honko@wneiz.pl Strona 1 Materia y pomocnicze do wicze z przedmiotu ZAAWANSOWANA RACHUNKOWO FINANSOWA Spis tre ci: 1. Faktoring... 1 2. Forfaiting... 6 3. Leasing... 7 4. Rachunkowo jednostek w stanie upad o ci lub likwidacji... 13 5. Sponsoring...19 Literatura: 1. Cebrowska T. (red.) Rachunkowo finansowa i podatkowa, PWN, Warszawa 2005. 2. Gmytrasiewicz M., Karma ska A.: Rachunkowo finansowa, Difin, Warszawa 2006. 3. Gos W. (red.): Vademecum g ównego ksi gowego, Polska Akademia Rachunkowo ci, Warszawa 2006. 4. Gos W. (red.): Vademecum samodzielnego ksi gowego, Polska Akademia Rachunkowo ci, Warszawa 2005. 5. Gos W., Ho ko S.: Czynno ci zwi zane z prowadzeniem rachunkowo ci jednostki w stanie upad o ci, Poradnik Finansowo Ksi gowy, Aktualizacja nr 63, Maj 2006, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka, Warszawa 2006. 6. Gos W., Wa niewski T.: Rachunkowo przedsi biorstw, Tom II, Zadania i rozwi zania dla zaawansowanych, Fundacja Rozwoju Rachunkowo ci w Polsce, Warszawa 2002. 7. Olchowicz I.,T acza a A.: Rachunkowo finansowa w przyk adach wed ug ustawy o rachunkowo ci i MSR, Difin, Warszawa 2005. 8. Olchowicz I.: Rachunkowo podatkowa, Difin, Warszawa 2006. 9. Winiarska K. (red.) Zaawansowana rachunkowo finansowa, Difin, Warszawa 2006. 10. Strony internetowe: www.gofin.pl ; www.gazetapodatkowa.pl ; www.par.edu.pl ; www.portalfk.pl ; www.poradnikfk.pl Temat 1: Faktoring Uproszczony schemat operacji wyst puj cych przy umowie faktoringu Wprowadzenie: Umowa faktoringu nale y do kategorii umów cywilnoprawnych, które nie zosta y nazwane w prawie cywilnym. Na podstawie tej umowy faktorant (przedsi biorca) przenosi na faktora wierzytelno ci, jakie posiada wobec swojego kontrahenta z tytu u sprzedanych mu m.in. towarów, produktów czy te us ug. W zamian za przeniesienie ww. wierzytelno ci otrzymuje od faktora rodki pieni ne. Faktor, którym jest zazwyczaj bank albo firma faktoringowa, honko@wneiz.pl Strona 2 przejmuje finansowanie faktoranta w zakresie okre lonym w umowie. W zamian otrzymuje wynagrodzenie w postaci prowizji i dyskonta. Obja nienia do schematu: 1. Przedsi biorca wystawia faktur dokumentuj c sprzeda towaru, produktu lub us ugi. 2. Faktorant (przedsi biorca) przenosi na faktora wierzytelno, któr posiada wobec swojego kontrahenta. 3. W zamian za sw wierzytelno przedsi biorca otrzymuje ekwiwalent pieni ny w wysoko ci kwoty wynikaj cej z faktury pomniejszonej o prowizj i odsetki. 4. D u nik faktoringowy (kontrahent przedsi biorcy) dokonuje na rzecz faktora zap aty kwoty wynikaj cej z faktury. Test: 1. Faktor to: a) firma sprzedaj ca wierzytelno faktorantowi b) firma skupuj ca wierzytelno ci od d u ników c) bank lub inna jednostka skupuj ca wierzytelno ci 2. Jednostka skupuj ca wierzytelno ci zgodnie z umow faktoringu: a) jest okre lana jako faktor b) musi by bankiem lub inn instytucj finansow, c) mo e by osob fizyczn prowadz ca dzia alno gospodarcz. 3. Wierzytelno ci b d ce przedmiotem umowy faktoringu: a) musz by bezsporne, b) dotycz nale no ci z tytu u dostaw i us ug, c) najcz ciej ich termin sp aty nie przekracza 14 dni. 4. Awansowa metoda faktoringu polega na: a) przekazaniu faktorantowi zaliczki w wysoko ci 50% - 95% faktury b) udokumentowaniu transakcji (przekazanie faktorowi kopii faktur, dokumentów magazynowych potwierdzaj cych realizacj transakcji) c) odliczeniu przez faktora z góry za o onej op aty. 5. Dyskontowa metoda faktoringu polega na: a) zakupie wierzytelno ci przedsi biorcy przez faktora z terminem natychmiastowej wymagalno ci, b) przekazaniu faktorantowi zaliczki w wysoko ci 50% - 95% faktury c) odliczeniu przez faktora dyskonta oraz op aty za wiadczone us ugi od ceny zakupu wierzytelno ci 6. Do zalet faktoringu z perspektywy faktoranta nale : a) poprawa p ynno ci finansowej b) skrócenie czasu oczekiwania na wp yw rodków pieni nych c) unikni cie konieczno ci zaci gania kredytów bankowych 7. Do wad faktoringu z perspektywy faktoranta nale : a) wysokie koszty op at i prowizji faktora b) mo liwe os abienie wi zi z kontrahentem (d u nikiem) c) mo liwe os abienie reputacji jednostki Faktoring test uzupe nie /wyboru Faktoring w a ciwy ró ni si od niew a ciwego tym, e ryzyko nie ci galno ci wierzytelno ci spoczywa na faktorze/faktorancie/d u niku (w a ciwe zakre li ). Faktoring niepe ny to inaczej faktoring w a ciwy/niew a ciwy (w a ciwe zakre li ). Faktoring cz cy cechy w a ciwego i niew a ciwego to faktoring... (uzupe ni )
honko@wneiz.pl Strona 3 Faktoring leasingowy polega na mo liwo ci......(uzupe ni ) Zadania sytuacyjne: A. Dokona em zakupu towaru. Jednak ze wzgl du na czasowy brak rodków finansowych nie uregulowa em zap aty za towar. Obecnie o zap at ubiega si bank, a nie sprzedawca towaru. Czy poza konieczno ci zap aty za towar wraz z odsetkami na rzecz banku okoliczno ta rodzi u mnie jakie konsekwencje podatkowe? Pierwszy raz mam od czynienia z tak sytuacj i mam w tpliwo ci, czy sprzedawca nie powinien uzyska mojej zgody na przeniesienie wierzytelno ci na rzecz banku? B. Z odbiorcami moich wyrobów mam podpisane umowy, z których wynikaj d ugie terminy p atno ci. Chc c poprawi p ynno finansow przedsi biorstwa zwróci em si do banku o kredyt w rachunku bie cym. Bank zaproponowa mi umow faktoringu. Wiem, e przy takiej umowie bank b dzie pobiera prowizj i odsetki dyskontowe. Czy b d one kosztem uzyskania przychodów? Zadanie 1.1. (Okre lanie rodzaju faktoringu faktoring w a ciwy a niew a ciwy) Ustali, czy w przedstawionych poni ej sytuacjach, wyst puje faktoring w a ciwy czy niew a ciwy: Sytuacja 1: Spó ka z o.o. XAVIER zawar a z bankiem umow o us ug faktoringu, na mocy której bank przej jej nieprzeterminowan, bezsporn wierzytelno od spó ki z o.o. BACA za sprzedane towary. Z umowy wynika, e ca kowite ryzyko nie ci galno ci nale no ci od spó ki z o.o. BACA przejmuje faktor (tj. bank). Z przekazanej faktorantowi kwoty faktor potr ci prowizj (0,6% przej tej wierzytelno ci brutto) oraz odsetki dyskontowe (roczna stopa dyskonta wynosi 20% przej tej wierzytelno ci) nale ne za okres od dnia wyp aty tej kwoty do dnia p atno ci faktury. Sytuacja 2: Spó ka jawna zawar a z bankiem umow o us ug faktoringu, na mocy której bank przej jej nieprzeterminowan, bezsporn wierzytelno od spó ki akcyjnej za sprzedane us ugi transportowe. Ryzyko niesp acenia wierzytelno ci przez d u nika obci a faktoranta. Umowa zastrzega, e w przypadku niesp acania przez d u nika w terminie nale no ci wynikaj cych z faktury, faktor dokonuje zwrotnego zbycia wierzytelno ci na rzecz faktoranta (spó ki jawnej), zatrzymuj c prowizj i odsetki dyskontowe. Zadanie 1.2. (Okre lanie op acalno ci faktoringu z perspektywy faktoranta) Spó ka z o.o. "KOMETA" ze wzgl du na problemy z p ynno ci finansow zawar a w dniu 1 marca 200X umow z instytucj "FAKTOR S.A.", której podstawowe za o enia s nast puj ce: 1. Umowa faktoringowa dotyczy nale no ci od przedsi biorstwa "METEOR", za sprzedane produkty. Faktura zosta a wystawiona 28.02.200X na kwot 500 000 z. Termin p atno ci ustalono na 30.04.200X. 2. Instytucja "FAKTOR S.A." zap aci 70% nale no ci spó ce "KOMETA" 3.03.200X. Pozosta a cz nale no ci b dzie wyp acana po zap acie przez d u nika, czyli 30.04.200X. 3. Czas finansowania przez instytucj "Faktor" wynosi 59 dni. 4. Prowizja wynosi 2% warto ci faktury, natomiast stop dyskontow w skali roku (od wyp aconej kwoty) ustalono w wysoko ci 8%. honko@wneiz.pl Strona 4 Na podstawie przedstawionych informacji oceni op acalno umowy faktoringowej, wiedz c e alternatywnym rozwi zaniem jest zaci gni cie kredytu oprocentowanego wed ug stopy 28% rocznie. Zadanie 1.3. (Ewidencja faktoringu w a ciwego, koszty uzyskania przychodu) Jednostka wystawi a faktur za sprzedane produkty w wysoko ci 20 000 z plus podatek VAT (22%) 4 400 z. Po pewnym czasie jednostka sprzeda a wierzytelno faktorowi za 19 000 z (przelew). Zgodnie z umow faktoringow ryzyko nie ci galno ci nale no ci obci a faktora. Faktor w ca o ci odzyska nale no z tytu u faktury (przelew). Na podstawie przedstawionych za o e sformu owa i zaksi gowa niezb dne operacje gospodarcze u faktoranta i faktora. Ustali strat z transakcji faktoringowej, wskazuj c w jakiej cz ci stanowi ona koszt uzyskania przychodu zgodnie z updop. Zadanie 1.4. (Ewidencja faktoringu w a ciwego, faktoring a koszty uzyskania przychodu) Spó ka z o.o. "WOJTU II" posiada nale no ci z tytu u udzielonej po yczki w kwocie 200 000 z. W umowie faktoringu ustalono cen sprzeda y wierzytelno ci na 160 000 z. Faktor przekaza kwot 160 000 z na rachunek faktoranta. Na podstawie przedstawionych za o e sformu owa i zaksi gowa niezb dne operacje gospodarcze u faktoranta. Ustali strat z transakcji faktoringowej, wskazuj c w jakiej cz ci stanowi ona koszt uzyskania przychodu zgodnie z updop. Zadanie 1.5. (ewidencja faktoringu w a ciwego) Spó ka z o.o. "X" zawar a z instytucj faktoringow umow o us ug faktoringu. Przedmiotem umowy s wierzytelno ci od spó ki akcyjnej "Y" za sprzedane produkty. Wystawiona dla spó ki akcyjnej "Y" warto faktury wynosi a 61 000 z, w tym nale ny podatek VAT 11 000 z. Postanowienia umowy faktoringowej s nast puj ce: 1) ca kowite ryzyko nie ci galno ci nale no ci od spó ki "Y" przejmuje faktor, 2) dyskonto potr cone przez faktora wynosi 2 000 z, 3) prowizja faktora wynosi 1% warto ci brutto wierzytelno ci 610 z, 4) dyskonto i prowizja b d potr cone przez faktora z kwoty nale nej spó ce "X", 5) kwota nale na spó ce "X" wynosi (61 000 z - 2 000 z 610 z ) 58 390 z. Na podstawie przedstawionych danych u o y i sformu owa niezb dne operacje gospodarcze u faktora i faktoranta. Zadanie 1.6. (faktoring w a ciwy) Spó ka FAKTORANT zawar a w dniu 12.11.200X r. umow faktoringu w a ciwego z firm faktoringow FAKTOR. Faktura VAT, z terminem p atno ci 60 dni od daty jej wystawienia, przekazana firmie faktoringowej, by a wystawiona firmie D U NIK w dniu 2.11.2006 r. na kwot 244.000 z, w tym 44.000 VAT. W umowie ustalono stop dyskonta na 15%. Prowizja faktora wynosi 3% kwoty brutto wierzytelno ci. Dyskonto i prowizja zostan potr cone przez faktora z kwoty nale nej spó ce FAKTORANT w momencie przelewu rodków od d u nika. Spó ka powiadomi a d u nika faktoringowego o zawarciu umowy faktoringowej. Na podstawie przedstawionych za o e sformu owa i zaksi gowa niezb dne operacje gospodarcze u faktoranta, faktora oraz d u nika faktoringowego. Przyj za o enie, e d u nik uregulowa zobowi zanie w terminie p atno ci.
honko@wneiz.pl Strona 5 Zadanie 1.7. (faktoring niew a ciwy) Korzystaj c z za o e poprzedniego przyk adu postanowienia umowy s nast puj ce: 1) ryzyko niesp acenia wierzytelno ci przez d u nika obci a faktoranta, tzn. faktor zwraca mu faktur za sprzeda w wypadku jej nie ci galno ci i nie dokonuje zwrotu dyskonta i prowizji, 2) dyskonto i prowizja s pobierane jednorazowo w momencie przelewu rodków na rachunek bankowy faktora, 3) faktor blokuje 10% sumy nale nej spó ce "X" do czasu otrzymania od d u nika (spó ki "Y") pe nej kwoty wierzytelno ci, co wynosi 5 839 z, 4) kwota postawiona do dyspozycji spó ki "X" wynosi 52 551z (61 000 z - 2 000 z 610 z - 5 839 z ). Wykorzystuj c przedstawione dane sformu owa i zaksi gowa niezb dne operacje gospodarcze. Zadanie 1.8. (faktoring niew a ciwy) Spó ka MECH S.A. zawar a z firm faktoringow umow, na mocy której faktor przej jej wierzytelno. Warto brutto faktury wynosi 122.000 z. (w tym 22% VAT), a termin p atno ci 50 dni od daty wystawienia faktury. Umowa zawiera nast puj ce postanowienia: roczna stopa dyskonta wynosi 20%, prowizja faktora wynosi 0,5% warto ci brutto, dyskonto i prowizja s pobierane jednorazowo w momencie przelewu rodków na rachunek spó ki. faktor blokuje 10% nale nej spó ce kwoty do czasu zap aty przez d u nika ca ej kwoty z faktury. Kwoty wp acone przez d u nika s zarachowywane przez faktora na sp at kwoty po yczki udzielonej spó ce MECH. Je eli d u nik nie sp aci nale no ci, to faktor zwraca spó ce MECH faktur nie dokonuj c zwrotu dyskonta i prowizji. D u nik zosta powiadomiony o zawartej umowie i w wyznaczonym terminie 70 dni sp aci 50% kwoty wierzytelno ci. Z uwagi na niesp acenie w terminie pe nej kwoty wynikaj cej z faktury, faktor zwróci j spó ce. Jednocze nie zaliczy na poczet sp aty kwot zablokowan i pobra pozosta niesp acon kwot z rachunku bie cego spó ki. Zadanie 1.9. (faktoring niew a ciwy) Spó ka cywilna zawar a z bankiem umow o us ug faktoringu, na mocy której z dniem wystawienia faktury przez spó k cywiln bank przejmuje jej wierzytelno wobec spó ki z o.o. za sprzedane produkty. Zgodnie z postanowieniami umowy ca kowite ryzyko nie ci gni cia nale no ci od spó ki z o.o. przejmuje faktor (faktoring w a ciwy).w my l umowy, w dniu wystawienia faktury przez spó k cywiln bank ma przekaza faktorantowi (spó ce cywilnej) kwot w wysoko ci warto ci brutto wynikaj cej z faktury pomniejszonej o: - prowizj, - odsetki dyskontowe, - 22% VAT od sumy kwot prowizji i odsetek dyskontowych. Prowizja faktora wynosi 0,5% przej tej wierzytelno ci brutto. Umowna roczna stopa dyskonta wynosi 10% przej tej wierzytelno ci brutto. Warto brutto wierzytelno ci wynikaj cej z faktury wynosi 122.000 z. W fakturze wyznaczono 60-dniowy termin p atno ci. Temat 2: Forfaiting Wprowadzenie Umowa forfaitingu nale y do kategorii umów nienazwanych (w prawie cywilnym). Istot tej umowy jest sprzeda przez zbywc (sprzedawc lub dostawc towarów i us ug - forfetyst ) na rzecz nabywcy (instytucji forfaitingowej - forfaitera) wierzytelno ci, do uregulowania których zobowi zany jest odbiorca towarów i us ug (d u nik forfaitingowy). Forfaiting honko@wneiz.pl Strona 6 spe nia zatem funkcje zbli one do faktoringu (bardziej rozpowszechnionej w praktyce formy obrotu wierzytelno ciami). Ró nice mi dzy faktoringiem a forfaitingiem Faktoring Forfaiting Krótkoterminowa forma finansowania (do 180 dni). rednio i d ugoterminowa forma finansowania (od 6 miesi cy do 7 i wi cej lat). Przedmiotem umowy jest na ogó finansowanie na podstawie Zazwyczaj dotyczy obrotu wekslowego; przedmiotem umowy s wierzytelno ci wynikaj cych z umowy dostawy i sprzeda y wierzytelno ci w wekslach oraz obj te akredytywami, a tak e wyrobów oraz us ug; rzadko dotyczy obrotu wekslowego. wynikaj ce z umów leasingu i wierzytelno ci ksi gowe. Przedmiotem mog by wszystkie wierzytelno ci przys uguj ce Przedmiotem umowy jest z regu y jedna, indywidualnie oznaczona wobec danego odbiorcy lub w stosunku do wszystkich odbiorców. wierzytelno pieni na. W ofercie faktora znajduje si ca y zestaw us ug, w ród których Celem jest finansowanie wierzytelno ci i temu s podporz dkowane finansowanie nie musi odgrywa najwa niejszej roli. wszystkie czynno ci. Finansowanie obrotu krajowego, a tak e eksportu. Finansowanie tylko eksportu. D u nik jest zazwyczaj informowany (poza faktoringiem tajnym) o D u nik cz sto nie wie o zawarciu transakcji. zawarciu umowy. Wykupowi mog podlega niskie warto ciowo wierzytelno ci Wykupowi podlegaj du e warto ciowo wierzytelno ci (jedna pieni ne (ma e kwoty ale du a liczba wierzytelno ci). wierzytelno na wysokie kwoty). Faktor wykupuje 50-90% warto ci faktury. Forfaiter wykupuje 100% warto ci faktury. Faktor finansuje dostawce na ogó we w asnym imieniu i na w asne Cz sto tworzone s konsorcje forfaiterów celem zgromadzenia ryzyko. rodków finansowania danej transakcji, co umo liwia roz o enie ryzyka mi dzy kilka podmiotów finansuj cych. Faktor nie musi przejmowa ryzyka. Finansowanie tylko bez regresu (z przej ciem ryzyka). Us uga ta sza od forfaitingu. Koszty s wysokie, ze wzgl du na bezregresowy charakter. Na koszty te sk ada si dyskonto, mar a forfaitera, op aty dodatkowe dotycz ce dni, w których mimo wymagalno ci nale no ci nie ma wp ywu rodków pieni nych oraz op aty zwi zane z wycofaniem si której ze stron. Faktor stosuje zabezpieczenia, gdy liczy si ze stratami. Nie stosuje si dodatkowych zabezpiecze, gdy forfaiter wyklucza z regu y poniesienie strat. Zadanie 2.1. (forfaiting w a ciwy) Firma KWAS S.A. wykazuje w ksi gach rachunkowych nale no z tytu u eksportu preparatów chemicznych w kwocie 610 000 z, w tym, 110 000 z VAT. Termin p atno ci faktury okre lono na 6 miesi cy. W celu przyspieszenia wp ywu nale no ci zawarto umow forfaitingu z bankiem (forfaiter). W zwi zku z tym w ksi gach rachunkowych foretysty nale y uj nast puj ce operacje gospodarcze: 1. Sprzeda wierzytelno ci (po czona z zawiadomieniem o tym fakcie d u nika): a) cena sprzeda y wierzytelno ci 450 000 z 2. Wyksi gowanie wierzytelno ci wed ug warto ci nominalnej 610 000 z 3. Wp yw zap aty od forfaitera za przeniesion wierzytelno 450 000 z W ksi gach rachunkowych forfaitera wyst pi y nast puj ce operacje gospodarcze: 1. Przej cie wierzytelno ci b d cej przedmiotem umowy: a) warto nominalna wierzytelno ci wynikaj ca z umowy 610 000 z b) cena nabycia wierzytelno ci wynikaj ca z dokumentu ród owego 450 000 z c) zarachowanie kwoty dyskonta (wynagrodzenia) do rozliczenia 160 000 z 2. Zap ata forfety cie za przej t wierzytelno 450 000 z 3. Zap ata d u nika za przej t wierzytelno 610 000 z 4. Przeksi gowanie dyskonta na przychody finansowe 160 000 z Zaksi gowa operacje gospodarcze w ksi gach rachunkowych foretysty i forfaitera. Zadanie 2.2. (forfaiting niew a ciwy) Za o enia jak w zadaniu 2.1., z t ró nic, e ryzyko nie ci galno ci nale no ci jest dzielone mi dzy forfaitera i foretyst. W ksi gach rachunkowych foretysty nale y zaksi gowa nast puj ce operacje gospodarcze zwi zane z realizacj umowy forfaitingowej: 1. Przeksi gowanie warto ci nominalnej wierzytelno ci z tytu u eksportu 610 000 z 2. Dokumenty ród owe (faktura, nota ksi gowa, wyci g bankowy) potwierdzaj ce:
honko@wneiz.pl Strona 7 a) potr cenie przez forfaitera kwoty dyskonta zaliczanego w koszty 160 000 z b) zablokowanie kwoty umownej jako zabezpieczenia ewentualnych roszcze forfaitera na wypadek niewyp acalno ci d u nika forfaitingowego 100 000 z c) wp yw na rachunek bie cy kwoty nale nej wynikaj cej z ustale umownych, (pomniejszonej o dyskonto i kwot zablokowan ) 350 000 z d) warto ogó em wierzytelno ci przeniesionej na forfaitera 610 000 z 3. Zaliczenie na sp at po yczki forfaitingowej ca o ci zap aconej przez d u nika wierzytelno ci - na podstawie zawiadomienia forfaitera: 4. Wp yw na rachunek bankowy kwoty odblokowanej przez forfaitera w zwi zku z rozliczeniem po yczki forfaitingowej: Zaksi gowa operacje gospodarcze u forfetysty. Temat 3: Leasing Leasing w ustawie o rachunkowo ci Art. 3 uor: 4.Je eli jednostka przyj a do u ywania obce rodki trwa e lub warto ci niematerialne i prawne na mocy umowy, zgodnie z któr jedna ze stron, zwana dalej finansuj cym, oddaje drugiej stronie, zwanej dalej korzystaj cym, rodki trwa e lub warto ci niematerialne i prawne do odp atnego u ywania lub równie pobierania po ytków na czas oznaczony, rodki te i warto ci zalicza si do aktywów trwa ych korzystaj cego, je eli umowa spe nia co najmniej jeden z nast puj cych warunków: 1)przenosi w asno jej przedmiotu na korzystaj cego po zako czeniu okresu, na który zosta a zawarta, 2)zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez korzystaj cego, po zako czeniu okresu, na jaki zosta a zawarta, po cenie ni szej od warto ci rynkowej z dnia nabycia, 3)okres, na jaki zosta a zawarta, odpowiada w przewa aj cej cz ci przewidywanemu okresowi ekonomicznej u yteczno ci rodka trwa ego lub prawa maj tkowego, przy czym nie mo e by on krótszy ni 3/4 tego okresu. Prawo w asno ci przedmiotu umowy mo e by, po okresie, na jaki umowa zosta a zawarta, przeniesione na korzystaj cego, 4)suma op at, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadaj ca do zap aty w okresie jej obowi zywania, przekracza 90% warto ci rynkowej przedmiotu umowy na ten dzie. W sumie op at uwzgl dnia si warto ko cow przedmiotu umowy, któr korzystaj cy zobowi zuje si zap aci za przeniesienie na niego w asno ci tego przedmiotu. Do sumy op at nie zalicza si p atno ci na rzecz korzystaj cego za wiadczenia dodatkowe, podatków oraz sk adek na ubezpieczenie tego przedmiotu, je eli korzystaj cy pokrywa je niezale nie od op at za u ywanie, 5)zawiera przyrzeczenie finansuj cego do zawarcia z korzystaj cym kolejnej umowy o oddanie w odp atne u ywanie tego samego przedmiotu lub przed u enia umowy dotychczasowej, na warunkach korzystniejszych od przewidzianych w dotychczasowej umowie, 6)przewiduje mo liwo jej wypowiedzenia, z zastrze eniem, e wszelkie powsta e z tego tytu u koszty i straty poniesione przez finansuj cego pokrywa korzystaj cy, 7)przedmiot umowy zosta dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystaj cego. Mo e on by u ywany wy cznie przez korzystaj cego, bez wprowadzania w nim istotnych zmian. 5.W przypadku spe nienia co najmniej jednego z warunków okre lonych w ust. 4, oddane do u ywania korzystaj cemu rodki trwa e lub warto ci niematerialne i prawne zalicza si u finansuj cego do aktywów trwa ych jako nale no ci. 6.W przypadku gdy roczne sprawozdanie finansowe korzystaj cego nie podlega obowi zkowi badania i og oszenia w my l art. 64 ust. 1, to mo e on dokonywa kwalifikacji umów, o których mowa w ust. 4, wed ug zasad okre lonych w przepisach podatkowych i nie stosowa ust. 4 i 5 Ujmowanie leasingu w sprawozdaniu finansowym 1 SPRAWOZDANIE FINANSOWE KORZYSTAJ CEGO (Leasing finansowy - umowa spe nia co najmniej jeden warunek wymieniony w art. 3, ust. 4 UOR) BILANS AKTYWA PASYWA RODKI TRWA E KOSZTY I STRATY AMORTYZACJA + CZ ODSETKOWA (cz odsetkowa liczona w sposób odzwierciedlaj cy sta okresow stop zwrotu d ugu pozosta ego ZOBOWI ZANIA z tytu u d ugu pozosta ego (kapita pozosta y do sp aty) RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT 1 http://www.bre-leasing.pl/ogolne/dlaczego_aspekty2.html PRZYCHODY I ZYSKI PRZYCHODY Z DZIA ALNO CI GOSPODARCZEJ honko@wneiz.pl Strona 8 - MSR-17 "Leasing") SPRAWOZDANIE FINANSOWE FINANSUJ CEGO (Leasing finansowy - umowa spe nia co najmniej jeden warunek wymieniony w art. 3, ust. 4 UOR) BILANS AKTYWA PASYWA NALE NO CI zdyskontowane wewn trzn stop zwrotu (IRR) raty leasingowe oraz warto resztowa (niesp acony kapita ) KOSZTY I STRATY KOSZTY z tytu u odsetek od refinansowania + koszty sta e Umowa leasingowa, wed ug której prawo do amortyzacji przys uguje finansuj cemu (leasing finansowy) ZOBOWI ZANIA w zale no ci od róde refinansowania np. kredyt bankowy RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Podatkowe skutki umów leasingowych PRZYCHODY I ZYSKI PRZYCHODY z cz ci odsetkowej rat leasingowych. Rozliczane w sposób odzwierciedlaj cy sta okresow stop zwrotu d ugu pozosta ego (MSR 17 - "Leasing") Umowa leasingowa, wed ug której prawo do amortyzacji przys uguje korzystaj cemu (leasing operacyjny) Zakres przychodów finansuj cego Op aty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez Do przychodów finansuj cego zalicza si op aty korzystaj cego w podstawowym okresie umowy, w nale ne od korzystaj cego w podstawowym okresie tym tak e op aty wst pne, s dla finansuj cego umowy, ale tylko w wysoko ci przekraczaj cej sp at przychodem podatkowym w pe nej wysoko ci. warto ci przedmiotu umowy. Traktowanie wydatków zwi zanych z nabyciem przedmiotu umowy przez finansuj cego Wydatek zwi zany z nabyciem przedmiotu umowy nie jest kosztem podatkowym, natomiast kosztem uzyskania przychodu s dla finansuj cego odpisy amortyzacyjne dokonane przez okres trwania umowy. Nale y pami ta, e amortyzacja mo e by naliczana metod liniow lub degresywn. Nie mo na jednak stosowa podwy szonych stawek amortyzacyjnych w wypadku u ywania sk adników w pogorszonych warunkach, gdy finansuj cy nie zna tych warunków. Wydatek poniesiony na nabycie przedmiotu umowy nie jest kosztem podatkowym, finansuj cy nie dokonuje równie odpisów amortyzacyjnych od tego przedmiotu. Traktowanie wydatków zwi zanych z umow leasingow przez korzystaj cego Op aty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystaj cego w podstawowym okresie umowy, w tym tak e op aty wst pne, s dla korzystaj cego kosztem uzyskania przychodów w pe nej wysoko ci. Test: 1. W Polsce leasing jest unormowany przez: a) kodeks cywilny b) ustaw o rachunkowo ci c) ustaw o podatku dochodowym od osób fizycznych 2. Umowa leasingu jest: a) umow nienazwan zbli on do dzier awy b) umow nienazwan zbli on do najmu c) umow nazwan 3. Stronami leasingu s : a) korzystaj cy i finansuj cy b) lesingodawca i leasingobiorca Do kosztów korzystaj cego zalicza si raty leasingowe w podstawowym okresie umowy, ale tylko w wysoko ci przekraczaj cej sp at warto ci przedmiotu umowy.
honko@wneiz.pl Strona 9 c) najemca i wynajmuj cy 4. Przedmiotem leasingu s zgodnie z prawem bilansowych: a) rzeczy, b) warto ci niematerialne i prawne, c) adne z powy szych. 5. Przedmiotem leasingu s zgodnie z kodeksem cywilnym: a) rzeczy b) warto ci niematerialne i prawne c) adne z powy szych 6. Kodeks cywilny przewiduje nast puj ce rodzaje leasingu: a) operacyjny b) finansowy c) adne z powy szych Zadanie 3.1. (Ewidencja leasingu finansowego po stronie korzystaj cego) 1. Na podstawie umowy leasingowej przyj to do u ytkowania maszyny produkcyjne: a) warto maszyn... 10 000 z b) naliczone z góry odsetki za ca y okres trwania umowy... 1 200 z c) razem... 11 200 z 2. Zap acono rat firmie leasingowej(finansuj cemu) (WB)... 200 z 3. Przeksi gowano odsetki do kosztów bie cego okresu... 20 z Zaksi gowa operacje gospodarcze w ksi gach rachunkowych korzystaj cego (leasingobiorcy). Zadanie 3.2. (Ewidencja leasingu finansowego po stronie finansuj cego i korzystaj cego) W listopadzie 200X r. mia y miejsce nast puj ce operacje gospodarcze: 1. Otrzymano faktur VAT za maszyny zakupione z zamiarem przekazania w leasing: a) warto netto... 500 000 z b) podatek VAT... 110 000 z c) razem... 610 000 z 2. Zawarto umow leasingow, zgodnie z któr odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystaj cy. Zgodnie z tre ci umowy wystawiono korzystaj cemu faktur VAT: a) cz kapita owa... 500 000 z b) odsetki za ca y okres umowy... 100 000 z c) podatek VAT dotycz cy cz ci kapita owej (22%)... 110 000 z d) razem... 710 000 z 3. (WB) Sp acono zobowi zanie wobec dostawcy maszyn... 610 000 z 4. Wystawienie faktury za rat leasingow za pierwszy miesi c: a) cz kapita ow... 5 000 z b) cz odsetkow... 1 000 z c) podatek VAT... 1 100 z d) razem... 7 100 z 5. (WB) Wp ata od korzystaj cego raty za pierwszy miesi c... 7 100 z 6. Wystawienie faktury za rat leasingow za drugi miesi c: a) cz kapita ow... 5 000 z b) cz odsetkow... 1 000 z c) podatek VAT... 1 100 z d) razem... 7 100 z 7. (WB) Wp ata od korzystaj cego raty za drugi miesi c... 7 100 z honko@wneiz.pl Strona 10 Zaksi gowa operacje gospodarcze w ksi gach rachunkowych finansuj cego. Sformu owa operacje gospodarcze, które wyst pi u korzystaj cego i dokona ich ewidencji. Zaksi gowa amortyzacj za dwa kolejne miesi ce w kwocie 900 z /miesi c. Zadanie 3.3. (Ewidencja leasingu operacyjnego u korzystaj cego i finansuj cego) Firma BUSS (korzystaj cy) przyj a do u ytkowania samochód ci arowy VW BUS na podstawie umowy leasingu z firm LEND _ LEASE S.A, która naby a go za 120 000 z + 22% VAT. Zgodnie z umow odpisów amortyzacji dokonuje finansuj cy (Metoda liniowa, stopa amortyzacji 20%) Miesi czna op ata leasingowa wynosi 3 000 z netto + 22% VAT. Sformu owa operacje gospodarcze (umowa oraz op aty leasingowe przez dwa miesi ce) i zaksi gowa je w ksi gach rachunkowych finansuj cego i korzystaj cego Zadanie 3.4. (klasyfikacja umów leasingu, ujmowanie umów leasingowych w ksi gach Firma zawar a umow, na podstawie której przekaza a korzystaj cemu do u ytkowania rodek trwa y o warto ci godziwej 100 000 z na okres 3 lat. Op at roczn ustalono na poziomie 12 000 z. Umowa nie zawiera zapisu o przeniesieniu w asno ci przedmiotu na korzystaj cego po zako czeniu umowy ani o prawie do nabycia przedmiotu umowy na korzystnych dla korzystaj cego warunkach. Nie przewidziano równie mo liwo ci zawarcia kolejnej umowy. Przedmiot umowy jest typowy i nie zosta dostosowanych do indywidualnych wymaga korzystaj cego. Przewidywany okres ekonomicznej u yteczno ci przedmiotu umowy wynosi 10 lat. Zadanie 3.5. (klasyfikacja umów leasingu, ujmowanie umów leasingowych w ksi gach Spó ka akcyjna OLA zawar a umow leasingu finansowego rodka trwa ego o warto ci godziwej 150 000 z na okres 5 lat. Korzystaj cym jest spó ka z o.o. ZUZIA, niepodlegaj ca obowi zkowi badania przez bieg ego rewidenta. Op aty wed ug umowy zosta y roz o one równomiernie, w ka dym roku po 40 000 z. Przewidywany okres ekonomicznej u yteczno ci rodka trwa ego wynosi 10 lat, a stopa amortyzacji wed ug updop zosta a okre lona na 10%. Kierownik firmy ZUZIA podj decyzj o prezentowaniu w wyniku finansowym skutków umowy leasingowej zgodnie z prawem podatkowym. Zadanie 3.6. (klasyfikacja umów leasingu, ujmowanie umów leasingowych w ksi gach Przedsi biorstwo MODEL S.A. zawar o umow leasingu finansowego na okres 5 lat ze spó k BADACZ S.A. Przedmiotem leasingu jest maszyna o warto ci godziwej 150 000 z. Roczne op aty w kwocie 40 000 z zosta y roz o one równomiernie. Przewidywany okres ekonomicznej u yteczno ci maszyny wynosi 7 lat.
honko@wneiz.pl Strona 11 Zadanie 3.7. (klasyfikacja umów leasingu, ujmowanie umów leasingowych w ksi gach Przedsi biorstwo GROSZKI S.A. zawar o umow leasingu finansowego na okres 5 lat ze spó k KOWALE S.A. Przedmiotem leasingu jest maszyna o warto ci godziwej 150 000 z. Roczne op aty w kwocie 40 000 z zosta y roz o one równomiernie. Przewidywany okres ekonomicznej u yteczno ci maszyny wynosi 7 lat. Korzystaj cy zdecydowa si na uj cie zobowi za leasingowych w kwocie obejmuj cej raty kapita owe oraz odsetki. Zadanie 3.8. Firma leasingowa (finansuj cy) zobowi za a si odda spó ce z o.o. Gama, która nie jest zobowi zana do badania sprawozda finansowych, do u ywania na 24 miesi ce samochód dostawczy Star o oferowanej warto ci netto 50.000z. Integraln cz umowy stanowi harmonogram finansowy, którego warunki s nast puj ce: Op ata wst pna 11.000z + VAT, 23 raty po 2.100z + VAT, po zako czeniu umowy i zap aceniu wszystkich rat przez korzystaj cego samochód zostanie sprzedanych za 8.000z +VAT. Z przedstawionych za o e wynika, e: 1) okres, na jaki zosta a zawarta umowa stanowi 40% normatywnego okresu u ywania rodka trwa ego, gdy zgodnie z wykazem stawek amortyzacyjnych dla rodków transportu okres normatywnego u ywania wynosi 5 lat, 2) suma op at leasingowych wynosi 59.300z (11.000z + 48.300z ), czyli odpowiada co najmniej warto ci pocz tkowej rodka trwa ego. Jednak w umowie nie ma informacji o tym, e odpisy amortyzacyjne dokonuje finansuj cy, czyli zgodnie z prawem podatkowym umowa b dzie traktowana jako umowa leasingu operacyjnego. Na podstawie przedstawionych za o e okre li przychody i koszty dla finansuj cego i korzystaj cego oraz u o y i zaksi gowa operacje gospodarcze w ksi gach rachunkowych finansuj cego i korzystaj cego. Zadanie 3.9. Jednostka otrzyma a na podstawie umowy leasingowej rodek trwa y o warto ci 10.000z, który amortyzuje si metod liniow przy wykorzystaniu 30% stawki amortyzacyjnej. Wybrane warunki umowy s nast puj ce: Op ata wst pna 2.080z plus 22% podatku VAT, 36 rat leasingowych po 250 z plus 22% podatku VAT, co wynosi 9.000z plus podatek VAT. Wykaz operacji b dzie nast puj cy: 1. Przyj cie rodka trwa ego 10.000 z 2. Zaksi gowanie odsetek leasingowych: a) za okres umowy 1.080 z honko@wneiz.pl Strona 12 b) zaliczenie odsetek do kosztów w okresie, którego dotycz 3. Naliczanie odpisów amortyzacyjnych (np. 3.000 z rocznie) 4. Otrzymanie faktury za op at wst pn 2.000 z plus VAT 440z 5. Rozliczenie otrzymanej faktury za op at wst pn : a) zaksi gowanie naliczonego podatku VAT 440 z b) zaksi gowanie warto ci netto op aty leasingowej 2.000 z 6. Otrzymanie faktury za rat leasingow 250z plus VAT 55 z 7. Rozliczenie otrzymanej faktury za rat leasingow : a) zaksi gowanie naliczonego podatku VAT 55 z b) zaksi gowanie warto ci netto raty leasingowej 250 z 8. Przeksi gowanie zwi zane z kontem "Pozosta e rozrachunki rozliczane bilansowo": a) op ata wst pna 2.000 z b) rata leasingowa 250 z Zaksi guj wymienione operacje. Zadanie 3.10. (Ustalanie warto ci hipotetycznej) Warto pocz tkowa rodka trwa ego przekazanego w leasing operacyjny wynosi a 60 000 z. Okres umowy leasingowej okre lono na 3 lata, stopa amortyzacji wynosi 10%. Ustali warto hipotetyczn rodka trwa ego. Zadanie 3.11. (Ewidencja leasingu u korzystaj cego) Jak nale y uj w ksi gach rachunkowych operacje zwi zane z leasingiem operacyjnym samochodu osobowego, gdy dla celów bilansowych umowa ta spe nia warunki leasingu finansowego? Spó ka podlega badaniu przez bieg ego rewidenta. Zadanie 3.12. (Ewidencja leasingu u korzystaj cego) Jednostka podpisa a umow o leasing operacyjny wózka magazynowego. Otrzyma a od finansuj cego pierwsz faktur na op at administracyjn i wst pn op at leasingow. Jak uj wymienione op aty w ksi gach rachunkowych? Zadanie 3.13. (Ewidencja leasingu u korzystaj cego) Spó ka z o.o. zawar a umow leasingu, której przedmiotem jest aparatura medyczna. Umowa zosta a zawarta na czas oznaczony (2 lata) i zawiera postanowienie, e odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystaj cy. Spó ka otrzyma a faktur na kwot brutto: 16 600 z, w tym podatek VAT (7%): 1 086 z, która obejmuje: - cz kapita ow : 14 002 z, - cz odsetkow : 1 512 z, - podatek VAT: 1 086 z. Zgodnie z warunkami umowy op ata wst pna obejmuje sp at kapita u w kwocie netto: 1.396 z i podatek VAT w ca o ci: 1 086 z. Kolejne raty miesi czne wynosz po 588 z, w tym rata kapita owa: 525 z i rata odsetkowa: 63 z. Podatek VAT naliczony nie podlega odliczeniu. Spó ka przyj a 14% stawk amortyzacji. Zaksi gowa operacje gospodarcze. Zadanie 3.14. Wprowadzili my do ewidencji bilansowej rodków trwa ych spó ki jawnej urz dzenia o jednostkowej warto ci pocz tkowej 2.950 z. S to urz dzenia u ywane na podstawie umowy leasingu finansowego - w rozumieniu przepisów bilansowych i podatkowych. Czy fakt, e s to urz dzenia pochodz ce z leasingu nie wyklucza mo liwo ci dokonania jednorazowego odpisu amortyzacyjnego ich warto ci pocz tkowych? Jak powinna przebiega ewidencja ksi gowa nabycia tych urz dze w drodze leasingu finansowego?