Sytuacja materialno-bytowa osób z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodzin. Natalia Marciniak-Madejska Stowarzyszenie Na Tak
poziom dochodów autonomia w zakresie gospodarowania finansami Warunki bytowe sytuacja mieszkaniowa dobra trwałego użytku
Koncepcja systemowo-ekologiczna Sytuacja materialna możliwość korzystania z opieki (także zdrowotnej) uczestnictwo w kulturze zaspokojenie różnych potrzeb konsumpcyjnych relacje społeczne dobrostan emocjonalny poczucie bezpieczeństwa
Struktura dochodów osób z niepełnosprawnością intelektualną
Wysokość dochodów na jednego członka rodziny w gospodarstwie domowym z osobą z niepełnosprawnością intelektualną.
renta socjalna: 709,34 zł zasiłek pielęgnacyjny: 153,00 lub dodatek pielęgnacyjny: 206,76 zł 13% zarobkowe źródła utrzymania
Czy osoby z niepełnosprawnością intelektualną są klientami pomocy społecznej?
Spośród badanych rodzin, co siódma korzysta ze świadczeń pomocy społecznej (13,9%). Jest to zdecydowanie większy odsetek osób niż w populacji generalnej spośród wszystkich Wielkopolan, jedynie 6,0% korzysta z pomocy społecznej jako świadczeniobiorcy w tym aż 15% to osoby z niepełnosprawnością
Wysokość miesięcznych kosztów związanych z niepełnosprawnością intelektualną członka rodziny
Grupy kosztów najbardziej obciążających budżet domowy w związku z niepełnosprawnością intelektualną członka rodziny
Sytuacja mieszkaniowa
Tylko co dwudziesty mieszkaniec Wielkopolski z niepełnosprawnością intelektualną posiada własne mieszkanie, w którym mieszka bez rodziny generacyjnej. Wynik ten jest spójny z ustaleniami Zenona Gajdzicy, który stwierdził, że 80% osób z lekką niepełnosprawnością intelektualną nie posiada niezależności mieszkaniowej.
Bo chcę żeby mieszkał ze mną (1025R). ( ) jeśli chodzi o mojego syna, to powiem na dzień dzisiejszy, że ja sobie nie wyobrażam, że ja bym mieszkała na przykład 2 km obok niego i nie mieszkała razem z nim, nie. Jest tak przywiązany do nas, że ( ) nawet nie brałam nigdy sobie tego pod uwagę, że chce mieszkać sam (matka, miasto). No na pewno by sobie nie ugotował, na pewno by się porządnie nie umył, nie posprzątał (ojciec, miasto).
Struktura rodzin z dorosłą osobą z niepełnosprawnością intelektualną.
Cechy budujące tożsamość osoby dorosłej: przyjęcie odpowiedzialności za własne działania, autonomia, podejmowanie decyzji i działań opierając się na własnych przekonaniach i wartościach, uniezależnienie się od wpływu rodziców i wejście z nimi w stosunki partnerskie.
Niezależność w miejscu zamieszkania 29,6% badanych osób z niepełnosprawnością nie posiada własnego pokoju. Co piątemu badanemu towarzyszył podczas rozmowy opiekun. Posiadanie przedmiotów osobistego użytku.
Stan posiadania osobistych przedmiotów przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną.
Autonomia w dysponowaniu majątkiem Z deklaracji respondentów wynika, że o ile większość z nich bierze udział w wyborze przedmiotów osobistych, o tyle niemal połowa nie kupuje ich na własną rękę (odpowiednio 78,4% i 46,6%).
"Bo ona za mało się zna jeszcze na tym przez tyle lat 15 lat była na WTZ-ach i był trening ekonomiczny i nic ją nie nauczyli (matka, wieś). "Nie to znaczy ja może nie tyle nie popieram, ile jeżeli bym wiedziała, że on to rozsądnie robi i potrafi to robić tak rzeczywiście z rozmysłem, to, to, to tak. Ale ja wiem, że on po prostu nie ma takiej znajomości wartości czy pieniądza, czy tego, co potrzebuje. To na ogół ja już o to dbam" (matka, wieś).
Podsumowanie ograniczanie budowania tożsamości, hamowanie rozwoju niezależności i poczucia odrębności od rodziców; rzadkie uczestnictwo w podejmowaniu decyzji związanych nawet z własnym majątkiem; uniemożliwianie doświadczania własnej kompetencji.
Zadowolenie ze stanu posiadania
Ocena sytuacji materialnej
Determinanty oceny sytuacji materialnej osób z niepełnosprawnością intelektualną: niski krytycyzm (Bilikiewicz), ograniczenie perspektywy własnej sytuacji do najbliższych przedmiotów, mniejsza świadomości wartości pieniądza i posiadanych przedmiotów, brak grup odniesienia.
Deklarowane zadowolenie z życia jest, mimo obiektywnych złych warunków życiowych, tak duże, ponieważ oczekiwania osób z niepełnosprawnością intelektualną są mniejsze.
Dziękuję za uwagę Natalia Marciniak-Madejska Dyrektor Stowarzyszenia Na Tak n.marciniak@stowarzyszenienatak.pl www.stowarzyszenienatak.pl