Wymagania edukacyjne z przedmiotu WOS dla klasy IIIA,B gimnazjum Rok szkolny 2017/18 Nauczyciel: Ewa Żychlińska A. Oczekiwane wyniki nauczania - wiadomości i umiejętności, które powinni opanować uczniowie Poniżej zamieszczono zestawienie oczekiwanych rezultatów nauczania w odniesieniu do kolejnych rozdziałów i zajęć KOSS. Wiadomości i umiejętności odpowiadają bezpośrednio wymaganiom szczegółowym zawartym w podstawie programowej kształcenia ogólnego do przedmiotu wiedza o społeczeństwie. ROZDZIAŁ VII. USTRÓJ DEMOKRATYCZNY W POLSCE Rzeczpospolita Polska jako demokracja konstytucyjna. Uczeń: 1.wyjaśnia, co to znaczy, że konstytucja jest najwyższym aktem prawnym w Rzeczpospolitej Polskiej; VII.1 VII.2 2.omawia najważniejsze zasady ustroju Polski ( suwerenność narodu, podział władzy, rządy prawa, pluralizm); VII.2 3. korzystając z Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej omawia podstawowe prawa i wolności w niej zawarte; VII.3 4.wyszukuje w środkach masowego przekazu i analizuje przykład patologii życia publicznego w Polsce. VII.4 System wyborczy i partyjny. Uczeń: 1.wyjasnia, jak przeprowadzone są w Polsce wybory prezydenckie i parlamentarne; VII.4 2. wskazuje, odwołując się do wybranych przykładów, różnice między systemem dwupartyjnym a systemem VII.4 wielopartyjnym; 3.wymienia partie polityczne obecne w Sejmie; wskazuje te które należą do koalicji rządzącej, i te, które pozostają VII.4 w opozycji. ROZDZIAŁ VIII. PARLAMENT, PREZYDENT, RZĄD I SĄDY Władza ustawodawcza w Polsce. Uczeń: 1. przedstawia zadania i zasady funkcjonowania polskiego parlamentu, w tym sposób tworzenia ustaw; VIII.1 2.sporządza na podstawie obserwacji wybranych obrad parlamentu notatkę prasową o przebiegu tych obrad i przygotowuje krótkie wystąpienie. VIII.1 Władza wykonawcza w Polsce. Uczeń: 1.wskazuje najważniejsze zadania Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i wyszukuje w środkach masowego VIII.2 przekazu informacje o działaniach urzędującego prezydenta; 2. wyjaśnia, jak powoływany jest i czym się zajmuje rząd polski; podaje nazwisko premiera, wyszukuje nazwiska VIII.2 ministrów i zadania wybranych ministerstw; 3.wymienia zadania administracji rządowej i przykłady jej działań; VIII.3 4.wyjaśnia, co to jest służba cywilna i jakimi zasadami powinien się kierować urzędnik państwowy. VIII.3 Władza sądownicza w Polsce. Uczeń: 1.przedstawia organy władzy sądowniczej, zasady wedle których działają sądy (niezawisłość, dwuinstancyjność) i VIII.4 przykłady spraw, którymi się zajmują; 2.wyjaśnia, czym zajmuje się Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Stanu. VIII.4 ROZDZIAŁ IX. POLSKA W ŚWIECIE, POLSKA W EUROPIE Relacje Polski z innymi państwami. Uczeń: 1. przedstawia najważniejsze kierunki polskiej polityki zagranicznej ( stosunki z państwami Unii Europejskiej i IX.1 Stanami Zjednoczonymi, relacje z sąsiadami; 2. charakteryzuje politykę obronną Polski; członkostwo w NATO, udział w międzynarodowych misjach pokojowych i operacjach militarnych; IX.1 IX.2 3. przedstawia relacje Polski z wybranym państwem na podstawie samodzielnie zebranych informacji; IX.1. 4. wyjaśnia, czym zajmują się ambasady i konsulaty. IX.1 Integracja europejska. Uczeń: 1.przedstawia cele i etapy integracji europejskiej ( traktaty rzymskie, traktaty z Maastricht, Nicei, Lizbony); IX.3 2. wyjaśnia, czym zajmują się najważniejsze instytucje Unii Europejskiej (Rada Europejska, Rada Unii IX.4 Europejskiej, Parlament Europejski, Komisja Europejska); 3. wyjaśnia, jak w Unii Europejskiej realizowane są zasady pomocniczości i solidarności; IX.4 4. wyjaśnia, skąd pochodzą środki finansowe w budżecie unijnym i na co są przeznaczane; IX.4 IX.5 5. wskazuje na mapie członków Unii Europejskiej i uzasadnia swoją opinię na temat dalszej integracji i IX.3 rozszerzania; 1
Polska w Unii Europejskiej. Uczeń: 1. przedstawia prawa i obowiązki wynikające z posiadania obywatelstwa Unii Europejskiej; IX.5 2. wyszukuje informacje na temat korzystania ze środków unijnych przez polskich obywateli, przedsiębiorstwa i IX.5 instytucje; 3. formułuje i uzasadnia własne zdanie na temat korzyści, jakie niesie ze sobą członkostwo w Unii Europejskiej, IX.5 odwołując się do przykładów z własnego otoczenia i całego kraju. ROZDZIAŁ X. JEDEN ŚWIAT, WIELE PROBLEMÓW Współpraca i konflikty międzynarodowe. Uczeń: 1.wyjaśnia, czym zajmuje się ONZ, jej najważniejsze organy (Zgromadzenie Ogólne, Rada Bezpieczeństwa, X.1 Sekretarz Generalny); 2.wskazuje na mapie miejsca najpoważniejszych konfliktów międzynarodowych; omawia przebieg i próby X.3 rozwiązania jednego z nich. Problemy współczesnego świata. Uczeń: 1.porównuje sytuację w państwach globalnego Południa i globalnej Północy i wyjaśnia na przykładach, na czym X.2 polega ich współzależność; 2.uzasadnia potrzebę pomocy humanitarnej i angażuje się (w miarę możliwości) w działania instytucji (także X.2 pozarządowych), które ja prowadzą; 3. wyjaśnia, odwołując się do przykładów, na czym polega globalizacja w sferze kultury, gospodarki i polityki; X.4 ocenia jej skutki; 4. rozważa, jak jego zachowania mogą wpływać na życie innych ludzi na świecie (np. oszczędzanie wody i energii, X.4 przemyślane zakupy); 5. ocenia sytuację imigrantów i uchodźców we współczesnym świecie; X.1 6.wyjaśnia, co to jest terroryzm i w jaki sposób próbuje się go zwalczać. X.4 ROZDZIAŁ XI. CZŁOWIEK W GOSPODARCE RYNKOWEJ Praca i przedsiębiorczość. Uczeń: 1. wyjaśnia na przykładach z życia własnej rodziny, miejscowości i całego kraju, w jaki sposób praca i XI.1 przedsiębiorczość pomagają w zaspakajaniu potrzeb ekonomicznych; 2.przedstawia cechy i umiejętności człowieka przedsiębiorczego; bierze udział w przedsięwzięciach społecznych, XI.1 które pozwalają je rozwiązać; 3.stosuje w praktyce podstawowe zasady organizacji pracy (ustalanie celu, planowanie, podział zadań, XI.1 harmonogram, ocena efektów. Gospodarka rynkowa. Uczeń: 1.przedstawia podmioty gospodarcze (gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, państwo) i związki miedzy nimi. XI.2 2.podaje przykłady racjonalnego i nieracjonalnego gospodarowania; stosuje zasady racjonalnego gospodarowania w odniesieniu do własnych zasobów (czasu, pieniędzy); 3.charakteryzuje gospodarkę rynkową (prywatna własność, swoboda gospodarowania, konkurencja, dążenie do zysku, przedsiębiorczość); 4.wyjaśnia działanie prawa podaży i popytu oraz ceny jako regulatora rynku; analizuje rynek wybranego produktu i wybranej usługi. Pieniądz i banki. Uczeń: 1.przedstawia na przykładach funkcje i formy pieniądza w gospodarce rynkowej; 2.wyjaśnia, czym zajmują się: bank centralny, banki komercyjne, giełda papierów wartościowych; XI.4 3. wyszukuje i zestawia ze sobą oferty różnych banków (konta, lokaty, kredyty, fundusze inwestycyjne); wyjaśnia, XI.4 na czym polega oszczędzanie i inwestowanie; Gospodarka w skali państwa. Uczeń: 1.wyjaśnia terminy: produkt krajowy brutto, wzrost gospodarczy, inflacja, recesja; interpretuje dane statystyczne na XI.5 ten temat; 2. wymienia najważniejsze dochody i wydatki państwa; wyjaśnia, co to jest budżet państwa; XI.5 3. przedstawia główne rodzaje podatków w Polsce (PIT, CIT, VAT) i oblicza wysokość podatku PIT na podstawie konkretnych danych. ROZDZIAŁ XII. EKONOMIA W TWOIM ŻYCIU Gospodarstwo domowe. Uczeń: XI.2 XI.3 XI.3 XI.4 XI.5 2
1. wyjaśnia na przykładach, jak funkcjonuje gospodarstwo domowe; XII.1 2. wymienia główne dochody i wydatki gospodarstwa domowego; układa jego budżet; XII.1 3. przygotowuje budżet konkretnego przedsięwzięcia z życia ucznia, klasy, szkoły; rozważa wydatki i źródła ich XII.1 finansowania; 4. wyjaśnia jakie prawa maja konsumenci i jak mogą ich dochodzić XII.1 Przedsiębiorstwo i działalność gospodarcza. Uczeń: 1. wyjaśnia, na czym polega prowadzenie indywidualnej działalności gospodarczej; XII.2 2. wyjaśnia, jak działa przedsiębiorstwo i oblicza na prostym przykładzie przychód, koszty, dochód i zyski; XII.2 3.wskazuje główne elementy działań marketingowych (produkt, cena, miejsce, promocja) i wyjaśnia na XII.2 przykładach ich znaczenie dla przedsiębiorstwa i konsumentów; 4. przedstawia główne prawa i obowiązki pracownika, wyjaśnia, czemu służą ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. XI.5 XII.2 Wybór szkoły i zawodu. Uczeń: 1. planuje dalsza edukację ( w tym wybór szkoły ponadgimnazjalnej), uwzględniając własne preferencje i XII.3 predyspozycje; 2. wyszukuje informacje o możliwościach zatrudnienia na lokalnym, regionalnym i krajowym rynku pracy ( urząd XII.4 pracy, ogłoszenia, Internet); 3.sporządza życiorys i list motywacyjny; XII.4 4. wskazuje główne przyczyny bezrobocia w swojej miejscowości, regionie i Polsce; ocenia jego skutki. XII.4 Etyka w życiu gospodarczym. Uczeń: 1. przedstawia zasady etyczne, którymi powinni kierować się pracownicy i pracodawcy; wyjaśnia, na czym polega społeczna odpowiedzialność biznesu; 2. przedstawia zasady etyczne, którymi powinni kierować się pracownicy i pracodawcy; wyjaśnia, na czym polega społeczna odpowiedzialność biznesu; 3.wyjaśnia mechanizm korupcji i ocenia skutki tego zjawiska w gospodarce. XII.5 XII.5 XII.5 Tabela druga przedstawia ogólne kryteria na poszczególną ocenę z przedmiotu WOS Ocena umiejętności niedostateczny brak odpowiedzi/wykonania zadania lub sposób wykonania świadczący o całkowitym braku umiejętności i wiadomości; nawet mimo pomocy nauczyciela dopuszczający dostateczny dobry brak pewnych podstawowych umiejętności i wiadomości, liczne błędy i luki; przy pomocy nauczyciela uczeń wykazuje częściowe zrozumienie prostych pojęć i procesów umiejętności i wiadomości opanowane na poziomie podstawowym, zauważalne braki i błędy, które nie dotyczą jednak najważniejszych pojęć i procesów ugruntowane umiejętności i wiadomości na poziomie podstawowym, pojedyncze błędy i niejasności nie dotyczą najważniejszych pojęć i procesów, dopuszczalne trudności ze stosowaniem wiedzy i umiejętności do analizy i rozwiązywania problemów związanych z danym obszarem bardzo dobry celujący umiejętności i wiadomości na bardzo wysokim poziomie, bezbłędne wykonanie zadania (ew. w określonych przypadkach dopuszczalne 1-2 błędy lub niejasności), stosowanie wiedzy i umiejętności do analizy, oceny i rozwiązywania problemów związanych z danym obszarem pogłębione umiejętności i wiadomości, samodzielne rozumowanie i wnioskowanie, biegłość w stosowaniu wiedzy i umiejętności do analizy, oceny i rozwiązywania problemów, także tych wykraczających poza obszar objęty danym wymaganiem, rozpoznawanie różnorodnych perspektyw i dylematów wiążących się z danym obszarem 3
ZAKRES DOSTOSOWANIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH WYNIKAJĄCYCH Z PROGRAMU NAUCZANIA DO INDYWIDUALNYCH POTRZEB ROZWOJOWYCH I EDUKACYJNYCH ORAZ MOŻLIWOŚCI PSYCHOFIZYCZNYCH UCZNIA. Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych w klasach III gimnazjum na lekcji WOS-u: a) Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne, co do oceny pracy pisemnej są takie same, jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne. Np., jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania pracy na komputerze. b) Dysortografia, czyli trudności z poprawną pisownią pod względem ortograficznym, fonetycznym, interpunkcyjnym itd. Błędy ortograficzne nie wpływają na ocenę z pracy pisemnej. W żadnym wypadku dysortografia nie uprawnia do zwolnienia ucznia z nauki ortografii i gramatyki. c) Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się często również na problemy ze zrozumieniem treści. Podstawową zasadą oceniania jest: jednakowa życzliwość wobec wszystkich uczniów oraz ocenianie sukcesów, a nie porażek ucznia. Na lekcji nauczyciel w następujący sposób dostosowuje wymagania edukacyjne dla ucznia z dysleksją: 1. Nauczyciel unika głośnego odpytywania z czytania przy całej klasie. Jeśli nauczycielowi dla oceny umiejętności ucznia niezbędne jest głośne czytanie, przeprowadza je na przerwie, po zakończeniu lekcji. 2. Nauczyciel kontroluje stopień zrozumienia samodzielnie przeczytanych przez ucznia poleceń, szczególnie podczas sprawdzianów (wolne tempo czytania, słabe rozumienie jednorazowo przeczytanego tekstu może uniemożliwić wykazanie się wiedzą z danego materiału). 3. Ze względu na wolne tempo czytania lub/i pisania nauczyciel może zmniejszyć ilość zadań (poleceń) do wykonania w przewidzianym dla całej klasy czasie lub wydłużyć czas pracy dziecka. Może również dać uczniowi inny sprawdzian z innymi od pozostałych zadaniami. 4.Nauczyciel ogranicza teksty do czytania i pisania na lekcji do niezbędnych notatek, których nie ma w podręczniku; jeśli to możliwe daje dziecku gotową notatkę do wklejenia. 5.Pisemne sprawdziany nauczyciel ogranicza do sprawdzenia wiadomości, stosuje testy wyboru, zdania niedokończone, teksty z lukami pozwoli to uczniowi skoncentrować się na kontrolowanej tematyce, a nie na poprawności pisania. 6.Nauczyciel zaleca wypowiedzi ustne. Sprawdzanie wiadomości odbywa się często i dotyczy krótszych partii materiału. Pytania kierowane do ucznia są precyzyjne i jasne. 7. Nauczyciel unika wyrywania do odpowiedzi. Jeśli to możliwe uprzedza ucznia (na przerwie lub na początku lekcji), że będzie dzisiaj pytany. W ten sposób umożliwia dziecku przypomnienie wiadomości, skoncentrowaniu się, a także opanowanie napięcia emocjonalnego często blokującego wypowiedź. 9. Nauczyciel stosuje różne formy i metody podczas swoich lekcji: - uwzględnia trudności z zapamiętywaniem nazw, nazwisk, dat - w czasie odpowiedzi ustnych dyskretnie wspomaga, daje więcej czasu na przypomnienie, wydobycie z pamięci nazw, terminów, dyskretnie naprowadza - częściej powtarza i utrwala materiał z uczniem - podczas uczenia zachęca do stosowania technik skojarzeniowych ułatwiających zapamiętywanie wprowadza w nauczaniu metody aktywne, angażujące jak najwięcej zmysłów (ruch, dotyk, wzrok, słuch), - często ocenia prace domowe. d) Uczeń zdolny - Indywidualizacja, stopniowanie trudności -Udzielanie pomocy koleżeńskiej -Powierzanie odpowiedzialnych ról. 4
-Tworzenie takich sytuacji dydaktycznych, które będą dla ucznia wyzwaniem i źródłem satysfakcji. -Umożliwienie wykazania się wiedzą w konkursach przedmiotowych. e) Uczeń z dostosowaniem wymagań do możliwości ucznia Zakres dostosowania -Wyznaczanie konkretnego celu i dzielenie zadań na mniejsze możliwe do zrealizowania etapy - Pomaganie uczniowi w skupieniu się na wykonywaniu jednej czynności - Wydawanie jasnych, precyzyjnych poleceń- na raz tylko jedno polecenie - Skracanie zadań dzielenie ich na części - Zadawanie małych partii materiału - Sprawdzanie stopnia zrozumienia wprowadzanego materiału - Skracanie prac domowych - Dzielenie dłuższych sprawdzianów na części, wydłużanie czasu odpowiedzi, - Chwalenie ucznia przynajmniej raz dziennie - Zachęcanie do zadawania pytań - Pobudzanie zainteresowań ucznia, - Formułowanie informacji dotyczących pracy domowej w sposób jasny i przejrzysty. - zastosowanie w ocenianiu prac pisemnych obniżonych progów wg zapisu w statucie szkoły 1) na ocenę celującą próg powyżej 96% 2) na ocenę bardzo dobrą - od 86% do 95% 3) na ocenę dobrą - od 66% do 85% 4)na ocenę dostateczną - od 41% do 65% 5)na ocenę dopuszczającą - od 30% do 40% całego materiału. f) Uczeń słabowidzący U takich dzieci niepełnosprawność w zakresie widzenia oznacza osłabienie wzroku, które nawet przy użyciu szkieł korekcyjnych wpływa negatywnie na ich osiągnięcia szkolne. Zakres dostosowania - właściwe umiejscowienie dziecka w klasie ( zapobiegające odblaskowi pojawiającemu się w pobliżu okna, zapewniające właściwe oświetlenie i widoczność ) - udostępnianie tekstów ( np. testów sprawdzających wiedzę ) w wersji powiększonej - podawanie modeli i przedmiotów do obejrzenia z bliska - zwracanie uwagi na szybką męczliwość dziecka związaną ze zużywaniem większej energii na patrzenie i interpretację informacji uzyskanych drogą wzrokową ( wydłużanie czasu na wykonanie określonych zadań ) - umożliwienie dziecku korzystania z kaset z nagraniami, płyt - częste zadawanie pytania- co widzisz? w celu sprawdzenia i uzupełnienia słownego trafności doznań wzrokowych. KONTROLA I OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW Kontroli i ocenie podlegają prace pisemne, wypowiedzi ustne, prace praktyczne. 1. Pisemne: odpowiedzi na pytania, rozwiązywanie wskazanych zadań, wykonywanie ćwiczeń, testy, sprawdziany nauczycielskie po każdym dziale oraz na koniec każdego semestru 2. Ustne: kilkuzdaniowa wypowiedź, udział w dyskusji, prezentacja pracy własnej i grupy, przygotowanie i prezentacja prasówki 3. Praktyczne: wytwór pracy (np. album, plakat), gromadzenie i segregowanie materiałów, praca plastyczna, posługiwanie się tekstem źródłowym (mapa, słownikiem), współpraca w grupie, udział w uroczystościach państwowych, aktywność społeczna, wolontariat. 4. Samokształcenie 5
Przedmiotem oceny są wiadomości, umiejętności i postawa aktywność. Raz w semestrze uczeń może zgłosić swoje nie przygotowanie do zajęć. Następny raz odnotowany jest kreseczką, a trzecie nie przygotowanie odnotowane jest jako ocena niedostateczna. Podobnej ocenie podlega aktywność na lekcji. Trzecia odnotowana aktywność daje ocenę bardzo dobrą. Pod koniec semestru obowiązuje test sprawdzający wiadomości i umiejętności z przedmiotu historia. Po każdym bloku tematycznym będzie przeprowadzony sprawdzian ustny lub pisemny. Nauczyciel podaje uczniom zakres materiału NACOBEZU-na tydzień przed planowanym sprawdzianem. Każdy sprawdzian z działu można poprawić w ciągu dwóch tygodni od daty przeprowadzenia sprawdzianu. Forma poprawy pozostaje do uzgodnienia z nauczycielem przedmiotu. Po zapoznanie z propozycją oceny semestralnej (na miesiąc przed posiedzeniem rady pedagogicznej) uczeń ma prawo, w przypadku, gdy nie zgadza się z daną oceną, prosić o umożliwienie podwyższenia oceny (o jeden stopień). Warunki poprawy oceny i zakres materiału określa nauczyciel razem z zainteresowanym uczniem. Oprócz sprawdzianów stosowane będą krótkie formy sprawdzania wiedzy i umiejętności bieżących tzw. kartkówki. Nauczyciel ma prawo także ustnego sprawdzenia wiedzy z dwóch ostatnich tematów. Obowiązkiem ucznia jest systematyczne odrabianie prac domowych i prowadzenie zeszytu. 6