Sprawozdanie Zespołu Szkół w Lisewie z przebiegu uczestnictwa w konkursie CZYSTY LAS I. Wstęp Zespół Szkół w Lisewie tworzy Szkoła Podstawowa i Gimnazjum. Jesteśmy jednociągową szkołą wiejską, w której uczy się 138 uczniów szkoły podstawowej i 80 uczniów gimnazjum. Jesteśmy oddaleni o 10 km. od najbliższego miasta Płońsk. Szkoła położona jest we wschodniej części gminy Płońsk. W listopadzie 2004r. zgłosiliśmy chęć uczestnictwa w konkursie CZYSTY LAS w dwóch formach: Sprzątanie lasu Leśna edukacja Głównym powodem dla którego nasza placówka przystąpiła do w/w konkursu była zbieżność celów jakie przyświecały organizatorom i działalności szkoły. Od wielu lat prowadzimy wśród naszych uczniów bardzo aktywną edukację ekologiczną. Przystąpienie szkoły do konkursu pozwoliło skonkretyzować nasze działania oraz zmobilizowało nas do systematycznej pracy, wyzwoliło pomysłowość i aktywność zarówno uczniów jak i nauczycieli. Nadrzędnymi celami które przyświecały naszej całorocznej działalności były: - edukacja ekologiczna; - promocja przyrody i właściwych zachowań w lesie; - kształtowanie czynnej postawy uczestnictwa dzieci i młodzieży w rozwiązywaniu praktycznych problemów związanych z ochroną lasów; - kształtowanie moralnej odpowiedzialności za swoje środowisko; - wyrabianie prawidłowych nawyków wyrzucania niepotrzebnych opakowań do śmietnika lub kosza; - wdrażanie do wspólnego zgodnego działania; II. Nasze działania. 1. Sprawozdanie z akcji sprzątanie lasu. W roku szkolnym 2004/2005 uczniowie naszej szkoły aktywnie i systematycznie włączyli się w akcję sprzątania lasu. We wrześniu 2004r. grupa 60 uczniów uprzątnęła 20 ha lasu w Skarżynie. Zebraliśmy ok. 180 worków o pojemności 60 litrów, co stanowi ok. 10,80 m 3 śmieci. W trakcie sprzątania lasu zlikwidowaliśmy 4 dzikie wysypiska śmieci. 1
Chcąc kształtować czynną postawę uczestnictwa młodzieży gimnazjalnej w rozwiązywaniu praktycznych problemów związanych z ochroną lasów oraz podnieść moralną odpowiedzialność za swoje środowisko i wdrożyć do wspólnego działania, opracowano w szkole projekt działań lokalnych /załącznik nr 1/. Temat projektu: Czy młodzież może mieć wpływ na stan lasów w Polsce? Projekt realizowany był w kwietniu i maju 2005r. przez aktywnych członków Towarzystwa Przyjaciół Lasu. Do pracy nad projektem zgłosiło się dziesięć 5-4 osobowych grup. Uczniowie otrzymali instrukcję zawierającą do wykonania 9 zadań, z realizacji których mieli napisać pisemne sprawozdania. Sprawozdania zostały ocenione przez Komisję, zgodnie z kryteriami zawartymi w instrukcji projektu /załącznik nr 2/. W czasie pracy nad projektem uczniowie wykazali się dużą pomysłowością i aktywnością /załącznik nr 3 a, b, 4 i 5/. Realizując projekt, grupy przystąpiły m.in. do akcji sprzątania lasów, którą poprzedziły licznymi zwiadami terenu mającymi na celu wstępne oględziny pobliskich lasów pod względem zaśmiecenia. Ze swoich zwiadów zdali ustne sprawozdania wicedyrektorowi szkoły. Okazało się, że najwięcej śmieci znajdowało się na terenie lasów we wsi Soboklęszcz i Krępicy. O akcji sprzątania lasu zostało poinformowane instytucje - Nadleśnictwo Płońsk oraz Urząd Gminy Płońsk, dzięki którym zebrane śmieci zostały wywiezione na wysypisko śmieci w Dalanówku. W dn. 25 05.2005r młodzież sprzątnęła około 20 ha lasów i zlikwidowała 6 dzikich wysypisk śmieci, zebraliśmy ok. 250 sześćdziesięcio litrowych worków śmieci co stanowi ok.15,60 m 3. W roku szkolnym 2004/2005 sprzątnęliśmy około 40 ha lasów, zlikwidowaliśmy 10 wysypisk śmieci, zebraliśmy w lasach ok. 26,4 m 3 śmieci /załącznik nr 6/. Mamy nadzieję, że aktywne działanie naszych uczniów poprzez uczestnictwo w sprzątaniu lasu, podniesie świadomość konieczności ich ochrony. W szkole zostało podjętych również szereg innych działań o charakterze edukacyjnym, o których napiszemy przedstawiając sprawozdanie z edukacji leśnej. 2
2. Sprawozdanie z formy uczestnictwa w konkursie Leśna edukacja Edukacja, pojęcie szerokie - oznacza wychowanie - jako kształcenie człowieka (przede wszystkim dziecka do osiągnięcia dorosłości). obejmuje aspekty: intelektualny, psychologiczny, moralny. Jest to proces zdobywania wiedzy oraz służy jako pojęcie do określenia stanu wiedzy. Edukacja leśna w naszej szkole jest nieodłącznym procesem kształcenia uczniów. To bardzo odpowiedzialne zadanie, które buduje świadomość ekologiczną obecnych i przyszłych pokoleń. Jest również sposobem patrzenia na świat. To droga, odkrywania ekologicznego porządku życia, poprzez bogactwo i różnorodność doświadczeń, prowadzi do odkrywanie lepszego świata. Dzięki prowadzonej na szeroką skalę edukacji leśnej udało się nam przejść: od słuchania do próbowania, od patrzenia do tworzenia, od słów do działania. To wielka przemiana, której bardzo potrzebuje nasza szkoła. Edukacja jest procesem ciągłym, niekończącym się, dlatego zagadnienia ekologiczne związane z lasem były zawsze bliskie nauczycielom naszej szkoły oraz ich uczniom. Jak wcześniej zostało wspomniane szkoła nasza znajduje się na wsi, w bliskiej odległości lasów, w związku z czym lasy są doskonałym źródłem poznania przyrody. Aby usystematyzować edukację o lesie na lekcjach głównie przyrody, nauczycielka naszej szkoły napisała pracę na temat: Lasy wschodniej części gminy Płońsk jako źródło poznania przyrody /załącznik nr 7/. Praca niniejsza składa się z dwóch zasadniczych części: teoretycznej i dydaktycznej. W części teoretycznej zawarta jest ogólna charakterystyka terenu oraz charakterystyka lasów wschodniej części gminy Płońsk, natomiast część dydaktyczna zawiera karty wycieczek szkolnych, z których często korzystają nauczyciele nauczania zintegrowanego, przyrody w kl. IV-VI oraz biologii w gimnazjum, wybierający się wycieczkę do pobliskich lasów. W listopadzie 2004r. cała Rada Pedagogiczna i uczniowie naszej szkoły zapoznali się z ofertą konkursu CZYSTY LAS. Cele konkursu były nam wszystkim bardzo bliskie i 3
zagadnienie dobrze znane, dlatego zdecydowaliśmy jednomyślnie, iż wyślemy zgłoszenie uczestnictwa w w/w konkursie. Chcąc, aby nasza praca była wydajna i systematyczna, w szkole w listopadzie został opracowany projekt działań na rzecz ochrony polskich lasów oraz szerzenia wiedzy o lasach wśród dzieci i młodzieży. Temat projektu Edukacja leśna /załącznik nr 8/ zawiera przydział zadań dla poszczególnych klas do realizacji w roku szkolnym 2004/2005 oraz wytyczne dotyczące formy i terminu sprawozdania. Chcąc udokumentować graficznie nasze działania postanowiliśmy prowadzić kronikę leśną /załącznik nr 9/. W kronice znajdują się zdjęcia fotograficzne z wycieczek szkolnych do lasu, spotkań z ludźmi lasu, pracy na lekcji, gazetek szkolnych, uroczystości szkolnych itp. W zbiorze kroniki znajduje się zdjęć. Kronika jest dla nas miłym i cennym dokumentem, dzięki któremu możemy ciągle wspominać nasze wspólne działania. Konkursy o tematyce leśnej. Organizowanie konkursów jest jednym z ważnych elementów pracy szkoły mającym na uwadze podniesienie efektywności nauczania, rozwijającym aktywność i pomysłowość uczniów. Pobudzają do pracy zarówno nauczyciela jak również ucznia. W konkursach biorą udział uczniowie zaangażowani w naukę i pracę szkoły.. W grudniu 2004r. Zespół Szkół w Lisewie wziął udział w konkursie Moje wędrówki po lesie organizowanym przez Nadleśnictwo Płońsk /załącznik nr 9/. Uczniowie I kl. gimnazjum otrzymali II nagrodę za prezentację multimedialną Lasy naszej okolicy, uczniowie kl. III szkoły podstawowej wyróżnienie również za prezentację multimedialną Warstwowa budowa lasu. Uczennica III kl. gimnazjum wyróżnienie za wykonany zielnik Drzewa i krzewy naszych lasów /załącznik nr 10/. W roku szk. 2004/2005 przeprowadzono dwa konkursy plastyczne pod hasłami: Co las daje? Czego las potrzebuje? /załącznik nr 11/.Prezentacja prac odbyła się 10 czerwca 2004r. w czasie uroczystości podsumowania szkolnego projektu na tzw. Lekcji o lesie. Zdjęcie nr w kronice szkolnej. Autorzy sześciu najlepszych prac /załącznik nr 12/ zostali nagrodzeni wyjazdem na dwudniową wycieczkę do Białowieskiego Parku Narodowego. W marcu 2005r. został ogłoszony szkolny konkurs Leśny humanista /załącznik nr. 13/. W trakcie tego konkursu duże pole do popisu mieli uczniowie, którzy mieli zdolności humanistyczne oraz dobrze znali zagadnienia o tematyce leśnej. Rozstrzygnięcie konkursu 4
odbyło się 15.04. 2005r. /załącznik nr 14/. Nagrodzone prace /załącznik nr 15/ zostały zaprezentowane w czasie uroczystości szkolnej z okazji Dnia Ziemi 22.04.2005r. W kwietniu 2005r. został przeprowadzony konkurs Leśny matematyk /załącznik nr 16/. W dn 30. 04. 2005r. uczniowie zmagali się z leśnymi zadaniami /załącznik nr 17/. Nagrodą dla zwycięzców konkursu /załącznik nr 18/ był wyjazd do Białowieży. 22.04. 2005r. uczniowie VI kl. szkoły podstawowej wzięli udział w II Gminnym Konkursie Przyrodniczo- Ekologicznym /załącznik nr 19/. Uczestnicy konkursu zmagali się z pytaniami głównie o tematyce leśnej. Zwycięzcą okazał się uczeń naszej szkoły Piotr Fotek. W maju 2005r. przeprowadzono szkolny konkurs wiedzy o lesie /załącznik nr 20, 21, 22/ Chcąc osiągnąć dobry wynik w konkursie oprócz wiedzy i umiejętności programowych z przyrody czy biologii, uczniowie musieli śledzić na bieżąco comiesięczne gazetki szkolne o tematyce leśnej, a także zapoznać się z wyznaczonymi artykułami w czasopismach.. Nadrzędnym celem w/w konkursów było rozbudzenie w świadomości młodych ludzi oraz troska o środowisko przyrodnicze. Plakaty, wiersze lub opowiadania o tematyce leśnej i ekologicznej zmuszają ucznia do refleksji nad swoim często codziennym postępowaniem. Szczególnie problem śmieci, czy odpadów jest im bliski- wystarczy przejść trasą po najbliższym lesie a widać czyje śmieci tam leżą /zużyty sprzęt, puszki, butelki, torebki po chrupkach, papierki po lodach i cukierkach itp.../ Uświadomienie dzieciom i młodzieży istnienia problemu śmieci oraz ich odpowiedzialności za ten stan, spowodował, że śmieci w naszych lasach jest mniej. Pomoce dydaktyczne Tematyka leśna przewijała się na wielu różnych przedmiotach i we wszystkich klasach, dzięki czemu powstało wiele cennych pomocy dydaktycznych, z których mogą korzystać zarówno nauczyciele jak i ich uczniowie. Uczniowie klasy I sp pod kierunkiem wychowawczyni na zajęciach kółka artystycznego wykonali albumy : Zwierzęta naszych lasów /załącznik nr 23/, Rośliny chronione /załącznik nr 24/, Drzewa naszych lasów /załącznik nr 25/. Uczniowie klasy II gimnazjum realizując projekt działań lokalnych wykonali albumy Ssaki naszych lasów i Ptaki naszych lasów /załącznik nr 3a i 3b/ Uczniowie klasy I gimnazjum wykonali album Lasy naszej okolicy /załącznik nr 26/. Klasa III gimnazjum wykonała i zaprezentowała na gazetce szkolnej zielnik drzewa i 5
krzewy /zdjęcie w kronice nr../.na lekcjach techniki ucz. kl. II gimnazjum pod kierunkiem nauczyciela wykonali drewniane figury zwierząt :dzika, jelenia i niedźwiedzia /zdjęcie nr.. w kronice szkolnej/ Gazetki szkolne Chcąc wzbogacić wiadomości o życiu lasu każda klasa wykonała gazetkę zgodnie z przydziałem zadań /zdjęcia w kronice szkolnej od nr do nr../.praca nad urządzeniem gazetek mobilizowała uczniów do pozyskania nowych i często ciekawych wiadomości. Uczniowie zapoznając się z treściami gazetek przyswajali wiele nowych informacji, które mogli się wykazać w konkursie wiedzy o lesie. Wycieczki Las jest dla uczniów i nauczycieli środowiskiem szczególnym - pięknym i niepowtarzalnym, dostarczającym bardzo wielu źródeł poznania przyrody. W związku z tym zaplanowaliśmy i zorganizowaliśmy szereg wycieczek do pobliskich lasów /załącznik nr 8 - str. 3-4/, rezerwatów przyrody i parków narodowych. Wycieczki były dobrze przygotowane i ciekawie przeprowadzone przez nauczycieli, leśników i przewodników. Po każdej odbytej wycieczce uczniowie składali sprawozdania w różnych formach: zdjęcia zaprezentowane w kronice leśnej /../, napisali wiersz Kierunek północny kl. IV, inscenizację dotyczącą warstwowej budowy lasu kl. III sp oraz inscenizację dotyczącą rozpoznawania roślin iglastych kl. Va i VB. W/w formy sprawozdań zostały zaprezentowane 10.06.2005r. na szkolnej uroczystości /załącznik.na str / Wycieczki do lasu na długo zostają w pamięci naszych uczniów, czego dowodem jest opis wędrówek po lesie uczniów klas gimnazjalnych /załącznik nr 27/. W bieżącym roku szkolnym zorganizowaliśmy w szkole czterodniowa wycieczkę krajoznawczą nad Morze Bałtyckie, w czasie której w ramach edukacji leśnej uczniowie zapoznali się z wybrzeżem klifowym w Rozewiu. Urzekły nas tam piękne lasy bukowe, których niestety nie możemy spotkać w naszej najbliższej okolicy /zdjęcie nr..w kronice/. W dn. 21 czerwca uczniowie kl. Va i Vb pod opieką nauczycieli odbyli wycieczkę do rezerwatu przyrody Dziektarzewo znajdującego się na terenie naszego powiatu płońskiego./załącznik nr 28 i 29/. Uwieńczeniem naszych wędrówek po lesie była dwudniowa wycieczka w dn.18-19.06.2005r. do Białowieskiego Parku Narodowego, która odbyła się dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Gminy Płońsk, Nadleśnictwa Płońsk oraz ze środków pochodzących ze zbiórki makulatury w naszej szkole. Uczestnikami wycieczki byli 6
uczniowie, którzy zwyciężyli w licznych konkursach i projektach oraz szczególnie zaangażowali się w działalność ekologiczną /załącznik nr. 30 i 31/ Spotkania z ludźmi lasu W dn. 21.03.2005r. w pierwszy dzień wiosny do szkoły zawitał nasz zaprzyjaźniony myśliwy Paweł Koperski. Na niemalże dwugodzinnym spotkaniu myśliwy opowiadał uczniom naszej szkoły o zwierzętach leśnych. Mówił bardzo ciekawie o życiu zwierząt ich zwyczajach, spożywanym pokarmie, okresach ochronnych oraz niebezpieczeństwach jakie czyhają na nie ze strony człowieka. Uczniowie zadawali wiele ciekawych pytań, na które otrzymali wyczerpujące odpowiedzi /zdjęcie nr.. w kronice/. W dn. 22.04.2005r na uroczystości z okazji Dnia Ziemi odbyło się spotkanie uczniów panem Janem Kamieńskim leśniczym leśnictwa Żurawin oraz panem Arturem Zakolskim koordynatorem edukacji leśnej Nadleśnictwa Płońsk /zdjęcie nr. w kronice/. Leśnicy opowiadali o życiu roślin i zwierząt w lesie. W opowieściach nie brakowało scen humorystycznych w jakich uczestniczyli leśnicy w trakcie swojej pracy. Akcje w terenie i szkole Chcąc przyczynić się do zwiększenia obszarów leśnych uczniowie uczestniczący w projekcie działań lokalnych wzięli aktywny udział w akcji sadzenia lasów. W dn. 20.04.2005r. czterdziestoosobowa grupa uczniów naszej szkoły posadziła na terenie leśnictwa Żurawin ok. 2000 sztuk drzewek (dębów, sosen i jesionów) /zdjęcie nr.w kronice/. W dn. 10.01.2005r. na krótkim apelu szkolnym, który był poświęcony historii papieru /załącznik nr 32/ została ogłoszona zbiórka makulatury. Wspólnie z uczniami postawiliśmy sobie cel uratowania co najmniej 17 drzew, co oznaczało, iż powinniśmy zebrać ok. 1 tony makulatury. Aby wywiązać się z zadania, każdy uczeń naszej szkoły powinien przynieść ok. 4 kg makulatury. Ku naszej radości zebraliśmy 6128kg /załącznik 33/co w przeliczeniu na ucznia oznacza, iż każdy przyniósł ok. 28 kg makulatury. W ten sposób udało nam się uratować ok. 104 drzewa. W czasie zimy uczniowie kl. I-IV szk. podst. prowadzili na szeroką skalę akcję dokarmiania zwierząt. Kl. IV korzystając z pomocy swoich rodziców wykonała paśniki, które ustawili w pobliskim lesie. Czwartoklasiści dbali, aby w nich nigdy nie brakowało pokarmu /załącznik nr 34/. Uczniowie II klasy gimnazjum na technice wykonali karmniki, które przekazali uczniom kl. I-III szk. podst. Pod opieką wychowawców całe nauczanie zintegrowane prowadziło aktywną akcję dokarmiania ptaków. 7
W kwietniu 2005r...% uczniów naszej szkoły i około 50% nauczycieli postanowiło wstąpić w szeregi Towarzystwa Przyjaciół Lasu. W związku z czym wypełniliśmy zbiorową deklarację członkowską przynależności do Towarzystwa Przyjaciół Lasu /załącznik nr 35/. Mamy nadzieję, iż dzięki temu podniesie się również nasza wiedza o lesie. Uroczystości szkolne W czasie roku szkolnego 2004/2005 dobyły się w szkole dwie uroczystości poświęcone tematyce leśnej. Pierwsza z nich odbyła się 22.04.2005r. z okazji Dnia Ziemi pod hasłem Niech bije zielone serce ziemi /załącznik nr 36/.Uroczystość poświęcona ochronie lasów i wyrabianiu prawidłowych nawyków ochrony przyrody. W trakcie uroczystości odbyło się również rozstrzygnięcie szkolnego konkursu Leśny humanista i spotkanie z leśnikami. 10.06.2005r. zorganizowano w naszej szkole Lekcję o lesie /załącznik nr 37/w trakcie której dokonano podsumowania szkolnego projektu Edukacja Leśna /załącznik nr 38/. W w/w uroczystości wzięli udział przedstawiciele Kuratorium Oświaty i Wychowania w Warszawie Delegatura w Ciechanowie wizytator Zofia Daniszewska, przedstawiciele Urzędu Gminy Płońsk wójt Aleksander Jarosławski, kierownik.. pan Paweł Koperski, przedstawiciel gminnego referatu ochrony środowiska pani Edyta Włodarska oraz przedstawiciele Nadleśnictwa Płońsk koordynator Edukacji leśnej pan Artur Zakolski i leśniczy pan Jan Kamieński. Mamy szczerą nadzieję, iż działania nauczycieli i uczniów naszej szkoły wpłyną na obecne i przyszłe ich działania mające na celu ochronę naszych lasów. Mamy też nadzieję, iż szanowna Komisja doceni naszą ciężką i systematyczną pracę nad realizacją konkursu CZYSTY LAS. 8
9