Marek Trajdos Klub Paragraf 34 SBT
1. Dyrektywa maszynowa, a inne dyrektywy Wymagania zasadnicze dotyczą maszyn wprowadzanych do obrotu po raz pierwszy na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Są one regulowane przed prawo Unii Europejskiej w postaci Dyrektywy Maszynowej (obecnie) MD 2006/42/WE, która obowiązuje od dnia 29.12.2009 roku. Polska jako kraj członkowski jest zobowiązana do respektowania tych zasad i wprowadziła powyższą regulację droga rozporządzenia MG z dnia 21.10.2008 roku, w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz.U Dz.U.. z 2008 r. nr 199, poz. 1228). Wszystkie zagadnienia bezpieczeństwa wyrobów w RP reguluje ustawa (horyzontalna) o systemie oceny zgodności (Teks jednolity Dz.U.. z 2010 r. nr 138, poz. 935).
1. Dyrektywa maszynowa, a inne dyrektywy Dyrektywy związane z problematyką bezpieczeństwa produktów: 21 Dyrektyw Nowego Podejścia wymagające oznakowania CE. 4 Dyrektywy Nowego i Globalnego Podejścia nie wymagające oznakowania CE 4 Dyrektywy Globalnego Podejścia Istnieje wiele dyrektyw, których wymagania należy w pewnych wypadkach spełnić jednocześnie z wymaganiami Dyrektywy Maszynowej, np.: Kompatybilność elektromagnetyczna EMC 2004/108/WE Sprzęt i systemy ochronne przeznaczone do stosowania w atmosferze potencjalnego wybuchu ATEX 94/9/WE Urządzenia ciśnieniowe 97/23/WE Sprzęt elektryczny przeznaczony do stosowania w określonym przedziale napięcia LVD 2006/95/WE (Uwaga: łączne zastosowanie tej dyrektywy z MD jest niejako obligatoryjne, to znaczy MD zawiera zasadnicze wymagania elektryczne)
1. Dyrektywa maszynowa, a inne dyrektywy
2. Maszyna wprowadzana do obrotu na terenie EOG po raz pierwszy Artykuł 7 Domniemanie zgodności i normy zharmonizowane 1. Państwa Członkowskie uznają maszyny noszące oznakowanie CE, do których dołączono deklarację zgodności WE, której treść jest określona w załączniku II część 1 sekcja A, za spełniające przepisy niniejszej dyrektywy. 2. Domniemywa się, że maszyny wyprodukowane zgodnie z normą zharmonizowaną, do której odniesienia zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, spełniają zasadnicze wymagania w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa objęte taką normą zharmonizowaną. 3. Komisja publikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej odniesienia do norm zharmonizowanych. 4. Państwa Członkowskie podejmują odpowiednie środki w celu umożliwienia partnerom społecznym wpływu na szczeblu krajowym na proces opracowywania i monitorowania norm zharmonizowanych.
2. Maszyna wprowadzana do obrotu na terenie EOG po raz pierwszy Normy zasadnicze PN-EN ISO 12100 Bezpieczeństwo maszyn -- Ogólne zasady projektowania -- Ocena ryzyka i zmniejszanie ryzyka Normy grupowe TYP A Ogólne zasady i terminologia TYP B B1 np.pn-en 62061 Ogólne zasady projektowania B2: np.pn-en 61496 Bariery świetlne Normy specjalistyczne PN-EN 12301 Kalandry TYP B1 Ogólne aspekty bezpieczeństwa TYP C TYP B2 Aparatura bezpieczeństwa Właściwości bezpieczeńtwa dla poszczególnych grup maszyn
2. Maszyna wprowadzana do obrotu na terenie EOG po raz pierwszy
2. Maszyna wprowadzana do obrotu na terenie EOG po raz pierwszy Zarówno Dyrektywa Maszynowa, jak i inne dyrektywy w procesie oceny zgodności z danymi wymaganiami mogą wymagać udziału strony trzeciej tzw. notyfikowanej. Na przykład producenci sprzętu bezpieczeństwa muszą wykorzystywać firmy notyfikowane. Deklaracja zgodności WE powinna wymieniać między innymi: Wszystkie dyrektywy, które zostały spełnione normy jeżeli były wykorzystywane dane podmiotów/dokumentów trzecich (notyfikowanych), o ile brały wdział w procesie oceny.
2. Maszyna wprowadzana do obrotu na terenie EOG po raz pierwszy silnik elektryczny pompa sprzęgło osłona sprzęgła rama fundamentowa dokumentacja deklaracja zgodności oznaczenie CE
3. Ocena i redukcja ryzyka dla maszyny na podstawie normy zharmonizowanej PN-EN ISO 12100
3. Ocena i redukcja ryzyka dla maszyny na podstawie normy zharmonizowanej PN-EN ISO 12100 Uwaga: zagrożenie nie jest tym samym, co ryzyko nie można tych pojęć stosować zamiennie!
START 3. Ocena i redukcja ryzyka dla maszyny na podstawie normy A zharmonizowanej PN-EN Określenie ISO 12100 ograniczeń Redukcja ryzyka O c e n a r y z y k a n a l i z a r y z y k a obiektu Identyfikacja występujących zagrożeń Oszacowanie ryzyka Ocenianie ryzyka Ustalenie warunków użytkowania maszyny dla całego cyklu życia i przewidywalnych sytuacji użycia zgodnego z przeznaczeniem Ustalenie jakie są możliwe w danej maszynie: Określenie prawdopodobnej ciężkości szkody i prawdopodobieństwa jej wystąpieniazagrożenia, sytuacje zagrożenia i zdarzenia zagrażające Określenie prawdopodobnej ciężkości szkody i prawdopodobieństwa jej wystąpienia Osąd na podstawie analizy ryzyka, czy cele zmniejszenia ryzyka zostały osiągnięte KONIEC Czy ryzyko zostało właściwie zredukowane? Czy zmniejszono ryzyko do poziomu, który uwzględniając aktualny stan nauki i technik, odpowiada co najmniej wymaganiom prawnym?
3. Ocena i redukcja ryzyka dla maszyny na podstawie normy zharmonizowanej PN-EN ISO 12100 W sensie analizy ryzyka, a konkretnie identyfikacji zagrożeń należy wziąć bowiem pod uwagę możliwie wszystkie sytuacje interakcyjne pomiędzy człowiekiem i maszyną, takie jak: - nastawianie, - badania, - programowanie, - wymiana narzędzi, - rozruch itd.
3. Ocena i redukcja ryzyka dla maszyny na podstawie normy zharmonizowanej PN-EN ISO 12100
4. Funkcja bezpieczeństwa i określenie jej SIL na podstawie normy zharmonizowanej PN-EN 62061 Funkcja maszyny, w wyniku uszkodzenia której następuje natychmiastowy wzrost ryzyka [definicja 3.1.20] Ryzyko Funkcja bezpieczeństwa Ryzyko zredukowane SIF przyrządowa funkcja bezpieczeństwa SIL poziom nienaruszalności bezpieczeństwa ustalamy dla SIF
4. Funkcja bezpieczeństwa i określenie jej SIL na podstawie normy zharmonizowanej PN-EN 62061 H/W hardware S/W software
4. Funkcja bezpieczeństwa i określenie jej SIL na podstawie normy zharmonizowanej PN-EN 62061 Osłona ruchoma Element współpracujący z osłoną Układ logiczny Definicja funkcji bezpieczeństwa : Otwarcie osłony ruchomej powoduje zatrzymanie napędu znajdującego się za osłoną Element wykonawczy
4. Funkcja bezpieczeństwa i określenie jej SIL na podstawie normy zharmonizowanej PN-EN 62061 SIL PFD avg PFH d 4 [10-5, 10-4 ) [10-9, 10-8 ) 3 [10-4, 10-3 ) [10-8, 10-7 ) 2 [10-3, 10-2 ) [10-7, 10-6 ) 1 [10-2, 10-1 ) [10-6, 10-5 ) gdzie: PFD avg średnie prawdopodobieństwo niewypełnienia funkcji bezpieczeństwa na żądanie, PFH d prawdopodobieństwo uszkodzenia niebezpiecznego na godzinę
4. Funkcja bezpieczeństwa i określenie jej SIL na podstawie normy zharmonizowanej PN-EN 62061 (PN-EN Układ o architekturze (1oo2D) przedstawiony na rysunku 4. w przypadku pojedynczego uszkodzenia (uszkodzenia jednego kanału) nie traci swojej funkcji (funkcji bezpieczeństwa) i posiada diagnostykę (co pozwala w większości przypadków na usunięcie awarii, zanim awarie nałożą się prowadząc w efekcie do utraty funkcji).
4. Funkcja bezpieczeństwa i określenie jej SIL na podstawie normy zharmonizowanej PN-EN 62061
5. Maszyna jako podsystem o określonych funkcjach i ustalonym poziomie nienaruszalności bezpieczeństwa (wg. PN-EN 61511-3) Odpowiedź awaryjna Nadawanie awaryjne przez media Ochrona fizyczna Procedury ewakuacyjne Urządzenia zapasowe Mechaniczne systemy ograniczające. Przyrządowe systemy bezpieczeństwa sterowania i zapobiegania Maszyna jako podsystem SIS, Alarmy, Operator BPCS Przyrządowy system bezpieczeństwa sterowanie, zapobieganie, korekcja operatora Podstawowy system sterowania procesem system monitorowania, nadzór operatora Proces
5. Maszyna jako podsystem o określonych funkcjach i ustalonym poziomie nienaruszalności bezpieczeństwa Funkcja bezpieczeństwa Powiązanie/podporządkowanie systemowi nadrzędnemu Według normy PN-EN ISO 13850 zadziałanie funkcji STOP nie może spowodować zagrożenia
5. Maszyna jako podsystem o określonych funkcjach i ustalonym poziomie nienaruszalności bezpieczeństwa SIS (przyrządowy system bezpieczeństwa) Podsystem pompy 1oo3 Zestaw pompowy 1. SIL 2 Zestaw pompowy 2. SIL 2 Zestaw pompowy 3. SIL 2 Podsystem 1. 1oo1 Podsystem 2. Podsystem 3. 1oo1 1oo1