Instrukcja użytkowania Model latający Su29 Nr. zam. 1168587 Wersja 09/15
Spis treści Strona 1. Wprowadzenie...3 2. Objaśnienie symboli...3 3. Zastosowanie zgodne z przeznaczeniem...4 4. Opis produktu...4 5. Zakres dostawy...5 6. Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa...6 a) Informacje ogólne...6 b) Przed uruchomieniem...6 c) Podczas użytkowania...7 7. Wskazówki dotyczące baterii i akumulatorów...8 8. Budowa modelu...9 a) Montaż skrzydeł...9 b) Montaż steru wysokości...9 c) Montaż dolnego konturu kadłuba...9 d) Montaż podwozia...10 c) Montaż górnego konturu kadłuba...10 f) Montaż usterzenia bocznego...10 g) Montaż spojlerów...10 h) Montaż silnika...10 i) Montaż serw i łączników lotek...10 j) Montaż łączników steru kierunku i wysokości... 11 k) Montaż regulatora lotu i odbiornika... 11 9. Uruchomienie modelu... 11 a) Ustawienie środka ciężkości... 11 b) Ustawienie wychylenia sterów... 11 10. Pierwszy lot modelu... 11 11. Programowanie regulatora lotu...12 a) Kalibracja dźwigni gazu na nadajniku...12 b) Wybór trybu programowania...12 c) Funkcje programowane...13 d) Wskazówki dotyczące funkcji programowanych...14 12. Konserwacja i utrzymanie...17 13. Utylizacja...17 a) Informacje ogólne...17 b) Baterie i akumulatory...17 14. Dane techniczne...18 2
1. Wprowadzenie Szanowni Państwo, dziękujemy za zakup tego produktu. Produkt ten spełnia wymogi przepisów prawa krajowego i europejskiego. W celu utrzymania tego stanu oraz zapewnienia bezpiecznej eksploatacji użytkownik musi stosować się się niniejszej instrukcji użytkowania! Niniejsza instrukcja użytkowania należy do tego produktu. Zawiera ona ważne wskazówki dotyczące uruchomienia produktu oraz postępowania z nim. Należy o tym pamiętać przekazując produkt osobom trzecim. Należy zachować niniejszą instrukcję użytkowania do późniejszego korzystania! Wszystkie zawarte tutaj nazwy firm i nazwy produktów są znakami towarowymi należącymi do poszczególnych właścicieli. Wszelkie prawa zastrzeżone. Potrzebujesz pomocy technicznej? Skontaktuj się z nami!: (Godziny pracy: pn.-pt. 9:00-17:00) Klient indywidualny Klient biznesowy E-mail: bok@conrad.pl b2b@conrad.pl Tel: 801 005 133 (12) 622 98 22 (12) 622 98 00 Fax: (12) 622 98 10 (12) 622 98 10 Strona www: www.conrad.pl Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska 2. Objaśnienie symboli Symbol wykrzyknika informuje o szczególnych zagrożeniach podczas obchodzenia się z produktem, jego eksploatacją lub obsługą. Symbol strzałki oznacza specjalne porady i wskazówki dotyczące obsługi. 3
3. Zastosowanie zgodne z przeznaczeniem Niniejszy produkt to model latający, który jest sterowany bezprzewodowo drogą radiową przy użyciu nie zawartego w zestawie urządzenia do zdalnego sterowania. Model jest przystosowany do latania w odpowiednich halach oraz na zewnątrz przy bezwietrznej pogodzie. Produkt nie może zostać zamoczony lub zawilgocony. Produkt nie jest zabawką, jest przeznaczony dla dzieci od 14 roku życia. Należy stosować się do wszystkich wskazówek dotyczących bezpieczeństwa zawartych w niniejszej instrukcji. Zawierają one ważne informacje dotyczące postępowania z produktem. Użytkownik jest odpowiedzialny za bezpieczne użytkowanie modelu! 4. Opis produktu Model latający Su29 jest modelem samolotu przeznaczonym wyłącznie dla doświadczonych pilotów modeli samolotów. Do przygotowania i późniejszego używania modelu niezbędna jest szeroka wiedza z zakresu obsługi modeli latających. Ten zwrotny model nie jest przeznaczony dla początkujących modelarzy! Model jest wykonany w całości z EPO i pokryty wielobarwnym drukiem. W zestawie znajdują się wszystkie niezbędne elementy łączników sterów wraz z serwami, podwozie z dwoma goleniami oraz zestaw napędowy. Funkcje, którymi można sterować to: lotki, ster wysokości i kierunku, obroty silnika. Niezbędne do obsługi modelu urządzenie zdalnego sterowania, akumulator, ładowarka i inne niezbędne do tego materiały jak wtyczki/gniazda nie są zawarte w zestawie i muszą być kupione osobno. Odpowiednie wyposażenie można znaleźć w naszych katalogach lub na www.conrad.com. Model latający Su29 został stworzony dla zaawansowanych modelarzy posiadających szeroką wiedzę w zakresie montażu i eksploatacji takich modeli latających. Niniejsza instrukcja użytkowania zawiera wyraźne ilustracje dla każdego etapu montażu. Ukazane na nich są najważniejsze elementy. Informacje szczególne zawarte są w tekście. 4
5. Zakres dostawy Przed przystąpieniem do montażu należy na podstawie listy części sprawdzić, czy zestaw jest kompletny. Główne komponenty: model latający z EPO z wielokolorowym nadrukiem bezszczotkowy silnik elektryczny regulator lotu 3x mikroserwo elementy drobne instrukcja użytkowania Do montażu i użytkowania niezbędne są jeszcze następujące komponenty, które nie są zawarte w zestawie modelu: Montaż: kolba lutownicza, nóż, śrubokręt, klej szybkoschnący i aktywator. Uwaga! Eksploatacja: Podczas pracy z klejem stosować się do wskazówek dotyczących bezpieczeństwa podanych przez producenta a prace z klejem należy wykonywać tylko w dobrze wietrzonych pomieszczeniach. Do latania niezbędne jest odpowiednie (komputerowe) urządzenie zdalnego sterowania z co najmniej 4 kanałami, akumulator LiPo z dwoma ogniwami (napięcie znamionowe 7,4 V, 400 mah i więcej, współczynnik rozładowania min. 25C), odpowiednia ładowarka i pasjące wtyczki/gniazda. Porady praktyczne: Do modelu Su29 zalecamy zastosowanie nowoczesnego komputerowego urządzenia zdalnego sterowania 2,4 GHz. W takim przypadku istnieje możliwość indywidualnego ustawienia każdego serwa. 5
6. Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa W przypadku szkód spowodowanych nieprzestrzeganiem niniejszej instrukcji użytkowania wygasa gwarancja. Producent nie ponosi odpowiedzialności za dalsze szkody! Przy szkodach rzeczowych i osobowych spowodowanych nieodpowiednim obchodzeniem się z urządzeniem lub nieprzestrzeganiem wskazówek dotyczących bezpieczeństwa producent nie ponosi żadnej odpowiedzialności! W takich przypadkach wygasa gwarancja. Ponadto gwarancja nie obejmuje przypadków zwykłego zużycia oraz uszkodzeń powstałych wskutek wypadku i upadku modelu (np. złamane śmigła lub elementy samolotu). Szanowni Państwo, te wskazówki dotyczące bezpieczeństwa mają przyczynić się nie tylko do ochrony produktu lecz także mają zapewnić bezpieczeństwo Państwu i innym osobom. Dlatego przed uruchomieniem urządzenia należy uważnie przeczytać niniejszy rozdział. a) Informacje ogólne Uwaga, ważna wskazówka! Podczas użytkowania modelu mogą powstać szkody rzeczowe lub obrażenia ciała osób. Należy zatem pamiętać o zapewnieniu odpowiedniego i wystarczającego ubezpieczenia podczas użytkowania modelu, np. obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. Jeśli posiadają Państwo już obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, należy przed rozpoczęciem użytkowania modelu sprawdzić u ubezpieczyciela, czy ubezpieczenie obejmuje także model. Należy pamiętać: W niektórych krajach istnieje obowiązek ubezpieczania wszystkich modeli latających! Ze względów bezpieczeństwa zabronione jest dokonywanie samowolnych przeróbek i/lub zmian produktu i jego elementów. Produkt nie jest zabawką, jest przeznaczony dla dzieci od 14 roku życia. Produkt nie może zostać zamoczony lub zawilgocony. Użytkownik nie posiadający jeszcze wystarczających umiejętności w obchodzeniu się ze zdalnie sterowanymi modelami powinien skontaktować się z doświadczonym modelarzem lub z klubem modelarskim. Nie pozostawiać opakowania bez nadzoru. Opakowanie może stać się niebezpieczną zabawką dla dziecka. W przypadku pytań, które nie są wyjaśnione w instrukcji użytkowania, należy skontaktować się z nami (dane kontaktowe podano w rozdziale 1) lub z inną wykwalifikowana osobą. b) Przed uruchomieniem Sprawdzić, czy w zasięgu urządzenia zdalnego sterowania nie znajdują się inne modele obsługiwane na tym samym kanale (częstotliwość nadawcza przy urządzeniach 35/40 MHz). W takim wypadku można utracić kontrolę nad modelami sterowanymi zdalnie! Jeśli w jednym czasie blisko siebie mają latać dwa modele lub więcej, zawsze należy dla każdego z nich wybrać inny kanał. Przy urządzeniach sterujących 2,4 GHz należy także sprawdzić, czy możliwe jest jednoczesne stosowanie kilku urządzeń bez zakłóceń. 6
Sprawdzać regularnie bezpieczeństwo działania modelu i urządzenia zdalnego sterowania. Zwrócić uwagę na widocznie uszkodzenia jak np. uszkodzone połączenia wtykowe lub uszkodzone kable. Wszystkie ruchome części modelu muszą poruszać się swobodnie, lecz nie mogą mieć luzów na łożyskach. Akumulatory niezbędne do funkcjonowania modelu (np. nadajnik zdalnego sterowania, odbiornik, akumulator napędu) należy ładować zgodnie ze wskazówkami producenta. Jeśli do zasilania nadajnika zostaną użyte baterie, należy zwrócić uwagę na stopień ich naładowania (miernik baterii). Jeśli baterie są wyczerpane, należy wymienić cały zestaw a nie tylko pojedyncze ogniwa. Przed każdym uruchomieniem należy sprawdzić i ew. skorygować ustawienie suwaków trymera na nadajniku dla różnych kierunków sterowania. Należy zawsze najpierw włączyć nadajnik. Dopiero potem można włączyć odbiornik w modelu. W przeciwnym wypadku może dojść do nieprzewidzianych reakcji, np. w modelu z silnikiem elektrycznym może nagle zacząć obracać się śmigło a przy napędzie spalinowym silnik może wejść nagle na maksymalne obroty! Przed każdym uruchomieniem sprawdzić poprawne i mocne zamocowanie śmigła. Regularnie sprawdzać śmigło pod kątem uszkodzeń. Uszkodzone śmigła stanowią zagrożenie i nie mogą być używane. Gdy śmigło się obraca, należy zadbać, aby w zakresie jego ruchu i na obszarze zasysania powietrza nie znajdowały się żadne przedmioty lub części ciała. c) Podczas użytkowania Podczas użytkowania produktu nie podejmować żadnych ryzykownych działań! Bezpieczeństwo samego użytkownika oraz otoczenia zależą wyłącznie od odpowiedzialnego postępowania z modelem. Niepoprawna obsługa może spowodować ciężkie uszkodzenia ciała i szkody rzeczowe! Podczas lotu zapewnić bezpieczną odległość od osób, zwierząt i przedmiotów. Do lotów modelu wybrać odpowiedni teren lub odpowiednią halę. Można wykonywać loty modelem tylko wtedy, gdy zdolność reakcji sterującego nie jest w żaden sposób ograniczona. Zmęczenie, spożywanie alkoholu lub zażywanie lekarstw mogą być przyczyną błędnych reakcji. Nie kierować modelu bezpośrednio na osoby obserwujące lot lub na siebie. Anteny nadajnika nie należy nigdy kierować bezpośrednio w stronę modelu. Znacznie pogarsza to transmisję sygnału do modelu. Zdalne sterowanie (nadajnik) musi być włączone zawsze, gdy używany jest model. Po wylądowaniu należy zawsze najpierw wyłączyć akumulator napędu lub odbiornik w modelu. Dopiero potem można wyłączyć zdalne sterowanie. W przypadku defektu lub błędnego funkcjonowania przed ponownym startem modelu należy usunąć przyczynę usterki. Nie wystawiać modelu i zdalnego sterowania przez dłuższy czas na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. 7
7. Wskazówki dotyczące baterii i akumulatorów Baterie i akumulatory przechowywać poza zasięgiem dzieci. Nie pozostawiać baterii/akumulatorów bez nadzoru, zachodzi ryzyko połknięcia ich przez dzieci lub zwierzęta. Jeśli coś takiego się zdarzy, należy natychmiast sprowadzić lekarza. Nie można baterii/akumulatorów zwierać, demontować lub wrzucać do ognia. Niebezpieczeństwo wybuchu! Baterie/akumulatory, z których nastąpił wyciek lub baterie/akumulatory uszkodzone mogą przy kontakcie ze skórą spowodować poparzenia. W takim przypadku należy użyć odpowiednich rękawic ochronnych. Zwykłe baterie nie mogą być ładowane. Zachodzi ryzyko pożaru i wybuchu! Ła dować można tylko nadające się do tego akumulatory przy użyciu odpowiednich ładowarek. Przy wkładaniu baterii/akumulatorów i podłączaniu akumulatora zwracać uwagę na odpowiednie ułożenie biegunów (plus/+ i minus/- ). W przypadku dłuższego nieużywania (np. magazynowanie) należy wyjąć baterie i akumulatory umieszczone w urządzeniu zdalnego sterowania, aby nie dopuścić do uszkodzeń spowodowanych wyciekami z baterii/akumulatorów. Należy doładowywać akumulatory NiMH i NiCd mniej więcej co 3 miesiące, ponieważ w przeciwnym wypadku przez samoczynne rozładowanie może dojść do tzw. głębokiego rozładowania, po którym akumulatory są już nieprzydatne. Zawsze wymieniać na raz wszystkie baterie/akumulatory. Nie mieszać baterii/akumulatorów pełnych z częściowo rozładowanymi. Stosować zawsze takie same baterie/akumulatory tego samego typu i producenta. Nigdy nie mieszać baterii z akumulatorami. Przy stosowaniu akumulatorów LiPo stosować się do specjalnych wskazówek producenta akumulatorów! 8
8. Budowa modelu Przed przystąpieniem do montażu należy zawsze starannie przeczytać każdy fragment instrukcji. Dla lepszego zrozumienia prawie zawsze opisowi towarzyszy ilustracja przedstawiająca opisywany etap montażu. Odnośnie wzoru i kolorów modelu należy opierać np. na ilustracji umieszczonej na opakowaniu. Możliwe jest jednak, że wzory i kolory podane w niniejszej instrukcji odbiegają od oryginału. Rysunki służą jedynie do ilustracji. Poszczególne prace należy wykonywać dopiero po dokładnym zrozumieniu, co jest do wykonania i na co należy zwracać uwagę podczas wykonywania prac. Im dokładniej są wykonane poszczególne prace, tym lepsze są właściwości lotne modelu. a) Montaż skrzydeł Zgodnie z rysunkiem 1 ułożyć skrzydła napisami do dołu na odpowiedniej powierzchni. Pośrodku położyć środkową część kadłuba. Zwrócić uwagę na kolory/wzór na środkowej części kadłuba i na skrzydłach. Skleić skrzydła - rysunek 2. Rysunek 3 także przedstawia ten etap montażu. W celu usztywnienia skrzydeł musi zostać wklejona słomka (rysunek 4). Należy w tym celu naciąć materiał (rysunek 5) i wkleić słonkę używając kleju szybkoschnącego (rysunek 6). b) Montaż steru wysokości Ster wysokości jest przyklejany do kadłuba (rysunek 8) za pomocą złącza na czop (rysunek 7). Także tutaj należy zwrócić uwagę na zgodność wzoru steru wysokości względem skrzydeł oraz kadłuba. Rysunek 9 przedstawia zakończony etap montażu. c) Montaż dolnego konturu kadłuba Oddzielić dolny kontur kadłuba od górnego (rysunek 10) przecinając łączenia materiału (rysunek 11) (patrz także rysunek 12). Umieścić dolny kontur kadłuba w łączeniu na czop (rysunek 13) i ustawić pod kątem prostym do części środkowej kadłuba (rysunek 14). Skleić dolny kontur kadłuba ze środkową częścią kadłuba (rysunek 15). W celu usztywnienia należy zamontować odpowiednie elementy łączące (rysunek 16). Skleić mocno elementy łączące - rysunek 17. 9
d) Montaż podwozia Zamontować koła na osiach (rysunek 18, poz. 1). Wetknąć golenie podwozia na krzyż w kadłub (rysunek 18 poz. 2). Przykleić golenie podwozia za pomocą ucha GFK do otworów znajdujących się w skrzydłach (rysunek 19). Przy kadłubie golenie podwozia są przyklejane do niego z prawej i lewej strony za pomocą ucha GFK (rysunek 20). Do odpowiednich uchwytów przy osiach należy przykleić osłony kół - rysunek 21 i 22. e) Montaż górnego konturu kadłuba Rysunki 23 i 24 przedstawiają montaż górnego konturu kadłuba. Do montażu należy ponownie ustawić wszystko pod kątem 90 i skleić górny kontur kadłuba z kadłubem. f) Montaż usterzenia bocznego Przykleić usterzenie boczne do kadłuba (rysunek 25 i 26). Nie zapomnieć o sklejeniu usterzenia bocznego z dolnym konturem kadłuba. Podczas sklejania zachować odpowiednią szczelinę między sterem kierunku a kadłubem (rysunek 26, przerywana linia). g) Montaż spojlerów Rysunek 27 przedstawia model w aktualnym stanie. Na skrzydłach widoczne są wgłębienia. W nich montuje się spojlery (rysunek 28) tak, jak pokazano na rysunku 29. h) Montaż silnika Przykleić wręgę silnika do kadłuba (rysunek 30). Zamontować silnik na wrędze - rysunek 31. i) Montaż serw i łączników lotek Tak jak pokazano na rysunku 32 przykleić do kadłuba kolejno serwo steru kierunku (1), serwo steru wysokości (2) oraz serwo lotek (3). Róg serwa steru kierunku musi znajdować się z prawej strony a róg steru wysokości z lewej strony patrząc w kierunku lotu. Do lotek z lewej i prawej strony przykleić rogi sterów (patrz także rysunek 32, poz. 4). Dla rogów sterów przygotowane już są małe otwory. Poprzez łączniki przesuwne połączyć serwo lotek z lotkami (rysunek 33). 10
j) Montaż łączników steru kierunku i wysokości Przykleić po jednym rogu steru do steru kierunku (rysunek 34) i steru wysokości (rysunek 35). Z łączników przesuwnych wykonać łączniki sterów. Prowadnice łączników przesuwnych dla steru kierunku i wysokości wykonywane są z trzech podpór przyklejanych na stałe do kadłuba. Rysunki 36 i 37 przedstawiają to na przykładzie łączników steru kierunku. Rysunek 38 przedstawia montaż łączników steru wysokości. k) Montaż regulatora lotu i odbiornika Rysunek 39 przedstawia montaż regulatora lotu i odbiornika. W zależności od wagi zastosowanego akumulatora napędu należy odpowiednio dobrać i skorygować położenie poszczególnych elementów, aby uzyskać punkt ciężkości w odpowiednim miejscu. Podłączyć regulator lotu do silnika i sprawdzić kierunek obrotów silnika. Jeśli silnik obraca się w odwrotnym kierunku należy zamienić dwa z trzech kabli podłączeniowych silnika lub przełączyć kierunek obrotów silnika przez odpowiednie zaprogramowanie regulatora lotu (patrz rozdział 11). 9. Uruchomienie modelu a) Ustawienie środka ciężkości Poprzez odpowiednie umiejscowienie akumulatora napędu oraz regulatora lotu/odbiornika należy w taki sposób ustawić środek ciężkości, aby znajdował się on ok. 80 do 90 mm za przednią krawędzią skrzydła (rysunek 40). Jeśli nie będzie to możliwe, należy użyć nieco ołowiu do wyważenia. Na skrzydle należy zaznaczyć mazakiem prawidłową pozycję środka ciężkości. Odmierzyć ten punkt w prostej linii przy łączeniu powierzchnia/kadłub (patrz rysunek 40) do tyłu. Złożony, gotowy do lotu model oprzeć w zaznaczonych punktach od dołu na palcach wskazujących prawej i lewej ręki (lub na odpowiednim przyrządzie). Jeśli środek ciężkości został ustalony poprawnie, model powinien pochylać się lekko do przodu. b) Ustawienie wychylenia sterów Do przewidywanego zastosowania (lot akrobacyjny 3D) należy ustawić jak największe wychylenia sterów. Jeśli do sterowania modelu stosowane jest komputerowe urządzenie zdalnego sterowania, zalecamy ok. 30% expo na sterach. 10. Pierwszy lot modelu Pierwszy lot modelu powinien odbyć się w odpowiednio dużej hali lub na zewnątrz, gdy pogoda jest bezwietrzna. Podczas tego lotu można dostosować model do indywidualnych potrzeb przez ustawienie wychylenia sterów, współczynnik expo/dual oraz przez optymalne ustawienie środka ciężkości. 11
11. Programowanie regulatora lotu Regulator lotu jest fabrycznie ustawiony optymalnie dla zastosowanego silnika. W związku z tym nie jest konieczne dokonywanie jakichkolwiek zmian przed pierwszym lotem. a) Kalibracja dźwigni gazu na nadajniku Gdy dźwignia/włącznik gazu na nadajniku jest ustawiona na minimum (silnik wyłączony), regulator lotu automatycznie rozpoznaje ustawienie silnik wyłączony. Dzięki temu możliwe jest pewne sterowanie obrotami silnika. Tylko w rzadkich przypadkach (np. po wymianie nadajnika zdalnego sterowania) może być niezbędne ponowne skonfigurowanie pozycji pełen gaz i silnik wyłączony. Sposób postępowania: Włączyć nadajnik i ustawić dźwignię/włącznik gazu w pozycji pełen gaz. Podłączyć regulator lotu do akumulatora. Po ok. dwóch sekundach rozlega się podwójny dźwięk, który powtarza się cztery razy. Po usłyszeniu dźwięku należy natychmiast ustawić dźwignię/przycisk w pozycji minimum (silnik wyłączony). Ponownie pojawia się podwójny dźwięk a następnie rozlega się melodia. Proces programowania jest zakończony. Regulator lotu jest gotowy do pracy. Jeśli po pierwszych trzech podwójnych dźwiękach dźwignia/włącznik gazu na nadajniku nie zostanie natychmiast ustawiona w pozycji silnik wyłączony, po czwartym podwójnym dźwięku rozpoczyna się programowanie poszczególnych funkcji. Jeśli programowanie nie ma być teraz wykonywane, należy albo odczekać, aż przejdą wszystkie kroki programowania do końca albo odłączyć akumulator. Jednakże dźwignia/włącznik gazu na nadajniku musi cały czas pozostawać w pozycji pełen gaz. b) Wybór trybu programowania Regulator lotu można zaprogramować indywidualnie. W tym zakresie należy stosować się do informacji podanych w rozdziale Wskazówki dotyczące poszczególnych funkcji oraz do tabeli programowania. Sposób postępowania podczas programowania: Włączyć nadajnik i ustawić dźwignię/włącznik gazu w pozycji pełen gaz. Podłączyć akumulator napędu do regulatora lotu. Po ok. dwóch sekundach rozlega się podwójny dźwięk, który powtarza się cztery razy. Po czwartym podwójnym dźwięku regulator lotu przechodzi w tryb programowania. Następnie regulator przechodzi przez wszystkie funkcje począwszy od 1 hamulec aż do ostatniej 10.1 rozpoznanie zbyt niskiego napięcia. Każda sekwencja dźwięków i melodia rozlega się zawsze cztery razy, zanim regulator przejdzie do kolejnego kroku programowania. Gdy regulator lotu przejdzie do funkcji (sekwencja dźwięków lub melodia), która ma być zmieniona, należy natychmiast ustawić dźwignię/włącznik gazu na nadajniku w pozycji minimum (silnik wyłączony). Ponownie pojawia się podwójny dźwięk a następnie rozlega się melodia. Proces programowania jest zakończony. Regulator lotu jest gotowy do pracy. Podczas programowania regulatora lotu można zapisać nowe ustawienia tylko jednej funkcji. Jeśli mają być zmienione ustawienia kolejnych funkcji, należy odłączyć akumulator na co najmniej pięć sekund od regulatora lotu i dopiero po tym ponownie przejść do programowania kolejnych funkcji. 12
c) Funkcje programowane Poniższa tabela zawiera informacje, jakie funkcje są przypisane do określonych sekwencji dźwięków i melodii. Znaki (np. gwiazdka lub kreska) oznaczają poszczególne dźwięki. Litery oznaczają, że w tym miejscu pojawi się melodia. Funkcja Wybór D wi ki / melodia 1 hamulec wy / za _* _* _* _* 2 typ baterii NiMH ~ ~ ~ ~ 2.1 typ baterii LiPo ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ 3 rozpoznawanie zbyt niskiego napi cia (50%) 2,8 V/ogniwo * * * * * * * * 3.1 rozpoznawanie zbyt niskiego napi cia (60%) 3,0 V/ogniwo * _* * _* * _* * _* 3.2 rozpoznawanie zbyt niskiego napi cia (65%) 3,2 V/ogniwo * * * * * * * * 4 ustawienie fabryczne 5 synchronizacja silnika Automatic (7-30 ) 5.1 synchronizacja silnika low (7-22 ) 5.2 synchronizacja silnika high (22-30 ) 6 charakterystyka startu bardzo delikatnie V V V V V V V V 6.1 charakterystyka startu delikatnie V V V V 6.2 charakterystyka startu normalnie V V V V V V V V V V V V 7 tryb govenor wy czony _* * * *_ 7.1 tryb govenor Helimode 1 _** ** ** **_ 7.2 tryb govenor Helimode 2 _*** *** *** ***_ 8 kierunek obrotów silnika lewo / prawo W W W W 9 cz stotliwo taktowania regulatora lotu 8 khz // // // // 9.1 cz stotliwo taktowania regulatora lotu 16 khz \\ \\ \\ \\ 10 reakcja przy zbyt niskim napi ciu zmniejsz moc 10.1 reakcja przy zbyt niskim napi ciu wy cz silnik 13
d) Wskazówki dotyczące funkcji programowanych 1 = hamulec Gdy hamulec jest zaprogramowany na wyłączony, po odjęciu gazu (silnik wyłączony) silnik obraca się bez hamowania aż do zatrzymania. Gdy hamulec jest włączony, po odjęciu gazu (silnik wyłączony) zadziała dodatkowo elektroniczny hamulec. Włączenie hamulca zalecane jest dla modeli ze składanym śmigłem. 2 = typ akumulatora Niezależnie od ustawionego typu akumulatora (NiCd/NiMH czy LiPo) liczba podłączonych ogniw jest rozpoznawana automatycznie (przy pełnym akumulatorze). Aby nie dopuścić do szkodliwego głębokiego rozładowania, przy zaprogramowanym rozpoznawaniu zbyt niskiego napięcia odpowiednio do ilości ogniw i typu akumulatora odpowiednio wcześnie następuje zredukowanie mocy silnika lub jego wyłączenie (charakterystyka programowana, patrz: punkt 10 = rozpoznanie zbyt niskiego napięcia (reakcja przy zbyt niskim napięciu). Rozpoznawanie zbyt niskiego napięcia można ustawić bądź wyłączyć w kolejnym punkcie menu 3. 3 = rozpoznawanie zbyt niskiego napięcia W tym punkcie menu można dokonać ustawień rozpoznawania zbyt niskiego napięcia. Dla NiCd/NiMH zaleca się ustawienie 65% a dla LiPo 3,0 V/ogniwo. Dostępne są następujące możliwości ustawień: 1 = 2,8 V/LiPo na ogniwo (50% przy NiCd/NiMH) 2 = 3,0 V/LiPo na ogniwo (60% przy NiCd/NiMH) 3 = 3,2 V/LiPo na ogniwo (65% przy NiCd/NiMH) 4 = ustawienie fabryczne Po zaprogramowaniu tej funkcji regulator wraca do ustawień fabrycznych. 5 = synchronizacja silnika (synchronizacja podłączonego silnika elektrycznego) To ustawienie pozwala na wpływanie (podobnie jak wczesny zapłon w silniku spalinowym) na właściwości pracy silnika. Dostępne są następujące możliwości ustawień: Automatic (zalecane); low (synchronizacja między 7 a 22 ) oraz high (synchronizacja między 22 a 30 ). Synchronizacja silnika zależy od wielu czynników. Do podstawowego ustawienia można posłużyć się ilością biegunów w silniku: liczba biegunów w silniku silnik 2-biegunowy 0 do 5 silnik 4-biegunowy 5 do 10 silnik 6- do 8-biegunowy 10 do 15 silnik 10- do 12-biegunowy 15 do 25 silnik 14-biegunowy i więcej 25 do 30 zalecana synchronizacja 14
Przy ustawieniu niższej wartość synchronizacji (mniejszy kąt) w podanym wyżej zakresie, silnik w porównaniu z mocą podstawową będzie miał nieco wyższy moment obrotowy i nieco niższe obroty maksymalne. Przy ustawieniu wyższej wartości synchronizacji (większy kąt) silnik będzie miał nieco wyższe obroty maksymalne i nieznacznie niższy moment obrotowy. W obu przypadkach zmieniają się także wartości prądu. Należy więc pamiętać także o zachowaniu wartości podanych w specyfikacji silnika i regulatora lotu. Ponadto podczas pracy należy zwracać uwagę na temperatury tych komponentów. Użytkownikom nie dysponującym odpowiednią wiedzą fachową oraz wymaganym sprzętem pomiarowym zalecamy ustawienie Automatic. W ustawieniu Automatic dobrane są automatycznie parametry optymalne dla zastosowanego silnika. 6 = charakterystyka startu W tym punkcie ustawia się charakterystykę startu czyli zachowanie modelu przy przesunięciu dźwigni sterowania na nadajniku z pozycji silnik wyłączony do pozycji pełen gaz. Dostępne są trzy możliwości ustawień: bardzo łagodnie, łagodnie, normalnie. 7 = tryb Governor Przy ustawieniu Helimode 1 po otrzymaniu sygnału sterowania z nadajnika pełen gaz silnik będzie w ciągu ok. 5 sekund w sposób ciągły zwiększał obroty od 0% (w zależności od zaprogramowanej wartości charakterystyki startu) do 100%. W trybie Helimode 2 zwiększanie obrotów będzie trwało ok. 15 sekund. Wymienione funkcje zalecane są także jako delikatny start, jeśli np. sterowanie silnikiem elektrycznego szybowca ma się odbywać włącznikiem na nadajniku. Jeśli podczas zwiększania obrotów w ciągu pierwszych 3 sekund dźwignia na nadajniku zostanie przesunięta z pełen gaz na silnik wyłączony, to przy następnym uruchomieniu silnika, które będzie miało miejsce w ciągu najbliższych 3 sekund, wyłączony będzie delikatny start Jeśli ponowne uruchomienie silnika będzie miało miejsce później niż 3 sekundy od ostatniego sygnału silnik wyłączony, delikatny start jest ponownie aktywny. Gdy aktywny jest tryb Governor, wyłącza się automatycznie zaprogramowany hamulec a wyłączenie silnika przy zbyt niskim napięciu zmienia się na zmniejszenie mocy przy zbyt niskim napięciu. 8 = kierunek obrotów silnika Za pomocą tej funkcji można elektronicznie zmienić kierunek obrotów silnika (lewo / prawo) bez konieczności zamiany kabli między regulatorem lotu a silnikiem. 9 = częstotliwość taktowania regulatora lotu Jako częstotliwość taktowania można ustawić wartość 8 khz (zalecana) oraz 16 khz. Ponieważ przy zmianie częstotliwości taktowania należy zwrócić uwagę na wiele czynników, jak rodzaj silnika i zastosowanego regulatora lotu, obroty, wartości prądu itd., zalecamy zmianę podstawowego ustawienia tylko w pojedynczych przypadkach i z uwzględnieniem wszystkich niezbędnych parametrów. 15
10 = reakcja przy zbyt niskim napięciu Tutaj można wybrać, jak ma zareagować regulator lotu przy włączonej funkcji rozpoznawania zbyt niskiego napięcia (patrz punkt menu 3 ). Przy wyborze zmniejsz moc w przypadku osiągnięcia wartości granicznej zbyt niskiego napięcia zostanie zredukowana moc silnika. Przy wyborze wyłącz silnik w przypadku osiągnięcia wartości granicznej zbyt niskiego napięcia zostaje wyłączony silnik.. Ostrzeżenia: Przy ustawieniu zmniejsz moc silnik pracuje dalej i nadal rozładowuje akumulator. Aby nie dopuścić do szkodliwego głębokiego rozładowania akumulatora, przy ustawieniu zmniejsz moc silnik powinien zostać jak najszybciej wyłączony a model powinien jak najszybciej wylądować. Ponadto przy wyborze ustawienia zmniejsz moc zalecamy ustawienie rozpoznawania zbyt niskiego napięcia na poziomie 3,2 V/ogniwo dla akumulatorów LiPo. Gdy regulator lotu nie działa, może to mieć wiele przyczyn. W takim przypadku regulator wydaje sygnały ostrzegawcze. 1. Gdy pojawiają się dźwięki w sposób ciągły (*****), oznacza to, że dźwignia sterowania obrotami nie znajduje się w najniższym położeniu (silnik wyłączony). 2. Gdy pojawiają się ciągłe dźwięki rozdzielone jednosekundowymi przerwami (* * * *), oznacza to, że napięcie podłączonego akumulatora jest niezdefiniowane. Należy w takim wypadku sprawdzić stan naładowania akumulatora napędu. 3. Gdy pojawiają się dźwięki rozdzielone krótkimi przerwami (* * * * *), oznacza to, że regulator lotu nie jest w stanie poprawnie rozpoznać sygnału z nadajnika dotyczącego zmiany obrotów. 16
12. Konserwacja i utrzymanie Sprawdzać regularnie łączniki sterów oraz działanie serw w modelu. Wszystkie ruchome części muszą poruszać się swobodnie, ale nie mogą mieć luzów na łożyskach. Produkt można czyścić z zewnątrz tylko miękką, nawilżoną szmatką. W żadnym wypadku nie należy stosować agresywnych środków czyszczących lub roztworów chemicznych, ponieważ może to spowodować uszkodzenie powierzchni. Ważne! W przypadku konieczności wymiany uszkodzonych lub zużytych części należy stosować wyłącznie oryginalne części zamienne. Lista części zamiennych znajduje się na naszej stronie internetowej www.conrad.com w części dokumentów do pobrania dla poszczególnych produktów. Części zamienne można zamówić także telefonicznie. Dane kontaktowe znajdują się na początku niniejszej instrukcji użytkowania w rozdziale Wprowadzenie. 13. Utylizacja a) Informacje ogólne Po ostatecznym wycofaniu urządzenia z użycia należy poddać je utylizacji zgodnie z obowiązującymi przepisami. Wyjąć baterie/akumulatory i zutylizować je osobno. b) Baterie i akumulatory Użytkownik urządzenia jest ustawowo (rozporządzenie o bateriach) zobowiązany do zwrotu starych zużytych baterii i akumulatorów. Ich utylizacja ze śmieciami domowymi jest zabroniona! Baterie i akumulatory zawierające szkodliwe substancje są oznaczone symbolem ukazanym obok, który informuje o zakazie ich utylizacji ze śmieciami domowymi. Oznaczenia decydujących metali ciężkich brzmią: Cd=kadm, Hg=rtęć, Pb=ołów (oznaczenie jest podane na baterii/akumulatorze np. pod ukazanym po lewej stronie symbolem kontenera na śmieci). Zużyte baterie/akumulatory można oddawać nieodpłatnie w miejscach zbiórki organizowanych przez gminę, w naszych filiach lub wszędzie tam, gdzie są sprzedawane baterie i akumulatory. W ten sposób użytkownik spełnia swoje ustawowe zobowiązania oraz przyczynia się do ochrony środowiska. 17
14. Dane techniczne Rozpiętość skrzydeł...800 mm Długość...850 mm Waga...jw zależności od wyposażenia od ok. 210 g Sterowanie...od 4 kanałów Obroty silnika...1700 KV Napięcie robocze silnik...2-3 S LiPo (7,4 do 11,1 V) Śmigło...20 x 10 cm (8 x 4 ) Obciążalność prądowa ESC...8 A prąd ciągły, 10 A krótkotrwały Napięcie robocze ESC...2-4 S LiPo (7,4 do 14,8 V) BEC...5 V/DC, 1 A Akumulator napędu...2 ogniwa LiPo, od 400 mah, współczynnik rozładowania min. 25C Mogą wystąpić nieznaczne odchylenia wymiarów i wagi ze względu na specyfikę produkcji. 18
19
Stopka redakcyjna To publikacja została opublikowana przez Conrad Electronic SE, Klaus-Conrad-Str. 1, D-92240 Hirschau, Niemcy (www.conrad.com). Wszelkie prawa odnośnie tego tłumaczenia są zastrzeżone. Reprodukowanie w jakiejkolwiek formie, kopiowanie, tworzenie mikrofilmów lub przechowywanie za pomocą urządzeń elektronicznych do przetwarzania danych jest zabronione bez pisemnej zgody wydawcy. Powielanie w całości lub w części jest zabronione. Publikacja ta odpowiada stanowi technicznemu urządzeń w chwili druku. Copyright 2015 by Conrad Electronic SE. V1_0915_02/VTP