Techniki anestezjologii regionalnej stosowane w ortopedii Ewa Chabierska NZOZ Klinika Chirurgii Endoskopowej Sportklinika Żory
CSE - połączone znieczulenie podpajęczynówkowozewnątrzoponowe Pionierem tej metody jest lwowski chirurg Ryszard Rodziński. W 1923r. opublikował kilka prac o wynalezionej przez siebie metodzie, stosowanej od pażdziernika 1921 r.
Wskazania do CSE Zabiegi o przewidywalnym czasie trwania > 1,5 h Zabiegi wywołujące znaczny ból pooperacyjny, niezależnie od czasu trwania zabiegu. Zabiegi, po których wskazana jest wczesna rehabilitacja Metoda wskazana u pacjentów z wysokim ryzykiem okołooperacyjnym, u których obawiamy się gwałtownej blokady współczulnej.
Zalety metody połączonego znieczulenia podpajęczynówkowozewnątrzoponowego ciągłego Wysoka skuteczność i pewność znieczulenia Możliwość wydłużenia czasu trwania znieczulenia w zależności od przedłużającego się czasu trwania zabiegu operacyjnego Możliwość rozszerzenia zakresu znieczulenia Możliwość skutecznego leczenia bólu pooperacyjnego i wdrożenia wczesnej rehabilitacji Śródoperacyjna stabilność parametrów hemodynamicznych (małe dawki LZM do przestrzeni podpajęczynówkowej )
Techniki CSE Technika dwóch nakłuć (Seperate Needle Technique SNT) A) W pierwszej kolejności wprowadzany cewnik zo, następnie igła do przestrzeni podpajęczynówkowej - poniżej. B) Nakłucie dwóch przestrzeni międzykręgowych jednocześnie, najpierw igłą podpajęczynówkową, następnie do przestrzeni zewnątrzoponowej. Po założeniu cewnika podaż LZM do przestrzeni podpajęczynówkowej ( Cook, 2004-Eur J Anesthesiol)
Techniki CSE cd. Technika jednego nakłucia - ( tzw. met. igły w igle Needle-Trough-Needle Technique - NTN) 1937 r. Soresi opisał metodę CSE za pomocą jednej igłynajpierw podawał LZM do przestrzeni zewnątrzoponowej, następnie tą samą igłą wkłuwał się głębiej, podając leki do przestrzeni podpajęczynówkowej Obecnie wykorzystujemy specjalne zestawy Najczęściej igła podpajęczynówkowa wprowadzana jest przez igłę Touhy
Porównanie techniki SNT i NTN Metoda dwóch nakłuć (SNT) Zalety: - Możliwość wcześniejszego sprawdzenia lokalizacji cewnika zo, przed podażą leku do przestrzeni podpajęczynówkowej Wady: - Hipotetyczna możliwość uszkodzenia cewnika przez igłę podpajęczynówkową - Konieczność nakłucia dwóch przestrzeni międzykręgowych - Wymaga wielu manipulacji Metoda igły w igle (NTN) Zalety: - Jedno nakłucie: o mniejsze ryzyko nakłucia naczyń krwionośnych, o mniejsze ryzyko infekcji o większy komfort pacjenta o krótszy czas wykonania znieczulenia Wady: - Brak możliwości wcześniejszego sprawdzenia lokalizacji cewnika zo - Potrzebny specjalny zestaw
ZNIECZULENIE PODPAJĘCZYNÓWKOWO -ZEWNĄTRZOPONOWE CIĄGŁE (CSE)
Techniki podaży leków Technika jednej dawki: podaż dawki należnej do przestrzeni podpajęczynówkowej. Cewnik wykorzystywany w okresie pooperacyjnym Technika sekwencyjna: podaż dawki podprogowej do przestrzeni podpajęczynówkowej a następnie rozszerzanie blokady przez sekwencyjne podawanie małych dawek do przestrzeni zewnątrzoponowej Technika EVE- epidural volum extention: podaż małej dawki LZM do przestrzeni podpajęczynówkowej a następnie rozszerzenie blokady przez mechaniczny ucisk soli fizjologiczne podawanej do przestrzeni zewnątrzoponowej
Metody poprawiające skuteczność i bezpieczeństwo CSE Neurostymulacja ( cewnik zo podłączony do neurostymulatora). Prawidłowość położenia cewnika potwierdza neurostymulacją w obrębie kończyn dolnych za pomocą natężenia prądu 1-10mA. Metoda możliwa tylko przy technice dwóch nakłuć lub w przypadku stosowania igły dwuświatłowej. Ultrasonografia trudne obrazowanie ze względu na liczne artefakty wywołane przez kości.
Innowacyjna głowica USG- wykonał i opisał Malkolm Watson Ultrasound Innovation Aword 2009
Blokady obwodowe 1884 Carl Koller wiedeński okulista znieczulił kokainą powierzchniowo rogówkę do zabiegu okulistycznego 1884 Halsted i Hall wykonali blokadę nerwu żuchwowego za pomocą kokainy
Blokady obwodowe w ortopedii Kończyna górna: blokada splotu ramiennego: - dostęp między mięśniami pochyłymi - dostęp nadobojczykowy - dostęp podobojczykowy - dostęp pachowy blokada poszczególnych nerwów w dole łokciowym blokada poszczególnych nerwów na wysokości nadgarstka
Blokady obwodowe w ortopedii c.d. Kończyna dolna: Blokada splotu lędżwiowego tylna Blokada poszczególnych nerwów spl. lędżwiowego: n. udowy n. skórny boczny uda n. zasłonowy n. udowo-goleniowy Blokada nerwów splotu krzyżowego: Nerw kulszowy- dostęp tylny okolica pośladkowa okolica podpośladkowa okolica podkolanowa Nerw kulszowy- dostęp przedni Blokada okołokostkowa
Techniki lokalizacji splotów i nerwów obwodowych Lokalizacja za pomocą punktów orientacyjnych(naczynia krwionośne, kości, mięśnie, powięzie) Parestezje Neurostymulacja Neurostymulacja przezskórna Ultrasonografia
Neurostymulacja To zastosowanie niskiego natężenia prądu elektrycznego w celu uzyskania pobudzenia włókien ruchowych. Wywołuje to skurcz odpowiedniej grupy mięśni co jest potwierdzeniem prawidłowego położenia igły.
Neurostymulator Standardowo naszej kontroli podlegają: Częstotliwość (1-2 Hz) Czas trwania impulsu (0,1-0,3 ms) Natężenie prądu (0,20,5 ma)
Neurostymulacja Nerw pośrodkowy Nerw łokciowy
Neurostymulacja Nerw promieniowy Nerw mięśniowo-skórny
Neurostymulacja przezskórna
Neurostymulacja przezskórna
Ultrasonografia w anestezjologii W 1994r. Kapral i wsp. (Anesth Analg, 1994) opublikowali pierwszą pracę dotyczącą zastosowania ultrasonografii do wykonania blokady obwodowej. Jest to pierwsza metoda, która pozwala na wizualizację struktur anatomicznych oraz obiektywne monitorowanie dystrybucji środka znieczulenia miejscowego.
Zalety stosowania USG w anestezjologii regionalnej Bezpieczna identyfikacja struktur nerwowych Możliwość obserwacji rozprzestrzeniania się LZM Kontrola położenia igły Zmniejszenie objętości LZM przy jednoczesnym wzroście odsetka skutecznych blokad. Większy komfort znieczulanego pacjenta (krótszy czas wykonywania blokady, celowane wkłucie igły)
Bezpieczna identyfikacja struktur nerwowych Dzięki wysokiej jakości obecnie stosowanego sprzętu USG (głowica liniowa o częst. 8-13MHz) i dużej rozdzielczości obrazu można uwidocznić nawet najdrobniejsze struktury anatomiczne. Wymagana jest od anestezjologa nie tylko dobra znajomość anatomii blokowanego regionu ale również znajomość sonoanatomii struktur nerwowych i struktur otaczających. Każdy splot lub nerw ma charakterystyczny obraz w USG Różne nerwy w różnych miejscach mają inny kształt i echogeniczność.
Przykłady obrazu ultrasonograficznego różnych nerwów Splot ramienny Nerw pośrodkowy
Przykłady obrazu ultrasonograficznego różnych nerwów Nerw promieniowy Nerw udowy
Możliwość obserwacji rozprzestrzeniania się podawanego leku
Kontrola położenia igły Metoda in plane (A,B) Metoda out of plane (C,D) Wizualizacja igły met. in plane
Zmniejszenie objętości podawanego LZM przy jednoczesnym wzroście skuteczności blokad
Większy komfort pacjenta - krótszy czas wykonywania blokady - mniejsza bolesność - celowane wkłucie igły - zwiększony odsetek skutecznych blokad - niższa częstość występowania powikłań
Podwójna metoda lokalizacji nerwów USG- nerw pośrodkowy Neurostymulacja- nerw pośrodkowy
Podwójna metoda lokalizacji USG- nerw łokciowy Neurostymulacja nerw łokciowy
Kryteria zwolnienia pacjenta do domu po znieczuleniu regionalnym Ustąpienie blokady motorycznej Brak zaburzeń oddawania moczu Stabilne funkcje układowe Zachowana przytomność, prawidłowa orientacja co do miejsca, czasu, własnej osoby Ogólne dobre samopoczucie (brak nudności, wymiotów) Ból możliwy do opanowania za pomocą doustnych leków przeciwbólowych
Edukacja
Edukacja www.esra-learning.com www.nysora.com www.usra.ca www.regionalblock.com
Dziękuję za uwagę