Załącznik do zarządzenia Nr 23/2011 Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 18 lipca 2011 r. Tymczasowa instrukcja prowadzenia ruchu pociągów z wykorzystaniem systemu ETCS poziomu 1 Ir-1a Warszawa, 2011 rok
Właściciel: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Wydawca: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Centrala Biuro Eksploatacji ul. Targowa 74, 03-734 Warszawa tel. 22 47 320 16 www.plk-sa.pl, e-mail: ies@plk-sa.pl Wszelkie prawa zastrzeżone. Modyfikacja, wprowadzanie do obrotu, publikacja, kopiowanie i dystrybucja w celach komercyjnych, całości lub części instrukcji, bez uprzedniej zgody PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. są zabronione
Spis treści 1. Ogólny opis systemu ETCS poziomu 1, podstawowe definicje... 5 2. Opis i funkcje systemu ETCS poziomu 1... 5 3. Przygotowanie pociągu do jazdy w systemie ETCS poziomu 1... 7 4. Zasady prowadzenia ruchu pociągów z użyciem systemu ETCS poziomu 1 w warunkach normalnych... 8 5. Manewry w systemie ETCS poziomu 1... 10 6. Zasady prowadzenia ruchu pociągów z użyciem systemu ETCS poziomu 1 w warunkach szczególnych... 10 7. Oznaczenia systemu ETCS poziomu 1... 13 8. Pociągi lub linie niewyposażone w urządzenia ETCS poziomu 1... 13 9. Postanowienia końcowe... 13 Załącznik Wskaźniki stosowane do prowadzenia ruchu pociągów z wykorzystaniem systemu ETCS poziomu 1... 15 3
4
1. Ogólny opis systemu ETCS poziomu 1, podstawowe definicje 1. Europejski System Sterowania Pociągiem (ETCS) jest częścią składową Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym (ERTMS). Europejski System Zarządzania Ruchem Kolejowym (ERTMS) obejmuje Globalny System Kolejowej Radiokomunikacji Ruchomej (GSM-R) i Europejski System Sterowania Pociągiem (ETCS). 2. Przekazywanie precyzyjnych danych o zezwoleniach na jazdę, sygnalizacja kabinowa i bezpieczna kontrola jazdy, realizowane przez ETCS pozwalają na podwyższenie prędkości pociągów i zwiększenie przepustowości linii kolejowych. 3. Sygnalizacja kabinowa to system przekazywania i odbioru z urządzeń przytorowych do kabiny maszynisty informacji dotyczących sygnałów i dopuszczalnych prędkości na drodze jazdy pociągu. 4. Charakterystyka hamowania zbiór parametrów gwarantujących zatrzymanie lub spowolnienie pociągu dla uzyskania wymaganej drogi hamowania. 5. Przepisy krajowe regulacje wewnętrzne przewoźnika i PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., zwane dalej PKP PLK S.A., wg których odbywa się ruch kolejowy na sieci zarządzanej przez PKP PLK S.A. 6. Pulpit pokładowy graficzny interfejs pomiędzy maszynistą a systemem urządzeń pokładowych ETCS. 7. Tryb jazdy sposób prowadzenia pociągu przez maszynistę w systemie ETCS poziomu 1 w zależności od sytuacji techniczno-ruchowej uwzględniającej przepisy krajowe. 8. Urządzenia pokładowe urządzenia systemu ETCS poziomu 1 zainstalowane na pojeździe kolejowym. 9. Zbiory danych (dane) informacje dotyczące charakterystyki pojazdu i parametrów techniczno-ruchowych linii kolejowej wymagane dla sytemu ETCS poziomu 1. 2. Opis i funkcje systemu ETCS poziomu 1 1. System ETCS poziomu 1 stosowany jest w celu podwyższenia bezpieczeństwa jazdy pociągu poprzez kontrolę pracy maszynisty (nadzorowanie prawidłowego prowadzenia pociągu) w stopniu umożliwiającym jazdę pociągów z prędkością powyżej 160 km/h. 2. System ETCS poziomu 1 spełnia następujące funkcje: 1) określa granice zezwolenia na jazdę pociągu; 2) kontroluje prowadzenie pojazdu trakcyjnego przez maszynistę w granicach zezwolenia na jazdę; 3) monitoruje maksymalną prędkość pociągu, kierunek jego jazdy, stałe i doraźne ograniczenia prędkości pociągu; 5
4) dostosowuje system prowadzenia ruchu kolejowego do rozwiązań stosowanych w państwach Unii Europejskiej w ramach interoperacyjności transeuropejskiego systemu kolejowego. 3. Maszynista jest odpowiedzialny za właściwe prowadzenie pociągu w systemie ETCS poziomu 1 w oparciu o informacje przekazywane przez urządzenia pokładowe z zachowaniem obowiązujących przepisów krajowych. Przekroczenie dopuszczalnej prędkości pociągu spowoduje jego automatyczne hamowanie. Szczegółowe informacje niezbędne do wykonywania obowiązków maszynisty zawiera zbiór instrukcji dla maszynisty, za którego opracowanie odpowiedzialny jest przewoźnik kolejowy. 4. Zespół urządzeń przytorowych systemu ETCS poziomu 1 przekazuje drogą punktowej transmisji danych informacje do zespołu urządzeń pokładowych pojazdu trakcyjnego. 5. Dla prawidłowej pracy systemu ETCS poziomu 1 niezbędna jest właściwa współpraca zespołu urządzeń przytorowych z zespołem urządzeń pokładowych. W skład urządzeń przytorowych wchodzą: 1) Eurobalisa Nieprzełączalna wysyła stały komunikat do urządzeń pokładowych pojazdu trakcyjnego (m.in. dotyczący aktualnej pozycji pociągu, ograniczeń prędkości, początku lub końca odcinka ETCS); 2) Eurobalisa Przełączalna wysyła komunikaty zależne od aktualnej sytuacji ruchowej (stosownie do wskazań sygnalizatorów); 3) Elektroniczny Koder Przytorowy (LEU) służy do współpracy urządzeń ETCS poziomu 1 z urządzeniami srk. 6. Eurobalisy, o których mowa w ust. 5, instalowane są pomiędzy tokami szyn: 1) obligatoryjnie w miejscach: a) ustawienia semaforów świetlnych: wjazdowych, wyjazdowych, drogowskazowych, b) ustawienia semaforów samoczynnej blokady liniowej, c) sygnalizujących wjazd (wyjazd) do i z obszaru ETCS, d) związanych ze stałymi ograniczeniami prędkości; 2) ponadto mogą być w miejscach: a) ustawienia tarcz manewrowych, b) ustawienia tarcz ostrzegawczych przejazdowych, c) związanych z doraźnymi ograniczeniami prędkości, d) ustawienia innych wskaźników i punktów charakterystycznych objętych systemem. 7. Wszelka komunikacja w systemie ETCS poziomu 1 odbywa się w języku polskim. 6
3. Przygotowanie pociągu do jazdy w systemie ETCS poziomu 1 1. Przygotowanie pociągu do jazdy i zgłoszenie gotowości do odjazdu pociągu należy do obowiązków uprawnionego pracownika przewoźnika (wskazanego w regulaminie technicznym). 2. Oprócz czynności wymienionych w 14 Instrukcji o prowadzeniu ruchu pociągów (Ir-1) pracownik przewoźnika kolejowego przygotowujący pociąg do jazdy w systemie ETCS poziomu 1, powinien wprowadzić i zatwierdzić (lub tylko zatwierdzić) zbiory danych wymaganych dla jazdy tego pociągu. Szczegółowe postanowienia w tym zakresie określają przepisy wewnętrzne przewoźnika. 3. Przygotowanie pociągu do jazdy ma na celu prawidłowe zestawienie pociągu zgodnie z parametrami technicznymi przydzielonej trasy. Przewoźnik kolejowy jest odpowiedzialny za zagwarantowanie odpowiedniej charakterystyki hamowania pociągu. PKP PLK S.A. obowiązane są do przekazania przewoźnikowi informacji niezbędnych do obliczania wymaganej charakterystyki hamowania na danej trasie i dopuszczonych systemach hamowania. 4. Wprowadzanie danych do systemu jest konieczne w celu przygotowania pociągu do jazdy: 1) przed uruchomieniem pociągu; 2) po każdym przypadku, gdy dane muszą być zmodyfikowane (konieczność modyfikacji może wynikać z: decyzji dyspozytorskiej; awarii, która wpłynęła na charakterystykę taboru; użycia lokomotywy pomocniczej itp.). Jeżeli wymagana jest zmiana tych danych podczas jazdy pociągu, to ich uaktualnienia dokonuje maszynista. 5. Przed wyjazdem pociągu ze stacji początkowej oraz przy zmianie drużyny trakcyjnej, maszynista zobowiązany jest sprawdzić dostępność danych o pociągu i zapoznać się z nimi. 6. Przed odjazdem pociągu maszynista powinien poinformować kierownika pociągu o wyposażeniu pojazdu trakcyjnego w czynne urządzenia ETCS poziomu 1. 7. Przed odjazdem pociągu dyżurny ruchu przekazuje drużynie pociągowej informacje, polecenia i zezwolenia o których mowa w 57 instrukcji Ir-1. Dla pociągów wyposażonych w system ETCS poziomu 1 obowiązują rozkazy pisemne określone w 57 i 58 instrukcji Ir-1. 8. Obsadę pociągu, zadania drużyny pociągowej oraz znajomość linii kolejowych przez drużynę pociągową, w pociągu wyposażonym w urządzenia ETCS, regulują postanowienia 15 i 16 instrukcji Ir-1. 7
4. Zasady prowadzenia ruchu pociągów z użyciem systemu ETCS poziomu 1 w warunkach normalnych 1. Jazda pociągu w obszarze wyposażonym w urządzenia ETCS poziomu 1 odbywa się według następujących zasad: 1) zbliżając się do punktu początkowego obszaru ETCS poziomu 1 maszynista pojazdu trakcyjnego zgłasza dyżurnemu ruchu właściwego posterunku zapowiadawczego fakt posiadania czynnych urządzeń pokładowych ETCS poziomu 1. Dyżurny ruchu powyższe odnotowuje w rubryce 9 Uwagi dziennika ruchu; 2) prowadzenie pociągu w obszarze ETCS poziomu 1 odbywa się zgodnie z postanowieniami niniejszej instrukcji; 3) przy zbliżaniu się pociągu do punktu końcowego obszaru ETCS poziomu 1 przejeżdżając nad grupą balis sygnalizujących koniec obszaru ETCS poziomu 1 maszynista obsługuje odpowiednie urządzenia pokładowe. Po wyjeździe z obszaru ETCS maszynista stosuje ogólne zasady prowadzenia ruchu pociągów na sieci PKP PLK S.A.; 4) odcinki linii wyposażone w urządzenia systemu ETCS poziomu 1 wskazane są w dodatku 1 do wewnętrznego rozkładu jazdy pociągów i zeszytach wewnętrznego rozkładu jazdy pociągów. 2. Prowadzenie pociągu z czynnymi urządzeniami pokładowymi ETCS poziomu 1 odbywa się według następujących zasad: 1) w obszarze wyposażonym w system ETCS poziomu 1 maszynista powinien znać przepisy krajowe a w szczególności: a) stronę toru po której są ustawione obowiązujące sygnalizatory, b) rodzaje sygnałów Stój, które wymagają bezwzględnego zatrzymania pociągu, c) rodzaje sygnałów zezwalających na jazdę; 2) maszynista stosuje się do wskazań pulpitu pokładowego oraz sygnałów i wskaźników nie objętych systemem ETCS poziomu 1, przy czym: a) wskazania pulpitu pokładowego w odniesieniu do sygnałów i wskaźników objętych systemem mają pierwszeństwo przed wskazaniami tych sygnałów, z wyjątkiem sygnałów o zagrożeniu bezpieczeństwa ruchu, takich jak: S 1, D 1, D 2, D 3, Rm 4, Alarm, b) rozkaz pisemny ma pierwszeństwo przed wszystkimi sygnałami wyświetlanymi przez pulpit pokładowy z wyjątkiem sytuacji, gdy wyświetlana na pulpicie dopuszczalna prędkość jest mniejsza od wskazanej w rozkazie pisemnym, c) na szlakach ze wskaźnikami We nie objętymi systemem, prędkość pociągu na całym szlaku należy ograniczyć do 160 km/h przy dwuosobowej obsadzie trakcyjnej (a do 130 przy jednoosobowej obsadzie trakcyjnej), 3) w trybie jazdy Odpowiedzialność Personelu (SR) maszynista zobowiązany jest do obserwacji prawidłowości nastawienia drogi przebiegu i odpowiada za kontrolę nieza- 8
jętości toru; respektuje informacje przekazywane przez urządzenia przytorowe (sygnalizatory, wskaźniki, tarcze manewrowe itd.); 4) w trybie jazdy Na Widoczność z ETCS (OS) podczas wjazdu i wyjazdu pociągu: na sygnał zastępczy Sz lub rozkaz pisemny, wjazdu pociągu na tor częściowo zajęty, pominięcia przez pociąg semafora sbl wskazującego sygnał Stój maszynista zobowiązany jest do obserwacji prawidłowego nastawienia zwrotnic przejeżdżanych w drodze przebiegu i odpowiada za kontrolę niezajętości toru i przejeżdżanych rozjazdów oraz kontynuowania jazdy z nieprzekraczalną prędkością dla jazdy w trybie Na widoczność z ETCS (OS) tak, aby mógł w każdej chwili zatrzymać pociąg przed sygnałem Stój, innym pociągiem lub przeszkodą do jazdy; 5) w trakcie jazdy może nastąpić hamowanie pociągu wymuszone przez system z następujących powodów: a) przekroczenia dopuszczalnej prędkości dla określonego trybu jazdy, b) w przypadku braku potwierdzenia zmiany trybu jazdy przez maszynistę, c) braku zasilania lub uszkodzenia urządzeń pokładowych, d) usterek urządzeń przytorowych (uszkodzenia balisy lub LEU, uszkodzenia kabla, braku balisy itp.); 6) w przypadku konieczności zatrzymania pociągu przed semaforem wskazującym sygnał Stój, czoło pociągu należy zatrzymać nie mniej niż 10 metrów przed tym semaforem celem umożliwienia przekazania do urządzeń pokładowych informacji o zezwoleniu na jazdę po wyświetleniu sygnału zezwalającego na jazdę. Po wyświetleniu się na semaforze sygnału zezwalającego lub sygnału zastępczego Sz należy uruchomić pociąg na ogólnie obowiązujących zasadach. Odstępstwo od powyższej zasady powinno być zamieszczone w regulaminie technicznym właściwego posterunku ruchu. 3. Przy czynnej blokadzie liniowej dyżurny ruchu podając telefoniczną informację o odjeździe (przejeździe) pociągu do przedniego posterunku zapowiadawczego uzupełnia telefonogram słowem: ETCS. 4. Przyjmowanie, wyprawianie i przepuszczanie pociągów na posterunkach ruchu: 1) przyjmowanie, wyprawianie i przepuszczanie pociągów na posterunkach ruchu linii wyposażonych w urządzenia ETCS poziomu 1 odbywa się według zasad określonych w Rozdziale V instrukcji Ir-1; 2) ruch pociągów wyposażonych w czynne urządzenia pokładowe ETCS poziomu 1 należy zasadniczo prowadzić po torach wyposażonych w urządzenia ETCS poziomu 1; 3) w przypadku konieczności przyjęcia pociągu na tor główny dodatkowy poza obszarem ETCS poziomu 1, dyżurny ruchu przed wjazdem pociągu informuje o tym maszynistę przez radiotelefon; 4) wyjazd pociągu na tor lewy jest możliwy bez rozkazu pisemnego na sygnał zezwalający lub sygnał zastępczy Sz jeśli maszynista otrzyma przez urządzenia pokładowe informację o wyświetleniu wskaźnika W 24, a blokada liniowa przystosowana jest do prowadzenia ruchu dwukierunkowego po torze, na który ma nastąpić wyjazd. 9
5. Czynny i sprawnie działający system ETCS poziomu 1 umożliwia stosowanie jednoosobowej obsługi trakcyjnej bez ograniczeń prędkości ( 15 ust. 3 pkt 2 instrukcji Ir-1). 6. Maszyniści pociągów wyposażonych w ETCS poziomu 1 i pracownicy posterunków ruchu wykorzystują dotychczasowy system radiołączności pociągowej wraz z obowiązującym systemem Radio-stop. 7. Zabezpieczenie ruchu na przejazdach i przejściach kolejowych, strzeżonych przez dróżników przejazdowych odbywa się na zasadach określonych w Rozdziale XII instrukcji Ir-1. 8. Dla pociągów jadących w systemie ETCS poziomu 1 przez przejazdy obowiązują następujące prędkości, nie większe niż: 1) 160 km/h dla kat. A w osi przejazdu, dla całej długości pociągu; 2) 160 km/h dla kat. A i kat. B, w strefie oddziaływania czujników; 3) 140 km/h dla kat. C w strefie oddziaływania czujników; 4) 120 km/h dla kat. D w obowiązującym trójkącie widoczności. 5. Manewry w systemie ETCS poziomu 1 Manewry pojazdami wyposażonymi w system ETCS1 poziomu 1 odbywają się według następujących zasad: 1) tryb Jazda Manewrowa (SH) może zostać wybrany przez maszynistę lub wywołany przez urządzenia przytorowe. Wybór trybu Jazda Manewrowa (SH) i wyjście z tego trybu przez maszynistę może odbyć się tylko w czasie postoju; 2) manewry wykonywane pojazdami wyposażonymi w system ETCS poziomu 1 zarówno na torach w obszarze ETCS poziomu 1 jak również na torach nie objętych tym systemem odbywają się na zasadach określonych w 11, 12 i 13 instrukcji Ir-1, po obsłużeniu odpowiednich urządzeń pokładowych przez maszynistę; 3) szczegółowe zasady i sposób wykonywania manewrów określa Instrukcja o technice pracy manewrowej (Ir-9) oraz regulamin techniczny dla danego posterunku ruchu. 6. Zasady prowadzenia ruchu pociągów z użyciem systemu ETCS poziomu 1 w warunkach szczególnych 1. Prowadzenie pociągu wyposażonego w system ETCS poziomu 1 podwójną trakcją (tandem) jest możliwe z wykorzystaniem tego systemu po odpowiednim obsłużeniu urządzeń pokładowych przez maszynistę. Analogiczna sytuacja występuje przy pociągu pchanym. W tych przypadkach obowiązują ogólne postanowienia 64 i 66 instrukcji Ir-1. 2. Cofanie pociągu wyposażonego w system ETCS poziomu 1 jest możliwe po odpowiednim obsłużeniu urządzeń pokładowych przez maszynistę, na zasadach określonych w 69 instrukcji Ir-1. 10
3. Postępowanie w przypadku nieprawidłowego działania urządzeń ETCS poziomu 1 odbywa się według następujących zasad: 1) o każdej usterce w pokładowych urządzeniach ETCS poziomu 1 uniemożliwiającej prowadzenie pociągu z prędkością ponad 160 km/h, o uszkodzeniu lub braku urządzeń przytorowych oraz o braku lub niewłaściwym wzajemnym oddziaływaniu urządzeń przytorowych z urządzeniami pokładowymi, maszynista powinien za pomocą urządzeń radiołączności pociągowej zawiadomić właściwego dyżurnego ruchu. Jeśli usterka ma miejsce na szlaku należy zawiadomić dyżurnego ruchu tylnego posterunku, a jeśli jest to niemożliwe dyżurnego ruchu przedniego posterunku ruchu; 2) dyżurny ruchu po otrzymaniu zawiadomienia o usterkach w działaniu systemu ETCS poziomu 1 powinien niezwłocznie wprowadzić ograniczenie prędkości pociągów do 160 km/h przy dwuosobowej obsadzie trakcyjnej, a do 130 km/h przy jednoosobowej obsadzie trakcyjnej na odcinku oddziaływania tego urządzenia do czasu usunięcia usterki, a następnie powiadomić o tym uprawnionego pracownika z odnotowaniem odpowiedniego zapisu w książce kontroli urządzeń sterowania ruchem. 4. W czasie niedziałania lub nieprawidłowego działania urządzeń sbl należy powiadomić o tym maszynistę pociągu wyposażonego w system ETCS poziomu 1 i postępować w sposób przewidziany w 29 ust. 4 instrukcji Ir-1. Jeżeli zachodzi potrzeba wyprawienia pociągu na szlak z sbl w odstępie posterunków następczych, należy ograniczyć prędkość pociągu wyposażonego w urządzenia ETCS poziomu 1 do 160 km/h (w przypadku jednoosobowej obsługi trakcyjnej do 130 km/h). Przed wyjazdem pociągu ze stacji pociąg należy zatrzymać przed semaforem wyjazdowym. Po otrzymaniu powiadomienia rozkazem pisemnym ( 29 ust. 4 pkt 3 instrukcji Ir-1) maszynista powinien uruchomić pociąg, przejechać za balisy usytuowane przed semaforem wyjazdowym, ponownie zatrzymać pociąg niezależnie od trybu jazdy i odpowiednio obsłużyć urządzenia pokładowe przechodząc do jazdy w trybie Linia Niewyposażona (UN). Dalszą jazdę do najbliższego semafora wjazdowego należy kontynuować w tym trybie na zasadach określonych w 8 ust. 2, gdzie nastąpi ponowne samoczynne przejście do jazdy w systemie ETCS poziomu 1 bez konieczności zatrzymania pociągu. Przy wprowadzonym telefonicznym (radiotelefonicznym) zapowiadaniu pociągów należy przekazywać dodatkową informację ETCS. 5. Maszynista pociągu wyposażonego w ETCS poziomu 1 może przejechać bez zatrzymania obok semafora obsługiwanego lub samoczynnego semafora odstępowego, który świeci białym światłem, gdy urządzenia pokładowe informują o zezwoleniu na jazdę (w odstępstwie od postanowień 2 ust. 7 Instrukcji sygnalizacji (Ie-1)). O usterce należy powiadomić właściwego dyżurnego ruchu. 6. W przypadku, gdy pojazd trakcyjny wyposażony w urządzenia ETCS poziomu 1 znajduje się wyjątkowo za semaforem wskazującym sygnał zezwalający na jazdę lub sygnał zastępczy Sz, maszynista w odstępstwie od postanowień 61 ust. 5 instrukcji Ir-1, może uruchomić pociąg z prędkością wskazywaną przez urządzenia pokładowe. 7. W przypadku, gdy pojazd trakcyjny wyjątkowo znajdzie się za obsługiwanym semaforem wskazującym sygnał Stój maszynista może uruchomić pociąg po otrzymaniu rozkazu pi- 11
semnego. Dalsza jazda może odbywać się w trybie Odpowiedzialność Personelu (SR) z prędkością nieprzekraczającą 40 km/h do następnego semafora lub w trybie Linia Niewyposażona (UN) (poziom 0), na zasadach określonych w 8 ust. 2, do następnego posterunku zapowiadawczego. Cofanie pociągu przed semafor wskazujący sygnał Stój" może odbyć się w trybie Jazda Manewrowa (SH). O sposobie postępowania decyduje dyżurny ruchu dysponujący tym semaforem. W przypadku zatrzymania pojazdu trakcyjnego za balisą znajdującą się przed semaforem wskazującym sygnał Stój sposób postępowania maszynisty po nastawieniu sygnału zezwalającego na jazdę wymaga uzgodnienia z dyżurnym ruchu obsługującym ten semafor. W przypadku, gdy pojazd trakcyjny wyjątkowo znajdzie się za semaforem sbl wskazującym sygnał Stój, dalsza jazda odbywa się na zasadach obowiązujących przy pominięciu semafora sbl wskazującego sygnał Stój. 8. W przypadku odjazdu pociągu z miejsca, gdzie nie widać wskazań semafora wyjazdowego, maszynista pociągu wyposażonego w ETCS poziomu 1 w odstępstwie od postanowień 61 ust. 4 instrukcji Ir-1, może uruchomić pociąg z prędkością wskazywaną przez urządzenia pokładowe bez konieczności ograniczania prędkości. 9. W przypadku przedwczesnego zatrzymania pociągu przed semaforem wskazującym sygnał Stój maszynista może dojechać do tego semafora z prędkością do 40 km/h z zachowaniem postanowień 4 ust. 2 pkt 4. 10. W przypadku stwierdzenia usterek urządzeń radiołączności pociągowej na pojeździe wyposażonym w ETCS poziomu 1 lub na posterunku ruchu należy postępować zgodnie z postanowieniami 20 Instrukcji o użytkowaniu urządzeń radiołączności pociągowej (Ir-5). 11. W przypadku usterek w działaniu urządzeń na przejeździe kolejowym, należy postępować zgodnie z postanowieniami 83 instrukcji Ir-1, Instrukcji obsługi przejazdów kolejowych (Ir-7) i Instrukcji sygnalizacji (Ie-1). 12. W przypadku konieczności wprowadzenia stałego lub doraźnego ograniczenia prędkości jazdy pociągu, miejsce tego ograniczenia należy osygnalizować zgodnie z postanowieniami instrukcji sygnalizacji Ie-1 oraz balisami dla obu kierunków jazdy po torze (torach), na którym(ych) wprowadzono ograniczenie prędkości, w odległości drogi hamowania od miejsca ograniczenia prędkości określonej na podstawie poniższej tabeli. Do czasu zainstalowania balis niezależnie od wprowadzanego ograniczenia prędkości prędkość pociągu na całym szlaku należy ograniczyć do 160 km/h przy dwuosobowej obsadzie trakcyjnej (a do 130 km/h przy jednoosobowej obsadzie trakcyjnej). 13. Drogi hamowania w warunkach hamowania zasadniczego (służbowego) dla taboru klasy 2, tj. o maksymalnej prędkości wynoszącej co najmniej 190 km/h do mniej niż 250 km/h, określa poniższa tabela: 12
Przy prędkości [km/h] Droga hamowania [m] 165 1843 170 1953 175 2067 180 2184 185 2304 190 2427 195 2553 200 2683 205 2816 210 2952 215 3093 220 3235 7. Oznaczenia systemu ETCS poziomu 1 1. Pojazdy trakcyjne wyposażone w urządzenia pokładowe ETCS poziomu 1 winny być oznaczone napisem ETCS umieszczonym pod lub nad numerem pojazdu. 2. Początek i koniec odcinka linii objęty systemem ETCS poziomu 1 oraz grupy balis na szlaku nie zawierające balisy przełączalnej, oznaczone są wskaźnikami wg wzorów i zasad określonych w załączniku do instrukcji. 8. Pociągi lub linie niewyposażone w urządzenia ETCS poziomu 1 1. Pociągi prowadzone pojazdami trakcyjnymi bez urządzeń ETCS kursują w obszarze wyposażonym w przytorowe urządzenia ETCS według ogólnych zasad obowiązujących na sieci PKP PLK S.A. 2. Na liniach niewyposażonych w system ETCS, maszynista pociągu wyposażonego w pokładowe urządzenia ETCS zobowiązany jest postępować zgodnie z obowiązującymi przepisami krajowymi, a w szczególności musi obserwować sygnały i wskaźniki przytorowe, których wskazania są obowiązujące. Prędkość pociągu nie może być większa niż 160 km/h. Za prowadzenie pociągu w pełni odpowiedzialny jest maszynista. 9. Postanowienia końcowe 1. Jeśli postanowienia niniejszej instrukcji w zakresie prowadzenia ruchu pociągów nie stanowią inaczej, należy stosować przepisy krajowe. 2. Niniejsza instrukcja obowiązuje do odwołania. 13
14
Załącznik do Tymczasowej instrukcji prowadzenia ruchu pociągów z wykorzystaniem systemu ETCS poziomu 1 Ir-1a Wskaźniki stosowane do prowadzenia ruchu pociągów z wykorzystaniem systemu ETCS poziomu 1 15
1. Celem załącznika jest określenie wskaźników stosowanych do prowadzenia ruchu z wykorzystaniem systemu ETCS poziomu 1 na liniach kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 2. Dokument został opracowany w oparciu o: 1) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 lipca 2005r. w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji (Dz. U. Nr 172 poz. 1444 z późn. zm.); 2) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drodze (Dz. U. nr 220, poz. 2181 z dnia 23 grudnia 2003r.); 3) Wymagania techniczne dla wskaźników i tablic sygnałowych Ie-102.; 4) Instrukcja o prowadzeniu ruchu pociągów Ir-1, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Warszawa, 2008r.; 5) Instrukcja sygnalizacji Ie-1, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Warszawa, 2007r.; 6) Koncepcja wyposażenia linii CMK (nr CMK 00000 0750 KOFSP), lipiec 2010r.; 7) ERTMS UNIT ERTMS MARKERBOARDS, wersja 2.0, European Railway Agency, 15 kwietnia 2010 r.; 8) ETCS marker board definition, 06E068 wersja 1, European Economic Interest Group- European Rail Traffic Management System, 17 maja 2006 r.; 9) ETCS and GSMR rules and principles 05E372 version 1, European Economic Interest Group-European Rail Traffic Management System, 15 grudzień 2005r.; 10)EN 12899-1 Stałe pionowe znaki drogowe; 11)Fixed traffic signs for ETCS operation Corridor E Proposal (Development of ERTMS/ETCS L2 on the Czech part of Corridor E, Annex 1). 16
3. Na liniach kolejowych, na których dopuszczalne maksymalne prędkości pociągów wynoszą V 60 km/h należy instalować wskaźniki i tablice sygnałowe wykonane w technice odblaskowej. 4. Wskaźnik ETCS 1 A Zapowiedź wjazdu w obszar ETCS poziomu 1 : Rysunek 1 Zapowiedź wjazdu w obszar ETCS poziomu 1 1) wskaźnik stosuje się w celu poinformowania maszynisty pojazdu trakcyjnego wyposażonego w urządzenia pokładowe systemu ETCS, że w tym miejscu rozpoczyna się proces zmiany poziomu systemu ETCS na poziom 1; 2) żółta kwadratowa tablica z czarnym obramowaniem i czarnym oznaczeniem literowocyfrowym ETCS L1 (oznaczenie ETCS umieszczone nad oznaczeniem L1 ); gdy nie można ustawić wskaźnika z zachowaniem skrajni, należy zastosować zmniejszony wymiar tablicy wskaźnika lub/i ustawić go dolną krawędzią na wysokości równej wysokości główki szyny: a) wskaźnik umieszcza się obok grupy balis anonsujących zmianę poziomu systemu ETCS na poziom 1, b) na szlaku jednotorowym wskaźnik umieszcza się po prawej stronie toru, patrząc w kierunku jazdy, c) na szlaku dwutorowym wskaźnik umieszcza się po zewnętrznej stronie torów, dla toru prawego po prawej stronie, a dla toru lewego po lewej stronie, patrząc w kierunku jazdy, d) na szlaku o liczbie torów większej niż dwa, przy torach skrajnych wskaźnik umieszcza się po zewnętrznej stronie torów, zgodnie z lit. c, natomiast na torach nieskrajnych po prawej stronie toru, patrząc w kierunku jazdy, e) w obrębie stacji wskaźnik umieszcza się po prawej stronie toru, do którego się odnosi. 17
5. Wskaźnik ETCS 1 B Wjazd w obszar ETCS poziomu 1 : ETCS L1 Rysunek 2 Wjazd w obszar ETCS poziomu 1 1) wskaźnik stosuje się w celu poinformowania maszynisty pojazdu trakcyjnego wyposażonego w urządzenia pokładowe systemu ETCS o zmianie poziomu systemu ETCS na poziom 1; 2) biała kwadratowa tablica z czarnym obramowaniem i czarnym oznaczeniem literowocyfrowym ETCS L1 (oznaczenie ETCS umieszczone nad oznaczeniem L1 ); gdy nie można ustawić wskaźnika z zachowaniem skrajni, należy zastosować zmniejszony wymiar tablicy wskaźnika lub/i ustawić go dolną krawędzią na wysokości równej wysokości główki szyny: a) wskaźnik umieszcza się obok grupy balis wjazdowych w obszar wyposażony w system ETCS poziomu 1, b) na szlaku jednotorowym wskaźnik umieszcza się po prawej stronie toru, patrząc w kierunku jazdy, c) na szlaku dwutorowym wskaźnik umieszcza się po zewnętrznej stronie torów, dla toru prawego po prawej stronie, a dla toru lewego po lewej stronie, patrząc w kierunku jazdy, d) na szlaku o liczbie torów większej niż dwa, przy torach skrajnych wskaźnik umieszcza się po zewnętrznej stronie torów, zgodnie z lit. c, natomiast na torach nieskrajnych po prawej stronie toru, patrząc w kierunku jazdy, e) w obrębie stacji wskaźnik umieszcza się po prawej stronie toru, do którego się odnosi. 18
6. Wskaźnik ETCS 1 C Wyjazd z obszaru ETCS poziomu 1 : ETCS L1 Rysunek 3 Wyjazd z obszaru ETCS poziomu 1 1) wskaźnik stosuje się w celu poinformowania maszynisty pojazdu trakcyjnego wyposażonego w urządzenia pokładowe systemu ETCS o wyjeździe z obszaru nadzorowanego przez systemu ETCS poziomu 1; 2) biały kwadrat z czarnym obramowaniem i czarnym oznaczeniem literowo-cyfrowym ETCS L1 (oznaczenie ETCS umieszczone nad oznaczeniem L1 ), przekreślony czerwonym pasem wznoszącym się ukośnie od lewego dolnego wierzchołka do prawego górnego wierzchołka pod kątem 45º; gdy nie można ustawić wskaźnika z zachowaniem skrajni, należy zastosować zmniejszony wymiar tablicy wskaźnika lub/i ustawić go dolną krawędzią na wysokości równej wysokości główki szyny: a) wskaźnik ustawia się obok grupy balis wyjazdowych z obszaru wyposażonego w ETCS poziomu 1, b) na szlaku jednotorowym wskaźnik umieszcza się po prawej stronie toru, patrząc w kierunku jazdy, c) na szlaku dwutorowym wskaźnik umieszcza się po zewnętrznej stronie torów, dla toru prawego po prawej stronie, a dla toru lewego po lewej stronie, patrząc w kierunku jazdy, d) na szlaku o liczbie torów większej niż, dwa przy torach skrajnych wskaźnik umieszcza się po zewnętrznej stronie torów, zgodnie z lit. c, natomiast na torach nieskrajnych po prawej stronie toru, patrząc w kierunku jazdy, e) w obrębie stacji wskaźnik umieszcza się po prawej stronie toru, do którego się odnosi. 19
7. Wskaźnik ETCS 1 D Wskaźnik lokalizacji grupy balis relokacji : Rysunek 4 Wskaźnik lokalizacji grupy balis relokacji 1) wskaźnik stosuje się w celu poinformowania maszynisty pojazdu trakcyjnego wyposażonego w urządzenia pokładowe systemu ETCS o lokalizacji grupy balis stanowiących punkt relokacji; 2) niebieski kwadrat z umieszczonym żółtym symbolem z białym obramowaniem, zwróconym ostrzem w kierunku toru, do którego się odnosi; na tle symbolu umieszczone jest oznaczenie literowe B ; gdy nie można ustawić wskaźnika z zachowaniem skrajni, należy zastosować zmniejszony wymiar tablicy wskaźnika lub/i ustawić go dolną krawędzią na wysokości równej wysokości główki szyny: a) wskaźnik ustawia się obok grupy balis stanowiących punkt relokacji, b) na szlaku jednotorowym wskaźnik umieszcza się po prawej stronie toru, patrząc w kierunku jazdy, c) na szlaku dwutorowym wskaźnik umieszcza się po zewnętrznej stronie torów, dla toru prawego po prawej stronie, a dla toru lewego po lewej stronie, patrząc w kierunku jazdy, d) na szlaku o liczbie torów większej niż dwa, przy torach skrajnych wskaźnik umieszcza się po zewnętrznej stronie torów, zgodnie z lit. c, natomiast na torach nieskrajnych po prawej stronie toru, patrząc w kierunku jazdy, e) w obrębie stacji wskaźnik umieszcza się po prawej stronie toru, do którego się odnosi, f) wskaźnik musi być zwrócony ostrzem w stronę toru, do którego się odnosi. 20