RAPORT Badanie ilościowe Zainteresowanie studentów programami edukacyjnymi i konkursami w Szkole Głównej Handlowej Organizator: Warszawa 2010
SPIS TREŚCI WPROWADZENIE... 3 CHARAKTERYSTYKA RESPONDENTÓW... 4 PROGRAMY EDUKACYJNE I KONKURSY TWORZONE PRZY WSPÓŁPRACY Z FIRMĄ... 6 Tematyka i forma nowych zajęć... 6 Zainteresowanie studentów programami edukacyjnymi i konkursami... 8 Rozpoznawalność programów firmy PricewaterhouseCoopers... 10 Experience PwC... 11 Business Case Project PwC... 13 Grasz o staż... 14 Atrakcyjność programów PwC... 15 Pomysł nowego projektu... 16 PODSUMOWANIE... 18
WPROWADZENIE Niniejszy raport przedstawia wyniki badania ilościowego przeprowadzonego przez reprezentantów Studenckiego Koła Naukowego Konsultingu przy Szkole Głównej Handlowej na reprezentatywnej grupie studentów tejże uczelni na zlecenie firmy PricewaterhouseCoopers (dalej PwC). Tematem ankiety było zbadanie zainteresowania studentów programami edukacyjnymi i konkursami w Szkole Głównej Handlowej. Badanie miało na celu poznania preferencji studentów dotyczących formy i treści programu edukacyjnego tworzonego przy współpracy z firmą oraz weryfikację rozpoznawalności trzech konkursów stażowych, nad którymi patronat sprawuje PwC. Studenci mieli za zadanie odpowiedzieć na pytania ogólne, dotyczące ich płci, wieku, roku studiów i kierunku oraz pytania właściwe odnoszące się do tematyki badania. Były to zagadnienia związane z rodzajem i formą nowych zajęć tworzonych przy współpracy z firmą oraz pytania o rozpoznawalność projektów- Experience PwC, Business Case Project PwC (dalej BCP PwC) i Grasz o staż. Na koniec stadenci zostali poproszeni o wypowiedź na temat programów edukacyjnych, które potencjalnie mogłyby ich w przyszłości zainteresować. Pierwsza część raportu prezentuje krótką charakterystykę osób, które wypełniły ankietę. Pytania z części ogólnej dotyczyły płci, wieku, roku studiów oraz kierunku studiów respondentów. Część druga prezentuje wyniki preferencji studentów, co to tematyki oraz formy zajęć prowadzonych na uczelni przy współpracy z firmą. Dodatkowo przeanalizowano zaiteresowanie respondentów programami edukacyjnymi i konkursami w Szkole Głównej Handlowej oraz stopień rozpoznawalność trzech wybranych programów PwC Experience PwC, Business Case Project PwC oraz Grasz o staż. Wszystkie oblicznenia zostały przeprowadzone w arkuszu kaltulacyjnym MS Excel.
CHARAKTERYSTYKA RESPONDENTÓW W przeprowadzonym badaniu wzięło udział w sumie 133 studentów Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. 56% respondentów stanowiły kobiety, natomiast niecałe 44 % ankietowanych to mężczyźni. Struktura płci utrzymuje się również niezależnie od analizy roku studiów studenta zatem wyniki badania w danych latach studiowania będą dla kobiet i mężczyzn dość porównywalne. Osoby, które wzięły udział w badaniu to przede wszystkim studenci dwóch kierunków Finanse i Rachunkowość (ponad 53% ankietowanych) oraz Metody Ilościowe w Ekonomii i Systemy Informacyjne (prawie 25%). Stanowili oni większość respondentów i są to przeważnie studenci III oraz IV roku. Tylko jedna osoba na cztery zapytane zadeklarowała inny kierunek niż wyżej już wspomniane. Należą do nich kolejno Zarządzanie (10,5%), Ekonomia i Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze (po 4,5%), natomiast trzech ankietowanych realizuje inne kierunki niż dotychczas wspomniane. Dokładny rozkład wyborów kierunków pokazuje wykres poniżej: Wykres 1. Zakres kierunków studiów respondentów.
W momencie rozpatrywania ankietowanych, jako studentów konkretnych lat, zdecydowana większość, bo aż 68% respondentów okazała się być studentami trzeciego roku studiów licencjackich (SL). Oznacza to również, iż w przyszłym roku większość z nich może wyrazić chęć kontynuacji studiów magisterskich (SM) w Szkole Głównej Handlowej. Studenci z najstarszego rocznika stanowili jedynie 10% przebadanych. Może to wynikać z faktu, iż osoby z ostatniego roku studiów coraz mniejszą uwagę przywiązują do wydarzeń na uczelni i powoli koncentrują się na swojej ścieżce kariery jako nowych możliwościach rozwoju. Struktura wiekowa respondentów nie jest zróżnicowana. Przedział wiekowy w którym mieści się ponad 95% odpowiedzi to 21-25 lat. Ponad 70% osób to studenci w wieku 22 i 23 lat. Nie jest to zaskakujące ponieważ większość respondentów to studenci z trzeciego lub czwartego roku studiów. Jedynie 10% stanowią osoby najmłodsze i najstarsze z podanego przedziału (po 5% każda). Wykres 2. Rozkład wieku ankietowanych. Ogólna analiza respondentów pokazuje, iż ankietowani to osoby przeważnie z III i IV roku w wieku z przedziału 21-25 lat. Są to ludzie studiujący głównie na kierunkach Finanse i Rachunkowość oraz Metody Ilościowe w Ekonomii i Systemy Informacyjne.
PROGRAMY EDUKACYJNE I KONKURSY TWORZONE PRZY WSPÓŁPRACY Z FIRMĄ Tematyka i forma nowych zajęć W drugiej części badania ilościowego studenci zostali poproszeni o wypowiedź na temat programów edukacyjnych i konkursów organizowanych przy współpracy z firmą. Pierwsze pytania z tej części koncentrowały się na tematyce oraz formie potencjalnych nowych zajęć na uczelni, które swoim zakresem byłyby dla studentów interesujące. Analizując możliwości wybrania tematyki nowych zajęć, respondenci zostali poproszeni o decyzję pomiędzy siedmioma możliwościami: audyt, sprawozdawczość finansowa, rachunkowość (na wykresie nr 1) doradztwo podatkowe (2) fuzje i przejęcia (3) obsługa transakcji kapitałowych (4) wycena i strategia (5) zagadnienia optymalizacyjne i restrukturyzacyjne (6) zarządzanie kapitałem ludzkim (7) Badanie nie wskazało zdecydowanie na jedną tematykę, Żadna z proponowanych możliwości nie uzyskała ponad połowy głosów. Co więcej, rozkład odpowiedzi okazał się być równomierny:
Wykres 3. Wybór tematyki zajęć przez respondentów. STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE KONSULTINGU Największą ilość głosów otrzymał temat wyceny i strategii (42,9% wszystkich głosów). Niewiele mniej, bo 40,6% oraz 39,1% uzyskały kolejno zagadnienia optymalizacyjne i restrukturyzacyjne oraz fuzje i przejęcia. Były to najczęściej wskazywane przez respondentów. Najmniejszą popularnością cieszyła się tematyka doradztwa podatkowego, która otrzymała 13,5% wskazań. Dodatkowo jedynie 25% ankietowanych wskazało na takie tematy jak audyt, sprawozdawczość finansowa, rachunkowość oraz obsługa transakcji kapitałowych. Również w przypadku wyboru formy zajęć, studenci nie wskazali zdecydowanie na jedną możliwość. Co prawda prawie połowa pytanych wskazała na zajęcia co dwa tygodnie, jednak ponad 30% wyraziło chęć zaliczenia zajęć w czasie dwóch weekendów. Ostatnią z możliwości zaliczenia zajęć w formie czterech sobót wskazał co piąty respondent.
Wykres 4. Wybór formy zaliczenia zajęć przez studentów. STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE KONSULTINGU Być może rozkład odpowiedzi wynika z faktu, iż część studentów jest skłonna poświęcić na tego typu nowe zajęcia głównie czas w tygodniu a nie w weekend. Zainteresowanie studentów programami edukacyjnymi i konkursami W kolejnym pytaniu ankietowani mieli za zadanie określić swoje zainteresowanie wszelkimi projektami, o których mieli okazję usłyszeć w Szkole Głównej Handlowej. Odpowiedzi ankietowanych wskazują jednoznacznie na fakt, iż studenci są zainteresowani wydarzeniami, które mają miejsce na ich uczelni. Prawie 90% odpowiadających wyraziło chęć udziału w różnego rodzaju programach, przy czym połowa z nich twierdzi, że o projektach słyszy wiele, lecz bierze udział tylko w niewielu z nich. Dodatkowo studenci, którzy wyrazili chęć brania udziału w różnorodnych projektach, zostali poproszeni o wskazanie tych projektów, w których biorą udział najczęściej bądź tych, o których słyszą najwięcej. Wyniki zbiorcze zostały przedstawione w postaci tabeli zbiorczej zaprezentowanej poniżej pierwsza kolumna odpowiedzi ukazuje najczęstsze wskazania osób biorących udział w wielu projektach, druga tych, którzy biorą udział w niewielu z nich, natomiast ostatnia prezentuje wskazania osób, które nie biorą udziału w żadnych programach, jednak wiele o nich słyszą na uczelni:
Tabela 1. Popularne i atrakcyjne projekty- najczęściej wskazywane odpowiedzi przez studentów. Projekty organizacji studenckich Programy edukacyjne i konkursy organizowane przez firmy Pozostałe Wybory studentów, którzy często biorą udział w projektach Najbardziej popularne Wybory studentów, którzy rzadko biorą udział w projektach Największa świadomość obecności na uczelni Maraton Firn Konsultingowych Maraton Firn Konsultingowych Maraton Firn Konsultingowych Casemania Casemania Casemania FallWeek FallWeek FallWeek Dni Kariery Dni Kariery Dni Kariery Inspiring Solutions Inspiring Solutions Inspiring Solutions Akademia Giełdowa Akademia Giełdowa Akademia PE Akademia PE Drogowskazy Kariery Drogowskazy Kariery Real Estate Case Day Real Estate Case Day Tydzień Kobiet Sukcesu Project Management Days Brad It Up Grasz o staż Grasz o staż Grasz o staż Let Your Talents Grow Let Your Talents Grow Ścieżka E&Y: Finanse i Zarządzanie w Biznesie Experience PwC Eye on Tax E&Y Financial Challenger Centrum Dowodzenia KPMG Twoja Perspektywa E&Y Financial Challenger Ścieżka E&Y: Finanse i Henkel Innovation Challenge Zarządzanie w Biznesie Global Management Challange Global Management Challange X Day (dzień danej firmy na X Day (dzień danej firmy na uczelni) uczelni) Akademia Wiedzy Deloitte Akademia Wiedzy Deloitte P&G Brand Management Karierosfera Karierosfera Karierosfera Eureko ChallengeFuture Eureko Pstrykaliada Odpowiedzi zostały podzielone na trzy kategorie: projekty organizacji studenckich SGH, programy edukacyjne i konkursy organizowane przez firmy oraz pozostałe. Zdecydowana większość wskazań projektów studenckich, to wydarzenia organizowane przez największe organizacje studenckie takie jak Studenckie Koło Naukowe Konsultingu (organizator Maratonu
Firm Konsultingowych, FallWeek a, Casemanii i Akademii Private Equity), AISEC (Dni Kariery) czy też CEMS Club Warszawa (Inspiring Solution). Większość z wymienionych projektów są dużymi przedsięwzięciami dla tych organizacji i najczęściej również imprezami cyklicznymi. Programy edukacyjne i konkursy wskazane przez respondentów to głównie wydarzenia promowane przez największe firmy konsultingowe PricewaterhouseCoopers (konkursy Let Your Talents Grow, Experience PwC oraz Grasz o staż), Deloitte (Akademia Wiedzy Deloitte) KPMG (Centrum Dowodzenia KPMG) oraz Ernst & Young (EYe on Tax, E&Y Financial Challenger oraz ścieżka Finanse i Zarządzanie w Biznesie). Warto również wspomnieć, iż w przypadku programów edukacyjnych nie tylko ścieżka firmy Ernst & Young została wymieniona. Studenci często wskazywali również na projekt firmy Procter & Gamble czyli P&G Brand Management. Świadczy to o coraz większej popularności tego typu inicjatyw wśród studentów starszych lat w Szkole Głównej Handlowej. Badanie wykazało również, że najbardziej znane są projekty największe i cykliczne. Wydarzenia takie jak Maraton Firm Konsultingowych, FallWeek, Casemania, Dni Kariery oraz konkursy Grasz o staż czy Eureko na stałe zagościły w świadomości studentów. Rozpoznawalność programów firmy PricewaterhouseCoopers W tej części raportu zostanie omówiona rozpoznawalność trzech projektów PwC: Experience PwC, Business Case Project PwC oraz Grasz o staż. Studenci zostali poproszeni o potwierdzenie czy dany projekt znają (wybór odpowiedzi tak, nie ), a następnie spośród podanych odpowiedzi wybranie tych, które według respondentów dotyczą danego konkursu. Wyniki porównawcze zostały zaprezentowane na wykresie poniżej:
Wykres 5. Rozpoznawalność projektów PwC przez studentów SGH. Na dużą uwagę zasługuje rozpoznawalność konkursu Grasz o staż. Jego długa obecność na polskich uczelniach oraz coroczna promocja sprawiły, że jest to obecnie zdecydowanie najlepiej rozpoznawalny projekt w tej grupie. Jedynie jedna osoba odpowiedziała, że nie zna tego konkursu, co daje prawie stu procentową rozpoznawalność w Szkole głównej Handlowej. Nieco gorszy wynik odnotował Experience PwC, jednak ilość pozytywnych wskazań jest również wysoka. Jest kolejny dobrze rozpoznawalny projekt ponad 70% ankietowanych potwierdziło, iż słyszało o tym konkursie. Niski wynik zanotował natomiast Business Case Project PwC. Jedynie 24 respondentów słyszało o tym projekcie, co w rezultacie daje wynik 19% wszystkich odpowiedzi. Może to być spowodowane faktem, iż BCP PwC jest konkursem młodym i dotychczas nie został wystarczająco skutecznie wypromowany wśród studentów. Experience PwC Przy charakterystyce projektu, studenci mieli do wyboru następujące odpowiedzi: konkurs związany z zagadnieniami branży konsultingowej (nr 1 na wykresie) 3 etapy (2)
wymagana znajomość języka angielskiego (3) jednym z etapów jest test on- line (4) jednym z etapów jest case on- line (5) udział w Konferencji Wyjazdowej (6) sprawdzenie umiejętności pracy w zespole, negocjacji, organizacji pracy oraz komunikacji (7) możliwość wygrania praktyk (8) możliwość wygrania kursów językowych oraz wycieczki (9) program przeznaczony dla studentów III, IV i V roku (10) Wyniki zostały przedstawione w formie wykresy słupkowego: Wykres 6. Charakterystyka programu Experience PwC przez studentów SGH. Experience PwC jest przede wszystkim kojarzony z podstawowymi określeniami- jest to konkurs dla studentów starszych lat studiów zajmujący się zagadnieniami z branży konsultingowej, w którym nagrodą są do wygrania płatne praktyki. Mało kto jednak wie. iż w czasie trwania konkursu istnieje możliwość wzięcia udziału w Konferencji Wyjazdowej (tylko 13% wskazań) oraz od niedawna możliwość wygrania
atrakcyjnych nagród rzeczowych, w tym wycieczki zagranicznej (mniej niż 10% odpowiedzi). Może to oznaczać, iż dla studentów ważne jest w tego typu projektach głównie zdobywanie doświadczenia, a co również się z tym wiąże, możliwość wygrania praktyk. Business Case Project PwC Przy charakterystyce projektu, studenci mieli do wyboru następujące odpowiedzi: symulacje pracy doradcy (nr 1) projekt dwumiesięczny (2) praca pod okiem managerów (3) problematyka optymalizacyjna, rachunkowa i podatkowa (4) możliwość sprawdzenia się w roli konsultanta (5) poznanie różnych ścieżek kariery w branży konsultingowej (6) projekt dla studentów III, IV i V roku (7) możliwość otrzymania praktyk (8) Zestawienie wyników przestawia poniższy wykres: Wykres 7. Charakterystyka programu Business Case Project PwC przez studentów SGH.
Business Case Project PwC jest kolejnym projektem, który zdecydowanie kojarzy się studentom z konkursem dla starszych roczników na uczelni z możliwością wygrania praktyk. Dodatkowo ponad 60% respondentów wskazało na fakt, iż BCP PwC to przed wszystkim praca pod okiem menagera. Natomiast jedynie jedna trzecia studentów wie, ze BCP PwC daje także możliwość poznania różnych ścieżek kariery w branży konsultingowej. Ponadto ponad połowa respondentów zaznaczyła, iż jest to projekt dwumiesięczny, w którym można zetknąć się z problematyką optymalizacyjną, rachunkową i podatkową, a dodatkowo istnieje możliwość sprawdzenia się w roli konsultanta (kolejno 58%, 58% i 54% wskazań). Grasz o staż Przy charakterystyce projektu, studenci mieli do wyboru następujące odpowiedzi: konkurs stażowy (nr 1) program organizowany przez firmę PricewaterhouseCoopers oraz Gazetę Wyborczą (2) zasięg ogólnopolski (3) możliwość wyboru kilku zadań (4) różnorodna tematyka (5) nagrodą są płatne praktyki w jednej z kilkudziesięciu firm z różnych branż (6) nagrody rzeczowe (7) relacje z konkursu publikowane są w Gazecie Wyborczej (8) Wyniki dla tego projektu również zostały przedstawione w formie wykresu:
Wykres 8. Charakterystyka programu Grasz o staż przez studentów SGH. Grasz o staż jest rozpoznawalnym projektem wśród studentów. Aż cztery odpowiedzi uzyskały ponad połowę głosów w ankiecie możliwość wygrania płatnych praktyk w wielu firmach z różnych branż (najwięcej, bo prawie 85% odpowiedzi), konkurs stażowy (77,6%), zasięg ogólnopolski (75,2%) oraz różnorodna tematyka (67,2%). Co zaskakujące, jedynie 26,4% studentów na świadomość, iż relacje z konkursu są publikowane w Gazecie Wyborczej. Podobnie jest z nagrodami rzeczowymi tylko 28% respondentów zaznaczyła i tę odpowiedź. Atrakcyjność programów PwC Każdy z trzech wyżej wspomnianych konkursów daje możliwość wygrania praktyk, jednak forma udziału jest dość różnorodna. To właśnie wprawia, że studenci nie decydują się na udział we wszystkich z nich. Preferencje ewentualnego wyboru (a więc atrakcyjności danego konkursu) prezentuje poniższy wykres:
Wykres 9. Atrakcyjność projektów prowadzonych przez PwC. STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE KONSULTINGU Zdecydowanie najbardziej atrakcyjnych projektem organizowanym przez PwC jest obecnie Grasz o staż. Na ten właśnie konkurs wskazało aż 73% ankietowanych, podczas gdy na pozostałe dwa wskazało po 13,5% respondentów. Nie można jednak pominąć stopnia rozpoznawalności danego projektu na uczelni. Niski wynik dla Business Case Project może wynikać głownie z faktu, iż tylko 19% studentów zna ten projekt. Jednak analizując preferencje tychże studentów, okazuje się, że aż 62,5% z nich uważa BCP PwC za najbardziej atrakcyjny projekt. W przypadku pozostałych dwóch konkursach wyniki prezentują się na podobnym poziomie jak dla wyniku ogólnego- Grasz o staż wskazało 64,8% osób, a Experience PwC 16,7%. Pomysł nowego projektu W ostatnim pytaniu, pytaniu otwartym, studenci mieli możliwość przedstawienia swoich pomysłów na nowy projekt oraz zainteresowań, które chcieliby dalej w nich rozwijać. Pomimo dużej liczby ankietowanych studentów odpowiedzi okazały się bardzo zbliżone. Respondenci zwracali uwagę głównie na poniższe elementy:
1. Studenci są chętni do brania udziału w programach edukacyjnych proponowanych przez firmy uważają, że tego typu możliwości współpracy uczelni z firmą mogą dać studentom mnie tylko wiedzę teoretyczną, ale również praktyczną. 2. Respondenci chcieliby dostać możliwość poznania firmy od środka. Wiązałoby się to z możliwością wizyt w firmie, obserwacji pracy danych osób lub też zapoznaniu się z pracą nie jednego, ale kilku działów. 3. Studenci wyrazili chęć udziału w zajęciach interaktywnych możliwość rozwiązywania aktualnych, prawdziwych case studies, a w przypadku znalezienia skutecznych rozwiązań, możliwość dalszego rozwoju pod okiem firmy. 4. Studenci chętnie wzięliby udział w kilkudniowej konferencji wyjazdowej, która miałaby na celu symulację pracy konsultanta. Częścią wyjazdu byłoby budowanie zespołów oraz rozwiązywanie zadań strategicznych pod okiem ekspertów. 5. Pojawiły się propozycje nauki pod okiem konsultantów zagadnień, o których dużo można usłyszeć na uczelni, jednak nie uczy się jak sobie z nimi radzić w praktyce np. jak radzić sobie z kreatywną rachunkowością. 6. Studenci chcieliby brać udział w projektach, które polegałyby na cyklicznym rozwiązywaniu case studies. 7. Studenci chcieliby mieć możliwość zaliczania przedmiotem prowadzonym przez firmę przedmiotu kierunkowego lub ścieżki naukowej na SGH. We wszystkich podanych propozycjach studenci zaznaczali chęć udziału w zajęciach organizowanych przez różne firmy. Widzą w tym przede wszystkim możliwości rozwoju i nabycia nowych umiejętności, a także możliwość rozpoczęcia już na tym etapie życia ciekawej ścieżki własnej kariery.
PODSUMOWANIE Badanie ilościowe przeprowadzone na przełomie kwietnia i maja miało na celu zbadać preferencje studentów SGH wyższych lat oraz chęć ich udziału w zajęciach organizowanych przez firmę. Dodatkowo zostali poproszeni o zdefiniowanie stopnia swojej aktywności w kwestii uczestnictwa w różnych projektach organizowanych na SGH oraz o wyrażenie opinii na temat trzech znanych konkursów firmy PricewaterhouseCoopers Experience PwC, Business Case Project PwC oraz Grasz o staż. Wyniki analizy nasuwają jednoznaczne wnioski: - Studenci chętnie wezmą udział w zajęciach związanych z wyceną i strategią, zagadnieniami optymalizacyjnymi i restrukturyzacyjnymi lub o tematyce powiązanej z fuzjami i przejęciami. - Studenci SGH aktywnie biorą udział w programach edukacyjnych i konkursach, przy czym większość z nich startuje tylko w niewielu z nich. - Studenci biorą najczęściej udział w projektach organizowanych przez największe koła naukowe i organizacje oraz znane firmy. - Najbardziej znane są projekty cykliczne odbywające się od wielu lat. - Konkursy Experience PwC oraz Grasz o staż są rozpoznawalne wśród studentów, przy czym kojarzone są głównie z możliwością wygrania praktyk przed studentów wyższych lat studiów. - Business Case Project PwC jest projektem jeszcze mało rozpoznawalnym. Może to wynikać z faktu, iż jest to projekt nowy. - Tylko jedna trzecia studentów wie, że Grasz o staż jest tworzony przy współpracy z Gazetą Wyborczą, a co za tym idzie, relacje z tego konkursu umieszczane są w tejże gazecie. - Największym zainteresowaniem studentów cieszą się projekty Grasz o staż oraz Business Case Project PwC. - Studenci chcą na uczelni brać udział w zajęciach organizowanych przez firmę liczą, iż będzie to dla nich możliwość zdobycia umiejętności praktycznych.