PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA W KLASACH IV VI



Podobne dokumenty
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z HISTORII DLA KLASY IV. I semestr

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z HISTORII DLA KLASY IV I PÓŁROCZE

Przedmiotowy system oceniania w Szkole Podstawowej nr 6 w Głogowie z przedmiotu historia, historia i społeczeństwo.

Kryteria oceniania z historii w klasach 4 6

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA PRZYRODA KLASA IV SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 10 IM. POLONII W SŁUPSKU

Przedmiotowy system oceniania z historii i społeczeństwa w Zespole Szkół nr 1 w Malborku (Szkoła podstawowa)

KRYTERIA OCEN Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA KL.IV

ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA GEOGRAFIA KL. 7

Przedmiotowy System Oceniania z Historii

Kryteria ocen z zakresu historii w klasie IV, V, VI

Przedmiotowy system oceniania z wiedzy o społeczeństwie. w gimnazjum

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA. Na zajęciach z historii i społeczeństwa, uczeń jest oceniany w następujących obszarach:

WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z HISTORII KLASA V

5) PR ZE DM IOTOWY SYS T EM OCE NIA NI A Z H ISTOR II

Przedmiotowy system oceniania z przyrody w klasie IV i VI szkoły podstawowej

Przedmiotowy system oceniania. Historia i społeczeństwo

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA KL. IV - VI. I. CELE KSZTAŁCENIA wymagania ogólne:

3. Wypowiedzi ustne: - przynajmniej raz w semestrze, - mogą obejmować materiał co najwyżej z trzech ostatnich lekcji.

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z HISTORII. I Przedmiotem oceny są wiadomości, umiejętności i postawa ucznia.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII W SZKOLE PODSTAWOWEJ W SIECHNICACH

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY

Wymagania edukacyjne z wiedzy o społeczeństwie w szkole podstawowej i gimnazjum

Szkoła Podstawowa nr 2 im. Wojska Polskiego w Przemkowie PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO

ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY Klasy IV VI. CELE NAUCZANIA PRZYRODY Celem nauczania przyrody w szkole podstawowej jest:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKA W KLASIE IV i VII SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z PRZYRODY

Przedmiotowy system oceniania z historii w Gimnazjum w Ścinawce Średniej

Przedmiotowy system oceniania z historii Publicznego Gimnazjum Sióstr Urszulanek UR we Wrocławiu w roku szkolnym 2015/2016 KRYTERIA OGÓLNE

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA

Tryb ustalania i podwyższania oceny semestralnej oceny semestralnej, końcowo rocznej:

Szkoła Podstawowa nr 2 im. Wojska Polskiego w Przemkowie PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

PZO HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO. Przedmiotowy zasady oceniania

Przedmiotowy System Oceniania z historii i społeczeństwa. dla klas IV- VI szkoły podstawowej

Przedmiotowy system oceniania z wiedzy o społeczeństwie. Cele oceniania na lekcjach wos. i umiejętności wynikających z programu nauczania.

KRYTERIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA Z HISTORII W SZKOLE PODSTAWOWEJ W ROKU SZKOLNYM 2014/2015

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH W KLASACH IV VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ I. OBSZARY AKTYWNOŚCI.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z przedmiotu historia

Przedmiotowy System Oceniania z Matematyki

3. Wdrażanie ucznia do samooceny i rozwijanie poczucia odpowiedzialności za osobiste postępy.

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO dla kl. IV VI

Zespół Szkół w Augustowie. Przedmiotowy system oceniania z matematyki w klasach I,II,III gimnazjum. Opracował: zespół n-li matematyki

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA BIOLOGIA

Przedmiotowy system oceniania z biologii w szkole podstawowej

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLASY VI SZKOŁA PODSTAWOWA W SKRZATUSZU

A. Ogólne zasady oceniania są zgodne z założeniami oceniania wewnątrzszkolnego. B. Zasady oceniania bieżącego. nie później tylko z pracy klasowej

Przedmiotowy system oceniania z historii dla uczniów Gimnazjum.

Tryb ustalania i podwyższania oceny semestralnej oceny semestralnej, końcoworocznej:

WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII W KLASACH PIĄTEJ, SZÓSTEJ, SIÓDMEJ I ÓSMEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ obowiązujące od 1 września 2019 r.

Przedmiotowy system oceniania z geografii. w Zespole Szkół Politechnicznych im. Bohaterów Monte Cassino. we Wrześni

BIOLOGIA Szkoła podstawowa Przedmiotowy System Oceniania

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII W GIMNAZJUM DWUJĘZYCZNYM

Przedmiotowy system oceniania z geografii w Zespole Szkół. Politechnicznych im. Bohaterów Monte Cassino we Wrześni

Przedmiotowy system oceniania biologia

OGÓLNE KRYTERIA OCEN Z FIZYKI

Wymagania programowe

HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO

Założenia ogólne przedmiotowego systemu oceniania z matematyki:

Kryteria ocen z historii w klasie I, II, III gimnazjum

OCENIANIE WEWNĄTRZSZKOLNE Z BIOLOGII W ZESPOLE SZKÓŁ W TUCHOWIE GIMNAZJUM

Przedmiotowy System Oceniania na lekcjach historii w gimnazjum

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA: kryteria ocen GIMNAZJUM PIERTOWICE WIELKIE Rok szkolny 2015/2016

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA z HISTORII

Przedmiotowy system oceniania geografia gimnazjum

Wymagania na poszczególne oceny w klasie IV

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

SZKOŁA PODSTAWOWA IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W BABIAKU

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZYRODY

Przedmiotowy System Oceniania z wiedzy o społeczeństwie w Szkole Podstawowej nr 1 w Łukowie

KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII

Przedmiotowy System Oceniania. Historia i społeczeństwo klasa IV VI szkoła podstawowa. Marian Grabas

Przedmiotowy system oceniania biologia gimnazjum

OGÓLNE WYMAGANIA EDUKACYJNE- GEOGRAFIA, WOS, EDB dla wszystkich klas FORMY OCENY UCZNIA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII W KLASACH IV-VI W SZKOLE PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII W GIMNAZJUM NR 3 W MIELCU Oparty o Wewnątrzszkolny System Oceniania ZSO nr1 w Mielcu

Przedmiotowe ocenianie z Historii i wiedzy o społeczeństwie w klasach IV VIII

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA / WYMAGANIA EDUKACYJNE TSI - TWORZENIE STRON INTERNETOWYCH

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII

PRZEDMIOTOWY SPOSÓB OCENIANIA I WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 7 ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 7 W KLASACH IV VI

Przedmiotowy system oceniania z geografii w Gimnazjum nr 2 w Łukowie nauczyciel Justyna Osińska

Przedmiotowy System Oceniania HISTORIA. -pogłębienie wiedzy o uczniach oraz dostosowanie nauczania do ich

Przedmiotowy system oceniania edukacjia dla bezpieczeństwa.

XIX LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. POWSTAŃCÓW WARSZAWY

I. OCENIANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW NA LEKCJACH PRZYRODY W SZKOLE PODSTAWOWEJ

Przedmiotowy system oceniania z historii i społeczeństwa. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów:

Kryteria oceniania z geografii (PSO) wg Podstawy Programowej i programu nauczania do podręczników Nowa Nasza Planeta.

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PODSTAW PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

Zasady oceniania na lekcjach historii i społeczeństwa

Przedmiotowy system oceniania z przyrody rok szkolny 2017/2018

Przedmiotowy System Oceniania z przyrody

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA NA LEKCJACJACH HISTORII W KLASACH IV VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY. w klasach IV i VI Szkoły Podstawowej w Czerniewie

Transkrypt:

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA W KLASACH IV VI 1. Formy aktywności ucznia podlegające ocenie: sprawdziany podsumowujące dane partie zrealizowanego materiału zapowiedziane z 1 tygodniowym wyprzedzeniem krótkie prace pisemne ( kartkówki ), sprawdzające bieżące postępy w nauce, obejmujące 3-4 ostatnie tematy zajęć ( nauczyciel nie ma obowiązku zapowiadania tych prac ) wypowiedzi ustne na zadany temat obejmujące 3 4 ostatnie tematy lekcji prace domowe praca na lekcji ( aktywność ) praca w grupach zeszyt przedmiotowy (skoroszyt ) sprawdzany przynajmniej raz w semestrze. osiągnięcia pozalekcyjne ( udział w konkursach o tematyce historycznej, wykonanie prac dodatkowych np. albumy, plakaty, pomoce naukowe ) 2. Sprawdziany oceniane są według następującej skali procentowej: Ocena niedostateczna 0% - 39% poprawnych odpowiedzi Ocena dopuszczająca 40% - 54% poprawnych odpowiedzi Ocena dostateczna 55%- 69% poprawnych odpowiedzi Ocena dobra 70% - 84% poprawnych odpowiedzi Ocena bardzo dobra 85% - 100% poprawnych odpowiedzi Ocena celująca 100 % poprawnych odpowiedzi oraz rozwiązanie dodatkowego zadania sprawdzającego wiedzę i umiejętności wykraczające poza program nauczania danej klasy 3. Sprawdziany pisemne są obowiązkowe. Uczeń nieobecny na sprawdzianie jest zobowiązany w ciągu 1 tygodnia od pojawienia się w szkole uzgodnić z nauczycielem formę i termin jego zaliczenia. 4. Uczeń, który otrzymał ze sprawdzianu nie satysfakcjonującą go ocenę ma prawo jego poprawy w ciągu tygodnia od oddania prac. Poprawa sprawdzianów będzie się odbywać po zajęciach, w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. Dany sprawdzian można poprawić tylko raz.

5. Uczeń, który podczas prac pisemnych ( sprawdzianów, kartkówek ) pracuje niesamodzielnie, próbuje korzystać z podręcznika lub zeszytu otrzymuje ocenę niedostateczną. 6. Obowiązkiem ucznia jest systematyczne odrabianie prac domowych. W przypadku nie wykonania pracy domowej uczeń jest zobowiązany niezwłocznie uzupełnić braki 7. Ocenianie prac domowych może nastąpić natychmiast po upływie terminu ich realizacji lub podczas kontroli zeszytów. Każdorazowy, nieuzasadniony brak zadania jest odnotowywany w zeszycie uwag. 8. Ważnym elementem oceniania pracy ucznia jest ocena jego aktywności na lekcji. Uczeń może otrzymać za aktywność ocenę pozytywną lub negatywną. Pozytywnie jest oceniany wówczas gdy udziela poprawnych odpowiedzi na poruszane zagadnienia. W zależności od treści i częstotliwości wypowiedzi ucznia, nauczyciel może mu postawić: ocenę dobrą lub bardzo dobrą + (5 plusów = bardzo dobry Negatywnie będzie oceniany ten uczeń, który nie uważa na lekcji, a zapytany przez nauczyciela z bieżącego tematu nie udzieli poprawnej odpowiedzi. Uczeń taki może otrzymać ocenę niedostateczną, lub (3 minusy = bardzo dobry ) 9. Podczas pracy w grupie nauczyciel ocenia ucznia według następujących wyznaczników: stopień zaangażowania w pracę grupy stopień realizacji wyznaczonego celu pełnione role i funkcje umiejętność pracy w zespole 10. Uczeń raz w semestrze może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji ( nie dotyczy to sprawdzianów, zapowiedzianych kartkówek lekcji podsumowujących dane partie materiału, zajęć na których jest wystawiona ocena semestralna ) 11. Uczeń na podstawie ocen cząstkowych otrzymuje ocenę semestralną i roczną. 12. Uzyskanie oceny niedostatecznej za pierwszy semestr zobowiązuje ucznia do zaliczenia semestru w ciągu pierwszego miesiąca semestru drugiego. 13. Oceny wystawione przez nauczyciela są jawne i uzasadnione na prośbę ucznia.

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Klasa IV Celujący otrzymuje uczeń, który: 1. Spełnia kryteria oceny bardzo dobrej. 2. Posiada wiedzę historyczną wykraczającą poza program nauczania dla klasy czwartej. 3. Korzysta z dodatkowych źródeł informacji wykraczających poza treści omawiane na lekcji /czasopisma, książki/ 4. Uczestniczy w konkursach w których wymagana jest wiedza historyczna. 5. Wykazuje się bardzo aktywną postawą w czasie lekcji 6. Systematycznie prowadzi zeszyt przedmiotowy i jest zawsze przygotowany do lekcji 7. Twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania 8. Samodzielnie poszukuje informacji dotyczących przeszłości w swoim własnym otoczeniu 9. Samodzielnie rozwiązuje sytuacje problemowe wymagające wiedzy z różnych działów 10. Zna podania lub legendy dotyczące jego miejscowości i umie je wyrazić w technikach dramowych 11. Potrafi sformułować własne wnioski, osądy dotyczące określonych zagadnień 12. Wykazuje duże zainteresowanie działalnością pozalekcyjną związaną z tematyką przedmiotową 13. Poprawnie wypowiada się w mowie i piśmie. Bardzo dobry otrzymuje uczeń, który: 1. Opanował pełny zakres wiedzy przewidziany programem nauczania dla klasy IV 2. Przedstawia fakty i wydarzenia w sposób świadczący o ich zrozumieniu 3. Definiuje i swobodnie posługuje się pojęciami historycznymi 4. Wykazuje się aktywną postawą w czasie lekcji 5. Sprawnie korzysta ze wszystkich wskazanych przez nauczyciela źródeł informacji i potrafi je selekcjonować 6. Dostrzega proste relacje między teraźniejszością a przeszłością

7. Umie sporządzić taśmę chronologiczną i wykonać na niej proste ćwiczenia, obliczając upływ czasu i posługując się ze zrozumieniem pojęciami ery, tysiąclecia, wieku 8. Posiada podstawową wiedzę z dziejów własnego regionu, miejscowości, szkoły. 9. Samodzielnie rozwiązuje postawione przez nauczyciela problemy i zadania 10. Potrafi przedstawić najważniejsze przyczyny i skutki podanych wydarzeń 11. Rozwiązuje zadania dodatkowe i potrafi zaprezentować ich wynik na forum klasy 12. Podejmuje się dobrowolnie różnych zadań Dobry otrzymuje uczeń, który: 1. Opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową 2. Zna i rozumie różnice między życiem dziś a życiem w przeszłości 3. Posiada podstawową wiedzę dotyczącą omówionych w ciągu roku wydarzeń z dziejów Polski 4. Poprawnie stosuje terminologię historyczną 5. Bierze aktywny udział w lekcji 6. Potrafi korzystać ze wszystkich poznanych w czasie zajęć źródeł informacji 7. Samodzielnie rozwiązuje typowe zadania i problemy, a w przypadku zadań trudniejszych pod kierunkiem nauczyciela 8. Rozwiązuje niektóre zadania dodatkowe o średniej skali trudności 9. Przynosi materiały służące do lekcji Dostateczny otrzymuje uczeń, który: 1. Opanował podstawowe wiadomości programowe pozwalające mu na zrozumienie najważniejszych zagadnień 2. Poprawnie stosuje większość pojęć historycznych 3. Potrafi poprawić błędne odpowiedzi przy niewielkim ukierunkowaniu przez nauczyciela 4. Wykazuje niewielką aktywność w czasie lekcji 5. Potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzystać z różnych źródeł informacji 6. Potrafi wykonać polecenia wymagające zastosowania umiejętności o średnim stopniu trudności 7. Ma problemy w pracy samodzielnej

Dopuszczający otrzymuje uczeń, który: 1. Posiada poważne braki wiedzy, które jednak nie przekreślają możliwości dalszej nauki 2. W niewielkim zakresie posługuje się terminologią historyczną, rozumie jednak podstawowe pojęcia: wiek, epoka, era, tysiąclecie, historia, legenda, źródło historyczne 3. W odpowiedziach popełnia liczne błędy merytoryczne, ale przy wydatnej pomocy nauczyciela, udziela odpowiedzi na podstawowe zagadnienia 4. Biernie uczestniczy w procesie lekcyjnym 5. Przy pomocy nauczyciela potrafi wykonać proste polecenia wymagające zastosowania podstawowych umiejętności 6. Włącza się do pracy na wyraźne polecenie nauczyciela Niedostateczny otrzymuje uczeń, który: 1. Nie opanował wiedzy i umiejętności pozwalających na kontynuację nauki na wyższym szczeblu 2. Nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wypowiedzieć się na dane tematy ani wykonać prostego zadania 3. nie współpracuje z grupą ani nauczycielem 4. Wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu

- wyjaśnia czym jest historia - rozumie, iż historię tworzą wszyscy ludzie - wyjaśnia znaczenie pojęcia źródło historyczne - dokonuje prostego podziału źródeł na pisane i materialne - rozumie pojęcia: muzeum, zabytek - zna zasady zachowania w muzeum - rozumie znaczenie pojęć: społeczeństwo, ród, rodzina - wyjaśnia związki rodzinne na przykładzie swojej rodziny - rozumie znaczenie pojęcia pamiątka historyczna - współpracuje z rówieśnikami przy opracowaniu klasowej prezentacji pamiątek - pokazuje na mapie Polskę i stolicę - nazywa polskie symbole narodowe - odśpiewuje hymn państwowy - przedstawia pochodzenie nazwy Polska - wyjaśnia znaczenie pojęcia legenda - pokazuje na mapie swoją miejscowość - nazywa krainę historyczno geograficzną w której mieszka - wymienia obiekty zabytkowe znajdujące się w Rajbrocie - wskazuje atrakcje turystyczne i przyrodnicze miejscowości - rysuje uproszczony plan miejscowości - wymienia jednostki służące do podziału czasu zegarowego i kalendarzowego - rozumie znaczenie pojęć: wiek, era, Szczegółowe wymagania edukacyjne na poszczególne oceny KLASA IV dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry Wymagania na ocenę dopuszczającą oraz: Wymagania na ocenę dostateczną oraz: -dostrzega przyczyny i skutki podanych - dokonuje rekonstrukcji wydarzeń ze wydarzeń swojego życia w formie ciągu przyczynowo - podaje przykłady pisanych i materialnych skutkowego źródeł historycznych - wskazuje różnorodne źródła historyczne w -rozpoznaje różnorodny materiał pisarski swoim otoczeniu - wskazuje różnice między rocznikiem a - wyjaśnia na czym polega praca archeologa kroniką - wyjaśnia znaczenie pojęć: eksponat, - wyjaśnia znaczenie pojęcia archeologia ekspozycja, skansen - podaje przykłady źródeł odkrywanych - dostrzega rolę muzeów w przekazywaniu podczas wykopalisk wiedzy historycznej - przedstawia zadania muzeum - na podstawie zebranych materiałów - wskazuje różne typy muzeów odtwarza najważniejsze wydarzenia ze - wskazuje inne formy ochrony zabytków swojego życia - wyjaśnia znaczenie herbów - wskazuje prawa i obowiązki wszystkich - rozumie czym zajmuje się genealogia członków rodziny - rysuje drzewo genealogiczne swojej - rysuje herb swojego rodu rodziny - gromadzi informacje na temat zawodów, - przedstawia podział pamiątek zajęć swoich rodziców dziadków historycznych - zbiera informacje na temat rodzinnej - określa znaczenie symboli narodowych tradycji i pamiątek - wymienia i wskazuje na mapie krainy - opowiada legendy o początkach państwa geograficzno historyczne Polski i państwa polskiego sąsiadujące - opowiada legendy związane z zabytkami - zna pochodzenie hymnu miejscowości - rozumie różnice między legendą a prawdą - opowiada o wybranych zabytkach okolicy, historyczną wskazuje atrakcje turystyczne i - prezentuje wybraną przez siebie legendę przyrodnicze - wyjaśnia pochodzenie nazwy miejscowości - przygotowuje trasę wycieczki do -charakteryzuje krajobraz miejscowości ciekawych zakątków Rajbrotu - wymienia instytucje użyteczności - charakteryzuje miejscową społeczność publicznej, kulturalne i zakłady pracy - zbiera informacje o przeszłości swojej znajdujące się w miejscowości szkoły Wymagania na ocenę dobrą oraz: - dostrzega znaczenie i wkład historii lokalnych w historie państw - postrzega osiągnięcia cywilizacji XX wieku jako efekt pracy i doświadczeń przeszłych pokoleń - określa rolę źródeł historycznych w rekonstrukcji procesu dziejowego - przedstawia powiązania między historią a archeologią - przedstawia własną opinię o zwiedzanej ekspozycji muzealnej - dostrzega potrzebę istnienia i tworzenia drzew genealogicznych jako ważnego źródła informacji o historii rodu i związkach pokrewieństwa - prowadzi samodzielne poszukiwania pamiątek rodzinnych - prezentuje najbardziej interesującą pamiątkę rodzinną i ukazuje jej powiązania z ważnymi wydarzeniami historycznymi - dostrzega związek dziejów regionu z dziejami kraju - opowiada o ciekawych ludziach, którymi szczyci się miejscowość - opowiada o tradycjach obyczajach i uroczystościach w miejscowości - sporządza album promujący miejscowość - zbiera informacje o potrawach regionalnych - sporządza słowniczek wyrażeń gwarowych

tysiąclecie, czasy naszej ery, czasy przed naszą erą - rozumie znaczenie daty 1 r.n.e. - określa wiek podanego przy pomocy daty wydarzenia - porządkuje chronologicznie wybrane daty wydarzeń - zaznacza na taśmie czasu czasy naszej ery i przed naszą erą - rozpoznaje w wyglądzie człowieka pierwotnego cechy ludzkie i zwierzęce - podaje najważniejsze osiągnięcia ludzi pierwotnych - rozumie na czym polegał koczowniczy tryb życia - przedstawia osiągnięcia człowieka umożliwiające mu przejście do osiadłego trybu życia - opisuje wygląd osady w Biskupinie, wymienia zajęcia mieszkańców -wskazuje prawa i obowiązki pierwszych władców Polski - nazywa insygnia koronacyjne władców Polski - rozumie znaczenie pojęć gród, podgrodzie - wskazuje elementy świadczące o obronnym charakterze grodu - wie kto mieszkał w grodzie a kto na podgrodziu - wyjaśnia znaczenie pojęć: zakon, klasztor - wyjaśnia znaczenie daty 966 r i umieszcza to wydarzenie na taśmie czasu - wskazuje elementy obronne miast - na podstawie ilustracji opisuje rynek średniowiecznego miasta - wymienia grupy społeczne zamieszkujące średniowieczne miasto - wyjaśnia znaczenia pojęcia cech - wskazuje elementy obronne zamku - wymienia mieszkańców zamku -przedstawia najważniejsze wydarzenia z dziejów miejscowości - pamięta wybitne postacie związane z miejscowością - opowiada o wybranym zabytku znajdującym się w miejscowości - wymienia zabytki okolic Rajbrotu -odróżnia i nazywa dawne i współczesne czasomierze - rozumie znaczenie kalendarza w życiu człowieka - oblicza ile czasu upłynęło pomiędzy podanymi wydarzeniami ( w zakresie naszej ery) - samodzielnie sporządza taśmę czasu i zaznacza na niej daty podanych wydarzeń - dostrzega całkowite uzależnienia człowieka pierwotnego od przyrody -podaje sposoby zdobywania pożywienia przez przodów człowieka - wskazuje materiały z jakich przodkowie człowieka wykonywali narzędzia - wyjaśnia znaczenie pojęć: epoka kamienia, brązu, żelaza - przedstawia miejsca powstawania pierwszych osad - wyjaśnia na czym polegał podział pracy i handel wymienny - wskazuje na mapie Biskupin - korzysta z tablic genealogicznych Piastów - wymienia nazwy pierwszych urzędów w Polsce i określa ich zadania - wskazuje miejsca powstawania grodów - wymienia zajęcia mieszkańców grodów i podgrodzi - przedstawia funkcje grodu i podgrodzia - opisuje wygląd zakonnika i klasztoru - wymienia najbardziej znane średniowieczne zakony - opowiada o zajęciach zakonników - opisuje strój ludowy regionu - określa związek powstawania kalendarzy i zegarów z obserwacją przyrody i ruchem Słońca i Księżyca - oblicza ile czasu upłynęło od danego wydarzenia przed naszą erą do czasów współczesnych - omawia postęp w rozwoju człowieka pierwotnego - wskazuje korzyści jakie przyniosła człowiekowi umiejętność krzesania ognia - wskazuje na mapie tereny na których pojawił się człowiek pierwotny -podaje nazwy pierwszych narzędzi rolniczych - wymienia gatunki zwierząt udomowionych i hodowanych przez człowieka - przedstawia okoliczności odkrycia osady - opisuje wnętrze chaty biskupińskiej - opowiada o obowiązkach sił zbrojnych wobec księcia - rozumie zróżnicowanie społeczne mieszkańców grodu i podgrodzia - opisuje życie codzienne w grodzie i na podgrodziu - dostrzega znaczenie przyjęcia chrztu i wejścia Polski w krąg kultury chrześcijańskiej -przedstawia początki organizacji kościelnej w Polsce - określa znaczenie zakonów w życiu średniowiecznego społeczeństwa - wymienia najważniejsze współczesne zakony regionu - określa co to jest dokument lokacyjny - opisuje układ przestrzenny typowego miasta lokacyjnego - określa znaczenie kupców i rzemieślników w mieście średniowiecznym - przedstawia funkcje cechów - pamięta kiedy został wprowadzony kalendarz gregoriański i skąd wywodzi się jego nazwa - dostrzega różnice w obliczaniu czasu według kalendarza chrześcijańskiego i np. muzułmańskiego - dostrzega proces zmian w życiu ludzi pierwotnych jako wynik ich pracy i doświadczenia - przedstawia zastosowanie metali i ich wpływ na życie ludzkie - dostrzega doniosłość odkrycia osady w Biskupinie - opowiada o wierzeniach mieszkańców Biskupina - przygotowuje i prezentuje scenkę przedstawiającą życie codzienne w Biskupinie - określa znaczenie koronacji dla pozycji władcy i kraju - określa rolę dworu w zarządzaniu państwem - określa znaczenie grodu jako ośrodka życia politycznego, gospodarczego i kulturalnego - opowiada o wierzeniach ludności zamieszkującej ziemie polskie przed przyjęciem chrześcijaństwa - dostrzega zmianę w życiu zakonników doby współczesnej - przedstawia przyczyny zagrożenia pożarowego w mieście i sposoby zapobiegania pożarom - przedstawia proces przekształcania grodów w miasta - opisuje warunki mieszkaniowe bogatych i biednych mieszkańców miasta średniowiecznego - przedstawia zmiany jakie zaszły na przestrzeni wieków w wyglądzie miast i

- wyjaśnia znaczenie pojęć: rycerz, herb -wskazuje cechy dobrego rycerza - wymienia podstawowe elementy obyczaju rycerskiego - wyjaśnia pojęcia: szlachta, magnateria -wymienia zajęcia mieszkańców pałacu i dworu - wymienia obowiązki chłopów wobec pana i kościoła, rozumie znaczenie pojęć: pańszczyzna, dziesięcina - wymienia najważniejsze wynalazki XIX wieku - nazywa nowe grupy społeczne w mieście XIX w - wymienia najważniejsze wynalazki II poł. XX w. - określa wpływ wynalazków na życie człowieka - wskazuje miejsca lokacji miast - wskazuje na mapie najważniejsze miasta średniowiecznej Polski - wymienia nazwy rzemiosł średniowiecznych - przedstawia dzień powszedni w mieście średniowiecznym z uwzględnieniem pracy jego mieszkańców - wskazuje miejsca lokalizacji zamków - wymienia funkcje zamków - opisuje strój rycerza i nazywa jego charakterystyczne elementy - wyjaśnia pojęcia: pospolite ruszenie przywilej - opisuje wygląd pałacu i dworku - opowiada o zajęciach mieszkańców wsi w XVII w. - opisuje wygląd zagrody chłopskiej - wskazuje pływ wynalazków XIX w. na rozwój przemysłu - opowiada o zmianach w życiu ludzi zaistniałych w wyniku postępu technicznego -charakteryzuje sytuację robotników - dostrzega zmiany jakie zaszły w szkolnictwie w XIX w. - wyjaśnia jaką rolę współcześnie pełnią zamki - opisuje przebieg uroczystości pasowania na rycerza - opowiada o turniejach rycerskich - rozpoznaje na ilustracji najsłynniejsze polskie pałace i dwory - rozumie różnice w życiu mieszkańców pałaców i dworów - opowiada o sposobach spędzania wolnego przez chłopów - przedstawia zmiany jakie zaszły w sytuacji kobiet w XIX. - opowiada o sposobach spędzania wolego czasu przez mieszkańców miast w XIX w. -dostrzega zagrożenia wynikające z postępu technicznego życiu codziennym jego mieszkańców - rozpoznaje na ilustracjach najsłynniejsze polskie zamki -wskazuje na mapie miejscowości gdzie znajdują się najsłynniejsze polskie zamki - wskazuje potrzebę kontynuacji postaw rycerskich we współczesnym świecie - omawia znaczenie dworków i pałaców dla życia kulturalnego kraju - porównuje pracę chłopów w XVII w. z pracą rolników w czasach współczesnych - wyjaśnia w jaki sposób rozwój przemysłu wpłynął na wygląd miast XIX wiecznych. - wskazuje zmiany wyglądzie architektonicznym miast i wsi w XX w.