MIESIĘCZNIK INFORMACYJNO-EDUKACYJNY PRZEDSZKOLA NR 208 NR 2 (61) /2010 WARSZAWA 20.10.2010r. Witamy w jesiennym numerze naszej gazetki. W tym wydaniu polecamy artykuł o komunikacji z dzieckiem niemówiącym, dowiemy się także dlaczego warto pić wodę i zostać Kubusiowym Przyjacielem Natury. Ponad to ciekawy artykuł o tematyce wykorzystywania seksualnego dzieci. Zachęcamy także do jesiennej lektury książki pt. Opowieść ojca ŻYCZENIA URODZINOWE W pażdzierniku urodziny obchodzą: - Gabryś z gr. V - Mateusz z gr. VII - Antoni z gr. VII Naszym jubilatom składamy najserdeczniejsze życzenia urodzinowe. 1
JAK ROZWIJAĆ KOMUNIKACJĘ Z DZIECKIEM NIEMÓWIĄCYM Każde dziecko, także niemówiące, porozumiewa się. Na najwcześniejszym etapie bądź w najtrudniejszych przypadkach zaburzonego rozwoju wysyła sygnały o tym, w jakim stanie się znajduje. Takimi sygnałami może być płacz, zaczerwienienie skóry lub zblednięcie, przyspieszony oddech, nagły ruch ciała, grymas twarzy. Na poziomie intencjonalnych komunikatów rozwijają się naturalne gesty, mimika twarzy i proste wokalizacje, a później pierwsze słowa. Intencjonalna komunikacja opiera się na wykształceniu pewnych umiejętności. Są to przede wszystkim: świadomość siebie jako sprawcy (coś mogę), świadomość partnera w komunikacji (ktoś mnie słucha i rozumie), świadomość komunikatu (mam coś do przekazania). Nie wszystkie dzieci wiedzą, co chcą przekazać i jak to zrobić. Jednocześnie trzeba pamiętać, że brak umiejętności wyrażania siebie nie oznacza, że dziecko nie ma nic do powiedzenia! Niektóre dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi nigdy nie opanują języka, ale każde dziecko ma zdolność do komunikowania się. Komunikowanie się spełnia ważne funkcje w życiu dziecka. Najważniejsze to : 1. kontrola otoczenia (zaspokajanie potrzeb), 2. ekspresja przeżyć i emocji, 3. nawiązywanie więzi społecznych, 4. uczenie się. Komunikacja warunkuje optymalny rozwój dziecka we wszystkich sferach rozwoju. Ograniczenie zdolności komunikowania się może powodować: agresję, bierność, trudności w przystosowaniu się, trudności w uczeni się. Ważne jest budowanie motywacji do komunikowania. Skuteczną strategią jest takie aranżowanie działania, by postawić dziecko w sytuacji potrzeby np. Przerwanie przyjemnego kołysania, umieszczenie ulubionej zabawki w zasięgu wzroku, ale za wysoko, podanie kartonika z soczkiem bez słomki itp. Sygnał od dziecka powinien powodować odpowiedź działanie dorosłego. Aby wzmocnić motywację do komunikowania dajemy dziecku odczuć, że czekamy na to, co nam przekaże, że to jest ważne, cenne. Dziecko musi odczuć wartość nawet drobnego sukcesu, by nie zniechęcić się do dalszych prób. Poprzez eksperymentowanie w działaniu dziecko doświadcza siebie, jako odrębnej istoty. Uczy się być sprawcą zmian w otoczeniu, uczy się tak działać, by wywołać efekt. Uświadamia sobie, że własnym działaniem może kontrolować sytuację. Rozwija się jego zainteresowanie otoczeniem. Bardzo ważne jest zachęcanie dziecka do spoglądania, dotykania, manipulacji, zwłaszcza, gdy nie pojawia się ona spontanicznie. Pomocny jest odpowiedni dobór zabawek: w atrakcyjnych kolorach, dźwiękowych, łatwych do manipulowania. Ważnym etapem w początkach rozwoju komunikacji jest zauważenie drugiej osoby, jako partnera komunikacji oraz zrozumienie, że ta osoba, może coś dla mnie zrobić, jeśli prześlę jej informację-sygnał. Jeśli opiekun odpowiada na sygnały wysyłane przez dziecko, uczy się ono, że jego zachowanie wywołuje efekt. Rozumie, że może być nadawcą pewnych komunikatów, które inni mogą odczytać. Pojawiają się pierwsze intencjonalne komunikaty. Jeśli dziecko zauważa osobę i interesuje się otoczeniem, dochodzi do budowania pola wspólnej uwagi. Dziecko zaczyna rozumieć, że dorosły widzi to, co ono widzi. Teraz dziecko wskazując przedmiot może już skierować na niego uwagę dorosłego np. wskazanie na samochodzik może oznaczać prośbę chcę to! lub komentarz o! samochód! Ważnym krokiem w rozwijaniu efektywnego komunikowania się jest inicjowanie interakcji. Może ono mieć różną postać w zależności od poziomu umiejętności komunikacyjnych dziecka. Może to być: spojrzenie, wokalizacja, ruch ciała, gest,wskazanie, skierowanie się w kierunku osoby. 2
Często pierwsze próby komunikacyjne są przejawami zwracania na siebie uwagi-to ważny symptom, że dziecko rozpoznaje w dorosłym partnera interakcji. Czynności rutynowe wykonywane są często, mają stałą sekwencję i ten sam początek. Dzięki wielokrotnemu powtarzaniu dziecko łatwo uczy się przewidywać,co ma za chwilę nastąpić. Rutynowe czynności, w których dorosły opóźnia wykonanie następnego kroku, dają dziecku okazję do inicjowania komunikacji. Wiele codziennych aktywności można zaadaptować na rutynową zabawę z dzieckiem (powitania, ubieranie, przygotowanie do posiłku, wyjście na spacer, zabawy ruchowe z piosenkami, czytanie książeczek). Niepełnosprawność dziecka zwiększa jego zależność od innych. Samodzielne działanie oznacza podejmowanie decyzji. Dziecko z zaburzoną komunikacją często nie ma możliwości decydowania o sobie. Szansę na podejmowanie decyzji, wpływanie na otoczenie daje wybór. Umiejętność dokonywania świadomego wyboru jest podstawą, fundamentem korzystania ze wspomagających sposobów porozumiewania się. Dziecko, które zawsze było wyręczane początkowo może nie rozumieć sytuacji wyboru. Najłatwiej rozpocząć dokonywanie wyboru z 2 elementów, kiedy każdy dokonany wybór daje przyjemny, możliwy do zaakceptowania efekt: np. dorosły pokazuje dziecku 2 zabawki do wyboru, 2 napoje itp. Stopniowo rozszerzamy zakres wyboru do kilku elementów. Na początkowych etapach dziecko nieświadomie wybiera to, co jest bardziej atrakcyjne, przyciąga jego uwagę. Uczy się poprzez doświadczanie skutku swojego wyboru. Wszystkie te etapy przygotowują dziecka do korzystania z komunikacji alternatywnej i wspomagającej. Opracowała: mgr Aleksandra Guzińska, na podstawie materiałów szkoleniowych projektu : Rozumieją Nas 3
MAMO, TATO, WOLĘ WODĘ! Wszystkie istoty ciągną do wody i wokół niej organizują swoje życie. Podobnie ludzkość. sercem każdej społeczności jest woda: wielka jak morze albo mała jak źródełko Stephenie Meyer Nasze przedszkole bierze udział w kampanii edukacyjnej na rzecz picia wody. Nadrzędnym celem programu jest zachęcenie dzieci do picia wody, która jest niezbędnym elementem zrównoważonej diety. W ramach akcji promowany jest nie tylko zdrowy tryb życia, kładący nacisk na prawidłowe odżywianie i aktywność fizyczną, ale też podstawy proekologiczne. Program kierowany jest do dzieci w wieku przedszkolnym. Jest realizowany w 2000 przedszkoli w 120 miejscowościach w Polsce. W skład zestawów edukacyjnych, które otrzymują placówki biorące udział w programie, wchodzą poradnik z opisem zajęć, zeszyty ćwiczeń dla przedszkolaków, pacynka Zdrojek, płyta CD, poradnik dla rodziców oraz drobne upominki dla dzieci. Realizując zajęcia z wykorzystaniem przygotowanych przez specjalistów materiałów, przedszkolaki mają możliwość podniesienia wiedzy na temat roli wody w życiu człowieka, jej możliwości i zastosowań, w sposób ciekawy i atrakcyjny. Udział w zajęciach wpływa pozytywnie na rozwój emocjonalno poznawczy, ale też może się w znaczny sposób przyczynić się do profilaktyki nadwagi i otyłości. Zachęcamy wszystkie dzieci, jak i ich rodziców do picia wody!. Opracowała: mgr Karolina Cendrowska 4
ZŁY DOTYK Wykorzystywanie seksualne dzieci to aktywność seksualna z udziałem dziecka (do 15 roku życia), podjęta przez dorosłego, nastolatka lub dziecko. Sprawca ma przewagę wiekową, fizyczną lub intelektualną nad swoją ofiarą. Wykorzystywanie seksualne ma miejsce wtedy, gdy następuje bezpośredni kontakt fizyczny o charakterze seksualnym (dotykanie dziecka lub nakłanianie go do dotyku dorosłego, bądź do masturbacji), ale także, kiedy nie ma takiego kontaktu (np. obnażanie, pokazywanie pornografii, prowadzenie z dzieckiem rozmów o tematyce erotycznej wykraczających poza edukację seksualną). Nasze przedszkole zostało Ambasadorem Ogólnopolskiej kampanii na rzecz ochrony dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym. Organizatorem kampanii jest Fundacja Dzieci Niczyje oraz Rzecznik Praw Dziecka. Więcej informacji można uzyskać na stronie www.zlydotyk.pl. Broszury, przedruki artykułów i inne materiały edukacyjne dostępne są w naszej placówce w szatni dziecięcej na parterze. Zachęcamy do współpracy. Opracowała:mgr Beata Łukasiewicz 5
KUBUSIOWI PRZYJACIELE NATURY Z GR III Jesienna aura sprzyjała ostatnio dzieciom z grupy III, które ochoczo sadziły rośliny i cebulki wiosennych kwiatów w naszym przedszkolnym ogródku. Przedszkolaki przystąpiły do projektu Kubusiowi Przyjaciele Natury realizowanego w naszej placówce. Projekt ten to inicjatywa firmy Tymbark, realizowana we współpracy z Fundacją Partnerstwo dla Środowiska. Ma on na celu edukowanie dzieci w zakresie przyrody i ekologii. Przy okazji dzieci z grupy III wspaniale się bawiły, a posadzone przez nie roślinki na pewno zakwitną na wiosnę! Opracowała:mgr Beata Łukasiewicz 6
NASZA ULUBIONA POSTAĆ Z BAJKI - KONKURS PLASTYCZNY W dniach 15-29.10.2010 roku w naszym przedszkolu odbywa się konkurs plastyczny pod hasłem: Nasza ulubiona postać z bajki. Konkurs przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym. Do wspólnej zabawy zaprosiliśmy wszystkie przedszkola warszawskie. Zapraszamy również wszystkie dzieci z naszego przedszkola. Celem konkursu jest rozwijanie wyobraźni i pomysłowości dzieci oraz wspieranie twórczości dziecięcej, tworzenie okazji do wspólnych działań grupowych dzieci, a także propagowanie idei czytania dzieciom i organizowania zajęć inspirowanych literaturą. Przedmiotem konkursu jest wykonanie, podczas zajęć plastycznych zorganizowanych przez nauczyciela, przestrzennej postaci bajkowej. Ważne jest, aby każde dziecko, nawet najbardziej nieśmiałe miało swój udział w tworzeniu pracy. Wykonanie pracy powinno zostać poprzedzone głośnym czytaniem przez nauczyciela różnych utworów literatury dziecięcej i wyborem przez dzieci ulubionej postaci literackiej. Wybrana przez dzieci postać bajkowa może być wykonana z różnych elementów: plastycznych, przyrodniczych, wtórnych itp. według inwencji i pomysłowości dzieci. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi dnia 15.11.2010 roku. Wyniki zostaną podane na stronie internetowej przedszkola. W dniach 2-15 listopada 2010 r. zorganizowana zostanie w sali gimnastycznej przedszkola, wystawa prac biorących udział w konkursie. Zapraszamy do oglądania pięknych dziecięcych prac inspirowanych literaturą. Opracowanie: mgr Wioletta Bogdal 7
LEKTURA NA JESIENNĄ SŁOTĘ "Opowieść ojca. Przez mongolskie stepy w poszukiwaniu cudu" to prawdziwa historia o sile miłości. Gdy u kilkuletniego Rowana wykryto autyzm, jego ojciec Rupert dziennikarz i autor książek podróżniczych postanowił, że nie podda się bez walki. Długo próbował różnych form terapii, jednak bez skutku. Pewnego dnia przypadkiem odkrył, że jego syn nawiązuje wyjątkową więź ze zwierzętami. Wtedy postanowił zrealizować szalony plan zabrać dziecko do krainy szamanów, nieskażonej przyrody i stad dzikich koni Mongolii. A po powrocie opisał tę niezwykłą podróż. "Opowieść ojca..." to opowieść o wyważeniu i desperacji, beznadziei i nadziei, rozsądku i szaleństwie. O tym, do jakich skrajności autyzm dziecka może doprowadzić każdego człowieka i jak dużo dzięki tej chorobie możemy nauczyć się o świecie, ludziach i samych sobie. Literacki majstersztyk, napisany inteligentnie i z dystansem oraz poczuciem humoru. Do przeczytania w jedną noc. Lektura obowiązkowa dla wszystkich badaczy ludzkiej natury." poleca:mgr Beata Łukasiewicz CO W KULTURZE PISZCZY Zachęcamy wszystkich Rodziców do lektury kącika informacyjno-kulturalnego Co w kulturze piszczy? znajdującego się na tablicy informacyjnej w szatni dzieci na parterze. Znajdą tam Państwo aktualne repertuary kin, teatrów dziecięcych i informacje o wydarzeniach kulturalnych. Zapraszamy! Gazetkę redaguje zespół w składzie: mgr Beata Łukasiewicz zamiennie z mgr Ewą Dębińska - Dzidek redaktor naczelny; współpracują wszyscy nauczyciele. 8