ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej Ocena stanu psychicznego populacji w regionie śląskim - wskaźniki hospitalizacji Katowice 2008
Śląskie Centrum Zdrowia Publicznego: Dyrektor: Ryszard Majer Zastępca Dyrektora: Jolanta Pietrzak Kierownik Ośrodka Analiz i Statystyki Medycznej: Mariola Rejdak Kierownik Działu Chorobowości Hospitalizowanej: Ewa Kucharska Koncepcja opracowania oraz wykonanie tablic i wykresów: Renata Guja Joanna Majka Aleksandra Pojda Sonia Riedel Przy publikacji danych prosimy o podanie źródła
SPIS TREŚCI Komentarz statystyczny...1-5 Terminologia...5-7 Tabele Tab.1 Zakłady psychiatryczne opieki ambulatoryjnej poradnie zdrowia psychicznego dla dorosłych. Liczba i działalność poradni w 2005 r., wg województw...9 Tab.2 Zakłady psychiatryczne opieki ambulatoryjnej - poradnie zdrowia psychicznego dla dzieci. Liczba i działalność poradni w 2005 r., wg województw...10 Tab.3 Zakłady psychiatrycznej opieki pełnodobowej personel. Zatrudnienie lekarzy i pielęgniarek w oddziałach psychiatrycznych i odwykowych przy szpitalach ogólnych w 2005 roku...11 Tab.4 Mieszkańcy Polski hospitalizowani w szpitalach ogólnych w latach 2005-2006...13 Tab.5 Mieszkańcy Polski hospitalizowani z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w szpitalach ogólnych w 2005 roku...14 Tab.6 Mieszkańcy Polski hospitalizowani z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w szpitalach ogólnych w 2006 roku...15 Tab.7 Chorzy leczeni w jednostkach lecznictwa ambulatoryjnego dla osób uzależnionych od alkoholu oraz innych substancji psychoaktywnych w województwie śląskim w latach 2005-2006...16 Tab.8 Chorzy leczeni w jednostkach lecznictwa ambulatoryjnego dla osób z zaburzeniami psychicznymi, osób uzależnionych od alkoholu, oraz innych substancji psychoaktywnych w 2005 roku...17 Tab.9 Chorzy leczeni w jednostkach lecznictwa ambulatoryjnego dla osób z zaburzeniami psychicznymi, osób uzależnionych od alkoholu oraz innych substancji psychoaktywnych w 2006 roku...17 Tab.10 Hospitalizowani w szpitalach i oddziałach psychiatrycznych woj.śląskiego w latach 2005-2007 (w liczbach bezwzględnych)...18 Tab.11 Mieszkańcy województwa śląskiego hospitalizowani z powodu upośledzenia umysłowego (F70-F79) w szpitalach i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych woj.śląskiego w 2005 roku...19 Tab.12 Mieszkańcy województwa śląskiego hospitalizowani z powodu upośledzenia umysłowego (F70-F79) w szpitalach i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych woj.śląskiego w 2006 roku...20 Tab.13 Mieszkańcy województwa śląskiego hospitalizowani z powodu upośledzenia umysłowego (F70-F79) w szpitalach i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych woj.śląskiego w 2007 roku...21 Tab.14 Mieszkańcy województwa śląskiego hospitalizowani z powodu upośledzenia umysłowego (F70-F79) w szpitalach psychiatrycznych i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych woj.śląskiego w latach 2005 2007...22 Tab.15 Pacjenci hospitalizowani wg klas ICD-10 w szpitalach psychiatrycznych i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych w latach 2005 2007...23 Tab.16 Mieszkańcy województwa śląskiego hospitalizowani z powodu reakcji na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43) w szpitalach psychiatrycznych i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych woj.śląskiego w latach 2005 2007...24
Tab.17 Mieszkańcy województwa śląskiego hospitalizowani z powodu schizofrenii (F20.0-F20.9) w szpitalach psychiatrycznych i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych woj.śląskiego w latach 2005 2007...25 Tab.18 Pacjenci hospitalizowani z powodu schizofrenii (F20.0-F20.9) w szpitalach psychiatrycznych i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych woj.śląskiego w latach 2005 2007...26 Tab.19 Mieszkańcy województwa śląskiego hospitalizowani z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem środków (substancji) psychoaktywnych (z wyjątkiem używania alkoholu i palenia tytoniu - F10, F17) w szpitalach psychiatrycznych i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych woj.śląskiego w latach 2005 2007...27 Tab. 20 Mieszkańcy województwa śląskiego hospitalizowani z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem środków (substancji) psychoaktywnych (z wyjątkiem używania alkoholu i palenia tytoniu F10, F17) w szpitalach psychiatrycznych i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych woj.śląskiego z podziałem na grupy wiekowe w latach 2005 2007...28 Tab.21 Mieszkańcy województwa śląskiego hospitalizowani z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych użyciem alkoholu (F10) w szpitalach psychiatrycznych i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych woj.śląskiego w latach 2005-2007...30 Tab. 22 Mieszkańcy województwa śląskiego hospitalizowani z powodu zaburzeń nastroju (F31- F34) w szpitalach psychiatrycznych i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych woj.śląskiego w latach 2005 2007...31 Tab.23 Pobyty pacjentów 1, 2, 3 dniowe wg oddziałów w 2005 roku...32 Tab.24 Pobyty pacjentów 1, 2, 3 dniowe wg oddziałów w 2006 roku...33 Tab.25 Pobyty pacjentów 1, 2, 3 dniowe wg oddziałów w 2007 roku...33 Ryciny Ryc.1 Leczeni w Polsce ogółem i po raz pierwszy w lecznictwie ambulatoryjnym - wg rozpoznań w 2005 roku - wskaźnik na 100 tys. ludności...8 Ryc.2 Struktura rozpoznań w poradniach - leczeni ogółem w Polsce w 2005 roku...12 Ryc.3 Struktura rozpoznań w poradniach - pacjenci leczeni po raz pierwszy w Polsce w 2005 roku...12 Ryc.4 Hospitalizowani w Polsce ogółem i po raz pierwszy (osoby) - według rozpoznań w 2005 roku wskaźnik na 100 tys. ludności...13 Ryc.5 Hospitalizowani w szpitalach i oddziałach psychiatrycznych woj.śląskiego w latach 2005-2007...18 Ryc.6 Mieszkańcy województwa śląskiego hospitalizowani z powodu upośledzenia umysłowego (F70-F79) w szpitalach psychiatrycznych i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych woj.śląskiego w latach 2005 2007...22 Ryc.7 Mieszkańcy województwa śląskiego hospitalizowani z powodu reakcji na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43) w szpitalach psychiatrycznych i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych woj.śląskiego w latach 2005 2007...24 Ryc.8 Pacjenci hospitalizowani z powodu schizofrenii (F20.0-F20.9) w szpitalach psychiatrycznych i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych woj.śląskiego w latach 2005-2007...26 Ryc.9 Pacjenci hospitalizowani z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w szpitalach psychiatrycznych i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych w woj.śląskim w latach 2005 2007...29 Ryc.10 Wykształcenie pacjentów hospitalizowanych w szpitalach psychiatrycznych i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych woj.śląskiego w latach 2005-2007...32
Wstęp Wznawiamy opracowanie dotyczące oceny stanu zdrowia psychicznego mieszkańców województwa śląskiego w latach 2005 2007. Informacje o pacjentach hospitalizowanych w szpitalach psychiatrycznych i oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych gromadzone są w komputerowym systemie Karta psychiatryczna, w którym wykorzystywane są dane zawarte w karcie szpitalnej psychiatrycznej MZ/Szp-11b. Postęp cywilizacyjny, szybkie tempo życia powoduje, że systematycznie wzrasta liczba pacjentów hospitalizowanych w szpitalach psychiatrycznych i coraz więcej osób dotkniętych jest chorobą psychiczną. Prawidłowa ocena stanu zdrowia psychicznego mieszkańców województwa śląskiego może być dokonana tylko w oparciu o rzetelne informacje statystyczne, dlatego mam nadzieję, że nasze opracowanie może być przypiskiem do jej wykonania. Sztuka życia - to cieszyć się małym szczęściem Phil Bosmans Ewa Kucharska
Komentarz statystyczny POLSKA Rycina 1 W jednostkach ambulatoryjnych najwięcej pacjentów leczyło zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną (somatoform) (F40-F48) 881 osób, w tym: po raz pierwszy 282 osoby (wskaźnik na 100 tys. ludności). I kolejno: zaburzenia nastroju (afektywne) (F30-F39) 701 osób, w tym: po raz pierwszy 169 oraz organiczne zaburzenia psychiczne z zespołami objawowymi (F00-F09) 524 osoby, w tym: po raz pierwszy 119 osób. Tabela 1 Tabela przedstawia liczbę i działalność poradni w 2005 roku (poradnie zdrowia psychicznego dla dorosłych). Województwie śląskie posiada największą ilość poradni zdrowia psychicznego dla dorosłych (139) co stanowi 13,5% do ogólnej liczby poradni w kraju (1029). W województwie śląskim udzielono również największej ilości porad (598965), w tym porad lekarzy (509919), wizyt w środowisku chorego (13036). Wydano też najwięcej skierowań do zakładów opieki psychiatrycznej całodobowej i odwykowej (6647). W 2005 roku nastąpił niewielki spadek liczby poradni w stosunku do roku 2004. Tabela 2 Analizując tabelę dot. liczby i działalności poradni zdrowia psychicznego dla dzieci w 2005 roku obserwujemy, że w Polsce wzrosła liczba poradni ze 123 w 2004 roku na 158 w 2005 roku. Nasze województwo zajmuje drugie miejsce, po województwie mazowieckim, jeżeli chodzi o liczbę poradni zdrowia psychicznego i udzielonych porad, natomiast jest na pierwszym miejscu, jeżeli chodzi o liczbę osób biorących udział w terapiach indywidualnych i liczbę wizyt w środowisku chorego. Tabela 3 W roku 2005 w Polsce wzrosła liczba lekarzy i pielęgniarek zatrudnionych (bez względu na rodzaj umowy) w oddziałach psychiatrycznych opieki całodobowej: 2004 rok liczba lekarzy - 704 liczba pielęgniarek - 1880, 2005 rok liczba lekarzy - 785 liczba pielęgniarek - 1963. oraz w oddziałach odwykowych: 2004 rok liczba lekarzy - 36 liczba pielęgniarek - 179, 2005 rok liczba lekarzy - 46 liczba pielęgniarek - 211. Województwo śląskie zajmuje pierwsze miejsce, jeżeli chodzi o liczbę lekarzy (124) i drugie miejsce (po woj. zachodniopomorskim), jeżeli chodzi o pielęgniarki (229) zatrudnione w oddziałach psychiatrycznych. W oddziałach odwykowych mamy również najwyższą liczbę lekarzy (9), w porównaniu z innymi województwami. Rycina 2 Struktura leczonych w poradniach w całym kraju przedstawia się następująco: zaburzenia nerwicowe (F40-F48) 23%, zaburzenia afektywne (F30-F39) 18%, 1
pozostałe niepsychozy (F50-F99) 16%, zaburzenia organiczne (F00-F09) 14%, zaburzenia spowodowane użyciem alkoholu (F10) 12%, schizofrenia (F20) 10%, inne psychozy (F21-F29) 4%, zaburzenia spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych (F11-F19) 3%. Rycina 3 Struktura rozpoznań zasadniczych ogółem w Polsce w 2005 roku kształtuje się, jak poniżej: zaburzenia nerwicowe (F40-F48) 27%, zaburzenia spowodowane użyciem alkoholu (F10) 18%, zaburzenia afektywne (F30-F39) 16%, pozostałe niepsychozy (F50-F99) 16%, zaburzenia organiczne (F00-F09) 12%, zaburzenia spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych (F11-F19) 4%, schizofrenia (F20) 4%, inne psychozy (F21-F29) 3%. Rycina 4 Najczęstszą przyczyną hospitalizacji są: zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu. Tu wskaźnik na 100 tys. ludności wynosi 173, w tym: leczonych po raz pierwszy 9, schizofrenii (F20) 81, w tym: po raz pierwszy 15 i (F00-F09) organicznych zaburzeń psychicznych włącznie z zespołami objawowymi 79, w tym: po raz pierwszy 33. Tabela 4 W latach 2005 2006 obserwujemy spadek liczby rozpoznań z powodu zaburzeń psychiatrycznych i zaburzeń zachowania (F00-F99) pacjentów hospitalizowanych w szpitalach ogólnych w Polsce. Współczynnik hospitalizowanych ogółem zmniejszył się z 10,6 na 10,1. W szpitalach ogólnych więcej jest hospitalizowanych mężczyzn niż kobiet, u których stwierdzono rozpoznania z rozdziału V klasyfikacji ICD - 10 - zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (dane z PZH w Warszawie formularz karty szpitalnej ogólnej MZ/Szp-11). Tabela 5 i 6 Najwięcej pacjentów hospitalizowanych w szpitalach ogólnych z rozpoznaniami zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania (F00-F99) na przestrzeni lat 2005 2006 jest w przedziale wiekowym :20 34 i 45 54 i powyżej 65 lat dla kobiet i w przedziale wiekowym: 20 54 dla mężczyzn. 2
Województwo śląskie Tabela 8 Na przestrzeni lat 2005 2006 obserwujemy wzrost liczby leczonych z powodu zaburzeń spowodowanych: użyciem alkoholu z 23124 na 23867, a także leczonych po raz pierwszy z 9061 na 10344; używaniem środków psychoaktywnych z 4275 na 4435, a leczonych po raz pierwszy z 1744 na 1918. Tabela 9 Na przestrzeni lat 2005 2006 wzrasta liczba ogółem chorych leczonych w jednostkach lecznictwa ambulatoryjnego uzależnionych od alkoholu z 23124 na 23867. Wzrasta również liczba leczonych po raz pierwszy z 9061 na 10344. Niepokojący jest fakt, że wzrasta liczba osób spożywających alkohol w wieku 0 18 z 111 na 173. Tabela 10 i rycina 5 Na przestrzeni lat 2005 2007 obserwujemy wzrost liczby pacjentów hospitalizowanych z powodu zaburzeń spowodowanych użyciem alkoholu i tak: w 2005 roku - 11244, w 2006 roku - 11943, w 2007 roku - 12368. Wzrasta również liczba pacjentów hospitalizowanych po raz pierwszy. Tabela 11, 12, 13 Na przestrzeni lat 2005 2006 obserwujemy wzrost liczby mieszkańców hospitalizowanych z powodu upośledzenia umysłowego (F70-F79): w 2005 roku - 507, w 2006 roku - 625, Natomiast w 2007 roku nastąpił niewielki spadek liczby hospitalizowanych na 606. W roku 2007 najwięcej hospitalizowanych było mieszkańców: m. Częstochowa (52), m. Chorzowa (29), m. Rybnika (29), m. Zabrza (29), p. wodzisławskiego (44), p. będzińskiego (39), p. gliwickiego (27). Dominują pacjenci hospitalizowani w przedziale wiekowym 20 34 lata. Tabela 14 i rycina 6 Najwięcej pacjentów hospitalizowanych z powodu upośledzenia lekkiego umysłowego (z zakresu F70-F79): w 2005 roku 218, w 2006 roku 302, w 2007 roku 281. Mężczyźni dominują wśród wszystkich pacjentów hospitalizowanych. Tabela 15 Na przestrzeni lat 2005 2007, z racji specyfiki oddziałów szpitalnych i jednostek lecznictwa zamkniętego, dominują jak zwykle rozpoznania z rozdziału V zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99) wg ICD-10. Tabela 16 i rycina 7 Tabela i wykres przedstawiają mieszkańców hospitalizowanych z powodu reakcji na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43) w szpitalach województwa śląskiego. Obserwujemy spadek liczby pacjentów z 1490 w 2006 roku na 1298 w 2007 roku. 3
Najwięcej pacjentów hospitalizowanych jest z przedziałów wiekowych: 20-34 lata (w 2005 roku 473, w 2006 roku 471 i w 2007 roku 442), 35-44 lata (w 2005 roku 358, w 2006 roku 367 i w 2007 roku 309), 45-54 lata (w 2005 roku 427, w 2006 roku 361 i w 2007 roku 290). Tabela 17 Liczba mieszkańców hospitalizowanych z powodu schizofrenii w analizowanym okresie wynosiła: w 2005 roku 4317, w 2006 roku 4358, w 2007 roku 3991. Z powodu schizofrenii więcej hospitalizowanych jest mężczyzn niż kobiet. Wśród hospitalizowanych w 2007 roku dominują mieszkańcy miast: Częstochowy - 272, Katowic 260, Gliwic 251 oraz powiatów: będzińskiego 162, tarnogórskiego 132 i żywieckiego 116. Tabela 18 i rycina 8 Tabela i wykres przedstawiają liczbę pacjentów hospitalizowanych z powodu schizofrenii z podziałem na grupy wiekowe w latach 2005 2007.Wśród hospitalizowanych dominują pacjenci z przedziałów wiekowych: 20 34 lata (w 2005 roku 1420, w 2006 roku 1558, w 2007 roku 1343), 45 54 lata (w 2005 roku 1195, w 2006 roku 1155, w 2007 roku 1047). Tabela 19 i 20 Wśród mieszkańców hospitalizowanych z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem środków (substancji) psychoaktywnych (z wyjątkiem użycia alkoholu i palenia tytoniu F10, F17) w 2007 roku dominują mężczyźni, szczególnie mieszkańcy miasta Sosnowca (102), Rybnika (50) i Katowic (49). We wszystkich latach dominują rozpoznania: zaburzenia psychiczne spowodowane przyjmowaniem środków ww. i in. środków (F19) 796, w 2005 roku szczególnie w grupie wiekowej 15 19 lat (250) i 20 34 lata (428); w 2006 roku: 730, szczególnie w grupie wiekowej 15 19 lat (205) i 20 34 lata (398); w 2007 roku: 671, szczególnie w grupie wiekowej 15 19 lat (143) i 20 34 lata (385). Rycina 9 Analizując strukturę pacjentów hospitalizowanych w latach 2005-2007 obserwujemy, że dominują pacjenci hospitalizowani z powodu zaburzeń spowodowanych używaniem alkoholu (F10) i stanowią w latach 2005 2006 37% ogółu hospitalizowanych, a w roku 2007 40% ogółu hospitalizowanych. Tabela 21 Na przestrzeni lat 2005 2007 nastąpił wzrost liczby mieszkańców hospitalizowanych z powodu zaburzeń spowodowanych użyciem alkoholu (F10) z 10467 w 2005 roku na 11380 w 2007 roku. W roku 2007 dominują mieszkańcy powiatów: wodzisławskiego 519, częstochowskiego 386, będzińskiego 365. oraz miast na prawach powiatu: Częstochowy 1245, Katowic 595, Rybnika 577. Wśród hospitalizowanych dominują mężczyźni, w roku 2007 stanowili prawie 82 % ogółu hospitalizowanych, a kobiety tylko 18 %. 4
Tabela 22 W latach 2005 2007 obserwujemy systematyczny spadek liczby mieszkańców hospitalizowanych z powodu zaburzeń nastroju (F31-F34) z 2702 w 2005 roku na 2419 w 2007 roku. Wśród hospitalizowanych dominują kobiety. Rycina 10 W analizowanym okresie dominują pacjenci z wykształceniem zawodowym, którzy stanowią około 40% wszystkich hospitalizowanych i z wykształceniem średnim, którzy stanowią około 25 % do ogółu hospitalizowanych. Tabela 23, 24, 25 Najwięcej pacjentów hospitalizowanych jest w oddziałach: psychiatrycznych (w 2005 roku 17948, w 2006 roku 17717, w 2007 roku 17104); terapii uzależnienia od alkoholu (w 2005 roku 2857, w 2006 roku 2565, w 2007 roku 2594); detoksykacji (alkoholowy) (w 2005 roku 2365, w 2006 roku 3037, w 2007 roku 3524). Pobyty od 1-3 dni stanowiły w 2005 roku 5,8% wszystkich pobytów, z kolei w 2006 roku - 5,6%, a w 2007 roku - 5,5%. ZNAKI UMOWNE Zero (0) zjawisko nie występuje Znak x wypełnienie pozycji, ze względu na układ tablicy jest niemożliwe lub niecelowe. - oznacza, że w ubiegłych latach nie było takich informacji W tym - oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy TERMINOLOGIA Zakłady psychiatrycznej opieki ambulatoryjnej: Przychodnie i poradnie zdrowia psychicznego, przychodnie i poradnie odwykowe/alkoholowe oraz poradnie profilaktyki, leczenia i rehabilitacji osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych. Pośrednia opieka psychiatryczna: Oddziały dzienne, oddziały opieki domowej, hostele i oddziały leczenia środowiskowego (hospitalizacja domowa). Zakłady (zespoły zakładów) psychiatrycznych opieki pełnodobowej: Szpitale psychiatryczne, oddziały psychiatryczne, ośrodki/oddziały leczenia odwykowego, ośrodki/oddziały rehabilitacyjne dla osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych i zakłady Monar. Oddziały psychiatryczne: Oddziały psychiatryczne w zespołach opieki zdrowotnej i innych niepsychiatrycznych zakładach opieki zdrowotnej, kliniki wchodzące w skład szpitali klinicznych akademii medycznych; Dane z klinik będących częścią szpitali psychiatrycznych, tj. pięciu klinik psychiatrycznych Akademii Medycznej oraz jednej kliniki psychiatrycznej, ujęte są w danych tych szpitali. Oddziały leczenia odwykowego: W zespołach opieki zdrowotnej i innych niepsychiatrycznych zakładach opieki zdrowotnej bez kodów odwykowych w szpitalach psychiatrycznych. Zakłady Monar : Zakłady prowadzone przez Stowarzyszenie Monar. Zakłady neurologiczne: Zakłady opieki ambulatoryjnej i pełnodobowej 5
Zakłady neurologicznej opieki pełnodobowej: Oddziały neurologiczne w szpitalach ogólnych, klinikach neurologicznych i szpitalach psychiatrycznych. Chorzy (osoby) leczeni ogółem: Liczba osób zarejestrowanych ogółem w zakładach opieki ambulatoryjnej w roku sprawozdawczym. Chorzy leczeni po raz pierwszy: Liczba osób zarejestrowanych po raz pierwszy w życiu w roku sprawozdawczym w zakładach opieki ambulatoryjnej. Porady: liczba przyjęć (wizyt) ogółem w zakładach opieki ambulatoryjnej. Przyjęci: liczba przyjęć ogółem do któregokolwiek zakładu opieki pełnodobowej w roku sprawozdawczym. Przyjęci po raz pierwszy: liczba osób przyjętych po raz pierwszy w życiu do któregokolwiek zakładu opieki pełnodobowej w roku sprawozdawczym. Leczeni ogółem (przypadki): suma liczby chorych przebywających w zakładach opieki pełnodobowej w dniu 31 grudnia roku sprawozdawczego i liczby wypisanych w roku sprawozdawczym. Leczeni ogółem (osoby): liczba osób leczonych w zakładach opieki pełnodobowej w roku sprawozdawczym, których hospitalizacje z danego roku zostały połączone według klucza indentyfikacyjnego: płeć, data urodzenia dwie litery nazwiska i imienia. Wypisani: liczba wypisów ogółem (bez chorych zmarłych) z zakładu opieki pełnodobowej w danym roku (łącznie z liczbą przeniesień do innych form opieki w ramach jednej jednostki organizacyjnej przy uwzględnieniu ruchu międzyoddziałowego). Łóżka etatowe: Suma metrów kwadratowych powierzchni sal sypialnych podzielona przez 6 (tzn. łóżko etatowe = 6 metrów kwadratowych powierzchni sali sypialnej) wielołóżkowej. Łóżka rzeczywiste: Liczba łóżek znajdujących się stale w salach chorych (z pełnym wyposażeniem) zajętych przez chorych lub przygotowywanych na ich przyjęcie; do łóżek rzeczywistych nie zalicza się miejsc w opiece domowej i w oddziałach dziennych. WSKAŹNIKI: Wskaźnik zaopatrzenia ludności w łóżka szpitale na danym terenie wyrażony jest stosunkiem liczby łóżek rzeczywistych do liczby mieszkańców w przeliczeniu na 10000 ludności. Średnie wykorzystanie łóżka w dniach wyrażone jest stosunkiem osobodni leczenia w danym okresie do średniej liczby łóżek rzeczywistych. Średnie wykorzystanie łóżka w wyrażone w % jest stosunkiem średniego wykorzystania łóżka w dniach do liczby dni w roku. Wskaźnik przyjętych po raz pierwszych wyrażony jest stosunkiem procentowym liczby przyjęć pierwszorazowych do liczby przyjęć ogółem. 6
Średni stan dzienny chorych wyrażony jest stosunkiem liczby osobodni leczenia do liczby dni w roku i oznacza przeciętną dzienną liczbę chorych w zakładzie. W przypadku uruchomienia zakładu w ciągu roku, dzielimy liczbę osobodni leczenia przez liczbę dni działalności zakładu w danym roku, tj. od daty uruchomienia zakładu. Średni czas pobytu (w dniach) w okresie sprawozdawczym wyrażony jest stosunkiem liczby osobodni leczenia w danym okresie do liczby leczonych w tym okresie. Średni czas ciągłego pobytu wyrażony jest stosunkiem liczby osobodni pobytu do liczby pacjentów przebywających w stanie. Wskaźnik rozpowszechnienia zaburzeń psychicznych wyrażony jest ilorazem wszystkich osób leczonych z powodu tych zaburzeń w określonym czasie do średniej populacji w danym okresie. Wskaźnik zachorowalności (zapadalności) na zaburzenia psychiczne wyrażony jest ilorazem wszystkich osób leczonych po raz pierwszy z powodu tych zaburzeń w określonym czasie do średniej populacji w danym okresie. Wskaźnik rozpowszechnienia hospitalizacji zaburzeń psychicznych wyrażony jest ilorazem wszystkich hospitalizacji (epizodów) spowodowanych tymi zaburzeniami w określonym czasie do średniej populacji w danym okresie. Źródło: Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, rocznik statystyczny. 7
Rycina 1 LECZENI W POLSCE OGÓŁEM I PO RAZ PIERWSZY W LECZNICTWIE AMBULATORYJNYM - WG ROZPOZNAŃ W 2005 ROKU - wskaźnik na 100 tys. ludności (F50-F99) 163 495 (F40-F48) 282 881 (F30-F39) 169 701 (F21-F29) 28 155 (F20) 41 332 w tym: po raz pierwszy ogółem (F11-F19) 44 101 (F10) 183 468 (F00-F09) 119 524 0 200 400 600 800 1000 8
Tabela 1 ZAKŁADY PSYCHIATRYCZNE OPIEKI AMBULATORYJNEJ - PORADNIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO DLA DOROSŁYCH Liczba i działalność poradni w 2005 r., wg województw Województw o Liczba poradni Ogółem Ogółem liczba w szystkich porad Porady lekarzy Porady u psychologa lub innego terapeuty Psychotera p. indyw idual. liczba osób Psychotera p. grupow a Interw encje pracow n. socjal. Wizyty w środow isku chorego (dom itp.) Skierow ani do zakł.całodob. opieki psychiatr. i odw yk. Porady telef. POLSKA 2004 1081 4917966 4171548 746418 144465 43366 14137 58637 50702 102060 2005 1029 4659598 4071022 588576 126140 32355 13235 63110 50149 96072 Dolnośląskie 102 367284 316808 50476 8513 3117 327 4810 3505 17852 Kujawsko - Pomorskie 51 303622 279628 23994 1567 265 3769 1385 2046 12084 Lubelskie 85 232785 200410 32375 7035 799 24 2998 3092 5779 Lubuskie 32 115128 105088 10040 2329 5 52 747 2427 270 Łódzkie 70 299338 271283 28055 5825 1182 2413 6058 2869 3552 Małopolskie 96 479516 423644 55872 5220 1091 1162 1964 2672 1473 Mazowieckie 121 546851 440724 106127 16071 8571 1720 5457 5911 14901 Opolskie 29 81970 74264 7706 3304 1659 442 3407 1807 589 Podkarpackie 42 274991 252667 22324 1092 62 239 740 1890 2357 Podlaskie 23 120003 109451 10552 2651 854 40 431 2009 1733 Pomorskie 89 322126 286356 35770 11256 799 1072 11393 4423 24336 Śląskie 139 598965 509919 89046 21616 2187 1052 13036 6647 2846 Świętokrzyskie 29 142463 130935 11528 4903 1013 102 1415 1162 445 Warmińsko - Mazurskie 32 184959 175643 9316 2329 489 323 6578 2439 1139 Wielkopolskie 53 448289 357471 90818 30102 9869 438 2202 5522 4779 Zachodniopomorskie 36 141308 136731 4577 2327 693 60 489 1728 1937 Źródło: Rocznik statystyczny 2005 IPiN w Warszawie 9
Tabela 2 ZAKŁADY PSYCHIATRYCZNE OPIEKI AMBULATORYJNEJ - PORADNIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO DLA DZIECI Liczba i działalność poradni w 2005 r., wg województw Wojew ództw o Liczba poradni Ogółem Ogółem liczba w szys tkich porad Porady lek arzy Porady u ps ychologa lub innego te rape uty Psychoterap. indyw idual. liczba osób Psychote rap. grupow a POLSKA 2004 123 * * * * * * * * * 2005 158 408212 229519 178693 26279 15211 629 1219 2948 12296 Dolnośląskie 12 28802 18398 10404 2169 2632 64 0 611 314 Kujawsko - Pomorskie 9 32931 24544 8387 1688 250 412 1 197 440 Lubelskie 10 11976 7252 4724 300 88 0 14 65 60 Lubuskie 2 1076 1001 75 137 87 0 1 101 1 Łódzkie 5 25434 13183 12251 1165 792 91 231 256 47 Małopolskie 12 36775 18316 18459 845 806 3 27 28 709 Mazowieckie 34 77951 30287 47664 5297 3462 20 124 496 7889 Opolskie 2 3578 2882 696 281 36 0 0 147 0 Podkarpackie 5 7569 4311 3258 138 0 0 1 36 70 Podlaskie 7 17645 13221 4424 2126 1549 0 0 74 63 Pomorskie 19 18137 14229 3908 1868 219 0 125 137 1144 Śląskie 22 50751 27671 23080 5470 2552 0 647 413 422 Świętokrzyskie 2 27027 23113 3914 658 0 0 0 115 0 Warmińsko - Mazurskie 5 7726 5234 2492 60 14 0 0 18 0 Wielkopolskie 9 56089 21387 34702 3175 2719 39 48 196 1137 Zachodniopomorskie 3 4745 4490 255 902 5 0 0 58 0 * w poprzednich latach poradnie dla dzieci nie były wyodrębnione z ogólnej puli poradni zdrowia psychicznego Źródło: Rocznik statystyczny IPiN w Warszawie, formularz Mz-15 Interw encj e pracow n. socjal. Wizyty w ś rodow isk u chorego (dom itp.) Sk ierow ani do zakł.całodob. opiek i psychiatr. i odw yk. Porady telef. 10
Tabela 3 ZAKŁADY PSYCHIATRYCZNEJ OPIEKI PEŁNODOBOWEJ PERSONEL Zatrudnienie lekarzy i pielęgniarek w oddziałach psychiatrycznych i odwykowych przy szpitalach ogólnych w 2005 r. - wg województw Polska wg w ojewództw Liczba zatrudnionych bez w zględu na rodzaj umow y lekarzy ODDZIAŁY PSYCHIATRYCZNE pielęgniarek POLSKA 2004 704 1880 2005 785 1963 Dolnośląskie 2 14 Kujawsko - Pomorskie 53 89 Lubelskie 92 172 Lubuskie 15 89 Łódzkie 70 214 Małopolskie 52 196 Mazowieckie 96 206 Opolskie 10 26 Podkarpackie 34 162 Podlaskie 24 53 Pomorskie 58 100 Śląskie 124 229 Świętokrzyskie 5 17 Warmińsko - Mazurskie 13 51 Wielkopolskie 53 111 Zachodniopomorskie 84 234 ODDZIAŁY ODWYKOWE POLSKA 2004 36 179 2005 46 211 Dolnośląskie 0 0 Kujawsko - Pomorskie * 3 13 Lubelskie 4 32 Lubuskie 2 10 Łódzkie 6 29 Małopolskie 3 11 Mazowieckie 2 17 Opolskie 0 0 Podkarpackie ** 2 13 Podlaskie 0 0 Pomorskie 0 0 Śląskie 9 8 Świętokrzyskie 0 0 Warmińsko - Mazurskie 3 21 Wielkopolskie 7 24 Zachodniopomorskie 5 33 * Klinika Bydgoszcz personel wykazany w oddziałach psychiatrycznych ** Dębica (zatrudnieni w obu rodzajach oddziałów) Źródło: Rocznik statystyczny IPiN w Warszawie, formularz MZ-29 11
Rycina 2 STRUKTURA ROZPOZNAŃ W PORADNIACH - LECZENI OGÓŁEM W POLSCE W 2005 ROKU pozostałe nieps ychozy (F50-F99) 16% zaburzenia nerwicowe (F40-F48) 23% zaburzenia afektywne (F30-F39) 18% zaburzenia organiczne (F00-F09) 14% inne ps ychozy (F21-F29) 4% zaburzenia spowodowane używ. alk.(f10) 12% zaburzenia spowod.używ.s ubs t.ps ychoakt. (F11-F19) 3% s chizofrenia (F20) 10% Rycina 3 STRUKTURA ROZPOZNAŃ W PORADNIACH - PACJENCI LECZENI PO RAZ PIERWSZY W POLSCE W 2005 ROKU pozostałe niepsychozy (F50-F99) 16% zaburzenia organiczne (F00-F09) 12% zaburzenia spowodowane używ. alk. (F10) 18% zaburzenia nerwicowe (F40-F48) 27% zaburzenia afektywne (F30-F39) 16% inne psychozy (F21-F29) 3% zaburzenia spowod.używ.s ubst.psychoakt. (F11-F19) 4% schizofrenia (F20) 4% 12
Rycina 4 HOSPITALIZOWANI W POLSCE OGÓŁEM I PO RAZ PIERWSZY (OSOBY) - WEDŁUG ROZPOZNAŃ W 2005 ROKU, wskaźnik na 100 tys. ludności (F50-F99) 24 41 (F40-F48) (F30-F39) 29 20 47 56 w tym: po raz pierwszy ogółem (F21-F29) 14 35 (F20) 15 81 (F11-F19) 16 32 (F10) 94 173 (F00-F09) 33 79 0 50 100 150 200 Tabela 4 MIESZKAŃCY POLSKI HOSPITALIZOWANI W SZPITALACH OGÓLNYCH W LATACH 2005-2006 liczby bezwzględne współczynnik na 10 tys. m ieszkańców liczby bezwzględne współczynnik na 10 tys. mieszkańców liczby bezwzględne współczynnik na 10 tys. m ieszkańców Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99) 40362 10.6 16491 8.4 23871 12.9 w tym: Wybrane zaburzenia organiczne (F00-F03) 2723 0.7 1623 0.8 1100 0.6 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu (F10) 14464 3.8 2088 1.1 12376 6.7 Zaburznia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem środków psychoaktywnych (F11-F19) 1181 0.3 449 0.2 732 0.4 Schizofrenia,zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe (F20-F29) 2491 0.7 1293 0.7 1198 0.6 Zaburzenia nastroju (F30-F39) 3163 0.8 2130 1.1 1033 0.6 liczby bezwzględne współczynnik na 10 tys. m ieszkańców liczby bezwzględne współczynnik na 10 tys. mieszkańców liczby bezwzględne współczynnik na 10 tys. m ieszkańców Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99) 38493 10.1 15470 7.9 23023 12.5 w tym: Wybrane zaburzenia organiczne (F00-F03) 2482 0.7 1472 0.7 1010 0.5 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu (F10) 14836 3.9 2152 1.1 12684 6.9 Zaburznia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem środków psychoaktywnych (F11-F19) 1003 0.3 354 0.2 649 0.4 Schizofrenia,zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe (F20-F29) 2646 0.7 1322 0.7 1324 0.7 Zaburzenia nastroju (F30-F39) 2883 0.8 1973 1.0 910 0.5 Źródło: strona internetowa PZH -dane na podstawie formularza Mz / Szp -11 2005 OGÓŁEM Kobiety Mężczyźni 2006 OGÓŁEM Kobiety Mężczyźni 13
Tabela 5 MIESZKAŃCY POLSKI HOSPITALIZOWANI Z POWODU ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH I ZABURZEŃ ZACHOWANIA W SZPITALACH OGÓLNYCH W 2005 ROKU Ogółem Poniżej roku 1-4 5-14 15-19 20-34 35-44 45-54 55-64 65 i więcej Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99) 40362 181 846 4916 2963 7144 6366 8488 3875 5583 w tym: Wybrane zaburzenia organiczne (F00-F03) 2723 0 0 0 5 17 18 123 268 2292 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu ( F10) 14464 0 3 128 521 2855 3791 4797 1828 541 Zaburznia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem środków psychoaktywnych (F11-F19) 1181 0 2 4 158 512 176 200 73 56 Schizofrenia,zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe (F20-F29 ) 2491 0 0 25 89 807 445 589 259 277 Zaburzenia nastroju (F30-F39) 3163 0 0 28 109 482 450 908 476 710 2005 OGÓŁEM Kobiety Ogółem Poniżej roku 1-4 5-14 15-19 20-34 35-44 45-54 55-64 65 i więcej Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99) 16491 79 284 2202 1884 2551 1869 2860 1430 3332 w tym: Wybrane zaburzenia organiczne (F00-F03) 1623 0 0 0 0 5 5 44 111 1458 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu 2088 0 0 45 205 417 460 645 247 69 ( F10) Zaburznia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem środków psychoaktywnych (F11-F19) 449 0 2 2 62 139 64 107 45 28 Schizofrenia,zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe (F20-F29) 1293 0 0 15 55 323 221 344 169 166 Zaburzenia nastroju (F30-F39) 2130 0 0 18 78 291 307 595 320 521 Mężczyźni Ogółem Poniżej roku 1-4 5-14 15-19 20-34 35-44 45-54 55-64 65 i więcej Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99) 23871 102 562 2714 1079 4593 4497 5628 2445 2251 w tym: Wybrane zaburzenia organiczne (F00-F03) 1100 0 0 0 5 12 13 79 157 834 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu ( F10) 12376 0 3 83 316 2438 3331 4152 1581 472 Zaburznia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem środków psychoaktywnych (F11-F19) 732 0 0 2 96 373 112 93 28 28 Schizofrenia,zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe (F20-F29 ) 1198 0 0 10 34 484 224 245 90 111 Zaburzenia nastroju (F30-F39) 1033 0 0 10 31 191 143 313 156 189 14
Tabela 6 MIESZKAŃCY POLSKI HOSPITALIZOWANI Z POWODU ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH I ZABURZEŃ ZACHOWANIA W SZPITALACH OGÓLNYCH W 2006 ROKU Ogółem Poniżej roku 1-4 5-14 15-19 20-34 35-44 45-54 55-64 65 i więcej Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99) 38493 293 658 4076 2564 7187 6266 8246 3960 5243 w tym: Wybrane zaburzenia organiczne (F00-F03) 2482 0 0 1 3 24 22 114 241 2077 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu ( F10) 14836 5 4 134 447 2974 3826 4935 1899 612 Zaburznia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem środków psychoaktywnych (F11-F19) 1003 0 0 8 87 486 160 151 54 57 Schizofrenia,zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe (F20-F29) 2646 0 0 20 70 873 537 606 319 221 Zaburzenia nastroju (F30-F39) 2883 0 1 27 80 465 396 778 462 674 Kobiety Ogółem Poniżej roku 1-4 5-14 15-19 20-34 35-44 45-54 55-64 65 i więcej Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99) 15470 161 221 1836 1642 2561 1898 2539 1470 3142 w tym: Wybrane zaburzenia organiczne (F00-F03) 1472 0 0 0 3 9 8 47 99 1306 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu( F10) 2152 0 1 49 187 426 485 648 260 96 Zaburznia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem środków psychoaktywnych (F11-F19) 354 0 0 1 31 127 66 70 25 34 Schizofrenia,zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe (F20-F29 ) 1322 0 0 10 27 342 277 310 203 153 Zaburzenia nastroju (F30-F39) 1973 0 1 16 56 284 280 512 304 520 Mężczyźni Ogółem Poniżej roku 1-4 5-14 15-19 20-34 35-44 45-54 55-64 65 i więcej Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99) 23023 132 437 2240 922 4626 4368 5707 2490 2101 w tym: Wybrane zaburzenia organiczne (F00-F03) 1010 0 0 1 0 15 14 67 142 771 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu( F10) 12684 5 3 85 260 2548 3341 4287 1639 516 Zaburznia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem środków psychoaktywnych (F11-F19) 649 0 0 7 56 359 94 81 29 23 Schizofrenia,zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe (F20-F29 ) 1324 0 0 10 43 531 260 296 116 68 Zaburzenia nastroju (F30-F39) 910 0 0 11 24 181 116 266 158 154 Źródło: strona internetowa PZH -dane na podstawie formularza Mz / Szp -11 2006 OGÓŁEM 15
Tabela 7 CHORZY LECZENI W JEDNOSTKACH LECZNICTWA AMBULATORYJNEGO DLA OSÓB UZALEŻNIONYCH OD ALKOHOLU ORAZ INNYCH SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W LATACH 2005-2006 Wojew ództw o śląskie Zaburzenia spowodowane używaniem alkoholu Zaburzenia spowodowane używaniem środków psychoaktyw nych ogółem w tym: po ogółem w tym: po raz 2005 2006 2005 2006 2005 2006 2005 2006 OGÓŁEM 23124 23867 9061 10344 4275 4435 1744 1918 Powiat będziński 832 423 209 204 14 13 4 4 Powiat bielski 208 77 89 7 14 6 5 - Powiat bieruńsko-lędziński 76 69 50 29 - - - - Powiat cieszyński 657 130 321 70 18 6 15 - Powiat częstochowski 28 30 13 2-1 - 1 Powiat gliwicki 559 509 228 222 1 1 1 1 Powiat kłobucki 2387 2337 600 693 - - - - Powiat lubliniecki 184 191 69 89 10 11 7 9 Powiat mikołowski 192 186 107 101 7 21 2 8 Powiat myszkowski 651 1458 295 239-1 - 1 Powiat pszczyński 168-63 - 7 31 3 - Powiat raciborski 398 421 186 182 65 66 42 36 Powiat rybnicki 9 16 8 9 - - - - Powiat tarnogórski 259 777 87 282 301 387 167 132 Powiat wodzisławski 1168 1278 635 696 13 13 6 4 Powiat zawierciański 671 681 209 298 22 47 5 8 Powiat żywiecki 534 1256 193 487 26 207 18 63 M. Bielsko-Biała 1555 1030 638 382 297 140 112 36 M. Bytom 1036 1017 353 450 90 90 15 20 M. Chorzów 1246 1312 405 408 317 135 3 5 M. Częstochowa 597 480 217 196 1362 1278 368 305 M. Dąbrowa Górnicza 45 790 38 294 4 9 3 3 M. Gliwice 1257 1187 464 438 311 348 236 232 M. Jastrzębie-Zdrój 612 293 302 193 45 41 16 12 M. Jaworzno 488 469 185 191 20-13 - M. Katowice 2439 2088 1073 1681 562 928 279 606 M. Mysłowice - 1165-704 5-3 - M. Piekary Śląskie 562 450 126 121 29 27 22 21 M. Ruda Śląska 941 958 454 450 103 44 32 20 M. Rybnik 205 275 94 156 49 56 20 26 M. Siemianowice Śląskie 419 432 153 86 76 120 60 109 M. Sosnowiec 1235 28 537 6 30 33 20 14 M. Świętochłowice - 430-200 - 20-10 M. Tychy 67 30 31 16 41 12 18 8 M. Zabrze 1248 1407 562 664 428 339 247 221 M. Żory 191 187 67 98 8 4 2 3 Źródło : Opracowano na podstawie sprawozdania na formularzu MZ-15 Roczne sprawozdanie z działalności jednostki lecznictwa ambulatoryjnego dla osób z zaburzeniami psychicznymi. 16
Tabela 8 CHORZY LECZENI W JEDNOSTKACH LECZNICTWA AMBULATORYJNEGO DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI, OSÓB UZALEŻNIONYCH OD ALKOHOLU ORAZ INNYCH SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH W 2005 ROKU Wyszczególnienie OGÓŁEM woj. śląskie w tym w wieku lat w tym w wieku lat po raz pierwszy 0-18 19 i więcej 0-18 19 i więcej Ogółem 170707 14762 155945 52000 7152 44848 1 A. Z zaburzeniami psychicznymi - leczeni ogółem 136711 13384 123327 37884 6300 31584 B. Obserwacja stanu psychicznego, rozpoznanie nieustalone, bez zaburzeń psychicznych i rozpoznania niepsychiatryczne 1618 425 1193 999 323 676 2 A. Zaburzenia spowodowane używaniem środków psychoaktywnych 4275 727 3548 1744 360 1384 B. Współistniejące uzależnienia od alkoholu (F10) 373 12 361 135 1 134 C. Współuzależnienia 626 7 619 377 3 374 3 A. Zaburzenia spowodowane używaniem alkoholu - leczeni ogółem 23124 111 23013 9061 94 8967 B. Współistniejące uzależnienia od środków psychoaktywnych (F11-F19) 286 12 274 108 12 96 C. Współuzależnienia 3694 84 3610 1692 59 1633 Źródło : Opracowano na podstawie sprawozdania na formularzu MZ-15 Roczne sprawozdanie z działalności jednostki lecznictwa ambulatoryjnego dla osób z zaburzeniami psychicznymi, osób uzależnionych od alkoholu oraz innych substancji psychoaktywnych. Tabela 9 CHORZY LECZENI W JEDNOSTKACH LECZNICTWA AMBULATORYJNEGO DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI, OSÓB UZALEŻNIONYCH OD ALKOHOLU, ORAZ INNYCH SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH W 2006 ROKU Wyszczególnienie OGÓŁEM woj. śląskie w tym w wieku lat w tym w wieku lat po raz pierwszy 0-18 19 i więcej 0-18 19 i więcej Ogółem 156501 13144 143357 47502 5990 41512 1 A. Z zaburzeniami psychicznymi - leczeni ogółem 120577 11891 108686 31254 5190 26064 B. Obserwacja stanu psychicznego, rozpoznanie nieustalone, bez zaburzeń psychicznych i rozpoznania niepsychiatryczne 1228 520 708 718 335 383 2 A. Zaburzenia spowodowane używaniem środków psychoaktywnych - leczeni ogółem 4435 409 4026 1918 252 1666 B. Współistniejące uzależnienia od alkoholu (F10) 334 6 328 107 4 103 C. Współuzależnienia 648 2 646 350-350 3 A. Zaburzenia spowodowane używaniem alkoholu - leczeni ogółem 23867 173 23694 10344 125 10219 B. Współistniejące uzależnienia od środków psychoaktywnych (F11-F19) 562 35 527 248 20 228 C. Współuzależnienia 4850 108 4742 2563 64 2499 Uwaga: Wg wytycznych dla sprawozdania MZ-15 leczeni w poradniach psychologicznych ujęci są tylko w wierszach /leczeni ogółem/, nie są wykazani w poszczególnych zaburzeniach. Zmiana układu sprawozdania MZ-15: inne przedziały wiekowe niż w poprzednich lata Źródło : Opracowano na podstawie sprawozdania na formularzu MZ-15 Roczne sprawozdanie z działalności jednostki lecznictwa ambulatoryjnego dla osób z zaburzeniami psychicznymi, osób uzależnionych od alkoholu oraz innych substancji psychoaktywnych. 17
Tabela 10 HOSPITALIZOWANI W SZPITALACH I ODDZIAŁACH PSYCHIATRYCZNYCH WOJ.ŚLĄSKIEGO W LATACH 2005-2007 (w liczbach bezwzględnych) hospitalizowani ogółem w tym:po raz pierwszy 2005 2006 2007 2005 2006 2007 Rozpoznania 32131 32520 32008 12826 12593 12381 F00-F09 Zaburzenia organiczne 3802 3824 3695 1469 1401 1358 F10 Zaburzenia spowodowane używaniem alkoholu 11244 11943 12368 5141 5486 5687 F11-F19 Zaburzenia spow.używaniem śr.psychoaktywnych 2108 1742 1643 930 642 561 F20 Schizofrenia 4519 4593 4162 633 674 553 F21-F29 Inne psychozy 2124 2125 1969 646 602 499 F30-F39 Zaburzenia afektywne 2874 2783 2662 879 760 788 F40-F48 Zaburzenia nerwicowe 2792 2865 2581 1666 1717 1547 F50-F99 Zaburzenia niepsychotyczne 2195 2094 2382 1122 944 1037 Pozostałe rozpoznania 473 551 546 340 367 351 Rycina 5 HOSPITALIZOWANI W SZPITALACH I ODDZIAŁACH PSYCHIATRYCZNYCH WOJ.ŚLĄSKIEGO W LATACH 2005-2007 35000 ogółem w tym:po raz pierwszy 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 2005 2006 2007 18
Tabela 11 MIESZKAŃCY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO HOSPITALIZOWANI Z POWODU UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO (F70-F79) W SZPITALACH I ODDZIAŁACH PSYCHIATRYCZNYCH SZPITALI OGÓLNYCH WOJ.ŚLĄSKIEGO W 2005 ROKU OGÓŁEM 1-4 lat 5-14 lat 15-19 lat 20-34 lat 35-44 lat 45-54 lat 55-64 lat 65 i więcej OGÓŁEM 507 1 19 50 245 101 58 20 13 Powiat będziński 20 0 1 1 11 5 0 2 0 Powiat bielski 3 0 0 1 2 0 0 0 0 Powiat cieszyńki 8 0 1 3 2 0 1 1 0 Powiat częstochowski 14 0 0 0 10 2 1 1 0 Powiat gliwicki 38 0 0 1 16 9 7 0 5 Powiat kłobucki 15 0 0 2 11 1 1 0 0 Powiat lubliniecki 22 0 0 1 5 4 5 4 3 Powiat mikołowski 21 0 0 2 16 2 1 0 0 Powiat myszkowski 8 0 2 0 3 2 1 0 0 Powiat pszczyński 1 0 0 0 1 0 0 0 0 Powiat raciborski 12 0 0 2 7 3 0 0 0 Powiat rybnicki 7 0 0 0 1 4 2 0 0 Powiat tarnogórski 8 0 0 1 3 1 3 0 0 Powiat bieruńsko-lędziński 3 0 0 0 2 1 0 0 0 Powiat wodzisławski 50 1 6 7 18 9 6 3 0 Powiat zawierciański 7 0 0 0 2 3 1 1 0 Powiat żywiecki 12 0 0 3 5 1 1 0 2 M. Bielsko-Biała 6 0 0 0 2 1 2 1 0 M. Bytom 12 0 1 0 6 4 1 0 0 M. Chorzów 24 0 0 3 12 5 2 2 0 M. Częstochowa 40 0 0 0 25 5 5 5 0 M. Dąbrowa Górnicza 7 0 0 0 5 2 0 0 0 M. Gliwice 13 0 2 2 6 1 2 0 0 M. Jastrzębie Zdrój 7 0 0 3 3 1 0 0 0 M. Jaworzno 3 0 0 1 1 0 1 0 0 M. Katowice 26 0 1 1 13 8 3 0 0 M. Mysłowice 9 0 0 0 5 4 0 0 0 M.Piekary Śląskie 4 0 0 0 2 1 1 0 0 M. Ruda Śląska 14 0 0 2 6 0 6 0 0 M. Rybnik 33 0 3 7 17 4 1 0 1 M. Siemianowice Śląskie 0 0 0 0 0 0 0 0 0 M. Sosnowiec 18 0 1 5 4 7 1 0 0 M. Świętochłowice 10 0 0 0 8 1 1 0 0 M. Tychy 4 0 0 0 4 0 0 0 0 M. Zabrze 27 0 1 2 11 9 2 0 2 M. Żory 1 0 0 0 0 1 0 0 0 19
Tabela 12 MIESZKAŃCY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO HOSPITALIZOWANI Z POWODU UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO (F70-F79) W SZPITALACH I ODDZIAŁACH PSYCHIATRYCZNYCH SZPITALI OGÓLNYCH WOJ.ŚLĄSKIEGO W 2006 ROKU OGÓŁEM 1-4 lat 5-14 lat 15-19 lat 20-34 lat 35-44 lat 45-54 lat 55-64 lat 65 i więcej OGÓŁEM 625 1 29 75 326 87 76 26 5 Powiat będziński 28 0 1 4 17 3 2 1 0 Powiat bielski 5 0 0 0 3 1 1 0 0 Powiat cieszyńki 14 0 1 7 4 1 0 1 0 Powiat częstochowski 16 0 2 0 12 1 1 0 0 Powiat gliwicki 47 0 2 5 25 5 4 2 4 Powiat kłobucki 25 0 0 3 20 1 1 0 0 Powiat lubliniecki 24 0 1 7 7 2 3 4 0 Powiat mikołowski 26 0 0 1 19 5 1 0 0 Powiat myszkowski 9 0 2 0 6 1 0 0 0 Powiat pszczyński 3 0 0 0 2 0 0 1 0 Powiat raciborski 16 0 0 1 8 5 1 1 0 Powiat rybnicki 10 0 0 2 5 0 1 2 0 Powiat tarnogórski 17 0 0 1 5 8 2 1 0 Powiat bieruńsko-lędziński 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Powiat wodzisławski 38 0 3 6 16 5 6 2 0 Powiat zawierciański 12 0 2 1 7 1 0 1 0 Powiat żywiecki 8 0 0 5 3 0 0 0 0 M. Bielsko-Biała 10 0 0 2 6 0 2 0 0 M. Bytom 25 0 1 0 10 4 7 3 0 M. Chorzów 29 0 3 2 18 2 3 1 0 M. Częstochowa 51 0 0 3 33 6 5 3 1 M. Dąbrowa Górnicza 5 0 1 0 2 2 0 0 0 M. Gliwice 30 0 0 4 17 4 4 1 0 M. Jastrzębie Zdrój 6 0 0 0 4 2 0 0 0 M. Jaworzno 4 0 1 1 1 0 1 0 0 M. Katowice 25 0 0 2 15 4 4 0 0 M. Mysłowice 9 0 0 1 6 2 0 0 0 M.Piekary Śląskie 7 0 1 2 0 1 3 0 0 M. Ruda Śląska 9 0 0 1 5 2 1 0 0 M. Rybnik 34 0 3 2 22 5 2 0 0 M. Siemianowice Śląskie 7 0 2 1 2 0 1 1 0 M. Sosnowiec 32 0 3 4 10 5 9 1 0 M. Świętochłowice 13 0 0 2 9 0 2 0 0 M. Tychy 8 1 0 1 1 4 1 0 0 M. Zabrze 17 0 0 2 3 4 8 0 0 M. Żory 6 0 0 2 3 1 0 0 0 20
Tabela 13 MIESZKAŃCY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO HOSPITALIZOWANI Z POWODU UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO (F70-F79) W SZPITALACH I ODDZIAŁACH PSYCHIATRYCZNYCH SZPITALI OGÓLNYCH WOJ.ŚLĄSKIEGO W 2007 ROKU OGÓŁEM 5-14 lat 15-19 lat 20-34 lat 35-44 lat 45-54 lat 55-64 lat 65 i więcej OGÓŁEM 606 43 70 291 101 60 24 17 Powiat będziński 39 1 6 21 3 7 1 0 Powiat bielski 7 2 0 2 3 0 0 0 Powiat cieszyńki 13 1 3 6 0 1 2 0 Powiat częstochowski 20 0 0 16 2 2 0 0 Powiat gliwicki 27 1 4 11 4 2 2 3 Powiat kłobucki 15 1 8 6 0 0 0 0 Powiat lubliniecki 32 0 6 14 6 2 3 1 Powiat mikołowski 26 3 0 19 2 2 0 0 Powiat myszkowski 6 4 1 1 0 0 0 0 Powiat pszczyński 5 0 1 2 1 0 1 0 Powiat raciborski 17 0 0 7 5 2 1 2 Powiat rybnicki 12 1 2 2 2 1 1 3 Powiat tarnogórski 14 1 0 6 6 1 0 0 Powiat bieruńsko-lędziński 2 0 1 0 0 0 0 1 Powiat wodzisławski 44 3 4 15 10 5 2 5 Powiat zawierciański 11 5 0 5 1 0 0 0 Powiat żywiecki 8 0 2 2 2 1 1 0 M. Bielsko-Biała 9 1 2 2 4 0 0 0 M. Bytom 20 3 3 8 2 2 2 0 M. Chorzów 29 1 2 18 6 1 1 0 M. Częstochowa 52 3 5 24 8 10 2 0 M. Dąbrowa Górnicza 6 0 0 3 2 1 0 0 M. Gliwice 24 3 1 11 8 0 1 0 M. Jastrzębie Zdrój 7 0 0 7 0 0 0 0 M. Jaworzno 7 1 0 5 0 0 1 0 M. Katowice 20 0 2 17 1 0 0 0 M. Mysłowice 8 0 0 7 1 0 0 0 M.Piekary Śląskie 9 3 1 3 1 0 1 0 M. Ruda Śląska 15 2 2 9 1 1 0 0 M. Rybnik 29 0 3 16 4 5 1 0 M. Siemianowice Śląskie 5 0 1 3 1 0 0 0 M. Sosnowiec 16 0 1 5 6 3 0 1 M. Świętochłowice 10 1 0 4 4 1 0 0 M. Tychy 8 0 3 4 0 0 1 0 M. Zabrze 29 2 4 8 4 10 0 1 M. Żory 5 0 2 2 1 0 0 0 21
Tabela 14 MIESZKAŃCY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO HOSPITALIZOWANI Z POWODU UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO (F70-F79) W SZPITALACH PSYCHIATRYCZNYCH I ODDZIAŁACH PSYCHIATRYCZNYCH SZPITALI OGÓLNYCH WOJ.ŚLĄSKIEGO W LATACH 2005 2007 OGÓŁEM Kobiety Mężczyźni 2005 2006 2007 2005 2006 2007 2005 2006 2007 Rozpoznanie zasadnicze 507 625 606 164 186 218 343 439 388 Upośledzenie umysłowe lekkie 218 302 281 74 95 100 144 207 181 Upośledzenie umysłowe umiarkowane 161 192 196 57 63 73 104 129 123 Upośledzenie umysłowe znaczne 68 74 83 14 17 32 54 57 51 Upośledzenie umysłowe głębokie 31 36 26 9 4 4 22 32 22 Inne upośledzenie umysłowe 0 2 0 0 0 0 0 2 0 Upośledzenie umysłowe,nie określone 29 19 20 10 7 9 19 12 11 Rycina 6 MIESZKAŃCY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO HOSPITALIZOWANI Z POWODU UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO (F70-F79) W SZPITALACH PSYCHIATRYCZNYCH I ODDZIAŁACH PSYCHIATRYCZNYCH SZPITALI OGÓLNYCH WOJ.ŚLĄSKIEGO W LATACH 2005 2007 350 300 250 200 2005 2006 2007 150 100 50 0 Upośledzenie umysłowe lekkie Upośledzenie umysłowe umiarkowane Upośledzenie umysłowe znaczne Upośledzenie umysłowe głębokie Inne upośledzenie umysłowe Upośledzenie umysłowe,nie określone 22
Tabela 15 PACJENCI HOSPITALIZOWANI WG KLAS ICD-10 W SZPITALACH PSYCHIATRYCZNYCH I ODDZIAŁACH PSYCHIATRYCZNYCH SZPITALI OGÓLNYCH W LATACH 2005 2007 2005 2006 2007 OGÓŁEM 32131 32520 32008 I. Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00-B99) 3 0 1 II. Nowotwory (C00-D48) 2 5 1 III. Choroby krwi i narządów krwiotwórczych oraz (D50-D89) 1 0 0 IV. Zaburzenia wydzielania wew., stanu odżyw. (E00-E90) 3 0 1 V. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zach. (F00-F99) 31658 31969 31462 VI. Choroby układu nerwowego (G00-G99) 170 222 233 VII. Choroby oka i przydatków oka (H00-H59) 0 0 2 IX. Choroby układu krążenia (I00-I99) 12 15 15 X. Choroby układu oddechowego (J00-J99) 0 1 4 XI. Choroby układu trawiennego (KOO-K93) 1 2 1 XIV. Choroby układu moczowo-płciowego (N00-N99) 1 0 0 XVII. Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenia (Q00-Q99) 4 0 1 XVIII. Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe (R00-R99) 1 0 1 XIX. Urazy, zatrucia i inne określone skutki (S00-T98) 2 4 2 XXI. Czynniki wpływające na stan zdrowia i kon. (Z00-Z99) 273 302 284 23
Tabela 16 MIESZKAŃCY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO HOSPITALIZOWANI Z POWODU REAKCJI NA CIĘŻKI STRES I ZABURZENIA ADAPTACYJNE (F43)W SZPITALACH PSYCHIATRYCZNYCH I ODDZIAŁACH PSYCHIATRYCZNYCH SZPITALI OGÓLNYCH WOJ.ŚLĄSKIEGO W LATACH 2005 2007 OGÓŁEM Kobiety Mężczyźni 2005 2006 2007 2005 2006 2007 2005 2006 2007 Grupy wiekowe 1484 1490 1298 837 744 679 647 746 619 5-14 lat 2 36 18 1 12 9 1 24 9 15-19 lat 82 98 97 40 60 54 42 38 43 20-34 lat 473 471 442 227 198 205 246 273 237 35-44 lat 358 367 309 202 192 169 156 175 140 45-54 lat 427 361 290 285 211 163 142 150 127 55-64 lat 100 121 100 59 53 59 41 68 41 65 i w ięcej 39 36 42 21 18 20 18 18 22 Brak daty urodz. 3 0 0 2 0 0 1 0 0 Rycina 7 MIESZKAŃCY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO HOSPITALIZOWANI Z POWODU REAKCJI NA CIĘŻKI STRES I ZABURZENIA ADAPTACYJNE (F43) W SZPITALACH PSYCHIATRYCZNYCH I ODDZIAŁACH PSYCHIATRYCZNYCH SZPITALI OGÓLNYCH WOJ.ŚLĄSKIEGO W LATACH 2005 2007 2005 rok 2006 rok 2007 rok 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 18 97 442 309 290 100 42 361 471 367 98 121 36 36 82 473 358 427 100 39 2 5-14 lat 15-19 lat 20-34 lat 35-44 lat 45-54 lat 55-64 lat 65 i więcej 24
Tabela 17 MIESZKAŃCY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO HOSPITALIZOWANI Z POWODU SCHIZOFRENII (F20.0-F20.9)W SZPITALACH PSYCHIATRYCZNYCH I ODDZIAŁACH PSYCHIATRYCZNYCH SZPITALI OGÓLNYCH WOJ.ŚLĄSKIEGO W LATACH 2005 2007 OGÓŁEM Kobiety Mężczyźni 2005 2006 2007 2005 2006 2007 2005 2006 2007 OGÓŁEM 4317 4358 3991 2101 2100 1870 2216 2258 2121 Powiat będziński 189 205 162 94 104 77 95 101 85 Powiat bielski 97 108 113 48 56 58 49 52 55 Powiat cieszyński 146 145 111 75 65 49 71 80 62 Powiat częstochowski 135 128 109 59 64 55 76 64 54 Powiat gliwicki 78 91 88 39 38 42 39 53 46 Powiat kłobucki 57 55 42 24 23 22 33 32 20 Powiat lubliniecki 92 92 81 40 29 27 52 63 54 Powiat mikołowski 51 38 51 31 23 23 20 15 28 Powiat myszkowski 47 58 44 21 36 16 26 22 28 Powiat pszczyński 39 43 43 23 12 26 16 31 17 Powiat raciborski 62 64 45 30 28 20 32 36 25 Powiat rybnicki 52 61 46 29 33 32 23 28 14 Powiat tarnogórski 140 143 132 37 57 50 103 86 82 Powiat bieruńsko -lędziński 18 18 19 8 6 5 10 12 14 Powiat wodzisławski 111 95 87 44 44 34 67 51 53 Powiat zawierciański 90 106 104 36 48 44 54 58 60 Powiat żywiecki 130 115 116 66 57 53 64 58 63 M. Bielsko-Biała 185 170 185 84 87 93 101 83 92 M. Bytom 186 163 180 104 75 82 82 88 98 M. Chorzów 166 141 141 93 78 80 73 63 61 M. Częstochowa 291 289 272 131 115 108 160 174 164 M. Dąbrowa Górnicza 150 162 150 81 93 73 69 69 77 M. Gliwice 299 316 251 152 166 111 147 150 140 M. Jastrzębie Zdrój 43 63 59 19 27 18 24 36 41 M. Jaworzno 60 70 55 20 35 23 40 35 32 M. Katowice 305 308 260 141 150 127 164 158 133 M. Mysłowice 48 42 38 29 24 17 19 18 21 M. Piekary Śląskie 83 71 75 49 38 42 34 33 33 M. Ruda Śląska 133 135 159 70 71 78 63 64 81 M. Rybnik 98 97 92 53 54 47 45 43 45 M. Siemianowice Ślaskie 67 71 65 31 38 32 36 33 33 M. Sosnowiec 193 219 200 97 93 97 96 126 103 M. Świętochłowice 101 83 70 49 39 33 52 44 37 M. Tychy 96 91 76 51 48 38 45 43 38 M. Zabrze 237 264 239 123 132 117 114 132 122 M. Żory 42 38 31 20 14 21 22 24 10 25