Efektywność Energetyczna

Efektywność Energetyczna Harvard Business Review Polska Filip Thon, RWE Polska

Efektywność Energetyczna plan prezentacji > Efektywność technologiczna w produkcji energii elektrycznej > Procesowa i organizacyjna efektywność przedsiębiorstw energetycznych > Zachowania konsumentów energii elektrycznej

Stabilna strategia energetyczna musi spełniać kryteria trójkąta energetycznego Wady i zalety moŝliwych opcji paliwowych wytwarzania energii Konkurencyjność Gaz + - Stosunkowo niskie emisje CO 2, wysoka dyspozycyjność jednostek Wysokie koszty wytwarzania, ryzyko uzaleŝnienia od importu Energia jądrowa + - Niskie koszty wytwarzania, wysoki poziom bezpieczeństwa dostaw, brak emisji CO 2 Problem składowania paliwa i odpadów radioaktywnych Ochrona środowiska Bezpieczeństwo dostaw Energia odnawialna + - Brak emisji CO 2, oszczędność zasobów paliw nieodnawialnych (= kopalnych) Obecnie niekonkurencyjna, ograniczona niezawodność (wymaga utrzymywania rezerwy mocy konwencjonalnych) Węgiel + - Konkurencyjny poziom kosztów, wysoki poziom bezpieczeństwa dostaw, niskie ryzyko uzaleŝnienia od importu Wysoki poziom emisji CO 2 Węgiel jest waŝnym paliwem zrównowaŝonego bilansu energetycznego

3,4 z 10 wagonów węgla są wykorzystane do produkcji energii elektrycznej 34% 46% 80% 90% Sprawność elektrowni w Polsce MoŜliwy wzrost Kogeneracja Kogeneracja moŝliwy wzrost

Czysty węgiel trzy etapy Czysty węgiel I Modernizacja oraz budowa nowych bloków wg najlepszych dostępnych technologii, podnoszenie sprawności, redukcja emisji SO 2, NO x oraz pyłu 2010 Czysty węgiel II Badania i rozwój w celu podniesienia sprawności do poziomu powyŝej 50% 2015 Czysty węgiel III Wychwytywanie i składowanie CO 2 (CCS) 2020 Inwestycje w ultranowoczesne technologie śródło: Euracoal

Droga do technologii wychwytywania i magazynowania CO 2 (CCS) prowadzi poprzez ciągłą modernizację i wzrost sprawności bloków Elektrownia zero emisji CO 2 MoŜliwe jutro Wykonalne dzisiaj MoŜliwa w przyszłości 50, 150, 300 300, 600 do 1.100 Wielkość bloków w MW > Źródło: DEBRIV

Innowacje na przyszłość Wzrost sprawności i redukcja CO2 dziś wzrost sprawności poprzez rekonstrukcję Nowe elektrownie o najwyŝszych światowych standardach Stała modernizacja parku energetycznego jutro dalszy rozwój sprawności Prototyp WTA Instalacje testujące pracę w temp. 700 C Pierwsza elektrownia na suszony węgiel Elektrownia demostracyjna na 700 C Pierwsza elektrownia z bliskim zeru CO 2 IGCC Pierwszy retrofit/nowo wybudowana elektrownia z oczyszczaniem CO 2 przyszłość implementacja elektrowni z bliską zeru emisją CO2 Nowy projekt: Oczyszczanie CO 2 w elektrowniach konwencjonalnych Nowy projekt: Blisko zero-co 2 450-MW IGCC z sekwestracją CO2

Rozwój technologii: ochrona środowiska i zapobieganie zmianom klimatycznym 1,400 Węgiel brunatny Frimmersdorf 1960 g CO 2 /kwhth 1,200 1,000 800 600 400 200 0 Węgiel kamienny Plomin II PP 1999 Gaz Neurath 1975 BoA 2003 Ibbenbüren PP 1985 Rostock PP 1994 Westfalen PP 2011 Dormagen 1998 Antwerp 2005 20 30 40 50 60 Redukcja emisjii CO 2 dzięki zwiększonej sprawności Lingen 2009 Sprawność netto [%] Elektrownie na węgiel kamienny wykazują znaczący postęp technologiczny i sprzyjają zapobieganiu zmianom klimatycznym

Poprzez wzrost sprawności elektrowni na węgiel kamienny moŝna zaoszczędzić 20mln ton CO 2 i 10mln ton węgla rocznie Ilość węgla g/kwh 600 Sprawność [%] Węgiel [g coal/kwh] Emisja CO2 [g CO2/kWh] 60% 500 50% 400 40% 300 200 100 0 30 34 38 46 55 480 424 379 313 Średnia światowa Produkcja z 1 tony węgla kamiennego Polska EU - 25 Czeczott MoŜliwa przyszłość 2,4 MWh 3,2 MWh 262 1118 986 882 729 610 700'C PP Technologia Czeczotta 10ml t zaoszczędzonego węgla = 4 letnie zapotrzebowanie Warszawy na energię 30% 20% 10% 0%

Na pojutrze - 450 MW IGCC-CCS projekt z magazynowaniem CO 2 Storage region Pipeline Power plant > Technologia podstawowa: IGCC > Paliwo: węgiel brunatny > Moc elektrowni: 450 MW brutto > Magazynowanie CO 2 : 2.6 mln t/r w złoŝach gazu lub głębinowych formacjach solonośnych > Uruchomienie: 2014 (pierwsze przyłączenie do sieci) > BudŜet RWE: około 1 bilion

Dziś - nowa inwestycja RWE w Polsce Czeczott. Największy blok na węgiel kamienny, blok o największej sprawności w kraju. > Moc: 800 MW, blok na węgiel kamienny > Lokalizacja: kopalnia Piast Ruch II (wcześniej Czeczott) > Sprawność: ~ 46% > Wartość projektu: 1.5 mld euro > Produkcja: > 5 TWh/a > ZuŜycie węgla: ~ 2.5 mln t/a > Joint venture pomiedzy Kompanią Węglową (25%) i RWE Power (75%) > Pierwszy projekt na taką skalę realizowany w Polsce z miejscowym partnerem > Dostawa węgla z lokalnej kopalni węgla kamiennego na Śląsku

Ponad ¾ Polaków byłaby skłonna oszczędzać energię elektryczną z powodów finansowych 1% 1% 1% 15% W celu obniŝenia rachunków za prąd Ze względu na ochronę klimatu i środowiska Ze względu na cele UE w zakresie obiŝenia zuŝycia energii elektrycznej Trudno powiedzieć Inne 82% Z jakiego powodu byłby/byłaby Pan(i) skłonny(a) oszczędzać energię elektryczną?

Ponad połowa Polaków zwraca uwagę na klasę efektywności energetycznej urządzeń AGD Ponad połowa Polaków nie wie, Ŝe urządzenia w trybie stand-by zuŝywają energię 19% 16% 6% 38% Tak, zawsze Tak, często Tak, rzadko Nie, nigdy Nie dotyczy 25% 22% 1% Tak, zawsze 32% Tak, często Tak, rzadko Nie, nigdy Nie dotyczy 21% 20% Czy kupując urządzenia AGD zwraca Pan(i) uwagę na klasę efektywności energetycznej sprzętu (oznaczenia C, B, A, A+, A++)? Czy zwraca Pan(i) uwagę na to, aby z myślą o oszczędzaniu energii wyłączać telewizor, komputer, drukarkę całkowicie z funkcji standby?

Ponad połowa Polaków byłaby skłonna zmienić swoje przyzwyczajenia, Ŝeby zmniejszyć zuŝycie energii 63% 51% 46% Wymienić Ŝarówki na energooszczędne Zmienić przyzwyczajenia (gasić światło, wyłączać urządzenia, itp.) Zainwestować w remont: wymienić okna, ocieplić dom, itp.) Nic bym nie zmieniał(a), nie chcę oszczędzać energii 2% Co byłby/byłaby Pan(i) skłonny(a) zrobić, Ŝeby zmniejszyć zuŝycie energii elektrycznej w swoim domu/mieszkaniu?

MoŜemy zaoszczędzić do 40% energii bez obniŝania komfortu Ŝycia TRYB CZUWANIA > Urządzenie w trybie czuwania kosztuje dodatkowo 30 pln rocznie > W średniej wielkości gospodarstwie 10 urządzeń x 30 pln = 300 pln rocznie WYBÓR KLASY AGD > Chłodziarko-zamraŜarka klasy A++ > O 50 pln rocznie tańsza niŝ klasy A > O 100 pln rocznie tańsza niŝ klasy B

Świadoma energia RWE Społeczna kampania na rzecz racjonalnego wykorzystania energii

Brak zaleceń głównym powodem dlaczego nie oszczędzamy 60% 50% 40% 34% 46% 54% Najczęściej wymienianym powodem nie oszczędzania energii jest brak zaleceń pracodawcy. 30% 27% 20% 10% 0% 1% 1% 1% nie ma takiej potrzeby nigdy o tym nie myślałem trudne do wykonania 4% brak moŝliwości to nie ja płacę za rachunki energii elektrycznej to nie moja sprawa nie mam na to czasu, ani siły Ŝeby jeszcze o tym myśleć nie ma takich zaleceń pracodawcy Warto jednak zwrócić uwagę, Ŝe bardzo wiele osób ma pewną barierę, Ŝeby zmienić swoje przyzwyczajenia zasłaniając się brakiem czasu lub siły.

Procesy przedsiębiorstw energetycznych powinny róŝnicować pomiędzy ukierunkowaniem na efektywność kosztową a strategiczną kreatywnością w ramach istniejących regulacji Efektywność procesowa i strategiczna kreatywność > Masowe / transakcyjne procesy wymagają wysokiej efektywności i koncentracji na redukcji kosztów (call center, billing, przyłączenia itd.) > Procesy strategiczne wymagają koncentracji na kreatywności i wpływu na kierunki strategii biznesu (zarządzanie aktywami, rozwój produktów, itd.) Prywatyzacja przedsiębiorstw energetycznych pobudza efektywność energetyczną > Prywatyzacja wprowadza konkurencyjność rynkową > Konkurencyjność stymuluje poprawę efektywności > Efektywność łagodzi tendencje wzrostu cen Bodźce regulacyjne vs. efektywność przedsiębiorstw energetycznych > Regulacja tylko działalności monopolistycznej sieć > Zachęty / bodźce dla przedsiębiorstw energetycznych do redukcji kosztów

Efektywność energetyczna jest na agendzie CEO Prawie ¾ menedŝerów uznaje efektywność energetyczną za istotną 27% Widoczne jest duŝe zaangaŝowanie i silna wizja top menedŝerów "Wierzymy, Ŝe Ecomagination miał dotychczas i będzie miał w przyszłości pozytywny wpływ na ogólną wartość marki GE" Jeff Renaud, Dyrektor Ecomagination 73% Globalni top menedŝerowie dla których efektywność energetyczna ma znaczenie 1 "To, co uwaŝałem za strategię obronną, okazuje się jej dokładnym przeciwieństwem." Lee Scott, CEO "Razem z naszymi klientami, dostawcami i pozostałymi partnerami moŝemy wynieść postawę ekologiczną z niszy do mainstreamu." Sir Terry Leahy, CEO MenedŜerowie dostrzegają jasne korzyści finansowe z "zielonych" inwestycji 1. Odsetek menedŝerów, dla których efektywność energetyczna ma bardzo duŝe lub umiarkowane znaczenie przez najbliŝsze 2 lata Źródło: Economist Intelligence Unit Sustainability report 2009, badanie BCG

GE postanowił wykorzystać potencjał poprawy efektywności energetycznej we wszystkich obszarach działalności Water Water Ener Ener gy gy Trans Trans portation portation Lighti Lighti ng ng For For the Home the Home Finan Finan ce ce Desal inatio n facilit y Jenba cher Bioga s engin e Hybri d locom otive CFL Clima tekee per refrige rators Efficie nt home impro veme nt loans Entra pped Air Flotati on Ecocomb ustion syste m Trip Optim izer LEDs Fridg e Displ ay Lighti ng Water dispe nser GE Mone y eco Maste rcard Poprawa efektywności energetycznej i wodnej operacji wewnętrznych Koncentracja na ekologicznych inwestycjach w B+R PROCESY PRODUKTY MetCl ear Ultras can pipeli ne inspe ction tool Eco Marin e engin e 60 produktów "Ecomagination" w róŝnych kategoriach T8 Linear Fluor escen t Lamp s Eco Wash er Green house Gas Servic es "Zielona" strategia jako część ogólnej kampanii medialnej Integracja róŝnych kanałów komunikacji PROMOCJA PLANOWANIE 5 kluczowych zobowiązań Mierzalne cele i system monitorowania "Zielona" wizja w biznesach kształtowana przez CEO 30 Jeden temat: 20 10 0 10 12 14 25 2005 2006 2007 2010 Źródło: strona interenetowa GE i raport zrównowaŝonego wzrostu; badanie BCG

Program Ecomagination okazał się duŝym sukcesem GE GE poprawił swoje wyniki finansowe......jak równieŝ poziom motywacji pracowników Wpływ na marŝę - Przychody Wpływ poprzez produkty efektywne energetycznie Przychody z produktów Ecomagination (mld USD) 10 12 14 25 2005 2006 2007 2010 1 6,8% 7,4% 8,1% x% - % całkowitych przychodów GE % pracowników, którzy dzięki Ecomagination "czują się lepiej w pracy w GE" Koszty Energia jako składowa kosztów Energochłonność operacji -33% (w latach 2004-07) Wymiana oświetlenia w zakładach produkcyjnych pozwoliła zaoszczędzić USD 5.3 mln 52% 1. Prognoza Źródło: strona interenetowa GE i raport zrównowaŝonego wzrostu; badanie BCG "Poszukiwanie skarbów energetycznych" zmniejszyło emisję gazów cieplarnianych o 250 tys. ton

W długim okresie wzrost popytu i cen energii zmusi firmy do poprawy efektywności energetycznej Ceny energii na rynku bilansowym Przyczyny wzrostu Implikacje dla odbiorców instytucjonalnych [PLN] 300 250 200 150 0 2005 [GW] 24 22 2006 2007 2008 2009 2010 2011 ZuŜycie energii elektrycznej 2012 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013?? Wzrost cen węgla energetycznego o 25-40% Dodatkowe koszty emisji CO 2 Malejące rezerwy mocy i potrzeba finansowania inwestycji Regulacja taryf dla gospodarstw, niska elastyczność umów dla przemysłu 3,7 MWh w PL vs. 6,5-7 MWh w UE 15 i 5-6 MWh w CEE Energochłonność PKB wyŝsza niŝ w UE 15 Wzrost spowolniony kryzysem w 2009 Znaczenie energii w kosztach przedsiębiorstw będzie rosło Wzrost cen szybszy od spadku energochłonności Pogorszy się dostępność energii elektrycznej Powolny rozwój mocy produkcyjnych Zły stan infrastruktury W długim okresie, wzrost efektywności energetycznej jest konieczny dla utrzymania wzrostu firm Źródło: PSE Operator, EEX, UCTE, ARE, GUS, Nowy Przemysł, analiza BCG

...a obecne warunki rynkowe ułatwiają przeprowadzenie koniecznych zmian Kluczowe obszary Wpływ obecnej sytuacji rynkowej na inwestycje w efektywność energetyczną Pilność poprawy Obowiązki regulacyjne Korzyści ekonomiczne + + Planowana ustawa o efektywności energetycznej Białe certyfikaty, standardy energetyczne budynków, droŝsza kolorowa energia MoŜliwe podwyŝki cen dla przemysłu o 25-40% w 2009 1 Innowacyjne produkty zwiększające przychody Motywacja do inwestycji w efektywność energetyczną f Naciski społeczne + WyŜszy popyt na energooszczędne urządzenia, ekologiczne produkty Wymagania partnerów handlowych Potencjał poprawy Zakres/ moŝliwość zmian Wymagane nakłady + + Łatwość głębokich zmian Doradztwo i finansowanie przekształceń energetycznych Spadek cen aktywów trwałych, silna pozycja negocjacyjna w zakupach WyŜszy koszt kapitału i dostępność źródeł finansowania 1. Przeciętny poziom podwyŝek w przemyśle w całym 2009, uwzględniający ceny gwarantowane kontraktami i planowany wzrost na wolnym rynku Źródło: Nowy Przemysł, TFS, Ministerstwo Gospodarki, doświadczenie i analiza BCG

Poprawa efektywności energetycznej napotyka na wyzwania w sferze regulacyjnej, ekonomicznej i społecznej Wyzwania w obszarze efektywności energetycznej R Regulacyjne E Ekonomiczne S Społeczne Wpływ na marŝę - Przychody Wpływ poprzez produkty efektywne energetycznie Jak dostosować się do przyszłych regulacji w budownictwie i transporcie? 1 Jak przełoŝyć istniejące normy na przychody? W jakie produkty inwestować? Jak dzielić się korzyściami z konsumentami? Jak pozycjonować produkty energooszczędne? Jak oczekiwania społeczne przełoŝą się na popyt? Koszty Energia jako składowa kosztów Jaki będzie wymagany zakres regulacji? Jak finansować inwestycje? Jak zagwarantować wdroŝenie działań efektywnościowych w całej firmie? 1. Np. inwestycje termomodernizacyjne, przeprowadzanie audytów energetycznych, system zarządzania ruchem i infrastrukturą transportową, cele efektywności zuŝycia paliw w transporcie

Energia jest wiodącą dźwignią poprawy kosztów Ilustracja w przemyśle metalowym Koszty produkcji i dystrybucji Sytuacja MoŜliwość zmian 4% 16% Dostawa Inne Koszty dystrybucji powiązane z cenami ropy Własne dostawy zwiększą koszty alternatywne Zmiany zewnętrzne, trudne do kontroli 37% Energia Koszty pracy obecnie maleją Korzyści z produktów ubocznych przez recycling i odzyskiwanie energii Niebezpośrednie, z niskiej bazy Wysokie ceny ze względu na rosnący popyt Istotny potencjał wzrostu efektywności energetycznej w całym łańcuchu wartości DuŜe 43% Wsad Ŝelazny Wysokie ceny w długim okresie Ograniczenia techniczne redukcji wsadu Ŝelaza Własne wydobycie zwiększy koszty alternatywne Bardzo niewielkie, słaby wpływ Źródło: Wiedza BCG, analiza BCG, wywiady z producentami stali, wywiady z dostawcami technologii

Opracowanie energooszczędnych produktów moŝe tworzyć dodatkową wartość dla klienta, dystrybutora oraz producenta Przykład: pralka Konsument oszczędza >300 USD przez okres 11 lat Producent i sprzedawca osiągają korzyść wynikającą z wyŝszej ceny Ładowana z góry Pojemność 27l 10 cykli Energochłonna [USD] 623 200 1 555 1 232 [USD] 899 353 133 899 405 579 579 261 494 440 Ładowana z przodu: Pojemność 27l 10 cykli Energooszczędna 318 282 36 54 Efekt netto 2 Cena zakupu Prąd Woda Suma kosztów Oszczędność: 323 USD Cena zakupu MarŜa handlowa 1 Dod. zysk: 144 USD (55%) Przychód Koszt prod. Sprzedanych Wyrobów i in. Zysk netto Dod. zysk: 18 USD (50%) 1. W tym rabaty 2. Nie uwzględnia zmiany pieniądza w czasie oraz zmian cen energii i wody Źródło: Dane branŝowe 2008; "Energy star"; Estymacje BCG Ład. z góry Ład. z przodu

Konsumenci mogą wiele zyskać na bardziej efektywnym zuŝywaniu energii elektrycznej Koszt moŝliwości oszczędności energii dla konsumenta (wydatek $, aby oszczędzić 1 MWh) 500 okres zwrotu <3 lat okres zwrotu 3 10 lat okres zwrotu 10+ lat 500 400 300 293 296 200 177 185 Ceny energii dla gospodarstw domowych 100 0 8 śarówki energoosz. 24 33 34 Energooszcz. lodówka / zamraŝarka Kontrola oświetlenia 46 Programowalne termostaty Energooszcz. pralka 72 73 Energooszcz. ogrzewacz Izolacja zmywarka a wody i rur Izolacja sufitu Poprawa efektywn. energet. budynków Energoosz. okna Izolacja ścian Izolacja podłóg Źródło: Badania BCG

JuŜ teraz na Zachodzie zwiększają skłonność do płacenia wyŝszej ceny, czego nie widać u polskich konsumentów Konsumenci na Zachodzie gotowi płacić więcej za produkty energooszczędne 1 Skłonność zapłacenia premii cenowej 10% lub wyŝszej W Polsce świadomość ekologiczna jest wysoka, ale nie przekłada się na działania Zamierzone zachowania polskich konsumentów... Ograniczenie zuŝycia energii 86% 30% Kuchenki Pralki Lodówki Transport ekologiczny 42% Elektronika...nie przekładają się jeszcze na ich decyzje zakupowe 2 20% Sprzęt kuchenny Elektryczność Cena Niezawodność 50% 70% śywność Elektryczne Ubrania Art. jednorazowe 10% 15% 30% 45% 60% 75% % uwaŝający produkty "zielone" za lepszej jakości Oszczędność energii i kosztów Znak bezpieczeństwa ekologicznego Ekologiczna produkcja MoŜliwość recyklingu 6% 5% 15% 43% 1. n 1,000 dla wszystkich krajów (USA, Kanada, Japonia, Niemcy, Francja, Wlk. Brytania, Włochy, Hiszpania) 1. Procent odpowiedzi wskazujących dany czynnik jako decydujący o zakupie sprzętu gospodarstwa domowego Źródło: Analiza BCG; Globalne badanie konsumentów BCG 2008, Instytut na Rzecz Ekorozwoju, PAN

Potencjał i pilność poprawy zuŝycia energii określą pozycję oraz działania w obszarze efektywności energetycznej Macierz segmentacji strategicznej Potencjał poprawy Zakres/ moŝliwość zmian Wysoki Podejście wybiórcze" Działaj teraz!" Motywacja do inwestycji w efektywność energetyczną f Pilność poprawy Wymagane nakłady Obowiązki regulacyjne Korzyści ekonomiczne Potencjał poprawy wykorzystania energii Niski Nie działaj" Twoja pozycja? Inwestuj w 'high end' lub zmień lokalizację" Naciski społeczne Niska Pilność poprawy wykorzystania energii Wysoka Zrozumienie aktualnej pozycji pomoŝe podjąć strategiczną decyzję Źródło: doświadczenie BCG

W Polsce 11 wybranych branŝ w pierwszej kolejności wymaga szybkiej poprawy efektywności energetycznej Macierz pozycjonowania strategicznego branŝ Wysoki Górnictwo Metale Potencjał poprawy wykorzystania energii Papier Chemia Energia, gaz i woda Guma i tworzywa Włókiennictwo Handel det. Drewno śywność Inne branŝe Transport lądowy Niski Niska Pilność poprawy wykorzystania energii Wysoka W którym miejscu znajduje się Państwa firma? Źródło: analiza BCG, GUS

Tylko kompleksowa strategia efektywności energetycznej zapewni wysoki zwrot z "zielonych" inwestycji Spojrzenie na cały łańcuch wartości Jasne korzyści dla konsumenta Wczesne określenie korzyści, aby utrzymać wiarygodność i motywację PrzełoŜenie na mierzalny efekt ekonomiczny PROCESY PRODUKTY Polityka cenowa dopasowana do wymagań klientów Budowa świadomości i edukacja klientów Tworzenie wizerunku na wszystkich poziomach organizacji Dobór przekazu do głównych interesariuszy PROMOCJA PLANOWAN IE Uwzględnienie w strategii, stworzenie feasibility study Proaktywność i wpływanie na rynek, w tym regulatora; Spójne cele, akcje i działania Źródło: doświadczenie BCG Analiza trendów rynkowych, konkurencji, klientów

Na świecie wiele firm jest juŝ zaangaŝowanych w inicjatywy efektywnościowe Główne działania Przykłady inicjatyw w efektywność energetyczną Dobra szybkozbywalne Zwiększanie udziału produktów lokalnych Energooszczędne oświetlenie i chłodzenie Redukcja zuŝycia Działania redukujące CO 2 (KPIs) Spadek wpływu na środowisko i kosztów operacyjnych Inwestycje proefektywnościowe Redukcja CO 2 Handel detaliczny Zwiększanie udziału produktów lokalnych Energooszczędne oświetlenie i chłodzenie Pełen obraz wpływu na środowisko RóŜne inicjatywy (sklepy, logistyka..) Lokalni dostawcy Oszczędzanie przez zachowania i technologie Zielona energia Program poprawy efektywności w sklepach Dobra trwałe Efektywność procesu produkcji UŜycie materiałów odnawialnych, recykling Etykiety klas zuŝycia Silna współpraca z rządem i NGO nad dobrowolnymi standardami Silna współpraca z rządem i NGO nad dobrowolnymi standardami Współpraca z CECED, ale jako reakcja na akcje konkurencji Transport i turystyka Wymiana floty Nowe projekty pojazdów poprawiające wagę i efektywność spalania Poprawa operacji pozwoliła zaoszczędzić 7000t paliwa w 2007 Zmniejszenie konsumpcji energii o 3% Źródła energii odnawialnej w hotelach i resortach Źródło: Badanie BCG Niewielkie inicjatywy Spójne podejście, silne zaangaŝowanie