STUDIA PRAWNICZE Postępowanie karne
W sprzedaży: J. Skorupka (red.) KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO. KOMENTARZ, wyd. 1 Komentarze Kodeksowe M. Królikowski, R. Zawłocki PRAWO KARNE Studia Prawnicze KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO ORAZ USTAWY TOWARZYSZĄCE Teksty Ustaw Becka L. Gardocki PRAWO KARNE, wyd. 19 Podręczniki Prawnicze A. Grześkowiak, K. Wiak PRAWO KARNE, wyd. 5 Skrypty Becka J. Zagrodnik, L. Wilk PRAWO I PROCES KARNY SKARBOWY, wyd. 2 Studia Prawnicze www.ksiegarnia.beck.pl
Postępowanie karne Autorzy dr Katarzyna T. Boratyńska dr Łukasz Chojniak dr Wojciech Jasiński WYDAWNICTWO C.H.BECK WARSZAWA 2015
Propozycja cytowania: K.T. Boratyńska, Ł. Chojniak, W. Jasiński, Postępowanie karne, wyd. 1, Nb. 88, Warszawa 2015 Poszczególne rozdziały opracowali: Katarzyna T. Boratyńska: Rozdział I, II, V, VII, VIII, XVI Łukasz Chojniak: Rozdział III, VI, XIII XV, XVII Wojciech Jasiński: Rozdział IV, IX XII Wydawca: Aneta Flisek Wydawnictwo C.H.Beck 2015 Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: Marta Świerk Druk i oprawa: Totem, Inowrocław ISBN 978-83-255-7389-8 ISBN e-book 978-83-255-7390-4
Wprowadzenie Podręcznik Postępowanie karne w sposób kompleksowy, zwięzły i przystępny omawia wszystkie najważniejsze zagadnienia dotyczące polskiego procesu karnego. Opracowanie uwzględnia stan prawny obowiązujący od 1 lipca 2015 r., a więc po wejściu w życie dwóch ustaw gruntowanie nowelizujących Kodeks postępowania karnego i zmierzających przede wszystkim do zwiększenia kontradyktoryjności oraz przyspieszenia procesu karnego. Autorzy w poszczególnych rozdziałach omawiają zarówno unormowania, które nie uległy zmianom, jak i te, które poddano często daleko idącym, modyfikacjom. Uwaga skupiona została, co oczywiste, przede wszystkim na tych ostatnich zagadnieniach. To bowiem wokół nich w najbliższych miesiącach będzie bez wątpienia koncentrować się zainteresowanie doktryny, praktyków a także mediów i opinii publicznej. Podręcznik stanowi w tym kontekście przewodnik pomagający zrozumieć istotę wprowadzonej nowelizacji i wskazujący na możliwy sposób interpretacji nowych unormowań karnoprocesowych. W publikacji położono nacisk na przedstawienie przebiegu postępowania karnego i praktycznych aspektów funkcjonowania prawa karnego procesowego, przez co ograniczone zostały rozważania o charakterze teoretycznym. Nie oznacza to jednak zaniechania przedstawienia dorobku teoretycznego doktryny prawa karnego procesowego. Oczywiste jest bowiem, że wiedza teoretyczna jest niezbędna każdemu prawnikowi, w tym także praktykom. Aby jednak zawarte w podręczniku informacje okazały się użyteczne muszą one zostać właściwie wyselekcjonowane oraz jasno przekazane. Taki też trud podjęli Autorzy niniejszego opracowania. Podręcznik skierowany jest przede wszystkim do studentów studiów prawniczych. Z powodzeniem jednak może służyć także jako pomoc do nauki podstaw procesu karnego na innych kierunkach studiów. Opracowanie może okazać się również pomocne dla absolwentów studiów prawniczych przygotowujących się do egzaminu na aplikacje prawnicze, jak i aplikantów w trakcie ich nauki. Ufamy, że sięgną po nie także inne osoby, które z racji swojego zawodu czy zainteresowań chcą uzyskać wiedzę dotyczącą polskiego prawa karnego procesowego. Podręcznik jest kontynuacją opracowania Postępowanie karne, które ukazało się w serii wydawniczej Wykłady Becka i doczekało się w krótkim
VI Wprowadzenie czasie dwóch wydań (1 wyd. 2012 r., 2 wyd. 2013 r.). Mamy nadzieję, że Czytelnicy i tę publikację przyjmą życzliwie oraz, że okaże się ona wartościową pomocą w zgłębianiu wiedzy o polskim procesie karnym na różnych etapach ich prawniczego rozwoju. Autorzy
Spis treści Wprowadzenie... Wykaz skrótów... V XV Rozdział I. Zagadnienia wstępne... 1 1. Wprowadzenie... 1 2. Definicja procesu karnego... 4 3. Funkcje procesu karnego... 6 4. Cele procesu karnego... 7 5. Przedmiot procesu karnego... 16 6. Uczestnicy procesu karnego... 19 7. Tryby i stadia procesu karnego... 21 8. Źródła prawa karnego procesowego... 22 9. Obowiązywanie przepisów prawa karnego procesowego w miejscu i czasie... 24 Rozdział II. Zasady procesowe... 30 10. Definicja i podział zasad procesowych... 30 11. Zasada prawdy materialnej... 32 12. Zasada obiektywizmu... 36 13. Zasada domniemania niewinności i reguła in dubio pro reo... 38 14. Zasada prawa do obrony... 44 15. Zasada swobodnej oceny dowodów... 50 16. Zasada ścigania z urzędu... 53 17. Zasada skargowości... 55 18. Zasada legalizmu... 57 19. Zasada kontradyktoryjności i inkwizycyjności... 61 20. Zasada bezpośredniości... 66 21. Zasada jawności... 70 Rozdział III. Przesłanki procesowe... 75 22. Uwagi ogólne o dopuszczalności postępowania karnego... 75 23. Przesłanki procesowe... 76 24. Umorzenie restytucyjne art. 59a KK... 84 25. Skutki prowadzenia postępowania z naruszeniem art. 17 KPK... 85
VIII Spis treści Rozdział IV. Sąd... 87 26. Uwagi ogólne... 87 27. Właściwość sądu... 92 I. Właściwość i jej rodzaje... 92 1. Właściwość rzeczowa sądu... 95 2. Właściwość funkcjonalna sądu... 99 3. Właściwość miejscowa sądu... 100 4. Właściwość z łączności spraw... 105 5. Właściwość z delegacji... 108 II. Badanie właściwości przez sąd... 114 III. Spory o właściwość... 117 IV. Skutki procesowe naruszenia przepisów o właściwości sądu... 118 28. Skład sądu... 119 29. Wyznaczanie składu orzekającego w sprawach karnych... 124 30. Wyłączenie sędziego... 127 I. Uwagi ogólne... 127 II. Wyłączenie sędziego z mocy prawa art. 40 KPK (iudex inhabilis)... 129 III. Wyłączenie sędziego z mocy orzeczenia sądu art. 41 1 KPK (iudex suspectus)... 132 IV. Tryb wyłączenia sędziego... 133 V. Skutki procesowe niewyłączenia sędziego podlegającego wyłączeniu... 134 Rozdział V. Strony procesowe, pełnomocnicy oraz inni uczestnicy postępowania... 135 31. Pojęcie i kategorie stron... 135 32. Organizacja i zasady działania prokuratury... 139 I. Organizacja prokuratury... 139 II. Zasady działania prokuratury... 140 33. Oskarżyciel publiczny... 142 I. Uwagi ogólne... 142 II. Organy uprawnione do sprawowania funkcji oskarżyciela publicznego... 144 III. Obowiązki i uprawnienia oskarżyciela publicznego... 145 IV. Tryb wyłączenia prokuratora innych osób prowadzących postępowanie przygotowawcze oraz oskarżyciela publicznego... 147 34. Pokrzywdzony... 148 35. Oskarżyciel posiłkowy... 156 I. Oskarżyciel posiłkowy uboczny... 156 II. Oskarżyciel posiłkowy samoistny (subsydiarny)... 159 36. Oskarżyciel prywatny... 163 I. Uwagi wprowadzające... 163 II. Udział prokuratora w sprawach ściganych z oskarżenia prywatnego... 164
Spis treści IX 37. Oskarżony... 166 I. Uwagi ogólne... 166 II. Prawa oskarżonego... 168 III. Obowiązki oskarżonego... 175 38. Obrońca... 179 I. Status prawny obrońcy... 179 II. Ustanowienie obrońcy... 183 III. Ustanie stosunku obrończego... 184 39. Pełnomocnik... 185 40. Przedstawiciel społeczny... 188 Rozdział VI. Czynności procesowe... 189 41. Uwagi ogólne... 189 42. Podejmowanie decyzji procesowych... 191 I. Rozprawa i posiedzenie jako forum podejmowania decyzji procesowych... 191 II. Narada i głosowanie... 196 III. Orzeczenia, zarządzenia i polecenia... 196 43. Komunikowanie organowi procesowemu stanowiska stron... 202 44. Terminy... 203 I. Terminy zawite... 204 II. Terminy prekluzyjne... 207 III. Terminy instrukcyjne... 207 IV. Obliczanie terminów... 208 45. Doręczenia... 210 I. Doręczenie bezpośrednie... 212 II. Doręczenie pośrednie... 213 III. Doręczenie zastępcze... 214 46. Utrwalanie czynności procesowych... 215 I. Notatki urzędowe... 216 II. Protokoły... 217 III. Stenogramy... 221 IV. Rejestracja dźwięku i obrazu... 221 V. Problemy związane z protokołowaniem czynności procesowych... 222 47. Przeglądanie akt i sporządzanie odpisów... 223 48. Odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt... 229 Rozdział VII. Dowody... 234 49. Pojęcie dowodu i przedmiot dowodzenia... 234 I. Pojęcie dowodu... 234 II. Przedmiot dowodzenia... 235 50. Ułatwienia dowodowe (surogaty dowodzenia)... 237 51. Podział dowodów... 239 52. Inicjatywa dowodowa. Wniosek dowodowy... 242 53. Zakazy dowodowe... 252
X Spis treści 54. Osobowe źródła dowodowe... 263 I. Oskarżony... 263 II. Świadek... 265 III. Biegły... 277 IV. Specjaliści... 279 V. Wywiad środowiskowy i badanie osoby oskarżonego... 280 55. Przeprowadzanie dowodów z osobowych źródeł dowodowych... 282 I. Przesłuchanie... 282 II. Konfrontacja i okazanie... 288 III. Opinia biegłego... 290 56. Oględziny. Otwarcie zwłok. Eksperyment procesowy... 297 57. Dowodowe czynności poszukiwawcze... 299 I. Zatrzymanie rzeczy i przeszukanie... 299 II. Kontrola i utrwalanie rozmów... 303 Rozdział VIII. Środki przymusu... 308 58. Uwagi ogólne... 308 59. Zatrzymanie... 310 I. Rodzaje zatrzymania... 310 II. Sądowa kontrola zatrzymania... 317 III. Termin zatrzymania... 318 60. Środki zapobiegawcze... 321 I. Podstawy ogólne stosowania środków zapobiegawczych... 321 II. Wymogi formalne stosowania środków zapobiegawczych... 323 III. Kontrola stosowania środków zapobiegawczych... 325 IV. Tymczasowe aresztowanie... 329 V. Wymogi formalne stosowania tymczasowego aresztowania... 335 VI. Ograniczenia stosowania tymczasowego aresztowania... 338 VII. Obowiązki sądu w przypadku zastosowania tymczasowego aresztowania... 339 VIII. Czas trwania tymczasowego aresztowania... 340 IX. Poręczenia... 346 1. Poręczenie majątkowe... 346 2. Poręczenie społeczne i osoby godnej zaufania... 349 X. Dozór Policji... 350 XI. Nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego... 352 XII. Środek zapobiegawczy z art. 276 KPK... 354 XIII. Zakaz opuszczania kraju... 354 61. Poszukiwanie oskarżonego i list gończy... 355 62. List żelazny... 357 63. Kary porządkowe... 359 64. Zabezpieczenie majątkowe... 362 Rozdział IX. Postępowanie przygotowawcze... 368 65. Charakter, rola i cele postępowania przygotowawczego... 368 66. Formy postępowania przygotowawczego... 372
Spis treści XI I. Uwagi ogólne... 372 II. Śledztwo... 372 III. Dochodzenie... 373 67. Organy postępowania przygotowawczego... 375 I. Uwagi ogólne... 375 II. Organy prowadzące śledztwo... 375 III. Organy prowadzące dochodzenie... 377 IV. Wyłączenie osoby prowadzącej lub nadzorującej śledztwo i dochodzenie... 380 V. Czynności sądowe w postępowaniu przygotowawczym... 382 68. Strony oraz inni uczestnicy postępowania przygotowawczego i ich uprawnienia... 385 I. Strony postępowania przygotowawczego i inni jego uczestnicy... 385 II. Uprawnienia i obowiązki stron oraz innych uczestników postępowania przygotowawczego... 387 69. Czas trwania postępowania przygotowawczego... 396 70. Przebieg postępowania przygotowawczego... 397 I. Uwagi ogólne... 397 II. Wszczęcie postępowania przygotowawczego... 397 III. Obowiązek zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa... 401 IV. Czynności sprawdzające (art. 307 KPK) oraz czynności w niezbędnym zakresie (art. 308 KPK)... 403 V. Przedstawienie oraz zmiana zarzutów... 405 VI. Czynności związane z zamknięciem postępowania przygotowawczego... 408 VII. Redukcja formalizmu postępowania przygotowawczego... 411 71. Nadzór prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym... 416 72. Sposoby zakończenia postępowania przygotowawczego... 420 I. Uwagi ogólne... 420 II. Umorzenie postępowania przygotowawczego... 421 III. Skierowanie sprawy do sądu... 424 Rozdział X. Postępowanie przed sądem I instancji... 437 73. Uwagi ogólne... 437 74. Kontrola formalna skargi oskarżyciela... 442 I. Podstawy prawne kontroli formalnej skargi oskarżyciela... 442 II. Przebieg kontroli formalnej skargi oskarżyciela... 444 75. Skierowanie sprawy na posiedzenie... 448 I. Uwagi ogólne... 448 II. Rozpoznawanie kwestii incydentalnych na posiedzeniu przed rozprawą... 449 III. Umorzenie postępowania na posiedzeniu przed rozprawą... 451 IV. Orzekanie na posiedzeniu co do meritum sprawy... 453 1. Uwagi ogólne... 453
XII Spis treści 2. Warunkowe umorzenie postępowania... 454 3. Skazanie bez rozprawy... 456 4. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej... 461 5. Tryb nakazowy... 465 76. Rozprawa główna... 468 I. Skierowanie sprawy na rozprawę... 468 II. Jawność rozprawy głównej... 473 III. Rola przewodniczącego składu orzekającego w toku rozprawy głównej... 481 IV. Udział uczestników postępowania w rozprawie głównej... 486 1. Uwagi ogólne... 486 2. Udział oskarżonego w rozprawie głównej... 486 3. Udział obrońcy oskarżonego w rozprawie głównej... 490 4. Udział oskarżycieli w rozprawie głównej... 491 5. Udział innych stron, quasi-stron oraz pełnomocników procesowych w rozprawie głównej... 492 V. Przebieg rozprawy głównej... 493 1. Przewód sądowy i czynności dokonywane przed jego rozpoczęciem... 493 2. Głosy stron... 508 3. Narada i głosowanie... 508 4. Wyrok i jego ogłoszenie... 510 77. Tryb przyspieszony... 513 78. Tryb orzekania w przedmiocie środków zabezpieczających oraz orzekania przepadku po umorzeniu postępowania przygotowawczego... 523 I. Środki zabezpieczające... 523 II. Postępowanie w przedmiocie orzekania środków zabezpieczających... 525 III. Orzekanie przepadku po umorzeniu postępowania przygotowawczego... 528 Rozdział XI. Postępowanie w sprawach ściganych z oskarżenia prywatnego... 530 79. Uwagi ogólne... 530 80. Przebieg postępowania prywatnoskargowego... 532 81. Ingerencja prokuratora w ściganie czynów prywatnoskargowych... 540 Rozdział XII. Postępowanie odwoławcze... 543 82. Prawo do odwołania się w sprawach karnych... 543 83. Systematyka i cel środków zaskarżenia... 545 84. Środki odwoławcze... 549 I. Uwagi wprowadzające... 549 II. Apelacja... 550 1. Uprawnienie do wniesienia apelacji uwagi ogólne... 550 2. Przyczyny odwoławcze... 554
Spis treści XIII 3. Wymogi formalne apelacji... 566 4. Tryb wnoszenia apelacji... 568 5. Badanie warunków dopuszczalności apelacji... 572 6. Cofnięcie apelacji... 574 7. Zakres rozpoznania sprawy przez sąd odwoławczy... 575 8. Tryb rozpoznania sprawy co do meritum przez sąd odwoławczy... 582 9. Rodzaje rozstrzygnięć sądu odwoławczego... 586 III. Zażalenie... 590 85. Sprzeciw... 597 Rozdział XIII. Nadzwyczajne środki zaskarżenia... 599 86. Istota nadzwyczajnych środków zaskarżenia... 599 87. Istota nowelizacji w zakresie nadzwyczajnych środków zaskarżenia... 602 88. Kasacja... 603 I. Uwagi ogólne... 603 II. Kasacja strony... 603 III. Postępowanie kasacyjne... 611 IV. Kasacja nadzwyczajna... 625 89. Wznowienie postępowania... 629 I. Podstawy wznowienia postępowania... 630 II. Postępowanie w przedmiocie wznowienia postępowania... 636 III. Przepisy posiłkowe... 639 Rozdział XIV. Postępowanie po uprawomocnieniu się orzeczenia... 641 90. Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego... 643 I. Warunkowe umorzenie postępowania... 643 II. Podjęcie warunkowo umorzonego postępowania... 644 91. Odszkodowanie za niesłuszne skazanie oraz niesłuszne stosowanie środków przymusu... 650 I. Podstawa i zakres roszczenia... 651 II. Wyłączenie roszczenia... 655 III. Procedura odszkodowawcza... 659 92. Ułaskawienie... 665 93. Orzekanie kary łącznej... 671 I. Wyrok łączny a kara łączna... 671 II. Postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego... 672 III. Prawomocność wyroku łącznego... 674 Rozdział XV. Proces karny w wymiarze międzynarodowym... 676 94. Europejski nakaz aresztowania... 677 I. Wystąpienie przez Polskę do państwa członkowskiego UE o wydanie osoby na podstawie ENA... 679 II. Wystąpienie państwa członkowskiego UE do Polski o wydanie osoby na podstawie ENA... 684
XIV Spis treści 95. Inne instrumenty współpracy międzynarodowej... 691 I. Pomoc prawna i doręczenia w sprawach karnych... 692 II. Zatrzymanie dowodów i zabezpieczenie mienia w ramach współpracy wewnątrz UE... 693 III. Przejęcie i przekazanie ścigania karnego... 694 IV. Wydanie lub przewóz osób ściganych lub skazanych przebywających za granicą... 695 V. Przejęcie i przekazanie orzeczeń do wykonania... 698 96. Współpraca z Międzynarodowym Trybunałem Karnym... 700 97. Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu... 703 98. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej... 707 Rozdział XVI. Koszty procesu... 709 99. Uwagi ogólne... 709 100. Zwolnienie od kosztów sądowych... 717 101. Zasądzenie kosztów procesu... 719 Rozdział XVII. Postępowanie karne w sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych... 725 102. Przepisy ogólne o postępowaniu wojskowym... 726 103. Wojskowe postępowanie przygotowawcze... 729 104. Środki przymusu w postępowaniu wojskowym... 733 105. Postępowanie przed sądem wojskowym... 735 Indeks rzeczowy... 741
Wykaz skrótów 1. Akty normatywne EKPC... Konwencja z 4.11.1950 r. o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) KC... Kodeks cywilny KK... Kodeks karny KKS... Kodeks karny skarbowy KKW... Kodeks karny wykonawczy Konstytucja RP... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze sprost.) KPK... Kodeks postępowania karnego KPP... Karta praw podstawowych Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C z 2000 r. Nr 364, s. 1) KSH... Kodeks spółek handlowych KW... Kodeks wykroczeń MPPOiP... Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku 19.12.1966 r. (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167 zał.) NielU... ustawa z 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 382) OchrŚwiadU... ustawa z 28.11.2014 r. o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka (Dz.U. z 2015 r. poz. 21) OdpPodU... ustawa z 28.10.2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 1212) PrAdw... ustawa z 26.5.1982 r. Prawo o adwokaturze (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 615 ze zm.) ProkU... ustawa z 20.6.1985 r. o prokuraturze (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 270, poz. 1599 ze zm.) PrPras... ustawa z 26.1.1984 r. Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) PrUSW... ustawa z 21.8.1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 1198)
XVI Wykaz skrótów RegSądR... rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 25.6.2015 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 925) RPrU... ustawa z 6.7.1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 507 ze zm.) SkNZU... ustawa z 17.6.2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz. 1843 ze zm.) ŚwKorU... ustawa z 25.6.1997 r. o świadku koronnym (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 1801) TSU... ustawa z 26.3.1982 r. o Trybunale Stanu (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 925 ze zm.) 2. Organy i instytucje SA... Sąd Apelacyjny SN... Sąd Najwyższy TK... Trybunał Konstytucyjny 3. Publikatory i czasopisma BIP... Biuletyn Informacji Prawnej Dz.U.... Dziennik Ustaw Dz.Urz.... Dziennik Urzędowy KZS... Krakowskie Zeszyty Sądowe MoP... Monitor Prawniczy OSNwSK... Orzecznictwo Sądu Najwyższego w Sprawach Karnych OSNKW... Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Karna i Izba Wojskowa OTK... Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego Pal.... Palestra PiP... Państwo i Prawo Prok. i Pr.... Prokuratura i Prawo 4. Inne skróty art.... artykuł lit.... litera m.in.... między innymi n.... następny Nr... numer
Wykaz skrótów XVII orz.... orzeczenie pkt... punkt post.... postanowienie poz.... pozycja r.... rok s.... strona tekst jedn.... tekst jednolity tj.... to jest uchw.... uchwała wyr.... wyrok z.... zeszyt zał.... załącznik zd.... zdanie ze zm.... ze zmianami zob.... zobacz
Rozdział I. Zagadnienia wstępne 1. Wprowadzenie W piśmiennictwie karnoprocesowym od wielu lat wskazywano na liczne wady w obowiązującym w Polsce modelu postępowania przygotowawczego i sądowego. Były to przede wszystkim: 1) niewydolność istniejącego modelu postępowania przygotowawczego powodująca przedłużanie całego postępowania karnego, a przez to uniemożliwiająca zakończenie sprawy w rozsądnym terminie i naruszanie art. 6 ust. 1 EKPC; 2) prymat postępowania przygotowawczego wobec rozprawy głównej, ponieważ wszystkie czynności w postępowaniu przygotowawczym są protokołowane i mogą być następnie i z reguły są odtwarzane w sądzie oraz mogą stanowić podstawę faktyczną orzeczenia; 3) wykonywanie zdecydowanej większości czynności dowodowych w postępowaniu przygotowawczym i utrwalanie ich w protokołach, ujawnianych następnie na rozprawie i kształtujących dowodową podstawę orzekania; 4) uzależnienie rozstrzygnięć sądowych od wyników postępowania przygotowawczego i w konsekwencji wzrost znaczenia dowodów uzyskanych na tym etapie, jako przesadzających o odpowiedzialności oskarżonego; 5) ponawianie przez sąd wszystkich czynności dowodowych postępowania przygotowawczego, co wpływa na długość całego postępowania, gdyż ukształtowanie postępowania sądowego wymaga ponownego przeprowadzenia dowodów, które zostały już przeprowadzone w poprzedzającym je stadium procesu; 6) brak w pełni kontradyktoryjnej rozprawy głównej, skoro przewodniczący musi dążyć do wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy, przejmując w ten sposób funkcje oskarżycielskie; 7) odstępowanie na rozprawie głównej od bezpośredniego przeprowadzania dowodów i szerokie ujawnianie oraz wprowadzanie jako dowo- 1 K.T. Boratyńska Nb. 1