Screening raka piersi

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Screening raka piersi"

Julian Urbaniak
8 lat temu
Przeglądów:

1 OCENA SCREENINGU RAKA PIERSI W POLSCE Radosław Tarkowski Katedra Onkologii A.M. we Wrocławiu Polska: zachorowania zgonów (na podstawie danych Centrum Onkologii w Warszawie) 137, Zapadalność na raka piersi w UE (współczynniki standaryzowane/1 kobiet / rok) wg IARS

we Wrocławiu Polska: 14 482 zachorowania 5 255 zgonów (na podstawie

2 Polska 27: zgonów (na podstawie danych Centrum Onkologii w Warszawie) 14,5 Umieralność na raka piersi w UE (współczynniki standaryzowane /1 kobiet / rok ) wg IARS Ocena skuteczności screeningu raka piersi w kontrolowanych badaniach klinicznych z randomizacją BADANIE HIP,Nowy York DATA ROZPOCZĘCIA 1963 WIEK BADANYCH 4 64 LICZBA BADANYCH 62 ZMNIEJSZENIE ŚMIERTELNOŚCI [%], w nawiasach przedziały ufności 25 Two-County Trial,Szwecja (15 do 42) Malmö, Szwecja (-35 do 32) Edinburgh, Szkocja (-18 do 42) Stockholm, Szwecja (-2 do 6) NBSS(1), Kanada (-121 do16) NBSS(2), Kanada (-52 do 38) Gothenburg, Page 4 Szwecja (-37 do 46)

ZMNIEJSZENIE ŚMIERTELNOŚCI [%], w nawiasach przedziały ufności 25 Two-County Trial,Szwecja 1977 4 74 133 3 (15 do 42) Malmö, Szwecja 1976 4 69 42 4 (-35 do 32) Edinburgh, Szkocja 1979

3 Screening raka piersi IARC (International Agency on Research on Cancer) oraz Rada Unii Europejskiej zalecają screening mammograficzny w grupie kobiet 5 69 lat, polegający na wykonywaniu mammografii w odstępach 2 lat. Page 5 Screening raka piersi w Polsce 26 wprowadzenie zorganizowanego, scentralizowanego screeningu raka piersi w Polsce Program populacyjny Grupa objętych badaniem: kobiety w wieku 5 69 lat, które wcześniej nie chorowały na raka piersi Test diagnostyczny: mammografia wykonywana w 2 projekcjach (CC i MLO) Odstęp między badaniami: 2 lata Page 6

Page 5 Screening raka piersi w Polsce 26 wprowadzenie zorganizowanego, scentralizowanego screeningu raka piersi w Polsce Program populacyjny

Źródło: L. von Karsa, A. Anttila, G. Ronco et al.: Cancer screening in the European Union Report on the implementation of the Council Recommendation on cancer screening.

4 Źródło: L. von Karsa, A. Anttila, G. Ronco et al.: Cancer screening in the European Union Report on the implementation of the Council Recommendation on cancer screening. printed by the services of the European Commission Page 7 Źródło: L. von Karsa, A. Anttila, G. Ronco et al.: Cancer screening in the European Union Report on the implementation of the Council Recommendation on cancer screening. printed by the services of the European Commission Page 8

screening. printed by the services of the European Commission Page 7 screening.

5 Screening raka piersi w Polsce Zaproszenia : wysyłane centralnie przez NFZ (podstawa: rejestr ubezpieczonych) od 27, Od lipca 29 wysyłane przez WOK, baza danych z programu SIMP (System Informatycznego Monitorowania Profilaktyki) Inne formy promocji badań przesiewowych: lekarze POZ, organizacje pacjentów (grupy wsparcia), media Page 9 Screening raka piersi w Polsce Polska: 344 ośrodki stacjonarne 138 ośrodków pogłębionej diagnostyki Dolny Śląsk: 23 ośrodki stacjonarne i 5 mammobusów 5 ośrodków pogłębionej diagnostyki Page 1

przesiewowych: lekarze POZ, organizacje pacjentów (grupy wsparcia), media Page 9 Screening raka piersi w Polsce Polska: 344 ośrodki

6 European guidelines for quality assurance in breast cancer screening and diagnosis. N. Perry, M. Broeders, C. de Wolf, S. Törnberg, R. Holland & L. von Karsa Ann Oncol 28, 19: Ocena mammogramów dokonywana przez 2 radiologów (ang. double reading) zwiększa czułość badania o 5 15%. Wobec rozbieŝności opinii obu radiologów wymagany jest consensus lub arbitraŝ dokonany przez trzeciego radiologa. W Polsce oceny dokonuje jeden radiolog (środki NFZ) Ponowne, wczesne wezwanie w celu wykonania powtórnej mammografii nie jest zalecane Page 11 BIRADS Breast Imaging Reporting and Data System - diagnostyka nieskończona 1 - bez zmian / obraz w granicach normy / 2 - zmiana łagodna / ryzyko złośliwości % / 3 - zmiana prawdopodobnie łagodna ryzyko złośliwości <2% 4 - zmiana podejrzana / ryzyko złośliwości od 2% do 95% konieczna biopsja 5 - zmiana prawdopodobnie złośliwa / ryzyko złośliwości powyŝej 95 % konieczna biopsja 6 - zmiana zweryfikowana jako nowotwór złośliwy wg American College of Radiology Page 12

Wobec rozbieŝności opinii obu radiologów wymagany jest consensus lub arbitraŝ dokonany przez trzeciego radiologa.

7 Diagnostyka pogłębiona Mammogramy w dodatkowych projekcjach Zdjęcia celowane Badanie USG Biopsja i weryfikacja hist.pat. Kontrolne badanie obrazowe Mammografia zgodnie z interwałem Page 13 OW Nazwa Liczba osób Liczba osób Liczba osób Liczba osób NFZ województwa kwalifikujących się wyłą łączonych - ogółem wyłą łączonych wyłą łączonych z powodu z powodu leczenia poza SIMP leczenia w SIMP 1 DOLNOŚLĄSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE LUBELSKIE LUBUSKIE ŁÓDZKIE MAŁOPOLSKIE MAZOWIECKIE OPOLSKIE PODKARPACKIE PODLASKIE POMORSKIE ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE Page 14 BRAK DANYCH RAZEM

wyłą łączonych z powodu z powodu leczenia poza SIMP leczenia w SIMP 1 DOLNOŚLĄSKIE 39 794 156 529 7 614 43 2 KUJAWSKO-POMORSKIE 265 1 81 12 5 219 6 3 LUBELSKIE 269 355 13 336 4 831 1 4 LUBUSKIE 129 9

8 Liczba osób Liczba osób wyłą łączonych wyłą łączonych z powodu z powodu Procent objęcia populacji [%] badania poza SIMP badania w SIMP ogółem ogółem , , , , , , , , , , , , , , , , ,27 Page ,16 Screening raka piersi w Polsce 27 OW NFZ CAŁKOWITA LICZBA BADAŃ LICZBA BADANYCH W PODZIALE NA WIEK ŚREDN IA WIEKU Dolnośląski kujawsko-pomorski Lubelski Lubuski Łódzki Małopolski Mazowiecki Opolski Podkarpacki podlaski pomorski śląski świętokrzyski warmińsko-mazurski wielkopolski Page zachodniopomorski RAZEM

45,1 77 583 38 512 39 71 34,36 55 473 26 4 28 899 41,9 12 12 93 626 5 771 42 829 26 36,64 6 6 19 192 17 529 82 663 32,22 37 993 23 953 14 4 25,16 7 148 36 377 33 755 16 43,12 1 1 15 581 76 235 74 293

9 Screening raka piersi w Polsce 27 Liczba badań w podziale na wynik OW NFZ BIRADS 1 BIRADS 2 BIRADS 3 BIRADS 4 BIRADS 5 BIRADS Page 17 RAZEM Page 18

247 3 9 8 2 56 7 158 1 315 588 48 885 9 35 963 1 939 3 5 22 65 684 1 21 694 4 654 1 418 196 48 481 11 38 924 13 86 2 818 99 114 925 12 83 14 24 348 5 247 1 32 236 3 4 13 21 449 1

10 Zgłaszalność 27 Page 19 Zgłaszalność 28 Page 2

11 Zgłaszalność do 1.29 Page 21 Źródła informacji o programie Serie1 Page 22 Lekarz POZ Lekarz specj. Piel/połoŜna prasa, radio, TV zaproszenie sms imienne zaporszenie pocztowe inne źródła

35 3 25 2 15 1 5 Serie1 Page 22 Lekarz POZ Lekarz

12 Źródła informacji o programie Serie1 Lekarz POZ Lekarz specj. Piel/połoŜna prasa, radio, TV zaproszenie sms imienne zaporszenie pocztowe inne źródła Page 23 Źródła informacji o programie Lekarz POZ Lekarz specj. Piel/połoŜna prasa, radio, TV zaproszenie sms imienne zaporszenie pocztowe inne źródła Page 24

Page 23 Źródła informacji o programie 27 8 7 6 5 4 3 2 1 1 3 5 7 9 11 13 15 Lekarz POZ

13 Źródła informacji o programie Serie1 Serie2 Serie3 Serie4 Serie5 Serie6 Lekarz POZ Lekarz specj. Piel/połoŜna prasa, radio, TV zaproszenie sms imienne zaporszenie pocztowe inne źródła Page 25 Źródła informacji o programie Lekarz POZ Lekarz specj. Piel/połoŜna prasa, radio, TV zaproszenie sms imienne zaporszenie pocztowe inne źródła Page 26

Piel/połoŜna prasa, radio, TV zaproszenie sms imienne zaporszenie pocztowe inne źródła Page 25

14 Wykonanie badań przesiewowych w woj. dolnośląskim Wykonanie badań mammograficznych - woj. dolnośląskie /1 28/2 28/3 28/4 28/5 28/6 28/7 28/8 28/9 28/1 28/11 28/12 29/1 29/2 29/3 29/4 29/5 29/6 29/7 29/8 29/9 województwo średnia krajowa Page 27 Ocena radiologiczna badań w 28 23% 2% 1% 3% 71% badań Page 28

dolnośląskie 14 12 1 8 6 4 2 28/1 28/2 28/3 28/4 28/5 28/6 28/7 28/8 28/9 28/1 28/11

15 Zmiany w badaniu i zalecenia 28 1% 5% kolejne badanie zgodnie z interwałem dalsza diagnostyka 94% dalsza diagnostyka i konsultacja onkologiczna Page 29 Rozkład wyników dodatnich w 28 n= % 28% zaburzenie architektury zagęszczenie 48% zwapnienia inne 3% 15% guzek Page 3

onkologiczna Page 29 Rozkład wyników dodatnich w 28 n=44 273 6% 28%

16 Liczba przypadków raka wykrytych w screeningu w Polsce n Page 31 Liczba przypadków raka wykrytych w screeningu na Dolnym Śląsku Wykryte przypadki raka Page 32

Śląsku 27 28 Wykryte przypadki raka 527 483

17 Ocena screeningu w woj. dolnośląskim Page 33 B. Szynglarewicz, R. Matkowski, P. Kasprzak et al.: Skuteczność populacyjnego programu wczesnego wykrywania raka piersi. Pol Merk Lek 29, XXVI,152,17 Porówanie wyników programu (Polska) z zaleceniami Unii Parametr Wyniki Poziom dopuszczalny Poziom zalecany zglaszalność 35,16 >7% >75% Badania powtórne z przyczyn technicznych,45 <3% <1% Odsetek badań w diagnostyce pogłębionej 5,75 <7% <5% Odsetek kobiet zakwalifikowanych do wczesnej kontroli,5% za 6 m-cy,7% za 12 m-cy 1 Page 34

Pol Merk Lek 29, XXVI,152,17 Porówanie wyników programu (Polska) z zaleceniami Unii Parametr Wyniki Poziom dopuszczalny Poziom

18 Wysoki odsetek kwalifikowanych do wczesnej kontroli radiologicznej Pro Bezpieczeństwo oceniającego Komfort oceniającego? Contra Niska wartość predykcyjna dla rozpoznania raka Stres kierowanych na badanie Niepotrzebne procedury Opóźnienie rozpoznania i leczenia raka Page 35 Ocena mammogramów dokonywana przez 2 radiologów (ang. double reading) zwiększa czułość badania o 5 15%. Page 36

Contra Niska wartość predykcyjna dla rozpoznania raka Stres kierowanych na badanie Niepotrzebne

19 Szacunkowe koszty screeningu działanie opis liczba koszt liczba koszt etap podstawowy mammografia , , dodatkowa mammografia , , badanie fizykalne , , etap pogłębiony konsultacja , , USG , , BCI (FNA) , , biopsja mammotomiczna , , zaproszenia , , działalność WOK 426 5, 495, SUMA , ,25 Page LICZBA 37 PRZYPADKÓW RAKA KOSZT WYKRYCIA 1 RAKA 11 33, ,78 Szacunkowe koszty wykrycia raka SUMA , ,25 LICZBA PRZYPADKÓW RAKA KOSZT WYKRYCIA 1 RAKA 11 33, ,78 (2 743 ) (3 468 ) D. Błaszczyk, J. Kotowska: dane WOK Wrocław Kwoty w PLN (1 PLN = 4.12 ) Page 38

zaproszenia 215 522 262 42,5 78 233 97 791, działalność WOK 426 5, 495, SUMA 5 9 138,64 6 91 481,25 Page LICZBA 37 PRZYPADKÓW RAKA 527 483 KOSZT WYKRYCIA 1 RAKA 11 33,87 14 288,78 Szacunkowe koszty

20 K. Kępska, J. Buszta, J. Błaszczyk Pozytywny wpływ badań przesiewowych na stwierdzane zaawansowanie wykrywanych nowotworów piersi na Dolnym Śląsku Zachorowania na C5 u kobiet na Dolnym Śląsku w latach y = 4,25x K. Kępska, J. Buszta, J. Błaszczyk Dolnośląski Rejestr Nowotworów

nowotworów piersi na Dolnym Śląsku Zachorowania na C5 u kobiet na Dolnym Śląsku w latach 2-28

Podobne dokumenty

Screening w Europie. Europa. 46 krajów populacja: 822 000 000. Radosław Tarkowski Katedra Onkologii AM we Wrocławiu

Screening w Europie. Europa. 46 krajów populacja: 822 000 000. Radosław Tarkowski Katedra Onkologii AM we Wrocławiu Screening w Europie Radosław Tarkowski Katedra Onkologii AM we Wrocławiu Europa 46 krajów populacja: 822 000 000 27 krajów Populacja 499 723 520* Spodziewana długość Ŝycia dla urodzonych w 1960 r.: K 73,