MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP.V.0932 4 10 Protokół z kontroli problemowej przeprowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Ryglicach, zwanym w dalszej części protokołu Ośrodkiem, przez Zespół Kontrolny Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie w składzie: Alicja Zaleśny-Olek Inspektor, Lucyna Maciejasz Operator Urządzeń Elektronicznych, Mieczysław Bętkowski Starszy Operator Urządzeń Przygotowania Danych, działających na podstawie upoważnienia do kontroli nr 4/10 z 1 września 2010 r., wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. [Dowód: akta kontroli str. 1-2] Kontrolę przeprowadzono w dniach 6 7 września 2010 r. na podstawie art. 12 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206), art. 20 ust.1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) oraz art. 31 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2009 r., Nr 1, poz. 7 z późn. zm.). Tematem kontroli była realizacja zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Celem kontroli było sprawdzenie prawidłowości realizacji zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikających z ww. ustaw. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2009 r. Kontrola została przeprowadzona metodą losową i obejmowała dokumentację świadczeń przyznawanych w ramach sytemu świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego. Ustaleń kontrolnych dokonano w oparciu o dokumentację, a także ustne i pisemne wyjaśnienia złożone przez Dyrektora GOPS w Ryglicach Panią Annę Mikrut. Dyrektor Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach prowadzi nadzór nad całością pracy Ośrodka. Natomiast decyzje w sprawach wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych, ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów wydaje Dyrektor oraz Inspektor ds. świadczeń rodzinnych p. Lucyna Lipowska-Kawa w zakresie spraw wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych, na podstawie niżej wymienionych upoważnień. Ustalenia kontroli: Ośrodek realizuje zadania zlecone, będące przedmiotem kontroli na podstawie wewnętrznych aktów normatywnych, takich jak: Uchwała Nr XXVII/183/08 Rady Miejskiej w Ryglicach z 30 września 2008 r. w sprawie upoważnienia Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach do podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych, Zarządzenia Nr 19a Burmistrza Ryglic z 1 sierpnia 2008 r. w sprawie upoważnienia Pani Anny Mikrut Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach do prowadzenia w imieniu Burmistrza Ryglic postępowań w sprawach świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wydawania w tych sprawach decyzji administracyjnych,
Zarządzenia Nr 3a/07 Burmistrza Ryglic z 1 lutego 2007 r. w sprawie upoważnienia Pani Anny Mikrut p.o. Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach do m.in.: prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń z zakresu świadczeń rodzinnych, w tym do wydawania decyzji administracyjnych, na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 228, poz. 2255 ze zm.), Zarządzenia Nr 25/2010 Burmistrza Ryglic z 14 czerwca 2010 r. w sprawie upoważnienia Pani Anny Mikrut Dyrektor Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach do podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych, prowadzenia postępowania i wydawania w tych sprawach decyzji administracyjnych, Zarządzenia Nr 14/07 Burmistrza Ryglic z 16 kwietnia 2007 r. w sprawie upoważnienia Pani Lucyny Lipowskiej-Kawa inspektora ds. świadczeń rodzinnych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń rodzinnych, a także wydawania decyzji administracyjnych w tych sprawach. [Dowód: akta kontroli str. 3-22] Kompetencje i organizacja Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach uregulowane zostały: Uchwałą Nr XLVI/323/10 Rady Miejskiej w Ryglicach z dnia 16 marca 2010 r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach [Dowód: akta kontroli str. 23-30] Zapisy statutu potwierdzają, iż Ośrodek realizuje zadania zlecone z zakresu administracji rządowej wynikających z ww. ustaw. Zarządzeniem Nr 7A/2010 Dyrektora Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach z dnia 5 maja 2010 r. zatwierdzono Regulamin Organizacyjny Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach. [Dowód: akta kontroli str. 31-50] W strukturze organizacyjnej Ośrodka zamieszczonej w Regulaminie Organizacyjnym GOPS w Ryglicach wyodrębniono Dział Świadczeń Rodzinnych, którego głównym zadaniem jest przyznawanie i wypłacanie świadczeń rodzinnych. W ww. strukturze znajduje się stanowisko ds. funduszu alimentacyjnego oraz administracyjno-ekonomicznych. W czasie kontroli stwierdzono, iż zakresy czynności dwóch pracowników Działu Świadczeń Rodzinnych GOPS w Ryglicach zawierają zapisy dotyczące realizacji zadań wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Zarządzeniem Nr 1/a/2008 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach z dnia 12 lutego 2008 r. wprowadzono z dniem 2 stycznia 2008 r. jednolity rzeczowy wykaz akt do stosowania w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Ryglicach. [Dowód: akta kontroli str. 51-88] Dyrektor GOPS w Ryglicach podjął stosowne czynności mające na celu uzgodnienie z Archiwum Państwowym w Krakowie jednolitego rzeczowego wykazu akt dla Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach, pismo znak: NVI.401-209/07 z 11 lutego 2008 r. (przedstawione zespołowi kontrolnemu po zakończeniu kontroli 8 września 2010 r.) oraz pismo znak: NVI-401-342/09 z 4 stycznia 2010 r. Dyrektor Ośrodka złożył w tej sprawie następujące wyjaśnienie: Wyjaśnienie w sprawie uzgodnień archiwalnych: Wyjaśniam, iż brak w aktach pierwszego uzgodnienia z archiwum państwowym spowodowane jest tym, że korespondencja prowadzona była mailowo i nie dokonano wydruku. W aktach 2
znajduje się korespondencja, która mówi o wprowadzeniu do stosowania w GOPS jednolitego rzeczowego wykazu akt (pismo przewodnie, Zarządzenie).. [Dowód: akta kontroli str. 95-96] Zarządzeniem Nr 1b/2008 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach z dnia 12 lutego 2008 r. wprowadzono Instrukcję Kancelaryjną do stosowania w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Ryglicach. [Dowód: akta kontroli str. 97-102] W zakresie stosowania Instrukcji kancelaryjnej Dyrektor Ośrodka złożył następującej treści wyjaśnienie: Wyjaśniam, że omyłkowo jako załącznik do zarządzenia nr 1a/2008 wydrukowano jednolity rzeczowy wykaz akt przez uzgodnieniami z Archiwum Państwowym, natomiast stosowana jest wersja prawidłowa po uzgodnieniach z Archiwum.. [Dowód: akta kontroli str. 103-104] Według informacji przedłożonej przez Dyrektora Ośrodka zadania z zakresu świadczeń rodzinnych realizowane były w następujący sposób: Sprawy w 2009 r. sprawy świadczeń rodzinnych oraz Funduszu Alimentacyjnego prowadziło dwóch pracowników. Również na dzień kontroli sprawy te prowadzi dwóch pracowników. Jednak w 2010 roku wprowadzono nowy regulamin organizacyjny (obecnie etap wdrażania) który przewiduje oddzielenie Funduszu Alimentacyjnego. Jednak ze względu na brak środków finansowych nie zatrudniono pracownika. [Dowód: akta kontroli str. 105-106] Stwierdzono, iż w numerach decyzji do symboli klasyfikacyjnych dodawane są dodatkowe litery oraz cyfry. Dyrektor Ośrodka złożyła wyjaśnienie dotyczące oznaczenia (znak sprawy) decyzji dotyczących świadczeń rodzinnych. Numer decyzji o świadczenia rodzinne składa się z: NP. GOPS/522/1267/ZR/08/2009 GOPS skrót jednostki 522 - symbol klasyfikacyjny z jednolitego rzeczowego wykazu akt 1267 nr kolejny wydanej decyzji ZR zasiłek rodzinny 08 miesiąc, w którym wydano decyzję 2009 rok wydania decyzji Numer decyzji nadawany jest zgodnie z Instrukcją Kancelaryjną Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach.. [Dowód: akta kontroli str. 121-122] Realizacja zadań zleconych wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) W trakcie kontroli poddano analizie dokumentację świadczeniobiorców, którym wypłacono zasiłki rodzinne wraz z dodatkami z tytułu: urodzenia dziecka, opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania dziecka, kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, rozpoczęcia roku szkolnego, podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania oraz dokumentację osób, którym przyznano świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne. Ponadto przeanalizowano akta osób uprawnionych do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka. Świadczenia przyznawano na mocy decyzji administracyjnych 3
wydawanych z upoważnienia Burmistrza Ryglic przez Kierownika GOPS oraz Inspektora ds. świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego, który zgodnie z art. 20 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych jest organem właściwym do realizacji zadań w zakresie świadczeń rodzinnych. W wydanych decyzjach dotyczących przyznanych zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami jako podstawa prawna przywołane były przepisy: ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2006 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2009 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych, Upoważnienie Burmistrza Ryglic z 1 lutego 2007 r. do wydawania decyzji administracyjnych. W podstawie prawnej części skontrolowanych decyzji stwierdzono brak przywołania rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 105 poz. 881 z późn. zm.). [Dowód: akta kontroli str. 123-128] Statystyka świadczeń rodzinnych (tj. ilość wydanych decyzji z rozbiciem na dodatki do zasiłków rodzinnych oraz świadczenia opiekuńcze) W Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Ryglicach w 2009 roku zostało wydanych 2230 decyzji dotyczących świadczeń rodzinnych, w tym zostało wydanych 839 decyzji przedłużających okres zasiłkowy rozpoczynający się w od 1 września 2008 r. do 31 października 2009r., 62 decyzje przyznające jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka, 83 decyzji na wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, 26 decyzji na wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, 1158 decyzje na wniosek o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego, 62 decyzje odmowne dotyczące wniosków o świadczenia rodzinne z powodu przekroczenia kryterium dochodowego. W roku 2009 zostało wydanych 46 decyzji na wniosek o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, w tym jedna decyzja odmowna z powodu przekroczenia kryterium dochodowego. Statystyka wydanych decyzji świadczeń rodzinnych w roku 2009: L.p. Wyszczególnienie 1 Zasiłek rodzinny + dodatki 1158 2 Przedłużenie okresu świadczeniowego 839 3 Wypłacone dodatki do zasiłków rodzinnych, w tym z tytułu: 3.1 Urodzenia dziecka 96 3.2 Opieki nad dzieckiem w okresie korzystania 630 z urlopu wychowawczego 3.3 Samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek 0 4
upływu ustawowego okresu jego pobierania 3.4 Samotnego wychowywania dziecka 787 3.5 Kształcenia i rehabilitacji dziecka 1072 niepełnosprawnego 3.6 Rozpoczęcia roku szkolnego 1612 3.7 Podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem 4001 zamieszkania, w tym: 3.7.1 Na pokrycie wydatków związanych 197 z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła 3.7.2 Na pokrycie wydatków związanych 3804 z dojazdem do miejscowości, w której jest szkoła 3.8 Wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej 6083 4 Zasiłki pielęgnacyjne 83 5 Świadczenia pielęgnacyjne 26 6 Jednorazowa zapomoga z tyt. urodzenia 62 7 Decyzje odmowne 62 8 Ogółem: 1+2+4+5+6+7 2 230 Wysokość wypłaconych w 2009r. świadczeń rodzinnych oraz kwota nienależnie pobranych Lp. Kwota wypłaconych świadczeń rodzinnych W ramach koordynacji Kwota nienależnie pobranych świadczeń Na podstawie decyzji Marszałka 1. 3 672 717 7 863 5 740 12 321 [Dowód: akta kontroli str. 129-140] Kontroli poddano dokumentację do decyzji przyznających zasiłki rodzinne wraz z dodatkami o nr: GOPS 522/459/ZR/11/2009, GOPS 522/704/ZR/06/2009, GOPS 522/800/ZR/11/2009, GOPS 522/766/ZR/06/2009, GOPS 522/348/ZR/11/2009, GOPS 522/727/ZR/06/2009, GOPS 522/47/ZR/11/2009, GOPS 522/502/ZR/05/2009, GOPS 522 /502/ZR/11/2009, GOPS 522/347/ZR/05/2009, GOPS 522/405/ZR/11/2009, GOPS 522/130/ZR/11/2009, GOPS 522/1045/ZR/06/2009, GOPS 522/156/ZR/11/2009, GOPS 522/506/ZR/05/2009, GOPS 522/210/ZR/11/2009, GOPS 522/1048/ZR/06/2009, GOPS 522/459/ZR/11/2009, GOPS 522/405/ZR/11/2009, GOPS 522/704/ZR/06/2009, GOPS 522/777/ZR/11/2009, GOPS 522/946/ZR/06/2009, GOPS 522/873/ZR/11/2009, GOPS 522/956/ZR/06/2009, GOPS 522/270/ZR/11/2009, GOPS 522/1103/ZR/07/2009, GOPS 522/785/ZR/11/2009, GOPS 522/635/ZR/06/2009, GOPS 522/719/ZR/11/2009, GOPS 522/1110/ZR/08/2009, GOPS 522/761/ZR/11/2009, GOPS 522/157/ZR/04 /2009, GOPS 522/747/ZR/11/2009, GOPS 522/106/ZM/03/2009, GOPS 522/762/ZR/11/2009, GOPS 522/862/ZR/06/2009, GOPS 522/76/ZR/11/2009, GOPS 522/897/ZR/06/2009, GOPS 522/799/ZR/06/2009, GOPS 522/799/ZR/06/2009, GOPS 522/398/ZR/11/2009, GOPS 522/722/ZR/11/2009, GOPS 522/280/ZM/05/2009, GOPS 522/494/ZR/11/2009, GOPS 522/1019/ZR/06/2009, GOPS 522/715/ZR/11/2009, GOPS 522/1230/ZM/10/2009, GOPS 522/277/ZR/05/2009, GOPS 522/820/ZR/11/2009, GOPS 522/1037/ZM/06/2009, GOPS 522/977/ZR/12/2009, GOPS 522/1093/ZR/07/2009, GOPS 522/623/ZR/11/2009, GOPS 522/969/ZR/06/2009, GOPS 522/599/ZR/11/2009, GOPS 522/242/ZR/04/2009, GOPS 522/591/ZR/11//2009, GOPS 522/1147/ZR/08/2009, GOPS 522/1200/ZR/09/2009 5
GOPS 522/956/ZR/12/2009, GOPS 522/14/ZR/01/2009, GOPS 522/812/ZR/11/2009, GOPS 522/1042/ZR/06/2009,GOPS 522/1126/ZR/08/2009. W powyższym wykazie znajdują się również decyzje uwzględniające zmianę przepisów art. 2 ust.1 i 2 ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 223, poz.1456) dotyczącą przedłużenia okresu zasiłkowego do 31 października. Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przyznane decyzjami nr: GOPS 522/459/ZR/11/2009, GOPS 522/704/ZR/06/2009, GOPS 522/348/ZR/11/2009, GOPS 522/727/ZR/06/2009, GOPS 522/47/ZR/11/2009, GOPS 522/502/ZR/05/2009, GOPS 522/156/ZR/11/2009, GOPS 522/506/ZR/05/2009, GOPS 522/459/ZR/11/2009, GOPS 522/704/ZR/06/2009, GOPS 522/785/ZR/11/2009, GOPS 522/635/ZR/06/2009, GOPS 522/761/ZR/11/2009, GOPS 522/157/ZR/04 /2009, GOPS 522/494/ZR/11/2009, GOPS 522/1019/ZR/06/2009. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający ustalenie prawa do przedmiotowego świadczenia. Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przyznane decyzjami nr: GOPS 522/722/ZR/11/2009, GOPS 522/280/ZM/05/2009, GOPS 522/494/ZR/11/2009, GOPS 522/1019/ZR/06/2009, GOPS 522/715/ZR/11/2009, GOPS 522/1230/ZM/10/2009, GOPS 522/820/ZR/11/2009, GOPS 522/1037/ZM/06/2009, GOPS 522/977/ZR/12/2009, GOPS 522/623/ZR/11/2009, GOPS 522/969/ZR/06/2009, GOPS 522/599/ZR/11/2009, GOPS 522/242/ZR/04/2009. W aktach znajdowały się dokumenty wymagane na podstawie 3 rozporządzenia tj. zaświadczenie pracodawcy o udzieleniu urlopu wychowawczego oraz o okresie na jaki urlop wychowawczy został udzielony, zaświadczenie o co najmniej sześciomiesięcznym okresie pozostawania w stosunku pracy bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego, zaświadczenie organu emerytalno-rentowego stwierdzające, że osoba ubiegająca się była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych. Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przyznane decyzjami nr: GOPS 522/459/ZR/11/2009, GOPS 522/704/ZR/06/2009, GOPS 522/800/ZR/11/2009, GOPS 522/766/ZR/06/2009, GOPS 522/348/ZR/11/2009, GOPS 522/727/ZR/06/2009, GOPS 522/47/ZR/11/2009, GOPS 522/502/ZR/05/2009, GOPS 522 /502/ZR/11/2009, GOPS 522/347/ZR/05/2009, GOPS 522/130/ZR/11/2009, GOPS 522/1045/ZR/06/2009, GOPS 522/156/ZR/11/2009, GOPS 522/506/ZR/05/2009, GOPS 522/506/ZR/05/2009, GOPS 522/210/ZR/11/2009, GOPS 522/1048/ZR/06/2009, GOPS 522/459/ZR/11/2009, GOPS 522/704/ZR/06/2009, GOPS 522/777/ZR/11/2009, GOPS 522/946/ZR/06/2009, GOPS 522/873/ZR/11/2009, GOPS 522/956/ZR/06/2009, GOPS 522/270/ZR/11/2009, GOPS 522/1103/ZR/07/2009, GOPS 522/785/ZR/11/2009, GOPS 522/635/ZR/06/2009, GOPS 522/761/ZR/11/2009, GOPS 522/157/ZR/04 /2009, GOPS 522/747/ZR/11/2009, GOPS 522/106/ZM/03/2009, GOPS 522/762/ZR/11/2009, GOPS 522/862/ZR/06/2009, GOPS 522/76/ZR/11/2009, GOPS 522/897/ZR/06/2009, GOPS 522/799/ZR/06/2009, GOPS 522/494/ZR/11/2009, GOPS 522/1019/ZR/06/2009. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający ustalenie prawa do przedmiotowego świadczenia. Dodatki na pokrycie wydatków związanych z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się szkoła, przyznane decyzjami nr: GOPS 522/459/ZR/11/2009, GOPS 522/704/ZR/06/2009, 6
GOPS 522/800/ZR/11/2009, GOPS 522/766/ZR/06/2009, GOPS 522/47/ZR/11/2009, GOPS 522 /502/ZR/11/2009, GOPS 522/347/ZR/05/2009, GOPS 522/156/ZR/11/2009, GOPS 522/210/ZR/11/2009, GOPS 522/459/ZR/11/2009, GOPS 522/704/ZR/06/2009, GOPS 522/777/ZR/11/2009, GOPS 522/946/ZR/06/2009, GOPS 522/270/ZR/11/2009, GOPS 522/1103/ZR/07/2009, GOPS 522/785/ZR/11/2009, GOPS 522/635/ZR/06/2009, GOPS 522/761/ZR/11/2009, GOPS 522/157/ZR/04 /2009, GOPS 522/762/ZR/11/2009, GOPS 522/799/ZR/06/2009. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający ustalenie prawa do przedmiotowego świadczenia. Zasiłek przyznawany był do końca roku szkolnego tj. do 30 czerwca 2010 r. Dodatki z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego przyznane decyzjami nr: GOPS 522/459/ZR/11/2009, GOPS 522/704/ZR/06/2009, GOPS 522/800/ZR/11/2009, GOPS 522/766/ZR/06/2009, GOPS 522/348/ZR/11/2009, GOPS 522/727/ZR/06/2009, GOPS 522 /502/ZR/11/2009, GOPS 522/347/ZR/05/2009, GOPS 522/903/ZM/11/2009, GOPS 522/130/ZR/11/2009, GOPS 522/1045/ZR/06/2009, GOPS 522/459/ZR/11/2009, GOPS 522/704/ZR/06/2009, GOPS 522/873/ZR/11/2009, GOPS 522/956/ZR/06/2009, GOPS 522/270/ZR/11/2009, GOPS 522/1103/ZR/07/2009. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający ustalenie prawa do przedmiotowego świadczenia, w tym aktualne orzeczenia zaliczające dziecko lub osobę uczącą się do osób niepełnosprawnych. Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka przyznane decyzjami nr: GOPS 522/719/ZR/11/2009, GOPS 522/1110/ZR/08/2009, GOPS 522/761/ZR/11/2009, GOPS 522/157/ZR/04 /2009, GOPS 522/747/ZR/11/2009, GOPS 522/106/ZM/03/2009, GOPS 522/762/ZR/11/2009, GOPS 522/862/ZR/06/2009, GOPS 522/76/ZR/11/2009, GOPS 522/897/ZR/06/2009, GOPS 522/799/ZR/06/2009, GOPS 522/799/ZR/06/2009, GOPS 522/398/ZR/11/2009. W aktach znajdowały się dokumenty wymagane na podstawie 4 rozporządzenia, zgodnie z którym Osoba ubiegająca się o przyznanie prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka do wniosku o zasiłek rodzinny dołącza: kopię skróconego aktu zgonu drugiego z rodziców dziecka lub odpis zupełny aktu urodzenia dziecka, w przypadku gdy ojciec dziecka jest nieznany lub odpis wyroku oddalającego powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców.. Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka przyznane decyzjami nr: GOPS 522/1110/ZR/08/2009, GOPS 522/277/ZR/05/2009, GOPS 522/1093/ZR/07/2009, GOPS 522/591/ZR/11//2009, GOPS 522/1147/ZR/08/2009, GOPS 522/1200/ZR/09/2009, GOPS 522/956/ZR/12/2009, GOPS 522/14/ZR/01/2009, GOPS 522/812/ZR/11/2009, GOPS 522/1042/ZR/06/2009, GOPS 522/1126/ZR/08/2009. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający ustalenie prawa do przedmiotowego świadczenia. Dodatki do zasiłku rodzinnego na pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła przyznane decyzjami nr: GOPS 522/130/ZR/11/2009, GOPS 522/1045/ZR/06/2009, GOPS 522/156/ZR/11/2009, GOPS 522/210/ZR/11/2009, GOPS 522/1048/ZR/06/2009, GOPS 522/777/ZR/11/2009, GOPS 522/946/ZR/06/2009, GOPS 522/873/ZR/11/2009, GOPS 522/956/ZR/06/2009, GOPS 522/270/ZR/11/2009, GOPS 522/1103/ZR/07/2009, GOPS 522/785/ZR/11/2009, GOPS 522/635/ZR/06/2009. 7
W aktach znajdowały się dokumenty wymagane na podstawie 5 rozporządzenia, zgodnie z którym Osoba ubiegająca się o przyznanie prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania do wniosku o zasiłek rodzinny dołącza: 1) dokument potwierdzający tymczasowe zameldowanie ucznia w bursie, internacie lub w innym miejscu zapewniającym zamieszkanie, prowadzonych przez podmiot publiczny; 2) zaświadczenie szkoły; 3) oświadczenie osoby fizycznej o wynajmie lokalu uczniowi oraz dokument potwierdzający tymczasowe zameldowanie.. Decyzje m.in. zawierały wysokość przyznanych zasiłków rodzinnych oraz kwoty poszczególnych dodatków, okres na jaki świadczenia zostały przyznane. Kwota zasiłku rodzinnego w badanym okresie zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 18 lipca 2006 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokość świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 130, poz. 903) uzależniona była od wieku dziecka i kształtowała się w następująco: 48 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia, 64 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia, 68 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia. Od 1 listopada 2009 r. zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2009 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2009 r. Nr 129, poz. 1058) wysokości zasiłków rodzinnych kształtowały się w sposób następujący: 68 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia, 91 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia, 98 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia. W skontrolowanych decyzjach wysokość kwot przyznanych świadczeń była zgodna z kwotami zasiłków wraz z dodatkami określonymi w cytowanych wyżej rozporządzeniach. W aktach świadczeniobiorców znajdowały się wnioski, niezbędne zaświadczenia i oświadczenia oraz decyzje administracyjne. Na wniosku widniała pieczęć i data wpływu. W celu określenia dochodu z gospodarstwa rolnego świadczeniobiorcy składali oświadczenia członków rodziny o wysokości uzyskanego w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy innego dochodu niepodlegającego opodatkowaniu, zgodnie z załącznikiem nr 4 do rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 105, poz. 881). Natomiast w przypadku, gdy strona ubiegała się o zasiłek rodzinny na dziecko w wieku powyżej 18 lat dostarczano zaświadczenie ze szkoły o kontynuacji edukacji przez to dziecko. Kontrola wykazała, iż przy obliczaniu dochodu osób osiągających dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych przeliczano składki na ubezpieczenie zdrowotne, zgodnie z przepisem 15 ust. 2 rozporządzenia w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne. W czasie przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono: 1. W dokumentacji do decyzji przedłużających okres zasiłkowy brak zawiadomienia strony o wszczęciu postępowania administracyjnego z urzędu, np. przy decyzji: 8
GOPS 522/766/ZR/06/2009, GOPS 522/727/ZR/06/2009, GOPS 522/502/ZR/05/2009, GOPS 522/130/ZR/11/2009, GOPS 522/704/ZR/06/2009. [Dowód: akta kontroli str. 141-146] 2. W decyzji zmieniającej nr GOPS 522/946/ZR/06/2009 z 19 czerwca 2009 r. w sentencji decyzji dokonano poprawki wysokości zasiłku rodzinnego przy użyciu długopisu. [Dowód: akta kontroli str. 147-148] 3. We wniosku o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego L. Dz. 1279 z 16 września 2009 r. strona wnosiła o przyznanie zasiłku rodzinnego oraz dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, decyzją nr GOPS 522/405/ZR/11/2009 z 9 listopada 2009 r. Ośrodek przyznał tylko zasiłek rodzinny. Ponadto błędnie przywołano datę złożenia wniosku tj. 14 września 2009. Dyrektor Ośrodka złożył następujące wyjaśnienie: Na podstawie wniosku złożonego16-09-2009 r. przez Panią Bernadetę J., przyznano decyzją GOPS 522/405/ZR/11/2009 z 09-11-2009 na syna Mateusza J. zasiłek rodzinny na dziecko do 5 lat w kwocie 68,00 zł. miesięcznie na okres od 01-11-2009 r. do 31-10-2010 r. nie przyznano Stronie dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji 4dziecka niepełnosprawnego do 5 roku życia (o który wnioskowała we wniosku), nie było w aktach sprawy aktualnego orzeczenia o niepełnosprawności dziecka. Przez przeoczenie nie odmówiono stronie prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego na syna Mateusza J. W dniu 27-11-2009 r. Pani Bernadeta J. złożyła wniosek o zasiłek pielęgnacyjny i dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego w załączeniu aktualne orzeczenie o niepełnosprawności syna. Organ w dniu 27-11-2009 r. wydał decyzje przyznające zasiłek pielęgnacyjny NR GOPS 523/907/ZP/11/2009 oraz decyzję przyznającą dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego na syna Mateusza w kwocie 60,00 zł. miesięcznie na okres od dnia 01-11-2009 do 31-10-2010 r. [Dowód: akta kontroli str.149-162] 4. Decyzje przyznające zasiłki rodzinne oraz dodatki do zasiłku rodzinnego w swym rozstrzygnięciu zawierały o przyznaniu jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka np. decyzje nr: GOPS 522/1110/ZR/08/2009 z 13 sierpnia 2009 r. oraz GOPS 522/277/ZR/05/2009 z 4 kwietnia 2009 r. [Dowód: akta kontroli str. 163-170] Skontrolowano dokumentację do decyzji nr: GOPS 524/423/SP/11/2009, GOPS 524/115/SP/03/2009, GOPS 524/424/SP/11/2009, GOPS 524/166/SP/04/2009, GOPS 524/92/SP/11/2009, GOPS 524/364/SP/05/2009, GOPS 524/419/SP/11/2009, GOPS 524/19/SP/01/2009, GOPS 524/273/SP/04/2009, GOPS 524/391/SP/11/2009, GOPS 524/170/SP/11/2009, GOPS 524/161/SP/04/2009 ustalających prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Zgodnie z art. 75 ust. 11 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) Wójt zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne lub dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu, o ile nie podlegają takiemu ubezpieczeniu z innego tytułu. Ponadto osobom tym winien opłacać składki na ubezpieczenie 9
emerytalne i rentowe przez okres niezbędny do uzyskania 20 - letniego okresu ubezpieczenia dla kobiety lub 25 - letniego dla mężczyzny, jednak nie dłużej niż przez 20 lat, zgodnie z art. 6 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.). Świadczenia pielęgnacyjne przyznawane były wnioskodawcom z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz koniecznością stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. W sytuacjach gdy wnioskodawca nie podlegał ubezpieczeniu społecznemu z innego tytułu przyznawano i opłacano składkę (np. decyzje nr: GOPS 524/391/SP/11/2009, GOPS 524/92/SP/11/2009, GOPS 524/419/SP/11/2009) w pozostałych aktach znajdują się oświadczenia o podleganiu ubezpieczeniu. W części akt znajduje się korespondencja z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych w zakresie ustalenia niezbędnego okresu ubezpieczenia. W decyzjach znajdują się potwierdzenia odbioru opatrzone datą. [Dowód: akta kontroli str. 165-175] Według informacji sporządzonej przez Ośrodek: Statystyka odprowadzanych składek na ubezpieczenia społeczne w 2009r.: W okresie od 01 stycznia 2009r. do 31 grudnia 2009r. w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Ryglicach od 12 osób odprowadzono składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, natomiast składki na ubezpieczenie zdrowotne odprowadzono od 2 osób.. [Dowód: akta kontroli str. 133] Stwierdzono, iż: 1. W postępowaniu zakończonym decyzją nr GOPS 524/92/SP/11/2009 z 3 listopada 2009 r. stwierdzono brak korespondencji z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych w zakresie ustalenia okresów składkowych wnioskodawcy. Analogiczne nieprawidłowości stwierdzono w postępowaniach zakończonych decyzjami: GOPS 524/391/SP/11/2009, GOPS 524/92/SP/11/2009. 2. W dokumentacji do decyzji nr GOPS 524/391/SP/11/2009 z 6 listopada 2009 r. brak zaświadczenia dotyczącego posiadanego gospodarstwa rolnego męża wnioskodawczyni. Stosowne zaświadczenie zostało przedstawione zespołowi kontrolnemu w trakcie trwania czynności kontrolnych 7 września 2010 r. [Dowód: akta kontroli str. 171-180] 3. W decyzji nr GOPS 524/423/SP/11/2009 z 9 listopada 2009 r. przywołano wniosek z 21 października 2009 r. dotyczący ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. W aktach znajdował się odpowiedni wniosek datowany na 23 października 2009 r. [Dowód: akta kontroli str. 123-128] Skontrolowano dokumentację do decyzji nr: GOPS 523/904/ZP/11/2009, GOPS 523/42/ZP/02/2009, GOPS 523/953/ZP/12/2009, GOPS 523/461/ZP/05/2009, GOPS 523/8407/ZP/03/2009, GOPS 523/37/ZP/02/2009, GOPS 523/876/ZP/06/2009, GOPS 523/991/ZP/12/2009, GOPS 523/411/ZP/05/2009, GOPS 523/4/ZP/01/2009, GOPS 523/312/ZP/05/2009, GOPS 523/1084/ZP/07/2009 - przyznających zasiłki pielęgnacyjne. 10
Decyzje adresowane były na osobę uprawnioną, w imieniu której działał przedstawiciel ustawowy. W aktach znajdowała się decyzja, wniosek, uwierzytelnione ksero dowodu osobistego oraz orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Stwierdzono, iż na mocy decyzji nr GOPS 523/461/ZP/05/2009 z 20 maja 2009 r. przyznano świadczenie w formie zasiłku pielęgnacyjnego na okres od 1 maja 2009 r. do 30 września 2011 r. natomiast orzeczenie zaliczające Adriana W. do osób niepełnosprawnych ważne było do 9 grudnia 2011 r. [Dowód: akta kontroli str.181-184] Na podstawie art.15b ustawy o świadczeniach rodzinnych Ośrodek wypłacał jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się żywego dziecka w wysokości 1000 zł na jedno dziecko. Zapomoga ta przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka niezależnie od ich dochodów. W aktach, poza decyzjami przyznającymi zapomogi, znajdowały się: wnioski, ksera dowodów osobistych i odpisy skróconych aktów urodzenia dzieci potwierdzone za zgodność z oryginałem oraz w dokumentacji decyzji wydanych po 1 listopada 2009 roku stosowne zaświadczenia lekarskie potwierdzające pozostawanie kobiety pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży, do porodu, uprawniające do dodatku z tytułu urodzenia dziecka zgodnie z art. 15b ust. 6 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Do decyzji przyznających jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka w sytuacji, gdy współmałżonek wnioskodawcy był zameldowany na terenie innej gminy w dokumentacji było zaświadczenie z właściwego terytorialnie Urzędu poświadczające, iż osoba ta nie ubiegała się o jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka (np. decyzja nr: GOPS 525/1240/BE/10/2009 z 21 października 2009 r.). Skontrolowano dokumentację do decyzji przyznających jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka o nr: GOPS 522/16/BE/01/2009, GOPS 522/49/BE/02/2009, GOPS 522/82/BE/03/2009, GOPS 522/105/BE/03/2009, GOPS 525/175/BE/04/2009, GOPS 525/311/BE/05/2009, GOPS 522/1070/BE/06/2009, GOPS 525/1111/BE/08/2009, GOPS 525/1142/BE/08/2009, GOPS 525/1228/BE/10/2009, GOPS 525/1240/BE/10/2009, GOPS 525/896/BE/11/2009, GOPS 525/967/BE/12/2009, GOPS 525/975/BE/12/2009, GOPS 525/987/BE/12/2009. Stwierdzono iż: 1. W decyzjach przyznających jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka nadawany był numer decyzji niezgodny z zasadami zawartymi w jednolitym rzeczowym wykazie akt stosowanym w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Ryglicach (np. GOPS 522/16/BE/01/2009 z 21 stycznia 2009 r., GOPS 522/49/BE/02/2009 z 12 lutego 2009 r.). 2. W decyzjach o nr: GOPS 522/16/BE/01/2009 z 21 stycznia 2009 r. oraz GOPS 525/1240/BE/10/2009 z 21 października 2009 r. znajdowały się potwierdzenia odbioru decyzji podpisane przez osobę inną niż wnioskodawca. W aktach spraw brak było stosownych upoważnień. [Dowód: akta kontroli str. 185-186] 3. W aktach do decyzji nr GOPS 522/49/BE/02/2009 z 12 lutego 2009 r., znajduje się wniosek z 13 lutego 2009 r. W podstawie prawnej decyzji przywołano wniosek z 12 lutego 2009 r. Dyrektor GOPS w Ryglicach złożyła w tej sprawie następujące wyjaśnienie: 11
Na podstawie wniosku złożonego w dniu 12-02-2009 r. przez Pana Janusza S., przyznano decyzją nr GOPS 522/49/BE/02/2009 z 12-02-2009 r. na syna Miłosza S. jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka w kwocie 1000 zł.. W aktach sprawy omyłkowo opieczętowano wniosek datą 13-02-2009 r. a powinno być 12-02-2009 r. tj. data faktycznego złożenia wniosku przez stronę.. Analogiczne nieprawidłowości stwierdzono w postępowaniu zakończonym decyzją nr GOPS 525/1240/BE/10/2009 z dnia 21 października 2009 r., w podstawie prawnej przywoływano datę złożenia wniosku, inną niż data wpływu do GOPS w Ryglicach. [Dowód: akta kontroli str. 187-200] Decyzje odmowne: Poddano analizie dokumentację do następujących odmownych decyzji o nr: GOPS 522/636/ZR/11/2009, GOPS 522/638/ZR/11/2009, GOPS 522/826/ZR/11/2009, GOPS 522/830/ZR/11/2009, GOPS 522/832/ZR/11/2009, GOPS 522/834/ZR/11/2009, GOPS 522/835/ZR/11/2009, GOPS 522/909/ZR/11/2009, GOPS 522/910/ZR/11/2009, GOPS 522/918/ZR/11/2009 która potwierdziła przekroczenie kryterium dochodowego określonego w art. 5 ust.1 i 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Kontrola wykazała, że zasiłek rodzinny wraz z dodatkami, jednorazową zapomogę oraz świadczenia opiekuńcze przyznano osobom, które spełniały wymogi ustawy o świadczeniach rodzinnych. Postępowanie w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego Kierownik Ośrodka przedłożył następującą informację: Działając zgodnie z zasadami stosowania zapisów art. 23a ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczenia rodzinnych (t. j. z 2006r. Dz. U. Nr 139, poz. 992 ze zm.), w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w tutejszym Ośrodku wszczęto postępowanie w roku 2008 wobec 21 świadczeniobiorców. Podstawą do w/w postępowania były w większości przypadków oświadczenia świadczeniobiorców o pracy za granicą współmałżonka bądź też wystąpienie z wnioskiem o wystawienie zaświadczenia o pobieranych świadczeniach rodzinnych z rozbiciem na poszczególne miesiące i kwoty celu ubiegania się o świadczenia rodzinne za granicą. Organ I instancji, jakim jest tutejszy Ośrodek wystawiając w/w zaświadczenie występuje do Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Krakowie z zapytaniem czy mają zastosowania przepisy w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, gdyż istnieje prawdopodobieństwo do podwójnego pobierania świadczeń rodzinnych. Wobec powyższego w 21 prowadzonych sprawach z roku 2009, dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego 19 spraw jest w trakcie realizacji postępowania, a wobec 2 spraw została wydana decyzja administracyjna w sprawie ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego przez Marszałka Województwa Małopolskiego.. [Dowód: akta kontroli str. 139] Realizacja ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów W wydanych decyzjach dotyczących świadczeń z funduszu alimentacyjnego jako podstawę prawną przywoływane były przepisy: ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2009 r., Nr 1, poz. 7 z późn. zm.), ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.), 12
ponadto przywołano Zarządzenie Burmistrza Ryglic Nr 19a z dnia 1 sierpnia 2008 r. dot. upoważnienia Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach do prowadzenia w imieniu Burmistrza Ryglic postępowań w sprawach świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz do wydawania w tych sprawach decyzji administracyjnych. W analizowanych decyzjach stwierdzono brak przywołania rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 lipca 2008 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenia prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. Nr 136, poz. 855 z późn. zm.). W jednej z badanych decyzji przywołano ww. rozporządzenie tj. decyzja nr 532/4/ZMFA/06/2009. Zespołowi kontrolnemu przedłożona została informacja Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach dotycząca wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego w 2009 roku o następującej treści: Statystyka wydanych decyzji w roku 2009 świadczeń z funduszu alimentacyjnego: L.p. 1. Wyszczególnienie Fundusz alimentacyjny Liczba świadczeń Liczba decyzji przyznających Liczba decyzji odmownych Liczba decyzji żądających zwrotu od dłużników 541 45 1 22 Statystyka wypłaconych w roku 2009 świadczeń z funduszu alimentacyjnego i kwoty zwrócone przez dłużników: Kwota wypłaconych Kwota zwrócone przez L.p. Wyszczególnienie świadczeń dłużników 1. Fundusz alimentacyjny 150 210 34 091 [Dowód: akta kontroli str. 135] Kontroli poddano dokumentację do decyzji: GOPS 532/43/FA/10/2009, GOPS 532/36/FA/10/2009, GOPS 532/37/ FA/10/2009, GOPS 532/38/FA/10/2009 z 8 października 2009 r., GOPS 532/39/FA/10/2009, GOPS 532/20/FA/09/2009, GOPS 532/28/FA/09/2009, GOPS 532/9/FA/09/2009, GOPS 532/15/FA/09/2009, GOPS 532/30/FA/09/2009, GOPS 532/26/FA/09/2009, GOPS 532/22/FA/09/2009, GOPS 532/17/FA/09/2009, GOPS 532/42/FA/10/2009, GOPS 532/17/FA/09/2009, GOPS 532 8/ZMFA/09/2009, GOPS 532/5/FA/09/2009, GOPS 532/5/FA/09/2009, GOPS 532/34/FA/09/2009, GOPS 532/29/FA/09/2009, GOPS 532/38/FA/09/2009 z 13 października 2009 r., GOPS 532/4/ZMFA/06/2009, GOPS 532/27/FA/09/2009, GOPS 532/33/FA/09/2009, GOPS 532/7/FA/09/2009, GOPS 532/44/FA/11/2009, GOPS 532/45/FA/10/2009, GOPS 532/21/FA/09/2009 przyznających ustalających prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego. 13
W powyższym wykazie znajdują się również decyzje uchylające prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Skontrolowano również decyzje o nr: GOPS 534-1/4/FA/11/2009, GOPS 534-1/4/FA/3/2009, GOPS 534-1/11/FA/11/2009, GOPS 534-1/5/FA/11/2009, GOPS 534-1/18/FA/11/2009, GOPS 534-1/12/FA/11/2009, GOPS 534-1/17/FA/11/2009, GOPS 534-1/2/FA/11/2009, GOPS 534-1/14/FA/11/2009, GOPS 534-1/16/FA/11/2009, w sprawie ustalenia obowiązku zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego. W aktach świadczeniobiorców znajdowały się wnioski, niezbędne zaświadczenia (m.in. ze szkoły, do której uczęszczają osoby uprawnione) i oświadczenia (m.in. o dochodach nieopodatkowanych), zaświadczenia o bezskutecznej egzekucji, wyroki sądu orzekające rozwód lub separację, wyroki sądu ustalające wysokość alimentów oraz decyzje administracyjne. Jeden egzemplarz decyzji przekazywano do komornika. Uzasadnienie faktyczne uwzględniało szczegółowe informacje, z których wynikała określona w decyzji wysokość przyznanego świadczenia. Zgodnie z art. 107 3 kodeksu postępowania administracyjnego, uzasadnienie faktyczne w szczególności zawierało fakty, które organ uznał za dowody potwierdzające pełną indywidualną sytuację strony, potwierdzoną dokumentami, które warunkują określoną w decyzji wysokość świadczenia. Na wnioskach widniała pieczęć i data wpływu. Potwierdzano zgodność kopii dokumentów z oryginałem. Decyzje zawierały wszystkie elementy wyszczególnione w art. 107 1 kodeksu postępowania administracyjnego. W rozstrzygnięciu decyzji informowano stronę o kwocie przyznanego świadczenia. Ponadto powiadamiano świadczeniobiorcę o miejscu wypłaty świadczenia oraz czasookresie jego pobierania. Osoby posiadające rachunki bankowe otrzymywały świadczenia na wskazany numer konta. Stwierdzono, iż decyzje przyznające świadczenie z funduszu alimentacyjnego osobie niepełnoletniej wydawane były na osobę uprawnioną reprezentowaną przez przedstawiciela ustawowego. Przy obliczaniu dochodu rodziny postępowano zgodnie z przepisami, nie wliczając do dochodu otrzymywanego świadczenia alimentacyjnego. Kontrola wykazała, że wysokość świadczeń ustalano zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2009 r., Nr 1, poz. 7 z późn. zm.). Ponadto w czasie działań kontrolnych dokonano następujących ustaleń: 1. W oznakowaniu decyzji nr 532/4/ZMFA/06/2009 stwierdzono brak przywołania skrótu jednostki wydającej decyzję. Instrukcja Kancelaryjna stosowana w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Ryglicach przewiduje umieszczanie w numerze decyzji skrótu jednostki (GOPS). W tej samej dokumentacji znajdowała się decyzja nr GOPS 532/15/FA/09/2009 z 18 września 2009 r. przyznająca osobie uprawnionej świadczenie z funduszu alimentacyjnego w kwocie 250 zł miesięcznie na okres od 1.10.2009r. do 30.09.2010r. W uzasadnieniu ww. decyzji przywołano wyrok Sądu Rejonowego w Tarnowie, Sygn. akt III RC 482/07, w którym orzeczono cyt.: zasądza od Tomasza K. na rzecz małol. Beaty P. tytułem alimentów kwotę po 200 (dwieście) zł miesięcznie począwszy od 28.06.2007r.. W aktach sprawy znajdowała się uwierzytelniona kserokopia protokołu ugody z 14 maja 2009 r. Sygn. akt III RC 218/09 w treści której cyt.: Tomasz K. zobowiązuje się płacić tytułem alimentów na rzecz małol. Beaty P. kwotę po 250 (dwieście pięćdziesiąt) złotych miesięcznie począwszy od 01.06.2009 r.. [Dowód: akta kontroli str. 201-210] 14
2. Decyzją nr GOPS 532/39/FA/10/2009 z 26 października 2009 r. uchylono decyzją GOPS 532/36/FA/10/2009 z 8 października 2009 r. z uwagi na zmianę miejsca zamieszkania wnioskodawcy. W sentencji ww. decyzji z 26 października 2009 r. stwierdzono brak wskazania daty uchylenia poprzedniej decyzji. Dyrektor GOPS w Ryglicach złożył w tej sprawie następujące wyjaśnienie: W decyzji uchylającej Nr GOPS 5323/39/FA/10/2009 z dnia 26-10-2009r. przez przeoczenie nie wskazano dokładnej daty od kiedy zostały uchylone świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Obecnie organ w każdej decyzji uchylającej, w uzasadnieniu wskazuje dokładną datę od kiedy świadczenia zostały uchylone. [Dowód: akta kontroli str. 211-214] 3. W aktach do decyzji nr GOPS 532/29/FA/09/2009 z 24 września 2009 r. przyznającej osobie uprawnionej świadczenie z funduszu alimentacyjnego, stwierdzono brak potwierdzenia przez stronę odbioru decyzji. [Dowód: akta kontroli str. 215-216] 4. Wniosek do decyzji nr GOPS 532/7/FA/09/2009 z 16 września 2009 r. przyznającej osobie uprawnionej świadczenie z funduszu alimentacyjnego nie zawierał adnotacji o dacie wpływu do Ośrodka. [Dowód: akta kontroli str. 217-226] 5. W decyzji nr GOPS 532/28/FA/09/2009 z 24 września 2009 r. przywołano wniosek z 24 września 2009 r. dotyczący ustalenia prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego. W aktach znajdował się odpowiedni wniosek datowany na 18 września 2009 r. Analogiczne nieprawidłowości stwierdzono w postępowaniach zakończonych decyzją: GOPS 532/30/FA/09/2009. [Dowód: akta kontroli str. 227-230] Postępowanie wobec dłużników alimentacyjnych Zespołowi kontrolnemu przedłożona została informacja Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ryglicach dotycząca działań podejmowanych w 2009 roku wobec dłużników alimentacyjnych o następującej treści: Działania podejmowane w stosunku do dłużników alimentacyjnych w 2009r.: Od 01 października 2008r. weszła w życie ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, określająca tryb postępowania wobec dłużników alimentacyjnych. Na dzień 31.12.2009r. na terenie tutejszej Gminy Ryglice jest prowadzonych 47 w/w postępowań wobec dłużników alimentacyjnych, z tego organem właściwym wierzyciela jest dla 18 dłużników a organem właściwym dłużnika dla 29 dłużników. Informujemy osoby uprawnione do alimentów, które nie spełniają warunków do przyznania świadczenia z funduszu alimentacyjnego o możliwości złożenia wniosku o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego. Na terenie Gminy zamieszkuje 28 dłużników, którzy są zobowiązani do zwrotu należności z tytułu wypłaconych świadczeń alimentacyjnych osobom uprawnionym. Z 17 dłużnikami zostały przeprowadzone wywiady alimentacyjne jak również odebrane oświadczenia o stanie majątkowym. Następnie na podstawie przeprowadzonych wywiadów i odebranych oświadczeń majątkowych zostały przekazane Komornikowi Sądowemu informacje mające wpływ na egzekucję zasądzonych świadczeń alimentacyjnych. Ponieważ 15
nie wszyscy dłużnicy alimentacyjni byli zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tarnowie 5 z nich zostało zobowiązanych do zarejestrowania się jako osoba bezrobotna, albo poszukująca pracy, 3 dostarczyło zaświadczenie z Urzędu Pracy, natomiast w sprawie dwóch dłużników organ skierował wniosek do Prokuratury Rejonowej w Tarnowie o ściganie za przestępstwo oraz złożono wniosek do Starosty Powiatowego o zatrzymanie prawa jazdy. W obydwu przypadkach prokuratura umorzyła dochodzenie w sprawie uporczywego uchylania się od alimentacji wobec braku znamion czynu zabronionego. W przypadku jednego dłużnika Starosta wydał decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy natomiast wobec drugiego Starosta umorzył postępowanie ponieważ w urzędzie brak jest akt ewidencyjnych potwierdzających posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi przez dłużnika. W Powiatowym Urzędzie Pracy w Tarnowie było zarejestrowanych 7 dłużników alimentacyjnych co w dalszej kolejność zobowiązywało tutejszy Ośrodek do wystąpienia z wnioskiem do PUP w Tarnowie o podjęcie działań zmierzających do aktywizacji zawodowej dłużników alimentacyjnych. Wobec 9 dłużników alimentacyjnych, po wezwaniu na wywiad alimentacyjny i wezwaniu o złożenia oświadczenia majątkowego, zostały zgromadzone dokumenty w prowadzonych postępowaniach wobec dłużników alimentacyjnych celem złożenia wniosków do Prokuratury Rejonowej w Tarnowie o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 1 kodeksu karnego (wobec 7 dłużników prokuratura wszczęła śledztwo, w jednym przypadku odmówiła wszczęcia postępowania wobec braku znamion czynu zabronionego wobec jednego dłużnika nie mamy żadnych odpowiedzi z prokuratury) oraz jednocześnie złożenia wniosku do Starosty Tarnowskiego o zatrzymanie prawa jazdy dłużnikom alimentacyjnym (9 dłużników nie zgłosiło się na wywiad alimentacyjny i nie złożyło oświadczenia o stanie majątkowym). 1 dłużnik z terenu Gminy Ryglice przebywa w Zakładzie Karnym. Wobec 19 dłużników alimentacyjnych, tutejszy Ośrodek jako Organ wierzyciela wystąpił z wnioskami o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego zgodnie z jego miejscem zamieszkania. W momencie wydania decyzji przyznających świadczenia z funduszu alimentacyjnego osobom uprawnionym w 2009r., organ przekazywał informacje dłużnikowi alimentacyjnemu oraz organowi właściwemu dłużnika o: przyznaniu osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego wysokości zobowiązań dłużnika alimentacyjnego wobec Skarbu Państwa Wydano 22 decyzje w sprawie zwrotu przez dłużników alimentacyjnych należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego, które zostały przekazane również organowi właściwemu dłużnika oraz właściwemu komornikowi. W 4 przypadkach organ wystąpił z wnioskami do sądów o ustanowienie przedstawiciela dla osoby nieznanej z miejsca pobytu. Ośrodek Pomocy Społecznej prowadzi ciągły monitoring dłużników alimentacyjnych. Na podstawie statystyki dotyczącej wywiadów alimentacyjnych, oświadczeń majątkowych i odpowiedzi uzyskiwanych z instytucji potwierdzić możemy, iż 55% dłużników alimentacyjnych z naszego terenu uchyla się od w/w czynności. W grudniu 2008r. została podpisana umowa z InfoMonitorem Biurem Informacji Gospodarczej S.A., gdzie są na bieżąco przekazywane dane dotyczące zadłużenia dłużników alimentacyjnych.. [Dowód: akta kontroli str. 135-139] Ponadto stwierdzono następujące nieprawidłowości: 1. W dniu 5 października GOPS w Ryglicach zawiadomił pismem znak: GOPS-FA-Z 534/11/2009 dłużnika alimentacyjnego Piotra P. o wszczęciu postępowania w sprawie zwrotu należności z tytułu otrzymanych przez Kamila P. świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Następnie 12 stycznia 2010 r. Burmistrz Ryglic złożył w Sądzie Rejonowym w Tarnowie wniosek o ustanowienie przedstawiciela dla osoby nieznanej z miejsca pobytu. GOPS w Ryglicach nie zawiesił postępowania w trybie art. 97 kpa. 16
Dyrektor GOPS w Ryglicach złożyła w tej sprawie następujące wyjaśnienie: W dniu 05-10-2009r. wysłano do dłużnika zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego w spawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego. W trakcie prowadzonego postępowania oczekując na wskazanie przez Sąd przedstawiciela dla osoby nieobecnej tj. nie znanej z miejsca pobytu, organ przez przeoczenie nie zawiesił w tej sprawie postępowania.. [Dowód: akta kontroli str. 231-244] 2. Dłużnik alimentacyjny Mariusz K. pismem z 18 sierpnia 2009 r. (data wpływu do GOPS w Ryglicach 21 sierpnia 2010 r.) zwrócił się z prośbą o umorzenie zaległości względem GOPS z tytułu wypłaconych świadczeń alimentacyjnych. Kierownik GOPS w Ryglicach decyzją nr GOPS 534-2/1/FA/10/2009 z 29 października 2009 r. odmówiła umorzenia ww. należności. Powyższe postępowanie przeprowadzono z naruszeniem terminu oraz nie poinformowano strony o przyczynach zwłoki. [Dowód: akta kontroli str. 245-254] Z przeprowadzonej podczas kontroli analizy dokumentacji dłużników prowadzonej przez Ośrodek oraz sprawozdań kwartalnych przesyłanych przez GOPS w Ryglicach do Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie dotyczących działań wobec dłużników alimentacyjnych wynika, iż nie wykorzystywano następujących instrumentów przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów dla organu właściwego dłużnika: 1. Przekazanie komornikowi sądowemu informacji mających wpływ na egzekucję zasądzonych świadczeń alimentacyjnych pochodzących z rodzinnego wywiadu środowiskowego (art. 4 ust. 4 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów). 2. Wystąpienie z wnioskiem do starosty o skierowanie dłużnika alimentacyjnego do robót publicznych lub prac organizowanych na zasadach robót publicznych. 3. Wystąpienie z powództwem o ustalenie alimentów od innych osób. 4. Informacje przekazywane do sądu o bezczynności lub opieszałości komornika sądowego (art. 3 ust. 8 ww. ustawy). GOPS w Ryglicach wydatkował na świadczenia z funduszu alimentacyjnego w 2009 r. ze środków budżetu państwa środki finansowe w wysokości: 150 210,00 zł. Z tej kwoty od dłużników alimentacyjnych wpłynęło: 34 091,00 zł co stanowi 22,70 % kwoty świadczeń wypłaconych. Braki w ściągalności wynoszą więc 77,30 %. Zespół kontrolny dokonał wpisu w książce kontroli, określając zakres i termin przeprowadzonej kontroli. Na tym protokół zakończono. Pouczenie Zgodnie z art. 44 ust. 2 i 6 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 31, poz. 206) kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 44 ust. 3 ww. ustawy kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. 17