Bank Danych o Lasach jego budowa, i możliwości wykorzystania Andrzej Talarczyk, Stanisław Zajączkowski

Bank Danych o Lasach jego budowa, i możliwości wykorzystania Andrzej Talarczyk, Stanisław Zajączkowski 1

Wiedza jest niezbędna do podejmowania decyzji 4

Wiedza o lesie Opisać i zmierzyć Zgromadzić informacje Przefiltrować i zagregować Przetworzyć w wiedzę Mała skala Obiekty lokalne Stan aktualny Wiedza operacyjna Większa skala Rozleglejszy obszar Historia Wiedza taktyczna Informacja o informacji Przewodnik po danych Łatwy dostęp Zapobiec przeładowaniu informacją Informacja rodzi się z informacji Wiedza strategiczna 5

Wiedza o lesie Inwentaryzacje i planowanie Plany urządzenia lasu Wielkoobszarowa inwentaryzacja stanu lasów Plany ochrony ekosystemów leśnych w parkach narodowych Informacje operacyjne Roczna aktualizacja w SILP Opis taksacyjny Podział przestrzenny (leśna mapa numeryczna) Zaszłości gospodarcze Dane o pozyskaniu drewna Monitoring stanu lasu i środowiska przyrodniczego Informacje dodatkowe z innych dziedzin Geologia Meteorologia Hydrologia Mapy podkładowe Ewidencja gruntów i budynków itp. 6

Kompletne rozwiązanie (2013-2014) Pilotaż (2010-2012) Koncepcja (2009-2010) 7

Dane źródłowe dla lasów wszystkich form własności BDL Informacje dodatkowe System obliczeń, raportowania i prognozowania Portal internetowy 8

Lasy pozostałych form własności (rozproszone, zwykle w formie analogowej, w niejednolitym formacie) Wyszukanie, zgromadzenie i digitalizacja (BULiGL) CBDL Baza obliczeniowa Moduł obliczeniowy SILP Lasy Państwowe zestandaryzowana forma cyfrowa Dane źródłowe DGLP COT Baza portalu Portal internetowy Moduł raportowania Informacje pomocnicze Odbiorcy informacji Raporty BULiGL 9

Lasy pozostałych form własności (rozproszone, zwykle w formie analogowej, w niejednolitym formacie) Dane z GDOŚ Wyszukanie, Rezerwaty przyrody zgromadzenie i Parki narodowe digitalizacja Obszary Natura 2000 (BULiGL) Hydrologia i meteorologia Granice działów wodnych (KZGW) Pomiary meteorologiczne (IMGW) CBDL Geologia (PIG) Wydzielenia geologiczne i powierzchniowe utwory geologiczne Typy krajobrazu naturalnego Moduł Granice złóż surowców mineralnych Baza obliczeniowy Rozmieszczenie osuwisk obliczeniowa SILP Lasy Państwowe zestandaryzowana forma cyfrowa IBL Informacje pomocnicze Dane źródłowe Dane z Krajowego Systemu Informacji o Pożarach Lasów Dane z monitoringu lasu DGLP COT Ochrona lasu (DGLP, ZOL) występowanie szkodników leśnych i wykonane zabiegi ochronne powierzchnie Odbiorcy zagrożone przez szkodniki informacji korzeni Baza portalu BULiGL Portal internetowy Moduł raportowania GUS CODGiK Urzędy Morskie Spółki Skarbu Państwa... Raporty 12

- zbiór kompletnej informacji o lasach w Polsce 14

Cele stawiane przed BDL Gromadzenie Przetwarzanie Analizowanie i prognozowanie Udostępnianie Standaryzacja 15

Znaczenie Banku Danych o Lasach Gromadzenie i standaryzacja informacji o lasach Realizacja obywatelskiego prawa do informacji Realizacja zadań PGL LP (udostępnianie informacji, KIIP) Źródło danych dla naukowców i ekspertów Źródło wiedzy dla władzy politycznej Źródło danych dla statystyki publicznej Źródło wiedzy dla raportowania międzynarodowego 16

Praktyczne możliwości wykorzystania BDL dostarczanie danych źródłowych prezentowanie informacji w różnych przekrojach sporządzanie analiz, syntez i prognoz 17

Stan lasu oraz prognozy w BDL W praktyce duże oczekiwania na informacje o lasach dotyczą często stanu lasu zaktualizowanego na określoną datę, a obecnie coraz większej wagi nabierają także prognozy rozwoju zasobów leśnych oraz możliwości pozyskania drewna. Istotne jest, aby informacje te mogły być przedstawiane na tle najważniejszych informacji z zakresu ochrony przyrody oraz stanu środowiska przyrodniczego. W BDL podstawą do aktualizacji na określona datę jest stan lasu ujęty w dokumentacji urządzeniowej (w planach urządzenia lasu, w planach ochrony PN oraz w uproszczonych planach urządzenia lasu). Podstawą do opracowania prognozy rozwoju zasobów leśnych oraz możliwości pozyskania drewna jest zaktualizowany stan lasu oraz przewidywana intensywność użytkowania rębnego i przedrębnego. 18

Stan lasu oraz prognozy w BDL Aktualizacja stanu lasu na określoną datę oraz sporządzanie prognoz zostały oprogramowane w BDL. Możliwe jest zatem sprawne generowanie raportów z tego zakresu. Przetwarzanie takie można przeprowadzić dla lasów dowolnego obszaru kraju. Przykładowo, interesuje nas stan określonego obszaru lasu i chcemy go scharakteryzować raportami dotyczącymi: 1) struktury powierzchni lasów według form własności, 2) struktury wiekowej i gatunkowej, a następnie przedstawić przewidywane zmiany za pomocą raportów obrazujących: 3) prognozę rozwoju zasobów leśnych, 4) prognozę możliwości pozyskania drewna, a także jego struktury jakościowej. 19

Wybór obszaru kraju z mapy 20

Wybrany obszar na mapie na tle danych meteorologocznych 25

Wybrany obszar na mapie na tle granic form ochrony przyrody 26

Wybranych obszar na mapie na tle powierzchniowych utworów geologicznych 27

Wybrany obszar na tle mapy krajobrazów naturalnych 28

Formy własności lasów na wybranym obszarze 18 328,14 ha 29

Powierzchniowo-miąższościowa tabela klas wieku według gatunków panujących Formy własności 18 328,14 ha Lasy Państwowe: 248 m 3 /ha 63 lata 30

Powierzchniowo-miąższościowa tabela klas wieku według gatunków panujących po 10 latach Formy własności 18 328,14 ha Lasy Państwowe: 250 m 3 /ha 65 lat 31

Możliwości pozyskania drewna w II 10-leciu według klas wieku i gatunków panujących Formy własności 18 328,14 ha Lasy Państwowe: 2,52% zasobów drzewnych rocznie 6,3 m 3 /ha rocznie 32

Możliwości pozyskania drewna w II 10-leciu według klas jakości oraz gatunków panujących Formy własności 18 328,14 ha 33

Kierunki rozwoju analiz i syntez w zakresie stanu lasu oraz prognoz Poszerzanie zakresu przetwarzania danych w BDL: Automatyzacja generowania sekwencji zestawień, wykresów oraz map z uwzględnieniem danych z zakresu ochrony przyrody i stanu środowiska przyrodniczego (np. na potrzeby charakterystyki danego obszaru) Rozwój zastosowania danych z BDL: wariantowe prognozy rozwoju zasobów leśnych oraz możliwości pozyskania drewna (z uwzględnieniem ograniczeń gospodarki leśnej), opracowania analiz stanu powierzchni leśnej i zasobów drzewnych dla poszczególnych form własności przygotowywanie informacji na potrzeby planowania przestrzennego, przygotowywanie informacji na potrzeby regionalnego planowania urządzeniowego, raportowanie biomasy i pochłaniania węgla. Automatyzacja analiz w BDL: Automatyzacja wykonywania części opisowej opracowań (np. w przypadku opracowywania aktualizacji stanu powierzchni leśnej i zasobów drzewnych). 34

Wnioski wyzwania na przyszłość Systemowe rozwiązanie zasilania BDL w informacje o lasach Zwiększanie wskaźnika kompletności i aktualności oraz poprawa jakości dokumentacji urządzeniowej. Wprowadzenie prawnego obowiązku przekazywania danych z dokumentacji urządzeniowej Zapewnienie przekazywania danych dotyczących ochrony przyrody oraz stanu środowiska Standaryzacja informacji o lasach Jednolity standard opracowywania uproszczonego planu urządzenia lasu (instrukcja) Jednolity format danych elektronicznych (baza opisowa i dane przestrzenne) Sprawne mechanizmy przekazywania danych Ujednolicenie statystyki publicznej w zakresie leśnictwa Raportowanie powierzchni leśnej spójne z ewidencją gruntów i budynków Ciągła rozbudowa systemu informatycznego BDL Optymalizacja wydajności przetwarzania danych Rozwój algorytmów obliczeniowych i sposobów udostępniania informacji Utrzymywanie nowoczesnej infrastruktury sprzętowej 35

Wnioski wyzwania na przyszłość Duży zakres informacji gromadzonych w BDL oraz możliwości przetwarzania danych i tworzenia raportów w wielu przekrojach, a także zwiększające się zainteresowanie i możliwości udostępniania zgromadzonych danych, wskazują na potrzebę kontynuowania prac związanych z funkcjonowaniem oraz dalszym rozwojem: Banku Danych o Lasach, Wielkoobszarowej Inwentaryzacji Stanu Lasów wszystkich form własności. 36

www.bdl.lasy.gov.pl www.buligl.pl ul. Leśników 21 Sękocin Stary 05-090 Raszyn www.lasy.gov.pl ul. Grójecka 127 02-124 Warszawa