Psotnik i ważne emocje Zadanie 2

Transkrypt

1 Psotnik i ważne emocje Zadanie 2 Materiał opracowany na podstawie scenariusza Empatia w komunikacji. Co słychać w Laboratorium? Dzieci przygotowały materiały o tym, że Psotnik jest ich przyjacielem. W odpowiedzi stacja telewizyjna napisała im jednak, że to za mało. Według dziennikarzy Psotnik, jako Sztuczna Inteligencja, nie może mieć przecież emocji. Bliźniaki były zaskoczone, ale postanowiły działać. Znają Psotnika lepiej niż ktokolwiek inny. Pomysł na lekcję Lekcja pokazuje, że komunikacja za pomocą mediów, to wciąż komunikacja międzyludzka, która wymaga szacunku i wrażliwości na emocje drugiego człowieka. Cele operacyjne Dzieci: wiedzą, czym są emocje i potrafią podać ich przykłady; wiedzą, że komunikat bezpośredni i nadany za pomocą mediów może wywołać różne emocje u odbiorcy; rozumieją, że komunikacja za pomocą mediów to także komunikacja między osobami, którym należy się szacunek. Pomoce zalecane do przeprowadzenia zajęć Instrukcja dla prowadzącego "Jak przygotować ruchomą buzię", tablica, kreda, Materiał pomocniczy "Komunikaty", kartki w formacie A3, kredki, flamastry Materiał pomocniczy Psotnikowe emocje

2 Przebieg zajęć Kuba: Mamy odpowiedź ze stacji telewizyjnej! Julka: I co? Kuba: O nie! Julka: Co? Kuba: Twierdzą, że to, co robi Psotnik, to nie jest przyjaźń! Julka: Jak to? Kuba: Ich zdaniem Psotnik to tylko cyfrowy stworek, który robi to, co mu się każe i nie ma emocji. A więc nie może być przyjacielem! Julka: To nieprawda! Nie możemy się poddać! Krok 1. Bliźniaki postanowiły udowodnić, że choć Psotnik jest Sztuczną Inteligencją, to jest dobry i przyjacielski. Zastanawiają się, co to właściwie są emocje i kto może je mieć. Kuba: To co robimy Julka? Julka: Najpierw musimy się zastanowić, czym właściwie są emocje. Kuba: No, to coś takiego, co sam nie wiem Julka: Nie załamuj się Kuba. Kuba: Już powoli tracę nadzieję, że nam się uda. Julka: Nie wolno Ci! Jakoś sobie poradzimy. Kuba: Może dzieci nam pomogą? Czym są emocje, wiecie? Pokaż dzieciom przygotowaną przed zajęciami, ruchomą buzię (instrukcja dla prowadzącego "Jak przygotować ruchomą buzię"). Wprowadź w ruch jej elementy: brwi, nos, usta tak, aby pokazały się różne miny. Zapytaj, co ona pokazuje. Jakie dzieci znają emocje? Napisz na tablicy słowo emocje i w formie słoneczka zapisz propozycje grupy. Zwróć uwagę, aby pojawiły się także te mniej znane, np. zdziwienie, ulga, zachwyt, obrzydzenie, znudzenie, zniecierpliwienie, bezsilność, zaciekawienie. Możesz naprowadzić dzieci przykładami sytuacji, w których odczuwamy tego typu emocje. Podsumuj ćwiczenie mówiąc, że każdy z nas w zależności od sytuacji odczuwa bardzo wiele emocji. Nasze ciało, miny, gesty pokazują, co w danej chwili odczuwamy. Czas: 5 minut Metoda: burza mózgów, rozmowa Pomoce: Instrukcja dla prowadzącego "Jak przygotować ruchomą buzię", tablica, kreda

3 Krok 2. Bliźniaki dzięki dzieciom już dowiedziały się czym są emocje. Teraz zastanawiają się, jak je przekazywać i odczytywać. Kuba: Zaczynam myśleć, że nam się uda. Julka: Widzisz! Na dzieci zawsze można liczyć. Kuba: Ale teraz zastanawiam się, jak pokazywać emocje. Julka: Hmmm, dobre pytanie. Może emotikonami? Kuba: Nieeee, chodzi mi o pokazywanie emocji sobą, a nie obrazkiem. Bo właściwie skąd wiemy, że Psotnik się cieszy, albo jest mu smutno? Julka: Hej, pomożecie nam dowiedzieć się jak przekazywać emocje? Odczytaj ponownie listę emocji i poproś, aby każdy wybrał sobie jedną z nich. Ustaw grupę w dwóch rzędach skierowanych do siebie twarzami. Najpierw osoby z jednego rzędu pokazują wybraną emocję (mogą to zrobić za pomocą gestów, mimiki, głosu), a osoby stojące naprzeciwko mają za zadanie ją odgadnąć. Potem następuje zmiana. Po tym ćwiczeniu zapytaj, w jaki sposób możemy się dowiedzieć, co czuje druga osoba. Podsumuj mówiąc, że o emocjach innych mówią nam mimika, gesty, ton głosu. Możemy też zapytać kogoś wprost: jak się teraz czujesz? Czas: 10 minut Metoda: rozmowa, praca w parach Pomoce: Krok 3. Julka i Kuba wiedzą coraz więcej o emocjach. Nauczyli się je odczytywać, ale jak dowiedzieć się, jak ktoś się czuje, gdy go nie widzą. Julka: Kuba, co to za mina? Kuba: Zgadnij Julka: Szczerzysz zęby. To uśmiech? Kuba: Nie, złość! Złoszczę się, że ktoś niesprawiedliwie osądził Psotnika. Julka: Ale wiesz, jak ktoś nie widział Psotnika, to skąd może wiedzieć, jaki jest, jak się czuje, co go cieszy Kuba: Ha, widzisz. Z tymi emocjami to jakaś lipa. Skąd mam wiedzieć, co ktoś czuje, jak go nie widzę. Julka: Na pewno jest sposób. Dzieciaki pewnie pamiętają, jak odczytywać emocje ludzi, gdy się ich nie widzi.

4 Powiedz, że odczytywanie emocji u osób, których nie widzimy to bardzo trudne zadanie. Podziel grupę na dwie drużyny. Zapowiedz, że zadaniem każdej z grup naprzemiennie będzie odgadnięcie emocji nadawcy i odbiorcy komunikatu, który usłyszą. Możesz skorzystać z Materiału pomocniczego Komunikaty. Po każdym przykładzie zapytaj drużynę przeciwną, czy zgadzają się z odpowiedzią, czy mają do zaproponowania inną. Podsumuj mówiąc, że gdy nie widzimy danej osoby, czasem trudno jest nam odgadnąć jakie emocje odczuwa albo odczytujemy je błędnie. Czasem nam się wydaje, że na przykład ktoś jest zniecierpliwiony, a tak naprawdę jest zmęczony. Tak może się zdarzyć, gdy komunikujemy się z drugą osobą za pomocą internetu, rozmawiając przez telefon, czy też za pomocą smsów. Jednak mimo tego, że nie widzimy wtedy drugiej osoby, nasze komunikaty wciąż przekazują i wywołują emocje. Czas: 10 minut Metoda: praca w grupach, rozmowa Pomoce: Materiał pomocniczy "Komunikaty" Krok 4. Bliźniaki nadal zastanawiają się, jak można przekazywać emocje. I jak mógłby pokazać je Psotnik telewidzom, gdy go nie widzą. Julka: Te emocje to jednak skomplikowana sprawa. Kuba: Tak się zastanawiam... Jak Psotnik mógłby pokazać telewidzom, co czuje, gdy ktoś mówi, że on jest zły. Julka: No, nie może raczej udzielić wywiadu Kuba: Zresztą nie wiadomo nawet, gdzie się teraz schował. Julka: Może ukrywa się, bo się boi? Kuba: Albo bawi się z nami w chowanego. Sam nie wiem. Julka: Kuba, o popatrz. Kartka. To rysunek z buźką Psotnika. On jest Kuba: Smutna buźka. Myślę, że mu cała ta awantura sprawiła przykrość. Julka: Może wyślemy ten rysunek do telewizji? Niech wiedzą, jak czuje się Psotnik. Dzieci, a jak można jeszcze narysować inne emocje? Rozdaj grupie przybory plastyczne: kredki, flamastry, papier w formacie A3. Poproś żeby dzieci narysowały rysunek np. na temat "jak się dziś czuję". Zaznacz, że rysunek powinien zajmować połowę strony. Rozłóż wszystkie prace, poproś, aby każdy napisał lub narysował swój komentarz do rysunku kolegi i koleżanki, pamiętając o uczuciach drugiej osoby. Może to być jedno słowo, albo mały rysunek (np. serduszko, kwiatuszek, buźka).

5 Czas: 15 minut Metoda: praca indywidualna Pomoce: kartki w formacie A3, kredki, flamastry Krok 5. Kuba i Julka wpadli na pomysł, że zrobią obrazkową historię, w której pokażą, jak czuje się Psotnik z powodu niesprawiedliwych oskarżeń. Kuba: Mam to! Julka: Co masz? Kuba: Mam pomysł, jak pokazać, że Psotnik ma emocje! Julka: Jak? Kuba: Niech pokaże na obrazku, jak się czuje z powodu tego zamieszania. Julka: Genialnie. Niech narysuje swoje uczucia. Może to przekona widzów do tego, że jest mu przykro. Kuba: I że ma emocje! Dzieciaki, pomożecie nam? Musimy ponazywać emocje z rysunków! Najpierw pomóżcie Julce i Kubie rozpoznać "miny" Psotnika z rysunków. Wyświetl slajdy Psotnikowe emocje zadaniem uczniów będzie nazwanie emocji prezentowanych na kolejnych planszach. Następnie rozdaj prace ich autorom. Zapytaj, jak im się podobają komentarze, co jest miłe, a co ich zaskoczyło. Podsumuj mówiąc, że nawet jeśli nie komunikujemy się z kimś bezpośrednio tylko np. piszemy komentarz, to nadal po drugiej stronie jest osoba, której możemy sprawić radość lub może zrobić jej się przykro lub smutno. Czas: 5 minut Metoda: rozmowa Pomoce:Slajdy Psotnikowe emocje

6 Ewaluacja Czy po przeprowadzeniu zajęć dzieci: wiedzą czym są emocje i potrafią podać ich przykłady? wiedzą, że komunikat bezpośredni i nadany za pomocą mediów może wywołać różne emocje u odbiorcy? rozumieją, że komunikacja za pomocą mediów to także komunikacja między osobami, którym należy się szacunek? Opcje dodatkowe Jeśli masz więcej czasu, możesz wspólnie z grupą przygotować ruchome buzie. Po ich wykonaniu dzieci mogą pokazywać za ich pomocą w parach różne emocje. Informacje Scenariusz: Monika Prus Głaszczka Konsultacja merytoryczna: Dorota Górecka Konsultacja metodyczna: Joanna Góral Wojtalik Opracowanie fabuły: Robert Ogłodziński we współpracy z Fundacją Highlight/inaczej

7 Materiały Jak przygotować ruchomą buzię Instrukcja dla prowadzącego Do przygotowania potrzebujesz: karton biały nożyczki klej kolorowy papier korki do butelki 5 szt. pineski lub małe śrubki Wykonanie: 1. Z kartonu wytnij okrąg o średnicy 20 cm. 2. Z kolorowego papieru wytnij: policzki (dwa koła), brwi (dwa prostokąty), nos (trójkąt) usta (półkole) 3. Na wyciętym kole narysuj oczy, przyklej policzki. 4. Przymocuj za pomocą pineski i korka ruchome elementy: brwi, usta, nos. Gotowe! Psotnikowe emocje Materiał pomocniczy Został pobrany wraz ze scenariuszem. Wyświetl slajdy Psotnikowe emocje zadaniem uczniów będzie nazwanie emocji prezentowanych na kolejnych planszach. Przykładowe odpowiedzi: Slajd 1 zdumienie Slajd 2 mega radość Slajd 3 strach, przerażenie Slajd 4 zadowolenie, radość Slajd 5 przygnębienie, smutek Slajd 6 zadowolenie Slajd 7 smutek, rozpacz Slajd 8 powaga, niechęć Slajd 9 niezadowolenie, żal, przykrość, smutek

8 Komunikaty Materiał pomocniczy Przeczytaj poniższe komunikaty w dowolnej kolejności. Zadaniem grup jest odgadnięcie emocji nadawców i odbiorców. Zwróć uwagę na to, że często komunikaty można różnie interpretować, w związku z tym nie ma jednej prawidłowej odpowiedzi. Komunikaty 1. Julek, wstawaj! W nocy spadł śnieg, możemy iść na sanki! 2. Mamo, wygrałam konkurs taneczny! Zobacz, dostałam dyplom. 3. Podoba mi się twój rysunek, fantastyczne kolory. 4. Ałł boli mnie ząb, podaj mi proszę kompres. 5. Co za dzień, od rana pada i jeszcze ochlapał mnie jadący samochód. Nie lubię takiej pogody. 6. Nie zdążę, stoję w korku. Przepraszam. 7. Droga Aniu, dawno do ciebie nie pisałam, miałam mało czasu, bo wiesz rodzice zgodzili się na psa i mamy małego szczeniaczka. Jest śliczny (mail) 8. Gratulacje, super zdjęcie! (komentarz pod zdjęciem w Internecie) 9. Halo, czy może mi pan pomóc? Chciałbym zgłosić kradzież samochodu.(telefon) 10. Beznadziejny ten film, nie nagrywaj więcej jak śpiewasz. (komentarz pod filmem w Internecie) Przykładowe odpowiedzi: 1. Julek, wstawaj! W nocy spadł śnieg, możemy iść na sanki! Nadawca: radość, podekscytowanie. Odbiorca: radość, zniecierpliwienie (bo został obudzony?) 2. Mamo, wygrałam konkurs taneczny! Zobacz, dostałam dyplom. Nadawca: radość, duma. Odbiorca: duma, zaskoczenie. 3. Podoba mi się twój rysunek, fantastyczne kolory. Nadawca: zaciekawienie, zachwyt. Odbiorca: satysfakcja, duma, onieśmielenie. 4. Ałł boli mnie ząb, podaj mi proszę kompres. Nadawca: zmęczenie, zniecierpliwienie. Odbiorca: żal, troska. 5. Co za dzień, od rana pada i jeszcze ochlapał mnie jadący samochód. Nie lubię takiej pogody. Nadawca: przygnębienie, smutek, irytacja. Odbiorca: współczucie, znudzenie. 6. Nie zdążę, stoję w korku. Przepraszam. (sms) Nadawca: zdenerwowanie. Odbiorca: rozczarowanie. 7. Droga Aniu, dawno do ciebie nie pisałam, miałam mało czasu, bo wiesz rodzice zgodzili się na psa i mamy małego szczeniaczka. Jest śliczny! Nadawca: radość. Odbiorca: zadowolenie, zazdrość.

9 8. Gratulacje, super zdjęcie! (komentarz pod zdjęciem w Internecie) Nadawca: zachwyt, podziw. Odbiorca: duma, radość, satysfakcja. 9. Halo, czy może mi pan pomóc? Chciałbym zgłosić kradzież samochodu. Nadawca: zdenerwowanie, poruszenie, bezradność. Odbiorca: znudzenie, zniecierpliwienie, współczucie. 10. Beznadziejny ten film, nie nagrywaj więcej jak śpiewasz. (komentarz pod filmem w Internecie) Nadawca: pogarda, zazdrość. Odbiorca: złość, przygnębienie. Słowniczek emocje komunikacja bezpośrednia empatia Czytelnia Teoria emocji Plutchika [online], Wikipedia [dostęp: ], Dostępny w Internecie: Kamza Anna, Rozwój dziecka. Wczesny wiek szkolny [online], Instytut Badań Edukacyjnych [dostęp: ], Dostępny w Internecie: zesny_wiek_szkolny.pdf