Tygodniowy Przegląd Rynku Finansowego 29 luty 2008 r. NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA Z RYNKÓW Rada Polityki Pieniężnej podniosła stopy procentowe o 25 pkt bazowych. PKB w Polsce wzrósł w IV kwartale o 6,1 proc. Sprzedaż detaliczna w Polsce wzrosła w styczniu o 20,9 proc. RYNEK WALUTOWY kursy NBP kupno sprzedaż USD/PLN 2,3004 2,3468 EUR/PLN 3,4827 3,5531 CHF/PLN 2,1748 2,2188 Tabela obowiązująca od dnia 29.02.2008 r. POLSKI RYNEK Krajowy rynek walutowy podporządkował się wydarzeniom na światowym rynku, choć umocnienie złotego do dolara i euro szło również w parze z doniesieniami z lokalnego podwórka. Chodzi nawet nie tyle o samą decyzję RPP, co o sygnały wysyłane po posiedzeniu (to nie ostatnia podwyżka, mogą być potrzebne nawet trzy następne). Ale najważniejsze było wyznaczenie przez euro nowego rekordu wobec dolara. Dla złotego miało to duże konsekwencje. Kurs dolara spadł w skali tygodnia o 3,5 proc. do 2,321 PLN, euro potaniało o 1,3 proc. do 3,521 PLN. Obydwie waluty wyznaczyły nowe wieloletnie minima. Warto jedynie zwrócić uwagę, że w piątek delikatnie rosły, ponieważ powróciła światowa awersja do ryzyka. To właśnie ona stoi za wzrostem notowań franka na świecie, a także i w Polsce. Frank podrożał u nas o 0,04 proc. do 2,219 PLN. ZAGRANICZNE RYNKI Euro zyskało w skali tygodnia 2,3 proc. wobec dolara i wyznaczyło nowy rekord nieco powyżej 1,52 USD. Kluczowym dniem okazała się środa seria słabych danych makro z USA skłoniła inwestorów do sprzedawania dolarów, a ponieważ jednocześnie kurs euro wybił się z trwającej trzy miesiące konsolidacji, o dalszy wzrost notowań euro do dolara nie było już trudno. Jednocześnie mieliśmy do czynienia na światowych rynkach z ucieczką inwestorów z ryzykownych inwestycji w kierunku bezpiecznych, co zwykle oznacza umocnienie jena. Tak było i tym razem japońska waluta zyskała 2,85 proc. do dolara (wyznaczając trzyletnie maksimum) i 0,7 proc. do euro. Frank zyskał 1,5 proc. do euro i 3,7 proc. do dolara. 1
RYNEK OBLIGACJI POLSKI RYNEK Rentowności obligacji zdyskontowały już wcześniej podwyżkę stóp, ale po komentarzach ze strony członków RPP i nie najlepszym nastawieniu graczy globalnych do ryzyka zyskały jeszcze kilka punktów. Na koniec tygodnia rentowność dwulatek sięgała 6,25 proc. wobec 6,13 proc. przed tygodniem i 5,90 proc. przed dwoma. Papiery 10-letnie dawały 5,98 proc. wobec 5,83 proc. przed tygodniem i 5,67 proc. przed dwoma. Trzymiesięczna stopa WIBOR wzrosła do 5,94 proc. wobec 5,83 proc. tydzień temu i 5,67 proc. przed dwoma. ZAGRANICZNE RYNKI Inwestorzy spodziewają się dalszych obniżek stóp procentowych ze strony Fed, ale przede wszystkim boją się ryzyka. Kupują więc rządowe obligacje, których rentowność spada. Na koniec tygodnia dwuletnie obligacje dawały tylko 1,7 proc. zysku wobec 1,95 proc. przed tygodniem. Rentowność 10-latek wyniosła zaś 3,57 proc. wobec 3,75 proc. przed tygodniem. Podobna sytuacja miała miejsce w Europie, gdzie inwestorzy także szukali bezpieczeństwa. Rentowność dwuletnich obligacji niemieckiego rządu spadła do 3,14 proc. z 3,36 proc. przed tygodniem. RYNKI AKCJI POLSKI RYNEK Za nami siedem kolejnych sesji, które WIG zakończył niżej niż rozpoczął. Przyspieszenie spadków oglądaliśmy w piątek, kiedy złe nastroje spotęgowały się na rynkach zagranicznych. W rezultacie w skali tygodnia, w którym oglądaliśmy cztery kolejne spadki indeksu WIG, ten główny indeks spadł o 3,65 proc. WIG20 stracił 4,35 proc., mwig 3,28 proc., swig o 1,44 proc. Obroty tygodniowe podliczono na 6,3 mld PLN niemal dokładnie tyle samo co tydzień wcześniej. Wartość transakcji wyraźnie wzrosła na piątkowej najbardziej spadkowej sesji, co trudno uznać za dobry znak. ZAGRANICZNE RYNKI EUROPA Zmiany indeksów na rynkach europejskich znów były dyktowane wydarzeniami zza oceanu. Początek tygodnia przebiegł więc na zielono, a główne indeksy Starego Kontynentu rosły do środy, pomimo, że już od wtorku zaczęły pojawić się niepokojące dane makro z USA. Rynek je ignorował (podążając za Wall Street) w wyniku wyraźnej poprawy sentymentu wokół sektora finansowego, który był w centrum zainteresowania dzięki utrzymaniu ratingów AAA przez największych amerykańskich emitentów. Paliwa do wzrostów starczył jednak tylko do środy, a w dalszej części tygodnia indeksy silnie traciły. Impulsem do realizacji zysków były obawy o stan amerykańskiej gospodarki potwierdzone przez dalsze negatywne dane oraz przez Bana Bernanke w wypowiedziach przed Kongresem. W rezultacie, w czwartek i piątek indeksy traciły po ponad półtora procenta i kończą tydzień na minusach. To negatywny sygnał, który potwierdza dodatkowo przełamanie wsparć trendów wzrostowych. USA Duża ilość ważnych publikacji makro oraz dwudniowe wystąpienie Bena Bernanke przed Kongerem dyktowały w mijającym tygodniu zmiany na Wall Street i wyznaczyły główny trend zmian indeksów- trend spadkowy. Początek tygodnia wypadł jednak bardzo okazale, bowiem inwestorzy wyceniali pozytywne informacje z sektora finansowego. Standard&Poors utrzymał wysokie ratingi dla największych amerykańskich emitentów obligacji (MBIA i Ambac), co oddaliło widno strat banków posiadających ich obligacje w swoich portfelach. Wzrosty utrzymały się również we i środę wtorek pomimo fatalnych danych makro. Inflacja PPI w styczniu wzrosła dwukrotnie bardziej od oczekiwań, nastroje mierzone indeksem Conference Board są najgorsze od pięciu lat, ceny nieruchomości spadły najbardziej od lat dwudziestu, a zamówienia na dobra trwałego użytku oraz sprzedaż nowych domów okazały się niższe od prognoz. Kiepską sytuacje makro uświadomił inwestorom Ben Bernanke swoim wystąpieniem przed Kongresem i wraz z kolejną porcja słabych informacji marko, od czwartku indeksy silnie traciły oddając zwyżki z początku tygodnia. 2
AZJA Początek tygodnia na rynkach dalekiego wschodu wypadł bardzo okazale. Do środy główne indeksy rosły dzięki poprawie nastrojów na Wall Street (głównie wokół sektora finansowego) oraz rosnących cenach surowców. Niemniej, sytuacja w drugiej części tygodnia zupełnie się odwróciła. Wall Street zareagowało na słabe dane makroz USA, co przełożyło się na silne spadki na rynkach azjatyckich. Największe zobaczyliśmy w Tokio, bowiem rosnącej awersji do ryzyka towarzyszyło umocnienie jena. Japońscy eksporterzy zostają więc uderzeni z dwóch stron. Tracą zarówno na wchodzeniu swojego największego rynku zbytu w fazę recesji jak i na niższych przychodach z eksportu przeliczonych na krajową walutę. W rezultacie realizacji zysków z drugiej części tygodnia Nikkei wzrósł w ujęciu tygodniowym o zaledwie 0,8 proc., natomiast Hang Seng zyskał 4,4 proc., a Kospi 1,5 proc. EUROPA USA AZJA BUX -1,2% CAC40-0,7% FTSE100-0,1% DJIA -0,1% NASDAQ -0,5% S&P500-0,7% HANG SENG +4,4% KOSPI +1,5% NIKKEI +0,8% Tygodniowe zmiany wartości indeksów na światowych giełdach, 29.02.2008 r. (godz. 18.00) RYNEK SUROWCÓW Silne umocnienie eurodolara na rynku walutowym wypchnęło ceny surowców na rekordowe poziomy. Swoją cegiełkę (i to całkiem sporą) dołożyły również fundusze hedgingowe, które kupują kontrakty na surowce oczekując, że presja inflacyjna będzie się nasilała. Ropa rośnie czwarty tydzień z rzędu, co doprowadziło ceny londyńskiej baryłki brent i nowojorskiej crude powyżej poziomu 100 USD. Kurs rósł w dwóch falach z niewielką realizacją zysków w środę, kiedy cotygodniowy raport dotyczący zapasów paliw w Stanach pokazał ich siódmy wzrost z rzędu. Niemniej, w czwartek rynek skutecznie odrobił ponad jednoprocentowe spadki po doniesieniach o zakłóceniach w produkcji w Nigerii i Iraku, a w piątkowe popołudnie cena ropy zyskiwała w ujęciu tygodniowym 3,3 proc. Londyńską baryłką brent handlowano w tym czasie po 100,20 USD, a nowojorską crude po 101,80 USD. Do rekordowych poziomów zbliżyła się również miedź, która po wzroście o 2 proc. jest najdroższa od 21 miesięcy. Presja wzrostowa (wynikająca za wspomnianego osłabienia dolara oraz popytu ze strony funduszy hedgingowych) pchała ceny w górę pomimo wzrostu zapasów na światowych giełdach. Wzrost obaw o presję inflacyjną oraz osłabienie dolara musiało przełożyć się na wzrost cen złota, które jest traktowane jako zabezpieczenie przed oboma zjawiskami. Od wtorku cena uncji rosła nieustannie ustanawiając w piątek nowy rekord na poziomie 976 USD. surowiec zmiana miedź +1,8% ropa naftowa +3,4% złoto +3,1% Tygodniowe zmiany wartości cen surowców na światowych giełdach, 29.02.2008 r. (godz. 18.00) 3
POLSKI RYNEK FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH WYDARZENIA Do 25 marca br. klienci PKO BP, korzystający z usługi Superkonto w ramach serwisu PKO Inteligo oraz posiadacze konta Inteligo, są zwolnieni z opłat dystrybucyjnych przy zakupie jednostek uczestnictwa funduszy PKO Credit Suisse. Oferta KBC TFI poszerzyła się o fundusz papierów dłużnych KBC Bonds z 11 subfunduszami (m.in. Cenrtal Europe, Euro Candidates, Emerging Markets, Inflation-Linked Bonds). Commercial Union TFI podjęło decyzję o zmianie strategii inwestycyjnej funduszu CU FIO Walutowy na strategię aktywnej alokacji, co pociągnie za sobą również odpowiednią zmianę nazwy funduszu. TFI tłumaczy decyzję znaczącym wzrostem zmienności kursów wzajemnych walut (głównie euro i dolara) oraz malejącym poziomem stóp procentowych (w Europie i USA). WYNIKI tygodniowe wyniki rynku funduszy inwestycyjnych, 27.02.2008 r. rodzaj funduszy najlepszy fundusz* wynik akcji PZU FIO Akcji Małych i Średnich Spółek 1,77% obligacji SEB FIO subf. SEB 5 Obligacji Skarbowych 0,26% rynku pieniężnego Pioneer Pieniężny FIO 0,12% stabilnego wzrostu Idea Stabilnego Wzrostu FIO 0,19% zrównoważone Skarbiec-Sektora Nieruchomosci FIO 0,97% akcji zagranicznych Skarbiec FIO subf. Skarbiec - Rynków Surowcowych 2,10% obligacji zagranicznych SEB 6 - Euro Lokata FIO -1,13% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, 7 dni roczne wyniki rynku funduszy inwestycyjnych, 27.02.2008 r. rodzaj funduszy najlepszy fundusz* wynik akcji Noble Funds FIO subf. Noble Fund Akcji 6,65% obligacji PKO/Credit Suisse Obligacji Dług. FIO 5,79% rynku pieniężnego Arka BZ WBK Ochrony Kapitału FIO 4,19% stabilnego wzrostu SEB FIO subf. SEB 4 Stabilnego Wzrostu 3,39% zrównoważone Noble Funds FIO subf. Noble Fund Mieszany 5,60% akcji zagranicznych PKO/Credit Suisse Akcji Nowa Europa FIO -3,15% obligacji zagranicznych Arka Obligacji Europejskich FIO -6,37% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, 12 miesięcy 4
FINANSE OSOBISTE RATY WZROSNĄ O PRAWIE 3 PROC. Zgodnie z obawami, a wbrew oczekiwaniom Rada Polityki Pieniężnej (RPP) podniosła w środę stopy procentowe o 25 pkt bazowych. Klienci spłacający kredyty hipoteczne w złotych mogą spodziewać się podniesienia oprocentowania kredytów. Rynek co prawda już zdyskontował decyzję RPP od czasu ostatniej, rynkowe stopy WIBOR wzrosły o ok. 20 punktów ale upłynęło zbyt mało czasu, by banki mogły przygotować i wysłać do klientów nowe harmonogramy spłat. O ile styczniowa decyzja RPP nie była zaskoczeniem i została zdyskontowana przez rynek pieniężny na co najmniej dwa miesiące do przodu (od końca listopada do końca stycznia stopy WIBOR zmieniały się w wąskim zakresie), to już lutowa podwyżka stóp ma w pewnym sensie nagły charakter. Była dyskontowana przez rynek zaledwie od kilkunastu dni, w czasie których otrzymywaliśmy kolejne dane o utrzymującej się presji inflacyjnej (wzrost inflacji konsumentów, producentów, produkcji przemysłowej, wynagrodzeń i sprzedaży detalicznej wszystkie te dane okazały się znacznie wyższe od oczekiwań i wyższe od danych z grudnia). kwota kredytu w styczniu 2008 r. w lutym 2008 r. zmiana w proc. 100 000 6,60 proc. 638,65 PLN 6,85 proc. 655,26 proc. + 19,33 proc. Jakie skutki ma najnowsza decyzja RPP dla posiadaczy kredytów hipotecznych Założenia: kredyt na 30 lat, raty równe, marża kredytowa 1 pkt proc. Zdyskontowanie środowej decyzji Rady Polityki Pieniężnej w nowych harmonogramach spłat oznacza, że rata kredytu hipotecznego zaciągniętego na 30 lat w ratach równych wzrośnie o 2,7 proc. lub o ok. 17 PLN dla każdych pożyczonych 100 tys. PLN. Można powiedzieć, że nie jest to żaden dramat dla spłacających kredyty (ku przypomnieniu z opublikowanych ostatnio danych Biura Informacji Kredytowej wynika, że zaledwie 1,1 proc. kredytów hipotecznych nie jest spłacanych regularnie). Jednak, jeśli porównać stan dzisiejszy ze stanem sprzed roku, różnice zaczynają robić większe wrażenie i mogą zaciążyć na kieszeniach kredytobiorców. kwota kredytu w lutym 2007 r. w lutym 2008 r. zmiana w proc. 100 000 5,20 proc. 549,11 PLN 6,85 proc. 655,26 PLN +19,33 proc. Oprocentowanie kredytów przed rokiem i obecnie Założenia: kredyt na 30 lat, raty równe, marża kredytowa 1 pkt proc., stopa WIBOR 3M W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy rata kredytu hipotecznego zaciągniętego na 30 lat w ratach równych wzrosła o niemal 20 proc. lub licząc inaczej o 106 PLN dla każdych pożyczonych 100 tys. PLN. W wielu przypadkach oznacza to pogorszenie sytuacji finansowej spłacających kredyty. Nie mniej warto pamiętać, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy wzrosły także wynagrodzenia (przeciętnie w sektorze przedsiębiorstw o 11,5 proc.), a jednocześnie obniżono składki rentowe, co prowadzi do wzrostu wynagrodzenia. I tak na podstawie pobieżnej symulacji osoba, która zarabiała przed rokiem 5 tys. PLN brutto i przeznaczała połowę swojego wynagrodzenia netto na obsługę kredytu hipotecznego, dziś (uwzględniając statystyczny wzrost płac i obniżkę składki rentowej) osiąga o 18 proc. wyższe wynagrodzenie netto, a udział podniesionej raty w miesięcznych dochodach wzrósł 5
do 50,8 proc. To oczywiście tylko statystyka w praktyce o sytuacji posiadaczy kredytów decyduje przede wszystkim skala osiąganych dochodów wobec kwot przeznaczanych na obsługę kredytu. luty 2007 luty 2008 zmiana w proc. wynagrodzenie brutto 5000 PLN 5575 PLN +11,5 proc. wynagrodzenie netto 3309 PLN 3906 PLN +18 proc. rata kredytu hipotecznego udział kredytu w dochodach 1654,5 PLN 1974,3 PLN +19,3 proc. 50,0 proc. 50,54 proc. +1,08 proc. Jak zmieniła się sytuacja rodziny Kowalskich Założenia: kredyt na 30 lat, raty równe; kwota kredytu 300 tys. PLN., stopa WIBOR 3M Nadal spodziewamy się, że do końca roku kredytów hipotecznych wzrośnie w okolice 7,0-7,2 proc., przy czym bardziej prawdopodobna jest górna granica tego przedziału. Prognoza opiera się na założeniu, że RPP dokona jeszcze jednej podwyżki stóp procentowych o 25 pkt bazowych. TYGODNIOWY PRZEGLĄD RYNKU FINANSOWEGO Wydarzenia, rynki walut, rynki obligacji, polski rynek akcji: Emil Szweda, Open Finance Zagraniczne rynki akcji, rynek surowców: Łukasz Mickiewicz, Open Finance Finanse osobiste: Emil Szweda, Open Finance Rynek funduszy inwestycyjnych: Bernard Waszczyk, Open Finance. Wyniki na podstawie danych Analizy Online. 6