PRA-C C.- r 604 NifUKGWi:. Marek O b r ę b a s k i, Marek W a e s i a k OCE NA ZMIA N POZIOHU WAR UNKÓW MI ESZ KAN IO WY CH L UDNO ŚCI W TEJ5 K IE ~ REGI ONU J ELE NI OGÓRSK IEGO W LATA CH 1978-1988 Wysoki stopień zurbanizowania demograficznego i ekonom1cznego regionu jeen.iogórskiego1 sprawia, że zainteresowanie probematyką szeroko rozumanych warunków bytow~ udności wiejskiej jest reatywnie małe. Nie oznacza to bynajmniej, że są to zagadniemna o pośednim charakterze. Do najważniejszych z nich zaiczyć naeży, poza dostępnościi urządzeń i instytucji infrastruktury społecznej 2, poziom warunków mieszkaniowych udmmści. W atach 1978-1988 wiejska substancja mieszkaniowa zmieniła się w małym stopn~ (iczba izb zwiększyła się o 2,7%, podczas gdy w miastach o 23,2\). Zatem w roku i88 była to nada substancja stara (88,2% ogółu mieszkań znajdow ało się w budyn<a~h wzrnnesionych przed 1945 r.), o znacznej kapitaności i wartości utytkowej. UżytkuJąca zaś te zasoby udność wiejska zmniejszyła swą iczebność w atach 1978-1988 o 1,5% (tj. o n~ 2, 6 tys.). Zmiany w stanie i w strukturze zasobów mieszkaniowych z jednej strony, z drugiej natomiast zmiany iczebności udności stanowią o zakresie zmian poziomu warunkót mie$zkaniowych. Zarówno poziom tychże warunków, jak i zakres jego zmian wykazuje wyraźne zróżnicowanie przestrzenne. Ceem zatem niniejszego opracowania jest nie tye ustaenie pmz-iomu warunków mieszkaniowych udności wiejskiej woj. jeeniogórskiego w atach 1978 a 1988, ie ocena dynamiki i zakresu zmian w tym wzgędzie. Zbiór obiektów badania obejmuje 28 gmin woj. jeeniogórskiego (w podziae admintstracyjnym z 6 grudnia 1988 r.), dodatkowo w ceu stworzenia szerszej bazy porównawcze] wprowadzono trzy dasze obiekty badania, tj.: województwo, miasta, gminy (są to obiektt o umownych nazwach, które p r ezentują przeciętne wartości cech da ogółu jednostek damej popuacji). W ceu scharakteryzowania obiektów badania przyjęto zestaw 10 cech okreśając~ warunki mieszkaniowe udności, w układzie uwzgędniającym cztery kryteria ich oceny: a) zaudnienie substancji mieszkaniowej D x.t- przeciętna iczba osób w m1eszkaniu, D x. 2 t -przeciętna iczba osób na izbę, 1 według NSP z 1988 r. spośród ogółu ul1ności województwa 66,1\ zamieszki w ało wmias acr., a 82,9% czynnych zawodo'"'j z"1iązan,r,h bv łc. pracą z działami pozarom.czymi [3f. <zagaameme to ZOStałO doyh;n:.. " 11k:JZ311~ W r6}.
b) standard powierzchniowy zamieszkiwania x_ t- 3 przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania w m 2, ( x. t- przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na osobę w m, 4 c) samodzieność zamieszkiwania 38 x~ 5 t - przecię tna iczba gospodarstw domowych przypadających na mieszkanie, d) standard wyposażenia mieszkan w podstawowe instaacje techniczno-sanitarne 3, x_ 6 t -odsetek mieszkań wyposażo n ych w wodociąg, x_ 7 t- odsetek mieszkań wyposażonych w ustęp spłukiwany, x.bt -odsetek mieszkań wyposażonych w łazienkę, x_ 9 t- odset ek mieszkań wyposażonych w ciepłą bieżącą w odę, x.ot -odsetek mieszkań wyposażonych w co. Przyporządkowanie w artości cech poszczegónym obiektom w atach 1978 i 1988 przcdstdwia ta b.. D D D Ze wzgędu na to, że wśród cech występują destymuanty (cechy x. t' x.zt x. 5 t) i stymuanty (pozostałe cechy) oraz, że cechy posiadają różne miana i rzędy wiekości, niemożi w e jest dokonanie ich agregacji bez przeprowadzenia postępowania unfikacyjnego. Ujednoicenie charakteru cech bę dących przedmiotem agregacji, tzn. wprowadzenie postuatu JednoiteJ 1ch preferencji, os ią gniemy, przekształcając wartości destymuant na wartoś c i stymuant według wzoru [B]: b > o, () gdz1e: xijt - wartość J-tej cechy w i-tym obiekcie w roku t ( i =,... 31; j,..., O; t = O, ; "O" - rok 1978; "" - rok 1988), b - stała przyjmowana arb1tranie (w pracy przyjęto b = ). Ujednoicen1e zmian oraz rzędó w w iekości cech uzyskuje się przez 1ch normaizację. iszystkie przyjęte w badaniu cechy są prezentowane na skai iorazowej, zatem Jako formułę normaizacji można wykorzystać nao;tępujący wzór: - zijt = xojt xijt' gdz1e: z 1 Jt - przekształcona (znormaizowana) wartość J-teJ cechy w i-tym obiekcie w roku t. We wzorze (2) xojt oznacza podstawę normaizacji J-teJ ~.. echy, któq można ró2n1e oeftnio w ać (por. np. [B]). W ceu zachowama porównywanoś ci w czas1e za podstawę ot1mesienia przyjęto korzystniejsze wartośc1 cech z porównywanych okresów 1q79 i 1988. odpowiadające obtektowt o nazwie "gminy". Ponieważ wszystkie ak o-.rpś '"'Jrtośc.::=en pi.!- cno dzą z roku 1988, więc xojt =, 3 J' ({ -\1sta cech diagnostycznych n1e uwzgędnia wskaz n:..~,,.,,,., s~ z<!r';, ~ ~ :r>< rw\, gdvz zasiane są n1m JeOvme nieczne m f'j S COwr.~L,.,.,,.,, ''' _,., J.o L stectr>wy był w niewtekim stopn1u dostępnv JCd'e 11 te'"" :~ '>." >''
39 Ponadto przyjęto w pracy, że wszystkie cechy są jednakowo ważne z punktu widzen1a ceu nadania. Zatem: f\r;l. = j J i m LeC j= J O (m - iczba cech). W ceu reaizacji okreśonego uprzednio panu opracowania dokonano ustaenia: 1 zmian w kasyfikacji gmin ze wzgędu na podobieństwo wartości cech wyrażających poziom warunków mieszkaniowych udności, 2 zmian w poziomie wartości syntetycznego miernika poziomu warunków mieszkaniowych udności, 3 zmian w uporządkowaniu gmin pod wzgędem poziomu warunków mieszkaniowych udności, 4 zmian w zróżnicowaniu gmin pod wzgędem wartości syntetycznego miernika poziomu warunków mieszkaniowy~h udności. Reaizacja zadania wymaga przeprowadzenia kasyfikacji niehierarchicznej gmin w porównywanych okresach. Ceem kasyfikacji niehierarchicznej jest podział zupełny niejednorodnego - z punktu widzenia cech diagnostycznych - zbioru obiektów na nieustaoną "a priori" iczbę wzgędnie jednorodnych kas (niepustych i rozłącznych) na podstawie reacji podobieństwa obiektów (por. [7] ). Do podziału zbioru obiektów na kasy w kasyfikacji niehierarchicznej przyjęto metodę najdaszego s~siada, działającą według centranej procedury agomeracyjnej (por. np. [, s. 133]). W wyniku jej zastosowania otrzymuje się ciąg podziałów 4 (istnieje zatem możi wość kontroowania procesu kasyfikacji), spełniających warunki : niepustości, zupełności i rozłączności kas. Nazwa metody pochodzi stąd, że kasy łączy sję w niej na za sadzie największej odegłości spośród wszystkich odegłości między obiektami naezącymi do łączonych kas. W efekcie zastosowania tej metody otrzymuje się najdłuższą sieć połączeń między wszystkimi obiektami. W metodzie najdaszego sąsiada, w odróżnieniu od innych metod sekwencyjnych (por. np. [, 7]), nie występu je tzw. efekt łańcucha. Skutkiem skłonności do tworzenia łańcuchów jest możiwość powstawania kas zawierających obiekty mało do siebie podobne. Jako miarę podobieństwa obiektów w tej metodzie przyjęto odegłość eukidesową. Ze wzgędu na swę prostą interpretację geometryczną jest ona najczęściej stosowana jako miara odegłości obiektów. Wybranie metody sekwencyjnej stwarza konieczność przyjęcia reguły "stop" w ceu ustaenia optymanego podziału. Ze wzgędu na to, że w metodzie tej odegłości międzykasowe rozłożone są monotonicznie rosnąco, wykorzystano do tego ceu sposób zaproponowany przez R. ~1ojenę [4]. Z ciągu podziałów wybiera się ten, da którego odpowiadający krok e (e=,..., 30 ) pierwszy spełnia nierówność: Pe+, t > f3t + a S f>, t (3) 4 0d s ytu~cji, w której każdy obiekt tworzy początkowo jedną kasę, aż do momentu połącz enia wszystkich w Je dną kasę.
Tabea Wartości cech opisujących poziom warunków mieszkaniowych udności wiejskiej woj. jeeniogórskiego w roku 1978 i 1988 Lp. Nazwa obiektu Cechy x.t x.2t x.3t x.4t x.5t x.6t x.7t x.bt x.9t x'10t Województwo a 3,62 1,04 58,6 16, :! 1,18 75,7 48,3 45,6 4214 3610 b 3137 0196 61,3 18,2 1,12 8819 6513 6610 64,1 54 9 2 Miasta a 3,48 1,09 52,5 15,1 ' 18 90,6 62,9 57,2 54,1 45,3 b 3,25 0,98 55,9 17,2 1112 96,4 75,9 73,6 72,3 62,6 3 Gminy a 3,90 0,97 70,3 1810 1,18 46,9 20,4 23,0 19,8 1719 b 3,63 0,94 7219 201 1112 72,5 4214-49,7 4615 3813 4 Bogatynia a 3,88 0,93 67,5 17,4 1116 77' 5 3018 2315 1617 1810 b 3,42 0192 63,5 18,6 1112 83,3 4010 36,0 32,8 30,9 5 Boesławiec 6 Boków 7 Gry[ów ~ąski 8 Janawice Wiekie a 4,26,:JO 7418 17,6 1115 3817 20,2 25,5 23,5 201 b 4,05 0194 8116 2012,11 7817 51,0 5812 52,9 3911 a 3, 77 0,96 7117 1910 1,10 43,1 15,5 21,2 17,0,B b 3,71 0,98 74,9 20,2 1,15 69,4 38,8 48,2 45,6 36,4 a 4,18 0,88 86,8 20,8 1,25 30,5 8,8 13' 10,3 15,2 b 3,70 0,83 89,2 24,1 1121 5819 3112 42,9 40,9 3712 a 3,59 1,10 60,4 1618 1,14 54,7 24,3 24,7 21,5 17,0 b 3,33 0,99 65,2 19,6 O 79,9 51,5 51,9 49,0 38,5 a 9 4,06 0198 7514 18,6 1,27 47,1 18,1 22,5 21,2 16,4 Je1ów Sudecki b 3,69 0192 77,4 20,9 1,14 6819 41,8 4817 45,7 35,4 a 3,87 1,23 6016 15,7 1,08 55,5 18,7 26,3 22,6 23,0 O Kamienna Góra b 3,69 1,12 6413 1714 1,09 7914 41,5 54,9 54,9 52,6 a 3,60 0,94 6715 18,7 1,15 39,3 19,6 17,4 13,9 16,6 11 Leśna b ~'52 0,92 70,9 20,2 1,13 6312 32,4 39,4 3710 36,4 a 4,50 0,91 82,8 18,4 1,27 38,7 18,2 25,4 12 Lubań 24,1 23,3 b 3 '94 0,89 83,0 21,0 1,15 69,2 42,1 55,2 52,4 43,4 a 3,76 1,21 60,8 16,2 1,13 59,1 18,3 20,9 14,2 15,8 } Luha1~1<a b 3,56 1,08 65,7 18,4 1,10 77,2 41,1 48,7 42,9 37,7 14j ummietz a 3,79 0,87 83,9 22,1 1,19 2411 6,5 10,3 8,0 8,1 b 3,59 0,89 82,4 23,0 1,09 5018 22,0 36,2 33,2 2'~,5 p o
J J LwU\"Je< ::jqskt 16 1'13rci s zó1~ 17 ~1irsk 18, Mysła<owic ~ 19 Nowogrodziec O Oszyna 21 Os iecznica a r J ' 'i O,H9 eo," 20,3 1,1!:1 39,3 21,1 23,5 2U,4 ~~.1 b 3,65 0,92 75,8 20,8 1,12 64,8 43,3 50,9 47,2 40, 7 a 3,66 1,18 57,1 15, 6 1,10 49,5 13,5 16,3 14,4 15,4 b 3,23 1,06 58,2 18,0 1,05 77,3 30,4 39,2 36,1 35,4 a 3,62 0188 75,5 20,8 1,19 32,5 17,7 15,6 11,7 15 9 b 3,36 0,85 79,2 23,6 1,09 56,1 36,2 40,2 38,3 36,0 a 3,62 1,15 54,9 15,2 1,14 57,4 26,8 28,3 24,4 19,6 b 3,41 1,04 60,8 17,B 1,09 81,4 50,2 55,0 51' 5 4110 a 4,87 0,99 80,5 16,5 1,26 35,9 17,8 24,8 22,6 14,9 b 4,20 0,93 79,4 18,9 1,12 75,8 49,2 57,2 51,6 36,2 a 4,17 0,98 70,0 16,8 ' 36 65,5 18,5 28,4 28,9 28,2 b 3139 0,96 62,3 18,4 1,08 81,0 35,9 49,2 51,5 50 a 4,17 106 66,3 15,9 ' 11 43,8 26,0 3015 23,6 16,4 b 3,85 0,98 7312 19,0 1110 79,3 5510 60,5 5513 3"/,4 22 a 4120 0192 7417 1718 1126 43,2 2417 2713 22,2 1613 Pieńsk b 4 19 0191 82,1 19,6 1126 73,3 56,8 64,1 5716 44,2 23 P1a ten~wka a 3,85 0181 7912 2016 1121 38,9 13,5 2212 1815 16,8 b 3,46 0,81 BOO 23,1 1,10 6019 32,1 48,5 43,4 37,4?!t Podgórzyn a 3,55 1,02 59,5 16,8 1,24 70,4 32,7 30,8 27,4 26,2 b 3,44 0,96 67,6 1917 1,10 88,3 5319 53,2 51,0 45,3 25 Siekierczyn a 3, 91 0,86 74,8 1911 1,21 35,7 17,3 181 19,2 17, b 3,55 0,85 73, 20,6 1,09 59,3 34,2 44,0 42,0 33,7 6' Stara Kami~ni c a a i 3,55 0,99 66, 18,6, 40,6 12,2 18,4 18,8 16,7 b 3,37 0,90 75,5 22,4 ' 68,0 36,5 47,2 47,2 )),., a! 27 3,66 0,87 71,0 19,4 1,16 47,4 16,1 22,0 18,2 16,6 ~u 1 H ów b i 3,61 0,88 74,8 20,7 1,16 69,2 39' 46,6 39,7 J3. 2 i! 4,(15 0,95 LB: Ś >Jt t~ zawa 77' 19,0 1,18 33,3 13,2 19,3 15,8 IO,I t 0,93 80,4 21,2 ' 13 64,':1 54' 9 48,7 46,8 25,9 j_ł,., 3, 36 0,89 v!;q1n1 cc 59,!! 17,8 1,11 40,4 27,0 22,0 19',6 '' ' 1' ~, 3U 11,88 66,'1 19. 8 1,10 69,9 49, 6 48,8 4 ') ' 9,B d ), 45,82 f), f 23,4 : 1,08 46,0 ó,9 19, 7 i, i 'i, )(J \ Ił ' )'.\ o,rn A, 24.7. 12 67 8, 2 4'>, 7 : 1 1 _!, t ' <], [J ' 4. 7 2f,4 j!.- ~ '. i '- 3.!) n.ur. fj I, '11' 7 ' 17 75,)! L}, fj '>1.. 0 *J!J,.) 1'>'1:1 i r, H7 łf,. J f '}.!. c) 4 '>, 9, t. ' ~ ~- - - - -- - - -~ --. - -..: trt.,1 o ;r.1 _L_- -
42 1 gdzie: '. - odegłość między ęczonyrn1 kasruni w kroku e+, Ie+, t e - numer kroku w procedurze kasyfikacji, a - dowona iczba rzeczywista, ustaona tak, aby otrzymać nietr y ~aan y p o d z iał zbio~u obiektów 0a kasy (przyjęto a = 0,1), ęt (Sf\t) -średnia arytmetyczna (odchyenie standardowe) z wartości ~ t'..., f>:.sgt Dątąc do.zapewnienia porównywaności wyników, z wyiczonych dwóch ~rartoś c 1 wyraenia po prawej stronie wzoru (3) (tzn. d~ roku 1978 i 1988), przyjęto większę, J. 10,1 24 Podczęą tworzenia podziałów da roku 1978 naeży przerwać po 25 iteracji ( spełnto ny Jest wtedy w<;~rt-~nek 0), tzn ~ t > 18,124). Otrzymuje się wówczas podział zb10r.u gun r: e+ 1 ' na następujące kasy (w koejności według iczebności): I - Boesławiec, Janawice Wiekie, Kamienn~ Góra, Lubawka, Marciszów, Mysłukowice, Osiecznica, ~iny; II- Gryfów ~., Lubomierz, Lwówek ~., Mirsk, Paterówka, Siekierczyn, Suików, ~w1erzawa; III - Jeżów Sudeckt, Lubań, Nowogrodziec, Oszyna, Pieńsk, Zgorzeec; IV - Boków, Leśna, Stara Kamienica, Węginiec, Weń; \ - województwo, miasta; VI - Bogatynia, Podgórzyn. Proces tworzenia podziałów da roku 1988 naoty zaś przerwać po 23 iteracji, otrzymu- J ąc podział zb1oru gmin na B kas, a mianowicie: I -Boków, Jezów Sudecki, Leśna, Lwówek ~., Suików, ~wierzawa, Węginiec, gminy; II - Janawice Wiekie, Kamienna Góra, Lubawka, Mysłakowice, Oszyna, Podgórzyn; III - Lubomierz, Mirsk, Paterówka, Siekierczyn, Stara Kamienica, Weń; IV - Boesławiec, Lubań, Nowogrodziec, Osiecznica, Zgorzeec; \' - województwo, miasta; VI - Bogatynia, Marc1szów; VII -Gryfów ~.; VIII - Pieńsk. Trafność wyboru parametru a = 0,1 potwierdza fakt, że po kroku 25 i 23 w obu kasyfi kacjach następuje znaczny przyrost odegłości międzykasowej ~. W wyodrębnionych kasach znajduję się gminy o zbitonvch wartościach cech cnarakteryzujących poziom warunków mleezkaniowych udności. Da kbzdej z wydzieonych kas (w podziae z roku 1978 i 198B ) wyznaczono średnie arytmetyczne ze znorma1zowanych wartości poszczegónych cech i zaprezentowano ]e w tab. 2. Dane zawarte w tej tabei wnoszą dodatkowe informacje ogóne o specyfice wyznaczonych kas. W ceu oceny zmian w wynikach kasyfikacj gmin z roku 1978 1 1988 skonstruowano tabcę kontyngencji, otrzymując ich kasyfikację krzyżową (por. [7] ), a następnie wyv.o rzystano wskatnik zaproponowany przez E. Nowaka, o postaci [5] : N = --1- H + H
43 Tabea 2 ~rednie arytmetyczne ze znormaizowanych w artości cech da poszczegónych kas w kasyfikacji gmin da roku 1976 i 1966 Podział da Nr kasy roku 2 3 4 Cecha - nr 5 6 7 6 9 O ' I 0,945 0,651 0,666 0,615 II 0,936 1,074 1,076 1,006 1978 III 0,642 1,060 0,690 IV 1,025,026 0,949 0,970 V 1,023 0,683 0,762 o, 779 VI 0,960 0,967 0,671 0,651 ----f----r--- ------ --- I 1,003 1,022 1,019 1,019 II 1,046 0,920 0,662 0,923 III 1,055 1,101 1,079 1,136 1966 IV 0,910 1,019 1,093 0,993 V 1,097 0,969 0,604 0,661 VI 1,093 0,955 0,635 0,911 VII 0,961 ' 133 1,244 1,199 VIII 0,866 1,033 1,126 0,975 0,993 0,700 0,495 0,936 0,466 0,337 0,677 0,635 0,470 1,009 0,577 0,430 0,949 1,147 ' 311 0,935 1,020 0,749 r---- --- -- 0,990 0,936 0,950 1,025 1,120 1,076 1,019 0,633 o, 763 0,992 1,036 1,164 1,278 1,665 0,996 1,108 0,630 0,926 0,612 0,736 0,669,011 1,340 0,492 0,442 0,475 0,363 0,326 0,366 0,526 0,507 0,531 0,397 0,372 0,365 1,035 1,038 1,062 0,547 0,474 o, 577 ---------- 0,956 0,951 0,901 1,049 1,079 1,154 0,676 0,695 0,690 1,155 1,129 1,043 1,405 1,467 1,534 0,757 0,741 0,866 0,663 0,660 o, 971 1,290 1,239 1,154 tródło: Opracowanie własne. gdzie: h, h - numery kas w obu podziałach, H, H - 1czba kas w obu podziałach, nh h- empiryczne iczebności w rozkła~zie ł~cznym tabicy kontyngencj, n.h' nh. -iczebności w rozkładach brzegowych tab1cy kontyngencj 1. Przedział zmienności tej miary zaczyna się od wartości n- (n - iczba obiektów). kedy to dwa podziały są zupełnie niepodobne (jeden zawiera tye kas, ie iest obiektów, drugi zaś tyko jedną kasę zawierającą wszystkie obiekty), a kończy na, kiedy podz a ły są identyczne. Miara (4) zastosowana do pomiaru zmian, jakie zaszły w dwóch kasyfikacjach gmin wuj. Jeeniogórskiego, uwzgędniaj~cych poziom warunków mieszkaniowych udności, dała wyni k N = 0,503. ~wiadczy to o istotnych zmianach, jakie nast~piły w atach 1978-1966, w skła dach ustaonych kas. ReaizacJa zadań 2-4 wymaga przeprowadzenia kasyfikacji hierarchicznej gmin woj. Jeeniogórskiego ze wzgędu na poziom warunków mieszkaniowych udności w porównywanych 1kresach. W wyniku przeprowadzenia kasyfikacji hierarchicznej otrzymuje się uporządkowanie,,jektów na skai rozwoju (w koejności według wartości miary rozwoju obiektów, tzn. od "JC< tu o <J jwvższym po7 i omie rozwoju aż do obiektu o najniższym poziomie rozwoju ).
441 Wyniki uporzqdkowania gmin według wartości miary poziomu warunków mieszkaniowych udności da roku 1978 i 1988 (por. tab. 3) ustaono za pomocq iniowej formuły syntetyzacji wartości cech o postaci: m Lei. z 1 J.t i=1 J m C ci. j= J gdzie: dit - wartość syntetycznego miernika poziomu warunków mieszkaniowych udności i-tego obiektu w okresie t. Tabea 3 Wartości miary poziomu warunków mieszkaniowych udności wiejskiej woj. jeeniogórskiego w roku 1978 i 1988 Ri Nazwa obiektu di dio RiO ~d i ~Ri miasta 1,249 1,0S6 0,193 o 2 województwo, 171 0,942 2 0,229 o 3 Pieńsk 1,092 0,732 11 0,360 +B 4 Podgórzyn 1,080 0,814 3 0,266 - s Boesławiec 1,06S 0,723 16,S 0,342 +11,5 6 Osiecznica 1,064 o, 723 16,5 0,341 +10,5 7 Zgorzeec 1,062 o, 771 6,5 0,291-0,5 8 Lubań 1,045 0,737 9 0,308 + 9 Janawice Wiekie 1,035 o, 724 15 0,311 +6 O Kamienna Góra 1,033 0,717 19 0,316 +9 11 Nowogrodziec 1,032 0,680 26 0,352 +15 12 Mysłakowice 1,031 0,734 10 0,297-2 13 Oszyna 1,023 o, 772 5 0,251-8 14 W eń 1,013 o, 771 6,5 0,242-7,5 15 Lwówek ~1qski 1,011 0,748 B 0,263-7 16 gminy o, 719 18 0,281 +2 17 Stara Kamienica 0,998 0,687 25 0,311 +B 18 Paterówka 0,996 o, 728 12,5 0,268-5,5 19 Węginiec 0,993 0,725 14 0,268-5 20 Jeżów Sudecki 0,991 o, 711 20 0,280 o 21 Gryfów ~qski 0,973 0,657 29 0,316 +B 22 Boków 0,972 0,695 22 0,277 o 23 Mirsk 0,968 0,693 23 0,275 o 24 Lubawka 0,96S 0,676 27 0,289 +3 25 Suików 0,963 o, 728 12,5 0,235-12,5 26 ~ierzawa 0,9SO 0,660 28 0,290 +2 27 Siekierczyn 0,948 0,705 21 0,243-6 28 Bogatynia 0,921 0,780 4 0,141-24 29 Leśna 0,920 0,692 24 0,228-5 30 Marciszów 0,897 0,641 30 0,256 o 31 Lubomierz 0,880 0,631 31 0,249 o X wsp. zmienności 0,073 o, 111 X X X.6di = di - dio; Lródło: Opracowanie własne..6 Ri = RiO - Ri. (S)
W atach 1978-1988 wartości 145 miary syntetycznej poziomu warunków mieszkaniowych udności wszystkich badanych obiektów zwiększyły się. W najwyższym stopniu wzrost ten dotyczył gmin Pieńsk i Nowogrodziec, w najmniejszym zaś gminy 8ogatynia. W roku 1988, ogónie rzecz bior~c, poziom warunków mieszkaniowych udności miejskiej był wyraźnie wy7szy od poziomu charakteryzuj~cego gminy (wartość di' 1,249 wobec 1). Spośród wszystkich gmin w tymże roku najwyższym poziomem w tym wzgędzie wyróżniały się gm1ny Pieńsk (o 11 1,092) 1 Podgórzyn (di = 1,080), najniższym zaś gminy Lubomierz (0,660 ) i Marciszów (0,697). Znaczna poprawa warunków mieszkaniowych udności gminy Pieńsk w atach 1976- -1988 jest ściśe zwi~zana z reaizacją budownictwa mieszkaniowego. Spośród bowiem ogółu mieszkań w tej gminie aż 16,0% znajduje się w budynkach wzniesionych w tym okresie, podczas gdy np. w gmin1e 8ogatynia ich udział wynosi Jedynie 0,6%. Zróżnicowanie rozmiarów budownictwa mieszkaniowego oraz prac remontowo-moderntzacyjnych w powiązaniu ze zmianami sytuacji demograficznej wpływa bezpośrednio także na uporządkowanie badanych gmin według poziomu wartości miary syntetycznej. Naeży przy tym wskazać, iż najwyraźniej na skai rozwoju poprawiła się pozycja gminy Nowogrodziec (z 26 na 11), pogorszyła si~ zaś najbardziej pozycja gminy 8ogatynia (spadek z 4 na 26 miejsce). Obserwowane w atach 1978-1988 zm1any w poziomie warunków m1eszkan1owych udności wiejskiej woj. jeeniogórskiego wpł ynęły na istotne złagodzenie dysproporcji występują cych między poszczegónymi gminami. Świadczy o tym m.in. zmniejszenie wa rtości współczynnika zmienności (z 0,111 do 0,073). Prezentowana w niniejszym opracowaniu ogóna anaiza poziomu warunków mieszkaniowych udności wiejskiej skłania do sformułowania wniosku o nada niedostatecznym tempie zmtan w tym zakresie. Naeży jednak nadmienić, że probemy mieszkaniowe udności, podobnie Jak zagadnienia związane z zaspokajaniem innych potrzeb konsumpcyjnych, maję w większości charakter wtórny, wynikają bowiem z ogónego paztomu rozwoju społeczno-gospodarczego kra JU i jego poszczegónych regionów oraz dysproporcji, jakie rozwój ten w sobte kryje ["2, s. 27]. LIrERATURA [] A n d er b er g M. R.: Custer anaysis for app1ications. New York-San francisco: Academ1c Press 1973. L2] A n d r z ej e w s k i A.: Poityka mieszkaniowa. Warszawa: PWE 1987. [3} Charakterystyka zmian demograficzno-społecznych udności i warunków m1eszkan1owych w atach 1978-1988 - województwo jeeniogórskie. NSP z dnia 6 XII 1988. Warszawa: GUS 1969. [4] M oj e n a R.: Hierarchica grouping methods and stopping rues: an evauation. " T h ~ Computer Journa" 1977 no 4. LS] N o w ak E.: Wskaźnik podobieństwa wyników podziałów. "Przegąd Statystyczny" 198 ~ nr, s. 41-48. 61 o b r: ę b a s ki M., W a e siak M.: Infrastruktura społeczna miejscowości wiejskich regionu Jeeniogórskiego a warunki bytowe udności w 1988 r. W: Statystyka 1 dagnostyka ekonomiczna. Wrocław: AE 1990. Prace Naukowe AE we Wrocławiu nr 524, S. 7 L f).
46 [7] W a e s i ak M.: Metody kasyfikacji w badaniach strukturanych. Rozprawa doktorska. Wrocław: AE 1985 (maszynopis). [B] W a e s i ak M.: Syntetyczne badania porównawcze w świete teorii pomi aru. "Przegąd Statystyczny" 1990 nr 1-2, s. 37-46. THE ESTIMATION Of THE CHANGES Of THE HOUSING CONOITIONS LEVEL Of THE RURAL POPULAiON IN THE REGION OF JELENIA GÓRA IN THE YEARS 1978-1988 This artice deas with the probem of the estimation of the changes of housing conditions eve of rura popuation. The resuts of twa consecutive Nationa Generał Censuses have been appied and thoroughy anaysed with the appication of quantitive methods. It is setted that the degree of the spacia differentiation of rura districts, in the anaysed period diminished whie the generał eve of housing conditions increased in a rura districts.