Międzynarodowe warsztaty Zatrudnienie, równouprawnienie, bezpieczeństwo socjalne (nestor) Wspieranie kształcenia i zatrudniania ludzi młodych Nikogo nie wolno pozostawić samemu sobie pomysły działań i inicjatyw koniecznych w celu umożliwienia młodym ludziom wejścia na rynek pracy, w tym inicjatywy edukacyjne organizacji pozarządowych, doświadczenia i przykłady najlepszych praktyk. BOGDAN GRZYBOWSKI-
Zatrudnienie młodzieży według Komisji Europejskiej Komisja Europejska wskazała kilka przyczyn bezrobocia wśród młodzieży: - przedwczesne kończenie nauki bez kwalifikacji, - brak odpowiednich umiejętności i doświadczenia zawodowego, - niepewne formy zatrudnienia, a następnie okresy bezrobocia, ograniczone możliwości szkoleń, -niewystarczające/niewłaściwe programy rynku pracy sprzyjające aktywności.
W2012 r. Komisja zachęca państwa członkowskie do skoncentrowania się na następujących celach: Zapobieganie zjawisku przedwczesnego kończenia nauki szkolnej. Rozwijanie umiejętności, które są istotne dla rynku pracy. Wspieranie pierwszych doświadczeń zawodowych i zdobywania kwalifikacji w trakcie pracy: Komisja uznaje za konieczne rozwijanie spełniających niezbędne normy jakości praktyk zawodowych i staży w przedsiębiorstwach, aby umożliwić młodym ludziom zdobywanie umiejętności i doświadczenia. Partnerzy społeczni powinni pomagać młodym ludziom w lepszym ukierunkowaniu swoich umiejętności w ramach poszukiwania pracy. Zdobycie pierwszej pracy: Komisja pragnie poprawić dostęp młodych ludzi do rynku pracy. W tym celu zachęca się państwa członkowskie, aby reformowały przepisy dotyczące ochrony zatrudnienia w porozumieniu z partnerami społecznymi. Działania podejmowane w celu aktywizacji młodzieży
Sugestie MOP Należy rozwijać programy walki z bezrobociem. Składać się na te programy mogą m.in. reforma urzędów pracy, dotowanie wynagrodzeń i szkoleń, a także ulgi podatkowe za zatrudnianie młodych osób. Ważne są także programy podnoszące kwalifikacje bezrobotnych, np. specjalne kursy wakacyjne. Także uczenie młodych umiejętności interpersonalnych.
Bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy w Polsce. -do 25 roku życia, - długotrwale, - kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka, -powyżej 50 roku życia, - bez kwalifikacji zawodowych, - bez doświadczenia zawodowego, - bez wykształcenia średniego, -samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia, -którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia, - niepełnosprawnych, - po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego.
Sytuacja młodzieży jest o tyle specyficzna, że wobec tej grupy bezrobotnych stosuje się szereg wyjątkowych instrumentów, które w niewielkim stopniu wpływają na ich zatrudnienie. Do takich instrumentów zaliczamy: - staż absolwencki, - praktyki zawodowe, - różne formy kształcenia, - programy specjalne, -preferencyjne traktowanie przy przedstawianiu ofert zatrudnienia, -stypendia. A więc status osoby bezrobotnej do 25 roku życia gwarantuje im przywileje, na które nie mogą liczyć pozostałe grupy bezrobotnych i mimo to młodzi zaliczani są do największej grupy ryzyka.
Liczba i struktura bezrobotnych według grup wieku w końcu grudnia 2011 r. oraz marca 2012 r.
Liczba bezrobotnych według BAEL w 2011 r. oraz I kw. 2012 r. (w tysiącach)
Stopa bezrobocia według BAEL w 2011 r. oraz I kw. 2012 r. ( w%)
Stopa bezrobocia absolwentów według poziomu wykształcenia ( w%)
Okres poszukiwania pracy. osoby bezrobotne w I kwartale 2012 r. poszukiwały pracy przeciętnie od prawie 11 miesięcy. najdłużej, bo od ponad 12 miesięcy, pracy poszukiwały osoby w wieku produkcyjnym niemobilnym. bezrobotni z wykształceniem gimnazjalnym i niższym poszukiwali pracy od blisko 12 miesięcy, zaś najkrócej osoby posiadające wykształcenie wyższe (od około 10 miesięcy).
Wśród 25 państw Europy w zeszłym roku nasz kraj znalazł się na 9 miejscu, jeśli chodzi o bezrobocie ludzi do 24 lat. Aż co czwarta osoba w tym wieku była bez pracy.
Wnioski kierunkowe i decyzyjne skierowane do Rządu RP. Władze publiczne "muszą opracować i wdrożyć Narodowy Program Zatrudnienia, który określi strategiczne zadania organów władzy publicznej oraz samorządu w zakresie polityki zatrudnienia w latach 2012-2022". Program powinien być w szczególności adresowany do ludzi młodych, którzy nie ukończyli 35. roku życia.
Przygotowując strategię rząd powinien rozważyć następujące środki jej realizacji: 1. Stopniowe uruchomienie rezerw Funduszu Pracy (wyniosą one na koniec 2012 aż 7,2 mld zł) na aktywizację bezrobotnych. Utrzymywanie tak wysokich martwych rezerw FP i dużego bezrobocia jest nonsensem ekonomicznym. 2. Uruchomienie części rezerw Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (rezerwy pieniężne wyniosą na koniec 2011 r. 2,9 mld zł, na koniec 2012 r. aż 3,1 mld zł), na przejściowe kredyty na ratowanie stanowisk pracy w przedsiębiorstwach przezywających przejściowe trudności (tak to czyniono do 2002 r., co doprowadziło do uratowania 450 tys. miejsc pracy).
3. Opracowanie i wdrożenie metod i środków zwiększenia efektywności zatrudnieniowej aktywnych programów rynku pracy oraz metod zmniejszenia kosztów aktywizacji bezrobotnych. 4. Identyfikacja głównych barier tworzenia miejsc pracy w przedsiębiorstwach i gospodarce i stopniowa ich eliminacja. 5. Opracowanie i wdrożenie stabilnych warunków prawnoekonomicznych,sprzyjających zatrudnieniu oraz tworzeniu miejsc pracy" m.in. w dziedzinie podatków oraz pożyczekudzielanych ze środków publicznych na tworzenie nowych miejsc pracy.
6. Opracowanie i wdrożenie systemu koordynacji kształcenia zawodowego z popytem na pracę. 7. Zmiana metod funkcjonowania i struktury zatrudnienia w PUP, aby co najmniej 50% pracowników zajmowało się wyłącznie pośrednictwem pracy i poradnictwem zawodowym oraz kontaktami z lokalnymi przedsiębiorstwami w celu gromadzenia większej liczby bardziej atrakcyjnych ofert pracy.
8. Istotnym elementem programu zatrudnionego powinny być m.in.:korzyści dla przedsiębiorców, którzy zatrudniać będą absolwentów szkół średnich i wyższych; pomocdla pracodawców będących małymi przedsiębiorcami, w przypadku zatrudnienia przez dłuższy czas ludzimłodych będących zarejestrowanymi bezrobotnymi; ulgi inwestycyjne dla przedsiębiorców tworzącychnowe miejsca pracy na terenach małych miast i wsi, jeżeli zatrudniają młodych ludzi. 9. Wzmożenie starań o utworzenie i wdrożenie europejskiego systemu świadectw i uznawania formalnej i nieformalnej nauki, by w ten sposób poprawić mobilność na krajowych i transgranicznych rynkach pracy.
Wnioski skierowane do partnerów społecznych W obliczu dramatycznie wysokiego bezrobocia wśród młodzieży, a w szczególności absolwentów, kluczową rolę w zwiększaniu dostępu młodych ludzi do rynku pracy mogą mieć staże. Aby staże nie były traktowane przez pracodawców jako źródło taniej darmowej siły roboczej, pracodawcy powinni zaproponować kartę na rzecz jakości staży i praktyk zawodowych. Kolejnym wyzwaniem są strategie zarządzania wiekiem. Zarządzanie wiekiem jest pojęciem stosunkowo mało popularnym wśród pracodawców, a szczególnie tych z sektora MSP.
Polska jest na szarym końcu listy państw unijnych pod względem inwestycji w kadry. Aż 81 procent pracowników deklaruje, że jest gotowe z własnych środków pokryć dodatkowe kursy lub szkoleniapodnoszące ich kwalifikacje. Oznacza to, że pracownicy są głodni wiedzy i umiejętności. Dlatego pilnym zadaniem jest rozwój szkoleń i podnoszenia kwalifikacji ze źródeł Funduszu Pracy.
Z uwagi na to, że Fundusz Pracy, z którego finansowane są aktywne polityki rynku pracy tworzony jest wyłącznie ze składek solidarnościowych pracodawców, konieczny jest społeczny nadzór nad jego wydatkowaniem. Dlatego partnerzy społeczni powinni opracować konkretne przepisy prawne aby zapewnić formalny wpływ i nadzór społeczny nad wydatkowaniem środków Funduszu Pracy.
Dziękuję za uwagę BOGDAN GRZYBOWSKI