Zawór regulacyjny z si³ownikiem pneumatycznym typ 3253-1 i typ 3253-7 Rys. 1 Typ 3253-1 Instrukcja monta u i obs³ugi E 8055 PL Wydanie: marzec 2009 (10/03)
Spis treści Spis treœci strona 1 udowa i sposób dzia³ania......................... 4 2 Monta zaworu i si³ownika......................... 6 2.1 Monta i nastawa.............................. 6 2.2 Mo liwoœæ wstêpnego napiêcia sprê yn w si³owniku z trzpieniem wysuwanym na zewn¹trz................... 7 2.3 Zawór i si³ownik o ró nych skokach nominalnych............... 7 3 Monta................................... 8 3.1 Po³o enie monta owe............................ 8 3.2 Po³o enie monta owe zaworu regulacyjnego................. 8 3.3 Przewód ciœnienia steruj¹cego........................ 8 3.4 Filtr, przewód obejœciowy.......................... 10 3.5 Przy³¹cze kontrolne............................. 10 4 Obs³uga.................................. 10 5 Konserwacja wymiana czêœci....................... 10 5.1 Wymiana czêœci w zaworach w wykonaniu standardowym......... 11 5.1.1 Uszczelnienie d³awnicy........................... 11 5.1.2 Gniazda i/lub grzyby........................... 12 5.2 Wymiana czêœci w zaworach w wykonaniu z mieszkiem........... 14 5.2.1 Uszczelnienie d³awnicy........................... 14 5.2.2 Mieszek metalowy............................. 14 5.3 Wymiana czêœci w zaworze w wykonaniu z elementem izoluj¹cym...... 14 6 Opis tabliczek znamionowych....................... 15 7 Pytania do producenta........................... 16 Wskazówka: zawory regulacyjne z si³ownikami nieelektrycznymi, bez wyk³adziny korpusu zaworu, powlekane materia³ami izoluj¹cymi nie maj¹, zgodnie z norm¹ EN 13463-1: 2001, rozdz. 5.2 w³asnego potencjalnego Ÿród³a zap³onu i w zwi¹zku z tym nie znajduje do nich zastosowania dyrektywa 94/9/EG. 2 E 8055 PL
Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa Ogólne wskazówki dotycz¹ce bezpieczeñstwa Zawór regulacyjny mo e byæ montowany, uruchamiany i poddawany konserwacji wy³¹cznie przez specjalistyczny i przeszkolony personel stosuj¹cy siê do powszechnie uznanych zasad techniki. Nale y przy tym zagwarantowaæ bezpieczeñstwo osób zatrudnionych lub trzecich. Nale y bezwzglêdnie stosowaæ siê do zamieszczonych w niniejszej instrukcji wskazówek ostrzegawczych, zw³aszcza dotycz¹cych monta u, uruchamiania i konserwowania urz¹dzenia Zawory regulacyjne spe³niaj¹ wymagania europejskiej dyrektywy 97/23/EG w sprawie urz¹dzeñ ciœnieniowych. W przypadku zaworów oznakowanych znakiem CE deklaracja zgodnoœci zawiera informacjê o zastosowanej metodzie sprawdzania zgodnoœci. Stosowna deklaracja zgodnoœci jest dostêpna na stronie internetowej http://www.samson.de. W celu w³aœciwego wykorzystania urz¹dzenia nale y zagwarantowaæ zastosowaniu zaworu regulacyjnego tylko w warunkach, w jakich ciœnienie robocze i temperatura nie przekraczaj¹ wartoœci podanych w zamówieniu. Producent urz¹dzenia nie odpowiada za szkody powsta³e wskutek dzia³ania si³ lub innych czynników zewnêtrznych! Zagro eniom, jakie mo e stwarzaæ w pobli u zaworu regulacyjnego przep³ywaj¹ce przez niego medium lub ciœnienie robocze nale y zapobiegaæ podejmuj¹c odpowiednie dzia³ania. Zawór regulacyjny musi byæ w odpowiedni sposób transportowany i przechowywany. Uwaga! W trakcie monta u i prac konserwacyjnych na zaworze regulacyjnym nale y upewniæ siê, e w danej czêœci instalacji ciœnienie zosta³o zredukowane do zera i e opró - niono j¹ tak e z medium. W zale noœci od zastosowania, przed rozpoczêciem pracy zawór powinien byæ och³odzony lub ogrzany do temperatury otoczenia. Podczas przeprowadzania prac na zaworze nale y zadbaæ o to, eby odci¹æ lub zablokowaæ dostarczanie pneumatycznej energii zasilaj¹cej i sygna³u steruj¹cego, aby unikn¹æ zagro enia, jakie mog¹ spowodowaæ ruchome czêœci urz¹dzenia. W przypadku zaworów regulacyjnych nale y zachowaæ szczególn¹ ostro- noœæ wtedy, gdy sprê yny si³ownika s¹ wstêpnie napiête. Takie si³owniki s¹ oznakowane naklejk¹, mo na je rozpoznaæ tak e po trzech przed³u onych œrubach w dolnej czêœci urz¹dzenia. W przypadku przeprowadzania prac na zaworze nale y najpierw usun¹æ napiêcie sprê yn. E 8055 PL 3
udowa i sposób działania 1 udowa i sposób dzia³ania Zawory regulacyjne z si³ownikami pneumatycznymi, typ 3253-1 i typ 3253-7, sk³adaj¹ siê z zaworu trzydrogowego typu 3253 i z si³ownika pneumatycznego typu 3271 lub typu 3277. W zale noœci od sposobu zamontowania grzyba zawór trzydrogowy pracuje jako mieszaj¹cy lub jako rozdzielaj¹cy. W zaworach mieszaj¹cych poddawane zmieszaniu media doprowadzane s¹ do kana³ów i, a powstaj¹cy wskutek tego strumieñ jest odprowadzany przez kana³. W zaworach rozdzielaj¹cych medium jest doprowadzane do kana³u, rozdzielone strumienie wyp³ywaj¹ kana³ami i. Wielkoœæ przep³ywu z kana³u lub do kana³u i odwrotnie zale y od przeœwitu pomiêdzy gniazdami i grzybami. Zmiana po³o enia grzybów (3.1, 3.2) nastêpuje poprzez zmianê ciœnienia steruj¹cego oddzia³uj¹cego na membranê si³ownika (8). Trzpieñ grzyba (6) wraz z grzybami ³¹czony jest z trzpieniem (8.1) si³ownika zaworu regulacyjnego (8) za pomoc¹ sprzêg³a (7) i uszczelniany na d³awnicy (4) za pomoc¹ dociskanego sprê yn¹ zespo³u pierœcieni uszczelniaj¹cych o profilu V wykonanych z PTFE lub za pomoc¹ regulowanych zespo³ów uszczelniaj¹cych HT. Po³o enie bezpieczeñstwa: W zale noœci od u³o enia sprê yn (8.3) w si- ³owniku zawór regulacyjny mo e przyjmowaæ dwa ró ne po³o enia bezpieczeñstwa. Trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz W przypadku zmniejszenia wartoœci ciœnienia steruj¹cego lub zaniku zasilania sprê yny przesuwaj¹ trzpieñ si³ownika w dó³ i zamykaj¹ w zaworze z funkcj¹ mieszaj¹c¹ kana³, a w zaworze z funkcj¹ rozdzielaj¹c¹ kana³. Kana³ wzglêdnie s¹ otwierane, gdy wzrasta ciœnienie steruj¹ce pokonuj¹ce si³ê napiêcia sprê yn. Trzpieñ si³ownika wci¹gany do wewn¹trz: W przypadku zmniejszenia wartoœci ciœnienia steruj¹cego lub zaniku zasilania sprê yny przesuwaj¹ trzpieñ si³ownika w górê i otwieraj¹ w zaworze z funkcj¹ mieszaj¹c¹ kana³, a w zaworze z funkcj¹ rozdzielaj¹c¹ kana³. Kana³ wzglêdnie s¹ zamykane, gdy wzrasta ciœnienie steruj¹ce pokonuj¹ce si³ê napiêcia sprê yn. 1 korpus zaworu 1.1 pierœcieñ uszczelniaj¹cy 1.2 korpus gniazda 1.3 nakrêtki gniazda 1.4 pierœcieñ uszczelniaj¹cy 2.1 gniazdo, górne 2.2 gniazdo, dolne 3.1 grzyb, górny 3.2 grzyb, dolny 4 d³awnica 5 górna czêœæ zaworu 5.1 nakrêtki 5.2 tuleja gwintowana 5.3 jarzmo 5.5 wskaÿnik skoku 6 trzpieñ grzyba 6.1 nakrêtka sprzêg³a 6.2 nakrêtka zabezpieczaj¹ca 6.4 nakrêtka 6.5 tuleja, krótka 6.6 tuleja, d³uga 7 sprzêg³o 8 si³ownik 8.1 trzpieñ si³ownika 8.2 nakrêtka pierœcieniowa 8.3 sprê yny 8.4 membrana 8.5 przy³¹cze ciœnienia steruj¹cego 8.6 odpowietrzenie 4 E 8055 PL
udowa i sposób działania si³ownik typu 3271 si³ownik typu 3277 8 8.3 8.6 8.4 8.2 8.1 7 6.1 6.2 6 8.5 5.5 5.2 5.3 4 8.5 1.1 5.1 5 1 6.5 2.1 3.1 3.1 2.1 6.5 2.2 3.2 6.5 6.4 1.4 1.3 1.2 6.6 6.6 6.5 1.4 3.2 6.4 1.3 uk³ad grzybów w zaworze z funkcj¹ mieszaj¹c¹ Rys. 2 Rysunki przekrojowe uk³ad grzybów w zaworze z funkcj¹ rozdzielaj¹c¹ 1.2 E 8055 PL 5
Montaż zaworu i siłownika 2 Monta zaworu i si³ownika Zamiast prostego si³ownika pneumatycznego mo na zamontowaæ tak e si³ownik pneumatyczny z dodatkow¹ nastaw¹ rêczn¹ lub si³ownik elektryczny. We wszystkich œrednicach nominalnych standardowy si³ownik pneumatyczny mo na zast¹piæ si³ownikiem wiêkszym lub mniejszym. Je eli po po³¹czeniu zaworu z si³ownikiem zakres skoku si³ownika jest wiêkszy od zakresu skoku zaworu regulacyjnego, to zespó³ sprê yn si³ownika jest napinany przez producenta tak, eby skoki by³y zgodne. Ka dy zawór jest wyposa ony w elementy niezbêdnie dla jego standardowego si³ownika. Je eli ma byæ zastosowany inny si³ownik, to wraz z nim trzeba zamówiæ odpowiednie elementy monta owe. Wymagane elementy monta owe oraz ich numery katalogowe s¹ zestawione na liœcie zawieraj¹cej pozycje od 1600-0501 do 0550, któr¹ nale y zamówiæ u producenta. Pierwotnie przewidziane do zastosowania elementy monta owe zastêpuje siê wówczas elementami dostarczonymi dodatkowo. 2.1 Monta i nastawa Je eli zawór i si³ownik nie zosta³y fabrycznie zmontowane przez producenta lub je eli si³ownik przewidziany pierwotnie dla danego zaworu ma byæ zast¹piony innym innego rodzaju lub wielkoœci, to nale y go zamontowaæ na zaworze w nastêpuj¹cy sposób: 1. Odkrêciæ z zaworu nakrêtkê zabezpieczaj¹c¹ (6.2) i nakrêtkê (6.1) sprzêg³a. Grzyb wraz z trzpieniem grzyba wcisn¹æ w pierœcieñ gniazda, nastêpnie nakrêtkê sprzêg³a i zabezpieczaj¹c¹ wkrêciæ do do³u. 2. Wykrêciæ z si³ownika (8.2) elementy sprzêg³a (7) i nakrêtkê pierœcieniow¹ (8.2). Nakrêtkê pierœcieniow¹ przesun¹æ wzd³u trzpienia grzyba zaworu. 3. Si³ownik umieœciæ na jarzmie (5.3) i przykrêciæ za pomoc¹ nakrêtki pierœcieniowej (8.2). 4. Z tabliczki znamionowej si³ownika odczytaæ nominalny zakres sygna³u (wzglêdnie zakres sygna³u nominalnego dla napiêtych sprê yn) i kierunek dzia³ania si³ownika (np. 0,2 do 1 bar i ntriebsstange ausfahrend (trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz)). Dolna wartoœæ (0,2 bar) zakresu sygna³u, który nale y ustawiæ, oznacza jego pocz¹tek, górna (1 bar) jego koniec. Kierunek dzia³ania (po³o enie bezpieczeñstwa) trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz lub trzpieñ si³ownika wci¹gany do wewn¹trz jest oznaczony w si³owniku typu 3271 symbolem odpowiednio F lub FE, w si³owniku typu 3277 symbolem na tabliczce znamionowej. 5. W si³owniku z trzpieniem wysuwanym na zewn¹trz ciœnienie steruj¹ce o wartoœci odpowiadaj¹cej pocz¹tkowi zakresu sygna³u (np. 0,2 bar) doprowadziæ do dolnego przy³¹cza komory membrany. W si³owniku z trzpieniem wci¹ganym do wewn¹trz ciœnienie steruj¹ce o wartoœci odpowiadaj¹cej koñcowi zakresu sygna³u (np. 1 bar) doprowadziæ do górnego przy³¹cza komory membrany. 6. Okrêciæ rêcznie nakrêtkê (6.1) sprzêg³a do momentu a zetknie siê ona z trzpieniem (8.1) si³ownika. Nastêpnie obróciæ j¹ jeszcze o 1/4 obrotu i zabezpieczyæ 6 E 8055 PL
Montaż zaworu i siłownika to po³o enie za pomoc¹ nakrêtki zabezpieczaj¹cej (6.2). 7. Za³o yæ sprzêg³o (7) i mocno skrêciæ œrubami. WskaŸnik skoku (5.5) umieœciæ na wysokoœci wypustu sprzêg³a. Wskazówki dotycz¹ce demonta u si³ownika! by podczas demonta u si³ownika, zw³aszcza w wykonaniu z wstêpnie napiêtymi sprê ynami, odkrêciæ nakrêtkê pierœcieniow¹ (8.2), do dolnego przy³¹cza ciœnienia steruj¹cego nale y doprowadziæ ciœnienie nieco wy szym ni dolna wartoœæ nominalnego zakresu sygna³u (zob. tabliczka znamionowa si³ownika). 2.2 Mo liwoœæ wstêpnego napiêcia sprê yn w si³owniku z trzpieniem wysuwanym na zewn¹trz by uzyskaæ wiêksza si³ê steruj¹c¹, w czasie przeprowadzania nastawy si³ownika istnieje mo liwoœæ wstêpnego napiêcia sprê- yn o maks. 25% skoku wzglêdnie ich nominalny zakresu sygna³u. Je eli dla zakresu sygna³u od 0,2 do 1 bar ma byæ wprowadzone napiêcie wstêpne np. 0,1 bar, to zakres sygna³u steruj¹cego przesuwa siê o 0,1 bar do 0,3 bar (0,1 bar odpowiada napiêciu wstêpnemu 12,5%). Nastawiaj¹c zawór nale y ustawiæ teraz jako pocz¹tkow¹ wartoœæ zakresu sygna³u ciœnienie steruj¹ce 0,3 bar. Nowy zakres sygna³u od 0,3 do 1,1 bar nale y koniecznie zaznaczyæ na tabliczce znamionowej jako zakres sygna³u ze wstêpnie napiêtymi sprê ynami. 2.3 Zawór i si³ownik o ró nych skokach nominalnych Zawór z si³ownikiem z trzpieniem wysuwanym na zewn¹trz Uwaga! W zaworach o skoku mniejszym od skoku nominalnego si³ownika zawsze stosowaæ zakresy ze wstêpnie napiêtymi sprê ynami. Przyk³ad: zawór DN 100 o skoku nominalnym 30 mm i si³ownik z membran¹ o powierzchni 1400 cm 2 i o skoku nominalnym 60 mm, nominalny zakres sygna³u od 0,4 do 2 bar. 1. Ciœnienie steruj¹ce wymagane do wstêpnego napiêcia sprê yn ustawiæ powy ej wartoœci ciœnienia steruj¹cego 1,2 bar (w przypadku zakresu sygna³u od 1,2 do 2 bar) odpowiadaj¹cej po³owie skoku si³ownika (30 mm) na wartoœæ 1,6 bar. 2. Nakrêtkê ko³pakow¹ (6.1) odkrêcaæ do momentu a zetknie siê ona z trzpieniem si³ownika. 3. Po³o enie zabezpieczyæ nakrêtk¹ ko³pakow¹ i zamontowaæ sprzêg³o zgodnie z opisem w rozdz. 2.1. 4. Zakres sygna³y od 1,6, do 2,4 bar w³aœciwy dla zamontowanego zaworu regulacyjnego zapisaæ na tabliczce znamionowej. Zawór z si³ownikiem z trzpieniem wci¹ganym do wewn¹trz Wstêpne napiêcie sprê yn si³ownika w wykonaniu z trzpieniem wci¹ganym do wewn¹trz nie jest mo liwe! Je eli na zaworze zostanie zamontowany za du y si³ownik (skok nominalny si³ownika wiêkszy od skoku nominalnego zaworu), to zawsze mo na wykorzystywaæ tylko pierwsz¹ po³owê nominalnego zakresu sygna³u si³ownika. E 8055 PL 7
Montaż Przyk³ad: zawór DN 100 o skoku nominalnym 30 mm i si³ownik z membran¹ o powierzchni 1400 cm 2 i o skoku nominalnym 60 mm, nominalny zakres sygna³u od 0,2 do 1 bar: w po³owie skoku zaworu uzyskuje siê u ytkowy zakres sygna³u od 0,2 do 0,6 bar. 3 Monta UWG! Si³owniki ze sprê ynami napinanymi wstêpnie bez zaworu s¹ oznaczane odpowiedni¹ naklejk¹. Poza tym na dolnej os³onie membrany widoczne s¹ trzy przed³u one œruby z nakrêtkami. 3.1 Po³o enie monta owe Po³o enie monta owe jest dowolne, ale w przypadku zaworów o œrednicy od DN 100 preferuje siê monta z si³ownikiem skierowanym do góry. W przeciwnym razie nale y liczyæ siê z utrudnieniami podczas prac konserwacyjnych. W przypadku zaworów z elementem izoluj¹cym i z mieszkiem lub w przypadku si³owników o ciê arze ponad 50 kg nale y zastosowaæ odpowiednie podpory lub zaczepy podwieszaj¹ce si³ownik. Uwaga! Zawór zamontowaæ bez naprê eñ. Przed zamontowaniem zaworu przewód rurowy dok³adnie przep³ukaæ. Wskazówka! Je eli temperatura medium jest ni sza od 0 C lub wy sza od 220 C, to zawory regulacyjne z mieszkiem lub elementem izoluj¹cym izolowaæ tylko do ko³nierza przykrywaj¹cego korpusu. Zawory zamontowane zgodnie z instrukcj¹ NCE MR 0175 nie mog¹ byæ izolowane. 3.2 Po³o enie monta owe zaworu regulacyjnego Zawór regulacyjny zamontowaæ odpowiednie do przewidzianej dla niego funkcji zgodnie z rys. 3. Przyk³ady monta u dotycz¹ standardowych warunków z si³ownikiem z trzpieniem wysuwanym na zewn¹trz w przypadku realizacji funkcji ogrzewania i z si³ownikiem z trzpieniem wci¹ganym do wewn¹trz dla funkcji ch³odzenia. Po³o enie bezpieczeñstwa: zawór blokuje przep³yw medium grzewczego lub ch³odz¹cego. Sposób zamontowania grzyba decyduj¹cy o tym, czy zawór jest zaworem mieszaj¹cym, czy rozdzielaj¹cym jest zaznaczony na tabliczce umieszczonej na korpusie zaworu. W zaworach o œrednicy nominalnej od DN 15 do DN 25 sposób zamontowania grzyba jest taki sam dla realizacji funkcji mieszaj¹cej, jak i rozdzielaj¹cej. 3.3 Przewód ciœnienia steruj¹cego W przypadku zaworu z trzpieniem si³ownika wysuwanym na zewn¹trz przewód ciœnienia steruj¹cego pod³¹czyæ do dolnej, w przypadku zaworu z trzpieniem si³ownika wci¹ganym do wewn¹trz do górnej os³ony membrany. W si³owniku typu 3277 dolne przy³¹cze znajduje siê z boku jarzma dolnej os³ony membrany. 8 E 8055 PL
Montaż Zawór mieszaj¹cy Zawór rozdzielaj¹cy Regulacja temperatury, Q = wartoœæ sta³a Regulacja przep³ywu, Q = 0 do 100% Po³o enie bezpieczeñstwa: trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz, trzpieñ si³ownika wci¹gany do wewn¹trz W instalacji grzewczej z zaworem wyposa onym w si³ownik z trzpieniem wysuwanym na zewn¹trz, w po³o eniu bezpieczeñstwa odcinany jest przep³yw (zasilanie) medium grzewczego, w instalacji ch³odz¹cej z zaworem wyposa- onym w si³ownik z trzpieniem wci¹ganym do wewn¹trz funkcja ch³odzenia nie jest przerywana. Instalacja ogrzewcza z zaworem mieszaj¹cym wyposa onym w si³ownik z trzpieniem wysuwanym na zewn¹trz lub instalacja ch³odz¹ca z zaworem mieszaj¹cym wyposa onym w si³ownik z trzpieniem wci¹ganym do wewn¹trz monta po stronie zasilania zasilanie zasilanie monta po stronie powrotu powrót powrót zasilanie zasilanie powrót powrót Instalacja ogrzewcza z zaworem rozdzielaj¹cym wyposa onym w si³ownik z trzpieniem wysuwanym na zewn¹trz lub instalacja ch³odz¹ca z zaworem rozdzielaj¹cym wyposa onym w si³ownik z trzpieniem wci¹ganym do wewn¹trz monta po stronie powrotu zasilanie zasilanie monta po stronie zasilania powrót powrót zasilanie zasilanie powrót powrót Rys. 3 Przyk³ady monta u E 8055 PL 9
Konserwacja wymiana części 3.4 Filtr, przewód obejœciowy Zaleca siê zamontowanie filtra przed zaworem, a w przypadku zaworów mieszaj¹cych przed ka dym wlotem. by w przypadku przeprowadzania prac konserwacyjnych unikn¹æ koniecznoœci wy³¹czania instalacji, zaleca siê zamontowanie przed filtrem i za zaworem regulacyjnym po jednym zaworze odcinaj¹cym oraz przewodu obejœciowego. 3.5 Przy³¹cze kontrolne W zaworach w wykonaniu z uszczelnieniem za pomoc¹ mieszka metalowego (rys. 5) w górnym ko³nierzu znajduje siê przy- ³¹cze kontrolne (11.1) umo liwiaj¹ce sprawdzenie szczelnoœci mieszka. Szczególnie w przypadku cieczy i pary zaleca siê pod³¹czenie w tym miejscu odpowiedniego urz¹dzenia do sygnalizacji przecieku (np. manometru stykowego, odp³ywu do otwartego naczynia lub wziernika). 4 Obs³uga (np. zmiana kierunku dzia³ania itd.) Zob. instrukcja monta u i obs³ugi si³ownika pneumatycznego, E 8310 dla typu 3271 i E 8311 dla typu 3277. Wskazówka dotycz¹ca narzêdzi specjalnych firmy SMSON! Odpowiednie narzêdzia do gniazda i specjalne oraz przeznaczone do uzyskania momentów doci¹gaj¹cych wymaganych podczas monta u wymieniono w druku oznaczonym E 029 (poprzednia wersja W 029). Dokument jest dostêpny w internecie pod adresem http://www.samson.de/pdf_de/ e00290de.pdf. 5 Konserwacja wymiana czêœci Zawór regulacyjnych ulega naturalnemu zu- yciu, dotyczy to zw³aszcza gniazda, grzyba i uszczelnienia d³awnicy. W zale noœci od warunków zastosowania zawór trzeba poddawaæ przegl¹dom w okreœlonych odstêpach czasu, aby zawczasu zapobiec ewentualnym awariom. Je eli wyst¹pi przeciek na zewn¹trz, mo e to œwiadczyæ o nieszczelnoœci d³awnicy. Je- eli zawór ma przeciek wewnêtrzny, to nieszczelnoœæ zamkniêcia mo e byæ spowodowana zanieczyszczeniami lub innymi cia³ami obcymi pomiêdzy gniazdem i grzybem, lub te przez uszkodzone krawêdzie uszczelniaj¹ce. Zaleca siê wymontowanie czêœci, ich staranne oczyszczenie, a w razie koniecznoœci wymianê na nowe. Uwaga! Na czas monta u zaworu regulacyjnego nale y w danym odcinku instalacji koniecznie zredukowaæ ciœnienie do zera i, w zale noœci od medium, opró niæ go. W przypadku wysokiej temperatury odczekaæ do och³odzenia siê urz¹dzenia do temperatury otoczenia. Poniewa zawór nie jest pozbawiony stref martwych, nale y pamiêtaæ o tym, e mog¹ siê w nim znajdowaæ pozosta³oœci medium. Dotyczy to zw³aszcza zaworów z mieszkiem i elementem izoluj¹cym. Zaleca siê wymontowanie zaworu z ruroci¹gu. 10 E 8055 PL
Konserwacja wymiana części Uwaga! Przed rozpoczêciem jakichkolwiek prac na korpusie zaworu najpierw od³¹czyæ ciœnienie steruj¹ce, zdemontowaæ przewód ciœnienia steruj¹cego i z si³ownik. Demonta si³ownika: 1. Odkrêciæ nakrêtkê pierœcieniow¹ (8.2) i zdj¹æ sprzêg³o (7). by umo liwiæ odkrêcenie nakrêtki pierœcieniowej w si³ownikach z trzpieniem wysuwanym na zewn¹trz, zw³aszcza w wykonaniu ze wstêpnie napiêtymi sprê- ynami doprowadziæ ciœnienie steruj¹ce do tego si³ownika, który reaguje na wartoœæ wiêksz¹ od pocz¹tku zakresu sygna³u (zob. tabliczka znamionowa). Nastêpnie ponownie od³¹czyæ ciœnienie steruj¹ce. 2. Zdj¹æ si³ownik z jarzma zaworu. 5.1 Wymiana czêœci w zaworach w wykonaniu standardowym 5.1.1 Uszczelnienie d³awnicy W przypadku nieszczelnoœci d³awnicy trzeba wymieniæ jej zespo³y pierœcieni uszczelniaj¹cych (4.2) wzglêdnie elementy uszczelniaj¹ce (4.5 i 4.6). 1. Odkrêciæ z trzpienia grzyba nakrêtkê sprzêg³a i nakrêtkê zabezpieczaj¹c¹ (6.1 i 6.2). Wykrêciæ nakrêtkê gwintowan¹ (5.2) d³awnicy. 2. Wykrêciæ nakrêtki korpusu (5.1) i ostro - nie zdj¹æ górn¹ czêœæ (5) zaworu z trzpienia (6) grzyba. 3. Za pomoc¹ odpowiedniego narzêdzia wyj¹æ wszystkie elementy d³awnicy z komory uszczelniaj¹cej, uszkodzone czêœci wymieniæ na nowe. Starannie oczyœciæ komorê uszczelniaj¹c¹. 4. Wszystkie czêœci oraz trzpieñ (6) grzyba nat³uœciæ smarem (nr katalogowy 8150-0111). Nie stosowaæ smaru w przypadku uszczelnieñ grafitowych. 4.1 sprê yna 4.2 zespó³ pierœcieni uszczelniaj¹cych o profilu V wykonanych z PTFE 4.3 tuleja (tuleje) 5.2 4.6 4.5 4.2 4.4 4.3 4.6 4.5 4.2 4.4 4.1 4.3 4.4 podk³adka (podk³adki) 4.5 tuleja wêglowa (tuleje wêglowe) 4.6 grafit, prasowany 5.2 tuleja gwintowana Rys. 4 D³awnica, po lewej wykonanie standardowe, po prawej wykonanie odporne na wysok¹ temperaturê E 8055 PL 11
Konserwacja wymiana części 5. W korpusie zaworu umieœciæ now¹ uszczelkê p³ask¹ (1.1). 6. Górn¹ czêœæ zaworu ostro nie umieœciæ na zaworze przesuwaj¹c j¹ przez trzpieñ grzyba i przykrêciæ za pomoc¹ nakrêtek (5.1). 7. Elementy uszczelnienia d³awnicy ostro- nie wsun¹æ do komory uszczelniaj¹cej przesuwaj¹c je przez trzpieñ grzyba. Zwraca uwagê na odpowiednie u³o enie. Liczba tulei dystansowych (4.3) mo e byæ ró na w zale noœci od œrednicy nominalnej. Wkrêciæ i zamocowaæ gwintowane tuleje (5.2). W przypadku uszczelnieñ odpornych na wysok¹ temperaturê tulejê gwintowan¹ tylko lekko dokrêciæ, a je eli wyst¹pi nieszczelnoœæ równie tylko lekko dokrêciæ. 8. Lekko nakrêciæ nakrêtkê zabezpieczaj¹c¹ (6.2) i nakrêtkê (6.1) sprzêg³a na trzpieñ grzyba. 9. Si³ownik zamontowaæ zgodnie z opisem w rozdz. 2.1 i ustawiæ pocz¹tek wzglêdnie koniec zakresu sygna³u. 5.1.2 Gniazda i/lub grzyby Zawór mieszaj¹cy ró ni siê od zaworu rozdzielaj¹cego sposobem zamontowania grzybów i tulei. W zaworach o œrednicy nominalnej od DN DN 15 do DN 25 sposób zamontowania jest taki sam, poniewa wykorzystuje siê grzyb jednoczêœciowy przeznaczony dla zaworu mieszaj¹cego i rozdzielaj¹cego, nie stosuje siê tulei. Przy wymianie gniazda lub grzyba zaleca siê wymieniæ tak e uszczelnienie d³awnicy (4.2 wzglêdnie 4.5 i 4.6). 1. Odkrêciæ nakrêtkê (6.4) z koñca trzpienia grzyba przytrzymuj¹c przy tym nakrêtkê (6.1) sprzêg³a. 2. W zaworze mieszaj¹cym wyj¹æ tulejê (6.5), w zaworze rozdzielaj¹cym wyj¹æ grzyb (3.2) i tuleje (6.5, 6.6). 3. Wyj¹æ œruby (1.3) i zdj¹æ korpus (1.2) gniazda z korpusu zaworu. 4. W zaworze mieszaj¹cym zdj¹æ grzyb (3.2), tulejê (6.6), grzyb (3.1) i tulejê (6.5) z trzpienia (6) grzyba. 5. Odkrêciæ nakrêtki (5.1) i zdj¹æ górn¹ czêœæ (5) zaworu z jarzmem i trzpieniem grzyba. W zaworze rozdzielaj¹cym wyj¹æ tak e górny grzyb (3.1). 6. Odkrêciæ nakrêtkê sprzêd³a i zabezpieczaj¹c¹ (6.1, 6.2) oraz tulejê gwintowan¹ (5.2), wyj¹æ trzpieñ grzyba z górnej czêœci (5) zaworu. 7. Wymieniæ grzyby (3.1 i 3.2). 8. Za pomoc¹ odpowiedniego klucza (zob. druk E 029) wykrêciæ gniazda (2.1 i 2.2). 9. Nat³uœciæ smarem (nr katalogowy 8150-0119) gwinty i powierzchnie nowych gniazd (lub ewentualnie starych gniazd po naprawie lub starannym oczyszczeniu) i wkrêciæ. Momenty doci¹gaj¹ce dla gniazd równie podano w druku E 029. Ponowne zmontowanie zaworu: 1. Sprawdziæ elementy d³awnicy w górnej czêœci zaworu lub lepiej wymieniæ uszczelnienie, zob. rozdz. 5.1.1. 2. Trzpieñ (6) grzyba nat³uœciæ smarem (nr katalogowy 8150-0111). Nie sto- 12 E 8055 PL
Konserwacja wymiana części sowaæ smaru w przypadku uszczelnieñ grafitowych. 3. Trzpieñ grzyba wsun¹æ w górn¹ czêœæ zaworu. Zachowaæ ostro noœæ podczas wsuwania trzpienia grzyba, je eli nie wymieniono elementów uszczelniaj¹cych na nowe. Gwint móg³by uszkodziæ pierœcienie uszczelniaj¹ce. Je eli zastosowano nowe uszczelnienie, elementy d³awnicy ostro nie wsun¹æ do komory uszczelniaj¹cej przesuwaj¹c przez nie trzpieñ grzyba. 4. Wkrêciæ i dokrêciæ tulejê gwintowan¹ (5.2). W przypadku uszczelnieñ odpornych na wysok¹ temperaturê tulejê gwintowan¹ tylko lekko dokrêciæ, je eli wyst¹pi nieszczelnoœæ tak e tylko lekko dokrêciæ. 5. W korpusie zaworu umieœciæ now¹ uszczelkê p³ask¹ (1.1). 6. W zaworze rozdzielaj¹cym najpierw wsun¹æ górny grzyb (3.1) w gniazdo (2.1). 7. Górn¹ czêœæ zaworu z trzpieniem grzyba umieœciæ na zaworze. Nakrêciæ i doci¹gn¹æ nakrêtki (5.1). Zawór mieszaj¹cy: 8. Nasun¹æ po kolei od do³u na trzpieñ grzyba tulejê (6.5), górne gniazdo (3.1), tulejê (6.6), dolne gniazdo (3.2) i tulejê (6.5) i nakrêciæ rêcznie nakrêtkê (6.4). 9. Now¹ uszczelkê p³ask¹ (1.4) umieœciæ w korpusie zaworu. Korpus gniazda (1.2) ostro nie nasun¹æ na dolny grzyb (3.2) i przykrêciæ za pomoc¹ nakrêtek (1.3) do korpusu zaworu. Zawór rozdzielaj¹cy: 8. Za³o yæ now¹ uszczelkê p³ask¹ (1.4) i przykrêciæ korpus (1.2) gniazda za pomoc¹ nakrêtek (1.3) do korpusu zaworu. 9. Nasun¹æ po kolei od do³u na trzpieñ grzyba tuleje (6.6, 2 x 6.5) i dolny grzyb (3.2) i nakrêciæ rêcznie nakrêtkê (6.4). 10. Nakrêciæ nakrêtkê zabezpieczaj¹c¹ (6.2) i nakrêtkê (6.1) sprzêg³a na trzpieñ grzyba i skontrowaæ. 11. Dokrêciæ nakrêtkê (6.4) przytrzymuj¹c przy tym nakrêtkê (6.1) sprzêg³a. Ponownie odkrêciæ nakrêtkê sprzêg³a i zabezpieczaj¹c¹. 12. Si³ownik zamontowaæ zgodnie z opisem w rozdz. 2.1 i ustawiæ pocz¹tek wzglêdnie koniec zakresu sygna³u. E 8055 PL 13
Konserwacja wymiana części 5.2 Wymiana czêœci w zaworach w wykonaniu z mieszkiem 5.2.1 Uszczelnienie d³awnicy Wymiana jak w zaworze w wykonaniu standardowym zgodnie z opisem w rozdz. 5.1.1, ale nale y odkrêciæ nakrêtki (11.2) i górn¹ czêœæ (11) zaworu z elementu poœrednicz¹cego (9). Wymieniæ uszczelkê (9.1) na now¹. Tylko wtedy, gdy wymieniane s¹ tak e uszczelnienia d³awnicy, trzeba zdj¹æ górn¹ czêœæ zaworu z elementu poœrednicz¹cego. 5.2.2 Mieszek metalowy Mieszek metalowy (10) mo na wymieniæ tylko w komplecie z trzpieniem grzyba. Sposób postêpowania zgodnie z opisem w rozdz. 5.1.2 (rys. 5). 9 element poœrednicz¹cy 9.1 uszczelka 10 mieszek metalowy 10.1 ko³nierz mieszka 11 górna czêœæ zaworu 11.1 przy³¹cze kontrolne 11.2 nakrêtka 5.2 11 11.1 9.1 11.2 UWG! Podczas demonta u i monta u elementu mieszkowego aden moment obrotowy nie mo e zostaæ przeniesiony na mieszek metalowy 9 5.3 Wymiana czêœci w zaworze w wykonaniu z elementem izoluj¹cym 10 Wymiana uszczelnieñ d³awnicy zgodnie z opisem w rozdz. 5.1.1 dla zaworu w wykonaniu standardowym. Wymiana gniazda i grzyba zgodnie z opisem w rozdz. 5.2.1 dla zaworu w wykonaniu standardowym. Rys. 4 Wykonanie z mieszkiem metalowym, na rys. dla DN 50 do DN 150 14 E 8055 PL
Opis tabliczek znamionowych 6 Opis tabliczek znamionowych SMSON 1 2 3-4 5 7 8 9 10 11 12 13 14 15 6 Made in Germany 1 ewentualnie znak lub oznaczenie CE: art. 3, ustêp 3 2 ewentualnie numer jednostki notyfikowanej, grupa cieczy i kategoria 3 oznaczenie typu 4 indeks zmian w urz¹dzeniu 5 materia³ 6 rok budowy 7 œrednica nominalna: DIN: DN, NSI: Size 8 dop. nadciœnienie robocze w temperaturze pokojowej DIN: PN, NSI: CL 9 numer zamówienia z indeksem zmian 10 pozycja w zamówieniu 11 wspó³czynnik przep³ywu: DIN: wspó³czynnii K VS, NSI: wspó³cxzynnik Cv 12 charakterystyka: % sta³oprocentowa, Lin liniowa, DIN: /Z otw./zamk., NSI: O/C 13 uszczelnienie: ME metal na metal, ST stellitowane, Ni niklowane PT uszczelnienie miêkkie z PTFE, PK uszczelnienie miêkkie z PEEK 14 odci¹ enie ciœnieniowe: DIN: D, NSI: 15 rozdzielacz strumienia I lub III 1 oznaczenie typu Typ 3271 2 indeks zmian 3 powierzchnia robocza membrany 4 kierunek dzia³ania: F trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz FE trzpieñ si³ownika wci¹gany do wewn¹trz 5 skok 6 nominalny zakres sygna³u (zakres sprê yny) 7 nominalny zakres sygna³u przy napiêtych sprê ynach SMSON Model - No. Serial - No. Pneum. Stellantrieb Hub Pneum. actuator 3 cm² Stroke Servo - monteur pneum. Course Federbereich Spring range Plage des ressorts Stelldruckbereich Signal pressure range Plage avec précontrainte Zuluft max. 6 bar egrenzt auf ir supply 90 psi Up to ir d' alimentation Limité à 1 Made in France bar mm bar bar Typ 3277 Rys. 5 Tabliczki znamionowe zaworu (po lewej stronie) i si³owników (po prawej stronie) E 8055 PL 15
Pytania do producenta 7 Pytania do producenta W przypadku pytañ do producenta prosimy o poni sze dane Numer zamówienia Typ, numer wyrobu, œrednica nominalna i wykonanie zaworu Ciœnienie i temperatura medium, przep³yw w m 3 /h Nominalny zakres sygna³u zamontowanego si³ownika (np. od 0,2 do 1 bar) Czy zamontowano filtr? Rysunek monta owy Wskazówka: Wymiary i ciê ar zaworów podano w karcie katalogowej T 8055. SMSON Sp. z o.o. UTOMTYK I TECHNIK POMIROW 02-180 Warszawa l. Krakowska 197 Tel. (0 22) 57 39 777 Fax (0 22) 57 39 776 www.samson.com.pl SMSON G MESS- UND REGELTECHNIK D-60019 Frankfurt am Main 1 Weismüllerstraße 3 Postfach 10 19 01 Tel. (069) 4 00 90 E 8055 PL WJ 03/2009