POWIAT SŁUBICKI Załącznik do uchwały Nr XV/84/04 Rady Powiatu Słubickiego z dnia 30 marca 2004 roku PROGRAM Współpracy Powiatu Słubickiego z Organizacjami Pozarządowymi w 2004 roku Słubice, marzec 2004 roku
Spis treści Str. 1. Wstęp. 1 2. Cele. 1-2 3. Efekty. 2 4. Zakres podmiotowy. 2-3 5. Zakres przedmiotowy. 3-4 6. Formy współpracy - ogólne. 4-5 7. Formy współpracy - szczegółowe. 5-8 1
Wstęp. W demokratycznym społeczeństwie organizacje pozarządowe stanowią znakomitą bazę dla rozwoju lokalnych społeczności, gdyŝ skupiają najaktywniejszych i najbardziej wraŝliwych na sprawy społeczne obywateli danego środowiska. Niezbędne jest włączenie podmiotów pozarządowych w system funkcjonowania powiatu na zasadzie równoprawnego partnerstwa. Konstytucyjna zasada pomocniczości oraz wynikające z innych ustaw kompetencje jednostek samorządu terytorialnego stanowią podstawę rozwoju wzajemnych relacji między administracją publiczną a organizacjami pozarządowymi. Cele. Cel główny: Kształtowanie demokratycznego ładu społecznego w środowisku lokalnym poprzez budowanie partnerstwa między administracją publiczną i organizacjami pozarządowymi. SłuŜyć temu moŝe wspieranie organizacji pozarządowych w realizacji waŝnych celów społecznych. Cele szczegółowe: 1. Umocnienie lokalnych działań, stworzenie warunków dla powstania inicjatyw i struktur funkcjonujących na rzecz społeczności lokalnych. 2. Zwiększenie wpływu sektora obywatelskiego na kreowanie polityki społecznej w powiecie. 3. Poprawa jakości Ŝycia, poprzez pełniejsze zaspokajanie potrzeb społecznych; 4. Integracja podmiotów polityki lokalnej obejmującej swym zakresem sferę zadań publicznych. 5. Otwarcie na innowacyjność, poprzez umoŝliwienie organizacjom pozarządowym indywidualnego wystąpienia z ofertą realizacji projektów konkretnych zadań publicznych, które obecnie prowadzone są przez samorząd. 6. Wypracowanie rocznego modelu lokalnej współpracy pomiędzy organizacjami pozarządowymi a jednostkami samorządu terytorialnego jako elementu długoterminowego programu współpracy obejmującego okres np. kilku lat. PowyŜsze cele powinny być realizowane poprzez: - równy dostęp do informacji oraz wzajemne informowanie się o planowanych kierunkach działalności i współdziałaniu w celu 2
zharmonizowania tych kierunków (stosownie do ustawy o dostępnie do informacji publicznej); - tworzenie wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym, złoŝonym z przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli właściwych organów administracji publicznej; - konsultowanie z organizacjami pozarządowymi projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji; - zlecenie realizacji zadań publicznych, wraz z udzielaniem dotacji na finansowanie ich realizacji; - współpracę na zasadach: pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji i jawności; - promocję i wsparcie działalności organizacji pozarządowych; - stworzenie systemu monitorowania potrzeb społecznych na obszarze danej jednostki samorządowej opartego na ścisłej współpracy władz samorządowych i organizacji pozarządowych. Efekty. 1. Upowszechnienie modelu realizacji zadań w drodze współpracy sektora obywatelskiego z administracją publiczną, budowanie dialogu obywatelskiego. 2. Zwiększenie kompetencji pracowników samorządu i organizacji pozarządowych w zakresie realizowania lokalnych programów skierowanych w stronę rozwiązywania problemów społecznych. 3. Skuteczność współpracy dzięki długofalowym strategiom rozwoju powiatu. Zakres podmiotowy. Podmiotami programu współpracy są z jednej strony Rada i Zarząd Powiatu Słubickiego, a z drugiej : organizacje pozarządowe, naleŝą do nich w szczególności stowarzyszenia i fundacje, osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeŝeli ich cele statutowe obejmują działalność poŝytku publicznego, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, 3
prowadzące działalność poŝytku publicznego na terenie powiatu słubickiego. Stronami programu współpracy, z wyłączeniem zadań publicznych prowadzonych w formie zlecenia, są równieŝ następujące podmioty : związki zawodowe i organizacje pracodawców, partie polityczne, samorządy zawodowe, fundacje, których jedynym fundatorem jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego, chyba Ŝe: przepisy odrębne stanowią inaczej, majątek tej fundacji nie jest w całości mieniem państwowym, mieniem komunalnym lub mieniem pochodzącym z finansowania środkami publicznymi w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, lub fundacja prowadzi działalność statutową w zakresie nauki, w szczególności na rzecz nauki; fundacje utworzone przez partie polityczne, spółki działające na podstawie przepisów o kulturze fizycznej. Zakres przedmiotowy. Sfera zadań publicznych, które w świetle przepisów ustawy o działalności poŝytku publicznego i o wolontariacie realizowane są we współpracy z organizacjami pozarządowymi, obejmuje zadania w zakresie: 1. Pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji Ŝyciowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób. 2. Działalności charytatywnej. 3. Podtrzymywania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej. 4. Działalności na rzecz mniejszości narodowych. 5. Ochrony i promocji zdrowia. 6. Działania na rzecz osób niepełnosprawnych. 7. Promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagroŝonych zwolnieniem z pracy. 8. Upowszechniania i ochrony praw kobiet oraz działalności na rzecz równych praw kobiet i męŝczyzn. 9. Działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości. 10. Działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych. 11. Nauki, edukacji, oświaty i wychowania. 12. Krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieŝy. 13. Kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji. 14. Upowszechniania kultury fizycznej i sportu. 4
15. Ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego. 16. Porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz przeciwdziałania patologiom społecznym. 17. Upowszechniania wiedzy i umiejętności na rzecz obronności państwa. 18. Upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a takŝe działań wspomagających rozwój demokracji. 19. Ratownictwa i ochrony ludności. 20. Pomocy ofiarom klęsk Ŝywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w kraju i za granicą. 21. Działań na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społecznościami. 22. Promocji i organizacji wolontariatu. 23. Działalności wspomagającej technicznie, szkoleniowo, informacyjnie lub finansowo organizacje pozarządowe orz inne podmioty w zakresie określonym w pkt 1-23. W 2004 roku przyjmuje się za zadania priorytetowe następujące sfery zadań publicznych: 1. Edukacji, oświaty i wychowania. 2. Kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji. 3. Upowszechniania kultury fizycznej i sportu. 4. Krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieŝy. 5. Promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagroŝonych zwolnieniem z pracy. 6. Działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości. 7. Ochrony i promocji zdrowia. 8. Pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji Ŝyciowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób. 9. Działania na rzecz osób niepełnosprawnych. 10. Ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego. 11. Działalności wspomagającej technicznie, szkoleniowo, informacyjnie lub finansowo organizacje pozarządowe oraz podmioty, o których mowa w programie. Formy współpracy - ogólne. Formy współpracy mogą być prowadzone w szczególności poprzez: 1. Zlecenie realizacji zadań publicznych na zasadach określonych w ustawie, które moŝe mieć formy: 5
a) powierzania wykonywania zadań publicznych, wraz z udzieleniem dotacji na finansowanie ich realizacji lub b) wspierania takich zadań, wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji. 2. Wzajemne informowanie się o planowanych kierunkach działalności i współdziałania w celu zharmonizowania tych kierunków, poprzez: a) publikowanie waŝnych informacji na stronach internetowych danej jednostki samorządu terytorialnego, b) udział przedstawicieli organizacji pozarządowych w sesjach Rady Powiatu oraz Komisjach Rady Powiatu, z prawem zabierania głosu, c) przekazywanie przez organizacje pozarządowe informacji o przewidywanych lub realizowanych zadaniach sfery publicznej. 3. Konsultowanie odpowiednio do zakresu ich działania projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji: a) informowanie przedstawicieli organizacji o planowanych sesjach Rady Powiatu oraz Komisjach Rady Powiatu, na których dyskutowane będą projekty tych organizacji, b) udostępnianie druków projektów uchwał odnoszących się do zagadnień związanych z profilem działalności tych organizacji. 4. Tworzenie wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym. 5. Udzielanie przez samorząd wsparcia pozafinansowego dla organizacji poprzez bezpłatne udostępnianie sali konferencyjnej. 6. Koordynowanie działań, prowadzenie wspólnych przedsięwzięć (np. wspólne organizowanie konferencji czy współpracy przy świadczeniu konkretnych usług na rzecz społeczności lokalnej). 7. Doradztwo i udzielanie przez samorząd pomocy merytorycznej organizacjom np. w przygotowaniu projektów i pisaniu wniosków. 8. BieŜącą wymianę informacji. 9. Wspólne rozpoznawanie potrzeb społeczności lokalnej i wspólne planowanie działań słuŝących zaspokajaniu potrzeb. 10. Samorządową pomoc dla organizacji w poszukiwaniu środków finansowych z innych źródeł. 11. Promowanie przez samorząd działalności organizacji i pomoc w tworzeniu jej dobrego wizerunku. Formy współpracy - szczegółowe. 1. Edukacja, oświata i wychowanie: a) wspieranie działań rozwijających zainteresowania i uzdolnienia młodzieŝy, b) edukacja młodzieŝy mająca na celu poprawę jej bezpieczeństwa, 6
c) edukacja młodzieŝy w zakresie nowych technologii, twórczego myślenia oraz rozbudzania zainteresowań. 2. Kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i tradycji: a) wspieranie organizacji wydarzeń kulturalnych w szczególności koncertów, występów artystycznych, spektakli, konkursów, wystaw, dyskusji, prelekcji, b) kultywowanie lokalnych tradycji. 3. Upowszechnianie kultury fizycznej i sportu : a) organizacja zawodów i rozgrywek sportowych. 4. Krajoznawstwo oraz wypoczynek dzieci i młodzieŝy: a) organizacja wypoczynku dla dzieci i młodzieŝy. 5. Promocja zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagroŝonych zwolnieniami z pracy: a) propagowanie wśród pracodawców zrzeszonych w organizacjach pozarządowych moŝliwości korzystania ze środków Funduszu Pracy i z Unii Europejskiej, b) współpraca w realizacji przedsięwzięć zmierzających do przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu i zawodowemu pracowników i osób bezrobotnych oraz poszukujących pracy, c) propagowanie wśród pracodawców moŝliwości podnoszenia kwalifikacji pracowników oraz moŝliwości współfinansowania szkoleń ze środków Funduszu Pracy i z Unii Europejskiej, a takŝe pomoc w realizacji tych działań, d) wspieranie aktywności zawodowej osób długotrwale bezrobotnych, szczególnie z terenów wiejskich, e) wspieranie rozwoju usług poradnictwa zawodowego i propagowania tych usług wśród pracodawców, f) współpraca i wymiana informacji w celu wspierania społecznej aktywności osób bezrobotnych i sprawnych inaczej do zaistnienia na lokalnym rynku pracy, tj. powrotu do aktywności zawodowej, g) wymiana informacji i wspieranie działań na rzecz równych praw kobiet i męŝczyzn oraz osób sprawnych inaczej w dostępie do usług rynku pracy, h) wspieranie działań mających na celu dostarczanie informacji o wolnych miejscach pracy, moŝliwościach przekwalifikowania zawodowego i dalszego kształcenia, i) opiniowanie wniosków o dotację ze źródeł zewnętrznych. 6. Działalność wspomagająca rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości: a) wspieranie przedsięwzięć zmierzających do rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, b) informowanie o potencjalnych źródłach finansowania i zasadach ich udzielania, 7
c) promowanie ciekawych programów mogących uzyskać środki ze źródeł zewnętrznych. 7. Ochrona i promocja zdrowia: a) współorganizacja spotkań i konferencji na temat współczesnych chorób cywilizacyjnych, b) wspieranie edukacji i promocji zdrowego stylu Ŝycia wśród dzieci i młodzieŝy, c) propagowanie działalności samopomocowej organizowanej przez osoby chore i ich rodziny, d) promowanie działalności z zakresu profilaktyki oświatowo zdrowotnej, e) wspieranie integracji społecznej osób zagroŝonych wykluczeniem społecznym z powodu uzaleŝnienia od alkoholu i narkotyków. 8. Pomoc społeczna: a) pomoc w organizacji powiatowych ośrodków wsparcia dla osób potrzebujących pomocy, a takŝe wspieranie ich działalności, b) współpraca w realizacji powiatowego programu Opieka nad dziećmi i rodziną, c) współpraca w realizacji programu Powiatowy program wszechstronnej pomocy dziecku i rodzinie w sytuacjach problemowych, d) współpraca przy realizacji powiatowego programu Lansowanie zdrowego modelu rodziny we współczesnym świecie, e) współpraca w tworzeniu i wdraŝaniu innych programów pomocy dziecku i rodzinie, f) pomoc w aktywizacji oraz działalności kulturalnej i edukacyjnej na rzecz osób starszych, g) propagowanie działań pomocowych i edukacyjnych na rzecz samotnych matek i ich dzieci, h) pomoc w organizacji wypoczynku dla dzieci i młodzieŝy z rodzin niewydolnych wychowawczo, ubogich i ze środowisk patologicznych, i) współpraca w zapewnieniu opieki osobom będącym w sytuacjach kryzysowych, naraŝonym na przemoc i odrzuconym przez rodzinę, j) wspieranie rodzin w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych, k) promowanie usług świadczonych osobom starszym, samotnym, chorym i niepełnosprawnym, l) udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach, m) współpraca w prowadzeniu specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego dla rodzin naturalnych i zastępczych, a takŝe terapii rodzinnej, n) promowanie działań mających na celu pomoc w integracji ze środowiskiem osób opuszczających zakłady karne, placówki opiekuńczowychowawcze i resocjalizacyjne, zakłady dla nieletnich i rodziny zastępcze, o) informowanie organizacji pozarządowych o pracach nad projektem powiatowej strategii integracji i polityki społecznej. 8
9. Działania na rzecz osób niepełnosprawnych: a) współpraca przy realizacji Powiatowego Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych, b) współpraca na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej, w tym aktywizacji zawodowej tych osób, c) współpraca na rzecz przestrzegania praw osób niepełnosprawnych, d) promowanie działalności rehabilitacyjnej, edukacyjnej, terapeutycznej i uspołeczniającej na rzecz osób niepełnosprawnych, e) dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych, f) promowanie integracji środowisk osób niepełnosprawnych, g) wspieranie działań na rzecz likwidacji barier architektonicznych i w komunikowaniu się, h) wspieranie działań na rzecz adaptacji osób niepełnosprawnych do sytuacji i warunków zaistniałych na skutek niepełnosprawności, i) informowanie o moŝliwościach pomocy finansowej dla osób niepełnosprawnych i opiniowanie wniosków o dotację ze źródeł zewnętrznych, j) promowanie ciekawych programów na rzecz rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych, k) informowanie o działaniach mających znaczenie dla poprawy warunków Ŝycia i zatrudnienia osób niepełnosprawnych. 10. Ekologia i ochrona zwierząt oraz ochrona dziedzictwa przyrodniczego: a) kształtowanie właściwego stosunku człowieka - szczególnie dzieci i młodzieŝy do środowiska naturalnego i przyrody, b) mobilizowanie społeczeństwa do czynnego udziału w akcjach mających na celu poprawę stanu środowiska i walorów przyrodniczych oraz estetycznych powiatu słubickiego, c) rozwijanie form działalności najmniej uciąŝliwych dla środowiska, d) wspieranie działań mających na celu objęcie ochroną obszarów o wysokich walorach przyrodniczych, e) publikacje z zakresu ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego. 9