PARTYCYPACJA SPOŁECZNA I PARTNERSTWO W DZIAŁANIACH REWITALIZACYJNYCH
OCZEKIWANE EFEKTY SPOTKANIA Udział w spotkaniu pozwoli uczestnikom: 1) zrozumieć, co warunkuje zaangażowanie mieszkańców w działania na rzecz rozwoju lokalnego, 2) poznać narzędzia aktywizacji mieszkańców, 3) zaplanować praktyczne zastosowanie tych narzędzi na swoim terenie.
ETAPY SPOTKANIA ( co warunkuje? ) 1. Partycypacyjna diagnoza Mariusz Kwiatkowski 2. Partycypacyjne programowanie Dorota Bazuń 3. Partycypacyjna rewitalizacja Anna Mielczarek - Żejmo
PARTYCYPACJA NA ETAPIE DIAGNOZY Mariusz Kwiatkowski
Podstawowe pytania: Jak diagnozować, aby 1. Dobrze poznać sytuację gminy / miasta? 2. Zaangażować mieszkańców? 3. Trwale poprawić warunki i jakość życia mieszkańców?
CELE WYSTĄPIENIA 1. Informacyjny 1. Edukacyjny 1. Perswazyjny
Struktura wystąpienia: 1. Jakie diagnozy cenimy? 2. Diagnoza a zmiana społeczna 3. Warunek pierwszy 4. Warunek drugi 5. Warunek trzeci 6. Jak to zrobić? Strategie 7. Jak to zrobić? Metody
JAKIE DIAGNOZY CENIMY? Jakie diagnozy lekarskie sobie cenimy? (cechy, przykłady) Jakie diagnozy lekarskie nam się nie podobają? (cechy, przykłady) Jakie znamy rodzaje diagnoz poza medycyną? Na czym polegają? Rodzina? Oświata? Kościół? Policja? Sądownictwo? Meteorologia? Sanepid? Kiper? Pomoc społeczna?
Duńskie inspiracje
Konsultacje z mieszkańcami wyspy
DIAGNOZA A ZMIANA SPOŁECZNA DIAGNOZA rozpoznanie stanu rzeczy - zamierzone - planowe - według określonych standardów
II DIAGNOZA SPOŁECZNA 1. Rozpoznanie stanu rzeczy, jakości życia, potrzeb, oczekiwań, opinii ocen Jak jest? Jak ludzie żyją? Co myślą? 2. Ustalenie przyczyn tego stanu Dlaczego tak jest? Jakie są uwarunkowania? 3. Propozycje zmian (rekomendacje) Jak poprawić sytuację? Jakie działania podjąć?
ZMIANA SPOŁECZNA 1. Zmiana doraźna (jednorazowa interwencja) 2. Zmiana krótkotrwała (interwencja jednoaspektowa) 3. Zmiana trwała (interwencja kompleksowa)
WARUNEK PIERWSZY: Diagnoza autentyczna zamiast pozornej 1. Na czym polegają diagnozy pozorne? 2. Skąd się biorą diagnozy pozorne? 3. Dlaczego diagnozy pozorne są szkodliwe?
JAK ZADBAĆ O AUTENTYCZNOŚĆ DIAGNOZY? 1. Przekonanie o jej użyteczności 2. Szczerość i asertywność w kontaktach ze zleceniodawca - zleceniobiorca (np. terminy) 3. Uczciwość członków zespołu badawczego
Diagnoza efekciarska (zapożyczenie od Andrzeja Brzozowego)
Diagnoza pogłębiona
WARUNEK DRUGI: Diagnoza pogłębiona zamiast efekciarskiej Diagnoza efekciarska ilościowa na siłę zamiłowanie do słupków, tabel i obrazków (bez względu na użyteczność danych) nie wyjaśnia mechanizmów badanych zjawisk Diagnoza pogłębiona zróżnicowane metody (ilościowe i jakościowe) eksponowanie treści istotnych z punktu widzenia pytań problemowych wyjaśnia mechanizmy badanych zjawisk i wskazuje adekwatne sposoby działania
Diagnoza partycypacyjna ułatwia odkrywanie ukrytych aspektów badanej rzeczywistości
WARUNEK TRZECI: Diagnoza partycypacyjna zamiast elitarnej Diagnoza partycypacyjna ( samobadanie ) z aktywnym udziałem środowisk, których dotyczy Przykłady: Jazzmani w USA (subkultura) Bezdomni w Poznaniu Seniorzy w Szwecji Więźniowie w Polsce
DLACZEGO DIAGNOZA PARTYCYPACYJNA? 1. Samopoczucie badanych (podmiotowość) 2. Akceptacja, motywacja, zaangażowanie (przewidywane korzyści) 3. Szansa wzajemnego zrozumienia (komunikacja) 4. Szansa na zmianę sytuacji osób zaangażowanych w badania (aktywizacja) 5. Szansa na trwałą zmianę społeczną (pełniejsze rozpoznanie przyczyn)
Jak to zrobić? Strategie 1. Minimalistyczna - Cena jako główne kryterium - Wymogi formalne lub ich pozory 1. Ekspercka - Jakość jako główne kryterium - Wybór renomowanego wykonawcy Edukacyjna - - Eksperci jako edukatorzy - - Interesariusze jako badacze (oszczędności) - - Wiedza i umiejętności zostają na miejscu -
Jak to zrobić? Strategia edukacyjna 1. Wybór strategii edukacyjnej 2. Wybór ekspertów 3. Podział zadań 4. Szkolenia 5. Badania 6. Analiza danych 7. Raporty
Jak to zrobić? Metody 1. Analiza danych zastanych 2. Sondaż (nie mylić z folklorem okołosondażowym) 3. Indywidualne wywiady pogłębione 4. Spacery badawcze (walk & talk) 5. Wywiady grupowe 6. Warsztaty
Podsumowanie 1. Trafna i skuteczna diagnoza powinna być autentyczna, pogłębiona i partycypacyjna. 2. Diagnoza partycypacyjna polega na świadomym i aktywnym uczestnictwie mieszkańców w procesie badawczym. 3. Partycypacja mieszkańców jako cecha diagnozy jest stopniowalna od roli respondentów, poprzez rolę ekspertów do roli członków zespołu badawczego. 4. Autentyczne zaangażowanie mieszkańców w przeprowadzenie diagnozy ułatwia ich partycypację w kolejnych etapach procesu
Dziękuję za uwagę