Nawigacja oświatowa od 1 września 2017 r.

Nawigacja oświatowa od 1 września 2017 r. Goniądz, 20 września 2017 r. Ewa Halska

Miejsce MOW w kontekście reformy? art. 4. Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa bez bliższego określenia o: 14) placówce - należy przez to rozumieć jednostki organizacyjne wymienione w art. 2 pkt 3-8 i 10; art. 2 pkt 7) młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze umożliwiające dzieciom i młodzieży, ( ), realizację odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 31 ust. 4, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki;

Podstawy prawne: Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe - Dz. U. z 2017 r. poz. 60 ze zm. dalej PwUPO Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe - Dz. U. z 2017 r. poz. 59 ze zm. dalej UPO Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - Dz. U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm. dalej uso Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela - Dz. U. z 2017 r. poz. 1189 dalej KN

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r Prawo oświatowe (Dz. U. 2017 poz. 59 ze zm.) wchodzi w życie w terminach i na zasadach określonych w ustawie Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe Od 1 września 2017 r. obowiązują wszystkie uregulowania ustawy Prawo oświatowe, za wyjątkiem: art. 47 ust. 1 pkt 1 lit. c, d i g oraz pkt 4- wchodzą w życie od 1 września 2018 r.: - art. 47 ust. 1 pkt 1 lit. c, d i g Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi w drodze rozporządzenia: 1) podstawę programową: c) kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, d) kształcenia ogólnego dla technikum, g) kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły II stopnia, - art. 47 ust. 1 pkt 4 - treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego, warunki i sposób realizacji i organizacji doradztwa zawodowego w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4 (placówki kształcenia ustawicznego, kształcenia praktycznego oraz ośrodki doskonalenia zawodowego) oraz wymagania w zakresie przygotowania osób realizujących doradztwo zawodowe w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4, uwzględniając rolę doradztwa zawodowego we wspieraniu uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych;.

Konstrukcja ustawy Prawo oświatowe Dz. U. z 2017 r. poz. 59 ze zm. Rozdział 1 - Przepisy ogólne art. 1-30 Rozdział 2 - Wychowanie przedszkolne, obowiązek szkolny i obowiązek nauki art. 31 42 Rozdział 3 - Zarządzanie szkołami i placówkami publicznymi art. 43 74 Rozdział 4 - Społeczne organy w systemie oświaty - art. 75-87 Rozdział 5 - Organizacja kształcenia, wychowania i opieki w szkołach i placówkach publicznych art. 88-129 Rozdział 6 - Przyjmowanie do publicznych przedszkoli, publicznych innych form wychowania przedszkolnego, publicznych szkół i publicznych placówek art. 130-164 Rozdział 7 - Kształcenie osób przybywających z zagranicy i doskonalenie nauczycieli za granicą art. 165-167 Rozdział 8 - Szkoły niepubliczne art. 168 182 Rozdział 9 - Placówki doskonalenia nauczycieli art.183-188 art. 189 wejście w życie W dotychczasowej ustawie o systemie oświaty pozostają regulacje prawne z zakresu; finansów oceniania i egzaminów zewnętrznych pomocy materialnej dla uczniów wypoczynku W okresie przejściowym uso stanowi podstawę prawną dla szkół starego typu działających na podstawie uso ale. Niekoniecznie!

Korelacja ustaw UPO i uso Ustawa o systemie oświaty - uso Ustawa UPO Preambuła Rozdział 1 Przepisy ogólne Rozdział 2 Wychowanie przedszkolne, obowiązek nauki i obowiązek szkolny Rozdział 2a Przyjmowanie do publicznych przedszkoli, publicznych innych form wychowania przedszkolnego, publicznych szkół i publicznych placówek Rozdział 6 Placówki doskonalenia nauczycieli Rozdział 7 Finansowanie szkół i placówek publicznych Rozdział 8 Szkoły i placówki niepubliczne Rozdział 8a Pomoc materialna dla uczniów Preambuła Rozdział 1 Przepisy ogólne Rozdział 2 Wychowanie przedszkolne, obowiązek nauki i obowiązek szkolny Rozdział 3 Zarządzanie szkołami i placówkami publicznymi Rozdział 4 Społeczne organy w systemie oświaty Rozdział 3 Zarządzanie szkołami i placówkami publicznymi Rozdział 3a Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie uczniów w szkołach publicznych Rozdział 3b Egzamin gimnazjalny i egzamin maturalny oraz egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie Rozdział 4 Społeczne organy w systemie oświaty Rozdział 5 Organizacja kształcenia, wychowania i opieki w szkołach i placówkach publicznych Rozdział 9 Przepisy szczególne Rozdział 9a Przepisy karne Rozdział 10 Zmiany w przepisach obowiązujących Rozdział 11 Przepisy przejściowe i końcowe Rozdział 5 Organizacja kształcenia, wychowania i opieki w szkołach i placówkach publicznych Rozdział 6 Przyjmowanie do publicznych przedszkoli, publicznych innych form wychowania przedszkolnego, publicznych szkół i publicznych placówek Rozdział 7 Kształcenie osób przybywających z zagranicy Rozdział 8 Szkoły i placówki niepubliczne Rozdział 9 Placówki doskonalenia nauczycieli

Przepisy zachowane w uso Rozdział 1 art. 3 zmodyfikowane definicje art. 5g zakaz pobierania opłaty za informacje art. 9a 9e zagadnienia egzaminacyjne art. 10, 10a egzaminy eksternistyczne art. 11 - świadectwa i dyplomy art. 12 nauka religii art. 13 prawa mniejszości narodowych Rozdział 2 art. 14 ust. 5 i następne opłaty za wychowanie przedszkolne art. 14d dofin. zadań w zakresie wychowania przedszkolnego Rozdział 3 art. 21 ust. 2 zadania MEN art. 22 ust. 2 pkt 8 i 13 rozp. dotyczące przeprowadzania konkursów i warunków wynagradzania egzaminatorów i nauczycieli akademickich art. 22a-22d program wychowania przedszkolnego, program nauczania, kwestie dotyczące podręczników art. art. 32a ust. 4 świadectwa i dyplomy w szkołach artystycznych

Przepisy zachowane w uso Rozdział 3a i 3b 7, 8a Wprowadzono zmiany merytoryczne i techniczne Rozdział 8 art. 85b ust. 3-6,8,9 wyposażenie szkół niepublicznych w podręczniki art. 89b 90 dotacja dla szkół niepublicznych Rozdział 9 Uchylono; art. 94-94aa kształcenie uczniów i doskonalenie nauczycieli za granicą art. 94c wspieranie międzynarodowej współpracy dzieci i młodzieży art. 95a bezpieczeństwo i higiena pracy w szkołach

Zmiany w uso rok 2017 poz. 949 poz. 949 art. 3 uso; 18) niepełnosprawności sprzężone - należy przez to rozumieć występowanie u dziecka niesłyszącego lub słabosłyszącego, niewidomego lub słabowidzącego, z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z niepełnosprawnością intelektualną albo z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, co najmniej jeszcze jednej z wymienionych niepełnosprawności; 18a) specyficzne trudności w uczeniu się - należy przez to rozumieć trudności w uczeniu się odnoszące się do uczniów w normie intelektualnej, którzy mają trudności w przyswajaniu treści nauczania, wynikające ze specyfiki ich funkcjonowania percepcyjno-motorycznego i poznawczego, nieuwarunkowane schorzeniami neurologicznymi; art.14 ust. 5aa. Opłaty, o których mowa w ust. 5, są pobierane do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 6 lat. art. 14 d ust. 1a. Przez dzieci w wieku do 5 lat, o których mowa w ust. 1, 3, 6 i 8, rozumie się dzieci objęte wychowaniem przedszkolnym do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 6 lat.

USTAWA z 22 czerwca 2017 r. o zm. niektórych ustaw w związku z realizacją programu Za życiem poz.1292 art. 90v określa, że w celu realizacji zadań służących wykonaniu programu kompleksowego wsparcia dla rodzin Za życiem, przyjętego na podst. art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem (Dz. U. poz. 1860) a dotyczących pomocy uczennicom w ciąży przez stworzenie im możliwości kontynuowania nauki oraz utworzenia ośrodków koordynacyjnorehabilitacyjno-opiekuńczych, minister edukacji współdziała z JST oraz może JST udzielić wsparcia finansowego w formie dotacji celowej. Rozp. MEN z dnia 5 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zadań wiodących ośrodków koordynacyjno-rehabilitacyjnoopiekuńczych Dz. U. poz. 1712 - ob. od 8 września 2017 r.

Nawigacja oświatowa cz. 1 Rozdział 2 - Wychowanie przedszkolne obowiązek ( ) art. 31 42 art. w UPO Temat przepisu art. w uso 31 Organizowanie wychowania przedszkolnego 14 32 Sieć przedszkoli i oddziałów przedszkolnych 14a 33 Przygotowanie przedszkolne - obowiązki rodziców 14b 34 Prowadzenie innych form wychowania przedszkolnego 14c 35 Obowiązek szkolny 15 36 Realizacja obowiązku szkolnego 16 37 Spełnianie obowiązku; rocznego przygotowania przedszkolnego, szkolnego i nauki poza szkołą 16 ust. 8 38 Odroczenie spełniania obowiązku szkolnego 16a 39 Sieć szkół 17 40 Obowiązek szkolny i obowiązek nauki - obowiązki rodziców 18 41 Kontrola spełniania obowiązku szkolnego i obowiązku nauki 19 42 Egzekucja spełniania obowiązków 20 Rozdział 2 ustawy Prawo oświatowe uzupełniają przepisy zachowane w obowiązującej ustawie o systemie oświaty, a to: art. 14 ust. 5-5i opłaty za wychowanie przedszkolne art. 14d dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego

Typy szkół w nowym ustroju szkolnym - art. 18 UPO Szkoły publiczne i niepubliczne dzielą się na następujące typy: 1) ośmioletnią szkołę podstawową; 2) szkoły ponadpodstawowe: czteroletnie liceum ogólnokształcące pięcioletnie technikum trzyletnią branżową szkołę I stopnia trzyletnią szkołę specjalną przysposabiającą do pracy* dwuletnią branżową szkołę II stopnia szkołę policealną dla osób posiadających wykształcenie średnie lub wykształcenie średnie branżowe, o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku * Szkoła specjalna przysposabiająca do pracy, jest szkołą specjalną przeznaczoną wyłącznie dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi.

dotychczasowe gimnazja Szkoły starego typu, to: trzyletne licea ogólnokształcące czteroletnie technika klasy dotychczasowych zasadniczych szkół zawodowych prowadzonych w branżowych szkołach I stopnia, dotychczasowych szkołach policealnych i szkołach specjalnych przysposabiających do pracy

art. 308 - PwUPO 1. Przepisy dotyczące szkół ponadpodstawowych stosuje się również do szkół ponadgimnazjalnych i klas dotychczasowych szkół ponadgimnazjalnych w szkołach ponadpodstawowych do czasu wygaśnięcia kształcenia w tych szkołach i klasach, z uwzględnieniem zmian wynikających z niniejszej ustawy. 2. Do uczniów i słuchaczy dotychczasowego gimnazjum stosuje się przepisy dotychczasowe. UPO art. 26. 1. Szkoły (.), realizują program wychowawczo-profilaktyczny obejmujący: 1) treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, oraz 2) treści i działania o charakterze profilaktycznym dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów, przygotowane w oparciu o przeprowadzoną diagnozę potrzeb i problemów występujących w danej społeczności szkolnej, skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców.

art. 363. PwUPO Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 9 ust. 5, art. 13a ust. 3, art. 16. ust. 6c, art. 20zh ust. 4, art.22 ust. 1 pkt 3 i ust. 1a, art. 22 ust. 2 pkt 1, art. 22 ust. 2 pkt 1 w związku z art.32a ust. 4, art. 22 ust. 2 pkt 2 lit. a i b, art.22 ust. 2 pkt 2a, art. 22 ust. 2 pkt 2a w związku z art.32a ust. 4, art. 22 ust. 2 pkt 5, art. 22 ust. 2 pkt 5 w związku z art. 32a ust. 4, art. 22 ust. 2 pkt 7, art. ust. 2 pkt 7 w związku z art. 32a ust. 4, art. 22 ust. 2 pkt 11, art. 22 ust. 2 pkt 12, art.22 ust. 3, art.22 aga, art. 24 ust.1 ust. 1, art. 29, art. 36 ust. 3, art. 36a ust. 12, art. 44, art. 44zb, art. 44 zq, art. 44zzza, art. 44zzzv, art. 53 ust. 6, art. 55 ust. 6, art. 66 ust. 2, art.66 ust. 3, art. 68a ust. 5, art. 70 ust. 4, art. 71 ust. 1 pkt 1, art.71 ust. 7 pkt 2, art. 71b ust. 8, art. 71c ust. 2 oraz art.94a ust. 6 ustawy zmienianej w art. 15 (uso) zachowują moc do czasu zakończenia kształcenia odpowiednio w dotychczasowym gimnazjum, 3-letnim liceum ogólnokształcącym, 4-letnim technikum, klasach dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej prowadzonych w branżowej szkole I stopnia, dotychczasowej szkole policealnej i szkole specjalnej przysposabiającej do pracy, a także w dotychczasowych szkołach artystycznych, oraz mogą być zmieniane na podstawie tych przepisów.

art. 364 PwUPO Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie: 1) art. 60 ust. 2 ustawy zmienianej w art. 15, w zakresie dotyczącym ramowych statutów szkół publicznych, 2) art.60 ust. 2 ustawy zmienianej w art. 15, w zakresie dotyczącym ramowych statutów szkół publicznych artystycznych - zachowują moc do czasu zakończenia kształcenia w dotychczasowym gimnazjum, 3-letnim liceum ogólnokształcącym 4-letnim technikum, klasach dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej prowadzonych w branżowej szkole I stopnia, dotychczasowej szkole policealnej i szkole specjalnej przysposabiającej do pracy, a także w dotychczasowych szkołach artystycznych, oraz mogą być zmieniane na podstawie tych przepisów.

art. 365. PwUPO Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 9 ust. 3, art.9f ust. 4, art.9f ust. 5, art.14a ust. 7, art. 20n ust. 10, art. 21a ust. 3, art. 22 ust.1 pkt 3a, art. 22 ust. 1 pkt 4, art. 30 ust. 9, art. 32 ust.4, art. 32a ust 1, art.32a ust. 1a, art. 35 ust. 6, art. 36a ust. 1f i 1g, art. 68b ust. 9, art.71 ust. 1 pkt 2 i 3, art. 71b ust. 6, art. 71b ust. 7 pkt 1, art. 77a ust.11, art. 78 ust.1, art. 82 ust. 1b oraz art. 95a ustawy zmienianej w art.15, (uso) zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych odpowiednio na podstawie art.18 ust. 4, art.30 ust. 4, art.30 ust. 5, art. 32 ust. 11, art.142 ust. 10, art. 44 ust. 3, art. 47 ust. 3 pkt 2, art. 47 ust. 3 pkt 3, art. 50 ust. 9, art. 52 ust. 4, art. 53 ust. 1, art. 53 ust. 2, art. 60 ust.10, art.63 ust. 7 i 8, art. 118 ust. 9, art.123 ust. 1 pkt 2 i 3, art.127 ust. 18, art. 127 ust. 19 pkt 1, art.187 ust. 1, 188 ust. 1, art. 168 ust. 3 oraz art. 125 ustawy Prawo oświatowe, oraz mogą być zmieniane na podstawie tych przepisów.

Karta Nauczyciela - Dz. U. z 2017 r. poz. 1189 art. 42 ust. 2d. W ramach zajęć i czynności, o których mowa w ust. 2 pkt 2, nauczyciel nie prowadzi zajęć świetlicowych oraz zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. art. 42 ust. 2. pkt 2 inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów

Rozporządzenia -akty wykonawcze - Nawigacja oświatowa cz. 2

11 Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie ( ) Rozdział 3a uso art. 44 zb Publikator 2017 Dz. U. poz. 1534 Rozp. MEN z dnia 3 sierpnia 2017 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych art. 363 PwUPO Dz. U. z 2015 r. poz. 843, ze zm. ost. z 2017 r. poz. 1651 Rozp. MEN z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych

Nadzór pedagogiczny - od 1 września 2017r. We wszystkich typach szkół/placówek obowiązują rozporządzenia MEN z dnia: 25 sierpnia2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego 11 sierpnia2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek Nadzór pedagogiczny sprawowany jest w formie; ewaluacji, kontroli, wspomagania i monitorowania działalności szkół i placówek. Dyrektor na podstawie 23 rozporządzenia do 15 września opracowuje i przedstawia radzie pedagogicznej plan nadzoru a wyniki i wnioski ze sprawowanego w roku szkolnym nadzoru przedstawia do 31 sierpnia - 24 Wymagania - zrezygnowano z podziału charakterystyk wymagań na poziomy podstawowy i wysoki, zmieniono liczbę wymagań

Z ostatnich dni Rozp. MEN z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno pedagogicznych - Dz. U. poz. 1743 Poradnie, w których działają zespoły wydające orzeczenia i opinie dla dzieci i uczniów niewidomych, słabowidzących, niesłyszących, słabosłyszących i z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, wskazane przez KO przed dniem wejścia w życie rozp. na podstawie 3 ust. 5 rozp. MEN z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii ( ), dostosują warunki działania do wymogów określonych w 3 ust. 5 do dnia 1 września 2019 r. - 27 28. Przepisy rozporządzenia stosuje się także do orzeczeń wydawanych dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych oraz klas tych szkół prowadzonych w szkołach innego typu oraz do dotychczasowych szkół artystycznych do czasu zakończenia kształcenia w tych szkołach i klasach. Rozp. wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. - 29 obowiązuje od 15 września 2017 r.

Przepisy rozporządzenia z 7 września 2017 r tworzą spójny system z regulacjami dotyczącymi: 1) warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodziezy niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym 2) szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych 3) zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach 4) indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży z uzasadnienia do projektu

Gdzie jesteśmy z gimnazjami w roku szkolnym 2017/2018?

Likwidacja gimnazjów - wygaszanie art. 127 - PwUPO 1. Z dniem 1 września 2017 r. likwiduje się klasę I, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowego gimnazjum. 2017/2018 Klasa II i III 2018/2019 Klasa III 2. Organ stanowiący JST prowadzącej dotychczasowe gimnazjum, w terminie do dnia 30 listopada 2019 r., w drodze uchwały, stwierdza zakończenie jego działalności. 3. W latach szkolnych 2017/2018 i 2018/2019 do dotychczasowego gimnazjum, o którym mowa w ust. 1, stosuje się przepisy dotychczasowe. Statuty Księga uczniów Ramowe plany Szkolne zestawy programów Szkolne zestawy Dokumentacja przebiegu 4. Na rok szkolny 2017/2018 nauczania nie przeprowadza się postępowania podręczników.. rekrutacyjnego nauczania nauczania do klasy I dotychczasowego gimnazjum. Egzamin gimnazjalny i świadectwa na dotychczasowych zasadach

Nowy typ szkoły Przekształcenie i włączenie Jeden podmiot prawny Jeden dyrektor Jeden plan finansowy z wieloma rozdziałami Jeden akt założycielski Szkoła utworzona w wyniku przekształcenia lub włączenia Klasy gimnazjalne Wygaszanie Dwie podstawy prawne do statutów Dwie księgi uczniów Dwa szkolne zestawy programów nauczania Dwa szkolne zestawy podręczników.. Podjęcie uchwały o przekształceniu lub włączeniu gimnazjum jest jednoznaczne z zakończeniem bytu prawnego tego gimnazjum. Nie podejmuje się odrębnej uchwały o zakończeniu działalności tego gimnazjum.

art. 129 -PwUPO Klasy gimnazjalne 8. W roku szkolnym odpowiednio 2017/2018 i 2018/2019 w szkole utworzonej zgodnie z ust. 1 i ust. 3 (przekształcenie, włączenie) prowadzi się klasy dotychczasowego gimnazjum, aż do czasu likwidacji tych klas zgodnie z art. 127. 9. Do klas, o których mowa w ust. 8, stosuje się dotychczasowe przepisy dotyczące gimnazjów. Statuty Księga uczniów Ramowe plany nauczania Szkolne zestawy programów nauczania Szkolne zestawy podręczników Dokumentacja przebiegu nauczania 10. Uczniowie klas, o których mowa w ust. 8, otrzymują świadectwa ustalone dla dotychczasowych gimnazjów, opatrzone pieczęcią gimnazjum. 11. W roku szkolnym odpowiednio 2017/2018 i 2018/2019 dla klas, o których mowa w ust. 8, zachowuje się obwód ustalony dla dotychczasowego publicznego gimnazjum. 12. Organ stanowiący JST może zmienić obwód, o którym mowa w ust. 11. ( ) do klas gimnazjalnych mają zastosowanie przepisy dotyczące gimnazjów

Dziękuję za uwagę ewa.halska@oskko.edu.pl