy jeśli istnieją takie możliwości Wcześniej należy polecić uczniom w ramach pracy domowej pozyskać informacje o ochronie zwierząt na wypadek zagrożenia Tematyka prezentacji 6
IV.2.Zagrożenia powodziowe IV.3. Postępowanie w przypadku awarii i katastrof spowodowanych działalnością człowieka oraz ich skutków. 2. Określenie zagrożeń lokalnych i ich następstw. 3. Kształcenie umiejętności zachowania się podczas pobytu w górach i nad wodą, w czasie nawałnicy i huraganowego wiatru. 4. Kształtowanie postawy człowieka odpowiedzialnego w sytuacji zagrożeń. 1 4.2, 4.7, 4.3 1. Przedstawienie przyczyn powodzi i ich skutków. 2. Doskonalenie umiejętności postępowania i sygnalizowania potrzeb podczas powodzi. 3. Kształcenie umiejętności postępowania na wypadek powodzi, w czasie zagrożenia powodzią i po powodzi. 4. Kształtowanie postawy człowieka odpowiedzialnego za siebie i innych w sytuacji 1 4.2, 4.4, 4.5, 4.6, 4.7, 4.3 zagrożeń. 1. Przedstawienie przyczyn i skutków awarii i katastrof. postępowania w sytuacji skażenia TSP i awarii w elektrowni jądrowej. zagrożeń naturalnych i związanych z działalnością człowieka i związane z tym niebezpieczeństwa; Analizuje zagrożenia najbliższej okolicy z uwzględnieniem ich skutków i wnioskuje jak zmniejszyć straty w przypadku ich wystąpienia; Stosuje zasady postępowania na wypadek powodzi, zagrożenia powodziowego i w trakcie powodzi, oraz po ustąpieniu powodzi; Analizuje zagrożenia najbliższej okolicy i wnioskuje jak zmniejszyć straty w przypadku ich wystąpienia; Stosuje procedury postępowania podczas wycieku substancji toksycznych, zagrożeń promieniotwórczych, katastrof komunikacyjnych; prezentacja mi jako efekt pracy uczniów metodą projektu Metoda problemowa, praca z tekstem, elementy dyskusji Dyskusja z wykładu i pogadanki uczniów, rzutnik multimedialny, komputer, karta oceny pracy grupy Podręcznik, wycinki z prasy o sytuacji mieszkańców podczas powodzi i przed jej wystąpieniem oraz bezpośrednio po ustąpieniu wód powodziowych Film, prezentacja multimedialna poszczególnych grup musi odpowiadać omawia oma zagadnieniom i musi być podana uczniom co najmniej miesiąc wcześniej W ramach pracy domowej uczniowie przygotowują informacje o zdarzeniach na świecie, w kraju i okolicy W ramach pracy domowej uczniowie przygotowują informacje o zdarzeniach na świecie, w kraju i 7
IV.4. Katastrofy budowlane i pożary IV.5. Zamach terrorystyczny 1 4.4, 4.5, 4.6, 4.7, 4.3, 3.6 1. Zapoznanie z katastrofami budowlanymi, ich przyczynami i skutkami. 2. Wdrożenie procedur postępowania w czasie wypadków na budowie i w przypadku katastrofy budowlanej. 3. Kształcenie umiejętności wyszukiwania ludzi w pożarze i sposobów ratowania ludzi i zwierząt z pożaru. 4. Kształcenie umiejętności pomocy ofiarom katastrof budowlanych. 5. Doskonalenie umiejętności gaszenia pożaru. 6. Kształtowanie odpowiedzialnej postawy człowieka w sytuacji zagrożeń. 1 4.8, 3.6 1. Zapoznanie z cechami, sposobami i aktami Przedstawia zasady postępowania podczas katastrof występujących w rejonie zamieszkania; Analizuje zagrożenia najbliższej okolicy i wnioskuje jak zmniejszyć straty w przypadku ich wystąpienia; Stosuje schemat swojego postępowania w czasie katastrofy budowlanej i pożaru; Uzasadnia konieczność stosowania zasad gaszenia pożaru; Przedstawia sposoby wyszukiwania i ratowania ludzi i zwierząt z pożaru; Analizuje zagrożenia najbliższej okolicy i wnioskuje jak zmniejszyć straty w przypadku ich wystąpienia; Postępuje zgodnie z Wykład ilustrowany prezentacja mi jako efekt pracy uczniów metodą projektu Puzzle Prezentacje multimedialne uczniów, rzutnik multimedialny, komputer, karta oceny pracy grupy Pisaki, papier plakatowy, okolicy Tematyka prezentacji poszczególnych grup musi odpowiadać omawia oma zagadnieniom i musi być podana uczniom co najmniej miesiąc wcześniej Klasa zostaje podzielona na 8
IV.6. Panika i jej skutki współczesnego terroryzmu. postępowania w przypadku ataku terrorystycznego, porwania przez terrorystów, w trakcie akcji antyterrorystycznej. 3. Wdrożenie procedur postępowania w wypadku ataku chemicznego i bronią masowego rażenia. 4. Kształcenie umiejętności postępowania w sytuacji podłożenia ładunku wybuchowego, otrzymania podejrzanej przesyłki, podczas podróży lotniczych. 5. Kształcenie postawy odpowiedzialności w przypadku zagrożenia, a także zdarzenia w szkole. 1 4.6, 4.7 1. Zapoznanie z sytuacjami, czynnikami powodującymi i sprzyjającymi panice. rozpoznawania i przeciwdziałania osobowościom podatnym na panikę. 3. Wdrażanie do przyjmowania postawy procedurami zachowania podczas ataku terrorystycznego, w wypadku ataku chemicznego i bronią masowego rażenia; Stosuje procedury postępowania w sytuacji podłożenia ładunku wybuchowego, otrzymania podejrzanej przesyłki, podczas podróży lotniczych; Rozpoznaje czynniki sprzyjające panice i przeciwdziała panice podczas zagrożeń; Przeciwdziała panice podczas alarmu w szkole; Metaplan z burzy mózgów przeciwdziałania panice. V. Pierwsza pomoc na miejscu wypadku V.1. Zasady 2 6.1, 6.2, 1. Zapoznanie z celami i Wykład Film, podręcznik, karta oceny pracy grupy Pisaki, papier plakatowy, podręcznik, karta oceny pracy grupy zespoły, z których każdy przygotowuje i referuje inne zagadnienie w formie graficznej 9
postępowania na miejscu wypadku V.2. Apteczka pierwszej pomocy V.3. Pierwsza pomoc przy utracie przytomności V.4. Pierwsza pomoc w przypadku nagłego zatrzymania krążenia 6.3, 6.4, 6.5, 6.6, 1 6.7, 6.6, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5 3 6.7, 6.6, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5 zasadami pierwszej pomocy. stosowania schematu ratowniczego na miejscu wypadku. 3. Doskonalenie umiejętności stosowania apteczki pierwszej pomocy. 4. Doskonalenie umiejętności diagnozy urazów przez badanie poszkodowanego. 5. Kształcenie postawy odpowiedzialności za zdrowie i życie poszkodowanych i swoje. 1. Zapoznanie z przyczynami i skutkami utraty przytomności. 2. Doskonalenie i procedur postępowania z poszkodowanym nieprzytomnym. 3. Doskonalenie postępowania z poszkodowanym przy omdleniu i ataku padaczki. 4. Kształcenie postawy ratownika pierwszej pomocy. 1. Zapoznanie z łańcuchem ratunkowym u poszkodowanego z NZK. 2. Przedstawienie procedur pomocy dorosłym z nagłym Stosuje schemat postępowania ratowniczego na miejscu wypadku z uwzględnieniem zasad pomocy za pomocą przydatnych środków do udzielania pierwszej pomocy; Uczestniczy w pracy zespołu ratowniczego; Udziela pomocy poszkodowanemu w przypadku utraty przytomności, omdlenia, ataku epileptycznego; Stosuje schemat postępowania z poszkodowanych z brakiem oddychania i krążenia; ilustrowany z metody problemowej i ćwiczeń praktycznych Pokaz z wykładu i ćwiczenia praktyczne Pokaz z wykładu i ćwiczenia praktyczne foliogramy, rzutnik, apteczka pierwszej pomocy, koc, koc termiczny, rękawiczki, Film, apteczka pierwszej pomocy, koce, koce termiczne, rękawiczki, Film lub prezentacja multimedialna, fantom, maseczki do 10
V.5. Pierwsza pomoc w przypadku ciała obcego w drogach oddechowych V.6. Pierwsza pomoc przy krwotokach 1 6.7, 6.6, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5 1 6.7, 6.6, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5 zatrzymanie krążenia według wytycznych Polskiej Rady Resuscytacji. 3. Doskonalenie zabiegów resuscytacyjnych i defibrylacji u osób dorosłych. 4. Przedstawienie sposobu resuscytacji niemowlęcia i dziecka. 5. Kształcenie postawy ratownika pierwszej pomocy. 1. Zapoznanie z przyczynami i objawami zatkania dróg oddechowych. 2. Doskonalenie umiejętności pomocy poszkodowanym z częściową i całkowitą niedrożnością dróg oddechowych. 3. Kształcenie postawy ratownika pierwszej pomocy. 1. Utrwalenie schematu pomocy przy krwotokach i postępowania przeciwwstrząsowego. 2. Doskonalenie umiejętności pomocy poszkodowanym z krwawieniem i krwotokiem. 3. Doskonalenie umiejętności rozpoznawania i pomocy przy krwotoku wewnętrznym. 4. Zapoznanie z warunkami i Stosuje algorytm postępowania u poszkodowanych z brakiem oddychania i krążenia; Stosuje defibrylator w procedurach postępowania z poszkodowanym z NZK; Stosuje resuscytację niemowlęcia i dziecka; Przedstawia skutki łagodnej i ciężkiej niedrożności dróg oddechowych; Stosuje schemat pomocy poszkodowanym w przypadku łagodnej i ciężkiej niedrożności dróg oddechowych; Udziela pierwszej pomocy poszkodowanemu z krwotokiem i krwawieniem, stosuje postępowanie przeciwwstrząsowe; Udziela pomocy poszkodowanemu przy amputacji; Przedstawia postępowanie ratownicze z zastosowaniem opaski uciskowej i uzasadnia jej użycie; Pogadanka z pokazu i ćwiczeń praktycznych w grupach Metoda problemowa z pogadanką, pokazem i ćwiczeniami praktycznymi w grupach sztucznego oddychania, rękawiczki, koc, koc termiczny, defibrylator szkoleniowy, Film, apteczka pierwszej pomocy, koc, koc termiczny, rękawiczki, karta oceny pracy grupy, Film, apteczka pierwszej pomocy, koc, koc termiczny, rękawiczki, karta oceny pracy grupy 11
V.7. Pierwsza pomoc przy złamaniach, skręceniach i zwichnięciach V.8. Pierwsza pomoc przy oparzeniach 1 6.7, 6.6, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5 1 6.7, 6.6, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5 sposobami stosowania opaski uciskowej. 5. Kształcenie umiejętności pomocy przy amputacji urazowej. 1. Zapoznanie z rodzajami i objawami urazów kostnych. 2. Doskonalenie umiejętności pomocy poszkodowanym z urazami kości i stawów. 3. Kształcenie postawy dbałości o zdrowy układ kostny. 1. Zapoznanie z rodzajami oparzeń i ich objawami. pomocy przy oparzeniach termicznych, chemicznych, słonecznych i prądem elektrycznym. 3. Kształcenie postawy zapobiegania oparzeniom słonecznym. Udziela pierwszej pomocy poszkodowanemu z urazami kostnymi; Stosuje postępowanie przeciwwstrząsowe; Omawia jak dba o swój układ kostny; Stosuje schemat postępowania ratowniczego przy oparzeniach termicznych, chemicznych, elektrycznych, słonecznych; Zapobiega urazom będącym skutkiem działania promieniowania słonecznego; Metoda problemowa z pogadanką, pokazem i ćwiczeniami praktycznymi w grupach Pogadanka z wykładu ilustrowaneg o i ćwiczeń praktycznych Film, apteczka pierwszej pomocy, koc, koc termiczny, rękawiczki karta oceny pracy grupy Film, apteczka pierwszej pomocy, koc, koc termiczny, rękawiczki 12