Warszawa 2017 RAPORT Z DZIAŁAŃ INSTYTUTU BADAŃ EDUKACYJNYCH W ZAKRESIE WSPIERANIA WDRAŻANIA USTAWY O ZINTEGROWANYM SYSTEMIE KWALIFIKACJI

Warszawa 2017 RAPORT Z DZIAŁAŃ INSTYTUTU BADAŃ EDUKACYJNYCH W ZAKRESIE WSPIERANIA WDRAŻANIA USTAWY O ZINTEGROWANYM SYSTEMIE KWALIFIKACJI

RAPORT Z DZIAŁAŃ INSTYTUTU BADAŃ EDUKACYJNYCH W ZAKRESIE WSPIERANIA WDRAŻANIA USTAWY O ZINTEGROWANYM SYSTEMIE KWALIFIKACJI

Autor: Katarzyna Królik Redakcja: Dr Stanisław Sławiński Emilia Danowska-Florczyk Magdalena Kochańska Konsultacje: Dr Agnieszka Chłoń-Domińczak Dominika Czajak Iwona Gmaj Joanna Grzeszczak Michał Stempień Wojciech Stęchły Agnieszka Szymczak Skład: Wojciech Maciejczyk Copyright by: Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2017 Wydawca: Instytut Badań Edukacyjnych ul. Górczewska 8 01-180 Warszawa tel. +48 22 241 71 00; www.ibe.edu.pl Projekt Wspieranie realizacji I etapu wdrażania Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji na poziomie administracji centralnej oraz instytucji nadających kwalifikacje i zapewniających jakość nadawania kwalifikacji POWR.02.13.00- IP.02.-00-001/16.

Spis treści Wprowadzenie... 5 1. Działania wspierające w obszarze legislacji... 7 1.1. Współpraca przy przygotowaniu rozporządzeń wykonawczych do ustawy o ZSK...7 1.2. Współpraca przy przygotowaniu nowelizacji ustawy o ZSK...9 2. Działania wdrożeniowe realizowane przez IBE... 10 2.1. Przygotowywanie kadr ministerstw do realizacji zadań wynikających z ustawy o ZSK... 10 2.2. Uruchomienie Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji współpraca z MEN i PARP... 15 2.3. Uruchomienie i prowadzenie internetowego portalu ZSK... 16 2.4. Opracowanie i wydanie publikacji materiałów niezbędnych do wdrażania ZSK... 17 2.5. Opracowanie procedur dla ministrów właściwych dla kwalifikacji... 18 2.6. Wspieranie podmiotów zainteresowanych włączaniem do ZSK kwalifikacji rynkowej... 19 2.7. Przygotowywanie instytucji certyfikujących i walidujących... 22 2.8. Wspieranie tworzenia sektorowych ram kwalifikacji... 26 2.9. Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego... 28 3. Inne działania wspierające wdrażanie ustawy... 31 3.1. Konsultacje bieżące dla Ministerstw... 31 3.2. Spotkania konsultacyjno-informacyjne z interesariuszami ZSK... 33 3.3. Współpraca przy tworzeniu Rady Interesariuszy... 34 3.4. Współpraca przy tworzeniu listy PZZJ... 35 3.5. Monitorowanie Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji... 35 3.6. Upowszechnianie wiedzy o ZSK... 35 4. Rekomendacje dotyczące udoskonalania i wdrażania ZSK... 37

Załączniki... 41 Załącznik nr 1 Zestawienie uwag i propozycji zmian legislacyjnych do ustawy o ZSK... 42 Załącznik nr 2 Programy seminariów dla przedstawicieli ministerstw... 57 Załącznik nr 3 Programy seminariów dla PARP... 69 Załącznik nr 4 Program seminariów na temat ZSK i opisywania kwalifikacji rynkowej... 72 Załącznik nr 5 Program cyklu seminariów na temat walidacji efektów uczenia się i zapewniania jakości nadawania kwalifikacji w ZSK... 73 Załącznik nr 6 Projekt wzorcowego formularza sprawozdania instytucji certyfikującej... 75 Załącznik nr 7 Wymagania dotyczące walidacji w opisie kwalifikacji rynkowej... 82 Załącznik nr 8 Program cyklu seminariów na temat sektorowych ram kwalifikacji... 86 Załącznik nr 9 Program cyklu seminariów informacyjnych dla przedstawicieli samorządu terytorialnego na temat ZSK... 89 Załącznik nr 10 Programy spotkań informacyjno konsultacyjnych dla interesariuszy ZSK... 91 Załącznik nr 11 Wzór formularza oceny wniosków PZZJ... 96 Załącznik nr 12 Koncepcja badań i monitorowania ZSK...100 4

Wprowadzenie W dniu 15 stycznia 2016 roku weszła w życie ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (dalej ZSK) 1. Rozwiązania, które wprowadza Zintegrowany System Kwalifikacji, to odpowiedź na zmiany zachodzące na rynku pracy i w gospodarce. Jak wskazują doświadczenia innych krajów europejskich (np. Francji, Szkocji), zgromadzone podczas wizyt studyjnych oraz w trakcie analizy dokumentacji, dzięki wprowadzeniu systemu opartego na ramie kwalifikacji wzrośnie liczba osób zainteresowanych formalnym uznawaniem kompetencji i podnoszeniem kwalifikacji, co wpłynie nie tylko na sytuację zawodową ludzi, lecz także na ich poczucie bezpieczeństwa na rynku pracy. Prace nad nowym systemem prowadzone były pod kierunkiem Ministra Edukacji Narodowej, w stałej współpracy z partnerami społecznymi. Byli to przedstawiciele pracodawców, związków zawodowych, organizacji branżowych, organizacji pozarządowych, instytucji edukacyjnych i naukowo-badawczych, firm szkoleniowych. Opinie przedstawione przez partnerów społecznych miały istotny wpływ na kształt wielu rozwiązań w ZSK. Od momentu uchwalenia przez Sejm ustawy o ZSK rozpoczął się nowy etap w rozwoju krajowego systemu kwalifikacji. Ustawa wprowadziła inny niż dotychczas ład w tej dziedzinie. Nie powołała do życia nowych instytucji, ale określiła podstawowe zasady i standardy postępowania w obszarze kwalifikacji. W ustawie zostały określone role i nowe zadania różnych podmiotów funkcjonujących w obszarze ZSK oraz wzajemne relacje między nimi. Wdrażanie ustawy o ZSK wymagało podjęcia działań prowadzonych równolegle na wielu płaszczyznach, w tym przede wszystkim w obszarze legislacji poprzez wydanie i opublikowanie rozporządzeń wykonawczych do ustawy, umożliwiających wykonanie ustawy w praktyce. W pierwszych 18 miesiącach najważniejsze działania wdrożeniowe prowadził Minister Edukacji Narodowej jako minister koordynator ZSK. Przez cały ten okres Instytut Badań Edukacyjnych (IBE) wspierał te działania merytorycznie i organizacyjnie. W dniu 19 stycznia 2016 r., na podstawie art. 89 ust. 2 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji, Minister Edukacji Narodowej upoważnił 2 Instytut Badań Edukacyjnych do realizacji zadań, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 1, 3, 4, 6, i 7 ustawy. 1 Tekst jednolity (Dz.U. z 2017 r., poz. 986). Akt prawny dostępny jest pod adresem: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/wdu20170000986/u/d20170986lj.pdf 2 Pismo Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 stycznia 2016 r., sygn. DSWM-WPS.4061.4.2016.LB. 5

W piśmie Ministra Edukacji Narodowej wskazane zostało, że realizacja zadań powinna odbywać się w szczególności poprzez: 1) przygotowanie ministrów do wdrożenia systemowych rozwiązań, w tym wspieranie ministra koordynatora ZSK w działaniach związanych z funkcjonowaniem listy podmiotów zewnętrznego zapewniania jakości, monitorowanie i ewaluację oraz wypracowywanie rekomendacji dotyczących spójności stosowanych rozwiązań; 2) przygotowanie instytucji certyfikujących i walidujących do wdrażania rozwiązań systemowych; 3) przygotowanie rozwiązań i metod w zakresie identyfikacji i dokumentacji kompetencji osób ubiegających się o kwalifikacje, w tym metod rozpoznawania kompetencji nabytych poza zorganizowanymi formami uczenia się; 4) przygotowanie podmiotów zewnętrznego zapewniania jakości do przeprowadzania ewaluacji zewnętrznych; 5) koordynację prac nad opracowaniem opisów kwalifikacji nadawanych poza systemami oświaty i szkolnictwa wyższego zgodnych ze standardem ZSK; 6) współpracę z przedstawicielami odpowiednich środowisk w zakresie opracowywania powiązanych z Polską Ramą Kwalifikacji sektorowych ram kwalifikacji; 7) monitorowanie i ewaluację rozwoju Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji, w tym opracowywanie raportów dotyczących ZSK oraz monitorowanie rozwiązań zagranicznych; 8) upowszechnianie Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji w Polsce i w środowisku międzynarodowym oraz prowadzenie portalu ZSK, w tym współpracę z podmiotem prowadzącym ZRK przy modyfikacji istniejących rozwiązań w zakresie procedur i działania systemu informatycznego oraz przy wprowadzaniu aktualizacji wynikających z rozwoju ZSK, jak również wspieranie podmiotu prowadzącego ZRK w zakresie przygotowania i uruchomienia ZRK; 9) opracowanie systemowych narzędzi do monitorowania losów zawodowych absolwentów szkół; 10) przeprowadzenie w latach 2015 2022 edycji monitorowania losów zawodowych absolwentów szkół zawodowych z wykorzystaniem wypracowanych rozwiązań. Niniejszy raport zawiera omówienie działań ekspertów IBE przeprowadzonych w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 30 czerwca 2017 r. W ostatniej części raportu przedstawiono rekomendacje dla ministra koordynatora ZSK, dotyczące udoskonalania i wdrażania Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji. 6

1. Działania wspierające w obszarze legislacji 1.1. Współpraca przy przygotowaniu rozporządzeń wykonawczych do ustawy o ZSK Jednym z zadań Ministra Edukacji Narodowej wynikającym z ustawy o ZSK było przygotowanie i opublikowanie rozporządzeń wykonawczych do ustawy, umożliwiających wykonywanie jej w praktyce. Od stycznia 2016 r. w IBE prowadzono działania, których celem było wsparcie Ministra Edukacji Narodowej w przygotowaniu rozporządzeń wykonawczych. Podczas spotkań z pracownikami Departamentu Strategii i Współpracy Międzynarodowej MEN (DSWM MEN) szczegółowo omawiano zagadnienia wymagające uregulowania w poszczególnych rozporządzeniach. Współpraca IBE z MEN dotyczyła następujących aktów prawnych: 1) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie wymogów technicznych, jakie musi spełniać aplikacja do przesyłania informacji do Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji (Dz.U. z 2016 r., poz. 498); 2) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji o charakterze ogólnym poziomy 1 4 (Dz.U. z 2016 r., poz. 520); 3) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji o charakterze zawodowym poziomy 1 8 (Dz.U. z 2016 r., poz. 537); 4) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 czerwca 2016 r. w sprawie charakterystyki drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowej dla kwalifikacji uzyskiwanych po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na poziomie 4 poziom 5 (Dz.U. z 206 r., poz. 915); 5) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 lipca 2016 r. w sprawie wzorów znaków graficznych informujących o poziomach Polskiej Ramy Kwalifikacji przypisanych do kwalifikacji pełnych i cząstkowych włączonych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (Dz.U. 2016 r., poz. 1022); 6) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2016 r. w sprawie zakresu informacji gromadzonych w Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji o kwalifikacjach nadawanych po ukończeniu studiów podyplomowych (Dz.U. z 2016 r., poz. 1024). 7) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 sierpnia 2016 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać eksperci powoływani do zespołu ekspertów, trybu powoływania ekspertów oraz procedury porównywania efektów uczenia 7

się wymaganych dla kwalifikacji z charakterystykami poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji (Dz.U. z 2016 r., poz. 1321); 8) Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 września 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji uzyskiwanych w ramach szkolnictwa wyższego po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na poziomie 4 poziomy 6 8 (Dz.U. z 2016 r., poz. 1594); 9) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 października 2016 r. w sprawie regulaminu pracy komisji do oceny wniosków o wpis na listę podmiotów uprawnionych do pełnienia funkcji zewnętrznego zapewniania jakości, wzoru umowy z podmiotem, któremu powierzono funkcję zewnętrznego zapewniania jakości, oraz sposobu ustalania wysokości wynagrodzenia z tytułu tej umowy (Dz.U. z 2016 r., poz. 1687); 10) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 stycznia 2017 r. w sprawie poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji dla kwalifikacji pełnych nadanych do dnia 15 stycznia 2016 r. (Dz.U. z 2017 r., poz. 133); 11) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów znaków graficznych informujących o poziomach Polskiej Ramy Kwalifikacji przypisanych do kwalifikacji pełnych i cząstkowych włączonych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (Dz.U. z 2017 r., poz. 764); 12) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie Sektorowej Ramy Kwalifikacji w sektorze turystyka (Dz.U. z 2017 r., poz. 1155); 13) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 czerwca 2017 r. w sprawie Sektorowej Ramy Kwalifikacji w sektorze sport (Dz.U. z 2017 r., poz. 1268). Wydanie wyżej wymienionych aktów wykonawczych do ustawy o ZSK (nr 1 9) umożliwiło osiągnięcie do końca 2016 r. pełnej funkcjonalności Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji. Działania wspierające działania Ministra Edukacji Narodowej (jako ministra koordynatora ZSK oraz jako ministra właściwego dla oświaty i wychowania) w obszarze legislacji nadal są systematycznie prowadzone w związku z przeprowadzoną reformą oświatową oraz planowaną nowelizacją ustawy o ZSK. 8

1.2. Współpraca przy przygotowaniu nowelizacji ustawy o ZSK Zmiany dokonane Ustawa o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji funkcjonuje od 15 stycznia 2016 r. Jeszcze w 2016 r. okazało się, że istnieje potrzeba jej znowelizowania. Część zmian była podyktowana okolicznościami, które zaszły już po wejściu ustawy w życie, np. potrzebą dostosowania przepisów do zmian wprowadzonych w systemie oświaty (zmiana ustroju szkolnego: rezygnacja z gimnazjów, szkoły branżowe). W 2016 roku ustawa o ZSK nowelizowana była dwukrotnie: dnia 23 czerwca 2016 r. ustawą o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 1010) 3 oraz 14 grudnia 2016 r. ustawą przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r., poz. 60) 4. Tekst jednolity ustawy o ZSK został opublikowany w obwieszczeniu Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 kwietnia 2017 roku 5. Pracownicy IBE uczestniczyli (w pewnym zakresie) w pracach związanych z przygotowaniem obu nowelizacji. Propozycje dotyczące zmian Od dnia wejścia w życie ustawy o ZSK IBE monitoruje zapisane w niej rozwiązania. W tym celu podczas odbywających się w ramach realizacji projektu ZSK spotkań, seminariów, warsztatów i konsultacji, organizowanych dla przedstawicieli ministerstw, podmiotów objętych wsparciem przy opisywaniu kwalifikacji, instytucji certyfikujących, podmiotów zewnętrznego zapewniania jakości oraz interesariuszy ZSK, gromadzone są pytania, uwagi do ustawy oraz propozycje zmian. Część z tych propozycji dotyczyła zauważonych w ustawie oczywistych omyłek pisarskich, część dotyczyła kwestii merytorycznych. Uwagi i propozycje, zarówno te zgłoszone do IBE, jak i własne wnioski ekspertów projektu, są przekazywane do MEN. Wykaz zebranych uwag ekspertów projektu zawiera Załącznik nr 1 do niniejszego raportu. 3 Treść aktu prawnego zawierającego zmiany ustawy o ZSK z dn. 23 czerwca 2016 r. dostępna jest pod adresem: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/wdu20160001010/u/d20161010lj.pdf 4 Treść aktu prawnego zawierającego zmiany ustawy o ZSK z dn. 14 grudnia 2016 r. dostępna jest pod adresem: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/wdu20170000060/u/d20170060lj.pdf 5 Treść ujednoliconego tekstu ustawy o ZSK dostępna jest pod adresem: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/wdu20170000986/o/d20170986.pdf 9

2. Działania wdrożeniowe realizowane przez IBE Podejmowane od stycznia 2016 r. działania IBE polegają na wspieraniu: 1) ministra koordynatora ZSK oraz ministrów właściwych do spraw kwalifikacji w realizacji zadań wynikających z ustawy o ZSK przez prowadzenie seminariów informacyjnych, udzielanie konsultacji oraz opracowanie niezbędnych materiałów informacyjnych i pomocniczych; 2) podmiotów zainteresowanych włączeniem kwalifikacji w opisywaniu kwalifikacji zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o ZSK przez przygotowanie opisów kwalifikacji, prowadzenie spotkań konsultacyjnych, a także opracowanie kursów e-learningowych oraz materiałów informacyjnych i poradników; 3) instytucji certyfikujących przez opracowanie modelowych rozwiązań dotyczących walidacji kompetencji i wewnętrznego zapewniania jakości, oraz przygotowanie materiałów i poradników w tym zakresie; 4) podmiotów zewnętrznego zapewniania jakości przez pomoc w opracowaniu rozwiązań dotyczących zewnętrznego zapewniania jakości dla wybranych podmiotów; 5) wybranych sektorów przez pomoc w identyfikacji zapotrzebowania na kwalifikacje oraz w opracowaniu sektorowych ram kwalifikacji. Ponadto od początku prowadzone jest monitorowanie i ewaluacja wdrażanych rozwiązań oraz przygotowywane są propozycje usprawnień w zakresie wdrażania systemu. 2.1. Przygotowywanie kadr ministerstw do realizacji zadań wynikających z ustawy o ZSK W ZSK bardzo ważną funkcję pełnią ministrowie właściwi dla kwalifikacji. Ustawa o ZSK wyznaczyła ministrom właściwym określone zadania. Są oni odpowiedzialni m.in. za włączanie do ZSK kwalifikacji należących do kierowanych przez nich działów administracji rządowej, funkcjonowanie tych kwalifikacji w ZSK oraz sprawowanie nadzoru nad ich walidacją i certyfikowaniem. Ponadto ministrowie właściwi dla kwalifikacji wnioskują do Ministra Edukacji Narodowej o włączenie do ZSK sektorowych ram kwalifikacji. Działania IBE w zakresie wspierania przedstawicieli ministerstw do realizacji zadań wynikających z ustawy polegały na przygotowaniu i realizacji seminariów informacyjnych. Tematyka seminariów objęła poszczególne obszary ZSK uregulowane w ustawie o ZSK. 10

Osoby biorące udział w seminariach, nie tylko teoretycznie, lecz także w sposób praktyczny zetknęły się z najważniejszymi zagadnieniami dotyczącymi ZSK. Podczas warsztatów przekazano wskazówki i udzielono odpowiedzi na sformułowane w trakcie zajęć pytania. W okresie od kwietnia 2016 r. do grudnia 2016 r. zrealizowano 5 seminariów. Od stycznia 2017 r. do końca czerwca 2017 r. odbyło się 6 kolejnych seminariów z cyklu. Ogółem w 2016 roku i 2017 roku eksperci IBE przeprowadzili 11 seminariów dla kadr ministerstw. W związku ze zgłaszanym zapotrzebowaniem ze strony przedstawicieli ministerstw na dalsze informacje dotyczące ZSK, przygotowywane są kolejne seminaria. Listę zrealizowanych seminariów w okresie od kwietnia 2016 r. do czerwca 2017 r. prezentuje tabela 1. Tabela 1 Seminaria dla kadr ministerstw zrealizowane w okresie od kwietnia 2016 r. do czerwca 2017 r. Lp. Data seminarium Temat seminarium Liczba uczestników Ministerstwa reprezentowane na seminarium 2016 Przygotowanie kadr ministerstw do MSiT, MEN, ME, MiB, realizacji zadań wynikających z ustawy MON, MSWiA, MRPiPS, 1. 19 20.04 o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji seminarium wprowadzające 42 MGMiŻŚ, MZ, MS, MŚ, MKiDzN, MF, KPRM (I termin) Przygotowanie kadr ministerstw do 2. 26 27.04 realizacji zadań wynikających z ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji seminarium wprowadzające 44 MSiT, MEN, ME, MiB, MRPiPS, MZ, MF, MRiRW, MR, MC (II termin) Zadania ministrów wynikające MSiT, MF, ME, MRPiPS, 3. 27 28.06 z ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji seminarium pogłębiające wiedzę 36 MRiRW, MON, MEN, MiB, MŚ, MKiDzN, MGMiŻŚ, nt. ZSK MC, MR, KPRM 4. 16.11 Seminarium na temat walidacji 41 MZ, MSiT, ME, MiB, MRPiPS, MSWiA, MF, MR, MGMiŻŚ, MŚ, MRiRW, MSZ 5. 6 7.12 Seminarium informacyjne na temat kwalifikacji uregulowanych (I termin) 24 MZ, ME, MIB, MRPiPS, MSWiA, MF, MR, MSZ 11

Lp. Data seminarium Temat seminarium 2017 Liczba uczestników Ministerstwa reprezentowane na seminarium 6. 25 26.01 Seminarium informacyjne na temat kwalifikacji uregulowanych (II termin) 34 MSiT, ME, MiB, MRPiPS, MSWiA, MGMiŻŚ, MŚ, MRiRW, MSZ, MKiDzN 14.03 Seminarium wprowadzające do procesu konsultacji z przedstawicielami ministrów 29 7 8. właściwych materiału roboczego Projekty 12 procedur dotyczących współpracy ministrów 15.03 włączających kwalifikacje do ZSK z innymi podmiotami zaangażowanymi w ten proces 32 Seminarium informacyjne dotyczące 9. 11.04 testowania projektów procedur wspierających ministrów właściwych w realizacji zadań 22 wynikających z ustawy o ZSK Seminarium informacyjne analiza wybranych 10. 26.05 elementów wniosku o włączenie kwalifikacji 35 do ZSK (I termin) Seminarium informacyjne analiza wybranych 11. 20.06 elementów wniosku o włączenie kwalifikacji 27 do ZSK (II termin) MZ, MSiT, MiB, MRPiPS, MF, MGMiŻŚ, MON, MC MZ, MSiT, MiB, MRPiPS, MSWiA, MGMiŻŚ, MRiRW, MKiDzN, MSZ, MC MSiT, MiB, MSWiA, MR, MRiRW, MEN, MC MZ, MiB, MRPiPS, MSWiA, MR, MGMiŻŚ, MRiRW, MON, MNiSW, MEN MIB, MRPiPS, MSZ, ME, MZ, Instytut Sportu, MRiRW, MKiDzN, MGMiŻŚ, MF Rozwinięcie skróconych nazw urzędów podanych w tabeli: MC Ministerstwo Cyfryzacji MEN Ministerstwo Edukacji Narodowej ME Ministerstwo Energii MF Ministerstwo Finansów MGMiŻŚ Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej MIB Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa MKiDzN Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego MNiSW Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego MON Ministerstwo Obrony Narodowej 12

MRPiPS Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej MRiRW Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi MR Ministerstwo Rozwoju MSiT Ministerstwo Sportu i Turystyki MSWiA Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji MS Ministerstwo Sprawiedliwości MSZ Ministerstwo Spraw Zagranicznych MŚ Ministerstwo Środowiska MZ Ministerstwo Zdrowia KPRM Kancelaria Prezesa Rady Ministrów W tabelach 2 i 3 przedstawiono udział przedstawicieli ministerstw w seminariach zrealizowanych przez IBE w okresie od kwietnia 2016 r. do końca czerwca 2017 r. Znak X oznacza udział przedstawicieli danego ministerstwa w seminarium. Część seminariów była realizowana w dwóch terminach. Przedstawiciele ministerstw mogli wybrać termin, dlatego nie we wszystkich polach znajduje się znak X. Tabela 2 Udział przedstawicieli ministerstw w seminariach dotyczących ZSK, zrealizowanych przez IBE w okresie od kwietnia 2016 r. do końca grudnia 2016 r. 1 2 3 4 5 Lp. Ministerstwo seminarium seminarium seminarium seminarium seminarium 19 20.04.2016 26 27.04.2016 27 28.06.2016 16.11.2016 6 7.12.2016 1. MC X X 2. MEN X X X 2. ME X X X X X 3. MF X X X X X 4. MGMiŻŚ X X X 5. MIB X X X X X 6. MKiDzN X X 7. MON X X 8. MRPiPS X X X X X 9. MRiRW X X X 10. MR X X X X 11. MSiT X X X X 13

12. Instytut Sportu X 13. MSWiA X X X 14. MS X 15. MSZ X X 16. MŚ X X X 17. MZ X X X X X 18. KPRM X Tabela 3 Udział przedstawicieli ministerstw w poszczególnych seminariach dotyczących ZSK, zrealizowanych przez IBE w okresie od stycznia do końca czerwca 2017 r. 6 7 8 9 10 11 Lp. Ministerstwo seminarium seminarium seminarium seminarium seminarium seminarium 25 26.01.17 14.03.2017 15.03.2017 11.04.2017 26.05.2017 20.06.2017 1. MC X X X 2. MEN X 3. ME X X 4. MF X X 5. MGMiŻŚ X X X X X 6. MIB X X X X X X 7. MKiDzN X X X 8. MNiSW X 9. MON X X 10. MRPiPS X X X X X 11. MRiRW X X X X X 12. MR X X 13. MSiT X X X X 14. Instytut Sportu X 15. MSWiA X X X X 16. MS 17. MSZ X X X 18. MŚ X 19. MZ X X X X 20. KPRM Dodatkowe informacje na temat programów seminariów dla przedstawicieli ministerstw zawiera Załącznik nr 2. 14

2.2. Uruchomienie Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji współpraca z MEN i PARP Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji (dalej ZRK) został wprowadzony do polskiego systemu prawnego ustawą z dnia 22 grudnia 2015 r. o ZSK. Do prowadzenia rejestru ustawa wyznaczyła Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) 6. ZRK gromadzi w jednym miejscu szczegółowe informacje o kwalifikacjach włączonych do ZSK. Od strony technicznej rejestr funkcjonuje w systemie teleinformatycznym, który został przygotowany według założeń wypracowanych w IBE w projekcie pn. Budowa krajowego systemu kwalifikacji wdrożenie Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji w zakresie organizacyjno-instytucjonalnym. W ustawie o ZSK wskazane zostało, iż portal ZSK oraz ZRK rozpoczną funkcjonowanie nie później niż po upływie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy tj. 15 lipca 2016 r. 7. W celu uruchomienia portalu ZSK oraz rejestru, IBE wspierało Ministra Edukacji Narodowej w rozmaitych działaniach natury merytorycznej, jak i technicznej (od strony informatycznej). Wykaz spotkań w zakresie wsparcia udzielonego MEN oraz PARP w ramach współpracy we wdrażaniu i funkcjonowaniu ZRK prezentuje tabela 4. Tabela 4 Spotkania ekspertów IBE z przedstawicielami MEN oraz PARP w ramach współpracy we wdrażaniu i funkcjonowaniu ZRK. Lp. Data i miejsce spotkania Temat spotkania Uczestnicy 1. 25.01.2016 r., MEN Czas i formuła przekazania rezultatów projektu PO KL MEN, Eksperci IBE, Przedstawiciele PARP 2. 27.01.2016 r., MEN Projekt rozporządzenia technicznego MEN, Eksperci IBE 3. 27.01.2016 r., MEN Harmonogram współpracy w zakresie przekazania wiedzy; wpisywanie do ZRK kwalifikacji z systemu oświaty i szkolnictwa wyższego MEN, Eksperci IBE 4. 27.01.2016 r., MEN Harmonogram uruchamiania ZRK (w tym wpisywanie kwalifikacji z systemu oświaty i szkolnictwa wyższego) MEN, Eksperci IBE 6 Zgodnie z ustawą o zmianie ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014 2020 oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r., poz. 1475) od dnia 1.01.2018 r. zadanie to przejmie Instytut Badań Edukacyjnych. 7 Przepis art. 106 ust. 1 ustawy o ZSK. 15

Następnym działaniem zrealizowanym przez IBE w sprawozdawanym okresie było nawiązanie współpracy z pracownikami PARP. Celem tej współpracy była pomoc we wdrażaniu i funkcjonowaniu Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji. Działania ekspertów IBE polegały między innymi na przekazaniu pracownikom Agencji wiedzy merytorycznej z zakresu ZSK, jak również informacji technicznych niezbędnych do prowadzenia rejestru, w tym obsługi systemu informatycznego ZRK. Przygotowano i zrealizowano dla pracowników PARP, oddelegowanych do prowadzenia rejestru, seminaria na temat ZSK. Seminaria miały charakter informacyjny oraz praktyczny. Uczestnikom przybliżono kształt i zasady działania ZSK, w tym między innymi zasady włączania do ZSK kwalifikacji rynkowych, zasady wypełniania wniosku o włączenie do ZSK kwalifikacji rynkowej. Przeprowadzono również analizę przykładowego wniosku o włączenie do ZSK kwalifikacji rynkowej. Seminaria dla pracowników PARP zostały zrealizowane w okresie: 19 lutego 2016 r. moduł dotyczący ZSK, 22 25 lutego 2016 r. moduł dotyczący systemu informatycznego ZRK, 26 lutego 2016 r. moduł dotyczący systemu informatycznego ZRK (kontynuacja), 21 czerwca 2016 r. omówienie wybranych zagadnień związanych z włączaniem do ZSK kwalifikacji rynkowych, ze szczególnym uwzględnieniem roli PARP w tym procesie. Dodatkowe informacje na temat programów seminariów zawiera Załącznik nr 3. Oprócz organizacji i prowadzenia seminariów eksperci IBE na bieżąco współpracowali z pracownikami PARP w odpowiedzi na zgłoszone zapotrzebowanie. Eksperci Instytutu współpracowali z PARP przy tworzeniu formularza dotyczącego kwalifikacji, zgłaszali swoje spostrzeżenia oraz przygotowali praktyczne komentarze (wskazówki) do pól we wniosku o włączenie do ZSK kwalifikacji rynkowej. 2.3. Uruchomienie i prowadzenie internetowego portalu ZSK Poza wymienionymi w powyższej tabeli 4, odbyły się także spotkania z MEN, podczas których uzgodniono zawartość i wygląd portalu, a także zasady, w jaki sposób informacje o ZSK będą prezentowane na portalu. Opracowany został projekt portalu oraz materiały informacyjne dotyczące poszczególnych zagadnień systemowych dotyczących ZSK. Portal ZSK został uruchomiony w dniu 15 lipca 2016 r. Ważną częścią tego portalu jest rejestr kwalifikacji (ZRK) oraz strony, na których publikowane są informacje dotyczące poszczególnych działań i procedur prowadzonych na podstawie przepisów ustawy o ZSK. Portal ZSK jest stale uzupełniany o nowe informacje i materiały. Obsługa portalu 16

jest zadaniem ciągłym, wykonywanym przez pracowników IBE pod bezpośrednim nadzorem MEN. 2.4. Opracowanie i wydanie publikacji materiałów niezbędnych do wdrażania ZSK W ramach działań wspierających wdrażanie ustawy o ZSK eksperci IBE opracowali zestaw publikacji, które zawierają kompendium wiedzy dla osób zaangażowanych w proces wdrażania ZSK. Uwzględniają one kluczowe odniesienia zarówno do ustawy o ZSK, jak i do doświadczeń wynikających z codziennej współpracy z interesariuszami systemu. Publikacje te zostały przygotowane z myślą o pracownikach urzędów i innych instytucji, którzy w ramach ZSK będą wykonywać określone zadania związane z tworzeniem i nadawaniem kwalifikacji. Pozwalają zapoznać się z nową terminologią oraz Polską Ramą Kwalifikacji; wyjaśniają, jak włączać kwalifikacje do systemu; są podstawowym źródłem informacji dla podmiotów zgłaszających kwalifikację do systemu, podmiotów starających się o uprawnienia instytucji certyfikującej i podmiotów zewnętrznego zapewniania jakości. Wydane zostały następujące pozycje: 1) Słownik Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji http://www.kwalifikacje.edu.pl/download/slownik_zsk_2017.pdf 2) Polska Rama Kwalifikacji http://www.kwalifikacje.edu.pl/pl/publikacje/992-polska-rama-kwalifikacji 3) Polska Rama Kwalifikacji. Poradnik użytkownika http://www.kwalifikacje.edu.pl/images/download/publikacje/prk_ poradnik_0511_internet.pdf 4) Opisywanie kwalifikacji nadawanych poza systemami oświaty i szkolnictwa wyższego http://www.kwalifikacje.edu.pl/images/download/publikacje/opisywanie_ kwalifikacji_2109_internet_fin.pdf 5) Przypisywanie poziomu PRK do kwalifikacji nadawanych poza systemami oświaty i szkolnictwa wyższego http://www.kwalifikacje.edu.pl/images/download/publikacje/przypisywanie_ poziomu_interaktywny_fin_poz_12.pdf 6) Włączanie kwalifikacji do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji http://www.kwalifikacje.edu.pl/download/publikacje/wlaczanie_kwalifikacji_ do_zsk.pdf 17

7) Walidacja nowe możliwości zdobywania kwalifikacji http://www.kwalifikacje.edu.pl/images/download/publikacje/walidacja_nowe_ mozliwosci_zdobywania_kwalifikacji_na%20www_2212_fin.pdf 8) Przegląd kwalifikacji uregulowanych http://www.kwalifikacje.edu.pl/download/pku_internet_fin_czerwiec%202017. pdf Oprócz publikacji wydanych drukiem eksperci IBE przygotowali dla uczestników seminariów dodatkowe materiały instruktażowe, prezentacje oraz ćwiczenia. Z obserwacji ekspertów IBE i ich rozmów z uczestnikami seminariów wynika, że publikacje i materiały instruktażowe dotyczące ZSK są bardzo pomocne ułatwiają przyswajanie i utrwalanie wiedzy o ZSK, a także dalsze jej przekazywanie. Publikacje i materiały instruktażowe opracowane w IBE mogą być przydatne nie tylko dla pracowników instytucji odpowiedzialnych za funkcjonowanie systemu, lecz także dla pracowników służb zatrudnienia, organizatorów różnych rodzajów kształcenia i szkolenia, pracodawców, nauczycieli, trenerów i doradców zawodowych. 2.5. Opracowanie procedur dla ministrów właściwych dla kwalifikacji W ramach działań wspierających ministrów właściwych włączających do ZSK kwalifikacje rynkowe, w IBE (przy pomocy zewnętrznej firmy doradczej) zostały opracowane procedury dotyczące współpracy pomiędzy ministrem koordynatorem ZSK i innymi ministrami właściwymi, a także innymi podmiotami zaangażowanymi w proces włączania kwalifikacji do ZSK. Ogółem opracowanych zostało 12 procedur. Procedury w procesie opracowywania były konsultowane z przedstawicielami wybranych ministerstw. Zgłoszone podczas konsultacji uwagi miały wpływ na ich ostateczny kształt. Procedury dotyczą następujących, wynikających z ustawy o ZSK, działań: 1) Włączanie kwalifikacji rynkowej do ZSK. 2) Ustalenie właściwości ministra do rozpatrzenia wniosku o włączenie kwalifikacji rynkowej do ZSK. 3) Organizacja i przeprowadzanie konsultacji z zainteresowanymi środowiskami. 4) Pozyskanie opinii specjalistów. 5) Powołanie zespołu ekspertów określającego poziom PRK dla kwalifikacji. 6) Przygotowanie rekomendacji zespołu ekspertów dotyczącej przypisania poziomu PRK do kwalifikacji. 18

7) Nadawanie uprawnień do certyfikowania kwalifikacji. 8) Nadawanie uprawnień do pełnienia funkcji podmiotu zewnętrznego zapewniania jakości (wpis na listę PZZJ). 9) Przeprowadzanie ewaluacji zewnętrznej w trybie nadzwyczajnym w instytucji certyfikującej. 10) Przeprowadzanie kontroli w instytucji certyfikującej. 11) Włączanie kwalifikacji uregulowanej do ZSK. 12) Przegląd kwalifikacji uregulowanych. Przygotowane procedury mają uniwersalny charakter. Opracowane zostały w taki sposób, aby możliwe było ich dostosowanie do doświadczeń i uwarunkowań poszczególnych ministerstw. Minister koordynator przekazał procedury ministrom właściwym dla kwalifikacji jako propozycje do wykorzystania. 2.6. Wspieranie podmiotów zainteresowanych włączaniem do ZSK kwalifikacji rynkowej Od sierpnia 2016 r. do czerwca 2017 r. eksperci IBE udzielali wsparcia merytorycznego i organizacyjnego zespołom opisującym kwalifikacje rynkowe. Zespoły te zostały wyłonione spośród podmiotów, zainteresowanych opisaniem i włączeniem do ZSK kwalifikacji, które odpowiedziały na zaproszenie IBE do współpracy, opublikowane na portalu ZSK 8. W ramach wsparcia zespołów opisujących kwalifikacje rynkowe w okresie od sierpnia 2016 r. do czerwca 2017 r. eksperci IBE zorganizowali: 9 seminariów informacyjnych dla podmiotów zainteresowanych włączaniem do ZSK kwalifikacji rynkowych dla ponad 280 osób, 14 spotkań konsultacyjnych dotyczących opisywania kwalifikacji rynkowych dla ponad 300 osób, ponad 150 spotkań roboczych dotyczących opisu kwalifikacji dla ponad 200 ekspertów reprezentujących kilkadziesiąt podmiotów, w tym m.in. Związek Rzemiosła Polskiego, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Francusko Polską Izbę Gospodarczą, Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej, Instytut Ochrony Środowiska, Związek Harcerstwa Polskiego oraz Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, 20 olimpijskich związków sportowych oraz Polskie Towarzystwo Psychoonkologiczne. Ogółem, we wskazanym okresie, w zrealizowanych seminariach informacyjnych, 8 Dodatkowe informacje na temat wymagań dla podmiotów zainteresowanych wsparciem przy opisywaniu kwalifikacji dostępne są pod adresem: https://www.kwalifikacje.gov.pl/ogloszenia 19

spotkaniach konsultacyjnych oraz spotkaniach roboczych udział wzięło niemal 800 osób. Podczas seminariów przedstawiono tematykę dotyczącą ZSK, w tym w szczególności sposób opisywania kwalifikacji rynkowej. Seminaria dostosowano do potrzeb ich uczestników. Eksperci IBE na bieżąco udzielali odpowiedzi na sformułowane podczas seminariów pytania z zakresu ZSK, jak i opisywania kwalifikacji. Każde seminarium z tego cyklu zostało przeprowadzone według takiego samego programu. Do końca czerwca 2017 r. zakończono wspieranie podmiotów, które opisały łącznie 16 kwalifikacji rynkowych i 15 kwalifikacji z obszaru rzemiosła. Do ministrów właściwych zgłoszone zostały przez zainteresowane podmioty wnioski o włączenie do ZSK następujących kwalifikacji opisanych przy wsparciu zespołu ekspertów IBE: 1) Organizowanie imprez i usług turystycznych, 2) Pilotowanie imprez turystycznych, 3) Odzyskiwanie danych z dysków twardych HDD, 4) Wizażystka/stylistka świadectwo czeladnicze. W tym okresie przeprowadzone zostało także badanie zapotrzebowania na kwalifikacje w regionach. W styczniu 2017 r. osiągnięty został wskaźnik wsparcia 25 opisów kwalifikacji przewidziany na rok 2016. W trakcie pracy nad Raportem (w dniu 19 lipca 2017 r.) do ZSK włączona została kwalifikacja rynkowa o nazwie Montowanie stolarki budowlanej. Jest to pierwsza kwalifikacja rynkowa, zgłoszona przez podmiot prywatny, która znalazła się w systemie 9. Aktualnie prowadzone są działania organizacyjno-merytoryczne dotyczące wsparcia podmiotów przy opisywaniu 48 kwalifikacji rynkowych. Tabela 5 Seminaria informacyjne na temat opisu kwalifikacji zrealizowane w okresie od października 2016 r. do czerwca 2017 r. Lp. Data seminarium Miejsce seminarium Liczba uczestników 1. 11.08.2016 r. Warszawa 23 2. 13.09.2016 r. Warszawa 42 9 Informacje dotyczące kwalifikacji rynkowej włączonej do ZSK dostępne są pod adresem: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl/frontend/index.php?r=kwalifikacja/view&id=12464). 20

3. 4.10.2016 r. Warszawa 26 4. 11.10.2016 r. Warszawa 32 5. 16.01.2017 r. Warszawa 43 6. 19.01.2017 r. Warszawa 15 7. 17.02.2017 r. Warszawa 40 8. 15.03.2017 r. Gdańsk 30 9. 31.03.2017 r. Kraków 34 Dodatkowe informacje na temat programu seminariów zawiera Załącznik nr 4. Tabela 6 Spotkania konsultacyjne na temat opisu kwalifikacji zrealizowane w okresie od października 2016 r. do czerwca 2017 r. Lp. Data spotkania Miejsce spotkania Liczba uczestników 1. 23.09.2017 r. Warszawa 30 2. 7.10.2016 r. Warszawa 29 3. 19.10.2016 r. Warszawa 34 4. 15.12.2016 r. Warszawa 47 5. 19.12.2016 r. Warszawa 7 6. 21.12.2016 r. Warszawa 6 7. 3.03.2017 r. Warszawa 35 21

Lp. Data spotkania Miejsce spotkania Liczba uczestników 8. 16.03.2017 r. Gdańsk 20 9. 28.03.2017 r. Warszawa 21 10. 3.04.2017 r. Warszawa 39 11. 11.04.2017 r. Wrocław 32 12. 5.05.2017 r. Warszawa 7 13. 9.05.2017 r. Warszawa 30 14. 10.05.2017 r. Warszawa 20 2.7. Przygotowywanie instytucji certyfikujących i walidujących W celu przygotowania pierwszej grupy instytucji zainteresowanych pełnieniem w systemie funkcji instytucji certyfikującej do działania zgodnie z przepisami ustawy o ZSK, eksperci IBE, zrealizowali 18 dwudniowych seminariów informacyjnych na temat walidacji efektów uczenia się i zapewniania jakości nadawania kwalifikacji w ZSK. Każde seminarium z tego cyklu zostało przeprowadzone według takiego samego programu. Zrealizowane seminaria informacyjne prezentuje tabela 7. Tabela 7 Otwarte seminaria informacyjne na temat walidacji efektów uczenia się i zapewniania jakości nadawania kwalifikacji w ZSK zrealizowane w okresie od października 2016 r. do czerwca 2017 r. Lp. Data seminarium Miejsce seminarium Liczba uczestników 1. 10 11.10.2016 r. Warszawa 24 2. 10 11.10.2016 r. Kraków 20 22

Lp. Data seminarium Miejsce seminarium Liczba uczestników 3. 17 18.10.2016 r. Gdańsk 21 4. 24 25.10.2016 r. Białystok 24 5. 20 21.02.2017 r. Katowice 30 6. 27 28.02.2017 r. Toruń 16 7. 6 7.03.2017 r. Lublin 25 8. 13 14.03.2017 r. Olsztyn 22 9. 20 21.03.2017 r. Poznań 28 10. 27 28.03.2017 r. Wrocław 27 11. 3 4.04.2017 r. Rzeszów 22 12. 24 25.04.2017 r. Warszawa 26 13. 15 16.05.2017 r. Szczecin 27 14. 22 23.05.2017 r. Łódź 29 15. 29 30.05.2017 r. Opole 21 16. 5 6.06.2017 r. Kielce 18 17. 19 20.06.2017 r. Kraków 16 18. 26 27.06.2017 r. Bydgoszcz 20 Dodatkowe informacje na temat programu seminariów zawiera Załącznik nr 5. W omawianym okresie zrealizowano 18 dwudniowych seminariów, z czego 4 seminaria odbyły się w 2016 r., natomiast od stycznia 2017 r. do końca czerwca 2017 r. zrealizowano 23

14 kolejnych seminariów. Ogółem do czerwca 2017 roku w otwartych seminariach na temat walidacji udział wzięło 357 osób. Tematyka seminariów oscylowała wokół ustawy o ZSK pod kątem zagadnień dotyczących walidacji i zapewniania jakości. Podczas seminariów omawiano także role i zadania podmiotów funkcjonujących w ZSK oraz ich wzajemne relacje. Po każdym bloku wykładowym realizowane były ćwiczenia praktyczne odnoszące się do omawianych zagadnień. Eksperci IBE na bieżąco udzielali odpowiedzi na sformułowane podczas seminariów pytania z zakresu walidacji i zapewniania jakości, jak i ustawy o ZSK. W listopadzie 2016 r. został wyłoniony pierwszy podmiot, któremu w ramach projektu ZSK jest udzielane wsparcie. Jest to Stowarzyszenie Księgowych w Polsce. Kolejnych siedem podmiotów zostało wyłonionych w marcu 2017 roku Podmioty zostały wytypowane spośród instytucji zainteresowanych pełnieniem w ZSK roli instytucji certyfikującej, które odpowiedziały na zaproszenia IBE do współpracy opublikowane na portalu ZSK 10. W wyniku przeprowadzonych naborów wyłonione zostały następujące podmioty: 1) Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, 2) Fundacja VCC, 3) VS Data, 4) Kadry Turystyki, 5) Francusko-Polska Izba Gospodarcza, 6) Mechatronik Artur Grochowski, 7) Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 8) Krajowe Stowarzyszenie Profesjonalistów Rynku Nieruchomości. Dla większości podmiotów wyłonionych w naborach przeprowadzone zostały seminaria zamknięte dotyczące projektowania walidacji i zapewniania jakości nadawania kwalifikacji w ZSK. Listę zorganizowanych w okresie od grudnia 2016 r. do czerwca 2017 r. seminariów zamkniętych prezentuje tabela 8. 10 Dodatkowe informacje na temat warunków wyłonienia podmiotów, które zostaną objęte wsparciem dostępne są pod adresem: 24 https://www.kwalifikacje.gov.pl/ogloszenia

Tabela 8 Seminaria zamknięte dotyczące projektowania walidacji i zapewniania jakości nadawania kwalifikacji w ZSK zrealizowane w okresie od grudnia 2016 r. do czerwca 2017 r. Lp. Data spotkania Miejsce spotkania/nazwa podmiotu objętego wsparciem Liczba uczestników 1. 13 14.12.2016 r. Warszawa/SKwP 24 2. 18.04.2017 r. Lublin/VCC 15 3. 21.04.2017 r. Warszawa/WSIP 15 4. 24.05.2017 r. Warszawa/Francusko-Polska Izba Gospodarcza 14 5. 29.05.2017 r. Warszawa/Kadry Turystyki 18 6. 20.06.2017 r. Gdynia/VS Data 12 7. 20.06.2017 r. Łódź/Mechatronik 17 Ogółem w siedmiu zamkniętych seminariach dla podmiotów objętych wsparciem udział wzięło udział 115 osób. Program każdego z tych seminariów był dostosowany do potrzeb wspieranych podmiotów, rozpoznanych przez ekspertów IBE odpowiedzialnych za współpracę z poszczególnymi instytucjami. Poza możliwością uczestniczenia w seminariach zamkniętych, przedstawiciele wspieranych przez IBE podmiotów przygotowujących się do pełnienia roli instytucji certyfikującej mogli liczyć na bieżące doradztwo oraz pomoc ekspertów IBE w zakresie opracowywania rozwiązań dotyczących nadawania kwalifikacji i zapewniania ich jakości. W opisywanym okresie odbyło się m.in. łącznie 14 spotkań roboczych i/lub konsultacyjnych poświęconych opracowaniu schematów i scenariuszy walidacji dla kwalifikacji wskazanych przez wspierane podmioty. W omawianym okresie powstał ponadto projekt wzorcowego formularza sprawozdania instytucji certyfikującej. W toku współpracy z podmiotami wspieranymi projekt formularza jest stale doskonalony. Projekt wzorcowego formularza przedstawiony jest w Załączniku nr 6. 25

Opracowano materiał wspierający osoby opisujące kwalifikacje rynkowe w tworzeniu wymagań dotyczących walidacji, stanowiący dodatek do publikacji Walidacja. Nowe możliwości zdobywania kwalifikacji. Ten materiał zawiera Załącznik nr 7. Opracowane ponadto zostały koncepcje: bazy on-line dobrych praktyk z zakresu walidacji i zapewniania jakości, katalogu metod stosowanych w walidacji, e-learningu na temat walidacji efektów uczenia się. Przygotowano i udostępniono na stronie internetowej IBE informacje na temat dobrych praktyk z zakresu walidacji i zapewniania jakości w różnych krajach: 1) Dobra praktyka z zakresu walidacji efektów uczenia się we Francji http://www.kwalifikacje.edu.pl/pl/walidacja/1278-dobra-praktyka-z-zakresuwalidacji-efektow-uczenia-sie-we-francji 2) Dobra praktyka w zakresie zapewniania jakości walidacji w Wielkiej Brytanii http://www.kwalifikacje.edu.pl/pl/walidacja/1270-dobra-praktyka-w-zakresiezapewniania-jakosci-walidacji-w-wielkiej-brytanii 3) Dobra praktyka z zakresu walidacji efektów uczenia się w Szkocji http://www.kwalifikacje.edu.pl/pl/walidacja/1192-dobra-praktyka-z-zakresuwalidacji-efektow-uczenia-sie-w-szkocji 2.8. Wspieranie tworzenia sektorowych ram kwalifikacji Minister Edukacji Narodowej włącza do ZSK sektorową ramę kwalifikacji (SRK) w drodze rozporządzenia na wniosek ministra właściwego. W omawianym okresie działania IBE koncentrowały się na wspieraniu opracowywania projektów SRK. Przygotowane zostały dwa projekty: SRK dla sektora usług rozwojowych oraz SRK dla sektora budownictwa. W wypadku projektu SRK dla usług rozwojowych wsparciem objęto działania prowadzone przez konsorcjum składające się z Polskiej Izby Firm Szkoleniowych oraz Instytutu Analiz Rynku Prac. Przy opracowywaniu projektu SRK dla budownictwa wspierano działania prowadzone przez konsorcjum złożone z Konfederacji Budownictwa i Nieruchomości, Związku Zawodowego Budowlani oraz Instytutu Technologii Eksploatacji Państwowego Instytutu Badawczego. Obydwa projekty ram poddane zostały szerokim konsultacjom w branżach, m.in. w trakcie organizowanych przez wykonawców seminariów oraz badań ankietowych. 30 czerwca 2017 r. zakończono prace nad opracowywaniem projektu SRK dla sektora usług rozwojowych. 31 lipca 2017 r. zakończono prace nad projektem SRK dla sektora budownictwa. Wsparcie IBE polegało na organizowaniu spotkań konsultacyjnych z wykonawcami projektów, udziałem w specjalnych seminariach konsultacyjnych oraz w spotkaniach zespołów ekspertów opracowujących projekty. 26

Wsparciem objęto również działania prowadzące do włączenia do ZSK ram sektorowych dla turystyki oraz sportu. Eksperci IBE brali udział w spotkaniach konsultacyjnych, podczas których przygotowywane były projekty odpowiednich rozporządzeń: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie Sektorowej Ramy Kwalifikacji w sektorze turystyka. Na jego mocy do ZSK została włączona SRK w sektorze turystyka. Rozporządzenie obowiązuje od dnia 4 lipca 2017 roku 11. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 czerwca 2017 r. w sprawie Sektorowej Ramy Kwalifikacji w sektorze sport. Na jego mocy do ZSK została włączona SRK w sektorze sport. Rozporządzenie zacznie obowiązywać od dnia 13 lipca 2017 roku 12. W omawianym okresie wspierano także pilotażowe wdrożenie SRK dla sektora telekomunikacji w trzech wybranych przedsiębiorstwach (Polkomtel, TK Telekom oraz Grupa Technitel Polska), prowadzonych przez Stowarzyszenie Budowniczych Telekomunikacji. Działania wspierające wdrażanie ZSK w obszarze SRK polegały również na zorganizowaniu i prowadzeniu zamkniętych dwudniowych seminariów informacyjnych na temat SRK dla przedstawicieli branż. W przygotowanie oraz prowadzenie każdego z seminariów włączeni byli eksperci oraz trenerzy IBE. Podczas seminariów przedstawiono podstawową tematykę dotyczącą ZSK i SRK. Ponadto realizowano dostosowane do zapotrzebowania poszczególnych uczestników ćwiczenia mające na celu ukazanie możliwości wykorzystania SRK w praktyce. W wypadku seminariów dla sektora turystyki oraz dla sektora IT przeprowadzono dyskusje na temat możliwości rozwoju poszczególnych SRK (odpowiednio: dla sektora turystyki oraz dla branży IT), a także możliwości wykorzystania SRK przez sektorowe rady ds. kompetencji w danej branży. W wypadku seminariów w Warszawie, w rekrutacji uczestników dużą rolę odegrały sektorowe rady ds. kompetencji odpowiednich dla seminarium sektorów. Planowane jest przeprowadzenie kolejnych dwudniowych branżowych seminariów zamkniętych. Dodatkowe informacje na temat programów seminariów zawiera Załącznik nr 8. W ramach udzielanego interesariuszom wsparcia prowadzono także działania mające na celu zaznajomienie członków sektorowych rad ds. kompetencji z tematyką SRK poprzez udział ekspertów IBE w posiedzeniach poszczególnych rad. 11 Dz.U. z 2017 r., poz. 1155. 12 Dz.U. z 2017 r., poz. 1268. 27

Tabela 9 Seminaria zamknięte nt. sektorowych ram kwalifikacji zrealizowane w okresie od października 2016 r. do czerwca 2017 r. Lp. Data Miejsce uczestnicy Liczba uczestników 1. 12 13.10.2016 r. Kraków przedstawiciele różnych branż 25 2. 23 24.02.2017 r. Rzeszów przedstawiciele różnych branż 24 3. 30 31.03.2017 r. Warszawa przedstawiciele sektora turystyki (głównie członkowie Rady ds. Kompetencji Sektora Turystyki) 23 4. 31.05 1.06.2017 r. Warszawa przedstawiciele sektora IT (głównie członkowie Rady Sektorowej ds. Kompetencji IT) 18 2.9. Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego W okresie od października 2016 r. do czerwca 2017 r. IBE prowadziło działania, których celem było objęcie wsparciem pracowników jednostek samorządu terytorialnego (głównie urzędów marszałkowskich i wojewódzkich urzędów pracy) w zakresie wiedzy o ZSK, wdrażających programy operacyjne, współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego w perspektywie finansowej 2014 2020. W programach jednym ze wskaźników rezultatu jest liczba osób, które uzyskały kwalifikacje. W związku z tym niezbędne okazało się zapoznanie pracowników JST z założeniami i zasadami tego systemu. Wsparcie ze strony IBE polegało na realizacji cyklu dwudniowych otwartych seminariów informacyjnych na temat ZSK. Każde seminarium zostało przeprowadzone według takiego samego programu. Tematyka seminariów dotyczyła unormowanych w ustawie o ZSK zagadnień systemowych. Podczas każdego seminarium omówiono zasady opisywania i nadawania kwalifikacji rynkowych, tryb ich włączania do ZSK, ponadto role i zadania podmiotów funkcjonujących w ZSK oraz ich wzajemne relacje. Po każdym bloku wykładowym realizowane były ćwiczenia praktyczne odnoszące się do omawianych zagadnień. Pracownicy IBE na bieżąco udzielali odpowiedzi na sformułowane podczas seminariów pytania. W toku seminariów obserwowano pozytywną zmianę nastawienia uczestników do problematyki ZSK. W okresie od października do grudnia 2016 r. zrealizowano 3 otwarte seminaria informacyjne. Od stycznia 2017 r. do końca czerwca 2017 r. przeprowadzono 15 seminariów. Ogółem do końca czerwca 2017 r. przeprowadzono 18 seminariów 28

informacyjnych, w których udział wzięło 465 osób. W następnych miesiącach zaplanowane są kolejne seminaria dla JST. Listę przeprowadzonych seminariów prezentuje tabela 10. Tabela 10 Seminaria informacyjne dla przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego na temat ZSK, zrealizowane w okresie od października 2016 r. do czerwca 2017 r. Lp. Data seminarium Miejsce seminarium Liczba uczestników 1. 12 13.10.2016 r. Warszawa 28 2. 19 20.10.2016 r. Gdańsk 22 3. 26 27.10.2016 r. Białystok 25 4. 22 23.02.2017 r. Katowice 28 5. 1 2.03.2017 r. Toruń 31 6. 8 9.03.2017 r. Lublin 31 7. 15 16.03.2017 r. Olsztyn 28 8. 22 23.03.2017 r. Poznań 29 9. 29 30.03.2017 r. Wrocław 28 10. 5 6.04.2017 r. Rzeszów 25 11. 26 27.04.2017 r. Warszawa 27 12. 10 11.05.2017 r. Zielona Góra 24 29

Lp. Data seminarium Miejsce seminarium Liczba uczestników 13. 17 18.05.2017 r. Szczecin 22 14. 24 25.05.2017 r. Łódź 23 15. 31.05. 01.06.2017 r. Opole 18 16. 7 8.06.2017 r. Kielce 30 17. 21 22.06.2017 r. Kraków 25 18. 28 29.06.2017 r. Bydgoszcz 21 Dodatkowe informacje na temat programu seminariów zawiera Załącznik nr 9. 30

3. Inne działania wspierające wdrażanie ustawy 3.1. Konsultacje bieżące dla ministerstw Oprócz seminariów dla kadr ministerstw przez cały okres podejmowana była bieżąca współpraca z przedstawicielami ministra koordynatora ZSK oraz ministrów właściwych, w tym udział ekspertów IBE w pracach grup roboczych (powoływanych dla wypracowania rozwiązań pojawiających się problemów). Ponadto eksperci IBE udzielali indywidualnych konsultacji oraz odpowiedzi na pytania dotyczące konkretnych zagadnień szczegółowych. W omawianym okresie eksperci IBE wzięli udział w ponad 20 spotkaniach o charakterze konsultacyjnym, w których łącznie uczestniczyło ponad 200 osób reprezentujących poszczególne ministerstwa i inne podmioty związane z ZSK. Zestawienie spotkań, w których uczestniczyli eksperci IBE w ramach bieżących konsultacji prezentuje tabela 11. Tabela 11 Spotkania w ramach bieżących konsultacji w okresie od kwietnia 2016 r. do czerwca 2017 r. Lp. Data i miejsce spotkania Temat spotkania Uczestnicy Warunki, jakie muszą spełniać eksperci powoływani do zespołu 1. 4.04.2016 r., MEN ekspertów dokonującego porównania wymaganych efektów uczenia się dla danej kwalifikacji z charakterystykami poziomów PRK pierwszego i drugiego stopnia, trybu powoływania ekspertów MEN, Eksperci IBE do zespołu, wewnętrznej organizacji pracy zespołu ekspertów. 2. 12.04.2016 r., MEN Rekomendacja dotycząca przypisania poziomu PRK do kwalifikacji. Tabela zgodności. Zespół ekspertów przypisujących poziom PRK. MEN, Interesariusze ZSK, Eksperci IBE 3. 10.2016 r., MIB Konsultacja wniosku o włączenie kwalifikacji rynkowej do ZSK. Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa, Eksperci IBE 4. 10.11.2016 r. Kwalifikacje w sporcie. MSiT, Eksperci IBE MSiT: Jan Widera, 5. 15.11.2016 r., MEN Wsparcie opisywania kwalifikacji w sporcie. Instytut Sportu: Piotr Marek, Eksperci IBE 31