MENTORING W PRAKTYCE opracowanie: Małgorzata Tarkowska, Anna Sołtys
IW EQUAL Wychowankowie domów dziecka nowe szanse, lepsze jutro Fundacja Rainer Tower Hamlets Leasing Care Service Mentoring Scheme miasta Londyn Biuro Mentoringu przy Domu Dziecka Nr 9 w Łodzi Dom Pokoleniowy Bednarska
Niniejsza publikacja skierowana jest do osób (pracowników służb społecznych, pedagogów i wychowawców, psychologów i terapeutów, pracowników świetlic środowiskowych itp.), które chciałby powołać w ramach swoich istniejących organizacji Biuro Mentoringu
Podstawą opracowania podręcznika stały się materiały wykorzystywane w praktyce i oparte na sprawdzonych standardach obowiązujących w Wielkiej Brytanii, gdzie mentoring doskonale rozwija się w sferze działań i usług realizowanych przez instytucje pomocy społecznej. W podręczniku uwzględniono standardy opracowane przez National Mentoring Network, znaną jako Mentoring and Befriending Foundation (MandBF), dzięki czemu można kształcić mentorów i certyfikować ich: 1) Kwalifikacje oraz 2) wiedzę
Mentoring to specyficzna forma świadczenia usługi pomocy i wspierania ludzi w trudnych dla nich sytuacjach społecznych, życiowych, związanymi przede wszystkim z problemami adaptacyjnymi, bazująca głównie na wolontariuszach dzielących się swoim czasem i doświadczeniem, przekazujących podopiecznym najlepsze i sprawdzone sposoby działania, wspierających ich w dążeniu do zdobycia nowych umiejętności i wiedzy potrzebnej do samodzielnego i skutecznego działania we współczesnym świecie, w taki sposób, aby podopieczny czuł wsparcie, pomoc, zainteresowanie, jednocześnie nie tracąc swojej autonomii i samodzielności czy poczucia odpowiedzialności za siebie.
umożliwienie osobom o niskim poziomie wykształcenia zwiększenia kompetencji społecznych (zarówno przyszłego mentora jak i podopiecznego); zwiększenie efektywności oddziaływania na osoby z grup defaworyzowanych poprzez wykorzystanie osobistych doświadczeń osób wywodzących się z tych środowisk; rozwinięcie kompetencji zawodowych o umiejętność pracy indywidualnej, w bezpośrednim otoczeniu społecznym podopiecznych; aktywizację społeczną osób z grup defaworyzowanych poprzez angażowanie ich w procesy mentoringu (empowerment); wsparcie dotychczasowych działań służb społecznych poprzez wykorzystanie wykwalifikowanych wolontariuszy.
W chwili obecnej obszary wykorzystujące ideę mentoringu w praktyce obejmują: 1. edukacja i szkolenia (Education and Training) 2. procesy usamodzielnienia osób opuszczających zinstytucjonalizowane ośrodki opieki społecznej (Leaving Care) 3. przestępczość i zagrożenie przestępczością (Criminal Justice) 4. uchodźcy i azylanci (Refugees and Asylum Seekers) 5. młode kobiety (Young Women) 6. zagrożeni uzależnieniami (Substance abuse) 7.przesiedleńcy (Resettlement)
Podręcznik składa się z trzech części: informacje na temat mentoringu, rozwoju idei, standardów i procedur wykorzystywanych w tworzeniu usług mentoringu podstawy tworzenia i praca z przyszłą grupą współpracowników. Autorzy opracowania starali się zawrzeć w nim wskazówki i rozwiązania praktyczne oparte na doświadczeniach własnych, jak i innych współpracujących przy projekcie osobach.
Podręcznik jest tak zaprojektowany, aby mogli korzystać z niego zarówno profesjonaliści, jak i mentorzy-amatorzy. Zarówno teoria, jak i prezentowane ćwiczenia oraz narzędzia powinna być zrozumiała dla laików. Przyjęliśmy taką zasadę podręcznika, jak poradniki wykorzystujące zasadę zrób to sam, przekazujące wiedzę w sposób prosty i konkretny. Wykorzystane ćwiczenia i narzędzia pozwalają na doskonalenie wiedzy i umiejętności organizatorom Biura Mentoringu, mentorów, peer mentorów oraz podopiecznych. Staraliśmy się, aby w każdym module, odpowiednio do omawianego tematu znalazły się zestawy ćwiczeń i narzędzi, zaprezentowane w kontekście teorii i praktycznej realizacji, zawierające: temat, wprowadzenie teoretyczne, zbiory ćwiczeń (cel, czas, materiały, opis przebiegu), pytania i omówienie rezultatów.
CZĘŚĆ I Program mentoringu Wprowadzenie w problematykę mentoringu Geneza powstania i rozwoju mentoringu Formy mentoringu Kim może być mentor Definicje pojęć Dlaczego mentoring się sprawdza Zadania i funkcje mentora Zadania i funkcje mentora Efekty oddziaływania dobrego mentora Zasady współpracy mentora z podopiecznym Zaufanie Zaufanie w sytuacjach trudnych Rozwijanie związku między mentorem a podopiecznym Prowadzenie usług mentoringu Identyfikacja grupy docelowej Plan działalności Finansowanie działalności
Materiały do prowadzenia działalności Struktura Biura Mentoringu Rekrutacja wolontariuszy Kampania rekrutacyjna Monitoring procesu rekrutacji Przyjaciele i krewni Rekrutacja mentorów - mężczyzn Początkowe zainteresowanie Status wolontariusza Spotkanie informacyjne Proces sprawdzania kandydatów Sądowy rejestr skazanych Dodatkowe wskazówki przy selekcjonowaniu kandydatów Rozmowy kwalifikacyjne Zaangażowanie podopiecznych w proces rekrutacji I selekcji kandydatów Szkolenie wolontariuszy Ocena kandydatów podczas szkolenia
Projekt Centrum Wspierania Rozwoju jako narzędzie integracji społecznej i zawodowej młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym Przygotowanie szkolenia Zawarcie kontraktu o współpracę z wolontariuszem mentorem Pozyskiwanie i wprowadzanie podopiecznych Rozwijanie współpracy Pozyskiwanie podopiecznych dzięki innym podopiecznym Kryteria wyszukiwania i definiowana potencjalnych podopiecznych Proces aplikowania i oceny potencjalnych podopiecznych Plan rekrutacji podopiecznych Spotkanie informacyjne dla podopiecznych Decyzje podopiecznego Wprowadzenie podopiecznych do programu Współpraca z podopiecznymi Proces łączenia dopasowywania mentorów i podopiecznych Grupowe spotkanie łączące - dopasowanie Gromadzenie informacji Zaangażowanie rodziców i opiekunów Spotkanie łączące Relacje w procesie mentoringu Rozpoczęcie związku i zawarcie kontraktu
Projekt Centrum Wspierania Rozwoju jako narzędzie integracji społecznej i zawodowej młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym Kontakty Pomysły gdzie można się spotykać z podopiecznym Plan działania Ewaluacja związku mentorskiego Zakończenie związku Formalne zakończenie związku Kiedy związek mentorski będzie udany Polityka i procedury stosowane w Biurze Mentoringu Zażalenia i deselekcja Zarządzanie usługami mentoringu Koszty działania mentorów Przechowywane dokumenty Radzenie sobie z sytuacjami trudnymi Superwizja i wsparcie mentorów Planowane szkolenia Wsparcie telefoniczne Indywidualny proces superwizji Grupowe spotkania superwizyjne
Projekt Centrum Wspierania Rozwoju jako narzędzie integracji społecznej i zawodowej młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym Problemy mentorów Monitoring i ewaluacja programu mentoringu Miary osiągnięć Dokumentacja programu mentoringu Cześć II Praca z grupą Proces grupowy Tworzenie grupy Etapy tworzenia grupy Osoby prowadzące grupy Skuteczny prowadzący Współprowadzenie grupy Role grupowe Komunikacja w grupie Narzędzia skutecznej komunikacji w pracy z grupą Komunikacja niewerbalna
Projekt Centrum Wspierania Rozwoju jako narzędzie integracji społecznej i zawodowej młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym Bariery w komunikacji Informacje zwrotne Grupowa realizacja zadań i rozwiązywanie problemów Grupowe rozwiązywanie problemów Etapy organizacji pracy grupowej Zalety grupowego rozwiązywania problemów Etapy organizacji pracy grupowej Czynniki, które mogą okazać się dodatnie albo ujemne Formy pracy grupowej Zjawiska obniżające efektywność pracy grupy - trudni uczestnicy Wrogość w grupie Uczestnik wywyższający się Trup w szafie Część III Ćwiczenia
Publikacja Mentoring w praktyce ścieżka kształcenia mentorów i peer mentorów dla grup defaworyzowanych jest dostępna na stronie internetowej projektu: www.cwr.swspiz.pl w zakładce media