REZO NANS MAGNE TYCZNY PIERSI MR informacje dla lekarzy Opracowanie: dr n. med. Barbara Górecka-Szyld
Spis treści 4 Rezonans magnetyczny zasada działania 4 Rezonans magnetyczny w diagnostyce piersi 5 Przebieg badania MR 6 Opis przypadków 2 Rezonans Magnetyczny Piersi
Szanowni Państwo, rezonans magnetyczny piersi to obecnie najdokładniejsza metoda obrazowa, pozwalająca w sposób szybki, bezpieczny i nieinwazyjny zdiagnozować zmiany patologiczne w piersiach. Mam nadzieję, że dzięki informacjom zawartym w naszym krótkim przewodniku stanie się ona dla Państwa bliższa i przekona Państwa do coraz szerszego jej stosowania. Zapraszam do lektury, dr n. med. Barbara Górecka-Szyld Audytor Krajowy do oceny mammografii skryningowych w ramach Populacyjnego Programu Walki z Rakiem Piersi. Zajmuje się diagnostyką piersi od blisko 20 lat i równie długo współpracuje z Zakładem Genetyki prof. Lubińskiego. Od niemal 0 lat wykonuje również mało inwazyjne zabiegi chirurgiczne na piersiach oraz przezskórną biopsję gruboigłową. Rezonans Magnetyczny Piersi 3
Rezonans magnetyczny zasada działania Badanie metodą rezonansu magnetycznego (Magnetic Resonance Imaging, MR) jest bezbolesną, nieinwazyjną i bezpieczną techniką diagnostyczną. MR nie wykorzystuje promieniowania rentgenowskiego, ale naturalne właściwości magnetyczne molekuł wodnych ciała człowieka umieszczonych w silnym polu magnetycznym. Za pomocą fal radiowych o odpowiedniej częstotliwości uzyskiwane są bardzo dokładne obrazy przekroju ciała pacjenta. Pokazują one różnice pomiędzy tkankami zmienionymi patologicznie a zdrowymi narządami oraz umożliwiają wykonywanie przekrojów w dowolnej płaszczyźnie. Komputer scala uzyskane obrazy w trójwymiarowy model ciała pacjenta, który można oglądać na monitorze z dowolnej strony. Rezonans magnetyczny w diagnostyce piersi Rezonans magnetyczny jest obecnie najczulszą i najbardziej specyficzną metodą w wykrywaniu zmian ogniskowych w piersiach. Zalety Jest to metoda bezpieczna, nieniosąca za sobą żadnych skutków ubocznych wynikających z obciążenia radiologicznego, jednak każdorazowo przy badaniu konieczne jest podanie środka kontrastowego, pochodnych gadolinu. Pozwala na wykrycie bardzo wczesnych, bezobjawowych postaci raka piersi, w tym zmian nieuchwytnych w rutynowych badaniach piersi, takich jak mammografia i ultrasonografia. Dzięki temu jest metodą przesiewową w monitorowaniu pacjentek z dużym ryzykiem wystąpienia raka piersi, głównie nosicielek mutacji BRCA i BRCA2, a niebawem również nosicielek nowo wykrytego genu zwiększającego ryzyko zachorowania na raka piersi RECQL. Zastosowanie Rezonans magnetyczny jest metodą uzupełniającą i często rozstrzygającą w diagnostyce zmian niejednoznacznych. Dotyczy to głównie pacjentek z licznymi, rozsianymi zmianami w obu piersiach, o cechach dysplazji, wśród których istnieje możliwość wystąpienia zmian ogniskowych o charakterze złośliwym, trudnych do zróżnicowania w oparciu o obrazy MMG/USG. Rezonans magnetyczny jest metodą z wyboru w poszukiwaniu ogniska pierwotnego przy rozsiewie choroby nowotworowej niewiadomego pochodzenia. Dotyczy to głównie przerzutów do dołów pachowych, przy ujemnym wyniku badania mammograficznego i ultrasonograficznego. Jest również niezastąpiony w ocenie ewentualnego procesu wieloogniskowego, zwłaszcza przed planową operacją oszczędzającą. Służy do monitorowania pacjentek onkologicznych po przebytym leczeniu, zarówno radykalnym, jak i oszczędzającym, pozwalając na wykrycie kilkumilimetrowych ognisk wznowy miejscowej, często nieuchwytnych w USG. Daje możliwość dokładnej oceny implantów u pacjentek po operacjach plastycznych oraz po rekonstrukcjach piersi, po wcześniejszej mastektomii, zarówno leczniczej, jak i profilaktycznej. Umożliwia dokładną ocenę okolicy operowanej, również za protezą, co jest szczególnie ważne przy weryfikacji ognisk ewentualnej wznowy miejscowej. 4 Rezonans Magnetyczny Piersi
Przebieg badania MR Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. W związku z koniecznością podania kontrastu niezbędny jest aktualny wynik badania poziomu kreatyniny oraz 4 6-godzinny czas bez posiłku. HTZ należy odstawić na 2 miesiące przed badaniem, optymalny okres wykonania badania to 6 4 dzień cyklu. Badania MR piersi wykonuje się aparatami co najmniej,5t, specjalnie przeznaczoną tylko do tego cewką, w naszych pracowniach jest to otwarta cewka 8-kanałowa. Każdorazowo podajemy kontrast w ilości ml/kg m.c. Badania wykonujemy w obrazach T i T2-zależnych, w sekwencji FSE, FS, STIR, DWI i Vibrant w płaszczyznach poprzecznej i strzałkowej. Badanie przeprowadzamy w pozycji leżącej na brzuchu, nie wymaga ono zastosowania ucisku, piersi zwisają swobodnie do wnętrza cewki. Pełny protokół badania trwa pół godziny, w przypadku implantów dodatkowo stosujemy sekwencje pozwalające na dokładną ich ocenę, głównie w kierunku szczelności. Po wykonaniu badania lekarz kierujący i pacjentka otrzymują pełny opis, osobno dla każdej piersi, w przypadku mastektomii z oceną okolicy operowanej, dołów pachowych oraz ewentualnych zmian ogniskowych w innych narządach objętych zakresem badania. Wynik zawiera również ocenę w skali BI-RADS oraz zalecenia dotyczące ewentualnej dalszej diagnostyki i kontroli. Po stwierdzeniu zmiany ogniskowej, BI-RADS 3/4/5, pacjentkę kierujemy do ponownej, celowanej weryfikacji USG i biopsji, w razie konieczności do kontrolnego badania MR za pół roku. Rezonans Magnetyczny Piersi 5
Przypadek Pacjentka lat 47, od wielu lat pod opieką Poradni Onkologicznej z powodu nasilonych zmian dysplastycznych w gęstym utkaniu gruczołowym piersi. Badania mammograficzne bez patologicznych zwapnień, z licznymi zagęszczeniami. W badaniach USG bardzo liczne zmiany o morfologii gęstych torbieli, rozsiane w obu piersiach, po licznych BAC diagnostycznych. BI-RADS 3. Z uwagi na mnogość zmian, po wspólnej decyzji chirurga onkologa i radiologa, wykonano uzupełniające badanie MR piersi. Badanie potwierdziło obecność zmian dysplastycznych i licznych torbieli, jednakże dodatkowo, w kwadrancie górno-przyśrodkowym piersi lewej, uwidoczniło się ognisko o silnym wzmocnieniu kontrastowym i III typie krzywej wzmocnienia kontrastowego. BI-RADS 4C. W materiale histopatologicznym: rak zrazikowy G2 i rak śródprzewodowy G2. **** TIME GRAPH Sep 09 204 Ex: 34936 I0,2 Se: 8 20 0 00 90 80 70 60 50 40 30 20 0 0-5 2 3 4 5 6 7 im# ROI 0 Cursor: 3x3 ROI 44,0 mm 2 (47 pix.) auto AVG Przypadek 2 Pacjentka lat 32, ze stwierdzoną mutacją BRCA, pod stałą opieką Poradni Genetycznej. Wykonany, w ramach badania przesiewowego, MR piersi (bez dolegliwości klinicznych, z ujemnym wynikiem badania USG wykonanym 4 miesiące wcześniej) wykazał zmianę ogniskową w kwadrancie górno-przyśrodkowym piersi prawej, o silnym wzmocnieniu kontrastowym i III typie krzywej wzmocnienia kontrastowego. BI-RADS 4C. W materiale histopatologicznym: rak rdzeniasty. **** TIME GRAPH Mar 09 2009 Ex: 3499 S,9 Se: 7 084 000 900 800 700 600 500 400 368 2 3 4 5 6 7 8 im# Cursor: 3x3 auto x AVG 6 Rezonans Magnetyczny Piersi
Przypadek 3 Pacjentka lat 67, ze stwierdzonym przerzutem do węzła chłonnego prawej pachy. W badaniu mammograficznym i dwukrotnie wykonywanym przez dwóch różnych radiologów, badaniu USG nie stwierdzono zmian ogniskowych. Przeprowadzono badanie MR piersi, które wykazało, w kwadrancie dolno-przyśrodkowym piersi prawej, drobne ognisko, ulegające wzmocnieniu kontrastowemu. Pomimo I typu krzywej wzmocnienia kontrastowego podjęto decyzję o kwadrantektomii, w materiale histopatologicznym stwierdzono obecność raka zrazikowego. **** TIME GRAPH Mar 09 2009 Ex: 3499 S29,3 Se: 7 0 00 90 80 70 60 70 40 30 20 0 0-5 2 3 4 5 6 7 8 im# Cursor: 3x3 auto x AVG Przypadek 4 Pacjentka po lewostronnej mastektomii w 2009 r. Systematycznie kontrolowana MMG/USG, w badaniach tych cechy niewielkiej dysplazji włóknisto-torbielowatej. Od trzech lat dodatkowo wdrożono kontrolę MR. W badaniu z 9.0.203 zagęszczenie w okolicy pogranicza kwadrantów zewnętrznych piersi prawej, ulegające wzmocnieniu kontrastowemu do 90%, o I typie krzywej wzmocnienia. BI-RADS 2 zmiana dysplastyczna. W badaniu kontrolnym MR z 20.0.204 obraz tej okolicy uległ wyraźnej progresji (klinicznie bezobjawowa), zmiana bardziej zogniskowana, wyraźna, wzmocnienie do ok. 93%, ale o II typie krzywej wzmocnienia, z szybkim wysyceniem w początkowej fazie, następie przebieg krzywej zbliżony do plateau. Podjęto próbę celowanej weryfikacji USG i wykonania biopsji mammotomicznej tej okolicy. W badaniu histopatologicznym otrzymano: Laesiones fibroso-cysticae. Lesiones proliferativae: intraductal atypical hyperplasia, adenosis sclerosans. Na podstawie otrzymanego obrazu histopatologicznego i MR podjęto decyzję o poszerzeniu diagnostyki o biopsję chirurgiczną, jednakże pacjentka zdecydowała się na pełną mastektomię. Badanie histopatologiczne piersi prawej wykazało we fragmencie opisywanego ogniska naciekającego raka typu NST G2 oraz raka wewnątrzprzewodowego (DCIS ok. 0% utkania nowotworowego). **** TIME GRAPH Jan 20 204 Ex: 344 S5,0 Se: 8 99% 90 80 70 60 50 40 30 20 0 0-4 2 3 4 5 6 7 im# ROI 0 Cursor: 3x3 ROI 90,0 mm 2 (82 pix.) auto AVG Rezonans Magnetyczny Piersi 7
Badanie piersi metodą rezonansu magnetycznego wykonujemy w następujących lokalizacjach: Gdańsk Affidea Szpital Copernicus ul. Nowe Ogrody 6 Gdynia Affidea ul. 0 Lutego 23 A_U_MR dla lekarzy_v_208205 Kielce Affidea ul. Jagiellońska 72 Legnica Affidea Szpital Specjalistyczny ul. Iwaszkiewicza 5 Olsztyn Affidea Miejski Szpital Zespolony ul. Niepodległości 44 Olsztyn Affidea Szpital Specjalistyczny ul. Żołnierska 8 Poznań Affidea Centrum Medyczne HCP ul. 28 Czerwca 956 r. nr 94/202 Skarżysko-Kamienna Affidea ul. Wiejska 50A Szczecin Affidea Szpital Kliniczny nr 2 al. Powstańców Wlkp. 72 Wałbrzych Affidea Szpital Specjalistyczny ul. Sokołowskiego 4 Warszawa Affidea Szpital Praski al. Solidarności 67 Zielona Góra Affidea Centrum Med. ALDEMED ul. Towarowa 20 Umów się na badanie: affidea.pl 22 44 Odbierz wyniki online: affidea.pl/wyniki-online WiFi w każdej placówce IRL PL LT CZ PT CH IT HR BIH HU RO BG GR TR