Ekspres metodyczny wos i historia grudzień 2011 Wstęp Zapraszam do lektury grudniowego numeru biuletynu metodycznego. Tym razem, poza informacjami o interesujących projektach i przedsięwzięciach, znajdziecie tu Państwo materiały z grudniowego szkolenia poświęconego reformie programowej. Przy okazji chciałbym przypomnieć, Ŝe chętnie wezmę udział w lekcjach otwartych, jakie realizujecie Państwo w swoich szkołach (zresztą moŝna zaprosić takŝe innych nauczycieli przedmiotu) - czekam na propozycje. A na koniec pragnę złoŝyć Państwu serdeczne Ŝyczenia wielu radosnych chwil z okazji Świąt BoŜego Narodzenia oraz wszystkiego, co najlepsze w kaŝdym dniu nadchodzącego Nowego Roku. 1. Portal edukator.pl zaprasza nauczycieli i uczniów gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych do testowania nowego narzędzia dydaktycznego pod nazwą Multimedialna Aplikacja do Tworzenia Internetowych Prezentacji Edukacyjnych (MAPPTIPE). Jest to edytor prezentacji, dostępny tylko przez internet na stronach portalu edukator.pl., a jego testowanie polega na tworzeniu prezentacji multimedialnych i publikowaniu ich na portalu. Nauczyciel zainteresowany projektem powinien zachęcić do udziału w nim od 10 do 20 uczniów. Proponuję sprawdzić, rekrutacja trwa do 31 maja 2012 i jest prowadzona tu: http://www.media.edukator.pl/rekrutacja,7135.html 2. Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli WOM w Katowicach we współpracy z Centrum śydowskim w Oświęcimiu zapraszają na konferencję metodyczną: Auschwitz i Oświęcim w edukacji historycznej i obywatelskiej. Prezentacja programu jednodniowych wizyt uczniów szkół ponadgimnazjalnych w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz Centrum śydowskim w Oświęcimiu. Miejsce: Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli WOM w Katowicach. Data: 9 stycznia 2012 rok. Dodatkowe informacje: Anna Czarlińska- WęŜyk, e-mail: aczarli@womkat.edu.pl 3. W ramach projektu Edukacja globalna z klasą Centrum Edukacji Obywatelskiej stworzyło dwie publikacje, które zawierają materiały gotowe do wykorzystania w pracy z uczniami i uczennicami gimnazjum. Publikacja Cały świat w klasie. Ćwiczenia do wykorzystania na zajęciach przedmiotowych w gimnazjum zawiera 20 ćwiczeń z zakresu edukacji globalnej, które moŝna zrealizować na przedmiotach historia, geografia, biologia, wiedza o społeczeństwie. Natomiast publikacja Świat na wyciągnięcie ręki. Scenariusze zajęć na godziny wychowawcze zawierają 10 scenariuszy zajęć z zakresu edukacji globalnej do wykorzystania na godzinach wychowawczych. Wszystkie zamówienia będą realizowane w grudniu 2011 r. Zainteresowanych odsyłam na stronę http://ceo.org.pl/pl/globalna/news/calyswiat-w-twoim-gimnazjum
4. Centrum Edukacji Obywatelskiej planuje uruchomić kurs e-learningowy z wos-u przygotowujący uczniów do egzaminu maturalnego. Zgłoszenia do udziału w nim moŝna przesyłać do 1 lutego 2012 r. Rejestracja jest moŝliwa pod adresem http://www.ceo.org.pl/pl/epio/form/zgloszenie-na-kurs-maturzysty Natomiast w ramach rozgrzewki moŝecie Państwo zaproponować swoim maturzystom trzy zestawy zadań maturalnych z działu SPOŁECZEŃSTWO. Gdzie szukać? http://www.ceo.org.pl/pl/epio/serwis-maturzysty 5. Polska Akcja Humanitarna przygotowała nowe materiały edukacyjne adresowane do nauczycieli wiedzy o społeczeństwie w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych. Publikacje poświęcone są metodzie projektu w edukacji globalnej, organizacji gier miejskich oraz prawu do edukacji, wody i Ŝywności. Ponadto na stronie internetowej organizacji moŝna zamówić filmy DVD wraz ze scenariuszami o tematyce społeczno-humanitarnej. Więcej na http://www.pah.org.pl/nasze-dzialania/53/wyszukiwarka_materialow 6. Na stronie internetowej Centralnej Komisji Egzaminacyjnej są dostępne tegoroczne gimnazjalne arkusze diagnostyczne. Wśród nich arkusz historia-wos wraz z arkuszem odpowiedzi oraz wykazem sprawdzanych umiejętności. Właśnie ten ostatni dokument powinien okazać się przydatny Państwu w ramach przygotowań uczniów do wiosennego egzaminu gimnazjalnego. 7. Centralna Komisja Egzaminacyjna, w ramach realizacji projektu Budowa banków zadań ogłosiła konkurs na autorów zadań egzaminacyjnych. Wśród wymienionych przedmiotów znalazły się i historia i wiedza o społeczeństwie. Zadaniem uczestników konkursu jest przygotowanie zestawu autorskich zadań egzaminacyjnych, sprawdzających wymagania zawarte w nowej podstawie programowej dla III i IV etapu edukacyjnego. Termin nadsyłania prac upływa 31 lipca 2012 r. Regulamin konkursu na stronie www.cke.edu.pl 8. Materiały ze szkolenia w pigułce Podstawa prawna: - Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17) http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20090040017 - część poniŝszych materiałów powstała na bazie projektu rozporządzenia MEN w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych http://legislacja.rcl.gov.pl/docs//501/14940/14941/14942/dokument12340.pdf?userlogged=fals Uzasadnienie reformy: - niŝszy średni poziom uzdolnień uczniów w szkołach kończących się maturą (podstawa dostosowana do dawnych liceów 4 letnich, trudno ją zmieścić w trzech latach, stąd braki w wiedzy) - dublowanie cyklu kształcenia i niemoŝność zmieszczenia pełnego cyklu kształcenia w ciągu trzech lat, czy to w gimnazjum, czy szkole ponadgimnazjalnej - obniŝenie wieku szkolnego wymaga zmian programowych
Plusy: - spójność programowa w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych - III etap edukacyjny to solidny fundament, natomiast IV etap to rozwój wiedzy i umiejętności zgodnie z zainteresowaniami - poprawa efektów kształcenia treści nauczania wyraŝone są w języku wymagań szczegółowych, a wymagania ogólne są jednocześnie celami kształcenia, co powoduje, Ŝe nie są potrzebne odrębne standardy wymagań egzaminacyjnych - elastyczny ramowy plan nauczania określa minimalną liczbę godzin przeznaczonych na realizację przedmiotu w całym cyklu kształcenia. To daje moŝliwość organizowania dni nauki poza szkołą, poniewaŝ takie zajęcia mogą być doliczone do czasu pracy uczniów i pensum nauczyciela Przedmioty, z którymi będą mieć do czynienia uczniowie: - obowiązkowe w zakresie podstawowym w całym cyklu: j. polski, matematyka, j. obcy, w-f - 2-4 przedmioty w zakresie rozszerzonym w liceum (w szkołach dla dorosłych 2 przedmioty, podobnie w technikach) - w liceach co najmniej jeden przedmiot rozszerzony to historia, biologia, geografia, fizyka lub chemia. Uczniowie lub słuchacze, którzy nie wybiorą rozszerzonej historii obowiązkowo realizują przedmiot historia i społeczeństwo - w technikach kaŝdy uczeń realizuje przedmiot historia i społeczeństwo, chyba, Ŝe wybrał historię w zakresie rozszerzonym i jeden z przedmiotów ścisłych/przyrodniczych, to wówczas przedmiotem uzupełniającym jest ekonomia w praktyce. W ramach jakich przedmiotów będziemy się poruszać? - Historia oraz wiedza o społeczeństwie w zakresie podstawowym LO, technikum, ZSZ: jest przedmiotem obowiązkowym w szkołach ponadgimnazjalnych (pierwszy rok nauki), w szkole zawodowej realizuje się te same treści, co w LO - Historia oraz wiedza o społeczeństwie w zakresie rozszerzonym: zainteresowani uczniowie LO i technikum będą mogli wybrać rozszerzony kurs historii, przygotowujący do studiów wyŝszych, w II i III roku nauki - Historia i społeczeństwo. Dziedzictwo epok: jest przedmiotem obowiązkowym dla wszystkich tych, którzy wybrali jako rozszerzenie przedmioty ścisłe i przyrodnicze w LO i technikum. Przedmiot ten moŝe być prowadzony przez nauczyciela historii lub ewentualnie przez kilku nauczycieli (koniecznie historyk + wos, filozofia, wiedza o kulturze)
Minimalne liczby godzin nauczania poszczególnych przedmiotów wynikające z projektu rozporządzenia (wg projektu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych): - historia i społeczeństwo 120 lo i technikum - historia P 60, R 240 - lo i technikum, a w ZSZ 60 - wos P 30, R 180 lo i technikum, a w ZSZ 30 Obowiązkowe przedmioty w zakresie podstawowym będą realizowane w 1 klasie LO lub w 1i2 klasie technikum. Natomiast rozszerzony j. polski, j. obcy, matematyka będą realizowane w klasach 1- lub 1-4 równolegle z zajęciami tych przedmiotów w zakresie podstawowym. Celem kształcenia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym jest: 1) przyswojenie przez uczniów określonego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyk; 2) zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów; 3) kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie. Do najwaŝniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym naleŝą: 1) czytanie umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania tekstów, w tym tekstów kultury, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w Ŝyciu społeczeństwa; 3) myślenie naukowe umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a takŝe formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych, zarówno w mowie, jak i w piśmie; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno - komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 8) umiejętność pracy zespołowej Priorytety edukacyjne w załoŝeniach nowej podstawy programowej: - nabywania umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z zastosowaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych, na zajęciach z róŝnych przedmiotów - nauczyciele powinni odwoływać się do zasobów biblioteki szkolnej i współpracować z nauczycielami bibliotekarzami w celu wszechstronnego przygotowania uczniów do samokształcenia i świadomego wyszukiwania, selekcjonowania i wykorzystywania informacji
- nauczyciel powinien poświęcić duŝo uwagi edukacji medialnej, czyli wychowaniu uczniów do właściwego odbioru i wykorzystania mediów