TROPAMI PRZYRODY JURKOWIC I OKOLIC Obserwacje terenowe we wrześniu 2017 r Szkolna gazetka przyrodnicza NR 11 1
Spis treści Wrzesień. 3 Pochodzenie nazwy września.3 Przysłowia związane z wrześniem...3 Obserwacja pogody 3 - Pogoda we wrześniu.3 - Obserwacja chmur... 8 - Obserwacja pogody za pomocą domowego barometru...9 - Przewidywana pogoda...10 Plony z pól i sadów...10 Babie lato.10 Wpływ pogody na wzrost grzybów.10 Obserwacja grzybów....11 Nie niszczmy grzybów w lesie! 15 Obserwacja roślin i zwierząt 15 Nasza grupa w terenie podczas obserwacji przyrodniczych.21 2
Wrzesień To niesamowite, jak ten czas szybko leci. Dobrze pamiętam, jak nasza grupa zbierała materiały do gazetki przyrodniczej równo rok temu. Dzięki takiej pracy mogliśmy obserwować, jak przyroda zmienia się w ciągu całego roku. Czy można powiedzieć, że już wszystko wiemy na temat otaczającego nas świat? Uważam, że nie! Każdy miesiąc ma swoje cechy charakterystyczne, ale co roku możemy zaobserwować wiele różnic. We wrześniu rok temu widziałam dzikie gęsi odlatujące do ciepłych krajów. W tym roku we wrześniu nie zaobserwowałam tych ptaków. Myślę, że poleciały inną trasą. Natomiast wszyscy mogliśmy się cieszyć zbieraniem grzybów. Miesiąc ten charakteryzował się obfitymi opadami deszczu i, czyli idealna aura na rozwój grzybów. Las też był inny niż w 2016 r. Liście na drzewach były jeszcze wyraźnie zielone. Joanna Rycombel kl. V Pochodzenie nazwy września Nazwa wrzesień pochodzi od wrzosów kwitnących najbardziej we wrześniu. Dawniej używano też nazwy pajęcznik związanej z nićmi babiego lata. Oliwia Dywan kl. V Przysłowia związane z wrześniem 1. Gdy wrzesień bez deszczów, będzie w zimie wiatrowo wszędzie. 2. Gdy we wrześniu kopią po nizinach, będzie wietrzna, ale lekka zima. 3. Gdy grzyby wielkie korzenie mają, wielką zimę zapowiadają. 4. Jeśli na Jacka nie panuje plucha, to pewnie zima będzie sucha. 5. Gdy na święty Mateusz śnieg przybieżał, będzie po pas całą zimę leżał. Obserwacja pogody Oliwia Dywan kl. V Pogoda we wrześniu 1 września 2017 r. pogoda była słoneczna. O godz.7 30 termometry wskazywały ok. 15 0 C, na trawie była rosa. O godz.13 30 było bardzo ciepło 27 0 C, o godz. 19 30 było20 0 C. Przez cały dzień niebo było bezchmurne. Wiał wiatr północno wschodni. 2 września 2017 r. ochłodziło się. O godz.7 30 termometry wskazywały ok. 10 0 C, o godz.13 30 było bardzo ciepło 17 0 C, o godz. 19 30 było13 0 C. Niebo było całkowicie zachmurzone chmurami kłębiasto warstwowymi, lecz nie padało. Wiał słaby wiatr północno zachodni. 3 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 10 0 C, o godz.13 30 było bardzo ciepło 16 0 C, o godz. 19 30 było13 0 C. Rano niebo było całkowicie zachmurzone chmurami warstwowymi, padał deszcz. W południe przejaśniło się, pojawiły się chmury kłębiasto warstwowe. Później znów napłynęły chmury deszczowe i padał deszcz. Przez cały dzień wiał słaby wiatr północno zachodni. 4 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 13 0 C, o godz.13 30 było bardzo ciepło 15 0 C, o godz. 19 30 było13 0 C. Przez cały dzień niebo było całkowicie zachmurzone chmurami kłębiasto warstwowymi, lecz nie padało. Wiał słaby wiatr północno zachodni. 3
5 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 13 0 C, o godz.13 30 było bardzo ciepło 15 0 C, o godz. 19 30 było13 0 C. Przez cały dzień niebo było całkowicie zachmurzone chmurami warstwowymi i padał deszcz. Wiał słaby wiatr zachodni. 6 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 13 0 C, o godz.13 30 było bardzo ciepło 15 0 C, o godz. 19 30 było13 0 C. Przez cały dzień niebo było całkowicie zachmurzone chmurami warstwowymi i padał przelotny słaby deszcz. Wiał słaby wiatr zachodni. 7 września 2017 r o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 12 0 C, o godz.13 30 było bardzo ciepło 12 0 C, o godz. 19 30 było12 0 C. Przez cały dzień niebo było częściowo zachmurzone chmurami kłębiasto - warstwowymi. Wiał silny wiatr zachodni. 8 września 2017 r o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 11 0 C, niebo było częściowo zachmurzone chmurami kłębiasto - warstwowymi. Na trawie była rosa. O godz.13 30 było 22 0 C, niebo było częściowo zachmurzone chmurami kłębiastymi. Świeciło słońce. O godz. 19 30 było15 0 C. Niebo było częściowo zachmurzone chmurami pierzastymi. Wiał bardzo słaby wiatr południowo -zachodni. W dniach 9 września i 10 września 2017 r o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 15 0 C, na trawie była rosa. O godz.13 30 9 września i 10 września było ok. 28 0 C, świeciło słońce. O godz. 19 30 było20 0 C. 9 września przez cały niebo było częściowo zachmurzone chmurami pierzastymi. Natomiast 10 września przez cały niebo było częściowo zachmurzone chmurami kłębiastymi. W obydwa dni było słonecznie i wiał wiatr południowy. 11 września 2017 r. również było ciepło i słonecznie. O godz.7 30 termometry wskazywały ok. 11 0 C, na trawie była rosa. Zachmurzenie było całkowite a chmury warstwowe. O godz.13 30 było ok. 25 0 C, niebo pokryte było częściowo chmurami kłębiasto pierzastymi. Świeciło słońce. O godz. 19 30 było19 0 C. Niebo całkowicie zachmurzyło się chmurami warstwowymi, lecz nie padało. Przez cały dzień był wiatr słaby południowy. 12 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 12 0 C. Zachmurzenie było całkowite a chmury warstwowe. Padała mżawka. O godz.13 30 było ok. 20 0 C, niebo pokryte było częściowo chmurami kłębiasto pierzastymi. Świeciło słońce. O godz. 19 30 było16 0 C. Niebo całkowicie zachmurzyło się chmurami warstwowymi, lecz nie padało. Przez cały dzień był wiatr słaby północno zachodni. 13 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 10 0 C. Zachmurzenie było częściowe a chmury kłębiaste. O godz.13 30 było ok. 19 0 C, niebo pokryte było częściowo chmurami kłębiasto pierzastymi. Świeciło słońce. O godz. 19 30 było13 0 C. Niebo całkowicie zachmurzone chmurami warstwowymi, lecz nie padało. Przez cały dzień był wiatr słaby południowo- zachodni. 14 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 15 0 C. Zachmurzenie było częściowe a chmury warstwowe. O godz.13 30 było ok. 22 0 C, niebo pokryte było częściowo chmurami pierzastymi. Świeciło słońce. O godz. 19 30 było20 0 C. Niebo było częściowo zachmurzone chmurami kłębiastymi. Przez cały dzień był wiatr słaby południowo- zachodni. 15 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 12 0 C. Zachmurzenie było częściowe a chmury kłębiasto - warstwowe. O godz.13 30 było ok. 15 0 C, niebo pokryte było całkowicie zachmurzone chmurami kłębiasto - warstwowe. O godz. 19 30 było13 0 4
C. Niebo było częściowo zachmurzone chmurami kłębiastymi. Przez cały dzień był wiatr słaby południowo- zachodni. 16 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 12 0 C. Zachmurzenie było całkowite a chmury warstwowe. Padał drobny deszcz. O godz.13 30 było ok. 15 0 C, niebo pokryte było całkowicie zachmurzone chmurami kłębiasto warstwowymi, lecz nie padało. O godz. 19 30 było13 0 C. Niebo było częściowo zachmurzone chmurami warstwowymi. Nie było opadów deszczu. Przez cały dzień był wiatr słaby południowo- wschodni. 17 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 12 0 C. Zachmurzenie było całkowite a chmury warstwowe. Padał drobny deszcz. O godz.13 30 było ok. 15 0 C, niebo pokryte było całkowicie zachmurzone chmurami warstwowymi, lecz nie padało. Lecz od godz.15 00 do17 00 wystąpiła mżawka. O godz. 19 30 było13 0 C. Niebo było częściowo zachmurzone chmurami warstwowymi. Nie było opadów deszczu. Przez cały dzień był wiatr słaby północny. 18 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 11 0 C. Zachmurzenie było częściowo zachmurzone a chmury kłębiasto - warstwowe. Nie było opadów. O godz.13 30 było ok. 12 0 C, niebo pokryte było częściowo zachmurzone chmurami kłębiastymi, było słonecznie. O godz. 19 30 było11 0 C. Niebo było częściowo zachmurzone chmurami kłębiastymi. Przez cały dzień był wiatr słaby zachodni. 19 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 8 0 C. Zachmurzenie było częściowo zachmurzone a chmury kłębiaste. O godz.13 30 było ok. 14,5 0 C. Niebo pokryte było całkowicie zachmurzone chmurami warstwowymi. O godz. 19 30 było13 0 C. Niebo było całkowicie zachmurzone chmurami warstwowymi. Wystąpiły opady deszczu. Przez cały dzień był wiatr słaby północno- wschodni. 20 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 9,5 0 C. O godz.13 30 było ok. 11 0 C. O godz. 19 30 było10 0 C. Przez cały dzień niebo było całkowicie zachmurzone chmurami warstwowymi i padał deszcz. Przez cały dzień wiał wiatr słaby północny. 21 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 9,5 0 C. O godz.13 30 było ok. 10 0 C. O godz. 19 30 było10 0 C. Przez cały dzień niebo było całkowicie zachmurzone chmurami warstwowymi i padał deszcz. Przez cały dzień wiał wiatr słaby północno zachodni. 22 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 11 0 C. Niebo było całkowicie zachmurzone. Była mgła. O godz.13 30 było ok. 11 0 C. O godz. 19 30 było10 0 C. Przez cały dzień niebo było całkowicie zachmurzone chmurami warstwowymi, lecz nie padał deszcz. Przez cały dzień wiał wiatr słaby północno zachodni. 23 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 11,5 0 C. O godz.13 30 było ok. 12 0 C. Niebo było całkowicie zachmurzone chmurami warstwowymi. Przed godz. 19 00 padał drobny deszcz. O godz. 19 30 było10 0 C. Przez cały dzień niebo było całkowicie zachmurzone chmurami warstwowymi. Przez cały dzień wiał wiatr słaby wschodni. 24 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 11 0 C. O godz.13 30 było ok. 13 0 C. O godz. 19 30 było10 0 C. Przez cały dzień niebo było całkowicie zachmurzone chmurami warstwowymi, padał deszcz. Przez cały dzień wiał wiatr słaby północno wschodni. 5
25 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 10,5 0 C. O godz.13 30 było ok. 12 0 C. O godz. 19 30 było11 0 C. Przez cały dzień niebo było całkowicie zachmurzone chmurami warstwowymi, lecz nie padał deszcz. Przez cały dzień wiał wiatr słaby wschodni. 26 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 11 0 C. Zachmurzenie było całkowite a chmury warstwowe. O godz.13 30 było ok. 17,5 0 C. Zachmurzenie było częściowe a chmury pierzaste. Było słonecznie. O godz. 19 30 było14 0 C. Niebo było częściowo zachmurzone chmurami kłębiastymi. Przez cały dzień wiał wiatr słaby wschodni. Dnia 27 września 2017 r. o godz.7 30 temperatura sięgała ok. 8 0 C. Na trawie była rosa. Wiatr wiał ze strony wschodniej (E). Chmury pierzaste pokrywały niebo częściowo i można było zobaczyć słońce. O godz.13 30 temperatura powietrza podniosła się do 15 0 C. Oznacza to, że temperatura wzrosła 7 0 C. Wiatr wiał z południowego wschodu (SE). Niebo nadal było częściowo pokryte chmurami pierzastymi i w dalszym ciągu można było zobaczyć słońce. Opadów nie było. O godz. 19 30 temperatura powietrza niewiele obniżyła się, bo o 1 0 C, czyli było14 0 C. Wiatr nadal był południowo - wschodni(se). Niebo było całe pokryte chmurami warstwowymi. Opadów nie było. Oliwia Dywan kl. V 28 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 5,5 0 C. Na trawie była rosa. O godz.13 30 było ok. 15 0 C. O godz. 19 30 było10 0 C. Przez cały dzień zachmurzenie było częściowe a chmury pierzaste. Było słonecznie. Przez cały dzień wiał wiatr słaby wschodni. 29 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 3 0 C. Na trawie była rosa. O godz.13 30 było ok. 13,5 0 C. O godz. 19 30 było10 0 C. Przez cały dzień zachmurzenie było częściowe a chmury pierzaste. Przez cały dzień wiał wiatr słaby wschodni. 30 września 2017 r. o godz.7 30 termometry wskazywały ok. 5 0 C. Na trawie była rosa. O godz.13 30 było ok. 15 0 C. O godz. 19 30 było 9 0 C. Przez cały dzień zachmurzenie było częściowe a chmury pierzaste. Było słonecznie. Przez cały dzień wiał wiatr słaby wschodni. Pogoda we wrześniu została opisana na podstawie codziennych obserwacji poszczególnych składników pogody w ciągu miesiąca. Sporządzono też wykres średnich dobowych temperatur powietrza. Pogodę obserwowali i zapisywali w dzienniku obserwacji pogody uczniowie: Oliwia Dywan kl. V, Mateusz Tokarski kl. IV, Maja Korcyl kl. V, Filip Ogórek kl. IV, Krystian Jońca kl. IV, Klaudia Orłowska kl. IV. Rozkład średnich dobowych temperatur powietrza we wrześniu przedstawia wykres liniowy. 6
7 Dni miesiąca
Obserwacja chmur Chmury kłębiaste zaobserwowane w dniu 13.09. 2017 r. Mateusz Tokarski kl. IV Dnia 27 września 2017 r., gdy miałam zajęcia dodatkowe z przyrody wraz z panią i innymi osobami wyszliśmy na dwór, aby zaobserwować pogodę. Podczas obserwacji zachmurzenia zauważyłam, że niebo ładnie wygląda. Było częściowo pokryte chmurami, które z wielką lekkością rozkładały się po niebie. Niektóre przypominały jakieś postaci, a niektóre rozmazane niczym piórka chmury pierzaste. Były głęboko białe. Gdy wracałam ze szkoły do domu zaobserwowałam, że chmury nieco zmieniły się. Chmury nigdy nie są cały czas takie same. Są też takie dni, w których nie ma chmur. Warto obserwować chmury na niebie. Dzięki nim możemy domyśleć się, jaka będzie pogoda. Oliwia Dywan kl. V 8
Obserwacja pogody za pomocą domowego barometru. Do wykonania domowego barometru należy przygotować: słoik, balon, patyk do szaszłyka, gumkę recepturkę, nożyczki, taśmę klejącą, tekturkę ze skalą (narysowanym słoneczkiem i chmurką z deszczem przedzielonymi linią) Wykonanie: 1. Na słoik nałożyć balon, dobrze go naciągnąć i przymocować gumką recepturką. 2. Przykleić do balonu za pomocą taśmy klejącej patyk od szaszłyka. 3. Postawić słoik przy skali tak, aby patyk wskazywał linię między słoneczkiem a chmurkami. 4. Obserwować położenie patyka. 5. Obserwacje zapisać w tabeli Data obserwacji Położenie patyka Pogoda za oknem 23.09.2017r w dół deszczowa 24.09.2017r w dół deszczowa 25.09.2017r pośrodku pochmurna, bez deszczu 26.09.2017r w górę słoneczna Data Położenie patyka Pogoda za oknem Zapisać wniosek Gdy patyk opada, to jest pogoda pochmurna i deszczowa Gdy patyk unosi się do góry, to jest pogoda ładna, słoneczna. Mateusz Tokarski kl. IV 9
Przewidywana pogoda Dnia 27.09.2017 r. postanowiłam przejść się po lesie, aby sprawdzić, czy są jeszcze jakieś grzyby. Gdy byłam w lesie zauważyłam, że rosa, która była rano o godz. 7 30 zniknęła. Powietrze nie było już takie chłodne jak rano, ale robiło się coraz cieplejsze. Z kory drzew nie kapały już krople. Pod wieczór była rosa. Na kolejny dzień pogoda była taka jak przypuszczałam. Było słonecznie i bez opadów deszczu. Oliwia Dywan kl. V Plony z pól i sadów We wrześniu wszyscy wyruszali na pola zbierać efekty swojej pracy. Niestety, w tym roku nie są one obfite. Majowe przymrozki zniszczyły wiele kwiatów drzew owocowych, dlatego też zbiory mamy mniejsze. Lepiej z warzywami, mimo, że w lecie całe wakacje panowała susza. Rolnicy mówią, że zbiory są nie najgorsze. Joanna Rycombel kl. V Babie lato 23 września 2017 r. przywitaliśmy jesień. W przyrodzie dostrzegliśmy pierwsze jej oznaki. Na gałęziach świerka dostrzegłam wiele pajęczyn, które misternie zostały utkane przez pająków. Na pajęczynach w bezruchu tkwiły pająki. Zachowywały się jak strażnik pilnujący swego terytorium. Pająki zostawiają w ten sposób pułapkę na małe owady. Przypadkiem w sieci wpadła mucha, która mocno przykleiła się do sieci i nie mogła się z niej wydostać. Przy słonecznej pogodzie widziałam nitki babiego lata, które zwiewnie unosiły się w powietrzu. Babie lato to unosząca się w powietrzu w pogodne dni jesienne, nić przędna niektórych pająków. Maja Korcyl kl. V Wpływ pogody na wzrost grzybów We wrześniu deszcz padał obficie. Duża wilgotność i dodatnia temperatura sprawiły, że całe runo leśne bogate było w grzyby. Podczas jednego grzybobrania zebrałam ok. 80 sztuk borowików i ponad 50 sztuk koźlarzy, podgrzybków i maślaków. 10
Wiele grzybów miało zniszczone kapelusze przez owady. To żuk gnojarz posilał się spodnią częścią grzyba. Grzyby są posiłkiem również dla ślimaków oraz much, które składają swe jaja do trzonu grzyba. Często przy wylęgnięciu widzimy pełno larw i mówimy, że grzyb jest robaczywy. Maja Korcyl kl. V Obserwacja grzybów We wrześniu po obfitych opadach deszczu w lasach pojawiło się dużo grzybów. Obserwowałam ludzi niosących kosze z grzybami. Ludzie najczęściej suszą grzyby czy też marynują, ale też przygotowują z nich sosy grzybowe. Kanie można smażyć. Nie łatwo jest rozpoznać niektóre grzyby, ale to czy są trujące czy jadalne pod uwagę bierze się spód kapelusza. Grzyby trujące zwykle mają blaszki na spodniej stronie kapelusza a grzyby jadalne rurki. Najczęściej zbierane grzyby to prawdziwki, kożlarze, podgrzybki, maślaki, kurki. Najbardziej rozpoznawalnym grzybem trującym jest muchomor czerwony. Oliwia Dywan kl. V 11
Dnia 08.09. 2017 r. po zajęciach szkolnych wybrałyśmy się z mamą i babcią na grzyby. Pojechałyśmy do pobliskiego lasu w miejscowości Łukawica. Była to udana wycieczka na grzyby. Nazbierałyśmy prawdziwków (borowików szlachetnych), kozaków, maślaków. Zaobserwowałam, że prawdziwki różnią się wyglądem w zależności od podłoża. Z reguły to grzyby o grubym białym trzonie i brązowym kapeluszu, pod kapeluszem ma zbitą siatkę. Siatka prawdziwka ma jasny odcień (żółtawy). Należy zaznaczyć, że borowik bardzo przypomina trującego szatana. Koźlarze to grzyby jadalne. Charakteryzują się one ciemnobrązowym, czerwonym bądź jasnobrązowym kapeluszem. Trzon kozaka jest białawy z ciemnym nalotem, a pod kapeluszem ma zbitą siatkę o jasnej barwie. Maślak to typowy grzyb dla lasów sosnowych. Kapelusz ma jasnobrązową skórkę pokrytą śluzem. Trzon jest jasny żółtawy i żółta siatka pod kapeluszem. Natalia Bąk kl. IV Dnia 12.09. 2017 r. w lasach koło Łukawicy znalazłem borowiki szlachetne. Znalezione borowiki miały kapelusze średnicy od 6 cm do 20 cm. Młode prawdziwki były barwy bardzo jasnej. Starsze jasnobrązowe i ciemnobrązowe. Skórka kapelusza była matowa i sucha. Trzon borowika koloru białawego. Mateusz Tokarski kl. V Borowik szlachetny należy do najsmaczniejszych i najbardziej poszukiwanych i wartościowych gatunków grzybów jadalnych. Jego kapelusz we wczesnym stadium rozwoju ma kolor biało kremowy, potem piaskowy, jasnobrązowy do ciemnobrązowego. Powierzchnia kapelusza jest gładka lub lekko pomarszczona. Trzon o różnej wysokości 3cm-20 cm i grubości 1,5 cm -15cm w kolorze białym i szarobiałym. Rośnie w grupkach lub pojedynczo. 12
Borowik ceglastopory jadalny tylko po ugotowaniu lub usmażeniu, surowy jest trujący. Kapelusz o średnicy od 4cm do 15cm. Kolor ciemnobrązowy. Trzon jest koloru żółtoczerwonego. Grzyb ten po przecięciu zmienia kolor na czarnoniebieski. Muchomor czerwony niejadalny. Kapelusz od 5cm do 20cm, koloru czerwonego lub pomarańczowego pokryty białymi plamkami. W pierwszym stadium rozwoju wygląda jak biała kula. Grzyb ten posiada białe lub kremowe blaszki. Trzon jest koloru białego lub żółtego o wysokości od 5cm do 25cm i średnicy ok. 2cm. Na trzonie znajduje się pierścień wyglądający jak koronka. Muchomor ten występuje w grupach i pojedynczo. Czubajka kania jadalna. Kapelusz o średnicy 10 cm-30 cm jasnobrązowy, u młodych osobników kulisty. Następnie rozwija się niczym parasol. Powierzchnia kapelusza pokryta jest brązowymi łuskami. Grzyb ten ma blaszki koloru kremowego. Trzon o wysokości 15cm - 40 cm i średnicy 1cm - 4 cm koloru kremowego. Na trzonie znajduje się pierścień, który z łatwością daje się przesuwać. Kania występuje w małych grupkach lub pojedynczo. 13
Podgrzybek jadalny. Kapelusz tego grzyba ma średnicę ok. 4cm. Kolor kapelusza jest brązowo zielonkowaty, skóra sucha, matowa. Miąższ jest koloru żółtego. Trzon o wysokości do 7cm i średnicy ok. 1cm, o barwie żółtej z czerwonymi pręgami. Można go spotkać w grupkach lub pojedynczo. Joanna Rycombel kl. V Podczas moich obserwacji w lesie zauważyłam całe bogactwo grzybów. Do lasu podczas grzybobrania należy zabrać ze sobą leksykon grzybów, który pomoże nam zebrać tylko grzyby jadalne. W lasach sosnowych wśród mchów rosło wiele podgrzybków brunatnych. Miały one kasztanowobrązowy, półkolisty kapelusz. Powierzchnia kapelusza była śliska. Od spodu kapelusza widać było jasne, oliwkowo żółte rurki. Trzon walcowaty koloru żółtawo brunatnego. To podgrzybek brunatny. Pod sosnami rosło wiele grzybów o bardzo lepkich kapeluszach. Dowiedziałam się, że istnieje bardzo dużo gatunków tych grzybów. Są to maślaki. Niektóre maślaki mają osłonę a inne nie. Ze wszystkich maślaków przed zjedzeniem należy ściągnąć skórkę z kapelusza. Kapelusz pozostaje wtedy gładki i biały. Na łące opodal lasu znalazłam grzyba o nietypowym wyglądzie. Miał kształt kuli. Jego średnica wynosiła 12 cm. Powierzchnia grzyba była pokryta brodawkami. Okazało się, że jest to dość pospolita czasznica oczkowata. podgrzybek brunatny czasznica oczkowata. Naruszyłam owocnik jednego z nich i okazało się, że w środku jest brązowo oliwkowy. 14
Dowiedziałam się, że ten grzyb jest jadalny, ale wtedy, gdy jego wnętrze ma kolor biały. Maja Korcyl kl. V Muchomory czerwone W lesie pod brzozami zauważyłam wiele grzybów trujących. Były to muchomory czerwone. Rozpoznałam ich po pięknym czerwonym kapeluszu pokrytym białymi plamkami. Od spodu kapelusza widziałam białe blaszki. Trzon grzyba jest długi, biały oraz zaopatrzony zwisającym pierścieniem. Osobniki młode mają kapelusz zwinięty w kulkę, zaś starsze rozłożony płasko. Czerwony kolor ma ostrzegać nas przed zjedzeniem tych grzybów, które są trujące dla naszego organizmu. Pamiętajmy, że równie niebezpiecznym dla nas grzybem jest muchomor sromotnikowy mylony z innymi jadalnymi grzybami. Moja rada dla zbierających grzyby zbierajmy tylko grzyby te, które dobrze znamy. Osobniki muszą być wyrośnięte, gdyż młode można łatwo pomylić z trującymi. Maja Korcyl kl. V Nie niszczmy grzybów w lesie! Podczas moich obserwacji w lesie zauważyłam wiele grzybów trujących, które były zniszczone przez grzybiarzy. Apeluję do wszystkich o poszanowanie runa leśnego. Grzyby są bardzo pożyteczne dla roślin. Rozkładają martwą materię organiczną i zamieniają ją w proste związki przyswajalne przez rośliny. Znamy je, jako destruenci. Żyją w sąsiedztwie korzeni drzew. Są to borowiki, podgrzybki, muchomory. Poza tym muchomory czerwone są pięknymi grzybami, dodają uroku lasom. Dodatkowo swoją toksyną zabijają owady, które są dla nas utrapieniem. Wiele grzybów z rozchylonymi kapeluszami daje schronienie bardzo małym, leśnym zwierzętom. Maja Korcyl kl. V Obserwacja roślin i zwierząt W miesiącu wrześniu poszukiwałam kwiatów. Znalazłam w lesie kwitnące wrzosy, a w moim ogródku piękne słoneczniki. Wrzosy to piękne krzewinki, które zaobserwowałam w lesie iglastym. Coraz więcej wrzosów hoduje się w doniczkach i stawia, jako ozdoby w domu. Całe runo leśne porośnięte było krzewinkami wrzosów i jagód. 15
Wrzos ma silnie rozgałęzioną łodygę z pięknymi fioletowymi kwiatami. Liście ma w kształcie pączków lub szpilek. Wrzos ma bardzo charakterystyczny wygląd. Słonecznik dorasta do wysokości 2 m. Jego łodyga jest pusta w środku i bardzo twarda. Kwiatostanem słonecznika jest koszyczek. Na jednej łodydze jest jeden kwiat. Każdy pojedynczy kwiat wydaje nasiona. Nasienie po zgnieceniu jest tłuste. Słonecznik należy do roślin oleistych, z których wyrabia się olej. Na ogrodzeniu przyczepiły się gałązki winogrona, z których zwisają kiście winogron. 16
Z warzywnika przynieśliśmy do domu dynie ozdobne. Są one bardzo kolorowe i mają różne kształty. Są doskonałą dekoracją w mieszkaniu. Maja Korcyl kl. V Słonecznik We wrześniu wraz z naszym powrotem do szkoły wróciły także słoneczniki. Słonecznik ma długą wyprostowaną łodygę oraz duży kwiat. Środek kwiatu jest ciemny, ponieważ są tam nasiona. Nasiona chętnie zjadamy. Kwiat ten jak sama nazwa mówi kojarzy się ze słońcem, dlatego słonecznik. Słoneczniki sadzi się po to, aby zjadać ziarna oraz dla ozdoby. Oliwia Dywan kl. V Zdjęcie chrzanu Chrzan 17
Liść chrzanu oglądany pod mikroskopem Alicja Gąsiorek kl. IV Maja Korcyl kl. V Krystian Jońca kl. IV Mateusz Tokarski kl. IV Oliwia Dywan kl. V Jarzębina pospolita 18
Gałązka jarzębiny pospolitej z owocami Klaudia Orłowska kl. IV Odcisk kory jarzębiny pospolitej Oliwia Dywan kl. V Maja Korcyl kl. V Kora jarzębiny pospolitej jest szara wpadająca w brąz i matowa, drobno spękana. Ma żółte porosty. Płaty porostów z niewielkim wysiłkiem można powoli kawałeczkami odrywać. Oliwia Dywan kl. V 19
Kolekcja fragmentów roślin znalezionych w Jurkowicach niedaleko szkoły w dniu 27.09.2017 r. Koniczyna czerwona Krwawnik Dzika róża wrotycz mlecz świerk Alicja Gąsiorek kl. IV Kwiaty wrotyczu dziurawiec cykoria podróżnik Żmija Idąc na grzyby musimy pamiętać o odpowiednim obuwiu. W naszych lasach występują żmije zygzakowate. Rozpoznajemy je po zygzaku na grzbiecie i dużej trójkątnej głowie. Żmija osiąga długość od 65 cm do 80 cm. Możemy je spotkać na polanach, wygrzewających się na kamieniach. Atakują, gdy czują zagrożenie. Po ukąszeniu przez żmiję pozostaje obrzęk i czuć 20
silny ból. W przypadkach ukąszenia trzeba natychmiast zadzwonić po karetkę pogotowia w celu podania surowicy. Nasza grupa w terenie podczas obserwacji przyrodniczych Joanna Rycombel kl. V Szkolna gazetka przyrodnicza redagowana jest w ramach innowacji pedagogicznej według projektu pt. Tropami przyrody Jurkowic i okolic pod kierunkiem nauczyciela przyrody Grażyny Stefańskiej. Uczniowie uczestniczący w innowacji: Oliwia Dywan kl. V, Maja Korcyl kl. V, Mateusz Tokarski kl. IV, Filip Ogórek kl. IV, Krystian Jońca kl. IV, Joanna Rycombel kl. V, Alicja Gąsiorek kl. IV, Natalia Bąk kl. IV, Klaudia Macias kl. IV, Klaudia Orłowska kl. IV, Anna Galata kl. V. 21
22