SCENARIUSZ WYCIECZKI DO LASU ( ZAJĘCIA TERENOWE ) Dział programu : Poznajemy nasze otoczenie Temat : Las domem zwierząt ZAKRES TREŚCI : 1. Piętra roślinne w lesie i warunki w nich panujące. 2. Zwierzęta żyjące w lesie. 3. Znaczenie lasu dla środowiska i człowieka. 4. Sposoby ochrony lasów. CELE WIADOMOŚCI : 1. Znajomość pięter roślinności w lesie. 2. Rośliny i zwierzęta występujące w poszczególnych piętrach lasu. 3. Warunki panujące w piętrach lasu. 4. Wyjaśnienie roli oraz skutków niszczenia lasów. UMIEJĘTNOŚCI : 1. Uczeń porównuje warunki panujące w piętrach lasu. 2. Przewiduje skutki niszczenia lasu. POSTAWY : 1. Wyrabianie świadomości całkowitej zależności człowieka od przyrody. 2. Zaangażowanie w sprawach ochrony środowiska. 3. Aktywna praca i współdziałanie w zespole. METODY I FORMY PRACY : badawcza, pogadanka, obserwacja grupowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE : termometr, pasek na patyku, chusteczka higieniczna, atlasy, lupy, lornetki 1. Na mapie miejscowości, w której mieszkasz zaznacz szkołę. Określ, w jakim kierunku od szkoły położony jest las, do którego udamy się na wycieczkę. Wyznacz i zaznacz na mapie najkrótszą drogę, którą pójdziemy do lasu. ( Dojście do lasu 5 min ). 2. Odczytanie haseł. Uczniowie w domu mieli napisać hasła mówiące o tym, jak należy zachować się w lesie? Zgodnie z propozycjami jakie zawarliście w hasłach postaramy się tak zachowywać w lesie, aby nie ucierpiały na tym rośliny ani zwierzęta. 3. Tworzenie grup w zależności od zainteresowań uczniów. Uczniowie którzy lubią dokonywać pomiarów tworzą I grupę. Uczniowie, którzy lubią obserwować i rozpoznawać rośliny tworzą II grupę. Uczniowie, którzy lubią obserwować i rozpoznawać zwierzęta tworzą III grupę. 4. Uczniowie otrzymują zadania, zapoznają się z instrukcją i wykonują je.
ZADANIA DLA GRUPY I Dokonaj pomiarów 1. Temperatury powietrza 2. Nasłonecznienia 3. Siły wiatru 4. Wilgotności gleby Zmierz temperaturę powietrza jak najniżej gleby, drugiego pomiaru dokonaj na wysokości ok. 2 m. Nasłonecznienie ocenicie, używając określeń : duże, średnie, małe Siłę wiatru określicie za pomocą patyka z przyklejonym na końcu paskiem foliowym. ( patyk ok.. 2 m ). Patyk trzyma się uniesiony w górze przez ok. 2 min. Jeśli pasek porusza się i jest uniesiony, to siła wiatru jest, jeśli pasek opada w dół, to siła wiatru jest niewielka. Pomiaru dokonaj w różnych warstwach lasu. Wilgotność gleby zbadacie, przyciskając do niej przez ok. 25 sekund chusteczkę higieniczną i ocenicie wielkość plamy. Jeżeli plama jest, przekracza wielkość powierzchni przycisku, to gleba jest mocno wilgotna. Jeżeli plama jest mniejsza to gleba jest średnio wilgotna. Brak wilgotnej plamy świadczy o suchej glebie. Dane wpisz do tabeli Temperatura Nasłonecznienie Siła wiatru Wilgotność gleby ściółka runo leśne... C duże ( intensywne ) średnie (półcień ) małe (cień ) niewielka średnia mała podszyt... C duże średnie małe niewielka średnia mała wysokie drzewa...c małe średnie duże niewielka średnia mała
ZADANIE DLA II GRUPY 1. Określ jakie drzewa rosną w tym lesie? - drzewa iglaste i liściaste ( las mieszany ) - tylko drzewa iglaste, - tylko drzewa liściaste Za pomocą atlasu rozpoznaj przynajmniej trzy gatunki, drzew. Jaki wpływ na środowisko, ma wycinanie drzew? Co należy zrobić, aby zmniejszyć ilość wycinanych lasów? 2. Pod koronami wysokich drzew często rosną krzewy i młode drzewa. Tworzą one piętro lasu zwane podszytem. Rozejrzyj się i sprawdź, czy w badanym lesie występuje roślinność podszytu. Zaznacz znakiem x właściwą odpowiedź. Roślin podszytu Roślinność brak mało dużo bardzo dużo tego samego gatunku różnorodna 3. Za pomocą atlasu rozpoznaj przynajmniej jeden krzew. 4. Pod krzewami znajdują się rośliny runa leśnego. Rozpoznaj i zapisz kilka z nich.
ZADANIA DLA III GRUPY 1. Zaobserwuj i zapisz jakie zwierzęta zobaczyłeś w poszczególnych warstwach lasu. Warstwa lasu Zwierzęta żyjące w poszczególny warstwach lasu Korony drzew Podszyt Runo leśne Ściółka leśna 2. Oceń, w której z warstw lasu występuje największa różnorodność zwierząt. 3. Rozejrzyj się po lesie i poszukaj śladów działalności ludzi. Wymień je. 4. Las to część przyrody bardzo ważna dla zwierząt i człowieka. Z wymienionych funkcji lasu podkreśl te, które twoim zdaniem pełni las, w którym się znajdujesz. Fabryka tlenu Filtr powietrza Miejsce przyjemnych wrażeń Zabezpieczenie przed lawinami śnieżnymi Magazyn żywności dla ludzi i zwierząt Środowisko życia wielu organizmów Miejsce pracy ludzi Miejsce wypoczynku Źródło drewna Magazyn wody
5. Po wykonaniu zadań uczniowie zdają relację. Na zakończenie uczniowie odczytują funkcje lasu. W związku z tym, że las pełni tak ważną rolę, spróbujcie zastanowić się co możemy zrobić aby go chronić? 6. Ocena aktywności uczniów. 7. Praca domowa Wykonaj rysunek lasu, zaznaczając w nim piętna roślinności i zwierzęta, które udało nam się zaobserwować. Praca domowa dla chętnych. Jak możemy chronić lasy? Swoją propozycję przedstaw w dowolny sposób. 8. Powrót do szkoły. Opracowanie Elżbieta Kraśniewska Szkoła nr 2 w Zielonce