PS.1.431-3-8/11-1[RK] PROTOKÓŁ kontroli kompleksowej przeprowadzonej w dniach 22-23 marca 2011 r. w Rodzinnym Domu Dziecka w Szczecinie, przy ul. NaroŜnej 50. Adres placówki: Rodzinny Dom Dziecka ul. NaroŜna 50 71-499 Szczecin Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów w składzie: Renata Karwowska starszy inspektor wojewódzki osoba kierująca zespołem oraz Ilona Jackiewicz-Bara inspektor wojewódzki, na podstawie UpowaŜnienia Nr 35/2011 z dnia 17 marca 2011 r. wydanego przez Wicewojewodę Zachodniopomorskiego. Przedmiot kontroli: Zagadnienia dotyczące przestrzegania standardu opieki i wychowania w placówce, a w szczególności: 1. przestrzeganie standardów usług opiekuńczo-wychowawczych, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455), 2. kwalifikacje osób zatrudnionych w placówce do opieki nad dziećmi, 3. przestrzeganie praw dziecka, 4. zasadność pobytu dziecka w placówce, 5. działania placówki na rzecz powrotu wychowanków do rodziny i utrzymywania przez nich kontaktów z rodzicami, 6. warunki lokalowe, 7. zapewnienie dzieciom wyŝywienia, dostępu do nauki, opieki zdrowotnej, zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, terapeutycznych i rewalidacyjnych, 8. umieszczanie dzieci w szpitalach psychiatrycznych, 9. zapewnienie opieki wychowankom niepełnosprawnym, 10. wyposaŝenie dzieci w odzieŝ, obuwie, zabawki, środki higieny osobistej, leki, podręczniki i przybory szkolne, 11. wypłacanie drobnych kwot do dysponowania przez dziecko, 12. dostęp do produktów Ŝywnościowych i napojów przez całą dobę, 13. pokrywanie kosztów przejazdu dziecka do uzasadnionych miejsc, 14. prawidłowość prowadzenia dokumentacji, 15. przygotowanie placówki do wypełniania zadań określonych w jej regulaminie. Kontrolą objęto okres od 01 marca 2010 r. do 22 marca 2011 r. 1
Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych zapoznano dyrektora Placówki z programem kontroli, w którym określono temat, cel i rodzaj oraz zakres kontroli. Następnie dokonano lustracji kontrolowanego obiektu. Wyjaśnień udzielała: Pani ( ) dyrektor Placówki Ustalenia kontroli: Placówka funkcjonuje od 20 lipca 2009 r. na podstawie Uchwały Nr XXXVII/931/09 Rady Miasta Szczecin z dnia 20 lipca 2009 r. i statutu stanowiącego załącznik do niej. Szczegółowe zasady funkcjonowania Domu zostały określone w regulaminie opracowanym przez dyrektora Placówki w porozumieniu z dyrektorem Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Szczecinie. Dyrektorem placówki od 15 września 2009 r. jest Pani ( ), posiadająca wykształcenie wyŝsze magisterskie na kierunku socjologia, ukończyła równieŝ studia wyŝsze zawodowe na kierunku pedagogika i studia podyplomowe terapia pedagogiczna dla uczniów z dysleksją, ADHD i zaburzeniami zachowania. W Placówce na stanowisku wychowawcy zatrudniony jest Pan ( ), posiadający wykształcenie wyŝsze zawodowe na kierunku transport. Państwo ( ) ukończyli szkolenie uprawniające do prowadzenia rodzinnego domu dziecka i 12 sierpnia 2008 r. uzyskali pozytywną opinię ośrodka adopcyjno-opiekuńczego o posiadaniu odpowiedniego przygotowania do prowadzenia placówki rodzinnej. Placówka usytuowana jest w dzielnicy Osów, z dobrym dostępem do szkół, Kościoła, centrów rekreacji, sklepów. Do dyspozycji Placówki oddano: 2 sypialnie dla dzieci, salon, kuchnię z jadalnią, 2 łazienki i 1 toaletę, pokój zabaw dla dzieci, gabinet dyrektora zał. nr 1. Rodzinny Dom Dziecka dysponuje 4-8 miejscami. Na dzień kontroli w Placówce przebywało 5 wychowanków (dwoje dzieci było na kontakcie z rodzicami adopcyjnymi), w tym 1 rodzeństwo 2-osobowe. We wszystkich przypadkach występowało ograniczenie władzy rodzicielskiej. Wśród wychowanków 1 osoba była półsierotą. Do domu rodzinnego urlopowanych było 3 dzieci. Ze względu na wiek dzieci sytuacja przedstawiała się następująco: 1 chłopiec i 2 dziewczynki w wieku 11 lat, 1 chłopiec w wieku 10 lat i 1 dziewczynka w wieku 8 lat - zał. nr 1. W oparciu o informacje przekazane przez dyrektora oraz na podstawie analizy dokumentacji 2 dzieci: A.G. zał. nr 2, A.K. zał. nr 3, dokonano ustaleń dotyczących zasadności ich pobytu w Placówce oraz działań podejmowanych przez Placówkę na rzecz powrotu wychowanków do rodziny i utrzymywania przez nich kontaktów z rodzicami. Zgodnie z pisemną informacją przekazaną przez Panią Dyrektor zał. nr 4 oraz analizy dokumentacji, wszystkie dzieci przebywające w Placówce w dniu kontroli posiadały postanowienia sądu o umieszczeniu w placówce opiekuńczo-wychowawczej i skierowania wydane przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Szczecinie. 2
W kontrolowanym okresie, w stosunku do 5 dzieci wypracowano opinię o pozostawieniu w placówce i w stosunku do 2 dzieci o umieszczeniu w rodzinie przysposabiającej zał. nr 5. Podejmowano działania w kierunku powrotu dzieci do domu rodzinnego, a w przypadku braku takiej moŝliwości, wspólnie z pracownikami Ośrodka Adopcyjno- Opiekuńczego Fundacji Mam Dom rozwaŝano moŝliwość umieszczenia dzieci w rodzinach zastępczych lub przysposabiających, zaleŝnie od sytuacji dziecka. W kaŝdym przypadku rozpoznawana była moŝliwość umieszczenia dzieci w spokrewnionych rodzinach zastępczych. Rodzice i inne bliskie dziecku osoby mogli je odwiedzać w Placówce. Ocena zasadności pobytu wychowanków w placówce dokonywana była średnio co pół roku na spotkaniach, w których uczestniczyli: dyrektor Placówki, pracownicy Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego Fundacji Mam Dom i Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Szczecinie. Opinie w sprawie zasadności pobytu dzieci w placówce formułowane były na piśmie. A.G. zał. nr 2 (usunięto opis dziecka) A.K. zał. nr 3 (usunięto opis dziecka) W trakcie kontroli sprawdzono indywidualne plany pracy z dzieckiem i karty pobytu wychowanków. Modyfikacja planów dokonywana była z zachowaniem 6-miesięcznego okresu wspólnie z pracownikami Ośrodka Adopcyjno- Opiekuńczego Fundacji Mam Dom i Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Szczecinie, przy uwzględnieniu potrzeb i zamierzeń wychowanków. W planach wyszczególniono cele długo- i krótkoterminowe. Ujęte były obszary pracy w zakresie sytuacji rodzinnej i prawnej dziecka, jego funkcjonowania społecznego i emocjonalnego, nauki szkolnej, stanu zdrowia, przygotowania do samodzielności, potrzeb materialnych i szczególnych potrzeb dziecka (w tym jego zainteresowań). Indywidualne plany pracy prowadzone były zgodnie z obowiązującymi przepisami. Karty pobytu dzieci w placówce zawierały informacje o znaczących dla dziecka wydarzeniach, w tym o postępach w nauce szkolnej, o stanie zdrowia dziecka i ocenę aktualnej sytuacji dziecka. Karty pobytu we wszystkich kontrolowanych przypadkach prowadzone były rzetelnie i systematycznie. Podczas kontroli zostało sprawdzone, czy Placówka jest przygotowana do wypełniania zadań określonych w regulaminie, czy spełnia standardy określone w 27 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych i czy były przestrzegane prawa dziecka. Informacje uzyskano poprzez rozmowę kierowaną z dyrektorem Placówki zał. nr 6, poprzez analizę 1 ankiety sporządzonej przez wychowankę i rozmowy z 4 dzieci zał. nr 7. Spełnienie tych standardów przez Placówkę przedstawia się następująco: 1. Dzieci miały nieograniczony dostęp do jedzenia i napojów przez całą dobę, przy czym przestrzegano zasady, aby nie jeść po godz. 20-ej. Przy planowaniu posiłków, uwzględniane były potrzeby i Ŝyczenia dzieci. Jedno dziecko miało zalecenia od gastrologa nie mogło spoŝywać jajek i produktów z ich dodatkiem oraz świeŝych owoców. Jeśli któreś dziecko było głodne zawsze otrzymywało posiłek. Dzieci wypowiadały się pozytywnie o jakości i ilości posiłków. Potwierdziły, Ŝe miały swobodny dostęp do jedzenia i picia. 2. Wszystkie dzieci były zapisane do lekarzy rodzinnych. Wychowankowie byli objęci opieką stomatologiczną. W Domu była apteczka wyposaŝona w podstawowe leki i środki opatrunkowe. Dzieci wymagały specjalistycznej opieki medycznej 2 osoby leczone były na astmę oskrzelową, 2 miały astygmatyzm, 5 miało wadę zgryzu, 3
1wykazywało hiperkinetyczne zaburzenia zachowania, 1 miało wadę słuchu i 1 alergię. W kontrolowanym okresie Ŝaden wychowanek nie był leczony w szpitalu psychiatrycznym zał. nr 8. 3. W placówce nie było dzieci, które wymagały nauczania indywidualnego. Natomiast u części dzieci występowały trudności w nauce spowodowane ich deficytami i zaniedbaniami środowiskowymi. Dzieci były objęte zajęciami wyrównawczymi, terapią pedagogiczną, socjoterapią, zajęciami logopedycznymi. Ponadto opiekunowie na bieŝąco pomagali wychowankom w odrabianiu zadań domowych. W Placówce w kontrolowanym okresie nie było wychowanków niepełnosprawnych zał. nr 9. Opiekunowie dbali o rozwój zainteresowań swoich podopiecznych dzieci uczęszczały na zajęcia kółka teatralnego, kółko j. angielskiego, SKS, zajęcia plastyczne. Raz w miesiącu był organizowany wyjazdy do Centrum Wodnego Laguna. 4. Dzieci były wyposaŝone w odzieŝ, obuwie, bieliznę, zabawki odpowiednie do wieku rozwojowego, środki higieny osobistej, podręczniki i przybory szkolne oraz inne przedmioty osobistego uŝytku. W Placówce nie było problemów z zabezpieczeniem tych rzeczy w odpowiednim czasie i wystarczającej ilości. Wszystkie wydatki były pokrywane z budŝetu Placówki. 5. Dzieci regularnie otrzymywały kieszonkowe w wysokości 20 zł. Zdarzyły się sporadyczne sytuacje, kiedy dziecko musiało zwrócić kwotę, którą wcześniej ukradło. 6. W Placówce nie było dzieci przebywających w internacie. 7. Wychowankowie otrzymywali środki na pokrycie kosztów przejazdów do i z miejsca uzasadnionego pobytu poza Placówką.. 8. Placówka zapewniała dla kaŝdego dziecka łóŝko lub tapczan, szafę lub miejsce w szafie na przechowywanie rzeczy osobistych, odzieŝy i obuwia oraz zabawki, szafkę i lampkę nocną. Stan techniczny domu był dobry. Na bieŝąco uzupełniane były potrzebne przedmioty codziennego uŝytku. Była ciepła woda, centralne ogrzewanie. Ponadto w czasie kontroli uzyskano od dzieci informacje dotyczące przestrzegania w Placówce praw dziecka do: informacji, swobody wypowiedzi, ochrony przed poniŝającym traktowaniem i karaniem, do prywatności, wolności religijnej. Informacje te zostały zebrane od 5 wychowanków na podstawie ankiety i rozmowy. Na pytanie mam prawo do... dzieci odpowiadały następująco: robienia jedzenia, kontaktowania się z rodziną, oglądania telewizji, grania na komputerze, tańczenia, zabawy, czytania, wychodzenia na dwór. Na pytanie, czy jesteś informowany o swojej sytuacji rodzinnej i prawnej dzieci odpowiedziały twierdząco. Na pytanie mogę decydować o..., dzieci odpowiedziały, Ŝe o wyborze odzieŝy, obuwia, koleŝanek i kolegów oraz o wyborze kar i nagród (w Placówce obowiązuje zasada losowania nagród i kar, które wcześniej zostały zaproponowane przez dzieci i opiekunów). Na pytanie mam swobodny dostęp do..., dzieci odpowiedziały, Ŝe mają swobodny dostęp do telewizji, komputera, internetu. Na pytanie ze swoimi problemami zwracam się do... dzieci odpowiadały następująco: cioci/wujka, rodzeństwa i rodziców. Na pytanie w placówce mogę..., dzieci odpowiedziały następująco: swobodnie korzystać z łazienki i toalety, dzwonić do rodziny, wysyłać listy, zapraszać do placówki koleŝanki/kolegów, posiadać swoje rzeczy, np. pamiętnik, obchodzić swoje święta urodziny, Wielkanoc, BoŜe Narodzenie. Dzieci powiedziały, Ŝe listy otrzymują zaklejone. 4
Na pytanie co robisz w czasie wolnym, dzieci odpowiadały następująco: oglądam telewizję, czytam ksiąŝki, bawię się, jeŝdŝę na rolkach, wychodzę na dwór, gram na komputerze. Wszystkie dzieci powiedziały, Ŝe mogą chodzić do Kościoła. Na pytanie czy spotyka cię przemoc, jeśli tak, to jaka i kto ją wobec ciebie stosuje, dzieci powiedziały, Ŝe czasami biją się między sobą i Ŝe jest przemoc rówieśnicza w szkole. Wychowankowie znają system kar i nagród. Jako nagrody najczęściej wymieniali: nagrody rzeczowe, spędzanie czasu wolnego tylko z ciocią lub wujkiem, bitwa poduszkowa. Kary stosowane w Placówce, to sprzątanie, przysiady, siedzenie na schodach. Na pytanie co moŝesz zrobić, jeśli nie zgadzasz się z karą dzieci odpowiadały, Ŝe wylosować inną. Na pytanie czy moŝesz mieszkać w jednym pokoju ze swoim rodzeństwem, dzieci odpowiedziały, Ŝe są tylko dwie sypialnie chłopców i dziewcząt, więc nie zawsze byłoby to moŝliwe. Na pytanie, co chcesz zmienić w placówce - dzieci odpowiadały, Ŝeby była radosna atmosfera, większy dom, Ŝebyśmy mieli siłownię. Placówka była przygotowana do realizacji zadań określonych w regulaminie. Dyrektor i wychowawca posiadali odpowiednie wykształcenie, spełnione były warunki określone w obowiązujących przepisach, tj. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych: - placówka posiadała odpowiednie warunki lokalowe, - zapewniony był dostęp na nauki, opieki zdrowotnej, - zapewnione było odpowiednie wyposaŝenie w odzieŝ, obuwie, środki higieniczne i środki czystości, - dbano o kontakty dzieci w rodzinami, - zapewniono moŝliwość stosowania praktyk religijnych Zadania objęte kontrolą realizowane były prawidłowo. Nie zachodzi konieczność wydawania zaleceń pokontrolnych. Dokonano wpisu w ksiąŝce kontroli pod pozycją 1. Przedstawicielowi kontrolowanej jednostki, po zapoznaniu z treścią protokołu, przysługują następujące uprawnienia: 1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany moŝe zgłosić umotywowane zastrzeŝenia na piśmie, co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. 2. Prawo odmowy podpisania protokołu powinno być poprzedzone złoŝeniem pisemnych przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Protokół sporządzono 21 kwietnia 2011 r. w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: - Rodzinny Dom Dziecka w Szczecinie, przy ul. NaroŜnej 50 egzemplarz nr 1 - a/a - egzemplarz nr 2 5
kierownik jednostki kontrolowanej: kontrolujący: Szczecin, dnia kwietnia 2011 r. Protokół otrzymałam... 6