Aktywność zawodowa i czas wolny osób z niepełnosprawnością intelektualną. Adriana Domachowska - Mandziak Stowarzyszenie Na Tak

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Aktywność zawodowa i czas wolny osób z niepełnosprawnością intelektualną. Adriana Domachowska - Mandziak Stowarzyszenie Na Tak"

Agata Mikołajczyk
8 lat temu
Przeglądów:

1 Aktywność zawodowa i czas wolny osób z niepełnosprawnością intelektualną Adriana Domachowska - Mandziak Stowarzyszenie Na Tak

2 Produktywność rozumiana jako aktywność zawodowa i pozazawodowa - jeden z obszarów badawczych w badaniu jakości życia osób z niepełnosprawnością intelektualną.

3 W ramach badań jakości życia Wielkopolan z niepełnosprawnością intelektualną, respondentom zadano szereg pytań dotyczących: Aktywności zawodowej Czasu wolnego

4 AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA DOROSŁYCH OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ

5 I. Zatrudnienie osób z niepełnosprawnością intelektualną 7% 5% 1% 3% Brak pracy Otwarty rynek Zakład pracy chronionej Zakład aktywności zawodowej 84% Inne Źródło: opracowanie własne na podstawie PAPI z osobami z niepełnosprawnością (n=204)

Zakład aktywności zawodowej 84% Inne Źródło: opracowanie

6 II. Zatrudnienie osób z niepełnosprawnością intelektualną- wypowiedzi rodziców. 11% Mój syn/córka z niepełnosprawnością pracuje nie pracuje 89% Źródło: opracowanie własne na podstawie PAPI z rodzicami/opiekunami (n=108) Odpowiedzi rodziców prezentują bardzo zbliżony stopień podobieństwa do odpowiedzi osób z niepełnosprawnością intelektualną. Aż 2/3 rodziców udzieliło pozytywnej odpowiedzi na pytanie o podjęcie aktywności zawodowej przez ich niepełnosprawne dziecko.

rodzicami/opiekunami (n=108) Odpowiedzi rodziców prezentują bardzo zbliżony stopień podobieństwa do odpowiedzi osób z

7 III. Pozyskanie zatrudnienia i utrzymanie zatrudnienia. Staż pracy. Mój staż pracy wynosi 38% 31% mniej niż 1 rok 1-3 lata więcej niż 3 lata 31% Źródło: opracowanie własne na podstawie PAPI z osobami z niepełnosprawnością (n=32)

8 Większość osób z niepełnosprawnością intelektualną, które dawniej pracowały, a nie robią tego obecnie, zostały zapytane czy chciałyby podjąć tego typu aktywność ponownie. 64,7 % wyraziła taką chęć.

9 IV. Aktywność zawodowa a wykształcenie osób z niepełnosprawnością intelektualną podstawowe (n = 93) ponadpodstawowe (n = 66) średnie (z maturą) (n = 2) inne (n = 43) 0 otwarty rynek pracy zakład pracy chronionej zakład aktywizacji zawodowej nie pracuję Źródło: opracowanie własne na podstawie PAPI z osobami z niepełnosprawnością (n=204)

2) inne (n = 43) 0 otwarty rynek pracy zakład pracy chronionej zakład aktywizacji

10 Podstawowym celem realizowanych badań było porównanie obiektywnej sytuacji Wielkopolan z niepełnosprawnością intelektualną na rynku pracy do ich subiektywnej oceny kobieta* mężczyzna** zdecydowanie tak raczej tak raczej nie Źródło: opracowanie własne na podstawie PAPI z osobami z niepełnosprawnością (*n=20;**n=12)

11 LUKI W PROCESIE AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ DOROSŁYCH OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ

12 Według modelu pracy opracowanego przez Zawiślak, ścieżka pracy zawodowej osób niepełnosprawnych powinna być ujęta w kilku obszarach zatrudnienia: warsztaty terapii zajęciowej zakłady aktywności zawodowej zakłady pracy chronionej zatrudnienie wspomagane z asystentem zawodowym pełna adaptacja na otwartym rynku pracy w warunkach dostosowanych Model, o którym pisze Zawiślak jest drogą osoby niepełnosprawnej składającej się z etapów od najbardziej sprzyjających aż po najbardziej wymagające.

wspomagane z asystentem zawodowym pełna adaptacja na otwartym rynku pracy w warunkach dostosowanych Model, o którym pisze

13 Przyczyny bierności zawodowej osób z niepełnosprawnością intelektualną: I. Perspektywa osoby niepełnosprawnej II. Perspektywa rodziców/ opiekunów osoby niepełnosprawnej III. Perspektywa sektora organizacji pozarządowych IV. Perspektywa sektora administracji publicznej V. Perspektywa pracodawców

Perspektywa rodziców/ opiekunów osoby niepełnosprawnej III.

14 I. Perspektywa osoby niepełnosprawnej ograniczenie fizyczne ( niepełnosprawność, poruszanie się na wózku, brak mobilności) kłopoty ze zdrowiem brak odpowiednich ofert pracy brak alternatywy na dalsze ogniwo rehabilitacji zawodowej i niższa motywacja do działania wynikająca z wieloletniego pobytu w warsztatach terapii zajęciowej lub środowiskowych domach samopomocy

alternatywy na dalsze ogniwo rehabilitacji zawodowej i niższa motywacja do działania

15 II. Perspektywa rodziców/ opiekunów osoby niepełnosprawnej niewielkie wsparcie w aktywizacji zawodowej dotyczące motywowania do pracy, pomocy w poszukiwaniu pracy obawa przed utratą renty socjalnej oraz innych świadczeń w sytuacji pracy zarobkowej obawa przez wykorzystaniem przez pracodawców przekonanie o niskiej motywacji zawodowej osoby niepełnosprawnej

przed utratą renty socjalnej oraz innych świadczeń w sytuacji pracy zarobkowej obawa

16 III. Perspektywa sektora organizacji pozarządowych brak pomostu między warsztatami terapii zajęciowej a otwartym rynkiem pracy przewaga wsparcia doraźnego nad systemowym niski poziom wykształcenia osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz uboga oferta szkoleń skierowana do tej grupy osób niedostosowany rynek pracy do potrzeb i możliwości osób z dysfunkcją intelektualną luką jest brak systemu wsparcia opiekunów, którzy dużo wcześniej powinni być przygotowywani do roli rodzica dorosłej osoby z deficytami intelektualnymi obawy pracodawców przed zatrudnianiem osób z niepełnosprawnością intelektualną

niedostosowany rynek pracy do potrzeb i możliwości osób z dysfunkcją intelektualną luką jest brak systemu wsparcia opiekunów, którzy dużo wcześniej

17 IV. Perspektywa sektora administracji publicznej Przedstawiciele administracji publicznej wskazywali na wartość współpracy międzysektorowej, która umożliwia połączenie sił w tworzeniu innowacyjnych rozwiązań, diagnostykę realnych potrzeb środowiska dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz wypracowywanie wspólnych strategii długofalowych. Respondenci twierdzą, że bez pomocy, zaangażowania i otwartości na nowe działania przedstawicieli wszystkich trzech sektorów, nie udałoby się stworzyć spółdzielni socjalnych czy mieszkań wspomaganych. Są to działania powiązane ze sobą, ponieważ każdy z sektorów ma inne zaplecze w postaci wiedzy i narzędzi i reprezentuje niezbędny kawałek tortu, aby mogła powstać z tego całość. Respondenci mają świadomość zależności jakości życia osób z niepełnosprawnością intelektualną od sprawnie działającego systemu, którego jednak nie da się wypracować w pojedynkę.

Respondenci twierdzą, że bez pomocy, zaangażowania i otwartości na nowe działania przedstawicieli wszystkich trzech sektorów, nie udałoby się stworzyć spółdzielni socjalnych czy mieszkań wspomaganych.

18 V. Perspektywa pracodawców obawa przed trudnościami w komunikacji brak pomysłu na stanowiska pracy obawa przed brakiem korzyści materialnych lub stratami nieznajomość procedur dotyczących zatrudniania osób z dysfunkcją intelektualną brak znajomości narzędzi kontroli jakości wykonanej pracy stereotypy w spostrzeganiu osób z niepełnosprawnością intelektualną Słaba agitacja organizacji pozarządowych oraz administracji publicznej promujących aktywizację zawodową osób z niepełnosprawnością intelektualną

znajomości narzędzi kontroli jakości wykonanej pracy stereotypy w spostrzeganiu osób z niepełnosprawnością intelektualną

19 CZAS WOLNY źródło satysfakcji i radości z życia przestrzeń na budowanie nowych kontaktów i pozytywnych relacji źródło regeneracji sił psychicznych i fizycznych zaspokojenie potrzeb wyższych: samorealizacji, ekspresji, twórczości, przynależności

regeneracji sił psychicznych i fizycznych zaspokojenie

20 Osoby z niepełnosprawnością intelektualną korzystają tylko w ograniczonym zakresie z wachlarza możliwości, jakie wybierają ich pełnosprawni rówieśnicy.

21 Najpopularniejsze formy spędzania czasu wolnego przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną: pogawędki ze znajomymi, sąsiadami odwiedziny przyjaciół, rodziny spotkania religijne, modlitewne zajęcia sportowe spotkanie w klubie, stowarzyszeniu

22 Najmniej popularne formy spędzania czasu przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną: jedzenie posiłków poza domem kino teatr koncerty wystawy rzadkie korzystanie z aktywności, które generują koszty i odbywają się poza domem

23 Fakt braku samostanowienia o sobie podczas dokonywania wyboru formy spędzania czasu wolnego prowadzi do bierności, pogłębia bezradność i niesamodzielność dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną.

24 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Adriana Domachowska-Mandziak

Podobne dokumenty

Aktywność zawodowa drogą do samodzielności osób niepełnosprawnych Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych Stopnie niepełnosprawności