Europejski Kodeks Walki z Rakiem



Podobne dokumenty
Kodeks Walki z Rakiem

Światowy Dzień Walki z Rakiem

Europejski Tydzień Walki z Rakiem

ZWIĄZKI REHABILITACJI I PROFILAKTYKI CZY MOŻNA ZAPOBIEGAĆ RAKOWI CZYLI SŁÓW KILKA O PREWENCJI PIERWOTNEJ I WTÓRNEJ

Scenariusz zajęć. Marzanna Kostecka-Biskupska, Jadwiga Zapała

Europejski kodeks walki z rakiem

Scenariusz zajęć. Przepis na życie bez raka. Szkoła Promująca Zalecenia Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem.

Profilaktykę dzielimy na:

Europejski kodeks walki z rakiem

Europejski kodeks walki z rakiem

JAK DBAĆ O ZDROWIE czyli EUROPEJSKI KODEKS WALKI Z RAKIEM

Europejski Kodeks Walki z Rakiem

Strona 1 z 7 ZWIĄZKI REHABILITACJI I PROFILAKTYKI CZY MOŻNA ZAPOBIEGAĆ RAKOWI CZYLI SŁÓW KILKA O PREWENCJI PIERWOTNEJ I WTÓRNEJ

Styl życia a nowotwory złośliwe w świetle Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem. Jadwiga Zapała

Kronika zdrowia rodziny

Kodeks zdrowego a Rafał ł Warszawa 2013

Konsekwencje złych nawyków zdrowotnych dzieci i młodzieży dla rozwoju chorób nowotworowych w wieku dorosłym. Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz

Wpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych

Zdrowo żyjesz - wygrywasz SZKOŁA PROMUJĄCA ZALECENIA EUROPEJSKIEGO KODEKSU WALKI Z RAKIEM

Regulamin konkursu: I. ZAŁOŻENIA OGÓLNE

PROGRAM SZKOŁA PROMUJĄCA PROFILAKTYKĘ ONKOLOGICZNĄ. Dr n. med. Tomasz Mierzwa

Program dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych Szkoła promująca zalecenia Europejskiego kodeksu walki z rakiem w roku Regulamin programu

KODEKS ZDROWEGO ŻYCIA. Scenariusz i rysunki Szarlota Pawel

Szczepienia ochronne elementem zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z

REGULAMIN. Konkursu na zaprojektowanie plakatu promującego. Kodeks Walki z Rakiem

WALCZ Z OTYŁOŚCIĄ I PRZECIWDZIAŁAJ NOWOTWOROM

Europejski kodeks walki z rakiem. prof. Witold Zatoński

25-31 maja 2011 r. Europejskim Tygodniem Walki z Rakiem

RUSZ SIĘ PO ZDROWIE. Skala problemu nowotwory złośliwe

Rak największym wyzwaniem zdrowia Europejczyków

Europejski kodeks walki z rakiem. prof. Witold Zatoński

Znaczenie zdrowego odżywiania w profilaktyce nowotworowej

Szkoła Podstawowa nr 28 im. Królowej Jadwigi w Bytomiu. jako szkoła promująca zalecenia Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem

Europejski kodeks walki z rakiem

EUROPEJSKI KODEKS WALKI Z RAKIEM

Nowotwory złośliwe w województwie pomorskim,

Palenie tytoniu a nowotwory w Polsce na podstawie Krajowego Rejestru Nowotworów

Gimnazjum nr 2 w Andrychowie. Szkoła Promująca Bezpieczeństwo Szkoła z Klasą Szkoła Odkrywców Talentów

,,Lepiej zapobiegać niż leczyć profilaktyka nowotworu jelita grubego

Europejski kodeks. walki z rakiem. wersja trzecia (2003)

EUROPEJSKI KODEKS WALKI Z RAKIEM. Wielkopolskie Centrum Onkologii Biuro Programu Prewencji Pierwotnej dla Wielkopolski. Konin, 16 maja 2007

SYSTEM IDENTYFIKACJI WIZUALNEJ

Edukacja prozdrowotna dzieci i młodzieży. Europejski Kodeks Walki z Rakiem Program wojewódzki

Wpływ zanieczyszczenia powietrza benzenem na występowanie niektórych nowotworów złośliwych w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim

WYKŁAD 3 Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska

Zachorowania na nowotwory złośliwe we Wrocławiu trendy zmian w latach

Zespół Szkół w Koniuszowej Szkoła Podstawowa im. gen. Franciszka Gągora w Koniuszowej Gimnazjum im. gen. Franciszka Gągora w Koniuszowej

DZIAŁALNOŚĆ OŚWIATOWO PROMOCYJNA PSSE GRODZISK WLKP.

Bank pytań na egzamin magisterski 2013/2014- kierunek Zdrowie Publiczne. Zdrowie środowiskowe

EUROPEJSKI KODEKS WALKI Z NOWOTWORAMI ZŁOŚLIWYMI. został sporządzony, przez Komisję Ekspertów Onkologii

Kinga Janik-Koncewicz

Programy polityki zdrowotnej w onkologii. Jerzy Gryglewicz Warszawa 14 grudnia 2017 r.

Śląski Urząd Wojewódzki Wydział Nadzoru nad Systemem Opieki Zdrowotnej Oddział Analiz i Statystyki Medycznej

Europejski kodeks walki z nowotworami złośliwymi i jego przesłanki naukowe

Rak płuca wyzwania. Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie

RACK OWISKO, czyli KODEKS WALKI Z RAKIEM. Wydawca: Starostwo Powiatowe w Olkuszu

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE

Mit Nie zachorujesz na raka płuc, jeżeli nigdy nie paliłeś/aś.

Program dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych Szkoła w profilaktyce onkologicznej w roku Regulamin programu

Wyniki badań przeprowadzonych przez Centrum Onkologii w Warszawie wskazują,

Profilaktyka chorób nowotworowych jelita grubego w celu zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności na terenie podregionu lubelskiego

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 28 IM. KRÓLOWEJ JADWIGI W BYTOMIU

Zadbaj o zdrowie! SAMODZIELNY PUBLICZNY ZESPÓŁ OPIEKI ZDROWOTNEJ

Prognozy epidemiologiczne - które nowotwory będą coraz częstsze, a które coraz rzadsze? Joanna Didkowska Warszawa,

Hematoonkologia w liczbach. Dr n med. Urszula Wojciechowska

Zdrowy, bezpieczny wypoczynek dzieci i młodzieży

CHOROBY NOWOTWOROWE. Dym tytoniowy zawiera około 60 substancji rakotwórczych lub współrakotwórczych!

Rzuć palenie - przedłuż życie swoje i bliskich 31 maja Światowym Dniem bez Tytoniu

ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU

Prowadząc zdrowy styl życia można poprawić ogólny stan zdrowia i zapobiec wielu zgonom z powodu nowotworów złośliwych.

Centrum Onkologii Instytut spotkanie współorganizator. organizatorów w akcji Programu Prewencji Pierwotnej Nowotworów

Priorytet 2 : Ochrona Zdrowia. Analiza SWOT

PLAN RZECZOWO-FINANSOWY na rok 2013

MIEJSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I PROMOCJI ZDROWIA NA ROK 2010

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA

EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH W WOJ. ŚWIĘTOKRZYSKIM. Dorota Stępień Świętokrzyskie Centrum Onkologii Zakład Epidemiologii Nowotworów

Diagnostyka i leczenie nowotworów nerki, pęcherza moczowego i gruczołu krokowego. Zarys Projektu

Wioletta Buczak-Zeuschner. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Lublinie

Talerz zdrowia skuteczne

W POLSCE DOROSŁE KOBIETY ZABIJA RAK PŁUCA

NASTĘPNY KROK W WALCE Z RAKIEM PŁUCA

Sprawozdanie z realizacji Planu Pracy Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia za rok 2012

KaŜdego roku z powodu palenia tytoniu umiera w Polsce średnio 67 tysięcy osób dorosłych (51 tysięcy męŝczyzn i 16 tysięcy kobiet). W 2010 roku liczba

Czynniki chemiczne rakotwórcze

Obecny Stan Zwalczania

ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r

Zrozumieć związek między zdrowiem jamy ustnej i stanem całego organizmu

Szkoła Promująca Zdrowie koncepcja i strategia

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA ANETA SADOWSKA

UCHWAŁA NR XLIX/261/2014 RADY MIASTA BRZEZINY z dnia 27 marca 2014 r.

Służba Zdrowia nr z 23 marca Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi. Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk

, , UŚWIADOMIENIE I ZACHOWANIA ZDROWOTNE KOBIET W ZAKRESIE PROFILAKTYKI RAKA PIERSI I SZYJKI MACICY

Zdrowie warszawiaków raport z dekady

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Programy przesiewowe w onkologii. Badam się więc mam pewność

10. Czy uważasz, że masz problem z którąś z używek?

Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego.

Akcja 5 razy dziennie warzywa i owoce. 31 marca 2007r.

Poprawa dostępu do wysokiej jakości. usług profilaktyki zdrowotnej. na obszarze funkcjonalnym Poznania

Czym jest nowotwór złośliwy?

Transkrypt:

Europejski Kodeks Walki z Rakiem

Europejski kodeks walki z rakiem powstał z inicjatywy Unii Europejskiej, która już w latach 80 uznała zmagania z rakiem w społeczeństwie Europejczyków za jeden z najważniejszych celów

Ocenia się, że 80-90% zachorowań na nowotwory złośliwe w populacjach zachodnich można przypisać czynnikom środowiskowym, rozumianym w szerokim sensie, m.in. jako nawyki żywieniowe i zachowania społeczno-kulturowe.

Czym jest rak? Choroby potocznie nazwane rakiem występują powszechnie, i często prowadzą do przedwczesnej śmierci. Rak to nieprawidłowy rozwój komórek. Gdy się pojawi, ludzkie ciało traci normalną kontrolę nad rozwojem komórek i wynikiem tego jest niekontrolowany wzrost komórek nowotworowych. Komórki rakowe atakują lokalną tkankę przenoszą się w inne miejsce dając przerzuty

Prowadząc zdrowy styl życia, można poprawić ogólny stan zdrowia i zapobiec wielu zgonom z powodu nowotworów złośliwych.

Nie pal; jeśli palisz, przestań. Jeśli nie potrafisz przestać, nie pal przy niepalących

W krajach rozwiniętych 25-30% wszystkich zgonów z powodu nowotworów ma związek z paleniem tytoniu. Po zaprzestaniu palenia ryzyko tego typu nowotworów szybko się zmniejsza. Korzyści zdrowotne obserwuje się już po 5 latach od zerwania z nałogiem.

Wystrzegaj się otyłości jedz 5 posiłków dziennie nie zapominaj o śniadaniu zrezygnuj ze słodyczy, chipsów, fastfoodów

W krajach zachodnich otyłość stanowi drugi po paleniu tytoniu czynnik ryzyka rozwoju chorób przewlekłych, zwłaszcza cukrzycy, chorób układu krążenia nowotworów złośliwych. W ciągu ostatnich lat w większości krajów Europy odsetek ludzi otyłych gwałtownie wzrasta. W Polsce dotyczy aż około 20% społeczeństwa.

W Europie Zachodniej nadwaga i otyłość stała się przyczyną rozwoju około 11% nowotworów okrężnicy, 9% nowotworów piersi, 39%nowotworów trzonu macicy, 37% gruczolakoraków przełyku, 25% nowotworów nerki i 24% nowotworów pęcherzyka żółciowego.

Bądź codziennie aktywny ruchowo, uprawiaj ćwiczenia fizyczne Ruszaj się!!! Zaleca się wykonanie gimnastyki 3 razy w tygodniu po pół godziny. Z punktu widzenia profilaktyki chorób nowotworowych korzystniejsze są jednak częstsze, bardziej forsowne ćwiczenia.

Spożywaj więcej różnych warzyw i owoców: jedz co najmniej 5 porcji dziennie. Ogranicz spożycie produktów zawierających tłuszcze zwierzęce.

Wyniki szeregu badań epidemiologicznych wskazują, że spożywanie dużych ilości warzyw i owoców zmniejsza ryzyko zachorowań na różne nowotwory : szczególnie przełyku, okrężnicy, żołądka, odbytnicy, trzustki jelita grubego. Owoce i warzywa należy spożywać przy każdym posiłku i konsekwentnie zastępować nimi przekąski między posiłkami - zgodnie z zaleceniami WHO i agencji rządu USA: warzywa i owoce spożywaj 5 razy dziennie (minimum 400g dziennie, tj. 2 sztuki owoców i 200g warzyw).

Jeśli pijesz alkohol - piwo, wino lub alkohole wysokoprocentowe - ogranicz jego spożycie: mężczyźni do dwóch porcji dziennie, kobiety do jednej porcji dziennie.

Picie alkoholu zwiększa ryzyko nowotworów górnego odcinka przewodu pokarmowego i układu oddechowego nawet u osób niepalących. Natomiast picie wraz z paleniem tytoniu istotnie zwiększa ryzyko zachorowania na wymienione nowotwory, a każdy z tych czynników potęguje działanie drugiego.

Dzienny limit spożycia dla mężczyzn nie powinien przekraczać 20 g etanolu (tj. około 2 szklanek piwa, 2 kieliszków wina lub 2 małych kieliszków mocnego alkoholu), a w przypadku kobiet 10 g.

Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne. Szczególnie chroń dzieci i młodzież. Osoby mające skłonność do oparzeń słonecznych powinny przez całe życie stosować środki chroniące przed słońcem..

Odradza się korzystanie z tzw. łóżek opalających, gdyż urządzenia te emitują promieniowanie zbliżone do tego, które uważa się za odpowiedzialne za zwiększone ryzyko zachorowań na czerniaka skóry.

Przestrzegaj ściśle przepisów dotyczących ochrony przed narażeniem na znane substancje rakotwórcze. Stosuj się zawsze do instrukcji postępowania z substancjami rakotwórczymi. Przestrzegaj zaleceń krajowych ośrodków ochrony radiologicznej.

Do najczęstszych zagrożeń zawodowych zalicza się: promieniowanie słoneczne, bierne wdychanie dymu tytoniowego, pył zawierający wolną krzemionkę, gazy spalinowe z silników Diesla, produkty rozpadu radonu, pył drzewny, benzen, azbest, formaldehyd, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, związki chromu VI, kadmu i niklu.

Bierz udział w programach szczepień ochronnych, przede wszystkim przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu B.

Około 18% nowotworów w populacji światowej przypisuje się przewlekłym zakażeniom wirusowym, bakteryjnym i pasożytniczym

Dla niektórych nowotworów istnieją programy badań przesiewowych zwiększających szansę na ich wyleczenie

Kobiety po 25. roku życia powinny uczestniczyć w badaniach przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy.

Kobiety i mężczyźni po 50. roku życia powinni uczestniczyć w badaniach przesiewowych w kierunku raka jelita grubego i odbytnicy.

Kobiety powyżej 50. roku życia powinny uczestniczyć w badaniach przesiewowych w kierunku raka piersi.

Uśmiech także sprzyja zdrowiu