Psotnikowa przyjaźń i nowe media Zadanie 1 Materiał opracowany na podstawie scenariusza Przyjaźń to, co najważniejsze. Co słychać w Laboratorium? Ku wielkiemu zaskoczeniu bliźniaków i rodziców okazało się, że jakimś cudem informacje o Psotniku wyciekły do mediów. Niestety, dziennikarze przedstawiali Psotnika w złym świetle. Dzieci i rodzice postanowili działać. Pomysł na lekcję Czym jest prawdziwa przyjaźń? Co jest dla nas ważne w przyjaźni? Media i nowe technologie dają nam duże możliwości komunikacyjne. Dzięki nim możemy poznać ciekawe osoby z całego świata. Zajęcia zaprezentują dzieciom wartość przyjaźni, także tej na odległość. Pomogą również zrozumieć, że może to być niewystarczająca alternatywa dla komunikacji interpersonalnej i budowania głębokich relacji z drugim człowiekiem. Cele operacyjne Dzieci: rozumieją czym jest przyjaźń; znają zalety i wady przyjaźni na odległość; rozumieją, że komunikacja przez media, może być niewystarczającą formą komunikacji interpersonalnej. Pomoce zalecane do przeprowadzenia zajęć taśma malarska, opaski na oczy dla połowy grupy, kolorowe gazety, klej, nożyczki, kartki w formacie A5, Materiał pomocniczy "List", koperty (po jednej dla każdego)
Przebieg zajęć Kuba: W telewizji mówią o Psotniku. I to bardzo źle mówią. Katastrofa! Julka: Jestem załamana. Co robimy? Kuba: Chyba jest już za późno. Nie da się tego odkręcić. Julka: Kuba, ale musimy coś zrobić. Trzeba pomóc Psotnikowi! Kuba: Ale jak? Julka: Pamiętasz ile razy Psotnik pomagał nam w lekcjach, albo godził, gdy się sprzeczaliśmy? Kuba: No Pamiętam. Zachowywał się jak prawdziwy przyjaciel. Julka: Właśnie. Jesteśmy przyjaciółmi, a przyjaciół nie zostawia się, gdy mają kłopoty! Przed zajęciami: Wydrukuj listy z Materiału pomocniczego (po jednym dla każdego ucznia) i włóż je do kopert. Koperty ukryj w sali w różnych, mało widocznych miejscach. Następnie za pomocą taśmy malarskiej oznacz linię startu i mety. Między nimi rozłóż dwa rzędy gazet, które będą symbolizować ścieżkę. Ważne, aby oba rzędy były do siebie równoległe i miały ten sam układ. Krok 1. Bliźniaki postanowiły przekonać wszystkich, że Psotnik jest dobry i sympatyczny. A w dodatku jest zupełnie niegroźny, a dla bliźniaków to prawdziwy przyjaciel. Kuba: Nie możemy zostawić Psotnika samego z tym kłopotem. Julka: W żadnym razie. Kuba: Musimy przekonać innych, że nasza kochana Sztuczna Inteligencja, jest wspaniała. Julka: Ale czy ludzie, którzy nie znają Psotnika uwierzą nam, że program komputerowy może być przyjazny? Kuba: Hej, Julka, Psotnik zrobił tyle dobrego, że stał się dla nas kimś więcej niż tylko programem. Julka: Tak wiem... Mam pomysł! Pokażmy, że zawsze możemy na nim polegać. Ciekawe czy dzieci wiedzą, jak stwierdzić, czy ktoś jest godny zaufania i można na niego liczyć? Zapowiedz, że zanim zdradzisz temat dzisiejszych zajęć, masz specjalne wyzwanie dla całej grupy. Właśnie teraz wszyscy stoją na skraju lasu i muszą przejść wyznaczoną ścieżką na jego drugą stronę. Po drodze rosną gęste zarośla, można także wpaść do bagna. Aby się nie zgubić, trzeba poruszać się tylko po wyznaczonej ścieżce. Kolejna zasada dotyczy tego, że trzeba iść w parze, trzymając się za ręce. Jedna osoba ma zasłonięte oczy, a druga jest jej pomocnikiem. Ważne, aby zadanie ukończyć razem i nie zejść z wyznaczonego szlaku. Jeśli tak się stanie, trzeba zacząć przejście od początku. Połącz dzieci w pary i zaproś do wykonania zadania. Po jego ukończeniu zapytaj, czy wyzwanie było łatwe, czy trudne? Co robiła osoba, która prowadziła? Jaka była? Np. dawała wsparcie, prowadziła, czekała, jeśli trzeba było. Jak musiała zachowywać się
osoba, która miała zasłonięte oczy? Jak się czuła? Np. musiała słuchać, zaufać, czuła się spokojna, miała wsparcie. Co czuliście, kiedy udało się razem wykonać zadanie? Podsumuj, że podobnie jest w przyjaźni, która będzie tematem naszego spotkania. W przyjaźni pomagamy sobie, jesteśmy dla siebie oparciem, ufamy drugiej osobie, słuchamy się, wspólnie pokonujemy wyzwania, mamy przygody, spędzamy razem czas, cieszymy się z sukcesów tych wspólnych i naszego przyjaciela. Czas: 10 minut Metoda: zabawa ruchowa, rozmowa Pomoce: taśma malarska, gazety, opaski na oczy dla połowy grupy Krok 2. Bliźniaki zaczęły układać plan oczyszczenia dobrego imienia Psotnika. Postanowiły przygotować materiały o tym, jak bardzo lubią się z Psotnikiem, i jakie fajne rzeczy razem robili. Julka: Mam tyle cudownych wspomnień z Psotnikiem. Gdyby choć o połowie z nich dowiedział się świat Kuba: To wszyscy by uwierzyli, że Psotnik jest super. Pamiętasz, jak kiedyś na urodziny zrobił dla nas grę komputerową? Julka: Albo jak pomógł nam nauczyć się do klasówki z biologii i udawał różne zwierzęta? Kuba: Cha, cha, cha, no, albo te nasze zabawy w chowanego w Laboratorium Julka: Och, taaaak. Psotnik to prawdziwy kumpel. A Wy dzieci, co lubicie robić ze swoimi przyjaciółmi? Zapytaj dzieci co lubią robić ze swoimi przyjaciółmi, jak razem spędzają czas. Poproś, aby porozmawiali o tym w parach. Następnie zaproś do przedstawienia ulubionych zajęć w formie graficznej za pomocą wycinanek z kolorowych gazet (możesz wykorzystać też tutaj dowolną formę np. lepienie z plasteliny, malowanie farbami). Zachęć do wybierania symboli, np. piłka symbolizująca grę, drzewo zabawę w parku itd. Utwórz galerię prac wokół wyrazu PRZYJAŹŃ. W podsumowaniu zwróć uwagę jak wiele jest ciekawych możliwości wspólnego spędzania czasu z przyjacielem oraz, że ważna jest obecność drugiej osoby. Czas: 10 minut Metoda: praca w parach, praca indywidualna Pomoce: kolorowe gazety, klej i nożyczki,
kartki w formacie A5 Krok 3. Julka i Kuba robią materiały o tym, jak spędzały czas z Psotnikiem. Wspominają, że nawet w wakacje, gdy byli dwa miesiące u dziadków, Psotnik cały czas się z nimi komunikował, bo tęsknił. Julka: A pamiętasz jak wysyłaliśmy Psotnikowi zdjęcia z wakacji u dziadków? Kuba: Nooo Chciał wiedzieć o wszystkim, co robimy. Julka: Szkoda, że nie mógł jechać z nami. Kuba: Ale wiesz, nawet jak przyjaciele są daleko od siebie, mogą się nadal przyjaźnić. Julka: Oczywiście. Pamiętać o sobie, tęsknić, ale i komunikować się. Wysłać listy, czy pisać przez internet. Kuba: Dzieci, a może Wy macie przyjaciół, którzy są daleko? Jak się z nimi porozumiewacie? Powiedz, że możemy się przyjaźnić z osobą, która jest blisko nas, którą często spotykamy, ale także z taką, która mieszka gdzieś daleko np. w innym mieście lub kraju. Zapytaj, jak może wyglądać taka znajomość, w jaki sposób można się wtedy komunikować. Jeśli nie zostaną wymienione, podpowiedz, że mogą być to media społecznościowe, komunikatory, telefon, wiadomości tekstowe. Następnie zaproś do poszukania ukrytych w sali kopert, każdy powinien znaleźć jedną. W środku znajduje się list od osoby, która mieszka w innym kraju (Materiał pomocniczy "List"). W liście zdradza jak ma na imię, gdzie mieszka, ile ma lat, co lubi robić, jak spędza wolne chwile. Poproś dzieci o odczytanie listów i poszukanie w nich podobieństw, np. wspólnych zainteresowań. Zapytaj, co by powiedzieli nadawcy na swój temat i jak mogliby wspólnie z tą osobą spędzać czas. Zwróć uwagę, że dzięki mediom, które dzieci wymieniły wcześniej, możemy nawiązać znajomość z kimś, kto mieszka bardzo daleko. Zapytaj jakie mogą być zalety takiej znajomości na odległość. Wnioski zapisz na tablicy. Czas: 15 minut Metoda: rozmowa, praca indywidualna Pomoce: Materiał pomocniczy "List", koperty (po jednej dla każdego)
Krok 4. Dzieci kończą materiał pokazujący, jakim fajnym przyjacielem jest Psotnik. Postanawiają wysłać go do stacji telewizyjnej, by widzowie dowiedzieli się, że ich Sztuczna Inteligencja nie jest zła wręcz przeciwnie: jest sympatyczna i pomocna. Julka: No po prostu dalej nie wierzę, że ktoś może źle myśleć o Psotniku. Kuba: W ogień bym za nim skoczył. Oczywiście, nie tak dosłownie. Julka: Właśnie. Całkowicie mu ufam. On nie kłamie. Kuba: Przyjaciele nie kłamią! Julka: I można na nich polegać! Kuba: Ja, ja, ja ja to bym z Psotnikiem przeszedł nawet przez ciemny las! Kuba: A ja nawet z zawiązanymi oczami! Julka: A Wy? Macie takich przyjaciół? Którym można w pełni zaufać? Poproś grupę, aby przyjęła kolejne wyzwanie. Dobierz uczniów w pary (mogą być inne niż w poprzednich ćwiczeniach). Następnie powiedz, że trzeba będzie ponownie przejść na drugą stronę lasu, tylko tym razem osoba z zasłoniętymi oczami będzie szła sama, a pomocnik zostanie na początku ścieżki i będzie kierować jedynie za pomocą wskazówek słownych. Poproś, aby pary zdecydowały, kto przechodzi ścieżką, a kto jest pomocnikiem. Kiedy już wszyscy ukończą zadanie, zapytaj, czy wyzwanie było trudniejsze od poprzedniego. Z jakiego powodu? Co przeszkadzało, a co pomagało w przejściu przez las? Zapytaj także, jakie są wady tego, że nasz przyjaciel jest daleko i komunikuje się z nami tylko za pomocą mediów. Zapisz wady na tablicy i przypomnij jeszcze raz zalety. Podsumuj lekcję. Czy przyjaźń za pomocą internetu lub telefonu wystarczy? Czy wolimy, gdy bliska nam osoba jest też blisko nas i razem możemy przeżywać różne sytuacje i przygody oraz być wsparciem dla siebie w trudnych chwilach? Czas: 10 minut Metoda: praca w parach, zabawa ruchowa, rozmowa Pomoce:
Ewaluacja Czy po przeprowadzeniu zajęć dzieci: rozumieją czym jest przyjaźń? potrafią dostrzec wartość przyjaźni w życiu człowieka? znają zalety i wady przyjaźni na odległość? rozumieją, że komunikacja przez media może być niewystarczającą formą komunikacji interpersonalnej? Opcje dodatkowe Jeśli masz więcej czasu: 1. Możesz poprosić uczniów, aby przygotowali odpowiedź na list z koperty. Mogą w nim opisać lub narysować to, co chcieliby opowiedzieć o sobie. 2. Zaproś dzieci do refleksji na temat tego, jaki powinien być prawdziwy przyjaciel i co jest dla nich ważne w przyjaźni. Rozłóż na podłodze kartki z hasłami: ZAUFANIE, ZABAWA, RADOŚĆ, POMOC W POTRZEBIE, WSPÓLNE PASJE/HOBBY, NIE JESTEM SAM/SAMA, MOGĘ ROBIĆ Z KIMŚ RZECZY, KTÓRE LUBIĘ, GDY JEST MI SMUTNO KTOŚ MNIE ROZWESELA, WSPÓLNE ŻARTY, WSPÓLNE PRZYGODY, SEKRETY, ROZMOWY, SŁUCHANIE (hasła mogą się powtarzać w zależności od liczby dzieci). Poproś, aby najpierw chodząc po sali, dzieci przeczytały wszystkie hasła, następnie wybrały jedno, które jest dla nich najważniejsze i podniosły je do góry. Następnie każdy odczytuje wybrane hasło i wyjaśnia krótko dlaczego je wybrał. W przypadku grup młodszych dzieci, możesz wspólnie odczytać hasła i upewnić się czy wszyscy je rozumieją i następnie poprosić o wybór. Do przeprowadzenia aktywności są potrzebne kartki formatu A3 z wypisanymi wcześniej hasłami. Informacje Scenariusz: Monika Prus Głaszczka Konsultacja merytoryczna: Dorota Górecka Konsultacja metodyczna: Joanna Góral Wojtalik Opracowanie fabuły: Robert Ogłodziński we współpracy z Fundacją Highlight/inaczej
Materiały List Materiał pomocniczy Wydrukuj materiał w takiej ilości, aby każdy otrzymał list od jednej osoby (Philippe, Lili, lub Arona). Mam na imię: Philippe. Mam 7 lat. Mieszkam we Francji. Lubię:
Mam na imię: Lili. Mam 8 lat. Mieszkam w Chinach. Lubię:
Mam na imię: Aron. Mam 6 lat. Mieszkam w Stanach Zjednoczonych. Lubię:
Źródła zdjęć: Philippe Thomas Depenbusch, https://commons.wikimedia.org/wiki/file:paris,_france_march.jpg, CC BY Riccardo Speziari, https://commons.wikimedia.org/wiki/file:nancy_ _Cath%C3%A9drale_Notre Dame de l%27annon ciation_1.jpg, CC BY SA Marc Ryckaer, https://en.wikipedia.org/wiki/metz#/media/file:metz_porte_des_allemands_r06.jpg, CC BY Skopp, https://commons.wikimedia.org/wiki/file:croissant,_whole.jpg, CC BY SA Aaron Logan, https://commons.wikimedia.org/wiki/file:lightmatter_skateboarding.jpg, CC BY Gamesingear, https://commons.wikimedia.org/wiki/file:children_playing_video_games.jpg, CC BY SA Lili Diego Delso, https://commons.wikimedia.org/wiki/file:pekin Beijing China1376.JPG, CC BY SA https://pixabay.com/pl/china town budynku latarnie 315854/, CC0 Brian Snelson, https://www.flickr.com/photos/exfordy/147451107, CC BY https://pixabay.com/pl/s%c5%82odycze candy galaretki cukierki 853061/, CC0 Skubik, https://commons.wikimedia.org/wiki/file:double_ring_leap.jpg, CC BY Esteban Chiner, https://www.flickr.com/photos/decadence/98990319, CC BY SA Aron https://pixabay.com/pl/waszyngton usa 808692/, CC0 William Warby, https://en.wikipedia.org/wiki/wikipedia:valued_picture_candidates/statue_of_liberty, CC BY Daj12192 https://commons.wikimedia.org/wiki/file:north_view_from_the_skydeck_of_sears_tower.jpg, CC BY Jeffery Goldman, https://commons.wikimedia.org/wiki/file:peanut_butter_and_jelly_sandwich.jpg, CC BY SA Orodo Photos, https://www.flickr.com/photos/qrodoflickr/4171623858, CC BY Emery Way, https://commons.wikimedia.org/wiki/file:jrt_with_ball.jpg, CC BY
Słowniczek komunikacja interpersonalna media społecznościowe komunikator Czytelnia Wasilewska Katarzyna, Przyjaźń krzepi? [online], Onet.Dziecko [dostęp: 09.01.2016], Dostępny w Internecie: http://kobieta.onet.pl/dziecko/starsze dziecko/przyjazn jaka jest w dzisiejszych czasach/79 5ff Pyrgiel Katarzyna, Czy jest łatwo czy trudno zaprzyjaźnić się? czyli co wiemy o dziecięcej przyjaźni [online], Egodziecka.pl [dostęp: 09.01.2016], Dostępny w Internecie: http://www.egodziecka.pl/czy jest latwo czy trudno zaprzyjaznic sie czyli co wiemy o dziec iecej przyjazni.html Krajewski Marek, Stan czuwania [w:] Filiciak Mirosław (red.), Młodzi i media. Nowe media a uczestnictwo w kulturze [online], Centrum Badań nad Kulturą Popularną SWPS [dostęp: 09.01.2016], Dostępny w Internecie: http://www.nck.pl/media/2011 01 17/modzi_i_media raport_copy1.pdf