Mózgowe Porażenie Dziecięce ce mgr Ewa Żak Physiotherapy & Medicine www.pandm.org

Definicja MPD Mózgowe porażenie dziecięce opisywane jest jako grupa zaburzeń rozwoju ruchu oraz postawy ciała wynikających z ograniczeń aktywności którym przypisuje się nie postępujące zmiany pojawiające się w rozwijającym się płodzie lub mózgu niemowlęcia. Bax et all Developmental Medicine & Child Neurology 2005:47:571-6

Zaburzeniom ruchowym często towarzyszą, zaburzenia : 1. Zespół psychoorganiczny: upośledzenie umysłowe, zaburzenia sfery emocjonalnej, drażliwość, wybuchowość, zachowania agresywne. 2. Zaburzenia adaptacyjne, przejściowe zaburzenia zachowania, moczenie mimowolne, tiki, zespoły nerwicowe, zespoły depresyjne, autyzm. 3. Padaczka w 30-65%. 4. Zaburzenia widzenia: zez, krótkowzroczność, astygmatyzm (ok. 50%). 5. Upośledzenie słuchu (ok 25%). 6. Zaburzenia mowy: dysfazja, dyzartria (ponad 50%). 7. Dysfunkcje przewodu pokarmowego: refluks żołądkowo-przełykowy, trudności w żuciu, dysfagia, zaparcia. 8. Wady zgryzu.

Inne definicje Michałowicz nie postępujące zaburzenia czynności będącego w rozwoju ośrodkowego układu nerwowego, a zwłaszcza ośrodkowego neuronu ruchowego powstałe w czasie ciąży, porodu, lub w okresie okołoporodowym" Czochańska różnorodne zaburzenia czynności ruchowych i postawy będące następstwem uszkodzenia mózgu znajdującego się w stadium niezakończonego rozwoju lub jego zaburzeń rozwojowych

Zależna jest od : Klasyfikacja MPD 1) Obrazu klinicznego 2) Poziomu aktywności (motorycznej, manualnej) 3) Wrodzonej zdolności 4) Funkcji percepcji wzorkowej i słuchowej 5) Padaczki

Podtypy MPD Podział wg Ingrama : Spastyczna postać ( 90%) bilateralna (obustronne porażenie kurczowe) (60%) -Niedowład w kkd przeważa nad niedowładem w kkg. -Często występuje u wcześniaków. -Dodatkowe zaburzenia: słuchu, wzroku, mowy. -Rozwój umysłowy jest w dużym odsetku przypadków w granicach normy, -Rzadko występuje padaczka i zaburzenia sfery emocjonalnej. DIPLEGIA

jednostronna (porażenie kurczowe połowicze) (30%) -Porażenie z przewagą kg lub kd -Towarzyszy objawy atetozy. -Rozwój umysłowy jest prawidłowy lub nieznacznie obniżony, -Mogą występować zaburzenia sfery emocjonalnej. -Często towarzyszy padaczka. HEMIPLEGIA

czterokończowa (obustronne porażenie połowicze) -Kkg są w większym stopniu niedowładne niż kkd. -Jedna z najcięższych postaci. -Dzieci wykazują w dużym odsetku objawy znacznego upośledzenia umysłowego, -W dużym odsetku występuje padaczka. HEMIPLEGIA BILATERALIS

2) Dyskinetyczna postać (6%) - dystoniczna - ateotyczna - pląsawicza objawiająca się : częstymi zmianami w napięciu mięśniowym, ruchami mimowolnymi, rozwój umysłowy w granicach normy, często towarzyszy niedosłuch typu odbiorczego lub głuchota, zez, zaburzenia mowy

3) móżdżkowa postać (4%) -Napięcie mięśniowe obniżone, -Towarzyszą zaburzenia : * koordynacji wzrokowo-ruchowej, * zaburzenia mowy (dyzartia) ATAXIA

Chód dziecka z DIPLEGIĄ

Chód dziecka z atetozą

Podział wg Hagberga zespoły spastyczne porażenie kurczowe czterokończynowe TETRA, obustronne porażenie kurczowe - DIPLEGIA, porażenie połowicze - HEMIPLEGIA zespoły móżdżkowe wrodzona ataksja - ataxia congenita, zespoły dyskinetyczne postacie atetotyczne - atetosis, postacie dystoniczne - dystonia

Etiologia Złożona, poza uwarunkowaniami genetycznymi, wymienia się szereg czynników : A. Czynniki ryzyka ze strony matki: B. Czynniki ryzyka związane z przebiegiem ciąży i porodu: C. Czynniki ryzyka związane z okresem noworodkowym:

Czynniki ryzyka ze strony matki choroby somatyczne matki (choroby serca, płuc, nerek), leki, promieniowanie X, palenie papierosów alkoholu zakażenia w czasie ciąży, wibracje, hałas, ultradźwięki, niedożywienie, poronienia samoistne,

Czynniki ryzyka w trakcie ciążu i w przebiegu porodu - zagrażające poronienie, - leki tokolityczne, - łożysko przodujące, - odklejanie się łożyska, - przedwczesne odejście wód płodowych, - zakażenie wewnątrzmaciczne, - ciąża mnoga - wahania tętna płodu, - pękniecie macicy, - cięcie cesarskie, - poród przy pomocy próżnociągu, kleszczy, - poród przedwczesny lub po terminie.

Czynniki ryzyka związane z okresem noworodkowym - wcześniactwo, - mała masa urodzeniowa, - zespół niewydolności oddechowej, sztuczna wentylacja - respirator, tlenoterapia, - zamartwica, - wewnątrzmaciczne zahamowanie rozwoju płodu, - zakażenia okresu okołoporodowego-posocznica, - zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, - hiperbilirubinemia, - wady wrodzone mózgu, - wylewy śródczaszkowe

Możliwości leczenia Możliwości oddziaływania Rehabilitacja Farmakologia Zabiegi chirurgiczne Zaopatrzenie ortopedyczne

Podstawowe problemy dziecka z MPD Utrata kontroli nad selektywnością mm Zaburzenie mechanizmów odpowiedzialnych za utrzymanie naturalnej równowagi Niewłaściwe napięcie mięśniowe (spastyczność, dystonia, atetoza) Zaburzona równowaga mięśniowa pomiędzy antagonistami i agonistami wokół stawu

Dodatkowy problem NAPIĘCIE MIĘŚNIOWE SPASTYCZNOŚĆ BÓL NAPIĘCIE MIĘŚNIOWE OGRANICZENIE RUCHOMOŚCI NIEZDOLNOŚĆ MM DO PRAWIDŁOWEGO ROZCIĄGNIĘIA PRZYKURCZ

Dodatkowy problem przy rozwoju szkieletu Zaburzony prawidłowy rozwój mm Mięśnie rozwijają się w wyniku stymulacji odruchu rozciągania. Potrzebna jest stymulacja rozciągania mm od 2-4h dziennie, co jest niemożliwe u dzieci CP

Zaburzony wzrost kości Zaburzone mięśnie oraz reakcje podłoża powodują : - brak normalnej przebudowy kości - zaburzenie wzrostu i modelowania w czasie

Regiony problematyczne

Większe problemy - chód Niestabilność w fazie podporu Nienaturalny wzorzec chodu który powoduje zwiększenie wydatku energetycznego Ból Funkcjonalne zaburzenia kkg

Cele terapii Ugruntowanie, utrzymanie postawy stojącej oraz wydolności chodu. Poprawa stabilności w pozycji stojącej Poprawa zdolności chodzenia Zmniejszenie wydatku energetycznego Prewencja deformacjom Zmniejszenie bólu