Rynek zbóż Czynniki podażowo-popytowe Wynikowy szacunek zbiorów zbóż w 2013 r. Według wynikowego szacunku GUS (opublikowanego 19 grudnia 2013 r.) zbiory zbóż w 2013 r. (łącznie z kukurydzą, prosem i gryką) oceniono na 28,4 mln ton (wzrost w stosunku do szacunku wrześniowego o 0,2 mln ton). Zbiory te były o 0,6% mniejsze niż w 2012 r., ale o 6,2% większe od średnich zbiorów z lat 2006 2010. Na spadek produkcji zbóż miało wpływ przede wszystkim ograniczenie powierzchni uprawy (w skali roku o 3,2%). Jednak w wyniku większej powierzchni uprawy zbóż ozimych oraz wyższych niż przed rokiem ich plonów, jak również zwiększenia udziału zasiewów kukurydzy, spadek produkcji zbóż był niewielki. W 2013 r. pszenicy zebrano blisko 9,5 mln ton (wzrost o 10%), żyta 3,3 mln ton (wzrost o 14%), a jęczmienia ponad 2,9 mln ton (spadek o 30%). Zbiory kukurydzy GUS ocenił na ponad 4 mln ton, tj. o 1,2% wyżej niż rok wcześniej. Zasiewy ozimin pod zbiory 2014 roku Z oceny przeprowadzonej przez GUS w listopadzie 2013 r. wynika, że obszar zasiewów zbóż ozimych jest zbliżony do notowanego w poprzednim roku i wynosi 4,4 mln ha. Uprawy ozime przed wejściem w stan zimowego spoczynku były właściwie wyrośnięte i dobrze rozkrzewione. GUS ocenia stan zasiewów zbóż ozimych na 3,6 3,8 stopnia kwalifikacyjnego wobec 3,5 3,7 w 2012 r. Skup zbóż W listopadzie 2013 r. odnotowano sezonowe zmniejszenie podaży ziarna do skupu. Według danych GUS zbóż podstawowych z mieszankami skupiono 565 tys. ton, tj. o 38% mniej niż w październiku 2013 r. Było to jednak o 5% więcej niż rok wcześniej. tys. ton 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 Skup zbóż podstaw owych 0 VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI 2012 2013 z b o ż a o g. p s z e n i c a ż y t o Skup pszenicy wyniósł 399 tys. ton (w tym 112 tys. ton pszenicy paszowej), o 30,5% mniej niż miesiąc wcześniej, ale o 7% więcej niż w listopadzie 2012 r. Dostawy żyta do skupu w listopadzie 2013 r. ukształtowały się na poziomie 94 tys. ton, o 34% niższym niż w poprzednim miesiącu, ale o 86% wyższym niż przed rokiem. Skup jęczmienia zmniejszył się do 18 tys. ton, o 83% w porównaniu z październikiem 2013 r. Jednocześnie był on o 75% mniejszy niż rok wcześniej. W listopadzie 2013 r. podmioty rynkowe skupiły także 420 tys. ton kukurydzy, tj. o 30% mniej niż w poprzednim miesiącu i o 16% mniej niż rok wcześniej. Według danych meldunkowych GUS, łącznie w ciągu pięciu miesięcy bieżącego sezonu (lipiec listopad 2013 r.) skup zbóż podstawowych z mieszankami był o 7,5% mniejszy niż w tym samym okresie po- Agencja Rynku Rolnego 1
przedniego roku i wyniósł 4,1 mln ton. Pszenicy skupiono 2,6 mln ton (o 5% mniej niż w analogicznym okresie 2012 r.), jęczmienia 505 tys. ton (o 32% mniej), a żyta 646 tys. ton (o 12% więcej). Skup kukurydzy był o 22% mniejszy i ukształtował się na poziomie 1,2 mln ton. Handel zagraniczny Od początku roku gospodarczego 2013/2014 eksport zbóż z Polski utrzymuje się na wysokim poziomie. Według obliczeń ARR (na podstawie wstępnych danych Ministerstwa Finansów) łącznie w pierwszych czterech miesiącach (tj. lipiec październik 2013 r.) z kraju wywieziono 1,8 mln ton ziarna zbóż (w tym 864 tys. ton pszenicy, 399 tys. ton żyta i 221 tys. ton kukurydzy). Było to o 15% więcej niż w tym samym okresie 2012 r. Więcej niż przed rokiem wyeksportowano również produktów pierwotnego przetwórstwa (o 25%) oraz produktów wysoko przetworzonych (o 9%). Większy jest również import zbóż do kraju. Przyczyniła się do tego ograniczona podaż krajowych zbóż oraz niższe niż w Polsce ceny zbóż na Słowacji, w Czechach i na Węgrzech. W okresie pierwszych czterech miesięcy sezonu 2013/2014 do kraju przywieziono 361 tys. ton ziarna zbóż, o 24% więcej niż przed rokiem. W strukturze importu ziarna dominowała pszenica (71%) oraz kukurydza (13%). Import produktów pierwotnego przetwórstwa był o 22% mniejszy niż rok wcześniej, a produktów wysoko przetworzonych o 12% większy. Wartościowe saldo handlu zbożami i przetworami zbożowymi w okresie lipiec październik 2013 r. było dodatnie i wyniosło 446 mln EUR wobec 431 mln EUR w analogicznym okresie 2012 r. 192 197 Agencja Rynku Rolnego 2 mln EUR 800 700 600 500 400 300 200 100 0-100 Obroty handlu zagranicznego zbożami (w okresie lipiec-październik) -27 189 431 446 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/2014 Eksport Import Saldo Źródło: opracowanie ARR na podstawie wstępnych danych MF. Od początku sezonu 2013/2014 w przywozie z krajów trzecich, w ramach kontyngentów taryfowych, pszenicy zwyczajnej o jakości innej niż wysoka (kod CN 1001 99 00) obowiązuje stawka celna 12 EUR/t 1, a jęczmienia (kod CN 1003) 16 EUR/t 2. Cło jest zerowe jedynie w odniesieniu do przywozu kukurydzy 3. Roczny kontyngent taryfowy na kukurydzę został rozdysponowany w całości (278 tys. ton) na początku października 2013 r. Pozostałe ww. kontyngenty zostały wykorzystane częściowo. Na początku 2014 r. otwarte zostały kontyngenty taryfowe na przywóz zbóż z krajów trzecich na rok bieżący. W sezonie 2013/2014 stawki celne 4 w imporcie do UE (poza kontyngentami) pszenicy durum, pszenicy zwyczajnej (o kodach ex CN 1001 91 20 do siewu 1 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1067/2008 z dnia 30 października 2008 r. 2 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2305/2003 z dnia 29 grudnia 2003 r. 3 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 969/2006 z dnia 29 czerwca 2006 r. 4 Rozporządzenie KE nr 1411/2013 z dnia 23 grudnia 2013 r. ustalające należności celne przywozowe w sektorze zbóż mające zastosowanie od 1 stycznia 2014 r.
i ex 1001 99 00 wysokiej jakości innej niż do siewu), żyta, kukurydzy i sorgo zostały utrzymane na poziomie zerowym. W Unii Europejskiej w okresie pierwszych sześciu miesięcy sezonu 2013/2014 (od 1 lipca do 17 grudnia 2013 r.) wolumen eksportu zbóż, tak jak rok wcześniej, znacznie przewyższał import. Zgodnie z wydanymi pozwoleniami unijni przedsiębiorcy zadeklarowali eksport 21,2 mln ton zbóż i przetworów zbożowych, o 56,5% więcej niż rok wcześniej. W tym czasie wolumen produktów zbożowych sprowadzonych do UE (według wydanych pozwoleń importowych) ukształtował się na poziomie 5,8 mln ton, o 25% niższym niż w analogicznym okresie 2012 r. Działania ARR na rynku zbóż Administrowanie handlem zagranicznym W pierwszej połowie sezonu 2013/2014 (lipiec grudzień) Agencja Rynku Rolnego wydała pozwolenia na przywóz 150,5 tys. ton zbóż z krajów trzecich, o 2,4 razy więcej niż w tym samym okresie poprzedniego sezonu. Pozwolenia dotyczyły głównie kukurydzy (140,3 tys. ton) i pszenicy (8,1 tys. ton, w tym 3,3 tys. ton pszenicy durum). Jednocześnie na podstawie wniosków złożonych w ARR handlowcy uzyskali pozwolenia na eksport poza obszar celny UE 369 tys. ton ziarna zbóż (w tym przede wszystkim pszenicy 330 tys. ton oraz jęczmienia 28 tys. ton) wobec 149 tys. ton w tym samym okresie sezonu 2012/2013. Dopłaty do materiału siewnego W 2013 r. do Agencji Rynku Rolnego wpłynęło 62,4 tys. wniosków o przyznanie wsparcia finansowego z tytułu wykorzystanego materiału siewnego. Do 31 grudnia 2013 r., w ramach pomocy de minimis w rolnictwie, na podstawie rozliczonych wniosków, ARR wypłaciła rolnikom 86,4 mln zł dopłat do wykorzystanego materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany w uprawach zbóż, roślin strączkowych oraz ziemniaków. Zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) 1408/2013 z 18 grudnia 2013 r., od 1 stycznia 2014 r. maksymalna kwota pomocy de minimis w rolnictwie na beneficjenta została podniesiona do 15 tys. EUR w okresie trzech lat podatkowych. Zwiększone zostały także maksymalne łączne kwoty pomocy de minimis przyznawanej przez poszczególne państwa członkowskie przedsiębiorstwom z sektora produkcji rolnej. Dla Polski kwota pomocy została zwiększona ze 119,5 mln EUR do 225,7 mln EUR. Fundusz Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych 5 Agencja Rynku Rolnego obsługuje Fundusz Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych, który ma na celu wspieranie marketingu rolnego oraz wzrost spożycia i promocji przetworów zbożowych. Od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r. na konto funduszu wpłynęło blisko 4,3 mln zł. Ze zgromadzonych środków funduszu współfinansowano przede wszystkim akcje promocyjne takie jak: Rola pieczywa i przetworów zbożowych w codziennej diecie, Piknik zbożowy, Kasza na zdrowie, na stół na co dzień, Dodaj energii sobie i innym oraz Chleb to brzmi godnie. 5 Ustawa o funduszach promocji produktów rolnospożywczych z 22 maja 2009 r. (Dz. U. Nr 97, poz. 799, z późn. zm.) Agencja Rynku Rolnego 3
Tendencje cenowe Krajowe ceny skupu zbóż (bez VAT) Utrzymujący się popyt oraz mniejsza podaż zbóż w listopadzie 2013 r. spowodowały dalszy sezonowy wzrost ich cen (z wyjątkiem jęczmienia). Ceny zbóż nadal były jednak niższe niż przed rokiem. Według danych GUS przeciętna cena skupu pszenicy w listopadzie 2013 r. ukształtowała się na poziomie 742 zł/t, o 1% wyższym niż miesiąc wcześniej, ale o 23,5% niższym niż przed rokiem. W zależności od rejonu kraju przeciętna cena pszenicy kształtowała się od 698 zł/t w woj. podkarpackim i 705 zł/t w woj. opolskim do 770 zł/t w woj. warmińsko-mazurskim oraz 766 zł/t w woj. mazowieckim i pomorskim. Jęczmień przeciętnie w kraju skupowano po 739 zł/t, tj. o 2% taniej niż w październiku 2013 r. i o 11% taniej niż przed rokiem. Za jęczmień paszowy uzyskiwano średnio 724 zł/t, tj. o 3% więcej niż w poprzednim miesiącu, a za browarny 782 zł/t, o 2% mniej. W porównaniu z listopadem 2012 r. jęczmień paszowy był o 10% tańszy, a browarny o 15% tańszy. zł za tonę 950 900 850 800 750 700 650 600 550 Ceny skupu jęczmienia paszow ego i kukurydzy 500 VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI 2012 2013 jęczmień paszow y kukurydza zł za tonę 1100 1000 900 800 700 600 500 Ceny skupu pszenicy i żyta 400 VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI 2012 2013 p s z e n i c a ż y t o W listopadzie 2013 r. żyto w skupie podrożało do 543 zł/t, tj. o 5% w porównaniu z poprzednim miesiącem. Cena ta była jednak o 25% niższa niż rok wcześniej. Najniższe ceny tego ziarna uzyskiwano w woj. podlaskim 474 zł/t oraz w woj. lubelskim 493 zł/t, a najwyższe w woj. świętokrzyskim 626 zł/t i w woj. zachodniopomorskim 574 zł/t. Za kukurydzę przeciętnie w kraju płacono 572 zł/t, tj. o 5% więcej niż miesiąc wcześniej, ale o 20% mniej niż przed rokiem. W okresie pierwszych trzech tygodni grudnia 2013 r. notowano dalszy wzrost cen zbóż podstawowych. W tym czasie, według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW, za pszenicę konsumpcyjną przeciętnie w kraju płacono o 3,5% więcej niż miesiąc wcześniej, za żyto konsumpcyjne o 5% więcej, za jęczmień paszowy o blisko 7% więcej, a za kukurydzę o 2% więcej. Targowiskowe ceny zbóż W okresie żniw 2013 r. na krajowych targowiskach utrzymywała się spadkowa tendencja cen zbóż. W okresie wrzesień październik 2013 r. ceny pszenicy i żyta były stabilne, a jęczmienia rosły. Według danych GUS w listopadzie przeciętna targowiskowa cena pszenicy nieznacznie Agencja Rynku Rolnego 4
wzrosła (do 891 zł/t), żyta obniżyła się o 1% (do 659 zł/t), a jęczmienia utrzymała na poziomie z października (825 zł/t). W odniesieniu do notowań sprzed roku żyto było o 17% tańsze, pszenica o 9% tańsza, a jęczmień o 6% tańszy. zł/tonę 1100 1050 1000 950 900 850 800 750 700 650 600 Średnie ceny zbóż na targowiskach VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI 2012 2013 pszenica żyto jęczmień W okresie trzech pierwszych tygodni grudnia 2013 r. na targowiskach monitorowanych przez ZSRIR MRiRW ceny zbóż podstawowych, podobnie jak w skupie, wzrosły. W tym czasie za pszenicę i za żyto średnio w kraju płacono o około 2% więcej niż w tym samym okresie listopada 2013 r., a za jęczmień o 3% więcej. Cena kukurydzy uległa natomiast dalszemu obniżeniu (o 3%). Ceny zbóż na giełdach krajowych W listopadzie 2013 r. przeciętna transakcyjna cena pszenicy konsumpcyjnej wynosiła 764 zł/t i była o 5% wyższa niż miesiąc wcześniej, ale o 27% niższa niż przed rokiem. Za żyto konsumpcyjne uzyskiwano 535 zł/t, o 26% mniej niż rok wcześniej. Cena kukurydzy ukształtowała się na poziomie 675 zł/t, o 1% wyższym niż w październiku 2013 r., ale o 21% niższym niż w analogicznym okresie 2012 r. W grudniu 2013 r. średnia transakcyjna cena sprzedaży pszenicy konsumpcyjnej wyniosła 748 zł/t i była o 2% niższa niż miesiąc wcześniej i o 30% niższa niż przed rokiem. Jęczmień paszowy przeciętnie sprzedawano po 780 zł/t, o 16% taniej niż rok wcześniej. Za kukurydzę uzyskiwano średnio 655 zł/t, o 3% mniej niż miesiąc wcześniej i o 28% mniej niż przed rokiem. Ceny zbóż na giełdach zagranicznych 6 W listopadzie 2013 r. popyt na zboża, zwłaszcza ze strony tradycyjnych importerów (kraje Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu), przyczynił się do wzrostu cen pszenicy i kukurydzy na giełdach europejskich. Na monitorowanych giełdach w USA notowano spadki cen zbóż. W grudniu 2013 r. na giełdach Europy Zachodniej przeważały wzrosty cen zbóż. W miesiącu tym średnie ceny pszenicy konsumpcyjnej na giełdzie w Niemczech i we Francji były o 1 2% wyższe niż w listopadzie 2013 r. W tym czasie na giełdzie w USA cena pszenicy SRW, Nr 2 obniżyła się o 2%, a HRW, Nr 1 o 4%. Na Ukrainie giełdowa cena pszenicy konsumpcyjnej wzrosła przeciętnie o 2%, a w Argentynie o 10%. Na giełdzie w Niemczech ceny jęczmienia paszowego w grudniu 2013 r., w porównaniu z poprzednim miesiącem, wzrosły o 3%, a we Francji i w USA uległy obniżeniu odpowiednio o 2% i o 1%. W tym czasie giełdowe ceny kukurydzy w USA praktycznie nie uległy zmianie, a we Francji i w Argentynie wzrosły o 1 2%. Na giełdzie MATIF w Paryżu 2 stycznia 2014 r. (za FAPA) cena pszenicy konsumpcyjnej z terminem dostawy na marzec 2014 r., wynosiła 203 EUR/t (843 zł/t) i była o 3% niższa niż na początku grudnia 2013 r. Kukury- 6 Obliczenia ARR na podstawie danych FAPA. Agencja Rynku Rolnego 5
dzę z terminem dostawy na marzec 2014 r. sprzedawano po 174 EUR/t (725 zł/t), o 4% taniej niż przed miesiącem. W transakcjach terminowych na giełdzie w Budapeszcie (BCE) w notowaniu z 19 grudnia 2013 r. cena pszenicy konsumpcyjnej z terminem dostawy na marzec 2014 r. była o 13% wyższa niż miesiąc wcześniej, kształtując się na poziomie 252 USD/t (768 zł/t). W tym czasie cena kukurydzy z dostawą na marzec 2014 r. wzrosła do 215 USD/t (656 zł/t), tj. o 4%. Ceny skupu zbóż w Unii Europejskiej Ceny skupu zbóż na rynkach wewnętrznych krajów Unii Europejskiej również utrzymują się na poziomie niższym niż przed rokiem. Według danych Komisji Europejskiej w pierwszym tygodniu grudnia 2013 r. przeciętna cena pszenicy konsumpcyjnej w UE wynosiła 189 EUR/t (791 zł/t), o 25% mniej niż przed rokiem. Najniższy poziom cen tego ziarna notowany był na Słowacji 149 EUR/t (624 zł/t). EUR/tonę Ceny skupu pszenicy w wybranych krajach UE 300 280 260 240 220 200 180 160 140 VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI 2012 2013 Czechy Niemcy Polska Słowacja Węgry Źródło: opracowanie ARR na podstawie danych Komisji Europejskiej. Największe roczne spadki cen pszenicy odnotowano m.in. w krajach, z których polscy przedsiębiorcy importują zboże, tj. na Słowacji i w Czechach (odpowiednio o 35% i o 34%). W tym czasie w Polsce ceny pszenicy obniżyły się do 184 EUR/t (769 zł/t). W pierwszym tygodniu grudnia 2013 r. ceny skupu pszenicy konsumpcyjnej w Polsce były o 7% niższe niż w Niemczech i o 10% niższe niż we Francji, ale wyższe niż w Czechach (o 9%), na Węgrzech (o 11%) i na Słowacji (o 23%). W pierwszym tygodniu grudnia 2013 r. za jęczmień paszowy średnio na obszarze UE płacono 174 EUR/t (730 zł/t), o 24% mniej niż przed rokiem. Najmniej za jęczmień uzyskiwali dostawcy w Finlandii 135 EUR/t (566 zł/t) i w Bułgarii 153 EUR/t (638 zł/t). W ciągu roku największy spadek cen jęczmienia odnotowano w Finlandii (o 36%) i w Hiszpanii (o 34%). W Niemczech i we Francji ceny jęczmienia paszowego, w porównaniu z analogicznym okresem 2012 r., obniżyły się o 23 26%. W Polsce cena tego zboża wynosiła 184 EUR/t (771 zł/t) i była o 15% niższa w porównaniu z analogicznym okresem 2012 r. Jednocześnie jęczmień paszowy w Polsce był droższy niż w Niemczech i we Francji odpowiednio o 1% i o 5% oraz droższy niż na Węgrzech (o 12%) i na Słowacji (o 18%). Przeciętna cena kukurydzy w UE w pierwszym tygodniu grudnia 2013 r. wyniosła 163 EUR/t (682 zł/t) i była o 31% niższa niż przed rokiem. Największe spadki cen kukurydzy w porównaniu z cenami sprzed roku odnotowano w Bułgarii (o 38%), na Węgrzech (o 38%) oraz na Słowacji (o 36%). W Polsce za kukurydzę w skupie płacono 154 EUR/t (644 zł/t), o 20% mniej niż w Niemczech, ale o 9% więcej niż na Słowacji. W odniesieniu do cen notowanych przed rokiem polska kukurydza była o 31% tańsza. Agencja Rynku Rolnego 6
Rejestrowany skup zbóż Okres Zboża podstawowe 1) skup zmiana wielkości skupu w % skup Pszenica w tym skup paszowej zmiana wielkości skupu w % zmiana wielkości zmiana wielkości skup skup skup skupu w % skupu w % w tys. ton miesięczna roczna w tys. ton w tys. ton miesięczna roczna w tys. ton miesięczna roczna w tys. ton miesięczna roczna w tys. ton miesięczna roczna Żyto Jęczmień paszowy Kukurydza zmiana wielkości skupu w % 2012 I 342,4-10,6-15,2 281,9 124,0-8,4-13,6 16,4-20,7-24,1 11,3-8,6-10,9 73,6-38,6 12,0 II 385,2 12,5-25,6 322,3 144,9 14,4-18,3 18,7 14,5-52,9 13,0 14,7-35,0 95,6 29,9 13,9 III 420,8 9,2 1,9 354,3 167,9 9,9 15,2 21,4 14,1-30,8 13,5 4,0-43,7 108,6 13,7 67,3 IV 324,6-22,8 17,0 276,8 129,8-21,9 29,8 16,0-25,1-11,3 11,6-14,2-49,4 81,0-25,5 70,5 V 392,2 20,8 33,0 322,4 158,3 16,5 48,4 21,1 31,4 3,0 21,7 87,4-31,9 86,2 6,4 73,2 VI 308,7-21,3 35,8 256,8 124,0-20,4 58,6 16,5-21,8-6,7 16,6-23,8-24,5 78,0-9,5 31,2 Skup sprawozdawczy 2011/2012 7 669,7 x 1,1 5 830,5 2 364,0 x 7,8 614,9 x -12,3 306,3 x -8,2 1 827,0 x 59,8 2012 VII 570,4 84,8 66,8 282,6 116,7 10,0 59,6 87,0 428,7 471,7 79,5 380,2 41,9 66,7-14,5 104,7 VIII 1 936,4 239,5 25,1 1 104,6 401,0 290,9-2,6 279,6 221,3 177,9 187,7 136,2 171,2 71,7 7,5 604,5 Skup IX 821,8-57,6-21,8 539,5 208,5-51,2-34,2 94,9-66,1 15,9 64,1-65,8 50,8 132,1 84,3 75,9 meldunkowy X 614,0-25,3 16,2 426,6 136,4-20,9 12,5 63,5-33,1-11,5 41,5-35,3 79,0 766,4 480,0 62,8 XI 539,8-12,1 21,6 372,8 110,5-12,6 3,4 50,5-20,4 70,2 53,6 29,2 249,9 498,5-35,0 53,8 XII 357,4-33,8-6,7 258,7 72,8-30,6-15,9 36,6-27,6 77,4 24,9-53,5 101,2 162,1-67,5 35,2 2013 I 313,0-12,4-8,6 208,0 69,2-19,6-26,2 34,9-4,6 113,4 22,0-11,6 94,5 105,6-34,8 43,5 II 403,9 29,0 4,9 280,5 77,8 34,9-13,0 43,8 25,6 134,0 33,6 52,8 159,1 107,8 2,1 12,8 III 312,8-22,6-25,7 200,4 65,5-28,5-43,4 46,6 6,1 117,6 23,9-29,0 76,8 119,1 10,5 9,6 IV 270,2-13,6-16,8 189,1 66,0-5,6-31,7 28,8-38,1 79,8 23,8-0,5 104,9 90,6-23,9 11,9 V 392,9 45,4 0,2 277,9 99,7 46,9-13,8 32,6 13,1 54,8 42,6 79,3 96,1 123,7 36,6 43,6 VI 270,0-31,3-12,5 179,4 71,1-35,5-30,1 30,6-6,2 85,7 34,8-18,4 110,0 113,9-7,9 46,0 Skup sprawozdawczy 2012/2013 8 170,0 x 6,5 5 114,6 1 495,1 x -12,3 1 140,1 x 85,4 632,0 x 106,3 2 844,2 x 55,7 2013 VII 408,6 51,4-28,4 205,1 64,9 14,4-27,4 59,8 95,5-31,3 70,7 103,3-11,1 81,9-28,1 22,8 skup meldunkowy VIII 1 473,6 260,6-23,9 868,1 281,3 323,1-21,4 220,4 268,9-21,2 67,6-4,4-64,0 42,2-48,5-41,2 IX 785,5-46,7-4,4 533,6 148,9-38,5-1,1 127,7-42,1 34,6 18,2-73,1-71,6 60,4 43,2-54,3 X 912,9 16,2 48,7 573,3 161,4 7,4 34,4 143,6 12,4 126,1 44,3 143,5 6,9 598,0 890,8-22,0 XI 565,0-38,1 4,7 398,6 112,3-30,5 6,9 94,1-34,4 86,4 10,9-75,4-79,6 419,9-29,8-15,8 VII - XI 2013 4 145,6 x -7,5 2 578,7 768,7 x -5,4 645,6 x 12,2 211,7 x -50,3 1 202,3 x -21,7 1) Zboża podstawowe (bez ziarna siewnego) z mieszankami zbożowymi (nie obejmują kukurydzy). Skup meldunkowy Skup sprawozdawczy - raportowany za okresy miesięczne, realizowany przez osoby prawne i samodzielne jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej. - raportowany za okresy półroczne z uwzględnieniem korekt wynikających ze sprawozdawczości obejmującej również skup realizowany przez osoby fizyczne prowadzące skup o wartości przekraczającej w okresie półrocznym 10 tys. zł. Agencja Rynku Rolnego 7
Średnie ceny skupu (bez VAT) Pszenica Żyto Jęczmień paszowy Kukurydza Okres w zł/t zmiana ceny w % zmiana ceny w % zmiana ceny w % zmiana ceny w % w zł/t w zł/t w zł/t miesięczna roczna miesięczna roczna miesięczna roczna miesięczna roczna 2012 I 783 3,1-12,0 780-2,4 6,2 748 7,0 0,2 746 10,6-9,4 II 795 1,5-15,1 812 4,0 2,7 772 3,3-1,8 762 2,1-13,0 III 803 1,0-12,3 821 1,1 5,6 779 0,8-0,2 778 2,1-13,5 IV 898 11,9-5,3 816-0,6 8,8 845 8,6 9,4 837 7,6-8,3 V 933 3,9-5,9 828 1,5 4,5 832-1,5 7,9 878 4,9-7,8 VI 907-2,8-8,5 851 2,7 6,2 829-0,4 8,9 860-2,1-11,1 2011/2012* 793 x 3,6 754 x 28,3 720 x 17,5 668 x -8,0 2012 VII 908 0,2 5,4 780-8,3 6,0 791-4,6 15,1 867 0,9-9,6 VIII 897-1,2 18,8 731-6,3 6,9 779-1,5 16,1 879 1,4-9,8 IX 915 2,0 19,2 723-1,1-3,7 784 0,6 12,4 712-19,0 12,0 X 925 1,1 22,8 726 0,5-12,1 783-0,1 12,9 665-6,6 15,7 XI 971 4,9 29,9 727 0,0-7,5 806 2,9 15,6 715 7,5 17,4 XII 1017 4,7 33,9 748 2,9-6,5 837 3,9 19,7 798 11,7 18,4 2013 I 1025 0,8 31,0 765 2,2-2,0 854 2,0 14,2 896 12,2 20,1 II 1021-0,4 28,5 760-0,6-6,4 844-1,1 9,4 864-3,5 13,5 III 979-4,1 22,0 777 2,2-5,4 806-4,6 3,5 840-2,8 8,1 IV 973-0,7 8,3 740-4,7-9,3 802-0,5-5,2 855 1,8 2,2 V 955-1,8 2,3 685-7,5-17,3 791-1,3-5,0 853-0,3-2,8 VI 897-6,1-1,1 648-5,4-23,8 754-4,7-9,0 814-4,6-5,4 2012/2013* 936 x 18,0 725 x -3,8 793 x 10,2 746 x 11,7 2013 VII 806-10,1-11,2 531-18,0-31,9 662-12,1-16,2 835 2,6-3,7 VIII 649-19,5-27,7 442-16,8-39,5 619-6,5-20,5 783-6,2-11,0 IX 705 8,6-23,0 493 11,5-31,8 660 6,6-15,8 741-5,4 4,0 X 734 4,2-20,6 518 5,1-28,7 706 6,9-9,8 544-26,6-18,2 XI 742 1,1-23,5 543 4,8-25,3 724 2,6-10,1 572 5,1-20,0 VII - XI 2013 706 x -22,9 492 x -33,2 661 x -15,9 592 x -16,0 * Ceny za rok gospodarczy (z wyjątkiem jęczmienia paszowego) według danych sprawozdawczych. Ceny jęczmienia paszowego za rok gospodarczy - na podstawie miesięcznych danych meldunkowych. Agencja Rynku Rolnego 8
Ceny skupu zbóż bez VAT według siedziby producenta Pszenica Żyto Wyszczególnienie w listopadzie 2013 r. w zł/kg zmiana ceny w % zmiana ceny w % w listopadzie 2013 r. miesięczna roczna w zł/kg miesięczna roczna POLSKA 742 1,1-23,5 543 4,8-25,3 Dolnośląskie 724 4,4-26,0 522 3,8-28,8 Kujawsko-pomorskie 752 1,5-23,2 524 1,1-29,8 Lubelskie 723 4,2-23,9 493 2,7-26,4 Lubuskie 753 2,6-21,7 533 6,0-27,0 Łódzkie 759 3,4-23,4 558 8,7-20,8 Małopolskie 718 4,0-23,7 515 4,3-22,7 Mazowieckie 766 5,7-20,4 514 1,8-27,5 Opolskie 705 0,2-27,0 535 10,2-26,9 Podkarpackie 698 4,5-25,4 512 5,7-27,2 Podlaskie 726-0,6-25,0 474-6,3-29,4 Pomorskie 766-0,7-21,8 548 3,8-26,2 Śląskie 734 2,9-23,0 519 10,6-29,0 Świętokrzyskie 744 5,4-21,0 626 - -11,1 Warmińsko-mazurskie 770 4,3-19,1 537 4,4-25,9 Wielkopolskie 757 3,5-23,5 524 4,9-26,9 Zachodniopomorskie 756-2,6-22,0 574 6,2-22,4 (-) - dane nie raportowane przez GUS. Agencja Rynku Rolnego 9
Ceny zbóż na krajowych giełdach towarowych Towar Cena w listopadzie 2013 r. w zł/t Zmiana średniej ceny w % minimalna maksymalna średnia miesięczna roczna Transakcje: pszenica konsumpcyjna 750 768 764 4,8-26,9 żyto konsumpcyjne 515 555 535 - -25,7 kukurydza 675 675 675 1,1-21,1 Oferty sprzedaży: pszenica konsumpcyjna 715 850 770 3,5-24,5 pszenica paszowa 700 780 738 1,9-22,9 żyto konsumpcyjne 510 650 530 1,0-27,7 jęczmień paszowy 710 850 769 3,0-5,8 kukurydza 600 750 665-1,8-25,0 Źródło: opracowanie ARR na podstawie danych z krajowych giełd towarowych. Agencja Rynku Rolnego 10
Ceny zbóż na rynkach zagranicznych Wyszczególnienie Jedn. miary Średnia cena w listopadzie 2013 r. Zmiana średniej ceny w % miesięczna roczna Średnia cena w zł/t 1 2 3 4 5 6 Pszenica konsumpcyjna: HRW, Nr 1 (USA, Zat. Meks.) USD/t 306-5,0-15,5 948 SRW, Nr 2 (USA, Zat. Meks.) USD/t 274-2,7-21,1 850 Argentyna (Rosario) USD/t 303-0,8-9,7 938 Francja (Rouen) EUR/t 204 2,1-24,6 854 Niemcy, 13% (porty Bałtyku) EUR/t 220 1,1-25,7 920 Ukraina, 3 kl. (porty M. Czarnego) USD/t 288 10,9 10,0 892 Jęczmień paszowy Francja (Rouen) EUR/t 177-1,3-26,8 742 Niemcy (Hamburg) USD/t 248-0,2-21,7 767 USA (Mineapolis) USD/t 157-2,0-37,1 486 Kukurydza USA, Nr 2, żółta (Zat. Meks.) USD/t 199-1,3-38,7 616 Francja (Bordeaux) EUR/t 174 0,4-30,6 729 Argentyna USD/t 208 0,7-28,3 644 Wg NBP średni kurs USD w listopadzie 2013 r. wynosił 3,0998 zł, a EUR - 4,1882 zł. Źródło: opracowanie ARR na podstawie danych FAPA. Agencja Rynku Rolnego 11